장음표시 사용
31쪽
Q EST. LXXVI, ART. II. 19 Ad primum ergo dicendum, quod, licet anima intellectiva non habeat
materiam ex qua Sit, Sicut nec angeluS tamen Si forma materiae alio Ius, quod angelo non conVenit. Et ideo Secundum divisionem materiae sunt multae animae unius Speciei; multi autem angeli Unius Specie Omnino esse
Ad secundum dicendum, quod Unumquodque hoc modo habet unitatem quo habet esse et per conSequens idem St judicium de multiplicatione rei, et de esse ipsius Manifestum est autem quod anima intellectualis secundum suum esse Unitur corpori Ut Orma; et tamen, deStructo corpore, remanet anima intellectualis in SUOMSSe; et eadem ratione multitudo animarum est Secundiim multitudinem corporUm; et tamen deStructis corporibus remanent animae in Suo esse multiplicatae 1).
Ad tertium dicendum, quod individuatio intelligentis aut speciei per quam intelligit, non excludit intelligentiam UniverSalium; alioquin, cum
intellectus separati sint quaedam Substantiae SubsiStenteS, et per OnSe-qUen particulares, non posSent Universalia intelligere. Sed materialitas cognoScentis et Speciei per quam cognoScitur, univerSalis cognitionem impedit. Sicut enim omnis actio est secundum modum sormae qua agenSagit, ut calefactio Secundum modum caloris ita cognitio est Secundum m0dUm Speciei, qlla cognoSeen cognoscit. Manifestum est autem quod natura communis distinguitur et multiplicatur secundum principia individuantia, quae Sunt ex parte materiae. Si ergo Orma, per quam si cognitio, Sit materialis, non abStracta a conditionibus materiae, erit similitudo naiurae Speciei, aiat generis, Secundum quod est distincta et multiplicata per principia individuantia; et ita non poterit cognosci natura rei in Sua communitate. Si ero specie Sit abstracta a conditionibus materiae individualis erit similitudo naturae absque iis quae ipsam distinguunt et multiplicant; et ita cognoscetur universale Nec refert quantum ad hoc, Utrum sit unus intellectus, Vel plureS; quia si etiam esset Unia tantium, Oporteret ipS AESSe aliquem quemdam; et Speciem, per quam intelligit, eSSe aliquam quamdam. Ad quartum dicendum, quod sive intellectu Sit Unus, SiVe plureS, id quod intelligitur, est unum. Id enim quod intelligitur, non est in intellectu Secundae Se Sed Secundum Suam Similitudinem lapi enim non est manima, sed Specie lapidis, ut dicitur De anima, lib. Iii, teXt. 38). Et tamen lapis est id quod intelligitur, non autem species lapidis, nisi per regeXionem intellectu SUpra Seipsum alioquin Seiontiae non SSent de rebUS, Sed de speciebus intelligibilibus. Contingit autem eidem rei diversa secundum diversa formas aSSimilari. Et quia cognitio fit secundum assimilationem cognoscentis ad rem cognitam, sequitur quod idem a diVerSi cognoScentibus cognosci contingit, ut patet in setiSu; nam plures vident eumdem colorem secundum diverSas Similitudines et similiter plures intellectus intelligunt unam rem intellectam. Sed hoc tantum interest inter Sen Sumet intellectum, Secundum sententiam Aristotelis loco nune Cit.), quia reSsentitur secundum illam dispositionem quam extra animam habet in sua particularitate natura autem rei quae intelligitur, est quidem extra animam, Sed non habet illum modum essendi extra animam SecundUm quem
syax his responsionibus observandum ist, tela resatio animae superveniens sit principium luxta mentem D. Thomae, multitudinem anima individuationis ipsius sed quoniam substantialis rum esse secundum multitudinem corporum , proportio et commensuratio ad hoc corpus facit ipsasque individuari per labitudinem ad cor eam esse hanc et individuam. Pora, non Sic quasi vel corpus, vel aliqua proprie
32쪽
20 G EST. LXXVI, ART. II ET RI.
intelligitur. Intelligitur enim natura communiS, SecluSi principiis in diu duantibus non autem hunc modiam eSSendi habet eXtra animam. Sed foecundum sententiam Platonis, re intellecta eo modo Stextra animam quo intelligitur; posuit enim natura rerum a materi SeparataS. Ad quintum dicendum, quod Scientia alia Si in diScipulo, et alia in magistro. Quomodo autem CaUSetur, in SeMentibUS Stendetur quaest cxvii,
Ad sertum dicendum, quod AU Stinu intelligit, animas non esse plures tantum, quin uniantur in una ratione Speciei 1).
ARTICULUS III. - UTRUM PRETER ANIMAM INTELLECTIVA SINT IN HOMINE ALLE ANIMAE PER ESSENTIAM DIFFERENTES l).
De his etiam Coni gent. lib. II cap. 58, et De anima, art. 2, et quodl. I, quaest re, art. et quodl Il art. 5, et opusc. III, cap. 90 9 et 92.
Ad tertium sic proceditur. 1. Videtur quod praeter animam intellectivam sint in homine aliae animae per essentiam disserentes, scilicet Sensitiva et nutritiva Corruptibile enim et incorruptibile non Sunt Unius Substantiae. Sed anima intellectiva est incorruptibilis aliae vero animae, scilicet Sen Sitiva et nutritiva sunt corruptibiles, Ut e Superioribu patet quaeSt. LXXV, art. ). Ergo in homine non poteSt esse Una essentia animae intellectivae, sensitivae et nutritiVae.
2. Si dicatur, quod anima sensitiva in homine est incorruptibilis; contra Corruptibile et incorruptibile disserunt secundum genus, ut dicitur et lib. x, text. M. Sed anima Sensitiva in equo et leone et aliis brutis animalibus est corruptibilis. Si igitur in homine sit incorruptibilis, non erit ejusdem generis anima sensitiva in homine et bruto Animal autem dicitur ex eo quod habet animam sensitivam. Neque ergo animal erit Unum genu commune hominis, et aliorum animalium quod est inconvo
3. Praeterea, Philosophus dicit De gener animalium, lib. , cap. 3), quod embri prius est animal quam homo. Sed hoc eSSe non OSSet, SieSSet eadem eSSentia animae sensitivae et intellectivae; est enim animal per animam SenSitiVam, homo vero per animam intellectivam. Non ergo ini mine eSt Una eSSentia animae sensitivae et intellectiVae. 4. Praeterea, Philosophus dicit Met. lib. ni text. 6 , quod, genu S itura materia, disserentia vero a sorma is Sed rationale, quod est disserentiacon Stitutiva hominis, sumitur ab anima intellectiva; animal vero dicitur echoc quod habet corpus animatum anima sensitiva. Anima ergo intellecti Va comparatur ad corpus animatum anima sensitiva Sicut larma ad materiam. Non ergo anima intellectiva est eadem per SSentiam cum anima Sensitiva in homine; sed praesupponit eam sicut materiale SUPPOSitum. Sed contra est quod dicitur De ecci do . cap. 15h 3 Neque duas animas esse dicimus in homine uno, sicut Jacobus et alii Syrorum Scribunt; nam animalem, qua animetur corpus, et immixta Sit Sanguini; et alteram Spiritualem, quae rationem ministret; sed dicimus Unam et eam
4 Cl. Cont gent. lib. II cap. 75, et DPuScunm De unitate intellectus eontra averrhoistas. Caeterum haec satis sunt, nam illud systema adeo est absurdum ut illius sectatores nesciant, inquit Caietanus quid dicant et indigni sint cum quibus disputetur. l. linearticulo habes quomodo per rationem interimas haeresim Iacob Syrorumque aliorum icentium duas animas esse in homine uno, unam animalem qua animatur corpus et immixta est sanguini et alteram spiritualem quae rationi ministrat.
5 Liber ille est Gennadii Massiliensis, quamvis salso Augustino fuerit attributus. Caeterum
ipse D. Phoinas non Augustini esse sed Gennadii notat quodlib. XII. art. 2. SiV qua St. VII, art. 2.ac in Catena aurea, super illud Mailh. I eo autem Venui Ioseph, e e.
33쪽
0KEST. LXXVI, ARI. III. ldem esse animam in homine, quae et Corpus Sua Societate vivisscat, et Sumetipsam sua ratione diSponit.
CONCLUSIO. - Cum anima non ut molor tantum, Sed ut forma uniatur corpori, impossibile est in uno homine esse plures animas per essentiam disserentes, sed una tantum est anima intellectiva quae egelatiVae, et SenSiliVae, et intellectivae ossiciis sungitur.
Respondeo dicendum quod Plato, Ut resert Aristotelem De anima, lib. i, text. 90), posuit diversas anima eSSe in corpore Uno etiam Secundum Organa distinctas l), quibus diversa opera Vitae attribuebat, dicens, vim nutritivam esse in hepate, concupiscibilem in Orde, cognOScitiVam in cer bro. Quam quidem opinionem AriStotele reprobat De anima, lib. , teXt. 1 et Seq.), quantum ad illa animae parte quae corporei organis in Suis operibus utuntur, ex hoc quod in animalibus quae decisa vivunt, in qualibet parte inveniuntur diversae operatione animae, Si Ut SenSus et appetitus. Hoc autem non esset, Si diVerea principia operationum animae, tanquam per essentiam diversae, diVersis partibus corporis distributa essent. Sed de intellectiva sub dubio Videtur relinquere, utrum Sit Separata ab aliis partibus animae solum ratione, an etiam loco opinio autem Plat ni Sustineri utique posset, Si poneretur quod anima unitUr Corpori, non Ut Orma, Sed ut motor, sicut posuit Plato. Nihil enim inconveniens sequitur, Si idem mobile a diversis motoribu moveatur, praecipue SeeUndum diveISas partes. Sed si ponamus animam corpori uniri Sicut sormam, Omnino impossibile videtur plures animas per essentiam disserentes in uno Corpore esse. Quod quidem triplici ratione manifestari poteSt. Primo quidem quia animal non Sset Simpliciter unum, vita eSSent animae plures; nihil enim est simpliciter unum nisi per formam Unam per quam habet res Sse ab eodem enim habet res quod sit ens, et quod Sit una; et ideo ea quae denominantur a diversis formis, non sunt unum Simpliciter, sicut homo albus. Si igitur homo ab alia forma haberet quod sit Vi m Scilicet ab anima vegetabili, et ab alia sorma quod sit animal, scilicet ab anima sensibili, et ab alia quod sit homo, scilicet ab anima rationali Seweretur quod homo non esset unum simpliciter, sicut et Aristotele argumentatur contra Platonem Metaph. lib., text. 20), quod si alia eSSet idea animalis, et alia bipedis, non esset unum simpliciter animal bipeS. Et propter hoc me anima, lib. I text. λ), contra ponente diVe1 Sa animaS in corpore inquirit, quid contineat illas, id est, quid faciat ex eis unum. Et non potest dici, quod uniantur per corporis unitatem; quia magi anima continet corpUS et lacit ipSum esse unum, quam e conVerSO. Secundo hoc apparet impoSSibile ex modo praedicationis. Quae enim sumuntur a diverSi formis praedicantur ad invicem : vel per accidens, Si formae non Sint ad inVicem ordinatae putaretim dicimus. Quod album est dulce Vel Si formae sint o di natae ad invicem, erit praedicatio per se in sequndo modo dicendi perrae; quia Subjectum ponitur in desinitione praedicati, sicut Superficie praeambula est ad colorem. Si ergo dicamus, qu bd corpus Superficiatum Si coloratum, erit Secundus modus praedicalionis per se. Si ergo alia forma Sit liqua aliquid dicitur animal, et a qua aliquid dicitur h0mo sequeturqubdvel unum horum non possit praedicari de alter nisi per accidens, Si istae duae formae ad invicem ordinem non habent, vel quod si ibi praedicatio in Secundo modo dicendi per se, si una animarum Sit ad aliam praeambula. Utrumque autem horum est manifeste falsum, quia animal per se de h0
34쪽
mine praedicatur, non per accidenS homo Utem non ponitur in descitione animalis, sed e OnVereo. Ergo portet eamdem formam esse perquam aliquid est animal, et per quam aliquid est homon alioquin homo non vere esset id quod Si animal, Ut Sic animal per se de homine pro dicetur. Tertio apparet hoc Se impOSSibile per hoc quod una operatio animae, cum uerit intensa, impedit aliam; quod nullo modo contingeret, nisi principium actionUm SSet per eSSentiam Unum. Sic ergo dicendunt quod eadem numero S anima in homine, sensitiva et intellectiva et nutritiva 1 Quomodo autem hoc contingat, de lacili considerari potest, si quis disserentia Specierum et sormarum attendat. InVeniuntur enim rerum species et formae disserre ab invicem Secundum persectius et minlispersectum; sicut in rerum ordine animata persectiora sunt inanimatis, et animalia plantis, et homines animalibus brutis Det in singulis horum generum sunt gradus diverSi. Et ideo AriStoteles Metaph. lib. viii, text. 10)aSSimilat species rerum numeris, qui disserunt specie secundum additi nem vel subtractionem unitatis; et De anima, lib. ii text. 30 et 31 comparat divereas anima Speciebu figurarum, quarum una continet aliam, sicut pentagonum continet tetragonum, et excedit. Sic igitur anima intellectiva continet in sua virtute quidquid habet anima Sensitiva brutorum, et nutri-tiva plantarum. Sicut ergo superficies quae habet figuram pentagonam non per aliam figuram est tetragona, et per aliam pentagona, quia SUpereueretsgura tetragona, e quo in pentagona continetur ita nec per aliam animam Socrate est homo, et per aliam animal Sed per Unam et eamdem 2). Ad primum ergo dicendum, quod anima Sensitiva non habet incorruptrubilitatem ex hoc quod est Sensitiva sed ex hoc quod est intellectiva, et incorruptibilitas debetur. Quando ergo anima eSt SenSitiva tantum, corruptibilis est quando vero cum sensitivo intellectivum habet, est incorruptibilis Licet enim sensitivum incorruptionem non det, tamen incorreptionem intellectivo auferre non PoteSt. Ad secundum dicendum, quod formae non collocantur in genere Vel Spe cie, Sed composita. Homo autem corruptibilis est, sicut et alia animalia. Unde disserentia secundum corruptibile et incorruptibile, Dae Si ex parte Ormarum, non facit hominem secundum genus ab aliis animalibus disserre.
Ad tertium dicendum, quod prius embri habet animam quae est Sen- Sitiva tantum qua ablata 3 , advenit persectior anima, quae Si Simul Sensitiva et intellectiva, ut infra plenius ostendetur quaeSt. XVIII, ari 2 ad 2). Ad quartum dicendum, quod non oportet Secundi1 diversa rationes vel intentiones logicas, quae consequuntur modum intelligendi, diversitatem in rebus naturalibus accipere; quia ratio unum et idem Secundiim diVersos modos apprehendere potest. Quia igitur, ut dictum Si in corp.
s Opinio eontraria si danisata suit a concilio trina sit de fide non omnino liquet, eo quod ea- constantinopolitano HI, actione l0, an II Ap non synodi octavae videatur directa condem- paret quosdam id emporis in tantum impie nare Photium et eos qui duas animas ration latis venisse, ut hominem duas animas habere es in uno homine ponebant, non autem illos impudenter dogma sirent. Talis igitur impie qui dicerent unam animam rationalem, et praetertatis inventores et similia sentientes, eum illam , aliquam vel aliquas alias non rationales Vetus e Notum Testamentum omnesque e Nihilominus addit Sylvius, non absque magnaeIesi Patres unam animam rationalem temeritate dici potest, esse in uno homine duas habere hominem assererent, saneta et uni animas qualescumque illa intelligantur. tersalis svnodus anathemaιitat. 5 Opinio illatum physiologiae tum theologia 2 Certum nobis videtur unam tantum esse ipsi adversatur, ut infra dieetur. Enimam in uno homine, sed utrum hae di γ
35쪽
art.) anima intellectiVa Virtute continet id quod sensitiva habet, et adliud amplius, poteSt SeorSUm ratio ConSiderare quod pertinet ad virtutem sensitivae quasi quoddam imperfectum et materiale et quia hoc invenit commune homini et aliis animalibus, ex hoc rationem generis format id ero in quo anima intellectiva Sensitivam excedit, accipit quasi sormale et completivum; et ex eo format disserentiam hominis
ARTICULUS IV. - TRUM IN II0MINE SI ALIA FORMA PRAETER ANIMAM
De his etiam loc sup art. 5 ii.
Ad quartum sic proceditur. 1. Videtur quod in homine Sit alia sorma praeter animam intellectivam. Dicit enim PhilosophuS De anima, lib. ii text. 4 et 5), quod anima est actu corpori phySic potentia Vitam habentis. Comparatur igitur anima ad corpus Sicut Orma ad materiam. Sed corpus habet aliquam sormam subStantialem, per quam St OrpUS. Ergo ante animam praecedit in corpore aliqua forma SubStantialis. 2. Praeterea, homo et quodlibet animal eSt OVen SeipSUm. Omne a tem movens seipsum dividitur in dua parteS, quarum Una eSt OVenS, et alia est mota, ut probatur PhySic. lib. um text. 30); par autem OVenseSt anima. Ergo portet quod alia pars Sit tali quae possit eSSe mota. Sed materia prima non potest moveri, ut dicitur PhySic. lib. V text. 8), cum Sit ens solum in potentia; quinimo omne quod moVetur, Si corpUS. Ergo
oportet quod in homine et in quolibet animali sit alia forma substantialis,
3. Praeterea, ordo in formi attenditur Secundum habitudinem ad materiam primam prius enim et posterius dicitur per comparationem ad aliquod principium. Si ergo non eSSet in homine aliqua forma substantialis praeter animam rationalem, Sed immediate materiae primae inhaereret sequeretur quod esset in ordine impersectiSSimarum formarum, quae immediato inhaerent materiae. 4. Praeterea, CorpuS humanum est corpus mixtum. Iixti autem non si Secundum materiam tantum, quia tunc eSSet corruptio Sola Oportet ergo quod remaneant formae elementorum in corpore miXto, quae Sunt formae Substantiales. Ergo in corpore humano Sunt aliae opina substantiales praeter animam intellectivam. Sed contra uniu rei Si unum esse Substantiale. Sed forma Substantialis dat esse substantiale. Ergo unius rei Stina tantilm Orma SubStantialis Anima autem est forma Substantialis hominis. Ergo impossibile est quod in homine sit aliqua alia sorma Substantiali quam anima intellectiva.
CONCLUSIO. - Cum anima humana uniatur corpori ut forma, dans illi esso simpliciter, impossibile est esse in homine aliam sormam praeter animam intel
Respondeo dicendum quod Si poneretur anima intellectiva non uniri corpori ut forma, sed Solum ut motor, Ut platoniel POSVerunt, necesse esset dicere, quod in homine SSet alia sorma SubStantialis, per quam corpus ab anima mobile in SUO eSSe constitueretur. Sed Si anima intelluc tiva unitur corpori ut Iorma Substantialis, Sicut Supra jam diximus art. iiiij quaest.), imp0SSibile est quod aliqua alia forma SubStantialis 1 2 teream inveniatur in homine. Ad cujus evidentiam considerandum est quHUst Echo articulo habes quomodo per ratio ipsam in homine aliam substantialem formam. iem rejicias emorem Platonis qui ut aiunt, ani Cum Platone sensisse videntur idem Averroes et mam intellectivam posui uniri tantum corpori, etrus Ioannes qui sui a Cle nent. V i. concilio ut totur mobili, et consequenter ultra auimam Viennensi damnatus.
36쪽
forma substantialis in hoc a forma accidelitati dissert, quia forma accidentalis non dat esse simpliciter, Sed eSSe tale Sicut calor acit suum subjectum non simpliciter eSSe, Sed SSe calidum. Et ideo cum advenit forma accidentalis, non dicitur aliquid fieri, Vel generari simpliciter, sed fieri tale, aut aliquo modo Se habenS; et Similiter cum recedit forma accidentalis, non dicitur aliquid corrumpi Simpliciter, Sed Secundum quid Forma autem substantiali dat eSSe Simpliciter; et ideo per ejus adventum dicitur aliquid simpliciter generari, et per HUS receSSUm Simpliciter corrumpi. Et propter hoc antiqui naturaleS, Mi OSUerunt materiam primam esse aliquod en actu, puta ignem, Ut aerem, aUt aliquid hujusmodi dixerunt quod nihil generatur aut corrumpitur Simpliciter; sed omne fieri statuerunt alterari, ut dicitur PhyS. lib. I text. 33 . Si igitur ita esset quod
praeter animam intellectiVam praeeriSteret quaecumque alia forma sub tantialis in materia, per quam S jectUm animae eSSet ens in actu; Sequeretur quod anima non daret eSSe Simpliciter, et per consequens quod non esset forma substantialiS, et quod per adVentum animae non esset generatio
Simpliciter, neque per HUS receSSUm corruptio Simpliciter 1 , sed solum secundum quid quae sunt manifeste salsa. Unde dicendum est quod nulla alia forma substantialis est in homine nisi Sola anima intellectiva, et quod ipsa sicut virtute continet animam Sensitivam et nutritivam, ita Virtute continet omnes inseriores sormas II et acit ipsa Sola quidquid imperse tiores formae in aliis faciunt. Et similiter est dicendum de anima sensitiva in brutis, et de nutritiva in plantis, et universaliter de omnibus ortas persectioribUS, reSpectu imperfectarum. Ad primum ergo dicendum, quod Aristotele non dicit animam esse actum corporis tantum, ex actum corporis physici organici potentia vitam habentis, s et quod talis potentia non abjicit animam. Unde manifestum est quod in eo cujus anima dicitur actuS, etiam anima includitur, eo modo loquendi quo calor est actus calidi, et lumen est actus lucidi; non qu6d seorsum sit lucidum sine luce, Sed quia eSt lucidum per lucem. Et similiter dicitur, quod anima eSt actu corporiS, etc., quia Per animam et eSi corpUS et Stirganicum, et Si potentia Vitam habens. Sed actus primus dicitur reSpectu actus secundi qui est operatio. Talis enim potentia
est non abjiciens, id est non excluden animam. Ad secundum dicendum, quod anima non OVet CorpUS per eSSe Suum, Secundum quod unitur corpori ut sorma, Sed per potentiam motiVam, cujus actu praeSupponit jam corpus essectum in actu per animam ut Sic anima Secundum Vim Olivam sit par movens, et corpUS animatum Sit pars
Ad tertium dicendum, quod in materia considerantur diversi gradus
persectioniS, Sicut Sse, Vivere, Sentire et intelligere. Semper autem Fcundum SuperVeniens priori persectius est. Forma ergo quae dat Solum primum gradum persectionis materiae, Si imperfectiSSima Sed forma quae dat primum, et Secundum, et tertium, et Sic deincepS, Si persectiSSima, et tamen materiae immediata. Ad quartum dicendum, quod Avicenna posuit, Orma substantiales ele-
Ita cod. te cum aliis eodd. et edit. tu sit sensibilis, quodque nutriri Possit ac augeri, riinis post Ov. et uac theologos; nisi quod ita ipsa est quae praeter esse hominis, dat osse eod. cit habet abscessum. In edit. Rom. niit corpus esse vivens, Me animal; et singulis ejustitu eque per ejus reeessum eorrupti partibus esse ipsis proprium, ut esse earnis esse simpliciter ossis, et sic de reliquis. Q. Per consequens, sicut ipsa dat homini quod
37쪽
mentorum integras remanere in mixto mixtionem autem seri secundumqu6d contrariae qualitate elementorum reducuntur ad medium. Sed hoc est impossibile quia diversae formae elementorum non OSSunt esse nisi in diversis partibus materiae, ad quarum diverSitatem oportet intelligi dimensiones, in quibus materia divi Sibili S SSemon potest. Materia autem dimensioni subjecta non invenitur ni Si in corpore diversa autem corpora non possunt esse in eodem loco. Unde equitur ub elementa sint inmixto distincta Secundum situm Petrita Π0 erit Vera mixtio, quae est Secundum totum, Sed mixti ad SenSum, quae e Si Secundum minima juxta se posita. ΑVerroes autem po Suit De caelo, lib. III, comm. I), quod sormae elementorum propter Sui imperfectionem Sunt mediae inter Ormas accidentales et substantiales Det de recipiunt magi et minus Pet ideo remittuntur in mixtione, et ad medium reducuntur, et conflatur ex eis una forma. Sed hoe est etiam magis impOSSibile nam eSSe Sub Stantiale cujuslibet rei in indivisibili consistit et omnis additi0, et Subtractio variat speciem, sicut in numeris, ut dicitur Melaph. lib. VIII text. 10). Unde impossibile est qubd forma substantiali quaecumque recipiat magi S, et minus. Nec minus est impossibile aliquid SSe medium inter SubStantiam et accidens. Et ideo dicendum est, Secundum Philo Sophum De part anim. lib. 11 a princ. ), quod formae elementorum manent in miXt non actu, sed virtute manent enim qualitate propriae elementorum, licet remisse, in quibus est virtus formarum elementarium. Et hujuSmodi qualitas mixtimnis est propria dispositio ad formam Sub Stantialem corp0ri mixti puta formam lapidi S, Vel animati cujuSeumque.
De his etiam Sent. 1 dist. 8, quaest. V art. 3, ad 2 et , diSt. I, quaeSt. , art. 5, et D mal. quaeSt. V art. 5, Orp. et Sp. urt. 7, et De anima, art. 8.
Ad quintum sic proceditur. 1. Videtur quod anima intellectiva inconvenienter tali corpori uniatur Materia enim debet e S Se proportionata formae. Sed anima intellectiva est forma incorruptibili S. Non ergo convenienter unitur corpori corruptibili. 2. Praeterea, anima intellectiva est forma maxime immaterialis cujus signum est qubd habet operationem in qua non commUDicat materia CO poralis. Sed quant corpus est Sublilius, tant minu habet de materia. Ergo anima deberet subtilissimo corpori uniri puta igni, et non corp0ri mixto, et magis terrestri 2). 3. Praeterea, clim forma Sit principium Speciei, abin forma non prinveniunt diversae species. Sed anima intellecti a St Una forma Ergo non debet uniri corpori quod componitur ex partibus di S Similium Specierum. 4. Praeterea, persectioris formae debet S Se persectius Susceptibile. Sed anima intellectiva est persectissima animarum. Cum igitur aliorum animalium corpora habeant naturaliter in Sila tegumenta, pula pilorum loco Ve Stium, et ungularum loco calceamentorum habeant etiam arma naturaliter Sibi data, Sicut ungues, dentes, et cornua : Videtur ub anima intellectiva non debuerit uniri corpori imperfecto, tanquam talibus auxiliis priVato.
Sed eontra est quod dicit Philosophum De anima, lib. Π, text. 4 et 5 , qu bd 3 anima est actu corporis physici organici potentia vitam habenti S.
st Nicolaius legit in primi de senera mastis non deberet uniri corpori terrestri. tione. 3 Quiri Sit actus corporis physici potentio 2 Suppl. ad pleniorem sensum: Et multo vitam habentii text. 4j, qud sit actus co -
38쪽
CONCLUSIO. - Cum anima intellectiva habeat completi Ssime virtutem sensitivam, oportuit corpus cui anima unitur, SSe corpus miXtum, inter alia magis reductum ad complexionis aequalitatem; quale est corpus humanum.
Respondeo dicendum quod cum Orma non Sit propter materiam, sed potius materia propter formam; clarma oportet rationem accipere quare materia sit talis, et non e conVel SO. Anima autem intellectiva, sicut supra habitum est DaeSt. V art. SeeUndum naturae ordinem infimum gradum in substantiis intellectualibu tenet intantum qu6d non habet natioraliter sibi inditam notitiam VeritaliS, Sicut angeli sed oportet quod eam colligat ex rebus divisibilibu S 1 per viam Sensus, ut Dionysius dicit De
div. nom. cap. 7, inter Prine et med ieci. ). Natura autem nulli deest in necessariis. Unde oportuit qu0d anima intellectiva non solum haberet vi tutem intelligendi, sed etiam Virtutem Sentiendi Aetio autem SenSu non sit sine corporeo instrumento oportuit igitur animam intellectivam corpori uniri quod possit SSe conVenien organum sensus. Omnes autem alii Sensus undantur Supra taetUm. Ad organum autem tactus requiritur quod sit medium inter contraria, quae sunt calidum et rigidum, humidum et Siccum, et similia, quorum eSt tactu apprehensivus : Sic enim est in tentia ad contraria, et poteStia Sentire. Unde quanto organum tactus suerit magis reductum ad aequalitatem complexionis, tanto perceptibilior erit tactus Anima autem intellectiva habet completissime virtutem sensitivam; quia quod est inserioris, praeexistit persectius in superiori, ut dicit Diony-Siu me div. nom. loc nune cit. . Unde oportuit eorpus ut unitur anima intellectiva, Sse corpus miX tum inter omnia alia magi reductum adaequalitatem complexionis. Et propter hoc homo inter Omnia animalia melioris est tactus et inter ipsos homines, qui sunt meliori tactus, sunt melioris intellectus cujus signum est quod molles carne bene aptos mente videmus, ut dicitur De anima, lib. , teXt. 943. Ad primum ergo dicendum, quod hanc objectionem aliquis forte velleteVadere per hoc quod diceret, corpus hominis ante peccatum incorruptibile fuisse. Sed haec reSponsio non Videtur sufficiens; quia corpus hominis ante peccatum immortale sui non per naturam, Sed per gratiae divinae donum Dalioquin immortalitas ejus per peccatum Sublata non eSSet, sicut nec immortalitas daemonis 2 . - Et ideo aliter dicendum est, quod in materia duplex conditio invenitur: una quae eligitur ad hoc quod sit conveniens formae alia quae ex necessitate consequitur priorem dispositionem : sicut artifex ad formam serrae eligit materiam ferream aptam ad Secundum dura sed quod dentes Serrae hebetari possint, et rubiginem contrahere, Sequitur ex necessitate materiae. Sic igitur et animae intellectivae debetur corpus quod Sit aequalis complexionis. Ex hoc autem de necessitate materiae sequitur quod sit corruptibile. Si quis vero dicat, quod Deus potuit hanc ne SSitatem Vitare, dicendum eSt, quod in constitutione rerum n, turalium non consideratur quid Deus sacere poSsit, Sed quid naturae rerum conveniat ut Augustinus dicit Super Genes ad liti lib. . cap. 1, paulo post princi). Providit tamen Deus, adhibendo remedium contra mortemper gratiae donum. Ad secundum dicendum, quod anima intellectivae non debetur corpus
poris physie organici text. n. quod physi Ita cod. Alcan. cum editis. Quidam codd. eam et solenιia vitam dabeni debeat esse visibilibus. tale quod si etiam organteum text. R. Unde 'Iuxta illud quod libro De divinis nominibus.
ungendo simul haec ninia resultat plena illa cap. 4. Dion3sius Vicit naturalia omnia post desinitio quam bic indicat S. Iovias peccatum in illis remansisse. Nihil autem magis est in illis naturale quam quod sunt immortale
39쪽
propter ipsam intellectualem operationem secundum Se Sed propter Sen Si vitam virtutem, quae requirit organum aequaliter complexionatum. Et ideo portuit animam intellectivam tali corpori uniri, et non Simplici elemento, Vel corpori mixto, in quo excederet ignis secundum quantitatem; quia non OSSet esse aequalita complexioni propter excedentem ignis activam Virtutem. Habet autem hoc Orpia aequaliter complexionatum quamdam dignitatem per hoc quod est remotum a contrarii : in quo quodammodo aSSimilatur corpori caeleSti. Ad tertium dicendum, quod partes animaliS, Uti UlUS manUS, caro, et OS et hujuSmodi, non Sunt in Specie, Sed totum et ideo non potest dici, proprio loquendo, quod sint diversarum Specierum, Sed quod sint diver-Sarum dispositionum. Et hoc competit animae intellectivae, quae quamvis Sit una Secundum essentiam, tamen propter sui perfectionem eSt multiplex
in virtute et ideo ad diversas operationes indiget diversis dispositionibus in partibus corporis cui unitur. Et propter hoc videmus quod major est diversitas partium in animalibus persectis quam in impersectis, et in his quam in plantiS. Ad quartum dicendum, quod anima intellectiva, quia eSt universalium comprehensiva, habet virtutem ad infinita et ideo non potuerunt Sibi determinari a natura Vel determinatae existimatione naturaleS, Vel etiam determinata auxilia vel defensionum, Vel tegumentorum, Sicut alii anim libuS, quorum animae habent apprehensionem et virtutem ad aliqua particularia determinata; sed loco horum omnium homo habet naturaliter rationem, et manUS, Mae Sunt organa organoriam, quia per ea homo poteSt sibi praeparare instrumenta infinitorum modorum, et ad infinito essectus.
ARTICULUS I. - GRUM ANIMA INTELLECTIVA MATUR CORPORI MEDIANTIBUS DISPOSITIONIBUS ACCIDENTALIBUS 1).
De his etiam Coni gent Iib. u. cap. 73, et De verit quaest. In art. 4 Cor et ual. quaest. II art. 5, cor et Sp. art. 2, et i; anima, art. 9. Part lycorp. et De anima, lib. II lec t. ran.
Ad Sextum sic proceditur. 1. Videtur quod anima intellectiva uniatur corpori mediantibus aliquibus dispositionibus accidentalibus. Omnis enim forma est in materia sibi propria, et disposita. Sed dispositiones ad formam Sunt accidentia quaedam. Ergo oportet praeintelligi accidentia aliqua in
materia ante formam Substantialem, et ita ante animam, cum anima sit quaedam Substantialis sorma. 2. Praeterea, diversae sormae Unius specie requirunt diversa materiae parteS. DiVerSae autem parte non poSSunt intelligi nisi secundum divisionem dimensivarum quantitatum 2). Ergo oportet intelligere dimensiones in materia ante ornias SubStantialeS, quae Sunt multae Uniu Speciei. 3. Praeterea, Spirituale applicatur corporali per contactum Virtutis. Vi tus autem animae est ejus potentia Ergo videtur quod anima unitur codipori mediante potentia, quae eSt Uoddam accidenS. Sed contra est quod accidens eSt OSterius substantia et tempore et ratione, Ut dicitur Metaph. lib. vii text. 4). Non ergo Orma accidentalis liqua potest intelligi in materia ante animam, quae St Orma Sub StantialiS.
3 Quaestio est utrum in instanti quo anima ponentes idem numero accidens in genito et recipitur in materia, medient inter ipsam et corrupto salvari. materiam accidentia aliqua quibus prius na- 2 Saltem internam et in ordine ad se quae tura, etsi non tempore, materia inIormetur , inseparabilis est absolute a quantitate lieet sinu quam ipsa forma substantiali. Et est quaesti locali vel externa per miraculum esse pOSSit, ut in contra averroistas et universaliter eontra omnes sacramento altabis . quod ad se um praeSeutem non pertinet.