장음표시 사용
261쪽
ISet tentrionaliu in riirmis pene innumeris in Italiam adveniet tibus , adeo rerum ex eo tempore facies' fuit inversa , ut internecione , bellis asia luis , populationibus , et aedi husque urbes , regiones , populosque Italiae omnes ad
novum Omnino morum ad pectum exterae gentes addi xerint, ut Neapolim una cum aliis urbibus evertere sint ' conatae. Iam Omnia suere immulata sed Graecanici in o-ies, et usiis semper in more suere positi, et Giaecus
sermo i ultra VI. saeculia in apud ipsos Neapolitan invaluit. Qiiiii-5mo Nea imi in ad annum usque supra millesimum graeci asse putarim. Ad quod probandum a uvat lieic advertere usque ad annum 3ICCLXXX circiter iuea urbe duas suisse. Ecclesias Cathedrales , Graecam scilicet, et ' Latinam , easque inni Episcopo Vsubiectas, ,
i Neapolis a temporib M vetustissimis, ei ab urbis aediscatione Graio i hostiate usa est: hinc Graeca lingua Proe vcrnacula in more suit posita etiam Romanorum aevo , quo ea urbς in illorum pervenit lintestate in. Neapolitani cum Graeco . tum Latiari sermone usi fuere , et Graeeo praesertim usque ad nuue- si uiuin circiter. Hinc non solum . Graeci lapidus, verum etiam. sermo qumi ad nostram usque pervenit aetateiri, ut pastini indi ei sis nuperae urbis rugionibus sic t observare. Quin iii no-Stra tempestate quaedam etiam corrupta a Neapolitana plebe. vocabula usurpηninr, qtine ex Graeco derivantor idiomate, tit ex his quae astu ram , patehit: exein pli gratia r Iride cata ρede πολκαῖα ποδω: lιιna a βάλανos, casmno' c tu ; VmtasO a-β Ir ζae,fro: Cωαρα- , a κατά oris , stim δ' Omne e Stymmmolo a Στρῆ3tλοs , tu tib , vul trochias : 'nfenoch anc, a Wγακtζω , deci Pio : smorsa ab , forma in ecora: Centrella a κἐντρον , iactiletis: κακκαίη, lebes acneia'. 'Ncepam Iab ἐγκαινιἔιν, em aE-uinte , uniae postea a Latinis scriptotibus ; encaeniare vestem in funus V, a glitinim ab E'λλ' ina: Danuso a nava 'tal. Felem quam patria lingua appellamus miscia a luus, mus, quia inlli , capit. Aliba sexcentae voces corrui, tae passi in occurrunt huiuSino di . . litae vulgus apud Saetiissime inveniuntur. Pura si cupis , Vocabulliri iam linguae Neapoli anno consili sis editum Neapoli an noe i 739 ubi infinitas huiusmocli reperies corruptas voces a Grae-'
262쪽
quippe quod heic cum Graio, tum Latiari idiomate si-
vitii cives passim uterentur. Petrus Diaconus in vita S. Attiana Ait eas describit hoc modo : Binas Praesulum gestat sedes, ad instar duorum testamentorum , quamquam una sit, quae eam gubernat, et regit reliqtiam, ut Cuites reguntim artus. Praentae duae vcclesiae di. verso nomine insignitae suere prima suit salutata sub S. Restitutae nomine ; alia nominata fuit SS. Salvatoris silica, quae vulgo postea dicta fuit Stephania a Stepha
DO II. Neapolitano Praesule. Anno vero MCCLXXXVIII. circiter sub Regibus Andegavensibus ex duabus Eqclesiis
Cathedralibus una tantum fuit conflata, eaque Diagnifi- Centissima. Videsis Cl. Magochium De Eccles. Neapol. Semper unica, et auctorem Dissertationis historicae de Minutolorum satello pag. 9 er seqq. Everso Rom)norum Imperio, Neapolis sicut ceterae urbes in Barbarorum potestatem est redacta, atque interinnis dilacerata discordiis, immane subiit crudele satum.
Anno enim CCCCLXXVI. in Castrum Lucullanum Au.
gustui us Romanorum Imperator postremus confugit, et ethrono expulsus ab Odovaere Herulorum Rege misere enecatus t hinc per ea tempora urbs huiusce Regis odium, et tyrannidem suit experta. Postea a Gothis occupata, quique ut barbari, singula motium euia landitus everteruut , eamque obtinuerunt usque ad Iustianianum Imperatorem.
Aliquod post tempus Neapolim Duces si) adniinistrarunt,
, Post eam aetatem . et proprie eum Gothi Italiam oecn- p runt, mutatis rebuis Neapolim Duces administrarunt. Iisdeni postea Barbaris ea, Italia exaevia, iterum NeapoΙis in Graecoru orientalium Imperatoriam cecidit potestatem , ad .quam regendisnae Costantinopoli duces missi erant. Verulla temporis progressu Neapolis excusso Graecorum iugo , duees imbuit. pecu liares , et propri- , qui quidum veluti neges urbem cum vicinis pagis obtinuerunt atque .liiiic NeapoIitani ducarias origo , qui diu perduravit , isque celeber evasit per sequiores uetates, et uulti Liat subiectus , cum vel iiii respublica aristocratico modo fuerit a nianistrati
263쪽
iiii e Constantinopoli missi erant: at ii rbs aliquod post temporis intervallum partim depopulata , partim a Belisario i) excisa maximam obsidionem anno DXLV. Rusti
nuit a Totilao militibus Gothorum Regis, qui illam iii.
gressus, et humanitatem potius in eam egit, ita ut moenia tantum fuerint eversa, uti narrat Procopius Hist. Goth. lib. X.
a Quo tempore Belisarius urbem aggressurus , cum Deis lissitatu adspectaret moenia, milites per subterraneum immisit aqua eductum , uti tradit Procopius lib. III. c. 7 de Bello Gnili. Eaque potius expugnavit, et ad vacuam habitatoribus urbem re-l,lendam ex tota vicina regione collectam multitudinem Neapoim contulit. Item copiose narrat Historiae Miscellae auctor lib. XVI. c. i5 his verbis : comgens Per diuersias Militis Aeapoli a. nae cisitiatis Uiros , ac mulicios, domibus Noapolis hiabi aiu- ros immisit , idest Cumanos . Puteolanos . et alios plurimos Liguria degentes , et Plara, et Sola , et Piscintilia , et Stimma . tiliis νιes Millis et necnon Melanos, et Surrentinos, et do olim , qtrure Stabit dicitiar iungens Miros , ac nudieres , sinu Moet ae populis cimicerii adiuva u. Quaenam autem isthaec Liguria , vel ut alii legunt Liburia , consersis quae sentit Sabatinuis Kal. Neapol. die XV. toui. I. pag. ubi autumat . Liguriamrion accipiendam omnino pro Cataponia , sed pro eiusde in pecu Iiari parte. Hinc erodit ipsam non longe a Capua suiῖse, plures lito reabes, atquo vicos ipsius Cainpaniae comprehendisse , id ille ii robat . Erchemperii auctori te te nisi . Lan Oh, nunt. et seqq. Consule etiam Ct, Pellice iam in Christ. Eccles. Polii. lom. iij. - pari. a pag. ubi Micbaelis Monachi auctoritatem asseri Sanet. ampan. ubi sic legitur. Terra ultra Laneum uersus VesuNAM , Nevolim, M Patriam Hoebatiar taburia. Laudat etiani auctor Abbatis de la Noco ad lib. u. Cliroii. Cassin. aliam adducit auctoritalem , qua probare nititur , Liguriam, sive Leburiam fuisse eam Campaniae partem. quae cum ΡIinia iis . eon eorJat campis lib. XVIlI. e. ii uist. Natur. cum medio aevo iidem corrupta alio audierint no in irae. Plura etiam si cupis, te.
I. almo DCCLXXXVI. pag. έν ubi aliorum auctoritale scribit Medio Avo Liburiam divasa in fuisse iiii Ducalem , Longobardam,
264쪽
25 , Exeiso Gothornm regno in Italia pro Narsetis adven. tu anno DLXVlI. opidum ab Exarchis suit rectum. At
Nilrses cum ab illis haud obtemperaretur , Langobardos ad Italiam occupandam advocavit e suis regionibus adueetos vindictae causa , qui cum in Italiam advenissent, novum condidere regnum , et urbs ab illis liberata, in Imperatorum Orientalium manus eo tempore pervenit: tum Neapolis in Duearum fuit conversa , et iisdem Imperato. rihus orientalibus subiecta. Videsis Grima lilium tom. IV. pag. ior et nostram Diatribam VI. in calce operis. At ne rem historicam in longum protrahamus. hoc unum addam, hanc urbem pro nimia pulahritudine sequiori aevo nunc in unam , nunc in aliam redactam esse potestatem, adeo ut pluries in hostium dominium pervenerit, qui eiusdem magnificentiam ita configurarunt , ut de illa aegre supererint vestigia. Sed ne iii mendacium incidamus, et rem historicam ut ad veritatem asseramus , dicendum ab hisce Regibus , quicunque iidem suerint, urbem quamvis antea vetustate senescentem standitus f prout temporum permiserit aetas reaedificatam, ornatam, amplis ratamque suisse. Gulielmus enim I. reparatae salutis anno MCLXXX. huius urbis moenia dilatavit, Capua nam condidit arcem, et Megariam insulam ad arcis formam recte munitam es- secit. hedericus II. postea Imperator cum N polim scientiarum matrem , domicilium lue suisse antea animadverteret , anno MC XXIV. publicum studiorum Gymnasium' erexit , quoad illius aevi usum , quodque postea adeo floruit , ut semper urbs ibi haec scientiarum omnium, suerit
Ea vero cum in dies populi frequentia, ingenuis artibus', et domibus excresceret, Ferdinandus I. Aragoniae Rex anno MCCCCLX XIV. ampliavit.: viam enim illam Prope pomoerium , quam dicimus Laoluar O , silice stravit , cum Omnes urbis aquae fluitarciat ex ea parte: hinc moenia restaura it, et Praesertim portas ql tuor e sundamentis excitavit. Titiac temporis urbs ad fastigium qiioddam gloriae maiestatisque adeo devenerat , ut iam ex eo
265쪽
nevii riabes inter Europae praee pnas sulchors a stet in. Loiigiani velo esset huius urbis anaoenital Hm, ci, iii rihodiernam connitale tu , et humanitatem ; aedificiorum , Harum lite munStatem describere. Illud εatis dictu εςt, hanc ei putia esse storei itissimi regni , et pule herrirnam Europae totius'urbem adeo, ut singulae gentes e. lovginquis adventante rigioni in is haud sacere potuerint , quin illius
. pulchritudine , elegantiaque sint eaptae. Quid vero dicam de huius populi multitudine , qui dubio procul inter Eu-
ropair iribes frequentissimus lixistima lur Θ nam pulchrum videre est, cum sestum y liquot, i vel spectaculum: in haeei litur, tantum cs e frequentiam , ut vix per Platea, Possis incedere.
Quid di eam de templis ci , quorum magnis ceu ia
longe antecellit omnes alias Italiae urbes , ,eorumque ni
merus a Chiisti uae Religionis incula duilis eo incre-
i, lam e Cliristianae Religioliis primordio vero summoque Deo O. M. templ. d cata suere , eversis inanibus diis. Ea vcro Plura suere , quamvis norintilla in coeptis , et iii aliis roconditis ineis a d si cala, donee 'a Cost utino uesaguo pace Christi Ecclerniae rodditu atris sona 'Religio magis ac ma gis percrebuit. Sunt qui putaui. iiiiiic imp ' toruin Neapoli ahdisi casso templa quae datu vero Deo: at Subbal initis Eal. Nh Q. tmn. l I. iii ei April. dio Asil. diatribam erit ditani elucubi uxit, in qtia proliat . ill utrili iuri rutor in at,oli in nunquam pervor i se, nullas titi Pii silicas erit id di ni uti vulgus aut imat. li ai iners illumis Cbron. dei p. pag. et nonnullus erit uiserat Ei clesias a Cos intino Nea-ipoli ecretas, nemi e S. Ianuarii Dinconia sis, vulgo...ir cum O. Ss. lominis et Pituli , S.ὶ Andreae ad Regio iein bidi, S. Mariise Rotundae, et S. Moriae iii Cosmodi n. id mi irniat Caracciolus vitii ille scriptores. II te quosdam a fieri lapides , c. t quibus proba iiiiiiiir, Neopoli in Costani iuum advenisse : at Sabbatinii is eos omiteς rosellit , neque ex iisdem conficiliari posse nil , Costantiniim Neapolim pervoni e , quamvis i idolii a Curacciolo recitati lapides de stantino Verba iaciant , . non vero ipsum Neapolimati s uoties ad euisse assii ineui.
266쪽
ut prope dici possit ipsa innumera esseῖ Fa.
quia ex traditione constat, hanc a Beatores tuleo. quae de me mire oesiasti: quamprimum Neapolim petitu ciolum suorum Misere attuleo: si io honori tinbis religiosae interuallam bidui d utabo. Is enim auctor non alia de causali nc uitiemiReligiosum appellat , nisi quia aetate sua adlinc gentilitatis errores consectabatur , et Drsitan adhuc per id temporistum pla , et deorum cultus publice patuerit. Laudatus Symma- citus floruit IV vergente saeculo, et V. ineunte , qtio tempore nempe CCCXCI. Romae Consulatum sub Theodosio Iuniore gessit, quique v. ellinicismi perdilivs Propugnator, ca de causa Neapolim vocat Religiosam rinam plures supererant adhuc deorum cultui addicti: verum.id Non obstat, cum quo tem Pore Apostolorum princeps Petrus cx Antiochia Neapolim petiit, statim in hanc urbem Christi veram introduxerit Religionem. Vnum ex aliis,monumentis heic adducere debemus, nempe anno Christi CLXXI. Neapoli ludos profanos adhuc celebrari, uti coustat ex quibusdam lapidibus a Mariorellio recitatis Theca Calam. pag. 6 i5 deorum inanium ad buc statuas erigi , et in coruui templificandelubra , et lucernas appositas a Flaviae gentis libellis; necnon celeberrimum Dioscoridum templum adliue stare, deorumque cullum publico peydurasse Symmachi aevo . et sorsitan ad aliud usque Saeculum et quamvis Christianos tunc temporis Christo publice inservisse constat, et paucos Superesse ethiii-cos, ac proinde paulati in suisse penitus extinctos a Christianis Imperatoribus. Verum Q. Marochius in Kal. Neapol. tom. I. pag. 4o menso Febr. subiungit supra laudatam Symmachi auctoritatem inter- prelans , lianc urbem adhuc religiosam esse: per id temporis pria vale. haud vero publico. Inanium enim deorum templa haud patuisse amplius probat Symmachi aevo, et tali im in quibusdam senatorum, et nobilium virorum larariis doluorum , aut vero Ix sistita in stibuttianis liberam suae religionis exercendae potestatem suisse. Pro re nata iuvet heic advertere iuxta
Cl. Maiochi uin ibid. ethnicismum saeculo quinto , qui iam exiguribus urbibus suerat eliminatus, adhuc in suburbiis , ac pagis haerere : unde Praganos a pagis vult dictos , qui adbuc in iis locis deos colebant. Si quis plura cupit, adeat Sabbatinium lom. IV. pag. IS 7 si seqq. Kal. Neap. ubi satis helle hae super re disseruit , quo
267쪽
Αs,ostolo Petro si) Christiana fide imbutam esse : ipse ei im postquam Antioclienam condidit Ecclesiam , ibique
Iannonium Ilist. Civit. Nest,. lib. I. c. ult. propngri arct, ut, i scribit, Neapoli Cliristiana iii Ituli rionem IV. non nisi post Sae
i) Suut clui pii lant , D. I 'ei mi in Apostolorum Principem
Neapolim iriinc Ium actu cui,Se , ilii bus haud e tu idem adsentior. Iam cortum ust, ipSum Apostolii in noῖtram se advenisse urbi ui ,
ut ex pluribus id in Onumentis eruere luculenter possimus. Nain qui iteri poterat , ut Apostolorum Princeps cum Italiam adpro-i, imitiaret , alque ad laudandam Rotu aliam Cathcδram , non prius vicinas regionus , et provincias , Et urbes per eam tempeStatem nobilissimas invisereti illud autem evidens est ex constanti Tea ditione, atque varior uin Sauctorum nostrorum Antistitum genuinis Actibus , D. Γctium fundala prius Antiochensi Cathedra , nioniam advenientem Claudio imperitante , Neapolim pervcnisse, ibique dies aliquot immoratum. Insimae huic sortis scieminam uti conflui tu soro invenit , Candidum nomine , eamqae senili aetate provectam, eaque ab ipso interrogata , qui mores in cadem essent urbe , stati in Cliristi Religione imbuta , et salutari Baptis mutis lavacro fuit lustrata. Calidi da o tunc amicus quidam erat Aspren nomine , multo abhinc temporo adversa laborans valetitudine; ut ei sanitatem restituat, rogat: qucrn quidem Christi Apostolus illico sanum , validii iiique reddidit. Ad hanc Traditionem construiaridam plura adsunt monumenia , eaque vuriae ac latis, et auctoritatis. Vt alia omittam, in lir iii plii habenius I. Acta priuiixeilia S. Asprenis quarto Eccle- Siae Saeculo ub anonymo scripto tu cani ala. II. S. Athanasii Episcopi Neapolitani vitares a Petro Subdiacono Noa politano Maeculo ducimo conscrii, tam . III. Alia Acta eiusdem S. Asprenis ab Ugbellio I lat. Sac. io in. IV. de Episc. Neapol. vulgata, ubi hiatia Scehistoriac occurrit mentio. V. Chronicon S. Mariae de Principio , quod tertio, et decimo vergente sacculo fuit Exaratum. H. Praetereo Ioatinis I Ilaui Chronicon, et IIS. Codicus, quos assert Caracciolus de Sac. Neapol. Eccles. Monum. c. S. Clii caruilius de Diisc. Neapol hanc otium totam sincere narrat historiam S. Petri , et Aspreuis ex antiquissimis excerptam Lectionariis ,
3IS. Neapolitanae Ecclesiae libris. Videsis Cl. Matochium de Cul--.iu SS. Neapolit. At quouiam D. Asprenis occurrit mentio , praeterendauxi
268쪽
aliquandiu immoratus , postea Neronis anno tu Italiani peragravit, ac paulo post Neapolim
primumque huius Antistitem constituit Asprenen , Condidamque Seniorem primam civitatis Christianam reddi dit. Hinc primum ad eum locum . qui vulgo S. Petrus ad Aram, sacra peregisse eundem Apostolum fama est. Hodiedum visitur ara ut creditur ) ad novae Ecclesi te ingredientium laevam , supra quam D. Petrus rem saeram sucit. Ob tantam igitur huitisce Apostoli memoriam , urbs eidem addictissima , Fidissimas nomine do nata fuit. Extat anonymi poetae hanc super rem distyclion.: Ilegibus , archis Deo quod sis Fidissima Sen e ParthenῬes nomen dat tibi iure Fides.
Describuntur alia Dea Circa urbem Neapolim.
Antequam ad agri Puteolani deseri litionem veniamus, capimonii . superest ut de aliis locis circa urbem loquamur. Non prOcul ab eadem, et qua parte Orientem speciat, primum occurrit collis amoenissimus, vulgo Capodimonte montius. Eius aer salubris est : huius loci mentionem faeit Pontanus in Lepid. Tanta est loci sera citas, et ubertas , ut Ductus eXquisiti saporis , et cuiuscunque generistia ud arbitror ipsius aediculam, quae restat in loco vulgo: S. Aspreno ni Tintori di Senio di porto. Communis Neapolitanorum traditio est , hole suisse ipsius domum . quod 'quidem credendum haud est . si quidem quo tempore floruit S. Aspren , t tu isthaec regio , mare procul dubio fuit, et antiqua moenia haud procul extiteruiit. Temporis progressu mare recessit, idque aecidit multo post aetatem S. Asprenis. Besellenda igitur est illorum opinio , qui heie ipsius domum suisse putarunt. Pluribus inde elapsis saeculis hoc in loco eiusdem in honorem dicata fuit isthaec aedicula.
269쪽
enageantur. Nihil heic dicam de praecocibus pomis.
R C p insta' Sripedi lilino collem aperta fuit paucis abhinc annis
, ad regium praetorium itur , eaqlae deliciossima. Haec nova via iticipit a Regio Μnseo lueorbonio sub hortis Patrum Theresianorum , ubi inventum fuit sepulchre tum antiquissimum anno MDCCCX. Via isthaeo recto tramite super collium clivos ad Ca Pim Onlium vergit. Quo esset minus dissicilis , pons maximus Sanitatis vulgo dictus ab Ecclesia S. Mariae Sanitatis excitatus est, arbori hus inde ab utroque viae eiusdem latere Passim consitis, quo ab aestivis caloribus viator pergeret commodius. Nihil hae in agnificentius, et deli ei Osius esse potest,' sivo propinquos amoenos colles , vel magnificas aedes , sive hortos fruetibus exquisitis sucus hanc viam spectes. Ha ec via ad duo ei rei ter intiliaria extenditur usque ad vetu stum aqua eduetum vulgo de' Ponti Rossi, et hinc pergit usque ad Caput Clivi, CG sdichino , supra quem locum alia via
fuit aperta, qua ad Campum Martium itur, alque in. de in urbem viator descendit per Lauir hium Collem, vulgo S. Maria dei Planto prope commune urbis se-Ii uicti retiam , Camρο Santo , et prope pauperum Regium Hos stitium. Supra Laut rechium collem urbis. Ne apolis adspectus est maxime dignus qui videatur ; inde enim ma- iis propinquitas , ct prospectus paludium, Vesuvii, mon. tium Apenninorum , hortorum , et urbium dissitarum
maximam advenietiti hiis assert oblectionem.
Conicius motis. E regione Casti montii exurgit alius eoilis Conicius nomine, vel Cuniculus, vulgo la Conocchia tali hic ita dicti ita a cuniculis excasuasis, qui heia rePeriantur oblongi, terraEquae meatus mGnia facti, qui aliquo ρacto inter ses cοιω υidentiar, ut ait Capacius Ilist. Nea pol. lib. II. c. 6. Pontanus etiam dedi Oc cauit, loco ante eit. Ad radices ipsius collis adest Neapolitanum C interium ante descriptum. Supra hunc vetusta rudera quoque reperiuntur, quae ad Romanos, vel ad Graecosi utique pertinuere hinc identidem inter cetera eruderata Diuitigod by GOrale
270쪽
fuere vasa , numismala , aliaque Id genus, quae saepe ex incolarum ignorantia deperdita suere. Non procul ab eoloeo , et ubi dicitur Io scotiato magnificum restat sepul- ret lateritio Romanornm tempore dubio procul
sae tum 2 rustinorum utara , , . . inscitia de I erduum. .
fAd laevam collis Capi montani adest alius dictus Ca-- puI Clivi , vulgo.Camdichino. Hunc locum ita describit Fabius Iordanus Hist. Neap. IIS. lib. II. c. II Sequitur ad oeptentrionem GPut CKυi ob id apyellatum , quodcvtia Neapolim scientes hinc mimum ad marct, *samque urbem descendres inc*iant . . . . Caput CG vi appellarum in Sancti S erini monumentis legi. Cl. Ignarra de Palaestra Neapol. pari. II. hunc putat memoris tum Petro uio Satyrie. c. 44 suisse Clivum Neapoli proximum. Olim agris nimia siccitate arescentibus ab aquis eliciendis dictum credebatur. Tunc mulieres c tervatim. deum stolatae supplicatum ibant, et quidem nudi si pedibus hinc ea supplicatio Nudi edalia vocabatur. Hisce caeremoniis institutas olim mulieres Neapolitanas ex Petronio constat, quae nudis pedibus in Cimum Passis cuiuis , mentibus Auris , et Doem aquam exorabant.
Iupiter hic a quo pluvia petebatur , dictus fuit Pluυius.
Verum haec Cl. Ignarrae opinio omnino est refellenda οῦ eum hic usus apud Romanos , non vero apud Graecos invaluit. Philonitis cuius ivio loco ei latus Ignarra textum, et opinionem usseri , non de nostra Neapoli est intelligendus, sed de Roma urbe , ubi mos hic invaluerit. Peream enim actatem Neapoli Graeci mores semper suere , aut saltem Petronii tempore nondum Romani mores in . hanc ut be in invroducti si ieraul. Hinc dicendum locum hunc nomen desumpsisse a Clivo , et in chartis Milli ε
E i de Itoc loco extat mentio hoc modo, Caput de Chio, et Cayut Chiu, et C ut Plii. . Fauo etiam.existimanda est eiusdem Ignarrae opinio, qui putat propinqua loca sub nomine Pichlami denomi. nationem sumpsisse . love Pluvio. Locus bie profecto Dissiligod by Corale