De archaismis Sallustianis

11쪽

Cap. I. Continens omnia, quae iniuria archaismus habita sunt 18 Cap. II. me dubiis archaismis 8Cap. III De veris archaismis 60 Cap. IV De nonnulli vocabulis, quae e Catonis sermune repetita Videntur esse . 9

13쪽

hiis iam ante me multi viri doetissimi de genere idendi Sallustiano recte diligenterque disputaverunt, quae8tionem illam,

quae ad totam orationem adumbrandam apta utilisque videtur, cum satis accurate tum continua explanatione n0ndum motam

vidi Gerlaehius enim qui in editione sua maiore de serm0nis Sallustiani pr0prietate egit, tamen ad usum archaism0rum in ingulis tantum et dispersis adn0tationibus respicit. Hue autem accedit, qu0d is etiam multa e0mmuni usu latini sermonis recepta in arehaismis numeravit, alia parum accurate, immo leviter disputavit. Praeterea plures res ut 0rth0graphiam recenti0res grammatie aeutis explorati0nibus emendarunt. Quare 0perae pretium me facturum putavi, si redentissimis laboribus ad auxilium adsumptis hanc rem eduliari dissertati0ne traetarem. Neque ero quisquam me tantum c0niurationem Catilinae et bellum Jugurthinum et hist0rias, quantum quidem e fragmenti8, quae XStant, c0gnosei 0test, respeXi88 Vituperabit, cum cetera seripta sub nomine Sallustii tradita iamdudum esse subditieia Xploratum habeamus ei. Jordan de suaS ad CaeS. Sen. de rep. inscriptis μ). Si autem non omnia, quae ad rem pr0908itam pertinent, comprehendero aut in aliis rebus longior fuero quam neceSSe

14쪽

erat, aut in aliis invitus in errorem incidero, Veniam a benevolentissim lectore me impetraturum esse confido. Sed etiam viris doctissimis Corti0 Gerlaehio, ritgi0 Diet- selii sed 1843, 46), Fabro, HerZ0gi0, Jordan0, qui et de emendati0ne et interpretatione librorum auct0ris nostri praeclare meruerunt et me quoque in h00 opere conficiendo egregiis commentariis adiuverunt maXimas gratias ago. Nec Vero pauca deb0 Bernhardi libro de litteris Romanis conscripto, quem iureae merito praestantissimis adnumeramus atque dignissimis, qui aesturate perlustrentur Teusselii quoque historiae liti Rom. compluribus l0eis rationem habere coactus sum. Postremo vero mihi magno usui et adiumento fuerunt libri grammatici Selindideri, Nevii, Buddi manni, advigii te et aldami, adstuebneri, Delt0urii dissertati0nes et insignes quaestiones C0rssenii grammaticae. Quibus ex omnibus aliisque libris quid hauserim, singulisl0eis quam diligentissime addidi. His praetermissis propositum ipsum aggrediamur.

15쪽

Umnes qui veterum iudicia de ratione Sallustiana perlustraverunt, hae tria vituperandi obtrectandique argumenta c0ngesserunt: primum quod nimia in eo sit brevitas atque b- Scuritas, deinde qu0 suo arbitratu ab usitato genere dicendi recesserit, tum quod Verborum antiquorum amantior imitat0rque Cat0nis fuerit. Primum alterumque argumentum iam ab aliis satis raelatum mittam de tertio autem id est de usu archaismorum quam diligentissime disseram. Sallustium re vera et archaismis usum et multa a Catone mutuatum esse, testimonia Veterum et recentiorum critic0rumc0mprobant. est idcirco supervastaneum n0bis videtur aegomnia, quae d0cumento sunt, o loco prop0nere. Affert Quintil. ΙΙΙ. 3. 29 epigramma, quo auctor hac de cau8 Vehementer carpitur:

ἡEt verba antiqui multum furate Catonis, ἡ CriSpe, Jugurthinae condit0 historiae Nee aliter Asinius olli iudicavit, qui ne Caesari, Cice-r0ni, Livi quidem pepercit. Tradit etiam Suetonius de ili gramm.10 librum ab eo compositum fuisse, quo ille Sallustii scripta reprehendisset ut nimia priscorum verborum affectatione oblita. Ab August Caesare autem, cui promptam ac profluentem, quae deceret imperatorem, eloquentiam fuisse ait Tacitus, Sallustium,

16쪽

qui multa Merba e Catonis originibus excerpsisset, Vituperatum esse in vita Augusti cap. 6 narratur. Idem porro Scriptor in lib. de ili gramm. c. 15 Lenaeum tantum am0re erga patroni i. e. P0mpei memoriam exstitisse prodit, ut Sallustium historicum, qu0d illum oris probi, animo inverecundo Scrip8i88et, acerbissima satira laceravit, astaurum et lurc0nem et nebul0nem p0pini0nemque appellans et Victa ScriptiSque m0nStr0Sum, praeterea priscorum Catonisque verborum ineruditissimum furem.

Apud Frontonem in epist. IV. 3 pag. 62 Naber Sallustius n0-

minatur M. Porcii frequens sectator. - Hae fere sunt Veterum testim0nia, quae de hac re asserri possunt. Sed etiam eos qui nostra aetate de vita et scriptis Sallustii scripserunt, veterum iudicia sequi videmus putantium, eum antiqu0rum Verb0rum amanti0rem fuisse. Neque tamen id inter se consentiunt, utrum usus arehaismorum Sallusti vitio an laudi vertendus sit. Praeterea Vero monendum St, ne unum quidem e seriptis Sallustianis plures archaismos Xeerpsisse, sed tantum de obsoleta 0ratione late fuseque disputasse. Ne altius repetam, nonnullaSm0d sententias easque quae commem0rentur dignissimas lau

17쪽

prehendens, sed etiam disertis Verbis h00 vitium excusans. Qui antiquorum quoque verb0rum ludium Virtuti magis quam vitio ei ducendum esse censet, qu0 argumenti naturae optime con-Veniat, es pag. 77: Selbs de alterthum lichelauch, der das Ganre duria insit nil tam in hi' fur liges Ansehen Ner-lerat, erseheint in dieser Hinsielit nicht unpassendos sehr aueli dies und andere Esen hum lichhelten amentito die offers angemendeten rchaismen dem Sallus seli0 im Alterilium de Tade eines Asinius Polli Zugeg0gen habens . Quibus causis non adsentitur . Teiisse in liti antiq. neyclop. . VI p. 696, ubi testimonia verborum orationisque vetustatem vituperantia ita affert, ut cum iis c0nsentire videatur. Nam pag. 701 Teiisset ait: Sallus s Archaismen ei strechen sic aut Sehrei hung,

rum fingendi et n0vandi studium Xprobrat et I 15 eum novu- forem erborum adpellat sententiae sunt diversae et contrariae.

Alii enim ut 0rcellini III. p. 182 haec habent: novat0r, quin0Vat, in usum reVocat, quae obsole erunt ρ. Idem fere Bern-

pag. 583 eum, qui nova verba fingat et faeiat, novatorem ver-b0rum nominandum esse Sentiunt. Sed cum e scriptis ipsis Sallustianis satis intelligatur, multo magis eum antiqua VerbarenOVaSSe quam n0Va snXisse et vocem loquentia φ, quae Κlolgi0 praecipue d0dument fuerit, restentissima Jordani collatione e0dd. Sublatam Sse, equidem n0Vat0rem verb0rum n0minaVerim, qui

18쪽

prisca verba repetierit, praesertim cum Gellius XI. 7. 2 qu0que dicat: ἡ ova autem videri die etiam ea, quae sunt inusitata et desita, etsi sunt vetusta ρ. Deltour de Sallusti Catonis imitat0re, aris. 859 pag. 8 duas diversa sententias c0niungere

videtur ita explananS:. EX Veterum imitatione magnam nostri orationi virtutem ReeeSSiSS ..... Quem tamen cum alibi idem Gellius verb0rum novat0rem dicat, nullo mod0 00 iudicium cum pri0re pugnat. Nam saepissime ad priscorum Vocabul0rum opem c0nfugit, qui novus esse studet duo autem illa priscas voces usurpare et n0Va proferre, quamquam prima Specie inter se diversissima inscriptore bono et docto mire c0ngruunt i

Neque Vero opus est, omnes omnium Virorum doct0rum

opini0nes h00 0c laudare, qui de genere dicendi omnino seri- pSerunt, utinand Grysar, Heinichen, cum idem fere aliis m0do verbis usi Xp0suerint. Cur de testimoniis, quae supra attuli, dubitemus nulla causa est, nam nobis tantae perum Sallustianorum reliquiae adsunt, ut nulla de veritate e0rum dubitation0bis residat. Priusquam ad obs0letam archaicamque orati0nem Sallustii

examinandam adumbrandamque accedamus, pus Videtur ut X-

ponamus, quid it archaismus et qu0modo veteres de huius usu iudieaverint. - Walch in hist erit. l. l. Lips. 1729): Archaismus autem, inquit cap. II. Q pag. 185, figura dicendi vulgo

nominatur Secundum antiquorum rati0nem, qui ante Cicer0nis temp0ra 0ruerunt, cum latinitas erat rudis et maxime inculta,

ab rigine quippe urbis R0mae usque ad Terentii 3 aetatem μ.

At Berntiarii muli rectius aetatem archaidam ab anno 240 usque ad c 90 a Chr. perman8isse c0nstituit. Sunt autem archaismi in orthographia, in genere exioneque V00abut 0rum, in syntaXi. Singulos archaismos accuratius eligentes Vari0Saetati gradus discernamus necesse est. Antiquissimi enim temporibus formae archaleae ut in carmine Saliarium et fratrum

Arvalium et in legibus XII tabularum fuerunt, quae in c0m0ediis

19쪽

Plautinis et in seriptis Cat0nianis iam non inveniuntur. Ut enim populus aliquis magis magisque ad maiorem cultum humanitatemque pr0greditur, ita lingua fit eleganti0 et politi0r. Itaque Terentius, qui in confini duarum aetatum St, quamquam magis ad antiquius et incultius adpr0pinquans, ab t0ta antiquitate et a Cicerone ipso ad ille. 7. 3. 10, de pt gen die. 1 iam a

pura latinitate laudatur. Tamen c0moediae Terentianae archais-m0rum plenae Sunt. Sed obsoletae larmae aetate a Terentio usque ad Lucretium multo rari0res fiunt. Sallustius quidem eae rentiquissimis temporibus non forma grammaticaS, Sed tantum singula vocabula nonnullaque ad Syn faxin pertinentia repetiit nec Nero Catonis aetatem in oratione formandae verbis eligendis transstreSsum esse in parte II me demonstrasse arbitror. f. eum pag. 40: Da indesse die

de Prosa Venilio ers mi dem alteren Cato μ. Exempli gratia Drmae huiusm0di apud Cat0nem etiam frequentissimae in Sallustio iam n0n leguntur: queis siet, filiabus imp08ivi etc. E0dem m0d in orthographia nusquam formas obs0letas aut priseas inveniri ex Jordani codd. collatione e0nstat, L pars II. cap. 1. Quamobrem hanc Teutali sententiam pag. 337 admiror:

0rth0graphia Sall. S0ndersh. 1841), continens n0n solum multa prava, sed etiam praeclaris Cor8Senii quaestionibus plane refutata. Quibus ex causis sententiam lassii Ge8eh. d. 0m Bered-samkeit Von Αlex bis Cic. reetissimam verissimamque Xistim0

pag. 148: Gegemiber dem Asianismus stellen die Verehre des Thucydides, Sallust und Asinius Pollio die eine ediere undreineren Archaismus ais Sisenna elyten et pag. 13 et 132:ἡΑber es si nichi u vergessen, das e nielit die Spitgen der Thucydideer und Archaisten sind die Cicero s0 verachille ab-Weisi, 80nder nur de SehWelf Sallus tin Asinius Pollio

20쪽

sin durehaus nichi mi demselbe Maa e u messen undCicero prielit aucti nichi gege sies . Itaque eripi0res archaici ab eorum imitatoribus presse disiungendi sunt. Qua quaestione profligata ad alteram transeamus, quomodo de Si archaism0rum veteres ipsi senserint. ermultorum autem iudidiorum haec esse gravissima videntur: Cic. de orat. III. 25. 97: M0ne ut caVeatis, ne Xilis, ne ineuita sit vestra ratio, ne Vulgaris, ne obsoleta III. 37, 150: In propriis est illa laus oratoris, ut abiecta atque ob80-leta fugiat III. 38 153: Inusitata sunt prisca fere a Vetustate ab usu c0tidiani serm0nis iam diu intermissa, quae sunt poetarum identiae liberiora quam nostrae, Sed tamen raro habet etiam in ratione poetidum aliqu0 verbum dignitatem R. Orat. 24, 80 Sed etiam inusitata a prisca sunt in pr0priis nisi qu0 rar utimur μ. Ouint. I. 6, 20: ab0lita et abr0gata retinere ins0lentiae cuiusdam est frivolae in rebus parvis iactantiae II 5, 21:ἡDuo genera maXime cavenda pueri puto unum ne quis eos

antiquitatis nimius admirat0 in Graeeliorum Catonisque et ali0rum similium lecti0num dureseere velit . Seneca epist. 104: Multi e alien saeculo petunt verba, du0decim tabulas l0quuntur, Gracchus illis et Crassus et Curio nimis culti et recentes sunt, ad Appium usque et ad Coruncanium redeunt μ.

Sed etiam archaismi interdum adhiberi possuDt, ut oratio gravi0 et excelsi 0 fiat, quare Quint. I. 6, 1 ait: Vetera maiestas quaedam et, ut si dixerim, religio commendat μ. Et imprimis I 6 39: Verba a Vetustate repetita n0 Solum magnos assertores habent, sed etiam asserunt rationi maiestatem aliquam non in delectatione; nam et a uetoritatem antiquitatis habent et quia intermissa sunt, gratiam novitati Similem parant. Sed pus est modo ut neque crebra in neque manifesta, quia

nihil est di0sius assectatione ne utique ab ultimis et iam b- litteratis temp0ribus μ.