장음표시 사용
271쪽
nonion accepit a quodam , Andrea Echioli, qui heie sigrum poMedit. Vide Iu Sunianum attiC. Capiniichino, Di, Zion. de' Monti etc. et Iannellium Dissert. III. in Codi.
li exeum IDiis lit obviam locus dictus : I Ponti Rcissi . nid visitur arcuatus pous opere lateritio exstatus. Hunc aqua eductum creditur coustructu in suisse a Claudio 1m. Peratore , quamvis iuul lum adsit ad hoc probandum mo-trumentum : sed equidem arbitror , ipsum multo vetustiorem fuisse qtium Claudianum aevum: nam ipsum
inservisse ad aqinas deportandas Baias' ad Lue ulli villam
IIic i vero . aquam ferebat a Serino , ad Mirabilemus quo Piscinam vulgo dictam. Hoc tam certum est, ut inficiandum haud sit. Narrat vero Carletius, Topograf. di Nap. num. 33o Petro e Toleta Neapolitanum regnum
Pro rege gerenta, iniunctum' opus fuisse Petro Lecterio , quo perpenderetur qua ex parte aqua iathaec olim . pro Veniret, quoque so cxonerarat. Laudatus architectus Pro. regem certiorem iecit, eandem aquam Serinensem in quodam loco εe colligare , et per quendam pontem adduci in villam , cui nomen Contrada. Postquam vero ea per montem Mortellitum , hodie dum cryptam Virgilianam , ad Eorini , et Montorii planum per alia loca adsporta
batur per subterraneos olim a Romanis excitatos cuniculos, per Plures nempe vicos , atque opida . ut S. Severinum , Sarnum , Palmam, Summanum secum , Afrago, Iam , Casoriam , S. Petrum ad Paternum ; hinc Neapolim permeabat, . ubi vulgo i Canta relli. Inde. per viciisnam S. Ephebit Ecclosiam , ubi adhuc stat pars aquae. ductus; postea per Virginum subulbium, et portam S. Mariae Constantinopolis , per Ecclesiam Iesu , et Mariae deducobatur, ubi etiam adhuc in subterraneis conspicitur vetustae labricas pars arcuata opere latori tio sub nomine ι Ponti di Gesi ι , ε Maria a PontocorDo. Hinc per collem Antinianum aqua deserebatur, usque Pausily-Diuitigod by GOoste
272쪽
pum, ubi in duos seiungebatur. ramos; quorum alter Puteolos, alter supra Ρausi lypum per l,alneolanam regionem aquam serebat, ubi Luculli aderat villa. Hic tandem aquaeductus per Leucogaeos colles , hinc Pute los , inde Baias , et Cumas perveniebat ut passim ex ruderibus , quae restant, Videre eSt. II ic igitur aquae cursus quinquaginta Circiter milliaria extendebatur. Idem Lecterius ad hunc restauraniadum aquae ductum sumptum prope immensnm erogandum affirmavit : hinc opus haud fuit periectum. Id omne hue usque relatum ex eodem Lecterio in Relatione II S. apud Iustinianum, Digion. det Regno , artic. Nap. compertum habemus. Idem narrat Bolvitus Ηi8t. N S. Celanus Giorn.
IV. Galantius, Descriettono di Nap. etc. aliique patrii
scriptores. Iuvat heic audire Sebastianum Bariolum Thermol. Aragon. pari. II. pag. 3 huiu See aqua eductus mentionem facientem, et Balneolanam describentem regionem : Venerabile tamen est antiquitatis monum Onium'
in hoc Balneolorum agro aquaeductus , qui ab Antina iano descendens, Per huiua agri medium productus Puteolos , Baias , et Misenum deducebat omentissimi Sahali stiminis undas et equidem integer, licet antiquo,
in ratoques limo Obrtructus Perseυerat hactenus, Pract- sertim in sinistro latere υiae', quae nunc Agnani lacum ducit. i
Ad Noa polis occidentem adsurgit collis Hermius M' qui est pars olympiani , et postea S. Eras Iaras nuncupatus ab aliqua aedicula fortasse illic condita. Hic urbi 'imminet , et olim super hoc monte turris erat Bessorte dicta , quae a Carolo II. Andegavensi in arcem fuit conversa. Quo Vero tempore anno nempe MDXVIII. urbs a Duce Lautrechio fuit obsessa , arcis huius ' muniminacro vere , et εub Carolo V. tandem praesidium evasit munitissimum. Super eundem collem adest Ecclesia S. Martini '.
et Monasterium Patrum Carthusianopum, hodio mili tum statio. Neapolitani quo am Reges hoc in loco ae-
273쪽
oliti ad rusticandum ha aere t postea Carolus nil x Ca. t ruo parentem suum Robertum Regem induxit, ut aedes in Monasterium Converteretur, quod factum circa annum MCCCXLIII. Nihil hoc loco amoenius , et nobilius essis potest . cum urbem deapolim quaquaversus subiectam habeat , et longe lat 'le prospectat Apenni-DOrum eatenam cum urbibus, vicis, et insulis in mari positis. Ecclesia , et mona. turium maximam praesesert magnificentiam , cum marmora pretio issima, et tabulae Sanctorum depictas litic adservantur ubique. colit Amin . . procul a descripto monte luit alius Aminaeus nomine , unde postea cplebro eva3it vinum Aminaeum.
Circa Neapolim prosecto fuit hic collis, idque confirma,tur ex Caleno Det Meth. med. lib. XII. c, 4. Macrobius
lib. u. c. i 6 de eo sic scribit : arum ista sunt ρο-nera, Aminacta sciliceι a region nam Aminaei e runt, ubi nunc Falernus est. Iuxta Mariorelbium , Colon. Felii . pag. 37o nihil aliud fuit Falerno in , quam Mergellina , quas olim Phalari arx fuit. Virgilius voto Falernum ah Amina ' distin Euore videtur Georg. II. v, 95.
L udos lia villa. l..eucopetra hodia Pielm Bianca vicus Neapolim
prope super Viam novam , quae ad villam Porticens 'mducat; ita appellatur , ut creditur . ρb alba petra ibidem secus Viam Publicam posita , ut pagos cocierminos limi
taret. Bernardinus Martyranus villam Leucopetram super hoc litoro magni sicam sedificavit. Capacius Hist. Noa pol. lib. ll, c. I aliique scriptores hanc villam Caroli V. Ina peratoris hospitio illustratam narrahi; hanc hodie dum vulgus oppellat lo Guaagaturo. Locus hic satis est amoenus, habetque aedes, villa , et iantes supra mare divitum Neapolitanorum nobilissimos, iacetque inter viam S. Ioannis a Teducto , et villam Portices sem Recus pu'
Extra portam Campanam , qua nunc Nolam itur , loeus adesι Doliolum dictus , vulgo Potaio Reale. Viai si haec suit aperia sub Philippo II. Austriaco Hispaniarum Bese , et regnum Neapolixonum pro Bege 9bi in te Ioan . Diuili ou by Corale
274쪽
ne Zum a Fpirandae Comite.. Alii lion sus Inde Pimen teli iis paulo post Beneventaniis Comes sontes adiunxit, hinc inde cum arboribus belle dispositis. Ad huius regiae viae calcem adsurgit aedi sietum semidirutum, quod vulgus sabso appellat Palagro della Regina GMυanna. Hoc conditum fuit anno ΜCCCCLXXX IU. ab Alphonso Aragoniae Rege. Ad huiusce viae laevam e Napoli prodeuntihus adsumit collis Lautrechius , quem indigenae corrupte appellitant Lolrecco , sic dictum a Duce odetto Fuxio Laut re-chio Gallo , qui anno MDXXVIII. Neapolim urbem moentis circumdatam eum orercitu ad expugnandam venit. At cum ipsam eapere haud posset, aquaeductum 'peruit; inde factum , ut aquae undique stagnantes pestem in ea stra intulerint prope urbem obsessam tondentia; hinc pe- Ste undique gramante magna copiarum pars cum ipso Dince Lautrechio fuit extincia r ita urbs liberata ab eiusdem obsidione. Huiusce corpus postea in S. Mariae Novae Ecclesiae fuit Lirinulatum.
duper hoc colle crystia adiacet vespertilionum, vulgola grotta degli Sporti ioni, in qua iacent ad CC. prope 'millia cadaverum conditorum e pages anno MDCLVIII. Quo tempore hecidit immanis illa pestis , Neapolim pro Rege gubernabat Comes Castrillius. Causa tanti latet excudit ipsam tamen ex Hispanicis oris huc advectam sunt qui scribunt. Per id temporis octo, aut decem millia hominum una die mortem sua salce messuisse fama est. Iuvat heic audire aliquid ex auctore Contemporaneo , nem pe Carolo Matello, qui hanc historiam exaravit sub nomine : Pestis Fevolitanae descriptio eis. quod opus ego servo MS. in -Schaedis meis. Hinc ita scribit auctor: mmor erat invicere. eiecta cor ora uncis attracta in plaustro conferta interdum. mirantia adhuc cum Nita carentibus coniungere. His Laurrachii montis Vesu, . 1ubterraneae' refertae , tibi temPlum erectum sub nomine S. Maria dei Planio. Partim υero in S. Ιantia. rii Cometerio extra moenia humata δunt, Partim ve- T. I, . ' 35 -
275쪽
α66 ro in Lecormis condita , ex quibus nimirum locis ad fabricae usum excinduntur. Illa quoque Planities, quae vulgo il largo desie Pigne , ed u largo di S. Domenico M' Soriani amultorum strue obducta. Ctimque iumquaeυis liatebrae tot millibus humandis harad sumete-Vent , mense etiam 'Iulio, una dies XXV. millia per. diderat: hinc aut Sumosito igne combusta , aut in mare proiectu historiae proditum est. Ex hac auctoris deseriptione vide quaeso quaenam caedes , quaenam ruina a peste essecta. Guicciardinius etiam sic huiusce meminit
rei Mercur. Campan. pag. 45 Sub nova Ecclesia nempe S. Maria dei Planto ) obserata cernitur ta de ti Sporιψlioni iampridem amellitata , in qua CC. Da-αυerum millia tempore pestis in anno MDCLVI. Promiscue ingesta sunt et adeo ut via haec υere olivi regis , et ob amoenitatem Mespertinis deambulationibus
resemata, nunc moeroris' - sit semita , ei praeteretim λtibus cladis funestissimae catastrophen rePraesente, Hic collis vulcanicas ab immemorabili aevo materias eructavit. Heio ignium vestigia satis superque fidem sa-ciunt : nam i,assim qua' late patet collis Lautrechius; praegrandis molis lupides Vesuvianis haud absimiles restant adhuc. Terrae adhaec ipsius varia pumicum nempe, lapidumque genera quaquaversum sparsa adservantur. Adisis lithologiam Breislakium , Topogr. fisica della Campavia , Pag. 205 et seqq. qui hanc materiam tractavit.
Vrbis Neapolis recens Statuσ. Cum hactenus de Neapoli urbe antiquissima, de aedificiis , deque omnibus, quaeri ipsam spectabant , -- 'ε superque prolocuti simus . operae nunc pretium ducimus , ut de recenti eiusdem statu breviter . verba sa-
276쪽
26 7rem , et est nunc metropolis toti Begni Neapolitani. Plu.ribus abhinc saeculis hanc urbem Reges constitueru0t regni sedem. Fihil illa praeclarius , et nobilius esse potest. sive aedisicia. sive vias, si vo Deo o. M. et Sanctis templa dicata spectes. Haec proeul dubio est prae antiqua satis splendidior , atque maior. Vetusta urbs Parthenope , ut ante diximus . parva profecto fuit, et super colles extendebatur. Recens urris ambitus est triplex, vel quadruplus quam antiquus. Vrbs hodierna extenditur a crypta dea polliana. ad Pontem usque Magdalenae supra recentem Sebethum , scilicet ex ea parte , quae amplectitur Echiae promontorium , S. Erasmi collem, villam Arenulanam , collem Capi montium usque ad Begium Pan perum Hospitium , quod respicit Campiam Martium. Hanc ob causam populi frequentia mi maxima 4 et post urbes Londinum. Lutetiam Parisiorum , et Constantinopolim Neapolis est totius Europae urbs seritientissima, quum ad circiter tercenta sexaginta millia hominum Contineat, praeter exteros, qui quotidie turmatim ad hanc incolendam adveniunt eiusdem deliciis capti. Recentes mores sunt omnino disserentes ab antiquis.
Parthenopaei sim Graecanice vivebant, nec nisi ad ultimam R0mani Imperii aetatem Latini mores hane in urbem introducti fuere t quin imo multo post tempus Imperii eversionis , et etiam postquam Gothi , et Langobardi Ita lia dominati suero , Graio semper Neapolitani idio mateloquebantur ; et illud adhibuerunt ad septimum usque saeeculum , et sortasse ad undecimum, uti ante latius seriptorum antiquorum momumentis probavimus.. Everso Gothorum in Italia Regno ad Narsetis adventum , Neapolis suit recta ab Marchis Ravennatibus. Langobardi postea anno nempe DLXVIII. italiam pene cunctam obtinuerntit, sed Neapolis haud iisdem fuit subie.cta', sed Graecis orientalibus potius Imperatoribus , . qui Dueem ad eandem gubernandam mittebant eaque aristo. crathei quodammodo viveba v in reipublicae formam. Iuxta
Ioannem Diaconum anno DCCXV. Duees a populo Ne
277쪽
politano electi haud amplius Orientis Imperatoribus pax
ruerunt , et hinc proprios nummos eudebant. Postea moenia reai dificata suerunt, quo se defenderent cives a Lans 'hardis , qui urbem obsidione einxerunt anno DLXXXI. Beneventani vepo Principes hanc in sui dominium obsi. nuerunt, id pie circa annum DCCCXXX. evenit, et hinc Pandulplius 1 U. Campanus Princeps urbem Oecupavit anno MXXVII. at post tres annos Sergius Neapolitanus
Dux Normannorum, ope urbem recuperavit, et Ducat vim.
Ex eo temporo Neapolis reducta suit miserum in statum, cum antea bella, barbarae nationes, aliaeque vices eam omnino deturparint, quamvis aedi sieta nova Barbororii minore super magnifica Vetusta condita, atque ampliata suε-rint, sed isthaec nullam magnificentiam praeseserebant. a Per ea vero tempora vicinae regiones in diversos di
videbantur principatus : non millae orientis aliae Oees, dentis Imperatoribus , aliae tandem Romano Summo parebant Pontifici. Haec fortasse suit causa ob quam Normanni Nostras occuparunt regiones. Neapolis anno MCXXXIX. Bogerio Stelliae Regi fuit subiecta, aeque ac omnes aliae Begni urbes. Nonnulli Beges post Rogerium. urbem ampliarunt , eaque post sequiorem aetatem splendidius est redacta , donec Carolus I. Andegavensis illam Regni sui so-dem essecit , qtii urbis ambitum maiorem reddidit chea annum MCCLXX. Ferdinandus i. Aragoniae Rex anno MCCCCLXXXIV. ultimam huic urbi enorit ampliationem
adiunctis moeniis , turribus sortissimi&, et quatuor porti, S. Mariae ad Carmclum, vulgo. Porta No.
Neapolitanum interea Beguunx subsectum, nune Hispanis Regibiis , nunc Romanorum Imperatori, varias vices passum i hanc ob rationem a Proxegibus, et aliis Viaris illustrihus ab Imperatoribus Oceldent imissis Regnum tu, provinciae, i sormam: fuit i administratum. Inficia indutu haud est,. qii in sub .iIlor tin' vario gubernamine urbs Neapolis fuerit saepissime misinum in stauim redacta, et per ea tempora n line .i Cliouibus , caedibus horrendis , , Dunu. Diqitiam by Cc oste
278쪽
peste grassante, et, terraemoribus convulsa, nunc per hostes dilacerata , . quamvis nonnulli , uti a prae ceteris ' Pe tu , Tutulanus . urbem magnificentiorem reddiderint.. i. i ii Postquam CR Uliis Borbonius Rispaniarum Rex 'regnum oDtiouit anno MDCCX XIV. urbs Italiae magnificentissi ina fuit. Nam Rex hic providontissinius plura e Diacit opera is eaque sumptu immenso a fundamentis ereκit Quo merea, oribus . navigationem, et commercium redde rei tutius, Portum antea, male constructum, ampliorem
condidit, Lotis in mara molibus. et viam magnificam esse-cit maritim m quaeque autea invia, rotabilem satiendam curavit. Regium' praetorium Neapolitanum ampliavit , et Capimontanum cum nemore a fundamentis, et aliud spud Porticensem villam cum hortis, nemoribus, et supra lilius: excitavit. Praeter haec S. Ca- fortasse totius Europae maximum, Regium P μὴ Α, i Hospitium opus sane admiraudum, Praeto delicias apud Casertam cum a quaeductu sum- immensis erexiti Ferdinandus h. eius filius , Franciscus i I. Borbonius magni Caroli Borhonii vestigia sectantes hanc urbem nune procul dubio inter omnes. Europae totius alias ad maximum ' adduxerunt fastigium. DiCetaduin profecto est nunc temporis urbem Neapolim omnia vitae commoda esse comparatam. Nulla alia totius ' orbis terrarum s ut ita di eam ) cum ea enm Paranda quidem est. Hinc mirum haud esse debet, si ad bd et, urbem visendam , quin ad incolendam quotidie huc
advolaiynt ex omnibus mundi partibus exterae gentes, quRehei civi iam tu egendam constituunt. iam narravimus Herculat i et, Pompeiorum Vibium P essos4ionem regnante. Carolo accidisse, qui Rex Salii entissimus Academiam Herculanensem constituit , et . ear dum, utbio m explanationem pet eruditos Viros hanoe QRusam constituit. i Ferdinandus I. eius filius Museum Box pluui Eu opae imagnifieentissim timet ditiss mum Q Ait in, quo infinita conlocavit suppellectilia cx anti- qμ. . urbibus eruderata Praeter immeusos antiquitatis ex -
279쪽
poli per Borbouios Beges , ricinon Epb i is maritimis,
- et militaribus, aliisque operibus i putaicis et His novis apertis Prope urbum, et per D sir 1 vincias , i commercium magis suit ex teusum, qua montibus' perlaratis, qua ae-.quatis, ut ad, urbem Neapolim commodius, et tutius provinei les pervenire possem civis. l. i . 'Quid vero dicam de . hodiernae urbis ipsilicaria n, et privatarum aedium. frequentia , et magnitudine ea quidem adeo excrevit , ut ultima urbig - ampliatio a Ferdinando I. Aragonio essecta haud amplius civium inultitudinem continere potuerit recentia suburbia fortasse
maiorem 'habeant populi frequeatiam: 'Hino imai ' ab Aragonio Rege excitatae intimae fuerunt praμόν - , , et Campanam . et urbs hodierna nulla habk-, Praeter illa quast, restant intra urbem ad buli me musum. Vrbs recens tres habet praeeipuos ingres suia Pri .mus est ille Pontis Μagdallanae supra . hodiernum s Seb thum: hic ingressus ad orientem Communicat Quin subur-bio S. Io inuis a Tinueto, et hiae eum vicis Porticensi , Betiuensi, et Turribus Oet va, et SS. Adnuoluta. Ex hac parte lio est ad Calabros. Alter ingressus ad urbem rest per Campanam portam, quae testat adhuc , qua itur in Apuliam. Extra ha oe ubi nune dieitur. onte di
Casa N a , invenitur imilliare aureum, et hincq via amoenissima so utibus salientibus et arboribus' leo, sitis ob utroque latere usque ad Ioannae Reginae diritum praetorium. Tertius ingressus Hest pedi Regium psu uerum hospitium prope Caput Clivi, Cayodichino , et inde ad
Vrbs dividitur in praesentiarum in XIles regiones
seu quartieri , babetque quatuor Magna i suburbia ; ne ἡ-pe S. Antonii Abbatis . ab Melesia huic Divo dicata : hoc suburbium est extra portam Campanam. Aliud suburbium est S. Μariae Laureti, vulgo di S. Maria di
280쪽
Greso', post mannum et Ecelesiam S. Mariae Ca rmeli. Tertium est' suburbium Virginum , horgo M'. Ve m guod incipit ' a porta S. Ianuarii usque a 4 Ecclesiarii eiusdem:l Martyris e nra moenia prope Coeineterium. Quartum: tandent Eusu narbium Plagae Olympicae, vulgo Sobbor di Chisis , quud extetiditur extra eversam liuiusca nomio, portari per totam maris viam L Risiera, ri, Gisja usque ad cryptam' Neapolitanam i prope Ecclesiam S: Mariae, vulgo di Pierigroita. - Ηboc suburbium e e pars hodiernae umis nobilissima , et amoenissima quae ab: nno viae latere Villam R iam prope mare lex altero magnificas contines Neapolitanopum procerum aesis se ee prospectat Pausilypunum promontorium. Nihil theid dicam de templis Deo o. M. dicatis marificentissimis ', et frequentissimis, quae dubio procul cumh Hierna urbe Roma certant, inter quae nunderanda maxi-'nis intepueopalis et celesia' a 'Carolo I. Andrgavensi Rege tacitaisi supra 'A ollinis , : et Nepturii' ci ibrum ruinas, et a' Carolo IL. perseela. Alphbnsus Aramnius eam 'a terraemotu conlapsam reaedificavit anno MCCCCLVI.
Sanetissimae Massa a Virginis ab Angelo Adnunciatae, S. Phi ili H risit xi. Vulgo 'Maioris excitatae annos, ICCCCLXX. S. Martini supra collem S. Erasmi aliaeque
adsunt Ecclesiae nobilissimae. Iraetereo vias urbis magnificas, et praesertim Toletanam a Petro Toletano Neapolitano Prorege aperta , et silice strata . quae incipit a Regis Praetorio ad Capimon. tium usque , qua nihil est magnificentius , nihil splendidius , ubi omuia quae ad vitae commoda spectant, inveniuntur. Alia via amoenissima est prope mare , Praesertim ex ea parte , ubi est villa Regia. Quamvis hodierna urbs moenibus haud cingitur , cum urbs excrevit mirandum in modum per' nova suburbii ) tamen quatuor habet arces munitissimas, nemo i Pst ρο- Erasmi a Carolo I. quae fuit excitata su aer Collem , alia Castri Novi, Castet μουo prope Regis praeturium, alia Castri Lucullari . vulgo Castet deit' Ουο .,