장음표시 사용
501쪽
0U EST. IV, ART. I. 383 sit. Et ideo remanet naturaliter homini desiderium l), Clim Gnoscit essectum, et Scit eum habere causam, ut etiam sciat de ait Sa quid est; et illud usi dei tum est admirationis et causa inquisitionem, ut dicitur in Princ Metaph. Cap. 2, ire med.), Puta, Si aliqui Scognoscen ecli PSim S lis considerat quod ex aliqua cauSa procedit, de qua, quia neScit quid Sit,stdmiratur, et admirando inquirit; neci Sta inqui Sitio quiescit, quouSque perveniat ad cognoscendum eSSentiam causae. Si igitur intellectus humanus cognoscera essentiam alicujus essectus creati non cognoscat de De nisi an est, nondum persectio ejus attingit Simpliciter ad causam primam, Sed re-n: anet ei adhuc naturale desiderium inquirendi Causam; unde nondum est persecte beatus Ad persectam igitur beatitudinem requiritur quod intellectus pertingat ad ipsam essentiam primae cauSae. Et Si persectionem suam habebit per unionem ad Deum Sicut ad Objectum in quo Solo beatitudo hominis consistit 2 , ut supra dictum Si sari praec et art. 1 huj.
Ad primum ergo dicendum, quod DionySius loquitur de cognitione eorum qui sunt in via, tendentes ad beatitudinem. Ad secundum dicendum, quod Sicut supra dictum eSD art. 1 huj.NU32St. J, finis potest accipi dupliciter. Uno modo quantum ad rem pSam quae desideratur; et hoc modo idem est finis et superioris, et inferioris naturae, imo omnium rerum, Ut supra dictum eSi quaest. I art. 8). Alio modo quantiam ad consecutionem hujus rei et sic diversus est finis Superioris et inferioris naturae secundium diversam habitudinem ad rem talem. Sic igitur altior est beatitudo Dei suam essentiam intellectu comprehendentiS, quam hominis vel angeli videntis, et non comprehendentiS.
DE HIS QUAE AD BΕΑΤΙΤUDINEM EXIGUNTUR 3J, IN OCTO ARTICULOS DIVISΛ.
Deinde considerandum est de his quae exiguntur ad beatitudinem; et circa hoc quaeruntur octo Q Utrum delectatio requiratur ad beatitudinem. - ' Quid sit principalius in beatitudine, utrum delectatio, vel visio. - Utrum requiratur
comprehen Sio. - 4 Utrum requiratur rectitudo voluntatis. - 5 Utrum ad beatitudinem hominis requiratur corpus. - 6 Utrum persectio corporis. - 7 Utrum aliqua exteriora boua. - 8 Utrum requiratur Soziela amicorum. ARTICULUS I. - ΠTRuM DELEcΤΑTI REQUIRATUR AD BEATITUDINEM 4 .
De his etiam Sup. quaest. III, art. 4 eo . et Sent. II, dist. 58 art. 2 torp. et IV. dist. 49, quaest. m. art. 4, quaesitam, et opusc. II, cap. 40 et 46s.
Ad primum sic proceditur. 4. Videtur quod delectatio non requiratur ad beatitudinem. Dicit enim Augustinus De Trin. lib. I, cap. 8, a med.), quod
it Quod autem subjungitur de naturali desi
deri quo visionem Dei appetimus, reserendum est non ad illius visionem, prout Si summum bonum, sed solummodo prout est prima cauSa, ut
ex adjunctis in textu ipso colligitur. 2 Quod a Scripturis ita confirmatur : Satiabor cum apparuerit gloria tua Ps. XVIJ. uemadmodum desiderat cervus, etc. PS. XLVJ. Uuid mihi es in eoelo, et: Ps. LXXIIJ. Beati mundo corde, etc. Matth. J. 5 In hac quaestione agitur de hominis beatitudine formali considerata tanquam bonum hominis completum, et proinde intendit auctor quaerere de iis quae, etsi non sint essentialia beatitudini, requiruntur tamen ad hoc vel ut simpliciter aliquis denominari possit beatus, velut beatitudo sit completa pertinentque ad eam
vel antecedenter, vel consequenter. Et iam sint tria bonorum genera, scilicet Dimae, cor
poris et bona externa, inquirit de bonis animas primis quatuor articulis de bonis corporiS, Ti. 5et 6. et de bonis externis, art. 7 et 8. 4 Non potest esse beatitudo sine delectatione concomitante, ut patet ex his Scripturae vertus
Ps. xv adimplebis me optitia eum vultu tuo delectationes in eoetera ua usque in
502쪽
284 U EST. IV, ΛΩΤ. I ET II. Visio est tota merces fidei u Sed id quod est praemium, vel merce Virtutis, Si beatitudo, ut patet per Philosophum Ethie. lib. , cap. 9, in princi). Ergo nihil aliud requiritur ad beatitudinem nisi sola visio.
2. Praeterea beatitudo est per Se sussacientissimum bonum, ut PhilOS phu dicit Ethie. lib. I, cap. 7, ire med. . Quod autem eget aliquo alio non est persecte Sussiciens. Cum igitur essentia beatitudinis in visione Dei ConSiStat, ut ostensum eSi quaeSt. , art. 8), videtur quod ad beatitudinem non requiratur deleetatio. 3. Praeterea, operationem felicitatis Se beatitudinis oportet esse non impeditam, ut dicitur Eth. lib. x, cap. T). Sed delectatio impedit actionem intellectu Corrumpit enim aestimationem prudentiae, ut dicitur Ethie. lib. VI, cap. 5). Ergo delectatio non requiritur ad beatitudinem. Sed contra est quod AuguSlinus dicit ConseSS. lib. X, Cap. 22, ante med. , quod beatitudo S gaudium de Veritate.
CONCLUSIO. - Cum delectatio causetur ex hoc quod appetitus requiescit in bono a deplo, ipsa ad beatitudinem Sicut aliquid concomitans requiritur.
BieSpondeo dicendum quod quadrupliciter aliquid requiritur ad aliud. Uno modo sicut praeambulum Vel praeparatorium ad ipSum Sicut disciplina requiritur ad Scientiam. Alio modo Sicut perficiens aliquid, Sicut anima requiritur ad Vitam corporis Tertio modo Sicut coadjuvans extrin-Secus, Sicut amici requiruntur ad aliquid agendum 1). Quarto modo Sicut aliquid concomitans, ut Si dicamus, quod calor requiritur ad ignem. Et hoc modo delectatio requiritur ad beatitudinem. Deleetatio enim cauSature hoc quod appetitu requieScit in bon adepto Unde cum beatitudo nihil aliud sit quam adeptio Summi boni, non potest esse beatitudo Sine delectatione concomitante 2 . Ad primum ergo dicendum, quod ex hoc ipso quod merces alicui redditur, voluntas merenti quieScit quod est delectari. Unde in ipsa rationumercedis reddits delectatio includitur. Ad secundum distendum, quod X pS Visione Dei cauSatur delectatio. Unde ille qui Deum videt delectatione indigere non poteSt. Ad tertium dicendum, quod delectatio concomitan operationem interulectus non impedit ipsam, Sed magis eam confortat, ut dicitur Ethic lib. X, cap. 4 . Ea enim quae delectabiliter acimVS attentius et perSeverantius Operamur. Delectati autem Xtranea impedit operationem, quandoque quidem ex intentionis distractione quia Sicut dictum eS hic Stap. , ad ea quibus delectamur, magis intenti Sumus, et dum uni Vehementer intendimus, necesse est quod ab alio intentio retrahatur; quandoque autem etiam ex contrarietate, Sicut delectati sensu contraria rationi impedit aestimationem prudentiae magis quam 22Stimationem peculativi intel
ARTICULUS II. AETRUM IN BEATITUDINE SIT PRINCiPALIUS VISIO QUAM
De his etiam Sup. art. 4 et locis ibi notatis.
Ad secundum sic proceditur. 1. Videtur quod delectatio Sit principalius in beatitudine quam visi6. Delectati enim, Ut dicitur Ethie. lib. X, cap. 4,
3 Perperam edit. Rom. Sicu anima re edit plurimis Al. Impedit oestimationem spe-quiritur ad aliquid agendum. eu Iativi intellectus interm diis omissis. Item: 24 aleatituit non potest esse sine delectatione Impedito stimationem prudentim magis quum juxta potentiam I ei ordinariam , ut annotat specula livi intelleeli s. Silvius sed hoc non intelligendum est de io s4 IEx hoc articulo latet quod operatio intelientia Dei absoluta lectus quae est visio sit in beatitudine polior 5 Ita eod. Alcan. Camer et Tarrae. cum quam delectatio.
503쪽
1 med. , est persecti operiS. Sed persectio est potior persectibili. Ergo delectatio est potior operatione intellectus, quae est Visio. 2. Praeterea, illud propter quod aliquid est appetibile, St potius. Sed eratione appetuntur propter delectationem ipsarum Dunde et natura in Operationibus necessariis ad conservationem individui et speciei delecta- timem apposuit, ut hujusmodi Operatione ab animalibus non negligantur. Ergo delectatio est potior in beatitudine quam operatio intellectu S, quae est viSi O. 3. Praeterea, visio respondet fidei delectati autem, Sive ruitio charitati sed charitas est majoride, ut dieit ΑpOStolUS I. Corinth. xiiij. Ergo delectatio, sive fruitio eSt potior ViSione. Sed contra, causa est potior essectu . Sed ViSi est a Sa delectationis. Ergo Visio est potior quam delectatio.
CONCLUSIO. - Cum causa sit esseclu potior, principalius bonum est ipsa visio in beatitudine, quam delectatio ipsam concomitanS.
BeSpondeo dicendum quod istam quaestionem movet Philosophus Ethic. lib. X, cap. 4, insin.), et eam insolutam dimittit. Sed Si quis diligenter con- Sideret, ex necessitate oportet qu6 Operatio intellectus, quae est visio, Sit potior delectatione. Delectatio enim consistit in quadam quietatione voluntatiS; quod autem voluntas in aliquo quietetur, non est niSi propter bonitatem ejus in quo quietatur. Si ergo Volunta quietatur in aliqua operatione, ex bonitate operationis procedit quietatio Voluntatis. Nec voluntas quaerit bonum propter quietationem 1); Sic enim ipse actus Voluntati SeSSet siniS, quod est contra praemissa quaest i art. 1 ad 2). Sed ideo quaerit quod quietetur in operatione, quia operatio eSt bonum HUS. Unde litibsestum est quod principalius bonum est ipsa Operatio, in qua quietatur VoluntaS 2 , quam quietatio voluntatis in ipso. Ad primum ergo dicendum, quod, sicut Philosophus ibidem dicit loc. cit in arg.) u delectatio perficit operationem, Sicut decor JUVentutem, qui eS ad juventutem consequens unde delectati est quaedam perfectio
Concomitan viSionem, non Sicut persectio lactens visionem in Sua Specie persectam eSSe.
Ad Secundum dicendum, quod apprehensio Sensitiva non attingit ad Commianem rationem boni, sed ad aliquod bonum particulare quod est delectabile. Et ideo secundum appetitum sensitivum, qui est in animali-bUS, Operatione quaeruntur propter delectationem. Sed intellectu apprehendit universalem rationem boni, ad cujus ConSecutionem SeqUitur delectatio; Unde principalius intendit bonum quam delectationem. Et inde est quod divinus intellectus, qui est institutor natUrae, delectatione BPΡΟ-SUit propter OperationeS. Non est autem aliquid aestimandum Simpliciter Secundum ordinem sensitivi appetitus, Sed magis Secundum I dinem appetitus intellectivi. Ad tertium dicendum, quod charitas non quaerit bonum dilectum propter delectationem Sed hoc est ei consequens, ut delectetur in bono adepto quod amat; et Sic delectatio non respondet ei ut sinis, Sed magi ViSio, per quam primo sinis sit ei praesenS.
4 Sed e converso voluntas quaerit suam quis 2 Illa operatio in qua quietatur voluntas eartationem, id est, delectationem propter bonum, operatio intellacius, id est, visio. ae proinde illius beatitudo ex bonitate operationis procedit.
504쪽
De his etiam Sent. I. dist. l. quaest. I. art. eo . et f. dist. 49. quaest. v. art. 4. quaest. I GN.
Ad tertium sic proceditur. 1. Videtur quod ad beatitudinem non reviratur comprehensio. Dicit enim Augustinus ad Paulinum de videndo Deum cap. 9 implici, Sed eXpreSS. Serm. XXXVIII De Verb. Om. Cap. 3): ii Atlingere mente Deum, magna Si beatitudo; comprehendere autem est impoS- sibile M Ergo Sine comprehensione est beatitudo. 2. Praeterea, beatitudo est persecti hominis secundum intellectivam partem, in qua non Sunt aliae potentiae Uam intellectus et voluntas, ut dictum est pari. I, quaeSt. LXXIM. Sed intellectu sussicienter perficitur per visionem Dei; voluntas autem per delectationem in ipso. Ergo non requiritur comprehensio tanqUam aliquod tertium. 3. Praeterea beatitudo in Operatione con Sistit. Operationes autem determinantur secundum Objecta Objecta aUtem generalia SUnt duo. Verum et bonum Sed Verum correSpondet Visioni, et bonum eorrespondet dilectioni. Ergo non requiritur comprehen Sio qua Si aliquod tertium. Sed contra est quod Apostolus dicit I. Corinth. ix 24 : Sic currile ut comprehendatis. Sed Spirim ali cureus terminatur ad beatitudinem. Unde ipse dicit II. Tim. Ult T : Bonum certamen certavi, curSum con Summa Ti, fidem serrani in reliquo reposita est mihi corona justitiae. Ergo comprehensio requiritur ad beatitudinem.
CONCLUSIO. - Αd beatitudinem non solum requiritur ViSio, quae persecta est ultimi et intellicibilis finis cognitio : sed etiam comprehen Si quae sinis praesentiam respicit, et fruitionem, quae rei amantis in malo quietationem importat.
Bespondeo dicendum quod elim beatitudo consistat in consecutionem timi finis, ea quae requirentur ad beatitudinem, sunt OnSideranda ex ipso ordine hominis ad finem Λ finem autem intelligibilem ordinatur homo partim quidem per intelleellam partim autem per Voluntatem; per intellectum quidem, inquantum in intellectu praeexistit aliqua cognitio finis impersecta per voluntatem autem primo Didem per amorem qui est primus motus Voluntati in aliquid; secundo autem per realem habitudinem amantis ad amatum quae quidem poteStisSSe triplex. Quandoque enim amatiam est praesen amanti, et tunc jam non quaeritur; qUandoque aUtem non Si praesen S, Sed impoSSibile est ipsum adipisci et tunc etiam non quaeritur: quandoque autem possibile St pSum adipisci, sed est elevatum Supra saeuitatem adipiscentis, ita ut Statim haberi non possit; et haec est habitudo sperantis ad speratum, quae sola habitudo acit finis inquisitionem. Et istis tribus respondent aliqua in ipsa beatitudine. Nam perfecta cogniti finis respondet imperiectae primentia Ver ipsius finis respondet habitudini Spei; sed delectatio in praesentia consequitur dilectionem, ut supra dictum est art. 1 huj quaest. . Et ideo neceSSe est ad bea-litudinem ista tria concurrere, Scilicet Visionem, quae eSt cogniti persecta intelligibilis finis .comprehensionem, quae importat praesentiam nis delectationem, Vel ruitionem, quae importat quietationem rei amantis in amat :). Ad primum ergo dicendum, quod comprehensio dicitur dupliciter. Uno
i Non sumitur lite comprehensio proprie estricteri quatenus est vel inclusio comprehensi incomprehendente, vel adaeruatio rei intelligibilis
in genere cognitionis εἰ quibus modis Deus a nullo intelleetu creato potest comprehendi Sedaceipitur generaliter pro apprehensione ac perceptione rei quae praesens habetur. Hine tres sunt animae doles: Visio respondens fideici omprehensio respondens spei fruitio vel eleelatio respondens halitati de qui
bus agetur Suppl. quaret. I. 1.
505쪽
mod inclusio comprehen Si in comprehendente, et Sic omne quod compr0henditur a sinito Si sinitum Unde hoc modo Deus compte hendi non p0 est ab aliquo intellectu creato Alio modo comprehensio nihil aliud nominat quam tentionem alicuju rei, quae jam praesentialiter habetur; sicut aliquis con Sequen aliquem dicitur eum Comprehendere, quando lenet eum mi hoc modo comprehen Si requiritur ad beatitudinem l . Ad Meundum dicendum, qud Sicut ad Voluntalem pertinet spes et amor, quia HVS dem S amare aliquid, et tendere in illud non habitum ita etiam ad voluntatem perlinet comprehen Sio et delectatio, quia ejusdem est habere aliquid, et qui e Scere in illo. Ad tertium dicendum qu bd comprehen Si non Si aliqua operatio praeter visionem, Sed quaedam habitudo ad finem jam habitum Unde etiam ipsa visi vel res Visa quae praesentialiter ade St, Objectum comprehensio
De his etiam infra, quaest. V art. 4 et 7 Orp. et Opuso. II, cap. 173.
Ad quartum Sic proceditur. l. Videtur qub regiitudo Voluntatis non requiratur ad beatitudinem. Beatitudo enim consistit in peratione intellectus, ut dictum est quae St. , art. 4 . Sed ad perfectam intellectus operationem non requiritur rectitudo Voluntati S per quam homines mundi dicuntur. Dicit enim Augustinum lib. I Retractationum, cap. 4 a princ. Non approbo quod in oratione dixi: Deus qui non nisi mundos verum Scire voluisti; re Sponderi enim Ote St, multo etiam non mundos multa Scire Vera n Ergo rectitudo voluntati non requiritur ad beatitudinem.
2. Praeterea, prius non dependet a posteriori. Sed perali intellectus e St prior quam Operati Voluntatis. Ergo beatitudo, quae e Si persecta operatio intellectus, non dependet a rectitudine voluntatis. 3. Praeterea, quod Ordinatur ad aliquid tanquam ad sinem, non est necessarium adepto jam me, Sicut naVi postquam pervenitur ad 0rtu Sed rectitudo voluntatis, quae est per Virtutem, Ordinatur ad beatitudinem tanquam ad sinem. Ergo, adepta beatitudine, non Si nece SSaria rectitudo voluntati S. Sed contra est quod dicitur Matth. V 8 : Beati mundo corde, quoniam ipsi Deum videbunt; et Heb. XII, 14 Pacem sequimini cum mnibus, et
Sanctimoniam, sine qua nem videbit Deum. CONCLUSI 0. - Sic ad beatitudinem requiritur voluntatis rectitudo, ut Sine hac
nec aliquis ad eam pervenire, nec in ea SSe poSSit.
Responde dicendum ud reclitudo volunt alis requiritur ad beatitudinem et antecedenter et concomitanter. Antecedenter quidem 3), quia recti tu do voluntatis est per debilum ordinem ad finem ultimum sinis autem comparatur ad id qu0 ordinatur ad nem, sicut Orma ad materiam. Unde, Sicut materia n0n pote Si consequi formam, nisi Sit debit modo dis-
I Per metaphoram h comprehensione corpo Seq. . Sed an ipsius potentiae voluntatis recti-ralici quia sicut comprehenditur corpus non udo sit necessaria ad beatitudinem. Haec autem tantum quia totum in loco includitur, sed quia rectitudo consistit in eo qub voluntas in suum quovis modo apprehenditur vel attingitur, si rinem tendat actu vel habitu, secundum regu- etiam Deus comprehenditur, quia intelligibiliter Iam recis rationis et legis aeternae, ut videre est
apprehenditur Vel tenetur. quaest xxi art. 1 2 Hic non quaeritur utrum ad beatitudinem ' 3 Quod patet ex Scriptura sacra: Non intra- requirantur opeia ex recta voluntate iactara it in eam aliquod coinquinatum aut abomina- di quidem hoc discutiendum est sart. 7 quaest. tionem faciens et mendacium Apoe. XXI .
506쪽
posita ad ipsam, ita nihil con Sequitur finem, nisi sit debito modo ordinatum ad ipsum. Et ideo nullus potest ad beatitudinem pervenire, nisi habeat recti ludinem voluntatis. Concomitanter autem 1 , quia, sicut dictum est quaest ut, art. 8 , beatitudo ultima consi Stit in visione divinae essentiae, quae est ipS eSSentia bonitati ; et ita voluntas videntis Dei essentiam ex necessitate amat quidquid amat Sub Ordine ad Deum 2); si eut voluntas non videntis Dei Ssentiam ex necesSitate amat quidquid amat sub communi ratione boni, quam novit; et hoc ipsum est quod sauit voluntatem rectam. Unde manifestum Si quod beatitudo non potest esse Sine recta voluntate 3). Ad primum ergo dicendum, quod AuguStinus loquitur de cognitione veri quod non eSt pSaisSentia bonitatis. Ad secundum dicendum, quod omnis actu Voluntatis procedit ab aliquo actu intellectus aliquis tamen actu Voluntati eSt prior quam aliquis actus intellectus Voluntas enim tendit in finalem actum intellectus, qui est beatitudo. Et ideo recta inclinati Voluntatis praeeXigitur ad beatitudinem, sicut rectus motus Sagittae ad percussionem Signi. Ad tertium dicendum, quod non Omne quod Ordinatur ad finem, ceSSat adveniente fine; Sed id tantum quod se habet in ratione imperfectionis, ut
motuS. Unde in Strumenta motu non Unt neceSSaria, POStqUam pervenitur ad finem ; sed debitus ordo ad finem eSt neceSSariUS.
ARTICULUS V. - TRUM AD BEATITUDINEM HOMINIS REQUI TUR CORPUS 4).
De his etiam pari. III, quaest VII art. 4 ad 2 et quaest XV art. 40corp. et ad 2 et Sent. IV, dist. 49, qtiaest. IV, art. 5, quaeSt. 1 cor P. et L s, et Coni gent. lib. IV cap. 47. et De Pot quaest V art. 40corp. et opusc. is c. 52, et Iob. 9 fine.
Ad quintum sic proceditur. 1. Videtur quod ad beatitudinem requiratur corpus Persectio enim Virtutis et gratiae praesupponit persectionem naturae. Sed beatitudo est persectio virtutis et gratiae; anima autem Sine corpore non habet persectionem natUrae cium Sit par naturaliter humanae naturae omnis autem pars Si imperfecta a Suo toto Separata. Ergo anima in corpore non poteSLeSSe beata. 2. Praeterea beatitudo Stiperatio quaedam perfecta, Ut Supra dictum est 32St. , art. 2). Sed operati persecta Sequitur eSSe persectiam ; quia nihil operatur, ni Si Secundum quod est eris in actu. Cum ergo anima non habeat esSe perfectum, quando eS a corpore Separata, SieUt nec Par Separata a toto Videtur qi1od an bina Sine corpore non poSSit eSSe beata. 3. Praeterea beatitudo est persectio hominis. Sed anima Sine corpore non est homo. Ergo beatitudo non potest eSSe in anima Sine corpore. 4. Praeterea, Secundum PhiloSophiam Ethic. lib. X, cap. 7, et ieet. 7, cap.
13), operatio felicitatis, in qua consistit beatitudo, est non impedita. Sed operati animae separatae est impedita; quia, ut dicit Au Stinu super GeneS. ad liti lib. II cap. 35), u ineSt ei naturali quidam appetitus cor-pla adminiStrandi, quo appetitu retardatur quodammodo ne tota intentione
i Ex his verbis I. et iὶ Regeneravi nos vi ipsius beatitudinis, sed non tantum ab extrin- in spem vivam, in haereditatem incorrupti seco, scilicet per potentiai divinam quae eos ab bilem et incontaminatam et immarcescibilon. omni j ccato immunes conservat ut coto et 2 Anno planius construendum ait Nicolai: quibusdam aliis placuit. Et ita quidquid amat voluntas videntis Odi 4 Quidam ex Graecis, quos ostea secuti su - SSentiam, ex neceSSilate amat sub Ordine ad rant nonnulli ex latinis . senserunt line quod Deum sine quis iunc sibi fingat sensum quod animae Sanctorum , corporibus Separatae ad illam quidquid inat in ordine ad Deum, id ex ne beatitudinem non perveniunt usque ad finem ju-essitatemat. dicit, quando corpora refunient quod nunc fidei 5 Ex his putei beatos, juxta nientem S. Thm catholicae adversatur, si qui leni contra tum dogma , esse impeccabiles ab intrinseco, scilicet ex sui a concilio Florentiu desiuitum et saucitum.
507쪽
purgat in illud summum collum, is id est, in visionem eSSentiae diVinae. Ergo anima sine corpore non potest eSse beata. 5. Pr aeterea beatitudo est Sussiciens bonum, et quieta dosiderium. Sed nOe non ConVenit animae Separatae; quia adhue appetit corporis unionem, ut Augustinus dicit loc. it. . Ergo anima Separata a corpore non est beata.
6. Praeterea, homo in beatitudine Si angelis aequalis. Sed anima sine corpore non aequatur angeli S ut AuguStinu dicit ibid.). Ergo non est
Sed contra est quod dicitur Apocal. xiv 13): Beati mortui qui in Domino
CONCLUSIO. - Cum persecla hominis beatitudo conSistat in visione essen lipaeivinae, quae per phantasmata non videtur, ad ipsam non neceSSario corpus requiritur quasi illius essentiam constituens 'eali ludo tamen quae in hac vita possibilis nobis est, cum in speculatione consistat, neceSSario corpuSAEXigit.
Respondeo dicendum quod duplex eS beatitudo, una imperfecta, quae habetur in hac vita; et alia persecta, quae in Dei visione consistit Manifestum est autem quod ad beatitudinem hujus Vitae de necessitate requiritur corpus est enim beatitudo hujus vitae operatio intellectu vel speculativi, Vel praetici. Operatio autem intelleolus in hac Vita non potest esse sine phantasmate, quod non est ni Si in organo corporeo, ut habitum est pari. I, qUMSt. Ixxiv art. T). Et Sic beatitudo quae in haesita naberi potest, dependet quodammodo ex corpore. Sed circa beatitudinem persectam, quae in Dei visione consistit, aliqui posuerunt quod non potest animae advenire Sine corpore existenti, dicente quod animae Sanctorum a Corporibu Separatae ad illam beatitudinem non pervenient usque ad diem judicii, quando corpora reSument l). Quod quidem apparet eSse salsum et auctoritate, et ratione Auctoritate quidem, quia ApoStolus dicit ΙΙ. Corinth. V 6 : Quam
situ sumus in corpore, peregrinamur a Domino; et quae Sit ratio peregrinationis ostendit, Subdens : Per sidem enim ambulamuS, et non per Syeciem.
Ex quo apparet quod quamdiu aliqui ambulat per fidem et non per speciem, Caren Visione divinae SSentiae, nondiam Si Deo praeSenS. Animae autem Sanetorum a Corporibu Separatae sunt Deo praeSentes Unde Subditur: Audemus autem, et voluntatem habemus bonam perestrinari a corpore, et praesentes esse ac Deum. Unde manifeStum St UOdinimae Sanctoriam Separata a corpo ibus ambulant per Speciem Dei essentiam Videntes, in quo est vera beatitudo. - Ηoe etiam per rationem apparet. Nam intellectus ad suam operationem non indiget corpore niSi propter phanta Sinata, in quibus veris alam intolligibilem contuetur, Ut dictum Si pari. I, qUaeSt. LXXXIV, art. T . ManifeStum est autem quod divina eSSentia per phantasmata videri non poteSt, Ut StenSUm DSt pari. I AUMSt. Π, art. 2). Unde cum in Visione divinae essentiae perfecta hominis beatitudo consistat, non dependet beatitudo persecta hominis a corpore. Unde Sine corpore poteSt anima eSSe beata.
Sed sciendum quod ad persectionem alicuju rei dupliciter aliquid pertinet.
Uno modo ad conStituendam eSSentiam rei, Sicut anima requiritur ad per- lactionem hominiS. Alio modo requiritur ad persectionem rei quod pertinet ad bene esse HUS, Sicut pulchritudo corporiS, vel Velocita ingenii pertinet ad persectionem hominiS. QuamVi ergo corpUS prim modo ad persectio-tiqui beatitudini humanae non pertineat, pertinet tamen Seeundo modo. Cum enim operatio dependeat ex natura rei, quanto anima persectior erit
it Eanc opinionem pri pugnavit J0annes XXII, tur sed postea eam retractavit damnavitque, ut priusquam ad summum Pontificatum Promovere videre est apud Balta in vita ejusdem papae.
508쪽
390 U EST. IV, RT. V. in sua natura, tanto perseetiu habebit Suam propriam operationem, in qualelicitas consistit. Unde Aia guStinus super GeneS ad lit t. lib. XIa, cap. 35 . cum quaesivi SSet, mirum Spiritibus desunctorum Sine corporibus possit Summa illa beatitudo praeberi, reSpondet, quod non Sic possunt videre incommutabilem SubStantiam, ut Sancti angeli vident, sive alia latentiore causa. Sive ideo quia eSt in eis naturali quidam appetitu corpus administrandi.
Ad primum ergo dicendum, quod beatitudo est persectio animae ex parte intellectus, Secundum quem anima tranScendit corpori organa non autem Secundum quod Si sorma naturali corporis. Et ideo illa naturalis perfectio manet, Secundum quam ei beatitudo debetur licet non maneat illa naturae persectio Secundum quam eSi corpori forma 1 . Ad secundum dicendum quod anima aliter Se habet ad esSe quam aliae partes; nam SSe Otiu non eSi alicujus Suarum partium. Unde vel pars omnino desinit esse destrueto toto Sicut parte animalis destructo animali; vel si remanent, habent aliud esse in actu sicut pars lineae habet aliud esse quam tota linea. Sed animae humanae remanet esse compositi pOSi corporis deStructionem; et hoc ideo quia idem eSDeSse sormae, et materiae; et hoc idem eSt esse compositi. Anima autem Subsistit in Silo esse, ut OStenSum St pari. I, quaeSt. LXXV art. 1). Unde relinquitur qdod post Separationem a corpore perfectum eSSe habeat; Unde Perfectam Operationem habere potest, licet non habeat persectam naturam. Ad tertium dicendum, quod beatitudo est hominis secundum intellectum; et ideo remanente intellectu potest inesse ei beatitudo sicut dentes Ethiopi possunt eSse albi etiam poSt evulsionem, Secundum quo aethiops dieitur albUS.
Ad quartum dicendum, quod dupliciter aliquid impeditur ab alio. Uno modo per modum contrarietatis, Sicut frigus impedit actionem caloris et tale impedimentum operationi repugnat elicitati. Alio modo per modum cujusdam desectuS, quia Scilicet res impedita non habet quidquid ad omnimodam ejus persectionem requiritur; et tale impedimentum Operationis non repugnat elicitati, Sed omnimodae persectioni ipsius. Et Si Separati animae a corpore dicitur animam retardare, ne tota intentione tendat in visionem divinae essentiae Appetit enim anima te rui Deo quod etiam ipsa fruitio derivetur ad corpus per redundantiam, sicut est possibile; et ideo quamdiu ipsa ruitur De Sine corpore, appetitu HUS Si quieScit in eo, quod tamen adhuc ad participationem ejus vellet Sulam corpUS pertingere. Ad quintum dicendum quod desiderium animae separatae totaliter quiescit ex parte appetibili, quia habet id quod suo appetitu sussicit sed non totaliter requiescit ex parte appetentis, quia illud 'Onum non poSSidet Secundium omnem modum quo poSSidere Vellet. Et ideo, corpore reSumpto, beatitudo crescit, non intenSive Sed extensivo 2). Ad seaetum dicendum, quod id quod ibidem dicitur, quod Spiritus defunctorum non Sic vident Deum sicut angeli, , non Si intelligendum Secundum inaequalitatem quantitati S, quia etiam modo aliquae animae beatorum Sunt aSSumptae ad Superiore ordine a gelorum, clariu Vidente Deum quam inferiores angeli Sed intelligitur Secundum inaequalitatem proportionis, quia angeli etiam infimi habent omnem persectionem beatitudinis
quam Sunt habituri, non autem animae Separatae Sanctoriam.
Nicolai Secundum corporis formam tura post resurrectionem majore non Solum extene S. Doctor tacite retractat quod in Sent. sive, sed etiam intensive. s. quae dicentur ea dei , di t. 49. dixerat de sauctorum beatitudine u re Sup. quaret. Clia art. l.
509쪽
ARTICULUS VI. - TRLM AD AEE1Trainu NEM REQUIRATUR ALIQUA PERFECTIO
De his etiam sup art. 5. et locis ibi induetis.
Ad sextum Sic proceditur. 1. Videtur quod persecti corpori non quiratur ad beatitudinem hominis periectam. Persectio enim corporis Stquoddam corporale bonum. Sed Supra StenSum est quaeSt. Π), quod beatitudo non consistit in corporalibus bonis. Ergo ad beatitudinem hominis non requiritur aliqua persecta dispOSiti corporiS. 2. Pi Geterea beatitudo hominis consistit in vi Sione divinae essentiae, ut OSten SUm est quadSt. , art. ). Sed ad hanc operationem nihil exhibet co PUS Ut dictum est sari praeci). Ergo nulla dispositio corpori requiritur ad beatitudinem. 3. Praeterea, quant intellectus est magi abstractus a corpore, tanto persectius intelligit. Sed beatitudo consistit in perseetisSima Operatione intellectus. Ergo Oportet omnibus modis animam eSSe abStractam a Corpore. Nullo ergo modo requiritur aliqua dispositio corporis ad beatitudinem. Sed contra, praemium Virtutis est beatitudo. Unde dicitur Ioan xui 1 T): Beati eritis, si feceritis ea. Sed Sancti repromittitur pro praemi non Olum Visi Dei, et delectatio, sed etiam corporis bona dispositio dicitur enim Is ult. 14 : Videbitis, et gaudebit cor vestrum, et Ossa veStra quasi herba germinabunt. Ergo bona dispositio corporis requiritur ad beatitudinem.
CONCLUSIO. - omnem beatitudinem quocumque modo Sumptam Onveniens corporis humani antecedit et sequitur dispositio, ut illius decor et persectio.
Respondeo dicendum quod si loquamur de beatitudine hominis, qualis in hac vita potest haberi, manifestum est quod ad eam ex neceSSutate requiritur bona dispositio corporis. Consistit enim haec beatitudo secundum PhilOSOphiam Ethic. lib. I, cap. 7, ire med.), in Peratione virtuti persectae Manifestum est autem quod per invaletudinem corporis in omni operatione virtutis homo impediri potest. Sed si loquamur deme titudine persecta, Sic quidam posuerunt quod non requiritur ad beatitudinem aliqua corporis dispositio imo requiritur ad eam ut omnino anima Sit a corpore Separata 2 . Unde AuguStinus De ciV. Dei, lib. XII, cap. 26, in prine. introducit Verba Porphyrii dicentis quod . ad hoc quod sit beata anima, omne corpus fugiendum eSt. Sed hoc St inconveniens. Cum enim naturale sit animae corpori uniri, non poteSPeSSe quod perseeti animae naturalem ejus persectionem excludat. Et ideo dicendum est quod ad beatitudinem omnibus modis persectam requiritur permota diSp Sitio corporis 3 et antecedenter, et consequenter. - Antecedenter quidem, quia, ut AuguStinus dicit Super Genes ad liti lib. xu, cap. 35)D Sitale sit corpus, cujus sit dissicilis et gravis adminiStratio, Sietat caro quae CorrumpitUr et aggraVat animam, avertitur men ab illa viSione summi coeli O Unde concludit quod cum hoc corpullam non erit animale, Sed spirituale, tunc angelis adaequabitur, et erit ei ad gloriam, quod Sarcinae fuit. ConSequenter ero; quia ex beatitudine animae siet redundantia adu Responsi aucioris est bipartita; prior o Hinc Seriptura quum de horninibus per pars se refert ad impersectam beatitudinem qua secte beatis loquitur, non solum corpus, sed etiam lis in hac vita haberi potest posterior vero ad corporis persectionem sim tribuit thil. II rhominis beatitudinem omnibus modis persectam. Reformabi corpus humilitatis nostrin, etc. 2 Haec pini fuit Platonicorum et aliorum I. Cor. xv): Oportet eorruptibile hoc induersphilosophorum qui docuerunt animam in suis ineorruptionem e mortale hoc induere tinoperationibus potius a corpore impediri quam morιalitatem, etc. adjuvari.
510쪽
392 QUEST. IV. ART. VI ET VII.
CorpUS, Ut et ipSum Ua perseetione poliatur. Unde Augustinus dicit in epiSt. xvi ad Dioscorum Tam potenti natura Deus fecit animam, ut eX ejus plenissima beatitudine redundet in inferiorem naturam incorruptionis Vigor. Ad primum ergo dicendum quod in corporali bono non consistit beatitudo sicut in objecto beatitudinis; sed corporale bonum potest laeere ad aliquem beatitudinis decorem, Vel perfectionem. Ad secundum dicendum, quod etsi corpus nihil conferat ad illam operationem intellectus qua Dei essentia Videtur, tamen posset ab hac impedire et ideo requiritur perfectio corporis, Ut non impediat elevati
Ad tertium dicendum, quod ad persectam Operationem intellectus requiritur quidem abstractio ab hoc corruptibili corpore quod aggravat animam non autem a Spirituali corpore quod erit totaliter spiritui subjectum. De quo in tertia parte hujuS Operis dicetur. Vide Supplement.
De his etiam 2 2 quaest XVIΠ art. o ad 4.
Ad septimum sic proceditur. 1. Videtur quod ad beatitudinem requirantur etiam exteriora bona. Quod enim ni mium Sancti promittitur ad beatitudinem pertinet. Sed Sanctis repromittuntur Xteriora bona sicut cibus et potus, divitiae et regnum dicitur enim Lue xxv. 30 Ut edatis, et bibatis super mensam meam in regno meos et Matth. I. 20 Thesaurizate vobis thesaurum in eoelos et Matth. XXV, 34 : enite, benedicti Patris mei, possidete regnum. Ergo ad beatitudinem requiruntUr eXteriora bona. 2. Praeterea, Secundum Boetium De con Sol. lib. , prOSa 2) beatitudo est status omnitam bonorUm aggregatione persectUS Sed exteriora Sunt aliqua hominis bona, licet minima, ut Augustinus dicit De lib. arb. lib. , Cap. 19. et Retraei lib. I. cap. b. Ergo ipSa etiam requiruntur ad beatitudinem. 3. Pi aeterea, Dominus Matth. V, 12 diei Merces vestra multa est ista
coelis. Sed esse in coelis Signiscat esse in loco. Ergo saltem locus exterior requiritur ad beatitudinem. Sed contra est quod dicitur Psalm. xxii. 24 Quid eniti mihi est in coelo, et o te quid volui super terram 8 quasi dicat: Nihil volo nisi hoc quod Sequitur mihi adhaerere Deo bonum est 2 . Ergo nihil aliud extra Deum ad beatitudinem requiritur.
CONCITSIO. - Ad beatitudinem patriae, exteriora bona quae Vitae animali non spiritali deserviunt, nullo modo requiruntur ad eam lamen beatitudinem, quae in vitae activae ac contemplativae operibus perficitur, necesSaria Sunt ut instru
Respondeo dicendum quod ad beatitudinem impersectam, qualis in hac vita poteSi haberi, requiruntur exteriora bona, non quaSi de eSSentia beatitudinis existentia, sed quasi instrumentaliter deservientia beatitudini quae eonSiStit in Operatione virtutis, ut dicitur Ethic lib. I, Cap. 7, a med.
t Ex hoe articulo habes quomodo per rationem interinias haereses Cerinthianorum et Chi-liasinori et omnium aliorum dicentium quod post resurrectionem beatitudo hominum sutura est in voluptate et bonis exieri ibus hujus mundi. 2 Huc etiam pertinere potest illud Bom. o Non est regnum Dei esca et Otus . et Stuit Luc. Isque nubent neque ducent uxores, neque ultra mori poterunt, Pquale enim angelis sunt.