장음표시 사용
221쪽
rrentibus defendantur,minimeq; ipsa succumbant . probatis smum igitur est remedium ad quascumque partes ab humorum
desuvione vexatas . Verum non tantum partes suxione vex
tas inurunt, sed illas quoque, quae ipsis humores demandant. Atque ea ratione caput multis ustionibus assicere solent. Ad omnem etenim guvionem vel destillationem a capite ad pectus , aut pulmones urunt synciput, verticem, occiput,ac quod est post V tramque aurem, quod etiam faciunt in antiquis lippitudinibus, atque alius diuturnis oculorum malis. In epylepticis non minus, paraliticis, apoplecticis, uertiginoss, amentibus, pati cntibusque in capite grauitatem, stuporem, stoliditatem, atque semiros immoderatos. In vehementibus doloribus ex capitis distillatione
effectis,oculorum, aurium, atque dentium, tempora inurunt. P
riodicos dentium dolores, commotiones atque putrefactiones gingiuarum ipsorumq: dentium, perustione sanant. Quamobreinustione partibus,tum humores mandantibus tum ijs que ipses prae imbecillitate recipiunt obsistunt. Qua de causa utiliter inurunt suspiriosis a frigidis crassisq; ac lentis humoribus pulmones ac asperam arteriam inuadentibus vel Obsidentibus,pectus:& v xatis a malignis ex capite ad thoracem distillationibus, singuinemq; etiam expuentibus, ab iisdem humoribus aliqua vena er
se, caput & pectus. Phlysicis,& suppuratis empns uocatis pecto
ris tantum partes exurunt. Dominicus a Rege quadraginta annorum Curi multos annos ab asthmate difficillimo vesatus, 1 nullo ex inumeris ab ipso expertis auxiliis iuuatus, demum ad pectoris ustionem Aegyptiorum modo praestandam, ad ultimam salutis spem, quasi totus consumptus ac sere tabidus, sibi peditas triplici ustione inussit, ulceraq; diu aperta seruauit: quo auxilio sanatus est. Habentibus quoque stomachum frigidii humi 3 iun-que S ab humorum defluxu, a salibusq; multis vexatum, eo a xilio succurrunt. Hepar etiam ac lienem induratum, refriger
tumque multa cum utilitate inurunt. Et in hydrope sub umbitilico. sub hypochondrio sinistro. In doloribus dors, lumborum, colIi, articulorumq; omnium hoc auxilium frequentant , in spina dorsi lumbis,collo &alijs partibus dolore cruciatis ustionem adhibentes. In tumoribus a crudis pituitosisq; humoribus 'bortis inustione utuntur pro secreto. Demumq: hoc auxilium, quod cito multa mala sanet, inopum proprium esse affirmant. Hoc igi-N a tur
222쪽
tir est illorum pti,postum' auxiliuin, quod multis alijs utilitatem in morbis antiquis praeserunt, de ipsoq; illi populi non parum iactantur . Gin L ND. Cloriam hanc aliis concedant, satisq; eis:
sit tanti remedij commodo, ac beneficio uti posse. Vbi ex te nisi cmodum audiui,quo id genus remedii factitant, fere prae tanta illorum doctrina obstupur Etenim quod fortasse alii parulfaciendum sere putarint, quippe ipsos inuolucrum ex linea petia cumgossypio piramidali sorma paratum, acutiore altero eius extremi ignito, alteroque latiore parti endae applicato,ac aprato, sinentes cui in inuri,non sine multa ratione ab ijs fieri existimo.. Nam eos non uti ferro ignit vel aliquo alio metallo, sed inuolucro exigossypio, & linea petia parato, accenso quod ignis cum sit in materia rariori, clementius agat,asteret, ac resoluat, mitiusque dolo
rem ac iussammationem cuti, dum uritur, inserat x quo hic ini rendi usus non est apud ipsos ita horribilis, qualis est nos s. Ignito enim quouis metallo, intensissimus, ac intolerab1lis dolor excitat , qui aegrotos. misere dilacerat , ob quem dolorem hoc genus remedii nostri noni mineri rotabhorrent Materiam hanc ustionis creditur nouisse pol ybus in lib. de affectionibus, quandom coxendico dolor ac podagra scripserit ustionem esse faciendα lino crudo . Censeo igitur illos reclius agere, quam nostri, qui ferro ignito ut tur, dum gustypio, atque lino. ignito utentes, ut miti ux in resis lutione se gerant, neque ita partem urendo in gam-ment, pr sertimq; ubi nerui,tendinesq; reperiuntur, periculum siquidem est, ex pini alido igne ne multum ladantur sed maius
artificium exure i modo detego,. aptantes e uti urendieasterum inuolucri es tremum non ignitum vel succensum , atque alterum, quod semicubiti longitudine acute distat in primis succendentes. igniunt . quo sane modo primo illos urendam partem, non ignire apparet, ut nostri serro cauterigantes saccre solent, pessimeq; mea quidem sententia, quando subitaneas mutationes natura recte noferat,vel etiam ab iis non modice ludatur. Atque sensim ac se sim partem a succensi, inuoluti extremi ad calorem disponi, atque ita calefieri, ut toto inuoluto cremato, igneque ad cutem deducto cutis prius calfacta, fereqi stuporem ex eo adepta, ignis incendium, non omnino totum sentiat, neque ab eo admodum doleat, quod, etiam ignis incendium rarioris inuoluti substantis ratione, neque
immodicum sit. Duo igitur ex huius praesidij operatione scitu
223쪽
Igna animaduertuntur quippe partem ab igne clementius inuri, atque ab ea haud immoderatum, qualis ex igniti ferri ustione seu titur, percipi dolorem,primum ab acemis atque ignitae rarie substantiae scilicet gogypti, &lini ratione fit, atque secundum,pNa
cepto calore es totius inuoIucri combuistione, quς sensim ac sensim procedit, cute calorem stuporemque adepta,non ita acute sentiente. Ex his hoc auxilij genus facilius aegroti admittent,neque p* intensissimo dolore, qualem ferro factae inustiones inducere solent ipsum abhorrebunt. AL 1 N. Hac ratione inroti facilius admittent ustionem non ferro,uel aliquo alio meratio, uel supra-dieto inuoluto, sed medicamento ignea vi prςdito clam ustionem faciente prsstitam, quando hoc nullo, vel saltem leuissimo dolore stionem prestet, quo etia remedio multi fonticulos apud nostros
usitatos factitae solent. G vir Au D. Nostri appellant hoc medicamenta eaustica potestate ueluti inustiones aetu dicuntur caunica, quae tamen auxilia inter se non parum differre, medici omnes cognoscunt, quando ea minime urendo,roboret partes ob ipsorum veneficam naturam, calorem naturalem parris evolventia: &heeipsum vi uicantia, humidumq: excrementitium resoluentia, multuustas partes roborent. Ah si N. Possunt itaque Aegyptij m
dici merito tanti auxilij cognitione non parum gloriari, istariq; se his sculis solos auxilij huius usum, atque utilitatem pHstare
posse. Gu 11 AND . Neque hoc uerum erit, quando neutiquam
huius remedij inuentores suerint, vel ipso sol ivssint. Antiquis etenim ipsum probe fuisse cognitum multorum testimonijs constat . Namq; Hippoc. de capitis ustionibus in lib. a. de morbis, in capite humoribus repleto post totius prsstitam purgationem, ait:
Crustas octo capiti inurito, duas circa aures, duas in occipitio hinc atque ad ceruicis neruum duas, in naso circa angulos oculorum . Venς autem circa aures urendς sunt,donec pulsare desinant. Ferramentis uero cuneoli serma paratis, Obliquas uenas perurito. & in lib. de Ioc. in homine easdem capitis ustiones laudat pro capitis dolore tollendo. Et Gal. in ijs, qui morbo lateralisgrotant,de hoc auκilio in . comm . aphor. ita dixit: Quos urere consuetos esse ueteres discere licet ex his, quae 3 ixit Plato Comi- aph:
cus de Cineses, hisce uerbis: Post hic Euagore si ius Cinefas hmorbo laterali aridus, puris expers, calamacea gerens crura, tabis nuncius, plures escharis corpus inustus, in concionem prodij t.
224쪽
Hippo e. etiam in prscitato libro de inorb. laudat, ijs, quisus pulamones sunt inflammati, ut pectus,&dorluiri inurant. Ibidemq; non minus in sputo sanguinis, priusquam adpuris sputum deuentum sit, urendum esse pectus,atque dorsum ex utroque latere me moriae prodidit. In suppuratis vero utilem quoque clievstionem in .lib. aph. docuit necnon in lib. c internis affectibus idom con firmauit, quod etiam in 3 .lib. de morb. apud ipsum legi tui prςsλ- timque vitioncs ad eos morbos curandos prope septum transue sumseri oportere meminit. ln hepate vero indurato, vel instam malo, ita in lib. de intem affect. scriptum reliquit, dicens Si uer o, , neque sic desinat, urere oportet, quum maximum factum fuerit, de , , maxime eminuerit. Vrito autem per buxeos sustos in oleum fi , , uens tinctos Apponito autem donec tibi bene habere, & um,nem sectam esse visum suerit, aut per sungos. octo crustas inurito. ,, ibidemq; in liene tumeficio faciendum esse docuit, his uerbis i Si , vero ab his non melius habeat, splenem fingis vrito decem magnis crustis inustis. cum ma&imus stetit splen , & maxime eleu tus .. Idemq; in eodem libro pluries eonfirmat, atque docet. ARarticulos uero qui ob multam humiditatem vel dolent, uel lux antur, ustionem summopere conducere scribit. Quod manifestista me apparet ex his quae apud ipsum leguntur tu lib. de aere loc: &
, aq. in hunc modum: MIgnum autem argumentum humiditatis , , corporum. Scitharum hoc exhibeo. Multos enim ipserum,m , , cipue qui Nomades uni reperias exustos humeros ac brachia h1,, bentes,manuumq; iuncturas, pectora,coxas,& lumbos, nullam saene aliam ob causam, nisi ob humoris, & mollitiei naturae detractionem. Nam neq; arcus inten/ere, neque telum torquere pos- , , iunt, prae impotentia humiditatis humororum. Quum autem , , uruntur, humor ipse a iuncturis exolvitur, fiuntq; corpora ipsoru , , vesidiora,melius nutriuntur, 'magi&redduntur articulorum usit, , potentia . Particulatim uerro in coxendico dolorem lib. .apho , , ait: Quibuscumq; a coYendicum dolore inolestatis diuturno e , , cidit coxa,hς crus tabescis,& claudicant si non urantur. In hisque malis utilitatem ex ussione Gai. in comm . hisce uerbis compreheni, dii ,.dicens: Cum ipsi suadeat aduri coxam, sicut in lib. de artic , , docebat; vi R id, quoc mucosumesi absumatur,&laxitas cutis, ad quam articulus lubricat magis ex adustione contracta, arctet, ac prohibeat articulum transtoni. 4et in lib. de internis asscct. Hip
225쪽
po t. aitan coxendico dolore esse crus urendum mult1s, atque profundis inustionibus. Atque in lib. de assea. quem Polybi Gal. eLie autumati legitur crus esse inurendum lino crudo. Hoc idem ex Cnecis paulus in lib. s. eonfirmat his utique uerbis: Quare cum, , vitium longius se prorogat, articulum tribus, quatuorve locis vre- .p.νγ., , re oportet, ut in thyrurgia dicetur, ac complus is di bus ulcer, ra adaperta, sine cicatrice seruare, quod clarius docet etiam in se
to libro . Cornelius Celsus ex latinis in lib. . suae medicinoe scri , , hens de coYendico dolore ait: Vltimum est, ct in ueteribus quo- , , que morbis ecticacissimum, tribus aut quatuor locis super coxam, , cutem candentibus serramentis exulcerare, & genuum inueter tos dolores uix citra ustionem finiri. In podagra uero uenas paulo supra pollicis digiti articulum, uel nodum inuri oportere lino crudo Auctor lib. de assect. nobis pro idit. Quod Aetius in lib.
ia .ubi scribit de articulorum morbis plane confirmat. Quem to 'p' s cum hic non inutiliter reserendum esse duxi, quia ad omnium a ticulorum dolentium curationem mirifice faciat. Ibi itaque ab ipso literis tradita,haec existunt. Crustas igitur inurere oportet, , aliquas quidem paulo altius loco quore infestato . aliquas uer , , propius, atque id cauterijs facere praestat, aut si id aeger serrere
., cuset, cum medicamentis, longe autem prinantior est cauterioru, , usus nam & citius, & siccius perurunt. In uniuersum uero pediti,, hus ex fluxu infestatis, loci circa utrumq; talum forinsecus, & in- , , trinsecus inurendi sunt, cauterijs iuxta magnas ibidem stas venas, , admotis, paulo altius supra talorum locum. Inurendus item lo- . . cus inter magnum pedis digitum,&eum qui ei proximus est, medius, ubi sane venae magis tumefactae conspiciuntur, pr sertim ex , , eis maxime. Quibusdam autem & articulos ipsos exurere expe- , , dit,quum sub mucidi ualde conspiciuntur, priusquam Aurities ad , , modum toforum in eis generetur. Sciendum tamen inquit Ru , , ius quod in articulorum 1 ubmucidoru perustione ulcera aegre cu, s rabilia oboriuntur, uerum ubi cicatrices coaluerint, maximum, , robur ipss articulis prient, ut non amplius ad suscipiendum in suentia excrementa sint apti. Haecq; ac multa alia multi antiqui medici de ustionum utilitate,& usu scripsere. Omitto multos alioses Arabum schola, ueluti Haly Abb. atque alios, quos hsceadem cognouisse ex ipsorum scriptis constat. Non tamen modum inurendi,qualem Aegyptij fiequentant, ullum antiquorum,
226쪽
rael iuniorum medicorum cognouisse comperi Nisi dixeris A ctorem lib. de assediloaasi experientia aliquando usum fuisse, cum ad cosendicum dolorem,&ad podagram, inustionem lino crudo faciendam tradiderit. At isti non lino crudo,sed cocto, atque MDsypio id prist sh genus exercent . Audio etiam Barbaros mutitos urere solis pelijs lineis coctis simul glomeratis , &imistis.
At hi M. Fortasse hoc auxilium non videtur omnino tutum, quando apud Hippocilib.3 epidemiorum ligatur, Eupolamum coxendico morbo alictae ex multis magnis inustionibus supra coxam factis interhile. G v t 1 κ 9 n. Respondet eius libri Auctor , &recte sane, EupoIemum mortuum fuisse, a magnitudine, & multitudine ulcerum, amne ex virium imbecillitate . quae morbo admodum imbecillae redditae, tam grande remedium ferre non potuerunt. Sed his nunc finem imponamus. AL p i N. Quin huic de ustione sermoni paulisper adhuc mamoremur, siquidem ea geshoe praesidio seiviliarissune ad empyos hydropicos,hemiolbs, a que ad omnes frigidos tumores utuntur. Guithun. Age igitur aliquid hae de re,η quid habes, asseras. ALyr N. Vssione utum tur in suppuratis, quos Enipyos Graeci uocant, hydropicis, heraniosis,atque in stigidis omnibus tumoribus. Qiij pectus, ac dor- 'sum inurere solenti tribus ues quinque ustionibus inflictis, modo anteLnarrato, eo auκisio multi suppurati sanitati fuere restituti, nam per factas inustiones pus continue resudabat, quousque totu citatum sierat. Hic modus non admodum periculosus est, quoniam modi eum sie puris sensim, ae sensim tras inittitur, S u, cuatur. Recteq; Hippoc. hi sequuntur in copia puris educenda, qui in lib.f. a .scripsit. Qescumq; suppurati aut, aquam inter', , cutem patientes uruntur, aut secantur: si pus,aut aqua uniuersim eouqerit, omnes moriuntur. In pectoris, pulmonumq, infammationibus, atque in tumoribus frigidis,& non minus in anhelo- is eκ frigida temperie,frigido humore, ustione Utuntur, quemvsum in iis morbis Hippoc. in libro de morbis,& de internis assec. 'docuit. Vrunt hydropi eos aqua assectos, multis in locis,quorumali, sub umbilico in tribus locis, aperta ulcera seruantes, ut pcr ea aqua ex sudare queat alis in stomacho, liene,hepare,atque sub umbilico inustiones inpigentes, utuntur in plerisq; ustione praena rata, atque in multis etiam medicamento phtestate urendi predito, alij sub clauiculis pedum, atque alsi supra genu intus extra
227쪽
inurentes, ulcera aliquandiu aperta seruantes. Alii etiam tibias eo modo inurunt, uel uesicant, vesicisque ex istis ulcera eodem modo faciunt, per quae paulatim aquam uniuersam uacuant. His omnibus inustionibus hydropem ascitem sanant. itidemque he nias aquosas, atque etiam carnosas, de aquosis mirum non est, si inustione ea, quae cum actu est, tu potentia, sanentur, quando aqua eo auxilio absumatur, sed carnosis etiam eo auxilio curatas in multis suisse hernias vidi, quemadmodum & tumores omnes frigidos Oedematosos, atque scirrhosios . Gur1ΑND. Quid de canc rosis obseruasti Θ Ahs1N. Paucos eo auxilio curari, nisi in principio, ubi neque occulti,neque magni tumores sint. Scirrhos uero ex phlegmate crasso obortos eo auxilio tolli, certum est. Sed de ustionibus iam satis,etenim de ijs multa locuti sumus, eaq; attuliamus, quae ctiam apud Hippocratem, Galenum, Avicennam, atq; alios grauissimos medicos passim leguntur. Ad nonnullas alias administrationes chyrurgicas iam transeamus, in primisque ne hydropicorum, empyorum, herniosorumque alijs remedijs diasperata salus, sectione aliquando multis restituta in obliuionem abeat, de ea sectione aliquid prodam,ac interea de nobilissimo modo, quo illi lapides e vesica sine ulla incisione educunt, d que ridiculo experimento, quo dysentericos fluxus sanare autumant. G. 11ΑND. Multam tibi gratiam habeo, qui haec etiam proferre in medium velis , non inutilem fore mihi hunc tuum 1ermonem spero, quamobrem e
229쪽
N π v R A N et etiam non raro hydropicos, sectione aquam educentes, quorum varii varias sectiones ad id cel brant alii si quidem sub umbilico per tres digitos versus
partem, a qua hydropis ortum duxit, terna vulnera insigunt. Attaque alij paruis scarificationibus ventrem tumidum scarificant,per quas aqua paulatim exit. Alii uero tutius supra, uel infra pedum clauiculam intus extraq; binas adigunt sectiones, per quas commode, sensim q. ac sensim aqua educitur. Quo sane modo secti nis aliquos ab hydrope effatu digna sanatos obseruaui. Sed p riculum tamen est, ne alogo aquae ad eas sectiones defusu illius cepartis, tum ulcera aperta, tum caeters alis partes mortuo fere calore in cancrenas mutentur. Mulierem etenim Venetsis vidi, iis si
ctionibus omnino ali hydrope sanatam, & paulo post vicera illa
in cancrenas degenerasse,a quibus gracillima mortua est. Gu 11 AN. Nouum illud remedium non es , quanso omnibus antiquis mediucis, iunioribusq; non minus probe notum fuisse, multorum scriptis plane constet. Hippocrati enim id notum, aphorismus vigesimus stati librietate explicat, Cuius uerba haec sunt: Quicumque
, , suppurati, aut aquam inter cutem patientes uruntur, aut secantur, , si pus, aut aqua uniuersim asyuxerit, omnes moriuntur . Et in lib.
de soc in homine haec leguntur sterum in puero hydropem sic
, , curare Oportet. Partes tumidae,& aqua plens aperiende sunt scal, , pello & frequenter,ac parum educendum est. Educendum autem, , est a singulis corporis partibus, di sementis utendum , ct semper, , locum apertum,unde eduxeris calfactorio medicamento illines. In lib. uero de assect. ubi curationem hydropis receiiset, idem con- , , firmauit, dicens: Si igitur a pharmacis, & alia utimis ratione eger, , utilitatem percipiat,& lienter ipsius euacuatur, bene est: sin minus, , sectione fiasta aquam emittat. secatur autem vel iuxta umbilicum vel ritro iuxta lumbos. Gal. etiam de hoc auxilio multis in locis meminit, sed clare satis in comm . o. aphoris . cum dixit: In ijs Iu aph. r. , , tem, qui aquam intercutem patiuntur,ille, quae a Grscis paracen te ses
230쪽
teles, idest punctiones nominantur, magis quam ustiones,medicis sunt consuetae. Ita lib. uero de compos medicam. secundum soc.9. hoec ita etiam scripta de hydros corum curatione, ex Archigene, reliquit: Scarificatis item ipsorum talis, & vulnusculis impactis, ipsos in serculo aut lectica gestato,ac circumvehi tormultus enim humor hoc modo ipsis proquere solet. Quam curationem ad un- , guem fere meminit Celsus in lib. 3. ubi scripsit: incidendum quo, que super talum quatuor fere digitis ex parte interiore, qua per aliquot dies frequens humor seratur. Et Paulus, & Aetius proli se satis huiusce remedij v sum ac administrationem prodiderunt,prssertimque Aetius, ex quo quisque nostrum poterit sectionis in
hydrope rationem habere. Arabes etiam omnes eodem modosq- pe hydropem ascitem, atque leucophlegmatiam curan3am esse nobis tradiderunt, ut apud Auicennam, Albucasin, Haly, atque
Rasim legere possumus. Antiquis igitur medicis id auxilii genus notissimum fuit,&non modo ad duas hydropis disserentias, quippe ad ascitem, Sanasaream,vel Ieucophlegmatiam, verum etiam ad hernias aquosas,& ad omnes aqueos tumores. Herniae aquos e tutissime hac sectione ab omnibus curantur. Quod aut e cognoscatur hoc remedium pro hyὰropis curatione etiam ab omnibus iunioribus atq; prs sentis temporis medicis, id ut manifestum omitto . Non est itaque remedium hoc tantum Aegyptiorum, sed omnium sere aliarum nationum, ad id mali inuontum. Non est tamen admodum in frequenti usu, tum quia, ut recte monent optimi medici, post alia omnia auxilia tentandum est, tum etiam quia
raro eo hydropici iuuantur. A sies. In Aegypto est satis familiaris sectio haec apud plerosq; prope talum, supra cauiculas administrata,tum in ascit ritum leucophlegmatia, in utraque enim diu
apertis vulnusculis adseruatis humor omnis uacuatur, atque eXca vacuatione humoris non minus sublata causa, a qua hydrops originem disit, aliquot smatos vidi, nullum vero scito ventre, quamquam ibiaudierim a multis, per eam sectionem aliquot sanatos fuisse. Pleriquevero tutiorem esse scarificationem malleoliasirmant, atque sub talo, in parte enim interiore duas scarificationes alte insigunt, atque unam in exteriore, per quas qHalecumquc tumi aiatinum corpus commode cYsiccari, certum est, nostinetque ego inspoxi. Hac uero sic stione plerosque sanari arbitror , si in pi incipi ci vel non longe ab co iecentur. Quo lcmpore