장음표시 사용
201쪽
cucurbitulae neque sanguinem attenuent,. neque cutim ac uenas
relaxent, quinimo magis ex sanguine educto, in ipsisq; contento ac paulo post coagulato, cutim sipandi, sanguinisque suxum s usendi non parua occasio datur. Falsumq; etiam hoc esse es perientia a quoque in utriusque remedijusu exercitato , comperitur: quando plurimae sanguinis librae istac praestita scarificatione facti
L ,ut volumus educantur, quod non ita certo de cucurbitulis affi
mari potest. Diuin sq. hinc Galenu docuisse in a. lib. sphorism. pro vacuanda corporum plenitudine crurum scarificationem pro ximam esse venae sectioni, vel melius sanguinis vacuationem illa effectam scariscatione prosimam ei esse, quae fit per venae secti O-nem, quippe eopia, vel quantitate sanguinis, quae uacuatur, sunt admodum similes, ut paulo superius dictum est. Qua causa Gai. cum Apollonio, Antyllo, Cribasio, scarificationem hanc humorum exuperantiam tollere nobis prodiderunt, cucuibitulas non nisi prius toto corpore vacuato. minimeq; ante totius Vacu
tionem medicos his uti debere. in lib. enim 13. meth. med. de illa ita scripsit: Cogimur ergo alias sanguinem mittere, idq; aut vena incisa: aut membris ijs, quae laesa non sunt, lorificatis: manu enim laborante, scarificabis crura: altero crurum male habente, reliquum . Has namq: vacuationes indicat ipsa copia, sicuti otia succorum vitium, redundantis succi purgationem. Atque in Q. de sanit. tuenda, idem docuisse visus est, tantundem valere scarificationem hanc,ut venae sic cito. Atque Orib. in lib. . hoc identudem meminit. Cucurbitulis uero Cal. scarificatis aliter sentit, in Iib enim de curan .rat.per sang.misistradidit eas non esse accexsen das, nisi prius totum corpus probe vacuatum sit. Quamobrem vero istud Θ nisi quia hae debitam ac exoptatam sanguinis copiam ut ea facit scarificatio, non evacuant. Prsterea violentia etiam isse satis uinem attrahunt ab uniuerso corpore, ut superius dictum est. Quo motu non videntur sectionem venae in molienda eu euatione recte imitari, quae non violentia, se3 paulatim sentimque ac sensim sit. Quo sane modo cam crurum scarifieationem vacuare sanguinem dulcis aquae calentis balnei a liumento, paulo ante a nobis proditum est. Sed ad ea, quae huic illi obsiciunt responclcre consentaneum est, atque ad id, quod in primis afferunt, quippe illam non cuiuscumqό humoris, vel sanguinis effuperan
tiam tollcre posse, sed tantum sanguinis tenuioris, idq; ex Galeno in
202쪽
in lib. te cura .rat ubi dixit, in corporibus crassiori sanguine eximpcrantibus magis pnestare vcne sectionem, quam crurum scarii cationem. At hi, qui ex hoc loco oppugnationem aggressi sunt, non recte vidciatur Caleni mentem assecuti, quando ipse non ne sarit pcr hanc scarificationem non posse in mulieribus, quibus incnsi rus purgationcs suppressiin etiam crassum sanguinem v cuar ouod feri utiq; posse non uidetur a ratione remotum, quando est ibo balneo sanguis crassus utique attenuari queat, quod ab A vicenna etiam in lib. i . proditum est. Sed affirmant in huiusce languinis redundantia, vacuationem commodius fieri per uenae sectionem posse, quam per scarificationem, atque iccirco illam scarificationi prω stare, veluti neque negat ibi lcm uenae sectione
possc utique itinuiorem sanguinem uacuari, sed comodius quam per uenae sectionem scarificatione vacuari posse, dixit enim: porro, , qua ex mulieribus albidiores sunt, sanguinem aceruare tenuem, , solent: quocirca adhibitis malleolorum scarificarionibus maxi- , , me iuuantur. At quae nigriores sunt, secta uena curato: & paulo,, post: Carnosis uero & candidis parue insunt uens, quibus mal-
, , leolus scarificare quam uenam secare priniterit, quippe cum lis, , paruas in cruribus uenas habeant: itaque etiam si probe secentur, quod iustum tamen sit, non prosunt. Hic enim Gai. sibi proposuerat tollendam esse sanguinis plenitudinem, ex suppressis mensibus in mulieribus ortam, pro qua missione sanguinis copiosam utilem supponens, atque ideo fore moliendam a uenis crurum s lummodo ut simul & semel plenitudinem uacuando, mensibus naturalem etiam motum reddat. consiJerabat an scarificatis a cruribus, uel a Crurum persectis uenis melius esset eam moliri, ita, ut ea vacuanda sanguinis copia commodius uel uno, vel altero modo educeretur, proinde in cruribus amplioribus venis refertis, at
que in crassiori sanguine redundantibus etiam tuto per aliquam crurum sectam uenam,sacile si educi posse, & in iis, quibus uens crurum sunt parias, sanguisque est tenuior non nisi scariscatis cruribus, quoniam &difficillime hocum partis sint, secari possunt, atque ab una etiam pes secta, minime postulata sanguinis copia vacuatur. Iccirco plurimas in cruribus scarificandas iure censuit. Qua in re interi a uenam sectam pri fert scarificationi, atque in te rim hanc uens sectioni. Neque ex his colligi potest, scarificati nem hanc non posse sanguinem crassorcm vacuare, quoniam sit
203쪽
'rarum uens non ita pa rne existunt, ut in alijs partibus corporis cernuntur, sed ea scarificatione profundius facta. venarum crassiores
rami cantur, calidiq; aquae dulcis balnei crassities sanguinis ab
que dubio attenuatur, ipsa si usilis redditur. & asserentibus scatarification in hanc non esse idoneum istrumentum ad vacuandum crassiorem sanguinem, e contra dicemus nos quoque codem mOdo se habere venam sectam ad tenui rem sanguinem, in exilibus venis contentum ducendi in; nam ut dicebat GaL criam tib ea re vie secta eius iusta copia non dantiet. rumque hinc Don est , 11 Calenus in albidioribus corporibus sectioni ven e scarificatione praeserat, atq; in nigrioribus, amplioribusq: vetiis a natura donatis venae sectionem. Ex suppressio saeverδ mensium c irae plentudini hanc scarifieationem in asime conducere certum est , ut a uiro excellentissim ex multorum sententias roditum est, atquc c tiam non minus id Calenum ire lib. de Hiru .reuuls.scaris nos E aeuisse;
sed quod ob id plenitudinem tant sim, a ni per didia soppressi emenstruarum purgationum essectam ipsa tollat, minin q, aliam
ab alijs causis ortat salsi in plane ex Galeni mente desistit, etenim ipse non absolute in supradidici eius libro tradidit, hac tolli pleniatu dinem ex supprcsius purgationibus uteri ortam, sed tali pi nil dini priecipue conducere, quod ex cius verbis plane mani fistum videtur. Neq; id iniuria cum haec scarificatio praetcr quam quod
duacuat, etiam reuocare interceptos metisses soleat, quin imo in lib.de curata .rat.per san semissas reuocandos mens s prasentanea
esse scarificationem illam statuit. Verum siquidem est, hanc prae ter vacuationem sanguinis, quam praestat, etiam ad inseras parres sanguinem trahere: quod ex Galeni supra recitatis verbis plane, , constat; quae hsc existunt: Neque enim prostasito prorogata ia in ,, his vacuatio est, non tamen necesse est illis Venam scindo e Quis , , pe cum malleolorum scarificationes superfluitati, quandoq; eu , , cuandae satis esse queant, quaes alioqui hcc etiainiastent, quod , , mensium vacuationem ciere possunt, sicuti etiam in malleolis ae
poplitibus incisae vena . Quamobrem eκ Caleni sententia potesti lihaec malleolorum scarificatio non modo nuper Aletam humoris redun tantiam tollere, seg quascumq; alias, quas venae sectionem abigere scimus. Quod quidem ex uerbis eiusdem Caleni in lib. de tuenda sanitate alias etiam rec itatis cognoscitur. Nam ipse, , scripsit: Nam si cum sanguinis copia, aut vena incidenda, aut alia
204쪽
, , quid, quod tantundem valet agendum. Sane tantundem possunt, , b c , quibus h morrhoides sunt retentae s has aperueris, si in , , Iieri menstrua consuetudo cessauit : hane si prouoces: si horum, , nihil est, malleolos scalpello incitas. Quam scarificationem plenitudinem quocumq; modo obortam tollere posse Gai. ut nuper dictum est, inultis prodidit in locis,qus iam a nobis antea comm strata sunt,in quibus ah,hanc ad minuendam sangu1sis exuperantiam proxime accegere ad vens sectionem; neque vr de cucurbitulis sispe ab ipso dieium est ipsam egere alia vacuatione, vel post totius corporis factim euacuationem esse administradam uoluit. cx quibus quanto in errore versentur cucurbitulas scariscatas ue nae sectionis vicarias facientes,satis cui j manifestum erit, cum has semper post vaeutitionem totius. locum habere ipse in lib. de cur rat. per sang. mis aperte prodiderit. Guth ND. ita probe adue sus scarificationis calumniatores rationibus te orexisti, ut non difficile sit, me in tuam venisse sententiam. Hoc tamen vexum est. perpetuo huius scarificationis proprium esse , simul uacuando ad crura etiam attrahere, quod certe ab ea separari non potest, nequit enim haec eatificatio sanguinem uacuare, &ad inferas partes
e supernis minde euocatum etiam non attrahere . non sempgr Vo,to illa attractione est opus, atque ut paucis rem nunc colligam, malleolorum hanc appellatam scariscationem euacuars est, re uulsorium, atque etiam simpleκ revulseruiui, ubi scilicet non mul. rus ea sanguis vacuatur, vacuatorium atque reuolsorium simul ἡ
ubi plurimus. A hst,. Verum pr dicas sed quid queso mali est scarificatione hac euacuando etiam a nobilioribus partibus ad ignobiliores humorem auestere , presertimque in febribus putridis, malignis, pestilentibus, in quibus plerumque superiora membranosijs succis infestantur caputq; potissmum,vigilijs assiduis, diu
vurnis somnies, fel iriis,& doloribus, quibus quanti adiumentim , ilium futurum sit, quod plenitudinem vacuando, simul 1ὰ crura partes ignobiles etiam attrahat veneficos succos,alijs iudicandum albenter relinquo . Quinimo tants esse in his morbis tollendis , utilitatis iudico, ut omnium ad id pressandum celeberrimum sit remedi iam, quando ipsum cum evacuet exuperantiam humorum, tum a supernis nobilibusq; partibus: ad infernas ignobilesq; noxios h umores attrahat. Hinc admirari Oribasium tantum media cuin non debemus, qui exseipso ea adhibita scariscatione, ut aipestri,
205쪽
peste, qua uexabatur, periculum euitaret, sanguinis uacuationem pertentasse, hocque auxilio multos alios a peste vexatos liberasse, cum illo Plenitudinem dempssset atque ad crura ueneficum ii morem attrahendo sine corporis multa commotione, vi era ab infestatione humoris liberaret. Rectissimeq; hae ratione arbitror tunc Aegyptios se gerere,qui ad eorum, qui peste insessi sunt cuia rationem , a starificatis cruribus plurimum singuinem mittere consuerint. Ses tempus est, ut priusquam ad alia transeamus, in hac scarificatione constituenda, modum prius observemus, quo crura Aegyptij scarificant, atque qNomodo sanguinem demunt Quod nihil aliud erit, quam modum ab ijs crura scarificandi disce re. GV1LANn. Probe: idq; ut facias, tempus ipsum suadet.
ant, atque administrent. Cap. VIII. A L Ρ I N U S.
NE o Y s et ii a cruribus scarificatis sanguinem mittere volentes, in primis suras multum perfricant, paulultunq; retractant,& mox in uas aqua dulci calida plenum colla locant, easq; multum ac sis pius calenti ea aqua irrorantes, manitibus, atque arundine modice percutiunt, quas perfricatas per tractatasq, ac ita uerbe aras, calidaq: aqua incalefaetas sub poplite arcte Zonula coriacea ligant, atque a ligatura etiam calida aqua s,pe eas calefacientes, manibus4 ac arundinis frustro rursum sipe ac ualide totam suram verberantes, eam tandem summo rubore assiciunt, quo valde adaucto partem non parum exinde obstupes ciunt, ne es scarificationibus ςgroti pi qualidum dolorem tunc sentiant. Alterius cruris ita ci e primo suram rubore multo sussi iam ac assectam, non minusq; cum magnitudinem adeptam , tum fere obstupefactam usque ad medietatem a malleolo incipiendo summam usque eminentiam, vel crassitiem multis longis ac profundis incisionibus aequalibus interstitijs ordinatim per musculorum longitudinem non κὰ, 1,diu , idest, per percussiones, sed: sti. τἀσυριιον, ides , per tractum cultro factis, scarificant, ab illisqi scarifieationibus sinunt sanguine exire aque calentis, qua creberrime
206쪽
surae irrorantur, & asperguntur, adiumento . cum vero voluerint .
scarifieare suram inferne trahentes vali te distendunt, ut cutis commodius scarificari queat, aliquando eli nn didiculter ac in modica
quantitate manantem sanguinem adiuuant manibus, arhndinem. sepe eas verberantes, sanguinisq; copiam metititur expendunt veri obseruata scilicet aquae cruentatae copia, ut nostri etiam in sectim nibus venarum pedis facere solent.vel accuratius aequa ibus temporis intcruallis dorso cultri egressuntiatque concretum sanguμnem ab tergentes a sura scarificatacitaq; singulis vicibus abstergere untiam sanguinis obseruant. Qua quidem ratione copiam educti sing linis rectissime ipsi coni ciunt. Interea alii ambas su ras scarisscaint,atque ab ijs sanguinem mittunt, & alij cxvso tantii crure', ubi partem quampiam particularem respiciunt, ubi ueros inplicirer pro sicienda langli sis 'ac: iatiouei absque alicuius viasteris litati eo letidi causa respe ii temper eu utroque chiilip sea ruficato sanguinis vacuationcm comparant, ubi uero ves X iecore, vel ex alia parte is flammata, aut quoppiam dolore cruciata , V cuan o linivit reuellere uolunt, ab uno cris e solum sanguinem ducere student. Numerus vero scarificationum, atque magnitudo
apud varios me si s uaria etiam constituitiir. liquidem alij usque quadragenas faciant, alij viginti, alij pl1ires, alijq: pauciores. pleiariq: viro in viris aetatem persectam agentibus circiter triginta i , si sunt, atque in pueris circiter viginti. Qvi plures faciunt, eas minores & qui paucas maiorcs insigere sol cnt. sunt uero qui in peste i assigunt ties aut ad summu quinque in suris non dica scari ficationes, sed magna vulncra quaa sistem quatuor digitorum istitudine per suam extentiuntur,eamq; ab euacuata sanguinis de siderata copia apertam, usque dum a febribus immuncs euaserint, adseruant, illis quotidie medicamentis attrahentibus medentes, succos venescos exinde vacuare conantur. Auxilium in ijs mo his suining est catiar, scd admodum barbarum expertum est. Imcipiunt vero scarificationem ab inferiori parte, ubi tendones mu- scillorum desierint, quippe in principio malleoli se extendent .vsque ad cruris maiorem crassiticina, ius paulo supra surarum m dietatem terminat. Ibcisiones 3;,vi ctiam dixi,ordinatas, aequaliabus spachs interstinctas, atque cultri tractu, surs insigunt. Hicci est modus, quo crurum surarum scarificatione Ac gypt ij molium
tur . Gui LAN D. Habeo tibi multam gratiam qui ita clare me modum,
207쪽
modum, quo crura Aegyptii ad missonem sanguinis scarificant
edocueris: is autem non videtur diuersus ab eo quo prisci medici olim utebantur. Quod ex Antyllo facile conijci potest, qui ita reserente Oriba 1o: de hac scari dicatione olim scribebat: Et sane, , pars, que scarificari debet, prius si sicri potest lauanda est sin mia, , nus aqua tepid quous' ue rubefiat est perfundenda,aut spongijs, , fouenda aut soli ignive exponenda ac postea scarificanda. & pati ', , loposte Magnitudine porro inter sese sint squales incisiones &,, qus inter eas sunt isterualla, inter sese squalia sint: Scarificatio- . . nisque initium ab insernis partibus sumatur: ita enim sanguis, , ad superficiarias partes decurrens, eam, ius scarificari deinceps, , debebit, non obscurabit. Incisonum siti s per equales inter se, , Ordines fiat. Scarificatio autem non κὰjίω ληγὴ , idest, per pC
, , cussiones, sed sej b, ut , , idest per tractum est ficienda, hoc enim pacto citra dolorem fiet. Numerum,magnitudinem, scarificatio num atque legaturam, ut quod cuique suis temporibus sit notisi mum, Omiserimi de vapulatione vero uel percusione surae sicarU-
candς, quς apud illos populos arundinest , quod & apud Hispanos pro hac facienda scarificatione ad unguem obseruari Amatus Lusitanus in suis Centurijs tradidit nihil meminerunt quam cum ad trahendum sanguitiem tum ad stuporem parti scarificanὰς o, ducendum, inuentam Aegyptios fateri audio: de magnitudine usto illarum scarificationum quod ex te relatum est verissimum iu
dicio quippe eas esse longas, ac profundas, longas quidem digiti
crines & prosundas 'sque quo etiam carne attingant, ac feriant, parue enim, qus communiter apud plerosque medicorum in epiderm idem uelail summum ad cutem, quam nec perforant quide, perueniunt, paucissimam euacitationem pasta it. Quod ex Ga leno confirmari videtur, in lib. 1 . ad Glauc. ita scribenter Tentauit, autem supius plurimas, & valde tenues in superficie starificatio ρ ρ , , nes: contrario autem his modo alias profundiores magnas: &, , tertias, quae medium tenebant in logitudine,ac profunditate. Qius, , igitur in superficie fiebant debile auxilium a serebant; qus uerb, , longs erant,ac prosun=,plurimum quidem sanguinis exhauri , , hant, adeo,ut sere animi desectum afferrent: Rursus uero ipsis propriam curationem ueluti vulnera eYigebant. Hincque mirari nodebemus si illi medici cruribus eo modo scariscatis quantum uolunt languinis detralatini, cum ipsi longis, ac profundis utantur
208쪽
scarificationibus. Alpis. Longas ac profundas erurum esse se rificationes, quas ipse pro vacuatione insipere solent, uerissimum est. Vacuato sanguine, atque recte cruribus abstersis, manuum, votis oleo sesamino, uel scpo intinctis per longum , valide supraseari Mationes inferne manum trahendo comprimunt, ut vulnerum labra probe uniantur, mox golsinio undiq; aptato , arete i nea fascia totum scaris tuin crus ligant, indeq; pcst tres dies ligaturam sequunt, omnias; abigunt. Gur; Α, D. Insigni dolorebiam scarificantur homines affigi d bet, eum haec scarincatio non nisi multis ae profundis incisionibus conficiatur. Durum atques perdiffcillimum erit, hic ob doloris timorem istuc auxilium in usum reuocari. Arpi N. suras, dum eae scarificantur, dolere dirubium non est, sed praeualido dolore, ut puras, atrociter uexari noquaquam uerum est. Nam dolor multus esse non potest, tum, ut dixerat Antyllus, quia seatificatio tractu sit, tum matii me quod priusquam crura scariseentur,& aque calidi persusionibus, ct crebris ficiis in illam uapulationibus , ac arundine percussionibus , stupescit, sensuque illo insigni desiluitur . Testes multi mihi esse poterunt m ultos pucros, quibus sanguinem eo modo vacuare curauimus, dum scarificarentv x, ullos vel paruos ploratus edidisse. Hoc unum priusquam hinc abeam, monere uolui, quippe crurascarificata arctissime, ac omni sedulitate deuincienda esse, ut incisos es satim recte coal escant, D smentur. Ali-.ter enim ni summa diligentia simul unirentiar si in scarificationes,periculum esset,ne egrotus,cui per hunc modum missus fuerit sanguis, citius a morbo san tur , quam es scarificationes coalescant,atque
209쪽
210쪽
DA MEDICINA AEGYPTIORUM , In quibus morbis usus crurumstarificationis, apud Dptosfrequentetur, atque in quibus
corporibus. Cap. IX. CVILANDINUS.
En rario, ad hanc scarificationem pro tollenda tan
guinis plenitudine, ueluti ad sacrum quoddam auxiliurecurrere eae te audio, privsertamq; in aegrotis pueris eunuchis, atque in alijs pinguioribus hominibus . Praecipuos vero morbos, qui illa vacuatione iuuantur, te mihi referre cupio
expectoq; nunc ut de his loquaris. AL sau. In omnibus februbus putridis in principijs uberiorem sanguinem hac via demunt. In puerisq; nullum remedium apud eos est, eo usitatius, atque magis expertum, ut paulo post dicam. Huius itaque priesdij siis stequesitissmiis est ad omnes putridas fibres, quitas languinis per venam uetam conuenisset euacuatio, quandoquideat vires prae debilitate minime patiuntur, potissimum Q in conitanuis, acutis, maIignis , atque pestiferis. Hoc enim auxilium piarum vires labefactando ma&imam aegrotis adfert utilitatem, quoniam simul euacuando, plenitudincm a nobilibus partibus, ad ignobiles noxios humores auellit, caputq; ex hac scarificationera axime iuuatur, ita,ut no facile sit uel in vehementes, assiduosii, dolores, vel diuturnas vigilias, vel dclitia, vel phrenitides vel in alia symptomata ab eius huiusmodi vacuatione ipsum incidere. neque eo modo vacuatis, ita fac ale hypochondrja tenduntur ac insam mantur, neque ita sunt obnoxij inquietudinibus, cordis
angoribus, respirandi discultatibus, alijsq; viscerum laesionibus. quae in febribus acutis,malignis pestiferisqile . Mirifice igitur in his febribus id ausi iij prodest, quando libcret internas partes
noxios succos a 3 crura trahen o. Quid quaerisὸ noxium hum rem a nobilibus partibus, ad ignobiles protrudere, motus est similis et,quem saepe naturam critice facere Olbseruamus, dum a vulceribus dc trudit humores ad partes ignobiles, perpetuo etenim ipsa non potest humores vel consumere resoluendo per halitus, vel foras 1ehcere, intcrim sat ei est,humorem a uisceribus ad qna
dain ignobiles partcs detrudere,veluti ijs contingit, quibus post longas