장음표시 사용
31쪽
Elisuetexclusis.. Minreaduersia domat:idest sortiter patiebatur omnia aduersami suum dem rum seruaret. turpe quippe fuisset sitamus uir cessisset aduersiis: sed magnitudine honestatis&Iaudis uitae pericular edebat. Virtusenini circa pericuIa uersatur:&qui illa substygaudet:aut saltem non doletsortis est : de nonnulli ob dolorem id pericula invicti animi lauilem amittunt. Ideo annibal merite idest magnitudie anim&robore subnixus domantiaduersa:ut uirtutispraescriptum seruaret:animique inuicti laudeassequeretur. In adueriis esto sim inquit Seneca. in prosperis mutus:&hunulis. Suadet:
nitescere in aduersis: ut decet uirum um creber*cenatuique trahens 1u1pina sicco
F umat ab ore uaporinisuque elisus anhelo A uditur gemitus: framique in cassidemurmur M ente aduersa domansuadetque nitescere duris V irtutem et decoris pretio distamina pensata
H te subitus scisso densainin nubila caelo
E rupit quatiens terram fragor:et super ipsas B is pater intonuit geminato fulmine pugnas
I nde inter nubes uentorum turbine caeco
V ltrix iniusti uita ut lancea belli A c femore aduerso libratacuspidesedit. Τ arpeiae exsuperisque habitabilesamin
E tuos uirginea lucentes semper in ara L aomedonteae troiana altaria flammae
H eu quantum uobis fallacis imagine laeti P romisere dei: opius si pressia farenti H astas enclausaestarent mortalibus spes
N ectra simene tuis nuncallia cederet undis. S edisnoas istans renes uertice celsae V ana rudimentaeet primos in marte calores .
E ualidam duris e sit ab ossibus hastini
I lle tegit clypeo fusum per membra cruorem
T ardaqqe alati et dubio uestigianisu
A loemata trahens auersus ab aggere cedit N ox tandem optatis terras: ntuque tenebris iC ondidi et pugnas ereptat editemst: A t durae inuigillimentes.molemque reponunt N octis opus: laus acuunt extrema pericli E t fractis rebus uiolentior ultima uirtus:
H me pueri:inualidiquesenexhinc foemina ferre
sortem:qui circa terribilia uersatur interitus. Duris : cifficultatibus circa quae uersatur utitus. Unde dicit Seneca: AIrum quiddam est uirtus: excet, sum S r Ie:inuictum: infatigabile. Pensat repenestpericula quae subiabat: cum laude quam assequebatur tolerando fortiter aduersia:quae sunt uitriitis occasio. nitet enim in his uirtus. Fragor: rumor caeli. Librata:qu dam libramento imissa. Vibrauinuibrado uenit. Belli iniusti: quod erate trafoedus. Fremore aduerso: LLuius aitannibalemtasse ineraturi
non cum interemit nurmam: sed cum incaute murran, subiret. Ut uero insequit annibal Ipse dum murrum incautus subitia duersu stemur tragula Sra, uiter imis cecidit. rama circa fuga: &trepidatio fuit: utnon multu abesset: ἔuin opera & uineae desererentur obsito deinde per paucos dies magisque oppugnat o mi dum uulnus ducis curaretur. Tarptiae rupes:exclamat poeta ad capitolium ac numina romana. Saxum e capitoliumna, erat numi, num sedes. Flammeaelaomedonteae:
uirgines vestales astitutae fuerat a Numa pompilio:&prii tu duae fuer inde auaradditaeab ipso Numa: postea Seruitis testius duas addidit:&sic fuerunt sex. lndeauctus est numerus quae templum uestae custodiebat: de ignem inextinctum: quem ritum sacrorum aeneas ex phrysia in italiam aduexit. Iuvenalis: Vbi quanquam diruta seruat ignem troianum Suestam colit alba minorem. Fallacis teli:quoniam si altius insedisset annibal nunquam transcendisset alpes. Clausae alpes: Quia ante annibalem ut hic canit alpessuerant imperuiae. ideo exclamat sera ranus apud eundem.Amisimus alpes:
arcem scilicet italiae. tame prius galli alpes trascenderantis ed alia uia quam alienis uestigiis tu abnibal sequi noluit:sedauias alpes penetrauit. Allia:fluuii properomam apud quem Tribuni militum cum gylis senonibus qui duce brenno romam infesto agmine pete
rint infelici marte pugnauerui. Vnde ille dies ater habitus est aromanis. Ouidius inibim:Hax est in fastis cui dat grauis allia nomen. Allia non cederet tuas uncis: idest non fuisset maior stra, ges romanorum apudtrasinienum qMerit prius apud alliam. Vana rudimentaurtim principia propter uulnusducit, At durae inuigilant metes: sagunt ni inqust non dormiebantin tanta omportunitate repι quis uenisset nox:sed murru colla am restituebat . . Durae: perseuerantes in Iahoribus pro Meoro seruando. Molem:disiectam,1 a testudine:& aliis intinentis restituat florei. Fra istis rebus: urgete necessitate:&ia debilitatisrebus sagunththinu. Vitima uirtus: ultius conatus:qfit desperatisprope ia rebus. de dicit Sehe. Acerim uirtus est qua uitia necessita sextudit.
32쪽
ait Vana:inutilis tali Iabori: qui uiroruin est:non mulierum:quaspensa decent: &αIati: uulgus in sequit hocuebat.at senatores de summa rerum consultabant. Munia: officia .i.erat illis curae consulere laesiui patriae. Suheat:succurrant rebusiam attritis. Flammas sidoniastancendium punitum. Clausis est fera:ipse AnnibaI immitis ut fera. Temperempto:idest ortuitate teporis oblata:&occasione: dum scilicet cessat oppugnatio uulnere annibalis. Grassandum adcIara:eunduna cum impetu more latronum ad decus&gloriam per omnis aduersitates:&pericula: ut patria libe
C ertat opem indubiis miserando uana laboruS inaque mairanfisubuectat vulnere miles
1 am patri velarisque renu sua munia curae C oncurrunt estosque atros hortantur. et orat:
D elisias eant rebus reuocentque sagunti OS idonias flammas: Mite:impellite Pippim: S aucta dumcastris clausa est fera tempore martis: V tendum est ruptinet grassadu ad clara periclis.1 te citi:deflete fidem: murosque ruentra: A ntiquaque domo meliora accersite fata. M andati summa est 2dum stat remeare sagia thos. A stilli celerant qua proxima litora gressum: E flagiunt tumido per spumea caula uella. P ellebat somnostissioni roscida coniunx: A crutilus primis semper hinnitibus altos
A iuvat montis:roseasquemouebat harenaS. I am celsae muris extructa mole iuuentus C lausamno hamis ostentat turribus urbem. R erum omnes pendent actusaei milite moesto:
L arata obsidio:ac pugnandi substitit ardor.
I nque ducem uersae tanto discrimine curae: I nterea rutulis longinqua per aequorauectigH erculei ponto coepere existere collessE inebulosa iugis attollerelaxameneci Τ hraciushos reas scopulos immitia regna
S olus habet:semperque rigens nuc litora pulsat: N unc ipsa salis tangit stridentibus spes: A tque ubi se terris glaciali fundit ab arcto.
H audaicontra fiducia surgere uent . . V orticibus torquet rapidis mare:fractaque agat A equoraret iniecto conduntur Prote moles.
I inque lasine rhodanuque in nubila tolliti H une postqua boreae dirum euasere furorem. A Item moesti casus iliquematisque:
E t dubium renim euentumsinnone uolutantiretur:pro qua uir bonus: si opus est occumbere debet non solum pati labores. S discrimina. Antiqua donno:Roma: quoniam ex Iatio imissi fuerat illuc P
Ioni. Dum stat remeate.i.ca adhuc. non est expugnamuriante ac redite.
Tumidountiato uctis. Pellebat somnos: desicribit auroram: cuius maritus fuit Tithonusfrater Priami.Diodo. ni .cit Titonum uersus orietem militasse
usque in aethiopiam:&ex Ida filia granuisse Memnone: quem ad Troiam chilles interemit. Roscida.humida:
quoniam in aurora cadunt rores. Rutilus sonipes: equus solaris rubicudus. Afflarat: perstat in transsatione NU . Tum. Nocturnis:nocta ereetis. Pen, . dent actus:cessant. Interea rutulis: re .dit ad ii tos:qui nauigantes per mare hispanum: Smassiliense peruenerunt ad portum meneci:&mare I usticumpo tus Herculis:sui&meneci cicitur: est inter Massilia S Genuam ca replo herculis ita ductus: quoniam Hercules ibi habitet solus. Rutulis: agunthinis oriundisab Ardea capite rutilorum. Boreas:uerus septetrionalis fiat ab Thra claninus a boatu: quia cui inperussat:&1 ridet. Alis:quoniam uenti finguntur alati. Solus habet:hoc dicitopter uicinitatem sept&rionis:&friglaus cetquia ex locis frigidissimis spirat.nec intereudu temperatur alicuius plagae ca/lore, Arcto: septentrione. Vortici γbus:uortex:ut scribit Fabius dicis coii torta in se aqua: ueΙ quicquid aliud si ἡmiIiter uertitur: inde propter flexia capiIloruni pars summa capitis dicis uer rex:& etiam summitas motium. Oprie tamen unde initium esti Aequora fracta: undae scissae flatuuetorum. Anhelant:aestuant. Rhenus est fluit ius diuidens germanosa gallis. Rhodanus MDIiae comatae fluuius: dictus a Rhoda oppido:colonia rhodiorunt. Opatria: uerba legatorum ad patriam sagumuquorum raus est a pietate:quam patriae ciebemus: quae omniu caritates compIectitur. Quot pco:iti quo statu&oon ditione res tuae sunt. Sacri arces: opter Hercule: qui eas posuit :supra dixit:cuius uestigia saera icolimus terra.
o patria fidei domus incla aequo tua nunc sunts Malacotti neniane in Ab arces.
33쪽
De tanto nomine:quoniam sagunthus erato Ientissima iaciam ciuitas fide: quam usque ad nseteritum seruauit. Moras lauristes:ad ostiat erina: urentum suit oppidum latii non proculatineri. iolabitur ex montibus trebulanis:inste perdescensus tyburtinos deuoluit in planum:& tineri misceturMuem auset:&stia unda ditiorem facit. Flauogurgate:aqua turbida: undeat, bula quondam dicebatur hic fluuiusa colore aquar. Pontum: mare tyrrhenum. Consangu nece: propter ardeam cuius fuerant colonia. Concilium:diciturcongregatio hominum a concalando: ideuocando. unde caledae dictae:quia in principio mensispopulus calatas. Augustum:uenerationis:maiestatis splenum. Augustias dicis locus sanistus: Sumerabilis. Odicit Liuius romia Ium fecisse se augustiore purpureo ha bitu. Casta paupertare:quonia a pau peribus:&studiosis caste uiuitur.atui γtesautem luxu diffluunt. Beatos:sce, lices. aius yprie dici iscui nihil le γestim qui e natura uiuit: instantibus desideriis satisfacere contentus est. Vnde dicit senem. Is maxime diuitiis fruic: qui minime diuitiis indiget.Et Epicu
rus dicebat Ireta paupertatemi e serem honestam.animus enim debet esse di , Uesmon arca. breuissima quippe ad do Uitias uia est praeter contemptum diui γtiarum. Nomina parta:comparata uictoriis.accipiebant enim cognora a d uietis hostibus:ut Torquatus: Corui μnus Capitolinus feces pari modo detiuinciis. Sed poeta respexit ad sua te ra. Aphricanus enim primus a deuicta aphrica cognomen accepit. Consul: nsules erant Mimp. Iongus: &.P.Scipio. Aequantem superos:idest diuiti omnique uirtute praestantissimos senatores romanos. Rectitistitiae. Hiramque comae: impexae Laicinius Meγ nm:auctore Plynio primus ex Sicilia ii taliam tonsores duxit. Aphritan autem radi quotidie instituit. ante erat intonsi:unde Ovidius: hoc apud intun γsos nomen habebat auos. Neglectamenta:1de stipis temperantia: quae lixum aspernatur:&modum cupiditati sponit.& silc laudat romanosa pat
sinionia inuictu. Dextra non sisis capulo:idest prompta ad bellum:&pugnan1:quanuis arasse Nam apndantiquos ille su ais laudibus celebrabatur:qui bona agricola: nusque tredin poterat. Unde dicit Plynius: Fortissi
mi:&strenuissimi milites ex agricolis gignuntur.Senatores colebant agros erant inqui poeta ita prompti ad bellum:quemadmodum ad agriculturam cincinnatusis aratro ad dictaturam uoca tus fuit eadem diligentia inquit Plynius:Arua Gisponebant qua castra: Nullum laborem recusarmanus:inquit Seneca: qtiae ad arma ab aratro transferuntur. opum non indiga corda uoni am erant praedita uirtutibus:quae sunt animi dotes:has qui habet bona fortunae spernit: rauco appetit quae natura pro sui conseruatione desiderat: quod qui facit:enaniraufuit: reditissimus ea panem&aquam: mquit Sineta natura de derat nemo adnaec pauperest:intra quae quisquis de derium suum claudit: cum iove descelicitate contendat. Faciles exiguo: mntenti re parua.
Currit: triumpho . In foribus sacris Tangit Syllius gesta romanorum usque ad secui ιμdum bellum punimin in templo: ut plurimum senatus habebatur: Huius tina pli Liuius non meminit: cum de sagunt hinis introductis in lenatum loquitur. Ait enim: Consules tunc emist Romae: Scipio: Sempronius: qui cum legatis in senatuna intronus is de re publica rettulissetit. Scaetera. Capreuir adempti hostibus . . Secures: securim in bello Penthesilea Amazonum na inuenit. Claustra:ueetes:&seram .claustra dicuntur a claudendo. Punica bellar a Gid est Προ uictoriae: quam Romam habuerunt de poenis ad istes insulta. A n cinis heu superi tun to denomine remit
F erte leues Mira satusque ciete secundos:
S i nondum insultu templorum protinus ignis
C ulaninitias: latisque ualentsuccurrere classes: T alibus illacht ymatnostemque: dieque queesist. D onee laurentes puppis defertur adoras:
Q ua pater acceptas anienis disi undis 1 n pontum satio descendit gurgite s.
H ine consanguis su ut iam moenia romae. C oncilium uocat augustumaeamque beatos P aupertate patres:ac nomina parta triumphis C onsul et aequantem superos uirtute senatum:
F acta animosa uirosaetrecti facta cupido A ttollunt:hirtaeque mamedemque mensa: D extraque a curuis capulo non segnis aratris
E xiguo faciles:etopam nonindiga corda
A d paruos nuremeabant e penates.
1 n foribus faciis primoque in limine templi
C aptiuis curius belli decus:armaque rapta P ugnantum ducitias: istiaeque inmat te secures: P effossici 'peliet semantia tela cruorram
C laustraque portarum: pendent hic punica bella: E gatis cernas:fusaque per aequora classe.
34쪽
Rostra remita :quae ostendebant poenos superatos bello naualia romanis cessisse mare:amissis Sciliata Sardinia:in cuiusvictoriae monumentum rostra nauium carthaginensium in foribus repliai fixa erant:ut quondam rostra antiatum. mai enim deuictisantiatibus naualis naelio in monu/mentum uictoriae rostra nauium affixerunt: suggesto erecto in foro:quod rostra appellarat.Unde Plynius ait.Rostra nauium tribunali praefixa foro decus erant ueluti popuIo romano corona imposita. . Exactam:puIsam e mari. Hic galeae senonum. Galli senones omissis citisinis: quos uera, hant infesto agm ine Romam conte de
si ractam pontolibyen testantiarostra H lagalea: senonum: nsatique improbus auri A rbiter ensis es allisque ex arce fugatis A rma reuertentis pompa gestata camilli. M te spolia eacidae hic epyrotica signa:
E iligurum horretesqueeomae: parmaeque relatae
H ispana degente rudes spinaque gesa. S ed postquam clades patefecitaethorrida bella o rantum squalorpraesen in astare sagunthi
A nteoculos uisa est extrema precantis imago.
T um senior moestos cons sic incipit ore. S acrata gens clara fide uam rite fatentur M arte latam: puli ferro parere subacti N e crede emensos leuia ob discrimina pontum.
V idimus obsessam patria murosque trementes: E t quem insana freta:aut coetus genuere ferarum. V idimus annibalem:procul his amoenibus oro: A meteo superinosti H in marte te te.
runt:qua capta Capitolium quo se ro , bur recq erat romanum: obsederutromani auro salutem redimere decreue/runt:&mille pondo auri pepigere: sed cum deberet aurum appendi: allata faerunt a gallis iniqua pondera: &.P.Sulpitio in D. militum reclamate additus est iniquo ponderi ensis ab inlotetigal Io:quem romani postea seruauerat itimonumentum illius inclignitatis. Arbiter ensis:iudex ponderis: quonia fuγit additus ponderibus: A visebatur .ce quasi arbiter. arbitrum autem appe Ianaus iudicem: qui potest pro uoliintate iudicire. Reuertentis camilli: CamilIus ablens. erat enim Ardeae: & quicte exul dictator creatus auro nondam appenso interuenit: Sprimo congressur urbeDII nullo negocio fudit: fuga uitque inde ad octauum Iapidem uia gabinatquo se ex fuga contat erant pe/nitus deleuit: εἰ muphas in urbem re uersus est: Salter Romolus:ac parens patriae concitoriae alter urbis appellatus Virgilius:& referetem signa camillum. λ mpa:triumpho. Spolia caincidae:Pyrrhi regis epyrotaru: qui amaasculii Curio:α Fabritio conss.his fuit exutus castris:oc bis uuIneratus: Stadρ italia pul sus exca uictoria plurima ho na Romam allata fuerant:Maurum τ. Purpura: tabulae. Et ligurum in nrae: Ligures enrporium caput habent gennam: quondam finitimos latrociniis infestabant: hos.L.Posthumius ita bello attriuit ut uix ferrum reliquerit ad terram colendam litures:& hispani domiti fuerunt primo bello punico a Lucio Post humio:&Lucio aemilio consulidus, Parmae rudes: impolitae: Oniam ut scribit Straho: Hispani peltas gestabant:&agiles armaturas propter latrocinia :S gladio:funda: aisue lacu Io utebantur. Gesia:sunt tela gallorum: auctore Nonio.Virgilius: Aspina coruscat gesa manu:fesum:ut inquit Sextus Pompeius est graue iactu iaculum. Clades: illatas ab annibale. Squa or.i.ipsi oratores squalidita praeseserentes tristitia tutmagis mouerent affectus. Precantis extrema: petentis ultima auxilia. Sacrata gens: oratio Sycoris oratoris sagunthinorum in genere liberativo: cuius finis est utilitas. huiusorationis exordio captat hcnmolentiam aromanis laudans eos a fide:quam in Capitolio sacrauerant. Inde narrat cum amplificatione pericula:&crudelita μtem annibalis:&arguens ab utili:pio: iusto:&hoi G:nititur persuadere mittendum esse subsidium: sagunthinis extrema calamitate laborantibus.inde corporis habitu movet affectus. Lacera ta enim ueste in signum maeroris strauit se humi: quon conuenit miseris: 3 extrema difficultate Iaborantibus. Sacrata fide: Nam romani fidem&mentem in capitolio sacrauerant.Cicero in lib. s de natura Morum s ic scribiti m autem resipia in qua uis est maior aliqua sic appellatur :ut ea ipsa uis nominetur deus'. ut fides: ut mens: quas in Capitolio dedicatas videmus proxime a Marco Aemilio Scauro. ante autem ab Attilio Calatino erat fides consecrata: de qua consecra.
tione nunc bilius intelligit: omam calatinus fuit in primo bello punico, Populi:quos bel
Io uicistis. Marte satam: natam a Marte propter rei militaris peritiam romani mam conlit risque sivi originem ad martem reserunt. Ne crede emensos: arratio est:quae debet esse diluλcida: breuis:&uerisimilis: qua mouet senatores ad affectum a calamitate patriae:idest ad iram contra annibalem: & misericordiam pro Lagunt ho obsessa:& ab utili suadet reprimendum esse hoste: ne talia&ipsit romant tandem patiantur.ideo super obtestatur:ut annibalem peste tabifica in saguntianum potiu bellum tentanus permutantronianos inuadere. Insiana:aestuosa 5: concitata.
35쪽
ntistrae de strae:asserentis latum εἰ mortetn:&est pars confutationis potuisset.n .dici si Annibalumbet non erit timendus:cum sit nullius mometi .ideo subiungit: Qua mole sonantes exigi indestemittit in hostem hastas trabalesudest niaximas:&hoc dicens suadet ab utili. Qirantuscre cim surgit inclypeuamitatio uirgiliana. Transiuga renes :exauget rem:ut aio na ncutiat metu ronianis. citque Annibalem uocasse ad bellam ferocissimas gentes:&transmisisse iberu:qui erat terminus imperii:&melius interutriasque populi ditionem ostendatri Iumtot:mntisque nai phus subnixum: Onania ausurum: Sutromanos moueret rebus suis timentes: nisi statim reprimeres illiuSconatuς.
Calpe mons est in finibus hispaniae ad fretumMirem ponit pro hispanis habiὸ tantibiasad occasum: quos AnnibaI adiarma exciv rat.& ut maiorem timore
iaciat:fficit Annibalem transcedisse pyxene montes: qui diuiduntgal Iias ab hispaniis. Mers harenis:aphros: Sc Malaniones. Molituri catad bellii. Maiora moeniarurbem roma. Spu/meus:translatio est:&locus ah utili hahens in se etiam confutationem:potuisset enim dici: Mouet quidem bellum: sed non nobis. ideo ait: uestras effriget in urbes, Spumeus fluctus: Annibal similis fluctui. An tanti pretiu motus: confirmatio e confutationis: ocinest ipsa confutatio sensus putatis ne Annibalem rupisse foedus:& ruisse ad arma: Stantos excitasse motus:ut sagunt hodu taxat potiamr: asi dicat:non ita cro. dendum est. Perenses arma:quonia hoc bellum erat contra foedus. Juvei:
Annibali foedis ago: ordo est: an creditis sic pretium tali monasiuueni. Ut stituatauratidest imponat finem potetiae: quam nunc habet in armis:&cupiditata. Iurata bella:suaeiurauit se illa rurum romanismi dictum est. Otius ite uiri: locus ab utili: occurrite inquit, Annibali: Sillum iuretem reprimite: nepostea damno affecti uos non se . se poenitri t. Fumant inquit semina helli : si tamen inualuerit incendaum: non facile extinguetis:&haec pars habet consutationem. potui met enim dies: cum mouebit NIM Ium ibimus obuiam armis. ideo ait: Vtinam non essetia opus uestroauxillio:& femina belli ri nismarent. Omnis iber:pontigentes: quae it Ilus exercitu erant: erepitheta auge metum:ut osten γdat illos esse timendos. Omnis ther: omnes hispani abiberonuulo. Rapidis:in arma furentinus. Fera: crudelis: bellicosa. Aestifero axe: coelo libyco: quod est subditum cancro. Omnis libys;
omnes libyci nobis imminent. Sitiens: quoniam Aphrica laborat penuria aquarum.& ideo coloni malis assueti melius militiae labores tolerare possunt. . Per uoscuIta:locus est apio. Oramus iquitum per numina uestia: quae semper pio animo coluimus: ut nobis luprema calamitate laboranti γbus iecurratis. Rutulaegentis:ardeatium:quo iam rex Rutulus fuit: a quo rutuli dicti: cuius filius fuit Daunus pater Turiai.Coluimus inquit stru sacra latina aduecta ex Phngia ab Aenca:&principiorutilae gentis:cuius lagunthus fuerat colonia. Laurentemque larem: templum Apollinis: ruesoIis: quoa erat apud Laurentes qui mictam solem indigetem. Sapud Lauinum erat templum Veneris genitricis commune Iatino nomini :cuius curam habebant acleates: ut auctor est Stra . Pignora troiae: numina troiana:quae colebantur in Latio aduecta ab Aenea . Genitricis:a qtim
est origo romanorum. Pios:sagunthinos claros pietate Iustina inquit Lactantius quid est nisi pi'etas pietas aure nil aliud q dei parentisagnstio.tunc sumusprofecto pii erga deum:cum illi tribuimus:quod ei debemuς:idii cum ipsum colimus:&adoramus:&pietatem debemus deo&parenti' hus aliisautem officium. Coacti:abillis:qui nostrosin nouam coloniam miserunt. Tirynthis culmina: Sagunthum conditum ab Hercuse tirynthio. Muris acryston eis: ardeatibus: quoniam nae filia Acrysii regisargorum cum filio Perseo condidit Ardeam. setiam tandem: locus ga iustotae lo ostendit romanos debere fauere suis:cu alias assuetintalienis.Hyero rex syracusius intulit bellum messeniis: qui sun adfletum siculum.Imploraueruntque opem mmanoMim: unde
F atiferae iuuenem Xumqua mole sonantes E xigit ille tra set quantus crescit in armIST rans iugarirenes media indignatus aberum E κ it calpen:etiners syrtestarenis.
M olitur populos:maioraque moenia quaesit S puineus hic medio qui surgit ab aequore sustus:
S i prohibere piget uesti Mestringct in urbes: Λ oranti pretium motus:ruptiquem enses F cedetis hociuueni iurata in lamenti C reditis:utstatumsuperata iura sagunti . O tius ite uiruet nascentem extinguite flammam: N est redeat postaucta pericula curae. Q uanquao si nullus. terror non obruta ia nunc S emina fumarent,illi: vestraeue saguntho S pernendum consanguineam protendere deκπῖο messi trapidis:omnis feragallia tua mU O mnis abaesi fero sitiens libys imminet axe: P eruos culta diu vitulae primordia gentis L aurentemque larem:et genitricis pignorab troiae C oras emate pios:qui permutare coacti Α ci sioneis titynthia culmina muris. V os etiam tandem siculi contra arma Tanni
36쪽
inis se exercitus:&pulsus rex atque coactus restituere taptiuos:¢u talem argeti soluere:tuc prima classis romana in Sicilia transmisit.L.piso: ut autore P . suis annalibus edidit contrae ne eicc xx.naues effectas fuisse diebus.xlv. Tander post songa contentione s senatu: an petistitedusexercitus contra carthagin es & Hyerone insit Liuius aiax allu niani ertinis ferendit se, natus cesiuit:cii d ea re inter suadetes:ut id fieret:dissuade tesque cotetici suisset: Diuiti inqt Polibiushaec res tu senatuagitata. nde populuspraebendu mamertinis subsidia iudicauit atque ea sentetia p plebe confiriatam confestina
I uuisse egregium:uos et campana tueri M oenia depesso lammium robore dignum S igeis distius auis uetus incola davni
Τ estor uos fontexet stagna arcana numici.
C um laesis minium dimitteret ardea rubem
S acta domumque ferensaetaui penetralia turni V lira pyrenem laurentia numina durit C ur ut decisa:atque auulsa e corpore membra
D espiciat: sterqueluat cur foedera sanguis. Τ andem ut finitae uoces:mi tibile uisu
A ffigunt proni ualentia corpora terrae: I nde agitant consulta patres: urasque fatigant. L emulusui cernens accensae mista sagunthi P oscendum poenae iuuenem:celerique negantis
E κari bello carthaginis arua iubebat: A stfabius cauta speculator minae futuri N ee laetus dubiis:paruisque lacessere martem E t melior clauso bellum producere ferro P rima super tantis rebus pensanda ducis ne C epetit arma furor:an patres signa inoueri
sentetia p plebe confirmata confestina Appia claudiu consule traiicerer Sicialia:& mamertinis spiriopem iubet: uidebatur certein iustu ferre ope maniertinis:q messana occupauerat: cum ipsi paulo ante animaduertaistcnt i .pprios ciues:q rhmiu contra ius temieratumitati mamertinos. V de cana pana tueri moenia: San1tes arma iniussa si dici,nis intulerui. Sidicini capanis sciux rat: q in se oem belli molem uertere. nam eos adorti sunt famnites: omissis sidicinis capani intra nacenia compul/si Rorna miserat legatos: glade capua dederut romanis: ne ea fananireS poti/rent .Romani legatos miserutriat suis abstineret: QbiIs cu superberet responsum:misiis secialibus ad res repete das Valerius constat cognomine corvinus eos uicit cum magna difficultate: falsi quippe sunt romani se nuq cu pertinaciore hoste manus conseruisse:ideo ait huius depulsio robore lamnitu. Ἀγgnii duxistis:putastis et dignu. Auissimis: romais maioribiis uestris: si ope in3,loratibus ferebat. Sig v c.pmont ria troadis:unde romani originem habet. Incola datani: o si oris oriun eus ab ardea:ubi regnauit unus: osum inqt alienus:qope uestra implo/ro: sed uetus colonus ardeae. Igitur ne
ab officio discedatis fauere nobis debetis. Stagna numici: Numicus est flu uius latii: in quo aeneas submersisn unquam apparuit Unde troiani aboriginesque iri numerum deorum relatum arbiγtrantes Iouem indigetem appellarunt. AscaniuS templum sacrauit patri ad Numicum: ut aut est Dionysius: cum tali titulo.Diui patris terrestris:qui Numici fluuii undas gubernat . Indigetes dii erant:quorum nomina nefas erat manifestare Appellari autem:quia in deos egissentndeo diγcit Liuius:Situs est quemcunque cum dici ius: fasque est. Stagna arcana: subqiathus latuit Aeneas Ardea nimium scelix:nimium abundans colonis. Pubem: iuuentutem in nouam coloniam, Penetralia: penates sacra& ritus sacrorum: qui erat apud rutulos. Laurentia numina:quae colebantur a latinis& laurenribus. Ultra pyrenena:quoniam sagunthus erat in Hispania ultra pyreneos montes. Cur ut decisa: locus est ab honesto: Nait honestuni est: & decertioso romani ii nos tanquam .filios ac membra uestra iuueritis. Membra: nos qui sumus tanquam membra decisa a uestro corpore. Vester sanguis: nos qui sumus uester sanguis: ct so Ics: cur debemus pati damna: quae infert Annibal nobis colonisue is rupto foedere:quo autum erat per um: ut nobis libertas seruaretur. Luat foedera:patiatur damna debeIlum: quod Annibal contra foedus mouet. Tandem:ides cum perorassent illi legati. Agitant consulta: nil ut s medium de hac remoti iam actas secti ti&lentulus censuit poscendum esse Annibalem ad supplicium rupti foederis:&comburendas esse arces carthaginis: si poeni hoc negarint. Tandem uicit Fabii sententia: qtanquam uates omnia prouidebat: ut legati ad Annibalem S carthaginensem senatum mirieretur. Fatigantaexercent. Poenae:ad supplicium Spoenam Hipti foederis. Iutienem: Annibale. N atis: scilicet dare Annibalem ad poenam obuiolattini foedus. Si ccusat idest tanquam e specula prospiciens pruilentia sua:id quod futurum erat: Iaus Fabii a prudentia, Cauta meti. te:Cautus dicitur is qui timet ea quae timenta sunt Nita semper agit ut locum poenitentiae non relinquat. Nec laetusmon gaudens temere praelium inirent prudentem decet. Paruis: re paraua & dubia, Clauso:recondito in vagina:quoniam erat cunctator, Stuper de tatis. Pensanda:
diligenter consideranda:&ponderada. Ne ducis furorean ipse Annibal citra patrum auctoritatem mouerit bellum:an iussu patrum. Exacta: idest dili senter perquisitam ueritatem.
37쪽
AIto prudenti. Vt e ee B:Fabium prouidretem latura bella est uatis comparat imam
tiron uis.qurrum an uentum signis cognoscit: Sstatim alligat uella arbori ipsiuynauis. Grati caeuus Ione experientia edoctus. Chorum:uentum. Iandudum:statim: intheabuela. Lachrymata lagunt hinoruna. praecipitare fatum:quodam impetu festinare ad secundum bellum pun1 m:quod adhuc Iathi:sed fato futurum erat. Laetique senat electi fuerunt Fabius &publicola:ut Annibalem adirent. Si surdus:idest non obtemperans uerbisnostris. In armisoad ora: quae erant contra foederandest si perse 'cati in sordere. P minuus haec titu iratis tumebat ab alto
Finisprimi libri. P estote praemeditans fabius surgenti bella. V t saepe eeelsagrandinat puppe magister. P rospiciens signis uenturum in cartalachorum S ummolandudum substringit lintea malo. S ed lachrymae atque ira inditus dolori Et pisse taecipitare late fatum ieetique senatu: Q ui ductorem adeant:sipeti et surdus marinis P actorummert ad inde ad carthaginis arces: N ecdiuum oblitis indicem bella morentur.
38쪽
Petri Marsi Interpretatio in secundum uolumen S, IIvitalici,
Erulcis prouecti uadizdescribit nauigationetiali atorum ad Annibalem: Legati aviceram Fabius: Paphilus:& Valerius publicola:quos Annibal audire noIuit: sed strepitu armoru . Stubara clangore navim ne appellerent ad litus phibuit: qui ut mandatu erat ad carthagine iter uertentes: tu de more indixerunt:inde canit nasbiten in arma uenisse: cecidis eque mantisti
ronisunde uarias poenorum sentetias:
auditis romanopi legatis:clypeu dein rmuneri datu Annibali a ca Ilaicis populis ccΙebrat: deploratque trade saguthiona cIadem: dc incendiu:celebris fagunthinos: 's fide cum omnibus fortunis mori digna duxerui: S Annibali obpsidia:animique feritate: fortunae mutatione: exitumque uitae uaticinas. Prouecta: pcul uecta. Vadis ceruleis: avi marinis. Dardana: mana nauis: Oratores uehebans. Tristia iussa:anerentia dolore dc tristitia Annibali: qui illii ad poenan, rupti foederis reposcohat. Primoresque patru fabius:tangit natales Fabii Soniaiora stema:fanaseia quippe fata uae Hercule originer .
ferebat fui. pabius filius Herculis fuit ex Uindima filia Eu reri: a quo fabii: ideo hic tirunthia plex appellas ab hercuΙe tirynthio:de soc alibi Iatiust bel/Io:quod roniani contra uehientcs retatis o Z familia: id bellii in se suscepit. Itaque tercentu δἰ sex ex hac fami, Ila cotra hostes pfecti ad unu caesi sui: in cliis circutienti ad cremora fluui lu: et parii distat ab urbe. Primores patru: inter se rores illius aeui facile pracipes. Primores diculas tanta numero multitudinis:& taparatiuia e line positivo. Turbine anapcim bellico. Vna dies .Ouidi. Una dies biosa fibe Ilummi Ierat omnis. Adbtutu missos pcrdi. dit una dies. Fors: fortuna hclli maioreet uiribus fabiosu: qisii ccc. dc sex erant contra tot hostes. Non aequa: non par
Iabori labiora. Patricio: generoso Si
Eruleis prouem uadis ia dardana puppis Tristia magnaimi portabat iussa senatus. Prioresque patrii labius tirynthia proles
ercentu memorabat auos: quos turbine martisbstulit una dies: cum fors non aequa laboriaritio ciemerae maculauit sanguine ripas. uic comes aequato sociauit munere curasublicolafingentis uolesi spariana propaginscultam referens insigni nomine plebem usonios atauo ducebat constite fasces
H os ut depositis portum contingere uelis
llatum annibali onsultaque ferre senatus. am medio seram bello poscentia pacem. uctorisque simul conceptas foedere poenas.cius armatas passim per littora turmas stentare iubet minitantia signa recciasqueerfusos clypeos et tela rubentiacaede. H a dictis nunc esse locum strepereola clamat T Wrhenae clangore tuba gemituque cadentum. D um detur relegant pontii neu se addere clausisF estinent: notum quid caede calentibus armis Q uantum ire liceatimotusue quid audeat ensis.
S ic ducis affatu per inhospita littora pulsi
multi nominas tritiirprie dictin illi:q nati sunt ex patri biisconscriptis. Aequato munere: pa xi Iegationis esticio.Munus ut inqt iuriscon illius tribus modis dicis:uno donu: unde munera dicut dari:mirtiue altero onus:quodcu remitti uaciationem militiae munerisque praestat: inde inim unitas appellat tertio officitanti unde munera nailitaria dc municipes dictans: quia munera ciui Ila capiant. Ingentis uolesi:Volesus a quo ualestim ita is litteris: inde Valerii nabucinant originem ex regillis oppido sabinoruin cum magna clientii manu Roma contigrauit:8c parer fuit:utqria uolunt Ierii collegar bruti in consulatu:qui in plebis sit idiosus fuerat publicola cognomiatus est:a quo hic Valerius originem habebat.Appius claudius.Raitteram inuenit: um iralesiis ualerii dicerens. Spartana propago: sabina:qua spartani:idest laccdaemonii fugietcsas peritatem lesum lycurgi nauigauerunt in ItaIiam: habitaruntque cum sabinis. Is:publicola. Infimi: claro infamilia posterisque cognomine. Ausonios fasces aeonsulatanuquem adeptus fuit ille Valeri, us: qui primuspubIi Iaco ominatus est. Atauo consule:publicola illo ad quem hic originen referebat suam. Hos: abiu&publicolam. Consulta:decreta patra. Foedere: qmmoue t besIum contra foedus:&sic debebat dare poenas. Reces: p receter. Perfusos: madefactos caesi sanguine. Tubar tyrrhenae: ab muctore:qm t rhenus piscus:autore Plynio tuba aenea inuenit. Papinius in thebaide:Dum mari expinquo horret tyrrhenos heliconia plectra tumultus. ReIegant: retro nauigent Romam. Clausis:obsessis sagunthinis. Quid audeat ensis: quasi dicatarinatis nihil est' sanctui S uiolan fetiam legati:qui iuresentium tuti esse debent Liuius ait: Interim a Roma uenisse legatos nunciatum est: quibus obuiam ad mare missi ab Annibale : qui dicerent: Nec tuto eos adituros inter tot tam effrenatarum gelium arma. Inho ita: ubi non in cncrunt hospitiii. Asfatu:uerbis nitalis. Conuerso remige:mutata nauigatione carthagine cotedexta
39쪽
Hic: tuc. poenus:Annibal ita nanim abeunte uerbi sequutuse:mbuensa dindignatione suos. Fundente pandente uela uentis 1 medio mari. Carina .Lostedit siue alloquutus e: deest enim uerba:quod ille hon expressit ter Irani:ut tape apud poetas legis, Nostra ferre caput: uerri
Annitalisad suos: sibus romanos in odium inuidiaque trahit. Caecerimprouidereru futurarii. Secadis scelicitate.& satu sortunae:quae temeraria e:&adtepus: sic tanqimprudeles taxatro. manos pruderesinat Seneca sprium e examinare consilia. Si prudes esse cupis in futurari pectu intende:&quaepossunt contingere animo tuo: spone nil tibi subitus it: sed H kalto peruis fundentcin uela carinam N ostrum ferre captu parat illa per aequora puppis
H eu Gementes tumefactaque corda secundis
A rmatum annibalem poenae petit impia tellus. N e deposce aderoedabinirthicopia nostri A nae e echathim:portisque focisque timebis. Q uae nunc externos defendis roma penates. T arpeios iterum scopulos praeruptaque saga S candatishoetet celsam migretis in arcem: N ullo iam capitistam pensabitis auro.
totum ante conspicies:Si pria taeani semus tuus tribus teporibus disipensetur praesentia ordina: utura provide: praeterita recordare. naq nihil de praeterito cogitat perdet uitam: q nihil dem,turo praemeditas in ola incautus inciλdit.Annibal idis dum romanos imprudeles uocat caecitatem ostedit suam: quires illoru minime metiebas: & sic sdem uteres poenitentiae Ioca reliquit: quod imprudeliae ascribificu tibia ludituitae prosperitas insit Seneca:Tunc te uetuis lubrico retinebis ac sistes:nec
tibi dabis impegias liberos: sed circuspicies:quo eundu sit:ues quousque:Non altiori te rei in1ponas in qua tibi stanti treme duascedeti cadendusit. Impia tellus: ma. Poenae: ad poenarupri foederis. Ante expectatum:est una dictio:& significat antequa me expectcs. Vimi. in geor. Et hosti ante expectatu possitis stat in agmine castris si celante domanduinem ponit.i.anteil domes adero in t citiusqputa sago roma portis tuis. Penates externos.i. sagunthri.
nuc uis defendere sagathio :q sunt extra italiam. Tarpeios scopulos:capito
Ilii de arce:ut secistis tepore serionum. Praerupta: alta 8 accessu difficilia:id est rupe uestra capitolina:qua salutem defendistismon pugna & uiribus: non
poteritiis inqt redimere uox a me auro: S mtari capitolina arce: ut fecistis tempore gallo . Nubibus:daetate ac multitudine telorhia Iaciebant inquit saxa in 'hurres hostiles: ut legati romani rum nauigantes acerrimam urbis Upugnationem cernerent,ncensi dictis animi:et furor additus armis.
onditur era templo telorum nubibus aether'. t densa resonant saxorum grandine turre&rdor agit prouect a queat dum cernere muros: nque oculis profugae martem exercere Iinaedpse autem incensas promissa piacula turmas lagitat insignis nudato uulnere ductori crepetens questus furibundo personat oret oscimuro socii fabiusque e stippe catenassstentat:dominique uocat nos ira senatus. i aedet coepti culpandatae mouimus vim usoniam ponto propere reuocate carinam
N il moronen vincta lacerandum tradite dextra; N am cur eoi deductus origine belli
T oti tuae populis tot circunfusus steris
prouecta:naui sprocul uella a portu, Profuge:quam Annibal pro gaverat armorum strepitu de tubis. Martem:pugnam, B
ustis oppugnationem. Tarmas:exercitum.Turma habebat triginta duoς equites. Manipulus autem uiginti pedites piacula : ultionem uuIneris illatia agunt hinis Annibal efflagitabat stmilitibus ut uulnus ulciscerentur suum:quod romiserant:&uulnus ostentabat: ut maiore sexclataret affectus. Poscimuro cu:oratio Annibalis ad suos: qua rei indignitatem affert.Romanos trahit in inuidiam:suosque ad pugnam accendit.& beniuoIentiam captata suis militibus:quos ut uideatiIr humanus socios appellatisic Aeneas Virgilianus:&Caesar apud Lucanum. Domini: rannice imperantis. nam dominati proprie Tannorum est. Culpanda: digna repraehensione: idest Si tedet uox bellum mouisse reuocetis legatos: meque illis uinetum dedite ad poenam:hoc dicebat:ut magis suos moueret. Nam cur eoi:ironice loquiturinon enim ita sentiebat: sed hoc eo speetat:ut ostendat indignum esse ducem tanti nominis:& maiorum stemmate clarum tradi lacerandum iniuste imperantibus:Noriundis agente molli. Belli mi quoniam Amilcar albarcam heliden sua referebar origine.&Amilcar harcas gnotatafautore Poly.unde laetio barcinad bello rege asyri edictve: si sunt ad oriente. s.e mons orientis: unde eo . Deductus:natus ex genere li:per barca progenitore nostra .5 principem gentis barcinae. Seruitium:servivite. Seruitium inuenerui Lacedaemonii. Circulatus: stipatustato exercitu: octam fortiasudabat in t Li. multitudine hominum poenis:ad centum enim.l.hominum nullam armissuisse creditur.
40쪽
Rheteius: romantas oriundus a phrygibus rei est rhetea promontoriu. Propaget signa:dilatet imperiu&aquilasvmoueat:ideri uexilla, Ferox:bellicosus: S crudelis. Tremamus: timeamus etia nutus romanopesac si eent dii.Numen insit Varro dictit ee impertu a mita. Itaque nutu Ioui semp tribuit Homerias:ut eius impertu maxima ee uideas. Omina tristia uerba Annibalisciminantia infelicitate: ut fuit.na ori haec &grauiora passi sunt carthagines sa romanis. Discinctos iter libycos:describit has piten regina cyrenaicraermonis:quieuenit in Auxtim Annibalis amazimi ritu:sed malis auibus. qm occubuit
S eruitium praeferre gemineteius immo Iibycinit autore Strabo habebat peltas
I mperet aeternum: et populas sedisque propaget 2 sata ueste etia latasrediscinas ideo S igna ferox: nos passa uirum nutusque tremamus Urg cecinit in Octauo: Discinios mulE ffunduntge M atque omina minauremni 1 n stirpem aeneadunc simulant clamoribus iras. his dicit Carthagineses fraudulenti SD istinctos inter libyc populosque να. M armaricis audaxm bella cenotria signis. variismercat sermonibus an studiuV enerat haliae proles ramantis hyarbati falledi studioque serebans. Mar
A mmonaehic gerulus Dorcinidos antra medusae populi libyes. In bella cenotria: sagunC inyphiumque macen et inuruo e sole calentis thma & romana:qm saganthini erant
in .r , IUCII laedere cu romanis. Garamatis
D ama state imperio 1ceptriique regebat hyarbae: qui regnauit apud garamantes C inmmugnas ori arterritimora arida ire has tae sunt populi apri nasamonios:
C inyphiumque macen et in uo e sole calentis B attiadas late imperio sceptrisque regebat
C ui patrius faenon aeternumque arida tamehal tae sunt populi apcr nasamonios:
C ui mora autololum atque infidae littoras S bus imperabat hyarbas filius fuit Iouis
Q uales dareiciae rhodopen pangeaquclustrant
P arebanimussaque leuis etetulus habena. Ammonis: cuiuSoraculuerat apud νμ
A tqueas functarat thalamos intonide nympha rebat has te. Phorci nidos antra me V ndegenus proauumque iovem regina iserebati clusi: horcinus fuit pater Medusae 5 E rex mauritaniae: de sic inauritania iret, t sua fatidico repetebat nomina luco. ligimino in decimo describes morte H aec ignara uiri uacuoque assueta cubil1. Phorci ait: Iacet ingens phorcus ab an
V enatu et 'luisprimos desenderat annos N on calathis molita manus: operata fuso nabat otima.Medusae filiae phorci: siγD Uimam. et saltus: erant, luna Impellcre planta C ornipedem: strauisse laras: immitis amabat. cynipssina lux:undecvnipnii mace dij
Q uales threiciae rhodopen pangeaqucturiam
clas Cyrenaicos:qin baltius: de quo alibi dicetur condidit Trenen denominata a nomine matris. Iniquo soIe:ardoribris coeli regio quipγpe renaica carida:clari uiri renaici fuerunt: Aristippus si renaica philosophiti instituit: cuiaeera eiusfiIta in scola successit.Annyccris et cyrenaicu dogma emendauit Erat hostenes mathematicus.Carneades optimus academicus.Cronus apollonius: qmagister fuit Diodori valectici. Patrius nasamon:Nasamonespopuli aphricae spe syrtcs:qui & me ammones dicti sunt quasi in mediis harenis siti:apud quos ut dixi erat oraculu Iouis Ammonis patris hyaris: ideo dicit patriusnasamon. Barcae oppidu cyrenaicae regionis laboras aqtiarum inopia: alio nomine piolaemais dicebatur. Nemora autololum:Autololes sunt puli aphiticae uicini petulis habetes optima pascua & nemora:ipsisue erat ueloces in cursu, Infidae syrtis: spter uada breuia: in quibus nautae faciut naufragia: ae syrtibus alibi uicetur. Getulus leuis agilis ad pugna .getuli populi sunt aphricar:qui i bello hasenis equorum non utebans:sed eos sola uirguIa regebant. Tritonide nympha alludit ad historia:quonia ut autor est Diodorus: Amazones non salum fuere in ponto ad Then modontem fluuiu:sed etiam in librarim quada insulapaludis tritonidis: qinam hespera appellat: quaru reginam Myrhina nonnulla memoratu digna tecisse scribit.Ideo fingit poeta has 'ten nata fuisse ex nympha tritonidis paludis 'ut imitaret Homeru: e scripsit pethcsilea regina ammonuuenisse ad Troia:&Vimilia: q camilla introia noxarmauit. Thalamos: nuptias. Suanosa natales:&clarustema malom. Luco fatidico: r quo iuppiter patriis colebas: Si dabat resiponsa. Ignara uiri: trirgo imitata sprimis annisamazones. Dictynna:dictynna mulierqt da fuit screta insuγla: ut autore Stra. Brytomartis appellata: q retia uenationibus apta inuenit:qtio inueto nome cosequutae:undecumana dea sit uenationis: cuius illa studio afuit nictynnacth: Dictynnae: ut in t Stra. recta fuit tepIul creta. Anhelu:defatigata, Plata:calcaribus. Immitis:ferox&bellicoeta.
Quales threiciae:hamyte uenationis studiosam parat puellis threiciis: qinnuptae uenationibus c iii