장음표시 사용
171쪽
D PEI TE Iet quam arundo mollis, flexilis, ventorumq; assatibus cedens facile perfert. 6. Inter quos est familiae vel temperamenti similitudo, peste fere facilius corripiuntur annes, spirituali continuatione ac cilicientia. . Sed vix evadunt,immunesque sunt, qui conuenientiam quandam habenti cogna tionem cum illo astio, cuius motu occulto
influxu aer μιασμα - pestifera inquinamenta sunt impressa Atque prudentem maxime hic decet esse Medicum , ut sciat, vel discat, an pestis causa ad coeleste defluuium sit
reserenda, an vero ad terrestres, aquaeque expirationes λ aliter enim illic aliter hic curatio auspicanda, illic coelestia, hic terrestria alexi- pharmac laudem obtinent, illic smaragdus, hic theriaca veneno est antipathetica.8 C ueant sibi in novilunio nati circa novilunium, ut in plenilunio circa plenilunium. Vis aliquid secretioris. Caue tibi singulis mensibus, quibus pestis saeuit, cum luna venit ad eum locum & signum coeli , in quo erat Suurnus vel Mars tempore natiuitatis. Sed rix millesimus hoc obseruat, unde e iam saepe in uno pago vel urbe vix quarta pars a pestilenti assatu intacta relinquitur,
9. Qui densam habent textura & maxime si sunt in secuncto senio, qui frigidi sunt icci. caloremq;
172쪽
1 8 DE EsTE. caloremq; cordis habent remissore, facile, temperata respirationem, minus ad peste sunt Proni. Plin. lib. .c. o. scribit senes pestilentia
non sentire,&maxune si optimam vitae rationem ineant.Succi pleni homines magis corripiuntur Pisces a peste non infestari Aristoteles autor est Virgines nubiles, magis tamen in Venerem pronas,ut&soeminas citius peste corripi correptas ut plurimu comori exsemine in vasis corrupto &vltra tempus reseruato,aut menstruis suppressis, aut pituitosorum
humorum coaceruatione laborantes, expe rientia compertum est.
rem esse corruptumo venenatumΘHippocrat. lib. te aere,aquavi locis,inquit, quae ex terra proueniunt,terrae ipsius naturam recipiunt. Et Galenus I. de element Sata atq, plantae, cum terra subeut, trahit unumquodq; quod terrae inest suae naturae conueniens sed cuid si attrahitur,inquinatum est, coguntur etiaea inquinari. Vnde terra corrupta ac vitiata, corrumpuntur similiter quae ex ea proueni ut, Vt sata,germina, vites, arbores fructus sitit inspidi, iniucundi,citocorruptibiles,ac fungoru ex putrefactione ortarii rei ii emergit copia. Terrae tunc germina,arbores, plantaeq; pereui, desiccantur,frumenta ante maturitatis termi
173쪽
DE EsΤΕ. Pnum rubigine vitiantur Raerugine eorunaq; esu bruta intereunt,tuncq; insecta,&4minuda muscarum,cimicum,papilionu,locustarit,ara-hearum, erucarum, bu prestu, scarabaeorumq; examina,corruptionem insignem denunciant. Quin animalia sub terra viventia,ut angues, talpae,mures, vermes, sedes suas relinquiit, pestem l terrae prssagiunt oues quoq; venenatu halitum in pascuis inspirantes,prius inficitatur, quia humidiores,inde sue, boues quod hoc 'nno i , I 2.multis in locis Germaniae accidisse magno cu dispendio constat minus his caprae, equi canes, quamuis fele . canes pestem qua loq; in aedes&habitacula importasse notum est. Sed & volatilia prope terram volitare assueta ad altissima montium iugascacumina
properant, quam citissime,subterranearum sic. expirationum malignitatem olfacientia.Terra iiiiiiliter euadit sterilis praeter consuetudinem, Vigent terraemotus,&animalia cauernas fi 1-giunt:apostemata apparet in aegro dura, pe' itilentialia dissiciles somni,color cutis liuidus. Atq; b c sunt signa terrae corruptaevi vitiatae.
signa aeritveneni sunt indubitata, curaues repente in terram concidiit, hirundines nidos ac pullos relinquunt,in hoc ipse anno mense Augusto obseruauimus cum stupore, cu Ouu,
174쪽
iueo D E is TE. panis,ponati,caro,aut simile quippia aeri expositu cito ac pier litu corrumpitur ac putrefit, cupanis ex clibano reces desumptus calidusq; lanceae impositus, ac sub dio per noctem aeri expositus, mucidus mane ac putris apparet, isque agallinis postea esitatus vel canibus, eas interficit, si denique omnia ob niorum genera sub dio vel in patentibus conclauibus locata situm&mucore contrahunt, haec omnia
arguunt aerem esse putrefactum inquinatum. Ego certissimum aeris inquinati signum esse puto repentinam aranearum copiam,subitarium iiiii Elens earundem incrementu,
quale in nostra superioris anni peste vidimus. Vnde male sibi&suis consulunt, qui pestis
tempore aedes&cubicula ab araneis purganda atque euerrenda esse suadent attrahit enim hoc animalculum vel insectum γαί-σμα, seu inquinamentum aeris pro alimento Protha-sus Rouellus Cardani coaetaneusin amicus refert Anno cum pestis in Mediolano urbe crudeliter saeuiret,vidisse se panem recentem non solum mucidum euasisse, sed totum scatuisse vermiculis, beneque valentes peste correpto 6 intra aut 3.horas expirasse. Quidam non fallaci experimento, ut refert Foie-stus in obsernat. sua r. l. 6 de febrib epidem. docent, solium recens manu diutius teneatur, tandem euadat liuidum, positoque inmensa
175쪽
D PEsTE. ISI mensa aliud otium apponatur, idque eoden, colore, quo prius, inficiatur , tertium vero album&purum permaneat, cito longiusque loco pestilenti fugiendam esse ob aerem vi tiatum venenatum. Vnde pernitiosissi mam esse pestem, quae ex aeris vitio proue nit, ut sitne tuo nec vivere, nec spirare valeamus , in confesso est apud omnes. Inspiratus enim si cito Tensibiliter laedit , corruptionem indicat non leuem , similiter si tu mores in aegroto erumpunt circa humeros δί
infra brachia sub axillis, si tibiarum adest hinc inde iactatio si asthma siccum infestat, dolor
que capitis ac phrenitis inquietant. Cum est pingais, tactu tepida virescens, Signa pes ranae multiplicantur,aliaque animalculae pii AEqus. tri materia in aqua oriuntur,piscesque quando i moriuntur,sitis inges in aegro, paucusso Innus, umores pedum, signa circa pudenda, potare nolunt, pedes intumescunt. Somnus continuus&indestinens , in aegro calor intensius, tumores magni pone aures, sitim non habet: ignitarum exhalationum frequens apparitio. Si febricitantes usos esse constat potu cibis Signa potaque corrupris cputredini obnoxiis,ut contin- limenti gere solet tempore caritatis annonae, duaqua, quae bibetur . est putris,cibiq; pu rς sinu m Si febris oborta est ab indumenti otii his ii ol.
bus, quibus materia quaedam misti insigniter timis.
176쪽
α Pi s T E. putrefacti inhaeret, quae materia nihil aliud est: quam situs hoc est, illuuiesvi corruptio pannisse inuisibiliter insinuans. Ipsius vero febris pestilentis differentiae ab ipsa febri sumuntur, visebris pestiles sit putrida vel hectica, illa putrefaciendo calefaciendo in humores,haec in solidati substantiam
cordis agit signa, ob is Putridae pestilentis signa sunt,delirium, sitis psilentis ingens, sensus feruoris insignis, venenum enimi calidum vapores mittit in caput, unde delirio; in os ventriculi,unde sitis in visceta, unde videntur,ri: anhelitus magnus: frequens, quia succi vehementer putrescunt; impotcntia quiescendi, quia materia pestilens turbat partes musculosas; vigiliae, pulsus frequens d paruus. quia virtus plerunq; est debilis, statim a concidit; excrementa foetentiari colli quatio foetori causa est putredo colli quationis calor inte-sus:adsunt vibices&stigmata citra tumorem, pustuis, carbuculi, bubones,parotides, tumO- res circa axillas, oris inflammationes.sis a Mai Hectica indicatur ex scelido anhelitu, nam ps ' cordis facultas ita succumbit, ut succos regere
nequeat, quare putresciit e pulsi debili, morbus enim necessario est in habitu, non in habitudine tantii aeger fcbiim non sentit,lotium non ut tur, quia vitium non est in succis,calor est aeris quidem,sed debilis, aequalis non
177쪽
DE EsTE. Isrant neqtie alui profluuio alioq; symptomate confli tantur. Submonitio nece ma. Ephemeram pestilentem,lio est, unius diei quidam omittunt, eamque non dari contendunt, putantes, necessario febrim pestilentem degenerare statim in putridam &lecticam, raroque calorem sigi in Spiritibus,qui putrescere nequeant,ob mobilitatem sic & tenuitatem. Sed experientia reclamat, eosq; refellit. Falluntur enim, dum spiritus putrescere negant. Sunt enim res mixta ex sanguine genita,& mo do teneriores ac purioies, modo turbidiores existunt ac crassores Mista autem putres cre, vaporem l sanguinis,ex quo spiri: us generan . . tur,putredinis esse capacem nemo insciabitur oὶ f. Quare&spiritus putredinem subire verisimile quomo- est. In confesta est omnibus, in peste spiritus ita corrumpi aliquando, ut&febrim 'gnant, mortemque asterant. At non interficiunt propter inflammationem, quippe febris tanta no apparet, ac muli sene laborare quidem febric pinantur. Quapropter praeter inflammationciri aliud in spiritibus inesse tunc oportet, quod mortem inducat hoc autem quid sit aliud quam putredo, fingi facile non potest. Corrumpuntur raritus extinctione sitast ocatione, Vacuatione, dissipatione ee aberatione praetcrnaturam. In peste autem neccxtinctionem i-
178쪽
r1 PEsTr. magmati, nec suffocationem fingere, nec va. citationem aut dissipationem preticxere semper licet. Reliquum igitur est ut alterari praeter naturam dicantur. Etenim inspiratus aer nec ex tinguit, nec suffocat, nec vacuat, nec dissipat eos semper tempore pestis, quare eosdem putrefacit, sicut enim humores putrefaciendo corrumpit ita spiritus Putrescere igitur eos asserendum, febremq; Ephemeram contagio sam die uno vel occidentem vel aegrum deserentina, lari omnino statuendum cst. Experientiavi sensus, peste correptos putridum adcoexp)rare spiritum testantur, ut, qui eum apu-ti editiis labe immunem dixerit,plane coecutire videatur. Sciendum tamen spiritus nomine
intelligi hic non purum&sincerum spiritum, qui animo concipitur,ac reipsa non magis in uenitur, quana sanguis sincerus actu, sed eiusmodi spiritus, qui cum fuligine, aere inspirato, halitibus ex sanguine eleuatis utilibus pariter de inutilibus misti sunt & confusi Sic aerena putrescere dicimus mons una illum incerum,sed qui cum vaporibusvi balitibus permistus est, quibus in eo putrescentibus aer con putres ere dicitur. Quia enito in omni putredines humidi a sicco secretio,in putredo mistorum proprie est , elementa vero ista non sunt, ac sincerus putrescere non dicendus
179쪽
DE Esr E. i Ssi igitur in spiritibus putredo contagiosa sun acris fuerit, calor non est mordax neq; pun es, - agri in pectore maiorem calorem lentium qua reliquis corporis partibus , pulsus. non est in totum imbecillis, sed aliquanto velocior solito,non adeo tamen frequens, ut quando in humoribus pestis consistit urina est naturali similis,nullus sudor erumpit, sed mador tantum in fonteri ceruice, lingua est arida Maspera, non multum sitiunt, neq; huc neq; illuc se iactant. propterea quod vis naturalis in totum prostra ta est,continuo illis anima deficit. neque pustulae,papulae aut alui profluuium illis superuenit, sed subita mors in propinquo est , nisi primo morbi insultu prouideatur. Hac febri plurimos interire pestis grassantis temporc exrra dubium est. Si attractus aer pestilens per nares aut aliun Signa de cerebrum laeserit adsunt tremorcs, moesti pestilistiae, lolor capitis,delirium in primo morbi in
sultu, defluxus biliosi vel pituitos humoris 12
cerebro in ventriculum,pulmonesue, propensio in somnum aut vigilia superfluae tumores in colloci pone aures, vertigo, aurium tinnitus, facies rubra, temporum pulsatio vehe
Signa quae auram venenatam in sanguine sigra,sin subsistere demonstrant, sunt calor no mordax, - έρη
sed blandus domitis, lassitudo tensilia totius 'T.
180쪽
iues DE EsTE. corporis, deiectiones male olentes, liquid copiolae, decubitus aegrotantis supinus, capitis grauitas,temporum pulsatio, delirium circa . Vel . diem sitis nulla aut exigua lingua sordida urinae rubentes, confusae, pus uiae erumpentes in univcrsi, habitu corporis, cum primis tamen dorso pectore, braciatis rubentes pulicum morsibus non absimiles.suisa sibi si in bile malum constat, aegri vexantur in
m magis quietudine, incendium tantum circa praecos
3 esci conceptum sentiunt, facie sunt pallida, per interualla rubea, sitiunt valde, linguam habent praearidam, vigiliae adsunt perpetuae, spiritus graveolens, dissicilis respiratio, continuum aeris attrahendi desiderium deiectiones alui biliosae, tenues, si elidae, pingues, urinaliaua,interdum, tenuis. Signa ' Crudiorem sanguinis partem cum lues m- πι - fecerit,adest cotinuus somnus,torpedo corpo 'ris,membra lassa, ructus acidus, tumores cedomatosi, hoc est, quos molles, doloris expertes,praedominantem pituitam indicantes , via de tenerae &humidae naturae facilius corripiuntur quam senes aut laboribus dediti, vel qui fri
gido&humido sunt temperamento frigidisq;
cibis enutriti. situ ,sibi Vbi sanguinis faecem aer pestilens occupat,um t AE aegri tristes ac praeter consuetudinem solliciti sunt, mente alienantur, pulsum habent exigu