장음표시 사용
11쪽
DE HOMINE, QUI X SPIRITUALI ET CORP0RALI SUBSTANTIA COMPONITUR ET PRIMO DE IIS UAE PERTINENT AD ESSENTIAM ANDI E, IN SEPTEM
ARTICULOS DIVISA. Post considerationem creaturae spiritualis et corporalis considerandum est de homine, qui ex spirituali et corporali substantia componitur. Et primo de natura ipsius hominis. Secundo, de ejus productione Naturam autem hominis considerare pertinet ad theologum ex parte animae, non autem ex parte corporis, nisi secundum habitudinem quam habet corpus ad animam. Et ideo prima consideratio circa animam versabitur. Et quia secundum Dionysium cap. 2 Ati gelicae hier.)tria inveniuntur in substantiis spiritualibus, Scilicet esSentia, virtus et operatio : primo considerabimus ea quae pertinent ad essentiam animae; Secundo ea quae pertinent ad virtutem sive potentias ejus tertio, ea quae pertinent ad operationem ejus. - Circa primum duplex occurrit consideratiora quarum prima eSt de ipsa anima secundum se secunda de unione ejus ad corpuS. - Circa primum quaeruntur Septem 1 Utrum anima sit corpus. - 2 Utrum anima humana Sit aliquid subSistens. - 3 Utrum anima hi intorum sints Sistentes.-4 Utrum anima sit homo; vel magis homo sit aliquid compositum ex anima et corpore.-5'Utrum sit compoSita ex materia et sorma.-6 Utrum anima humana sit incorruptibilis. - 7 Utrum anima Sit ejusdem speciei cum angelo. ARTICULUS I. - TRUM ANIMA SIT ORPUS 1).
De his etiam Cont gent. lib. II, eap. 65 et 80, et De anima, art. 9.
Ad primum sic proceditur. 1. Videtur quod anima Sit corpus Anima enim est motor corporiS. Non autem est moVen non motum tum quia
videtur quod nihil possit movere nisi moveatur, quia nihil dat alteri quod non habet, sieut quod non est calidum, non calefacit tum quia si aliquideSt movens non motum, CRUSat motum Sempiternum, et eodem modo Se habentem, ut probatur Phys lib. viii, text. 45). Quod non apparet in motu animalis, qui est ab anima. Ergo anima est movens motum. Sed omnem O-Ven motum eSi corpuS. Ergo anima eSi corpUS. 2. Praeterea, omnis cognitio sit per aliquam similitudinem. Non potest autem SSe similitudo corporis ad rem incorpoream. Si igitur anima non eSSet corpUS non poSSet cognOScere re CorporeaS. 3. Praeterea, moventis ad motum oportet esse aliquem contactum M.
3 Ex hoe articulo habes quomodo per ratio didi ereaturam humanam quasi communemnem interimas errorem ortulliani, adducaeo eae spiritu e corpore constiιutam. rum et materialistarum, quam damnavit Inno 2 Id est assimilationem cognoscenti cumeentius II tu concilio generati Lateranensi his re cognita, ut responsio explicabit. verbis tredimus quod Deus de nihil eon-
12쪽
2 U EST. LXXV ART. I. Contactus autem non est niSi corporUm. Um igitur anima moveat corpus, videtur quod anima Sit corpUS. Sed contra est, quod AU Stinus dicit De Trinit. lib. vi cap. 6 circa med. quod anima simplex dicitur reSpeet corporiS, re quia mole non diffunditur per spatium loci.
CONCLUSIO. anima cum sit primum principium tuo in his quae apud nos
vivunt, impossibile est ipsam eSSe corpus, Sed corpori actum.
Respondeo dicendum quod ad inquirendum de natura animae oportet praesupponere quod anima dicitur SSe primum principium vitae in his quae apud nos vivunt animata enim viventi dicimuS, res vero inani matas, vita carentes Vita autem maxime manifeStain duplici opere, scilicet cognitionis et motus Horum autem principium antiqui philosophi imaginationem transcendere non ValenteS, aliquod corpUS ponebant sola corpora res esse dicentes, et quod non eSi corpUS, nihil eSSe. Et Secundum hoc animam aliquod corpus esse dicebant. Huju autem opinionis salsitas, licet multipliciter ostendi possit, tamen uno utemur quo etiam communi et certius patet animam corpus non esse ManifeStum Si enim quod non quodcumque vitalis Operationis principium S anima Sic enim oculus eSSet anima, cum Sit quoddam principium visionis et idem esset dicendum de aliis anima instrumentis . Sed primum principium Vitae dicimus esse animam. Quamvis autem aliquod corpus posSit eSSet quoddam principium vitae, sicut cor est principium vitae in animali tamen aliquod corpus non poteSt esse primum principium Vitae ManifeStum Si enim quod eSSe principium vitae, vel Vivens, non conVenit corpori ex hoc quod est corpus; alioquin omne corpus eSSet Viven aut principium Vitae. Convenit igitur alicui corpori qu6d sit vivens, Vel etiam principium Vitae, per hoc quod est tale corpus. Quod autem est actu tale habet hoc ab aliquo principio, quod di citur actus ejus Anima igitur, quae eS primum principium Vitae, non est corpUS, sed corpori actuS; Sicut calor, qui eSt principiUm calefactionis, non mi corpus, Sed quidam corpori actus 1). Ad primum ergo dicendum, qud cum omne quod OVetur, ab alio moveatur quod non poteSt in infinitiam procedere , neceSSe est dicere quod non omne OVenS OVetur. Cum enim moveri Sit exire de potentia in a tum movens dat id quod habet mobili, inquantum facit ipSum eSSe in actu. Sed, sicut OStenditur Phys lib. um,HOe cit in arg.) eSt Uoddam movens penitus immobile, quod nec per se, nec per acciden moVetur; et talem
Ven poteSt OVere motum Semper uniformem. Si autem aliud movens Dod non movetur perrae, Sed moVetur per accidenS; et Propter hoc OnmoVet motum Semper Unisormem. Et tale movenS Si anima. Est autem aliud moVens, quod per Se movetur, scilicet corpus. Et quia antiqui nat rates nihil esse credebant niSi corpola posuerunt quod omne mOVen m Vetur, et quod anima per Se OVetur, et eSDCOPPUS.
Ad secundum dicendum, qu6d non est necessarium quod similitudo rei Cognitae Sit actu in natura cognoscentis; sed si aliquid sit quod prius est CognoSCen in potentia, et postea in actu oportet ub similitudo cogniti non it actu in natura cognoscentis, sed in potentia tantum Sicut color non St actu in pupilla, Sed in potentia tantum. Unde non oportet quod in UntUra animae Sit Similitudo rerum corporearum in actu, Sed quod Sit in
An haec Oloctrina , antinam humanam et scholasticorum eonsensus maximi momentieMe in eorpoream, si dogma ad fidem pertinens esse debet apud omnes, et conti acium non absque non omnino liquet, ait Silvius Non enim extat magna temeritate asseri P0sso aperta delinitio , Sed tamen inanimus I atrum
13쪽
Qt EST. LXXV ART. I ET II. apotontia ad hujusmodi similitudines. Sed quia antiqui naturales nesci
bant distinguere inter actum et potentiam, ponebant animam SSe corpus, ad hoc quod cognosceret omnia corpora et quod eSSet compOSita ex principiis omnium CorporUm. Ad tertium dicendum, qu6d est duplex contactUS; quantitatis, et virtutis. Primo modo corpus non tangitur nisi a corpore. Secundo modo corpus potest tangi a re incorporea quae mOVet CorpUS.
De his etiam De potent quaest. III, art. 8 ad 7, et art. 9 cory et art. 2 eo . ei De anima, art. 3 et Rom. lect. 5.
Ad secundum sic proceditur. 1. Videtur quod anima humana non sit aliquid subsistens. Quod enim est subsistens, dicitur hoc aliquid. Anima autem non est hoc aliquid, sed compositum e anima et corpore. Ergo anima non est aliquid Subsistens. 2. Praeterea, Omne quod est subsistenS, poteS dici operari. Sed anima non dicitur operari; quia, ut dicitur De anima, lib. I text. 64 u dicere animam sentire, aut intelligere, simile est a Si dicat eam aliquis texere Vel aedificare., Ergo anima non est aliquid SubSiStenS. 3. Praeterea, si anima esset aliquid SubsistenS, SSet aliqua HVS operatio in corpore. Sed nulla est ejus operati Sine corpore. Nec etiam intelligere: quia non contingit intelligere Sine phantaSmate Phantasma
autem non St Sine corpore. Ergo anima humana non Si aliquid subsistenS. Sed contra est, quod Augustinus dicit De rin lib. X, cap. 7, parum a med. Quisquis Videt mentis naturam et eSS SUBStantiam, et non esse corpoream, Videt eos qui opinantur eam eSSe corpoream, ab hoc errare, quod adjungunt ei a sine quibus nullam pOSSUnt cogitare naturam; Scilicet corporum phantasias Natura ergo mentithumanae non Sollim est
incorporea, Sed etiam est substantia, scilicet aliquid subsistens M.
CONCLUSIO. - Αnima humana, cum sit omnium corporum cognOScitiva est incorporea et SubsiStens.
Respondeo dicendum quod necesse est dicere id quod est principium intellectualis operationis quod dicimus animam hominis esse quoddam
principium incorporeum et subsistens. ManifeStum Si enim quod homo per intellectum cognoscere potest natura omnium corporUID QUO&aUtem potest cognoscere aliqua, oportet ut nihil eorum habeat in sua natura;
quia illud quod inesset ei naturaliter, impediret cognitionem aliorum. Sicut videmus quod lingua inspmi, quae infecta est cholerico et amaro h more, non poteSt percipere aliquid dulce, Sed omnia identur ei amara. Si igitur principium intellectuale haberet in se naturam alicujUS corporiS,
non OSSet Omnia corpora cognoscere. Omne autem corpus habet aliquam'
naturam determinatam Impossibile est igitur quod principium intelle tuale sit corpus. Et similiter impossibile est quod intelligat per organum corporeum, quia natura 3 determinata illius organi corporei prohiberet cognitionem omnium corporum; sicut Si aliquis determinatus color
Ex hoe articulo habes quomodo per alio lectimam mortalem esse eo hos in dubiumnem rejicias haeresim libertinorum, sadducaeorum vertentes. ei omnium aliorum qui anima, immorialitatem 2 Scilicet neque inhaerei subjecto ut accidens, negarunt quod si a Leone decimo in oncilio neque corpori ut forma materialis, sed habet Lateranensi sess. 'm damnatum est Nos esse quod sit a materia ipsa independens. saero approbante concilio damnamus et re 5 Nicola etiam natura.
probamus Omnes 3Serente animam intρι-
14쪽
sit non solum in pupilla, sed etiam in VaSe Vitreo liquor infusus ejusdem coloris videtur. -IpSum igitur intellectuale principium, quod dicitur, mens vel intellectus, habet operationem per Se cui non communicat corpus. Nihil autem potest per Se operari, niSi quod per Se UbSi Stit. Non enim est op rari nisi entis in actu. Unde eo modo aliquid operatur quo St; propter quod non dicimus quod calor calefacit, sed calidum. Relinquitur igitur animam humanam, quae dicitur intellectu Vel men S, eSSe aliquid incorpo
Ad primum ergo dicendum, quod hoc aliquid 1 potest accipi dupliciter:
Uno modo pro quocumque SubSistente ali modo pro SubSiStente completo in natura alicujus speciei. Primo modo Xcludit inhaerentiam accidentis et sormae materialis Secundo modo eXeludit etiam di impersectionem partis Unde manu poSSet dici hoc aliquid primo modo, Sed non Secundo modo. Si igitur cum anima humana sit pars Spee et humanae, potest dici hoc aliquid primo modo, quaSi SubSistenS; Sed non Secundo modo. Sic enim CompoSitum e anima et corpore dicitur hoc aliquid 3). Ad secundum dicendum, quod verba illa Aristoteles dicit non secundlim Propriam Sententiam, Sed Secundum opinionem illorum qui dicebant quod intelligere est moveri ut patet ex iis quae ibi praemittit. Vel dicendum quod per Se agere convenit per Se eri Stenti. Sed per Se XiSten quandoque potest dici aliquid si non sit inhaerens, ut accidens, Velit forma materialiS, etiam Si sit pars Sed proprie et per Se SubSisten dicitur quod neque eSt
praedicto modo inhaerenS, neque eSt parS. Secundiu quem modum OQUIUS aut manu non OSSet diei per Se SubSiStenS, et per ConSequen nec per Se Perans. Unde et operatione partium attribuuntur toti per partes. Dicimus enim quod homo videt periculum, et palpat per manUm aliter quam calidum calefacit per calorem quia galor nullo modo calefacit pro
prie loquendo. Potest igitur dici quod anima intelIigit, Sicut oculus videt. Sed magis proprie dicitur quod homo intelligat per animam. Ad tertium dicendum, quod corpuS requiritur ad actionem intellectus,
non Sicut organum quo tali actio Xerceatur, Sed ratione Objecti PhantaSma enim comparatur ad intellectum sicut color ad visum 4). Sic autem indigere corpore non removet intellectum esse SubSiStentem. Alioquin animal non esset aliquid SubSistens, cum indigeat exterioribus sensibilibus ad sentiendum.
ARTICULUS III. - UTRUM ANIMI BRUT0RUM AMMALIUM SINT SUBSISTENTES M.
De his etiam Cout gent. lib. II cap. 80 ei M. et lib. II cap. 59.
Ad tertium Sic proceditur. 1. Videtur quod animae brutorum animalium Sint Subsistentes Homo enim convenit in genere cum alii animalibus. Sed anima hominis est aliquid SubsiStens, ut Sten Sum S sart. Praee. . Ergo et animae aliorum animalium Sunt SubsistenteS.
3 ilo aliquid dieitur individuum, sed duplex
distinguitur individuum unum eompletum, aliud incompletum. Al. deest, etiam. o Itine quaest. De anima inter disputatas art. post ni ulta sic concludit D. I homas Belinquitur igitur quod anima est ho aliquid
ut Per Se potens subsistere, non quasi in se ia-bens completam speciem , sed quasi Perficiens speciem humanani, ut est Orma OrPOriS.
4 luti inusibile aliquid in quo intellectus
objectum inruetur De anim. lib. I ut p.i. 5 Cartesius brutis animam sensitivam den gavit et eas nihil aliud esse quam machinas aperte docuit. E contra nostici, manichaei et quidam philosophi bestias omnes rationis esse
eapaces et luta esse ejusdem speciei cum mine declararunt Inter has opinione oppositas medium tenet D. homas docendo animast, et hianas, quamvis sentiant non me subsistentes, scilicet non habere existentiam propriam, quia ab organis corporeis non dependent. Has controversias luculenter exponit ossuetius in
15쪽
QU EST. LXX , ART. III. 52. Praeterea, similiter Se habet SenSitivum ad sensibilia, sicut intellecti
vum ad intelligibilia Sed intellectus intelligit intelligibilia sine corpore.
Ergo et sensus apprehendit SenSibilia Sine corpore. Animae autem bruto rum animalium sunt SenSitivae. Ergo Sunt SUBSiStentes pari ratione qua et anima hominis, quae est intellectiva. 3. Praeterea brutorum animalium anima OVet corpus Corpus autem non movet, sed movetur. Anima ergo brutorum habet utiquam operutionem Sine corpore.
Sed contra est quod dicitur De eccleS. dogmat. 1), cap. 16 et 1 T : Solum hominem credimus habere animam substantivam animalium
ver animae non Unt SubStantiVae v CONCLUSIO. - Cum animae brutorum per seipSa minime operentur, Subsistentes non sunt. Similiter enim unumquodque hahet esse et operationem.
Respondeo dicendum quod antiqui philosophi nullam distinctionem p
nebant inter sensum et intellectum et Utrumque corpore principi attribuebant, ut dictum est quaest. L, art. 1). Plato autem distinxit inter interulectiam et sensum utrumque tamen attribuit principio incorporeo ponens quod sicut intelligere, ita et Sentire convenit animae Secundum SeipSam; et ex hoc sequebatur quod etiam animae brutorum animalium Sint Sti Si Stentes. Sed Aristoteles De anima, lib. I tot. 66, et lib. Π, text. 6 et T)posuit quod solum intelligere inter opera animae in Organo corporeo
nifeste accidunt cum aliqua corporis immutatione sicut in videndo immutatur pupilla per Speciem coloris et idem apparet in aliis. Et Sic manifestum est quod anima Sensitiva non habet aliquam operationem propriam per Seipsam Sed omni operati SenSitivae animae est conjuncti. X quo relinquitur quod, cum animae brutorUm animalium per Se non perentur, non sint subsistentes : Similiter enim unumquodque habet eSS et Oper b
Ad primum ergo dicendum, qu6d homo etsi conveniat in genere cum aliis animalibus, specie tamen differt. Disserentia autem speciei attenditur Secundum disserentiam sormae. Nec oportet quod omnis deserentia formae laciat generis diverSitatem. Ad secundum dicendum, quod Sensitivum modammodo se habet adsensibilia, sicut intellectivum ad intelligibilia, inquantum scilicet Utrumque est in potentia ad Sua objecta. Sed quodammodo dissimiliter se habent, inquantum Sensitivum patitur a Sensibili cum corporis immut tione. Unde excel lentia Sensibilium corrumpit sensum quod in intellectu
non contingit. Nam intellectus intelligens maxima intelligibilium magis potest postmodum intelligere minora 3). Si vero in intelligendo fatigetur
CorpUS, O eS per accidens, inquantum intellectus indiget operatione virium Sensitivarum, per qua ei phantaSmata praeparent . Ad tertium dicendum, quod i motiva est duplex. Una, Dac imperat motum, Scilicet appetitiva et hujus operatio in anima senSitiva non eStSiue corpore Sed ira et gaudiuin, et hujusmodi paSSiones, Sunt Umaliqua corporis immutatione. Alia Vi motiva Si exequenS OtUm, Per quem membra redduntur habilia ad Obediendum appetitui, cujus actuSi l Gennadius Massiliunsis est auctor illius esse, sed quia quodammodo assimilatur ei Veloperis quod Augustin salso attributum est imitatur illud, eo sensu in quo sequI, prout in 2 Unde vulgatuin illud philosophicum axio terdum accipitur, imitari St. In Operatio sequitur esse, non tantum ec 5 it ex lib. III De anima, exi. 7, colligi sensu quod sit operatio posterior quam ipsum Potest.
16쪽
De his etiam Sent. m. dist. , quaest. III, art. I, et dist. 22, quaest a art. corp. et Contigent. lib. II cap. 56, et De potentia, quaest XV art 30 eorp.
Ad quartum Sic proceditur. 1. Videtur quod anima Sit homo. Dicituenim II Cor. iv, 16 : Licet is qui foris est, noster homo, corrumpatur ;tamen is qui intus est, renovatur de die in diem. Sed id quod est intus in homine, est anima. Ergo anima eSt homo interior. 2. Praeterea, anima humana Si subStantia quaedam. Non autem StSubstantia universali S. Ergo est Substantia particularis ergo Si hypOS-taSiS, Vel persona sed nonnisi humana. Ergo anima eSt homo; nam persona humana eSt homo. Sed contra est quod Augustinus De civ. Dei, lib. Ita, cap. 3 commendat
Varronem, quod hominem v nec animam Solam, nec Solum corpUS, Sed animam Simul et corpus eSSe arbitratur. CONCLUSIO. - Cum illud tantum sit homo quod operatur omnes homini operationeS, anima ero Sola sine corpore non operetur sensilivas manifestum est quod homo non est anima tantum, sed aliquid comp0silum ex anima et corpore.
Respondeo dicendum quod animam esse hominem dupliciter potest intelligi. Uno modo, quod homo sit anima, sed hic homo non sit anima, Sed PompOSitum e anima et corpore, puta Socrates. Quod ideo dico, quia quidam posuerunt Solam sormam esse de ratione speciei materiam VereSSe partem individui, et non speciei. Quod quidem non poteS ESSese 'rum. Nam ad naturam specie pertinet id quod significat definitio. Dest-nitio autem in rebus naturalibus non significat formam tantum, sed sormam et materiam Unde materia est pars Specie in rebia naturalibus, no lquidem materia signata 2 , quae eSt principium individuationi S. Sed materia communis. Sicut enim de ratione hujus hominis est quod sit ex has anima, et his carnibus, et his ossibus ita de ratione hominis est quod sile anima, et Carnibu S, et ossibus oportet enim de subStantia Speciei esso quidquid est communiter de substantia omnium individuorum sub specie contentorum. Ali vero modo potest intelligi sic quod etiam haec anima Sit hic homo et hoc quidem sustineri posset, si poneretur quod animae Sensitivae operatio esSet ejus propria Sine Corpore milia omne operatione quae attribuuntur homini, convenirent Soli animae. Illud autem est UnaqUaeque re quod Operatur operationes illius rei unde illud est homo quod Operatur Operationes homini S. Stensum eSi autem art. Praee ), quod Sentire non est Operatio anima tantum. Cum igitur sentire Si quἴedam operatio hominis, licet non propria, manifeStum est quod homo non est anima tantum, sed aliquid compositum X anima et corpore Plato Vero, ponen Sentire SSe proprium animae, ponere potuit quod homo esset anima ulen corpore 3 . Ad prinium ergo dicendum, quod secundiam Philosophum El hic lib. viri, P. 8, a med.), illud potiSSi me videtur esse unumquodque, quod est prin-
Ex hoe articulo habes quoi nodo per ratio une intelligene servi Par de Dryanes. nem ostendas bene esse dictui, des homine tefinitio a Platonis desinitione non mullum dis Gen. ut Formati hominent de imo terra crepat, et praeterea an inradvertendum fides ni-e inspiravit in eum rapiraculum ilin e tionem sere eamdem ab Augustino fuisse usu faetus est homo in animam virentem palam. Sed D. Thomas hic Platonem impugnat, 2 Id est materia determinata quae quodam quia animam intellectivani tantii in agnoscebat ei
modo designato existit omnes perceptiones a sensibu orias nimia ut te
s5. . de Bonal hominem deli vivit gallico tas sed ut duntaxat probabiles ad inittebat
17쪽
cipale in ipso sicut quod facit rector civitatis, dicitur civitas ac re. Et hoc modo aliquando quod est principale in homine, dicitur homo aliquando quidem pars intellectiva Secundum rei veritatem, quae dicitur homo interior aliquando vero par Sen SitiVa cum corpore SecundumaeStimationem quorumdam, qui Solum circa Sensibilia detinentur. Et hic dicitur homo eXterior. Ad secundum dicendum, quod non quaelibet Substantia particularis est hyp0StaSis Vel persona, Sed quae habet completam naturam speciei. Inde manus Vel pes non potest dici hypostasis, vel persona et similiter nec
anima. iam sit pars speciei humanae. ARTICULUS V. - TRUM ANiM SIT 031P0SIT, EX MATERI, ET F0RMA 1 .
De his etiam Sent. I, dist. 8, quaest. V art. 2 et II, dist. 37, quaest. I, ari 2 et C.ont gent. lib. II, eaP. 49, quodl Ili, quaest. VIII, quodl. VIII, art. . et Sp. art. 4 et De anima art. 6, et opusc. XXX.
Ad quintum sic proceditur. 1. Videtur quod anima Sit composit ex materia et forma Polentia enim contra actum dividitur. Sed omnia quae- mDe Sunt in actu, participant primum actum, qui DeUS Si per c lassarticipationem omnia Sunt et bona, et entia, et ViVentia, Ut patet per doctrinam Dionysii De div. nom. cap. 5, lect. ). Ergo MaeeUmqUe Sunt in potentia, participant primam potentiam. Sed prima potentia est materia prima Cum ergo anima humana sit quodammodo in potentia quod apparet ex hoc quod homo quandoque est intelligens in potentia), Videtur quod anima humana participet materim primam tanquam Pa tem Sui. 2. Praeterea, in quocumque inveniuntur proprietate materiae, ibi invι nitur materia. Sed in anima inveniuntur proprietates male'ae, quae Sunt subjici et transmutari subjicitur enim scientiae et virtuti, et mutatur de ignorantia ad scientiam, et de vitio ad virtutem. Ergo in anima est materia. 3. Praeterea illa quae non habent materiam, non habent alasam sui eSSe, Ut dicitur Metaph. lib. viii, text. 17). Sed anima habet causam SuieSSe, quia creatur a Deo. Ergo anima habet materiam. 4. Praeterea, quod non habet materiam, sed Si forma tantum est actus purus et infinitus Hoc autem solius Dei est. Ergo anima habet materiam. Sed contra est quod Augustinus probat Super Gen. ad liti lib. VII, cap. 6, 7 et 8 , quod anima non est laeta nec ex materia corporali, nee ex materia Spirituali.
CONCLUSIO. - Cum de ratione animae, prout in communi consideratur, sit esSeformam corpori prout vero in speciali, inquantum scilicet est intellectiva esse cognoscitivam sormarum absolutarum sive universalium; dici debet animam non esse c0mpositam ex materia, et larma.
Responde dicendum quod anima non habet materiam; et hoc potest considerari dupliciter. Primo quidem ex ratione animae in commiani. Stenim de ratione animae quod sit sorma alicujus corporis. Aut igitur Stlarma SeeUndum e totam, aut secundum aliquam partem ut Si SeeUndum se totam impossibile est quod pars ejus sit materia, Si dicatur materia aliquod ens in potentia tantum quia sorma, inquantum Orma, eStis clementinus V Clement de summa Trin. rationalis, seu intellectivae, ver et perfectδet fide orth. sic damnavit eos qui supponunt non si forma humani corporis, velut errO- animam Sse comp0Si tam ioctrinam omnem, eam, ac veritati atholica fidei inimicam, aret positionem temere asserentem, aut ver hoc sacro approbante concilio, reprobamus. tentem in dubium quod substantia animan
18쪽
s Q EST. LXXV, QT. V. actus 1ὶ id autem quod est in potentia tantum, non potest esse pars
actus cum potentia repugnet acini, utpote contra actum divisa. Si autem sit forma secundum aliquam partem Ui, illam partem dicemus eSSe animam; et illam materiam, MUS primo St actuS, dicemus SSe primum animatum Secundo Specialiter e ratione humanae animae, inquantum est intellectiva. Manifestum est enim quod omne quod recipitur in aliquo, recipitur in eo per modum recipientis. Si autem cognoSeitur UnUmquodque sicut forma ejus est in cognoSeente. Anima autem intellectiva o gnoscit rem aliquam in Sua natura abSoluta, puta lapidem, inquantum Stlapis absolute. st igitur sorma lapidi Solute Secundum propriam rationem sormalem in anima intellectiva. Anima igitur intellectiva est sorma absoluta, non autem aliquid compositum ex materia et forma. Si enim anima intellectiva esset compoSita ex materia et Orma, sormae rerum reciperentur in ea ut individuales et Sic non cognosceret nisi Singulare, sicut accidit in potentiis sensitivis quae recipiunt sormas rerum in Organo corporali Materia enim est principium individuationis sormarum. Relinquitur ergo quod anima intellectiva et omnis intellectualis substantia cognoscentsorma absolute, caret compositione Ormae et materiae. Ad primum ergo dicendum, quod primu actu est uniVereale principium omnium actuum; quia est infinitum Virtualiter, in Se omnia praehabens, ut dicit DionVSiu stoe cit in arg.). Unde participatur a rebus non sicut pars, sed secundum dissuSionem 2 processionis ipsius. Potentia autem, cum sit receptiVa act0S, oportet quod actui proportionetur. Actus Vero recepti, qui procedunt a primo actu infinito, et Sunt quaedam participationes ejus, sunt diversi Unde non poteSPeSSe potentia una quae recipiat Omnes actus, Sicut eStinu actu innuenSomne actu participatos; ali quin illa potentia receptiva adsequaret potentiam activam primi actus Est autem alia potentia receptiva in anima intellectiva a potentia receptiva materiae primae, Ut patet ex divereitate receptorum 3). Nam materia prima recipit formas individuales, intellectu autem recipit sorma absolutas. Unde talis potentia in anima intellectiva eriSten non OStendit quod anima sit composita ex materia et forma.
Ad secundum dicendum, quod subjici et tranSmutari convenit materiae, secundum quod est in potentia Sicut ergo est alia potentia intellectus et alia potentia materiae primae ita est alia ratio Subjiciendi et transmutandi. Secundiam hoc enim intellectus Subjicitur 4 scientiae et transmutatur de ignorantia ad Scientiam, secundum quod est in potentia ad Species intelli
Ad tertium dicendum, quod forma est caUS essendi materiae, et agens; unde agens, inquantum reducit materiam in actum formae tranSmutando, est ei causa essendi. Si quid autem est forma subSistens, non habet esse per aliquod formale principium, nec habet causam tranSmutantem de potentia in actum. Unde post Verba praemissa Philosophus concludit quod
Forma est entelechia, ut ait Philosophus, id est actualitas persecta iliri materia sit mera potentia, aut aliquid quibuscumque formis recipiendis idoneum, priusquam ea formam ad hoe vel ad illud determinaverit. 2 Ita eod. Alcan. cum edit. Romana Cod. Tarrae. et editiones reliqum: Seeundum dissurionem e processionem ipsius. 5 In ordine actuum qui est ordo pausae ess-eientis fit multa lio ut unum umero a quo omnes alii actus utit. In ordine vero Potentias qui est ordo ausae materialis, non ita fit reduetio ad unam potentiam et potentiae diversornm sunt diversa . quamvis una sit infimo ordine imperfectionis, ut materia respectu intelligentiae non resolvitur in aliam.
4 Materia subjici in formis individualibus,
anima vero subjicitur formis quae sunt a materia et conditionibus individualibus absolutae; materia transmutatur per actionem agentis naturalis de una in alteram anima vero transmutatum de ignorantia in scientiam.
19쪽
in his quae Sunt compOSita e materia et Orma, nulla eSt alia causa nisi movens ex poteState ad actum quaecUmque ero non habent materiam, omnia simpliciter entia Sunt ipSum quid. Ad quartum dicendum, quod omne participatum comparatur ad participans, ut actu ejus. QuaecUmque autem forma creata per Se subsistens
ponatur, oportet quod participet eSSe quia etiam ipS Vita, vel quidquid sic diceretur, participat ipSum SSe, ut dicit DionySius De divin. nom.
cap. 5 leci. ) ESSe autem participatum sinitur ad capacitatem participantis Unde solus Deus, qui eSt pSum suum eSSe,AESPaetUS purus et in nitus. In substantiis vero intellectualibus eSt compOSitio ex actu et potentia : non quidem ex materia et forma, sed ex forma et eSSe participato. Unde a quibusdam dicuntur componi ex quo est, et qu0d est 1); ipsum enim esSe est quo aliquid eSt.
ARTICULUS VI. - Tnu ANIMA ΗΠMANA SIT INCORRUPTIBILIS M.
De his etiam 4 2 quaest. IIII art. 6, et Sent. II, dist. 49 art. , et Coni gent Iib. I, cap. 7879 et 82 et quoia x, quaest. III, art. 2 ei De anima, art. 44.
Ad Sextum Sic proceditur. 1. Videtur quod anima humana Sit corrupi bilis. Quorum enim est simile principium, et simili proceSSUS, Videtur esSe similis sinis. Sed simile est principium generationis hominum et jumentorum, quia de terra facta sunt; similis est etiam vitae proceSSus in utri que, quia similiter spirant omina, et nihil habet homo jumento amplius, ut dicitur Feci ui 19 . Ergo, ut ibidem concluditur, unus est interitus h minis et jumentorum, et aequa utriusque conditio. Sed anima brutorum animalium est corruptibilis. Ergo et anima humana eSt corruptibilis. 2. Praeterea, omne quod est ex nihilo vertibile est in nihilum, quia finis debet respondere principio. Sed, sicut dicitur Sap. II, 2): Eae nihilo nati sumus; quod Verum eSi non Solum inquantum ad corpuS, Sed etiam quantum ad animam. Ergo, Ut ibidem concluditur, post hoc erimus, tanquam non
fuerimus, etiam Secundum animam.
3. Praeterea, vila re eSt Sine propria operatione. Sed propria operatio animae, quae Si intelligere cum phantaSmate, non poteSDeSSe Sine eo pore nihil enim sine phantasmate intelligit anima PhantaSma autem non eSt Sine corpore, ut dicitur De anima, lib. II text. 160). Ergo anima non potest remanere deSuUet Corpore.
Sed contra est quod Dionysius dicit De div. nom. cap. 4 Ieet. 1), quod animae humanae u habent ex bonitate divina quod sint intellectuales, et quod habeant substantialem vitam inconsumptibilem.
CONCLUSIO. - Cumantina sit sorma per se subsistens, expers omni contrarietatis, non est corruptibilis per Se nec per accidens.
Respondeo dicendum quod necesse est dicere, animam hUmanam, quam dicimus intellectivum principium esse incorruptibilem. Dupliciter enim aliquid corrumpitur uno modo per Se ali modo per accidenS. ImpOSSibile est autem aliquid subsistens generari au corrumpi per accidenS, ideSt aliquo generato, vel corrupto. Sic enim competit alicui generari et corrumpi, Sicut et eSSe,AEUOd per generationem acquiritur, et per cor intionem amittitur. Unde quod per se habet esse, non potest generari Vel corrumpi niSi per se. Quae vero non subsistunt, ut accidentia et formae
3 Componitur ex actu ei potentia, quia habe concilio Lateranensi sub aeone X sem. Iujesse participatum et receptum inpotentia profligatum est aero approbanι eoneilio, 2 Ex hoe articulo habes quomodo interimas damnamus et reprobamus omnem asserentem errorem haereticorum P philosophorum qui animam intelleetivam morιalem esse. animae immortalitatem negarunt. Quod si in
20쪽
materiales, dicuntur fieri et corrumpi per generationem et corruptionem compositorum. Ostensum S alitem Supra sart. 3 hujus quaest. quod animae brutorum non Sunt per Se SubSi Stentes, Sed sola anima humana 1)Unde animae brutorum corrumpuntur, corrupti corporibus anima autem humana non poSSet corrUmpi, ni Si per Se corrumperetur. Quod quidem omnino est impossibile non solum de ipSa, Sed de quolibet Subsistente, quod est sorma tantiam ManifeStum eSi enim quod id quod Secundum se convenit alicui est inSeparabile ab ipSo. SSe autem per Se convenit o mae, quae est actus. Unde materia Secundum hoc acquirit SSe in actu, quod acquirit formam; Secundum hoc autem accidit in ea corruptio, quod separatur Orma ab ea. ImpOSSibile eSi autem quod Orma Separetur a Se- ipsa; unde imposSibile eSt quod forma subsiStenS desinat eSSe.- Dato etiam quod animaisSet ex materia et forma composita, ut quidam dicunt, adhuc oporteret ponere eam incorrUptibilem. Non enim invenitur corruptio, nisi ubi invenitur contrarietaS; generatione enim et corrUptione e contrariis et in contraria Sunt. Unde corpora coeleStia, quia non habent materiam contrarietati Subjectam, incorruptibilia sunt. In anima autem intellectiva non poteSt SSe aliqua contrarietas recipit enim Secundum modum sui esse. Ea ero quae in pSa recipiuntur, Sunt absque contrarietate; quia etiam rationes contrariorum in intellectu non Sunt contrariae, SedeSt Una scientia contrariorum Imp0SSibile Si ergo quod anima intellectiva sit corruptibilis 2). - Potest etiam hujus rei accipi signum ex hoc quod Unumquodque naturaliter Suo modo eSSe desiderat 3). DeSiderium autem in re-hus cognoscentibu Sequitur cognitionem SenSUS autem non cognoScit ossu nisi sub hic et nunc. Sed intellectus apprehendit esSe absolute, et Secundiam omne tempUS. Unde omne haben intellectum naturaliter desiderat esSe Semper Naturale autem desiderium non poteSt SSe inane.
Omnis igitur intellectualis Substantia est incorruptibilis. Ad primum ergo dicendum, quod Salomon inducit rationem illam ex pedis In insipientium, Ut eXprimitur Sap. n). Quod ergo dicitur quod homo et
ulla animalia habent Simile generationi principium, VerUm eSi quantum ad corpus Similiter enim de terra acta sunt omnia animalia non autem quantum ad animam. Nam anima brutorum producitur ex Virtute aliqua corporea, anima ero Umana a Deo : et ad hoc significandum dicitur Cen i), quantum ad alia animalia : Producat terra animam viventem. Quantum vero ad hominem dicitur, quod inspiravit in faciem ejus spiraculum vitae. Et ideo concluditur Eccl. ult. 7): Revertatur pulvis in terram suam, unde erat; et spiritus redeat ad Deum, qui dedit illum. Similiter proceSSUS irae eS Simili quantum ad corpus ad quod pertinet quod dicitur incel. , 19 Similiter pisant omnia, et Sap. II, 2 Fumus et status est in naribus nostris, etc. Sed non St Similis proceSSus quantum ad animam quia homo intelligit, non autem animalia bruta. Unde salsum est quod dicitur Eccl. in 19 Nihil habet homo jumento amplius. Et ideo Similis est interitu quantum ad corpus, Sed non quantum ad animam.
In opinione . alium animae uitianae Iuxta Scotum et alios philosophos animae
immortalitas et animae brutorum anni hi laetio a immortalitas ex ali ratione certiscari non Di, turaliter explicantur test. Melius nobis videtur ad Dei justitiam re- 2 E. illo argumento an iniae incorruptibilitas currere, et quamvis illud argumentum invictu demonstratur tantum ab intrinseco, ut aiunt alterius vitae existentiam demonstret, attamen, Sed tu completa sit demonstratio ire sari ut optinor, per rationes naturales illam vitam suprobandum est illam esse immo talem ab ex turam fore indeficientem probari dilucillimum est.
trinseco, scilicet non ab illius auctore in stili ilium esse redigendam.