De curandis hominum morbis, epitome praelectionibus academicis dicata

41쪽

PNEUMAT Osis 39hus ossierunt. Sub extimis hepatis, lienis, et mesenterii

Pi Mesertim, membranis innumeras variaeque amplitudinis quasi vesiculas, Italiae medicus Celebris reperiit. Fellis adeo vesiculam aerisorini materia, Sub exteriore tunica inclusa, turgidissimam detexit ejusdem scriptoris

filius eximius. In trium aegrorum , uti te mortem dFS PHOea , orthopnoea afflictorum , pulmonibus, ReerVus Vesicularum pellucidarum , ab aere ex PInSRrum , nectam C a Cum trachea communicantium , repertus fuit. Vir , ut legimus , diai Phoea cum suspirio eXStinctus , Pulmones obtulit stitia adeo turgentes, ut omnem thOracis cavitatem implerent. f. DCCXI. Pneumatosis SacCala. Sacci fluido elastico repleti, me sente Pio adlinerentes, in porcellis aliquando reperiuntur: quos in Succos Berctimo Sphaericus penetrare haud potuit. Proprio in filio, cujus caput in pelvi materna oblique ac diu haeserat,

tumorem ad os parietate, primum materia densiore, fluctuante, paucos vero post dies fluido elastico, sub digitis evidenter Crepitante , plenum Oh ServRVim HS. Sticum ad suturam sagittulem , tumorem BCretam descriptum possidemus. APostemata Meutom, - Similem tumorem flatulentum, falso pro abscessu tructa tum, fusti medici loquuntur. Tu morem in Veneto ton- Sore , sub Communibus abdominis integumentis, non angustum, circulari ambitia, ab incluso uere Progenitum, siam mus Italiae anatomicus descripsit. Omenti ab aeriformi malevia inflati exempla eXStunt.

θ. DCCXII. Pneumato sis tubi cibarii.

Inter pia eumato sis species hucus Irae recen Sitas, PO-tissimam considerationem meretur illa, quam Schol ne

hucusque flatu lentias ; ae ubi summum ad gradiam hae pervenerint, in febribus quidem morbisque acutis, meteoriamum, in lentis vero Fmpaniam, F anitidem

. DCCXIII. Pneumatosis OeSDPhagea. Nulla pars tubi suscipiendis alimentis , et stosteaquam haec plus minus subacta sunt, excernendis illorum reliquiis dicati , a nimia extensione, inflatione,

42쪽

est libera. Ipse adeo oeso hagus in feminis hystericis frequenter per spasmos duplici in loco constringi ; in

SPutio Vero intermedio mirum quantum, et nil suff cationem usque inflari ; ac ructibus demum, copiose explosis , vel et sine istis, Ut jam diximus , detume-SCel e observatur. Quotiescunque oesophagus vel a Scirrho, vel a tumore vicino , vel a paralysi, vel alia quacunque demiam ex cuia Sa , quin Ciborum deSceu- sum permittat, diutius impeditur; supra locum imper ium, diameter ejusdem a cibis hic haerentibus multiam Hugetur , et ab aere ex istis evoluto distenditur in saccum , viribus , quibus illum expellat , vix non omnibus spoliatum , resolutiam. oesophagi mox Sub Pharynge , - alio vero tu Stabjecto medium ud partem , dilatatio conspicua, quam et D OS ConSPEXim HS , describitur. Inter Cordis et diaphragmatis regionem viri admodum voracis oeso Phagum quasi alterum Ventriculum, dilatatum fuisse legimus. In Viro Septuage Dario ad pharyngem Saccus, quinque pollices longias, tres pollices latus, oesophagum inter atque Colli vertebras propendens, descriptus fuit. Sacci morbosi a pharynge in thoracis cavum descendentis exemplar in celebri Angliae mus eo conservatur. Caeterum in hominibus Perfecte sanis, qui vel cibum vel potum per hora S non assumpserant, in Superiori parte oesophagi, Subinde levem aliquem sibilum, ab exigua fluidi elastici, inter naucum stridentis, quantitate, vel diu Stagnante, Vel Secreta, a ructu Prorsus di et Sum , S Repe audivimus. In oesophago vulnerato em PhySemn Nascitur; ubi manui chirurgicae nullus, ueri quam plurimus, sub deglutitione, datur ReceSSUS. . DCCXIV. Pneumatosis uent riculi. - P. Omenti. Sed ad uentriculum haud raro sedem SUum Pneumatosis figit, - aliquando adeo e idem iam, S ne PiUS tumen moradicam. Sympto muta potissima sunt: tumor sub Sterno Convexus, elasticus, Cum dolore filia Si cordis, hujus pulsatio, an orexia, dyspnoea, OPPres Sio Pe-Ctoris , morsus ventriculi, Cardi algia atrox, ad Omnia rebellis, ructus sublevantes, Summae Circa Praecordia anxietates inquietudo, extremorum frigus , ingens Vi-xium collapsus, interdum difficilis deglutitio, faucium

43쪽

PNEUMΛTosIs 4 constri Clio, Vertigo, Subinde tussis, momentanei calores, sitis. Multoties autem Uentriculosa pneumatosis Cumenterica simul occurrit ; etsi quoque in hac ultima stomachias saepe man Serit intactus. Sub tam varia ventriculi in hominibus, ejusdem ne talis et seXus, forma et positione, Vel maXime Sane hujus visceris am- littido variat et extensio. Enormis magnitudinis ventriculos delineari curavimus, mus eo pathologico Ticinensi a nobis quondam Commisso S. Extensi super intestinis,

et ad pelvim usque protensi ventriculi et nos vidimus, et alii descripserunt , specimina. Immanis adeo fuit ventriculi distensio: ut Contiguum jecinoris partem et diaphragma non modo altius compulerit, sed quoque

descendere prohibuerit aegrumque in id periculum

conjecisse credita sit, ut praesentaneom adhue auxilium exposceret , quo Beri Confestim exitias puraretur Ope acus oblongae per Sinistriam hypochondrium in Ventriculum demittendae. Ac revera exstincti stabito jMvenis ex tympanitide stomachali post ita um ille citidis vegetabilibus copiosis ventriculum nimis onerasset ;exstat exemplum. Mulieris ventriculus ad hypogas trium prolapsus, ut Vix quatuor digiti transversi inter ipsum pubemque intercederent, adnotatus fuit: ita ut femi-Dae ejusmodi facile aut pro gravidis, aut pro ascilicis potuissent haberi. Ventriculi si gula intestina obtegentis, - alterius Vero Dinae Parisiensis longitudinem habentis, traduntur historiae. Quod si vero tantae

molis hac in parte ratio plerumque in Amtori angustia,

vel compressione qucterenda Sit, - quo in CASU, ΓUCtia Squam plurimi , ViX tamen per an iam flatus, secediant; exempla tBmen non pauca existunt , in quibus haec via ex stomacho in duodenum intestinum perfecte patebat. Elasticos, protuberantes atque Sonoros Stab Percussione tumores in regione epiga Strica, hypochondriacos apud homines, apud Virgines chloroticas hystericasque apud mulieres , freqrientissime , Dun C SUmme Promi

jam insipidis, jam cibos potumque olentibus, rancidis, acidis, foetentibus, jam satis tacitis jam sonoris et

fragorem teli ignivomi aem Ulantibus celeriter, nec tamen integre , CollRpsos reperimus. Saepe spasmus in istis, utrumque ventriculi ostium constringit, flatusque,

44쪽

Continuo magis magisque rarefactos, et ad medii ventriculi vix non rupturam expansos, hoc ipso in CuVO; quin aut viam Oesophagi petant, aut per unum, Sub Pedilias nomine , tacita aufugiant; vel sub crmitius Appellatione, explodantur, coercet; ac repetito multoties hoc insultu , vel cibis durioribus Ultra modum quotidie devoratis , contractionis hac in parte potentiam infringit , aut penitus delet. Principem ingluviei Perdeditum, Vindobonae observavimus; quem dolores

ad ventriculum acerbi per annos mole Sinrunt. In CPE-dibilem vero ille ructuum foetidissimorum , et Verum

sulphur Olentium copiam , qui quatuor , SeXVe palatii cubicula perampla foetore intolerabili infestabant , quotidie , inprimis horis matutinis eructabat. Sectio

cadaveris vastissimum ventriculum, in saccum lal ratem quasi bi artuum, ac in isto Ulcus Carcinom Blictam, exhibuit. Similis ad ventriculum sacci, et monet artam in hoc repertarum exemplum Apud eximium scriptorem reperimus. Sunt qui in ructibus sibi per oesopha gum provocandis, incauti, Omnem fere OperAm ponADt, ac musculorum ubi ominalium et diaphragmatis inter prela, intestina sibi fere Continuo in stomachum emulgeant, motumque peristallicum in propriam perniciem foeda consuetudine invertant, hypochondriaci hystericique inprimis homines. Tantus vero per hanc, flatuum in istis ad ventriculum confluxus sit , ut impedito, vel negato illorum consueto AS cenSu, de SeeDSU, stomachus amplum in utrem distentus, respirationem sub magna anxietate vita non praescindat; continuato

tiantur fundamenta. Sub respiratione, ut legimus, tam dissicili, ut nec in dorsum cubari concesserit; regioepi gastrica in aegro plurimum intumuit , et corpore HuS commoto, Sonta S, quasi aquae in lagena fluctuantis perceptus fuit. Hydrops pectoris subesse videbatur ; evacuatis interim primis viis , post leve S ventris dolores, tanta flatuum ex alvo fuit explosio; ut Ventris tumore illico collapso, de hydrothorace nulla amplius quaestio esse potuerit. Num aer subinde ipsius ventriculi inter tunicas sese

insinuet, ac pneumatosin ejusdem externam ConStilia a ,

- etsi hoc nobis probabile videatur; sectionis tamen pa-

45쪽

PNEUM 1 Tosis 43 thologicae auctoritate destituti, non audemus asserere. Q Hod Vero a curvatura ventriculi majore pendet,

que seneumatosi, hinc inde subjectum est. Virorum,

it celebris Parisiensitim an atomicus Oh servRt, melctncholi Corram, ac feminarum hystericarum aliquando hic morbus est. artis Dempe in casibus utraeque omenti laminae aeri formi a fluido adeo a semetipsis Separalcte fuerunt: ut spatium epiploon longe amplius in abdomine occupaverit ; ut elevatis in ea parte musculis abdominalibus, ad regionem epigastricam tumor internus , Sub Varia corporis positione ex hac parte in Hlteram SeSe Volutaverit, et pro ratione ventriculi aut repleti , aut vacui , vel ascenderit, vel discenderit. f. DCCXV. meumalosis enterica. - P externa. De intestinrs vero , ad quae sedes pneumatos is in genere frequentissima est, haec de ventri Culo mota, dubia nos minime premunt. Haud raro scilicet tum in tela cellulosa externa, quam inter membranas illorum, aerisOrmis materi u tetri foetoris, nunc ad tubi hujus cibarii portionem minorem , nunc per omnem

ejus ambitum, ita quidem detecta fuit: ut illius volumen tum extus , quam Separata tunica intestini interna ab aliis ), versus cavum istius, assurgeret, in Signiter tumeret , et istud penitus occludere L Interna membrana recti intestini adeo inflata pependit ex ano, ut ejusdem prolapsum sistere medico videretur. Saepius tamen fluida elasticu it so intestinorum incaso habitaculum figunt. Tenuia quidem intestina, in

quibus carbonicum prae Valere consuevit, rarita S longe, quδm crassa , satus concipitant; visa tamen fuit in

viro pars intestini jejuni ad coxae magnitudinem dilainta, a geniatna Sede depulsa, atque in decliviore parte

siderata. Saepius ad intestina tenuia, quam Bd Cras SB, diuerti rata reperire est, congenito qUidem structurae Vitio m Agis, quam extensioni primum adscribenda tamen haec ipsa constitutio, morbosae intestini, conicos plerumque in s ACCOS, eXPan Sioni favebit. Inter crassa intestina, et coecuria, et colon praecipue, salus, - ita ut obstructiones latere quis crederet, dominantur. Valvularum nempe in illis constitutio , faecalis materiae

46쪽

Stasi diuturnae , - ligumentorum vero indoles, Velie- menti BC Spas modicae contractioni praecipue faVent. Sed et rectum intestinum subinde acutissimo cum dolore a flatu distenditur; et in juvene illud ipsum, colo

Continuum, solito magis distentum; colon vero, Scte Citi gentis potius , quam intestini forma , ad anum descendisse legimus. Λ tanta exteDsione in te Stina POSSedirumpi, si modo haec gradatim ac lente eXpandRntur, ob indolem eorum extensilem, tum facile timendum non erit; exempla tumen aliqua descripta Sunt, quo in casu , Ut in illo dirupti ventriculi, aer in his i SceribuS Contentus, clam rebus aliis, in ipsum CR Um abdominis simul penetrat. Aliquando interim, qUR ra tione extenditur, ea quo liae in Crassatur , in te Sti UUID. Sic Colon intestinum , Dimis ab aere distentum , sed

simul quoad structuram tunicarum summe i DCI ASSHi iam observavit Summu S.nnatomicus. DuePOI Um Petulantia, diu ante chemicorum recentioriam circa indolem bifrogenii, in crassis intestinis contenti , experimentB, tensis Circa Dates feminalibus, flatus uno exploSOS /H-

flavantabilis naturae esse, admoto lumine, dOCUCI Bt: interim qui primus de gas, seu miritu sori est i l OCUtUS est, jam dixit: ARuctus sive flatus originalis in Stomacho, prout et flatus illi, exstinguunt summam C aD-delcte ; υ - μ Stercoreus autem satus, qui in ultimis formatur intestitiis atque per anum erumpit, trBDSmis Sus perr flammam candelae , transvolando accenditiar,

ac flammam diversicolorem , iridis instar , eX primit. Qui vero in illo, sive intestinis gracilibus formatur,

Dunquam est inflammabilis. Μῆ. DCCXVI. Flatulentia. Hi satus igitur , vel a faecibus , spasmis , aut alio

obstaculo, intestinis inclusi, vel conti Drao sursum deo Γ-Sumque, quaSi acoli in antro, oberrantes, sensibilem hunc tubiam ad contractiones violentas , in AequBles exstimulant: angiastiores per fistulas , borbo I morum sub nomine, decurrunt, sibilani, Cuniant, ID Ugiunt, THUR Tum ad morem garruli coaxant; et nisi lusus daemon ci , latentis saltem in abdomine bestiae cujusvis , ideam vulgo obtrudunt. Viri colon intestinum duris a Stercoribus adeo repletum, et aer infra tioc obstaculum

47쪽

ΡΝΕUMATos Is 4; ita expansum fuit: tit vi ejus membranae illata, non nisi extima intestini tunica superesset ; quo procli Veest intelligere , quantillum tandem restaret , Ut CRUOt ubi cibarii, in cavum abdominis erumperet. Ad insignem omnino gradiam quandoque intestinorum , INR-Xime crassoriam, dilatatio, et inducta abhinc distorsio, B Scendunt: Ut Coecum et colon saepenumero brRChium, quin et femur humanum, mole sua aequaverint; quid-

quod rus ti a tanta exiensione intestini exemplum D Oudesit. Apud multos interim , vel ab domine minias Sensi. biles, et quod laxiora ipsis intestinu extensioni minus

resistant; vel sensim sensimque succedente magis istorum CX pansione , si aluum congestio non tam atroces

quidem dolores , quam alia , taedio plena tamen ,

Symplomata , per Vices , et maxime Sub vita magis sedent artu, vel post usum ciborum polia lentorumque fermentantium , leguminiam crudorum , ProdriCit. De flatibus nimirum multo magis , quam de incommodo qUΟVis alio, conqueruntur hypochondriaci; ac licet illi effectum magis, quam causam morbi SistRnt; continia o tamen carminati a , Ut vocuntur, H medicis remedia efflagitant. Nune etenim flatus sibi per oesophagum ascendere quidem, sed ibidem globi adinstar, vel quasi inter scapulas, haerescere, ac minime explodi

SUm, Prominentem, defigi; nata SeBm, Vomituritionem, morituri quasi hominis anxietates , stadores frigidos ,eXCiture, - nunc Bd costa S, ad pulmones, sedem deligere, atque Vel dolorem lateris, pleuritico similem , vel et asthma flatulentum Vocni tant), P ΓΟ Ο ΗΓΕ,

nunc eosdem sibi , miro abdominis Cum capite Con-Sen SU, Bd Cerebrum , 'INRSi fiamum, B Scendere, nurium Susurru S, tinnitia S, Vertiginem, aliquando caducam, et prodroma ipsius a poplexi ae symptomata CXCit Hl e , nunc SΟΓΟΓiuntes qua Si mammas, -- ad lumbos dolores quasi Dephriticos, calculosos cruciatus, Vel etiam ad artus , Articulos , dolores pungentes , lancin Botes , hinc inde divagantes, nunc cordis veluti inversionem, rotationem, palpilationes, cum pulsu inaequali, intermittente; in sinistro hypochondi io, tumores renitentes, lienis quasi in farctus, pulsationes evidente S, cin-

48쪽

guli , ex uno hypochondrio ad alterum transeuntis ,

t actui adeo manifesti et vix non suffocantis, Sen Scttio, -- in pelvi Vero Symptomata haemorrhoidalia , dolores, longitudinem ureterum Sequentes, testium distractiones, penis ipSiu S retra Ctionem , ProduCOPO, - Singula vero haec mala , sicuti plerumque subactione ciborum necdum penitus ab Soluta praecipue Compa Tere : ita quam primum Vel ructus, vel flatus copiosos

expulerint , extemplo dissipari, eloquenter expontant. Est tamen, quod probe notandum venit , ubi plenus flatu venter, quin Vel Per De Sophagum, Vel per anum hic proruperit, illico subsideat, tantaeque abdomitiis

turbae, sine Cognita CRUSH, Omnino dispareant.

Majore tamen sub mulo, et extenso citius in parte Dunc hac, niane illa , Canali cibario membranos O , tot vasis nervisque in Structo, primum quidem, et antequam tumor manifestus reddatur, ad hypochondri iam sinistriam , ubi colon transversiam in colon descendens abit, mox vero in lumbis, et Circa umbilicum, dolores scenam aperiunt. Hi dolores, subinde remittentes , et

a CompreSSione Ventri S quid triam moderandi, continuo tamen aucti, ne si e trienti US reversuri, tandem vix non

fixi , omni saepe humana patientia Superiore S , non certe in solo intestino colo , unde colicae salutentiae nomen habuerunt, sed omnem aliquando intestinorum Per ambitum, nascuntur , entet algiae Physodes magis nomino digni. Sub his cruciatibus , Venter tandem , Pertinaciter Clausus , nunc in Una modo , nunc et innitera regione protuberans, inaequalis, ad sol iam adeo attactum sensibilior sit ; nunc omnis turget; plerumque a Pere S Sione resonat, ac descriptum jam alibi meteorismum Halutetuum offert. Vehementiorem colici doloris insultum, pulsu S Rdmodum Contrnc HS , vacillans, inquietudo, anxietas, Virium lapSUS, vultus miramulatio, distractio, psilor, extrem Ortam perfrigeratio, sudor frigidus adnunciant. Adductis abdomini cruribus aeger adventantem lenire dolorem studet. Suppresso protinus quovis, desiderato licet, per oe SophBgum ructu, flatus illi saepe quidem profunde per pelvim descendere viamque recti intestini legere videntur ; sed

49쪽

ΡNEUMATosis 4 alvum obstipatam mox iterum hi superiora versus fugiunt, ac sub diro lumborum, coxarum dolore, sub mictu frequente, aquoso, Brdente, vel etiam fiat, urina StranguriOSA, fere nullA, SHepe Sub nausea, Vomitiaritione , aut ipso sub vomitu , singultu , vel priatinum in locum . vel in alium, an X io, desperante, ne Sufi Cato ViX Don Regro, Cum strepitu recurrunt. Ubi vero in te Stina per annuliam abdominalem egressa SH ut , et hic fortiter constringitur ; interceptus sic aer intesti-DUm Summopere dilatat exstimulat, et omnem fere in vasis ejusdem sanguinis decursum scis primit, gau-gi Henrim ProVocat , Praecipue Si hernitie , menta Calida, inclusum aerem magis eXPandentia, imponuntur, et caetera artis negligantur subsidia.

f. DCCXVIIL Cholera sicca pSi , cum ventris inflatione, borborygmis pertinaci

adstrictione, torminibus, laterum et liambo Prim dolore, SDrsiam et deorsiam simul, Violento cum impetu explodatur flatus : chob naui siccam , a parente medicin Aequidem sollicite depictam , DObis interim Dunquum

9. DCCXIX. Pneumatosis Perennis intestitiorum. Desinit .

Quod si rerum ille status 33. DCCXV. DCCXVI

DCCXVII.), funesto sub omine, rebellis in longum trahatur, Summum ad gradum evehatur, et, nulli Cedens remedio, ConStanter perseveret: nascitur tundem morbus, quem hydro em Siccum , t myaniam , FH anitidem Scholae Vocarunt; nos vero Prieumato Sin, ori ne inteStianalem, nUn C, longe Certe raviorem, abdominalem, et quidem PCVeHHem, appellamus. Non quodvis nimirum abdomen flatu quidquam turgidum pia eum Atosi h aggraviore laborare dicendum est. MuliereS, quae PIP-tiam frequentiorem expertae sunt, vel gemellos semel aut iterum pepererunt Cum ventre Saepe mctgno et elastico sat diu, libere tamen ac sine labe valetudinis conspicua incedunt. Vetulae exsiccatae, macilentae, Abdomine tumente instructae, aquis, quod pluries quondam in thermis BaderisIbus experti SumuS , Sumpe mutant, nec fundum petere queunt, caeterum SatiS

50쪽

48 PNEUM ATOsIssanae. Si acutae din aniae exempla a viris claris referuntur; de nominibus hic lis est, nec certe, tacita interdum et Clanculum serpentia tympanitidis principia, subito aliquando non posse deflagrare praetendimus ; atque si meteorismi appellatione illa nobis ve- Diat ; non igitur negabimus et Aerenni PneumatOSi febrem tandem posse Recedere. Est igitur pneumato sis , de qua loquimur, tumor abdominis anterioris ac medii praeci prie, tensi , a declabitu supino vix subsidens, nee mutabilis , perennis, elasticus, B percu SSi ne saepe resonans, HS C ite Plerumque levior , cum Alvo ut plurimum sicca, Urinis non iam paucis, inani fere ad ructus, flatias, nisi tacitos , deponendi conamine , dyspnoea , tu Ssi sicea ,singultu violento, anxietate, las Situdine.

Flatu lentiae s g. DCCXVI. in igitur symplo mala jam

exposita, ad gradum mnjorem evecta, Constantius tamen , quam in illa, hominem prementia Perennis fa- Ciem PneumatOSis eX primunt. Dolor , quem aegri ab initio diutius cum lensione circa regionem lumbalem sinistram, circa praecordia et Umbilicum, tensivum, rodentem, punctorium persentitant: Vetera Scente mor-ho, splendente tunc prae summa extensione abdominis

Cule , fere silet , non lumen tu omnibus. Si e etiam salus sub fine morbi vix ulli secedunt ; sed plerumque diam ad sinistram regionem iliacam perveniunt , dolore interdum actato , punctori O , exorto , mox illi Cum strepitu versus hypochondrium recedunt. Famem hi S aegris esSe Perpetia am, ac cibos quoscunque ab iis sine lallo levamine, ut Vir gravis monuit, in glargitari, Dos quidem non obserunt imus. Si extenuationem faciei, pectoris, brachiorum manuumque, quam Certe et lnostris quibusdam in aegris Conspeximus Ciam aliis , inter signa hujus morbi characteristica omittimus; est lquod homines eodem detenti longe non omnes habitum cacheticiam prae se ferant. Caeterum in ipso

oscite haec mucies frequenter occurrit. Non Sonornm linc semper esse abdominis intumescentiam, eXPerientia haud raro do duit. Quid quod abdomen , in quo in Ou nisi aquae stagnaVerant, percussum , tympctni l