De curandis hominum morbis, epitome praelectionibus academicis dicata

151쪽

ΡULMONUM

dicentis: cuidam juveni , qui vinum Aromaticum hiberat, de noete angina oborta, Cum Strnngsala retri Γ, jugulum cum gladio aperuit : Saniet quam plurimum

Si utri usque generis colluviem serosam , Phari sol mem, in bronchiis forsitan modo brevi ante mortem Aegris

contigisse objeceris; hydropis hoc nihil detrahit indoli:

utpote qui certe in organis vitalibus saepe Dimi S acu tissimus, ac cito lethalis esse Consuevit. In expositam vix hydro se bronchialis speciem, fa- Cile, - atque nunc felici sub omine, Dunc celerrimo Cum aegrorum interitu transit, frequentior illa, hydrops cellulosus, vel Oedema, BnRS HI CR, Pulmonum. Saepius nos , dum hydropicor iam pulmones incidere- us , aquam e paren Chymate i Storum profluxisse observavimus ; atque in m Uliere, qUHm ei Ssipelate , piat' monum manifesto periisse adnotavimus f. CCLXXX ), omnem simul hujus visceris Contextum cellulosum quasi ab ranus arca Correpitam reperimus. Tria homin Um ab Oe demate pulmonum in nos odochio kἹndobonensi majore, quin ulter hydrops pectoris subesset, Suffocatoriam exempla , filius, qui clinico instituto Vil-nensi nunc praeest, ejLiSilem Doso comit tunc me die usprima vitas, Observavit. Ancillae memoriam magnias quondam Italiae anatomicus reliquit: quae, tribus amensibus minus menstruans a capto frigore incidit in peripneumoniam. Sub finem hujus, effluxit ex ore humor aquae in Sin P Spumosae , in qua re CenS CR Polola esset. Die septimu moritur. Excepto Superiore sinistri pulmonis lotio, reliqui lobi omnes, quamvis spumoso humore prorsus distenti, natia ratem substantiae modum Servabant, ex qua di 8Secta, humor prodibat. In homine , qui per bienni tam , maxime admotum Corporis, anhelus respiravit, pulmones ubique multo sero referti fuerunt. Jam ipsi me dieitiae parenti, ex animalium bria loriam dissectionibus notum flail: D in pulmonibus tubercti lafieri , qMae, aquam continentia, in pectus, hanc, dirupta, emittant. B Atque in ipsius etium hominis pulmonibus, quod divus senex praevideriat, vomicas hujusmodi , nunc humore album mi O O iam simili, nune

aqua limpida repletas, posterilus detexit. In milite,

152쪽

magna respirandi difficultate una cum febre lenia correpto , nee Sine magna molestia vel dorso , vel alterutri lateri incumbente , sed corpore Sem Per erecto sedere coacto, pedes quidem oedematosi , nulla vero alterius hydropis pectoris sympto mulctu, Compa I UUPBnt. Hujus aegri Vero cadaver , cystideria in utroque pol- mone, sero limpido repletnm, Galliae medico celebri exhibuit. Apud alios quoque scriptores passim tubercula Pulmonum , B qua Sola repleta , nobis interim

Aliter vero de bdatidibus dicendum est, Ut pol equBS DOS quoque Copio Sas, ad pulmonum sta perficiem dispersas , in humanis cadaveribus reperimus. Aliae ex istis , sat profunde basin Suam pulmonum p Bren-chymati immergunt; aliae, eXteriora magis, sub pleura pulmonali, OCCUPAnt, atque dii UPtae Contentum liquidum in cava pectoris , hydropem thoracis legi limum constituturae , partim effundunt. Parii asperae nrteriae bovinae adhaerentes hydati des demonstravit, Deo raro in pulmone humano easdem reperiri docuit jam magnus quondam Batauicte anatomicus. Ad taeniam is dati genam has vesiculas interdum pertinere, vix dubium nobis haeret; nulliam tamen, quod hane opinionem Confirmet , exemplum , vel alienum , vel Proprium , habem IS. Pulmonum Pseudο-bdroyeva dici posse credimus illum, quem saepe inter lobos pulmonum, illorum nempe , qui ex peripiae Umonia Perierant , deteximus. Materia scilicet puriformis pulmonum iobos circa limbos, Hos perfecte conglutina verut; reliquo , eosdem interlobos , integerrimos , SP Atio tum n materia quasi ca-Aeosa, tum Plurimo a Sero vel maxime repleto , acnb Cess am immensum mentiente.

Quamquam vero pulmonalis hydropis has species, cadaver iam sectionibus pathologicis edocti, nunc satis Calleum US ; symptomatum tamen, quae unam ex illis b alia sat certe dis linguat, rationem, imperfecte nimis perspicimus. In illis, quos hydrops pulmonum in genere corripuerat, difficilis respiratio, angustia pres-SOria cum ponderis Sensu a jugulo per medium tho-ΓRCem deorSum exporrecto, observata scierunt. Haud raro Oedem a partium externarum , sacies tumida pal-

153쪽

lidaque , vel et corporis habitus leucophleg naticus ,

conjuncta incesserunt. Quod si igitur una cum Oedemate partium externarum inci sente, eo quod a mediocri seri copia in pulmonum interstitiis cumulati , longe gravior difficiliorque dyspnoea excitatur, quam a multo majore in pectoris cavitatem effusa in Statλι accedat difficilis respiratio; praecipue si pulsu S adeo, Ut tactu percipi vix queat, oppressus, vel saltem debilis admodum et exilis, sine febre conSpicua, Satis longum in tempus observetur ; si a minimo Corporis exercitio dyspnoea augeatur, quin ex Varia Corporis positione, vel in dorsum , vel in latera , in respirationis difficultate differentia nascatur ; si , dum Pro fund ius aeger respirare conatur, ulteriorem ille thoracis dilatationem impossibilem esse , ac animam Sibi quasi interrumpi persentiat; si forsitan ex sputo Catari bali subito suppresso, dyspnoen mox orta sit: non iniqua erit pulmonum ab aquis in farctorum Suspicio.

Cum vero hujus hydropis cum hydio thorace legitimo

conjuncti exempla non desint; illius certe ab isto non Pariam ob Scurantur Phaenomena. Symptomatum in Hegris, quos a pulmonum hydrope restitutos depraedi Cant, observatorum , mentionem hic , ob summam diu gnosis incertitudinem, non facimUS. Minor tamen haec erit , ubi, praeviis morbi descripti phaenomenis , Abundans ex bronchiis materiae et serosae , vel 9lbuminosae evacuatio , t HS Siendo , cum levamine contigerit. Talia in catarrhis gravioribus , et in asthmate aliquando succedunt: ubi tussim asperrimam diuque siccam cum valida dyspnoea, ingens liquidi serosi copia , ac si mercurialis salivatio Subesset, ex bronchiis cum euphoria rejicitor. Quod si interim aut paren chymatis pulmonalis ab aqria tu gentis subitanea in bronchiu depletio successerit; aut ingens pulmonum hydatis , celerius dirupta , vel hos in Canales , vel in ipsum hia jus visceris paren chyma humores Coulentos evomuerit ; in primo casu , quod hi onch a sat prompte ab aquis susceptis liberari non queant , subintrabit suffocatio sontarchum suffocilio um

oearunt); - in Sectando, Symplomata pro tempore

mitigari quidquam videbuntur ; sed nisi brevi mora expausi magis nunc liquidi resorptio locum habeat ;

154쪽

IDI HYDROPS

aut nisi modicam sibi viam humor in bronchia spe-Tuer: t ; Oppres Sus tandem pulmo et ueri et sanguini transitum lethali cum effectu denegabit. Duo huius indolis exempla hic ex collectione observRtionum me dicarum, in Italia institutarum, recenseri merentur. Primum ex istis, virum sistit SeXagenarium, qui dyspnoea laborans, subito ruptionis in pectore saetae sensum habuit, et immediate abhinc quatuor pintas materiae album in i Ovorum similis, cum respirationis libertate majore, ejiciebat. Recruduit iterum malum, BQ denuo eandem scenam lusit. Ab hae interim evacuatione minime sublevatus, aeger tandem periit. Secundiam exemplum, Viri juvenis est, qui, dum per undecim dies pondus et anxietatem pectoris per-SenSisset, sensum ruptionis , Similem primo, expertus est; atque Post horum, quatuor quoque piritas fluidi clari et tenacis ejecit per tussim : sic vero, in integrum restitutus fuit. Frequentius Vero , ac putritur , hydatis pulmonum superficiem occupans in thoracis cavum rumpitur, depletur, ne, Supra jam monuimus,

hydropem pectoris legitimum producit. Ruptarum ad pulmonum superficiem hydati dum rudimenta , post mortem , in Italia, fuerunt detecta. f. DCCXLIII. Hi droses ascites. - Differetitiae.

Hydropem , qui Ventris ad ambitum, et in cavis

peritonaei fiat, natus , abdomen quasi in utrem attollebat , veteres asciten in genere appellarunt. Ampla vero nimis retenti Oniam H lcio Surum, in tam va Sta trunci humani regione, familia est , quum De , hoc Uno DO-mine Circiam scripta , spurios simul, atque legitimos foetus stili se comprehendat. Antiquo interim civitatis

jure Ultro fruatur recepta jam diu appellatio I modo aquas, hic limpidas, pellucidas, facileque mobiles; illinc turbidas, teuaces, crassa S, sere oleaginosaS et

155쪽

ASCITE' 1 53 pigras , aliquando puriformes sobcruenins, nungextra Peritonaeum Ascites Subculaneus vaginalis, Peritonaealis); nunc intra hoc velamentum colligi.atque hoc in casu, vel in cavo abdominis libere stagnarΡ, et viscera Contenta alluere Aueoites abdominalis) vel hydalidibus, cyatidi, aut saccis, quin partes vicinns inundet, includi Ascites hydatreleus, σSti CuS, Saccatus); vel replicatas peritonaei inter laminas contineri s scites

omentialis, mesentericus, intestinatis hei cito sticus); vel demum inter ipsam hang membranam viscerumque Bb eadem cinctorum substantiam residere Ascites Uisceratisin; atque ob diversas has sedes, nunc ringu Stasten SIS quo, nunc Vero patentes atque laxas, facilius circumscribi quam apte definiri posse, recordemur. Praeterea hic morbus easdem, quoad Originem, incessum, ac alia, differenti As, quas hydrops in genere f. DCCXXXIV.), quod ex sympton tum Cau SH um qiae,

cuivis speciei propriarum, consideratione melius pu- tebit, agnoscit. inter omnes hydropeS, quoS Ca VB Co Poris majora patiuntur, frequentior ascites abdominGlis est. Rarissimi , nec unqriam nobis ipsis oblati , RSCites subculaneuS , et vaginalis sunt. Nec Certe , Si

abscessus a perito nitide inductos 3. CCXX.) ut decet. ab hydrope distinguas , Aeritonaealis ascites frequentor

currit.

Subculaneus ascites, hydropi celluloso 3. DCCXXX d.)

amnis , ac in hoc tantum ab eo diversus est : quod telae cellulosae sputiola diruptis plus minus a copia aqDurum intermediis lamellis atque Segmentis, CAPR-cius in cavum mulata, quasi succum circum Sculptiam, densiorem, musculis abdominis incumbentem ac Sero,

aut viscido liquore , vix , aut parum fluctia ante , repletum, indolentem, decolorem sistant. Partialis igitur

hic tumor, a convexitate abdominis distinctus , ac VI-sceribus istius vix aliter, nisi pondere ad alaeto, INRS, SVero musculorum actioni, inspirationis sub opere, molestus e St. Vaginas musculorum abdom malium rectoriam, cum ense , in primis triciaspide , ad anteriora modo perfosscts , Vulnere moX CollapSO, . Sanguine retento repletas , insigniter tutum uisse , sub inspiratione potissimum , vel maxime doluisse, atque febrem vehe-

156쪽

mentem ne molus adeo Conuulsi vos, quos modo Vulneris dilatatio sedare potuit . excitasse, docuit EXPerientia 9. CCXV. . Saccatos tumores a JHOROS in mia sculorum abdominis vectorum onginis celebris apud Friburgenses chirurgi Ae professor, - muscul OS Bbdominis , serosis humoribus refertos, insignis quondam Dominis chirurgus , detexerunt. Mitiora latique Symplomata lentam seri has in vaginas , injuriis externis ac refrigerio non parum expoSitas , depositionem CO-mitari oportet; quod Si tamen vel in uno , vel in altero tendinosi hujus Velamenti Segmento, quod rarissime contingere jam monuimus, aquae pro loco Copiosae colligantur; eXspectabimus Sane, Pt Beter tiam rem in de Drsu mus eratorum dictorum quasi Dodosum ae vel maxime tensum, incommodδ non PRUCAE, Sub qua vis inspiratione , sub Sternutatione , stati ni Xu ad alviam deponendam sortiore majora esse futui R. ob simplicis membranae conditionem , UegHI unt aliqui conspicui in arte viri , Peritonaeum sacie sua externa tib dropi esse stabjectoria. Telam interim cellia-losam , cujuS Ope musculis abdominis ea membranuconnectitur , sicuti frequenter inflammationis suppuru-tionisque sedem constituere docuimus 3 CCXX.); ita

quo irae interdum aquarum collectioni morbosae pate-Γe , Ob Se ΓVRtione S trim Aliorum , tum nostrae quoque

lue talenter testantia P. Miramur hine, speciem hanc hydropi S non Pritas, quam saeculi decimi sexti sub fine, a Viennensi medicinae pro sessore fuisse detectam. Num salis aptum hydropis Meritonaeatis sit nomen. hic non disputabimus. Rarissimus autem in sexu pirili hic morbus est. Mulier qMinquagenaria, TicineHSe DOSOdochium , cum insigni prorsus ventris tumore , quem multos per annos gestaverat, intravit. Nobis insciis, pura cente si hae in aegra instituta , sexaginta fere li-LPAe aquarum viscidarum eductae fueriant. Morte non

diu posthinc insecuta , cadaveris macilenti admodum Sectionem nos publice suscepimus. Abdominis integumentis atque musculis incisis, plurΡs adhuc crassi et viscidi liquoris librae effluxerunt. Mirabatur adstantium

Cohors VBCia iam prorsus, Ac visceribus omnino destillatram e S Se Caviam, quod abdominis illud esse crediderunt, amplissimum; sectione vero ad fundum hujus

157쪽

cavi sollicite a nobis continuata, sub ea tandem peritonaeum dimidio fere pollice crassum, ac tenn X B p ruimus , et Bngu Stissimo veri ventris cavo singula fere intestina parvum in glomerem Sub hepute Compressa deteximus , nostrisque auditoribus exposuimus. Daticas modo aliorum Scriptorum observationes hujus indolis huic nostrae adjungimus. In femina ascitica , extra peritonaei cavum, quinquaginta aquae ichoros ne mensurae repertae fuerunt. Apud puerperam , hydrops peritonaei , lactei coloris humorem acrem Continens , in Actis academicis Parisiensibus describitur: qui humor per umbilicum sibi viam paraverat. Mulieris quadragenariae e Xemplum ab ullo refertur: cujus Abdo. men turgidum , sine insigni molesti A , Octo Annis prO- minuernt. Crescente mole, aegra Siasso cata periit. Vix Cute cadaveris pertusa , foetidae Rmurcae copia , ad libras viginti, prosiliit: quae Amrirca intra mus Culorum abdominis tunicam et periton Berim StBgnHVernt. Suepe Vero A quo Sa ColluVies non aequali prorsus ratione peritona eum obsidet; sed pluribus locula meritis ad hae Contenta, tumores nodosos ad abdomen refert. Sic celebris Batauiae anatomicus, hydropis peritonaealis , in muliere quadrogenaria observati , historiam exponit : in qua , B acta Hnterius Rhilomen , inter musculos hujus et Peritonaeum, in enormem, et innumeris nodis signatum sacciam extenderat: ita, Ut

nodi isti , a nucis juglandis magnitudine , ad illam

capitis adulti hominis accederent. Tempore Octo Bntiorum, pRPacentes is decies et septies instituta, et mille aquarum librae eductae fuerunt. Summi momenti communicata nobis ab institutioniam chirurgi carum in Academia Ticinensi professore ne nostro quondam collega, Observatio est. Duorum scilicet annorum et dimidii curriculo, ille trigesies et ter para Centes in apud mulierem ascite peritonae ali adsectam instituit, atque bis mille quingentu, Septuaginta quatuor libras medicas aquai iam SPiSSHrrim , Vi SCOS Rr Um, nune albescentium , Dranc fuscariam , eduXit. Sucetis

ipse peritonaei ad mus eum palliologicum P tonse transmissus , plurimis ac duris tumoribus variae magnitudinis obsidebatur: quorum unus , ipsi ventriculo superincumbens , lethalem seminae vomitum excitave -

158쪽

ximum vaginae prolapsum induXertat. Magnus quondam Angliae chirurgiis docuerat, hydropem peritonaealem ex eo, semper posse dignosci , quod minime promineat hydropicus tumor in regione

umbilici , propterea , quod ibi tendines et peritonaei

membrana Se nequisquam separari permitterent. ASt

ero , hoc signum forsitan sub initio morbi magis , quam S ab ejusdem Mugmento, valere , docuit dapieX, in Actis Helueticis conservata, observBlio hydropis peritonaealis. in quo, abdomen figurae hemisphaericae,

insigniter antrorsum, praecipue Supra os pubi S, Pro tu herabat : itu ut hoc plane occultaretur, ad RitH-ctum , durit culum, et asticum, renitens. Umbilicus via ei ni amplius dignoscendus. Inter peritonaeum Veroe L mus ei dos abdominales, duodecim circiter mensurae aquae dilutae, turbidae, flavescentis, subpurulentne, viridiusculae, pluribus fila mentis et rumentis impraegnatae, Co n ti ra et, a ri tu r.

Uatebimur etiam, plures hydropis peritonaealis ot

Servation OS . Non tam vero peritonaei hydropi, quum su Purationi, a praegrae Ssa inflammatione hane membranam inter et musculos abdominis, fuisse ad numera ad s. Nisi igitur morbi primordia patuerint; difficilis erit sane morbi hujus lum a perito nitide suppurata j. CCXX.), tum ab ascile abdominali, distinctio. Sub

utrius acie vero Adfectionis principio, quamVis eXempla habeantur, quod menstruo , et minori adhuc spatio, hydrops peritonae lis x alii opere increverit; . plerumque tamen tumor in Una modo Abdominis plaga circum- Scriptu S , Sensim sensimque aSSurgit, in hydrope fere indolens ac decolor, calorem mnjorem, aut HSpectum cucheticum aut conspicuam functi otium laesionem haud manifesta ny. Per annos hic tumor Aliquando , sine magna molestia , et ab Sque signis hydropis interni , ut feminae et Utero gestasse, et partum Vivum exclusisse vel menstruis purgAtae fuisse, visne Sint, perfertur : donec magis magi Sque extera SVS , Vix non omne abdomen ille occupet , BC Pondere B quarum , inpii mis sopino sub decubitu, viscera abdominis circumdet, utque di aphragmatis non minus, quBm m sculorum ut, dominis actionem, suspendat, elidat; ali-

159쪽

ASCITEI 157 quando vero , praegressis doloribus , febris, suppuratio , aut exesio , accedant. Ob Succi , a Peritonaeo ,

hoc sub morbo formati crassitiem, rarus est CRSUS, Rsummo quondam Italiae anatomico relatus. Succi nempe hujus , in abdominis cavum ita dirupti, ut aquae in hoc ipsum sibi viam paraverint. Vel celeri passu vel lento, asciles abdominalis assurgit. In illo casu enarrandorum SerieS Symplom R- tum Citius sese ac majore aegrotantis lubore, nec raro cum febre , manifestat; in hoc vero, Seu Sim seninsimque morbus , mitioribus principio sub turbis, ae Plerumque sine motu febrili , insidias struit. Saep

Dumero quidem tumor oede malosus a pedibus aegrum adoritur , ad genua, Crura , Rc demum ud scrotum et ventrem ascendit. Frequenter interim cum prue

grandi ascite pedum tumor Dullus eSt; etSi fuci es, Dorninatim palpebrae , matutinas praecipue ad horas , inflari aut etiam manus Una alterave ud dorSum , quibusdam, plerumque tamen tardius, intumescere soleant. Primum aquae , adhuc Pauciores , quo pondus fert, pelvis in cavo detinentur ; gradatim vero hypogas tricae regionis hae tumorem R C tensionem, quidquam auctae , constituunt. Decumbente vero in dorsum aegro , et a qui S ad superiora simul direptis , vesicae regio iterum mollescit , ac hydropis futuri timor imminuitur. Attentus interim digitus iliacam regionem jam latescere , ac molliter sub hoe situ tur gere animadvortit. Ascendere nunc B quae Pergunt , umbilicum tandem altingunt, ac posito in PedeS Regro , vola manus iani in serioris abdominis lateri im-POSita , ac Ventre, altera ex parte cum apice digiti Celeriter percusso, latentis undae motus, seu suctum iis , plerumque percipitur. Interea supra umbilicum , Riterius generis tumor, magis elasticus, Dee fluctuans, Ab aerisormi , intestinis inclusa , aqua scilicet leviore Rique hanc Supernatante , materia , detegitur. Pro ut

Vero ascites, aut morbi alterius est soboles , aut Coinmes ; alia Bliaque eundem sympto mala, jam alibi

si DCCXXXV in exposita , comitantur; poli Ssima tumen a Scitue Phaenomena sunt : languida ciborum

subactio , pigrities , tristitia , et laesa corporis Caeteri nutritio ; cutis arida , sicca ; faciei , brachio Cum ac

160쪽

153 HYDROPS thoracis, nisi forsitan simul jam tumentium, macie S. Urinae fluxus praeterea in multis quam plurimum imminuitiar, ac lotium magis tinctum, Aliquando quasi

tela subtiliore, iridis colores spargente Obte Cttam, SHepius vero bruneum , Vel turbidum, CPRSSum H C olen S, Cum Sedimento ViX non roseo ad fundum vasis deposito, redditur. Sitis , quam in genere adeo hoc in morbo vigere, Rntiquo Proverbio, sanctionant; in multis , nisi illo sub finem jam vergente, ac febre lenta eidem jam adjuncta , perpaucam ObS PVRVim US. Aucto vero in dies abdominis volumine, et aquis, diaphragmatis ad fornicem usque jam jam pertingenti-

dolentem non semper tamen j, translucent; tum ciati Stextus subculaneus Circa lumbos, vel si cui lateri aeger incumbat, hoc ipsum ab aquis intumescere solet; tum dyspnoea, ob negatum fere di aphragmatis cle-

Scen Sum , et notionem extensorum nimi S mia Sciat ortam

abdominalium impeditam, suboritur, a cibis vel pota assumptis mox gravior: et si ventriculus penitus uti R Jrii S compressus arctetur; ingestorum vomitus hic itide succedit. Sut multos interim a Sciti eos, Cum us,domine praetumido, animam tamen sat libere duxisse observavimus. Flatus laoe in morbo per abdomen di- agantes plurimique borbo Pygmi, haud raro aegros adhuc magis divexant; illos praecipue, qUibus alvus, tit ab infestinorum etiam in Spatium Bngias tum Cominpressione solet, obstructa e St. Hinc SRepe Prieti malosis intestinatis ascite Conjuncta, hunc ultimiam exasperat. Sub tanta cavi ab dominalis extensione, ipsi adeo irenes De Ure terram Canal OS Comprimi, eductis vero is

aquis liberari, ac urinae Copiam quidquam Uberiorem ireddere haud raro videntur. Augentur nune in dies; moleStiae, Regerque, Unde, tanto Cor Poris Sub pon dere, debilissimus se vertat , prae angustia ignorat :spem tamen sanationis ideo plerumque non deponit; sed futurae valetudinis actiones ordinat, ne solus illeqtumuli sibi jam patentis, limina non advertit. Non rn riam est , Provecto jam morbo , maculas ad anti hin clita et manus sat largas, inaequales sividasque com Parere, quo cum Siguo, macilentiae uolubili juncto,