장음표시 사용
91쪽
stanter spir re incipiunt, hiqne proculdubio missimi, quos GaIalijq. Prodromos uocant. Ης-. per id temporis incipiunt obseruari, a quibus fortasse non immerito causam extinctionis peias is, morbosque insalubrem statum mutationis pendere arbitror, quando nulla alia ex conservatricibus causis, quas vulgus mediacorum res non naturales appellat, aere excepto, ibi eo tempore appareat, in quam morbos status insalubrem mutationem reser re possimus. ideo necessarium erit, huiusce mutationis causam aeris mutationi acceptam referre: & quoniam tunc aer mutatur ab testuante calore inaequali, in minus calidum, es aequalem, atq; comtinuum,mirum non erit, si, quemadmodum prius aerea Campsianis uentis, calore suffocante, atq. in squalissimo, quippe modo calidissimo mogo frigido essecto ac vigente, morbosus status obseruabatur, ita eodem in minus calidum, atq; incqualem,& continusimulato, etiam morbosum statum in salubrem mutari, non immerito dicendum erit. Corpora enim in hoc aeris statu valde calliado, continuo, ac omnino aequali semper calfaciente,difflantur aperiuntur, euacuantur atque exsiccantur. Nam quis' ue per id temporis si issime per diem largissime exudat, quo siti ut pesti serum
etiam contagium ab aeris insigni & assiduo calore evolui, atq. dis spari non iniuria iit credendum. A Nili suminis facto augmento,aerem in hunc statum mutari posse aliquibus forsitan , idebitur, quod eodem tempore, scilicet Sole Solstitium tenente cum annis singulis fiumcn crescere incipiat die decimas tima mensis Iuni j) constantissime observetur, hunc aeris salubrem statum v gari. Quod sane ita non esse ostenὰit illo tempore, quo ibi omne pestilens contagium absumitur,Nili incremetum obscurisimum, ac paucissimum esse, ex quo aer non poterit usque adeo alterari, ac a priori statu mutari, qui possit in orbosum eius statum corrigere, aut omnino tollere. Itaque illiusce fluminis incrementum esse in causa ut pestilentia illa desinat, non erit eredendum, quando alio tempore evanescit pestis, & alio flumen suum suscipiat augmentum, quod aerem multum alterare queat. Pestis extinctio nihilominus coincidit cum suminis augmenti principio, sed quia incrementi initia tenuia satis sunt, atq. ita obscura , ut uig ab omnibus dignoscatur,per id temporis inceptam esse illiusce auctionem ita, ut uel nihil, uel parum aer prssentis eius temporis, a priori statu mutatus sit . quomodo itaque aer vel nihil,vel paruissime mutatus Ε tantam
92쪽
tantam vim habere potuerit, qui post mutare statum pestilentem in saluberrimum ὸ certe nemo hoc affrinare audebit, nisi dixerit etiam tolli pestilens contagium ab oculta aliqua causa, ueluti principium quoque augmenti suminis illius per singulos annos,eodemense,die, & hora costantissime ac semper obseruatum, ab eadem oculta causa pendere multi non immerito affrmant, quando huius perpetuo incipientis augmenti causam posse nature principiis indagari, acuere cognosci,nullo modo posse fieri mihi uideaturi Hinc p ancipites nos no immerito fieri, quod Nili aquς illud augmentum ex pluuijs Aethiopum principium habeat, quoniam nutilibi pluuiae semper fieri incipiunt eadem tum die, tum hora, ut possint eadem die semper sumen aliquod augere , quod si uerum
esset, utique dubitare omnes possent, causam generationis pluis uiarum, in aeris temperiem inconstantissimam referri debere Quare non videtur verum esse, pestis illam dissolutionem tempore
eodem, quo stumen augeri ineipit obseruatam, posse a Nili augmento causam habere. An uero ipsa reserri possit in Etesiarui spirationem, quando hi venti tunc spitare incipiant, placidissime que per totam inarem continuent ρ Sed non desunt aliqui qui
ventos quod ipsi incipiant accedente Solstitio cancri, esse Et
sas denegent. Namq; omnes,qui de his scripsere, eos sare incipe re a canis sideris ortu afirmant, ut Cal. in lib. de eaus pro catarehi. atq; in 1. epidem. memoria prodidit. De his uero Psinius in a. eorum. i. , , lib. Nat. hist.scripsit, ita dicens: Ardentissimo autem statis tem- , , pore exoritur Caniculae sidus,sole primam partem Leonis ingre- , , diente qui xv. ante A ugusti Calen. est. huius exortum diebus octo,, serme Aquilones antecedunt, quos prodromos appellant. Post , , biduum autem exortus,ijdem aquilones constantius perflant Hie- , , bus quadraginta, quos Etesias uocant. Cum igitur Cayri hi venti consanter sare incipiant sub Solstitio Gliuo, non poterimus sta tuere eos esse Etesias. Cui La ND. Non ob id tamen ita ficile ne gandum erit, quod Cayri venti illi solitum tempus, quo in Italiah testas flare multi scripsere, antecedant, screper mensem non es.se Etesias, quando alia eorum uentorum signa observentur. Nam
ex Septentrione ipsi spirant, constanterq; sunt diebus quadragin ta multo pluri hiis etiam, non asperique,sed summe placide spi Iant,dieq; abortu solis incipientes auram frigid1usculam efficientes, quae Omnia tales uentos denotant. Quam uero ob causam ibi
93쪽
Incipiant sub solstitio Italiae in locis eo tantum Solstitio peracto ab ortu caniculς per aliquot dies, ibiq; longiori quoque
tempore,quam hic obseraretur, spirent, non est nostrum nunc comsderare, ac contemplari. Neque plane veram esse Aristotelis sententiam in lib. et .meteororum literis traditam, hinc dubitari pos set, quando is dixeritia reuersione Solis a Solstitio Cancri, dum Leonem ingreditur septentrioni multo calore communicato, ab eoq; eorum locorum nivibus glaciem liquatis,flatus inde excitari, a quibus Etesiae ortum habuerint. Quando in Aegypto Sole ad tropicum accedente, Etesiae fiant. pdsi ita esset, proculdubio aut eodem tempore. tum in Italia, tum in Aegypto Obseruarentur, aut prius in Italia sentirentur, quam ad Aegyptum peruenis.sent. Sed cum prius ibi conspiciantur, dicendum erit ab eadem essectrice causa ab Aristotele significata, scilicet calore, eos ventos nasci, sed non a liquatis nivibus, glacieq. locorum Septentrion
hum, sed Grgcis aliorum is Asiae minoris, qus sunt Aegyto proxima , quae habent excessos montes, a quibus nives calore squais halitus Aegyptiis locis mandantes, illos prosecto uentos efficiunt. Non puto igitur ab re nunc ex te dinum esse,illos uentos incipientes sare in Aegypto, Sole Cancrum ingrediente,&perdurantes fere toto mense Augusto. esse Etesras. Tu modo perge ad inceptet reliquum orationis. ALp19. Ab his igitur ventis aerem alter tum, esse causam cur pestis illa dissoluatur, multi illorum assirmat. Quod etiam non vi detur penitus a ueritate alienum, quando id multis etiam rationibus nobis persuaderi possit, in primisque ex contrariorum naturς ratione, namque nulli dubium est, austrinos eos uentos, quos diximus ab ijs populis Campsim nuncupari,ia tura ac qualitate opponi Septentrionalibus Etesiis vocatis: Quod cum verum si non erit mirum, diuersum planeq; contrarium si tum,cum Etes h ventis dominatur, aerem habere, ab eo, qui Cam-psinis oppositis spirantibus prius obseruabatur. Ideo si his via gentibus in aere status aeris fuerat morbosus, proculdubio ipsis absorptis, Etesiisq; oppositis flare incipientibus, c5stanterq; flantiubus, in oppositum, qui est salubris, ipsum mutari dehere affrmam dum erit. Accedit natura Etesiarum, quae aduersatur pestilentihus constitutionibus, quemadmodum austrina putrefactionibus fluere, obseruatur. quod Gal. in primo lib. de temp. ita scriptum sap., reliquit. Deprehendas ex Borea, qui siccus natura & sirigidus uen-E a tra
94쪽
, , tus est, omnia, quam diutissime imputria durare, contra putresce
re facillime austrino flatu. Amplius particulatim Gai lios ventos aeri salubritatem inducere in multis locis nos. docuit. in lib. enim 3 .epidem. dixit: Si Etesiae in uiate fiant, multa mala prohibere, a. epid. quς ijs non santibus fierent, ideo de pestilenti statu inquit: Quo '' , , tempore irEtesis spirassent, morbosum humani corporis statum, , omnem abstersis ent. Aestatem Etesiis carentem admodum morbosam esse pluribus in locis scriptum reliquit . Et proinde Hipp., , statem pestilentis naturς describens,ait: Aestus serena erat & calida, magni erant ssius. Etesiae parus di persim spirarunt. Ex his igitur dicere posia mus illiusce possis abolitionem uel extimcitionem ab Elelijs tunc sare incipientibus, acrem 1: in oppositam
temperiem mutantibus, non paruam Occasionem, vel causam h
bere posse .. Dicunt etiam multi, quod calor silatis immoderatus diu durans, absque quod contrario aliquo frigido vento dispetur, ac ventiletur, non poterit diu seruari quin corrumpatur uel pistrescat, nescamq; acquiret qualitatem. Non posse uero pestem
illam extingni atque deleri ab Etesatum spiratione hinc etiam dubitari potest, quod pestis in multis locis, quamquam Etesis
valde spirarint, non fuerit extincta. vi in peste anni 11 3. Patausi obseruatum est. Itaque cum ex nuperrime dictis de his dubius non parum hac eadem de re sim, obsecro ne te pigeat, de causis, quibus illam apud Aegyptios pestilentiam deleri putas,tuam sententiam proferre.. GHLhND. Pestilens contagium totum per illud temporis perpetuo annis singulis extingui, scilicet mense I nio cum Sol primam cancri partem ingreditur, id ex aeris muta tione accidere mihi videtur quando nulla aliarum sanitatem coli seruantium causarum obseruetur ibi esse,qus id facere queat. Aerem uero ipsum ex morboso statu in salubrem mutari tunc, tCmporis ex particulari temperie suscepta, alienum esse a veritate non iudico. Is: etenim,uti ex te audiui,eo tempore fit priori minus calidus quamquam ualde & ipse calidus sit sed continuus, aequalis, eodemq; modo perpetuo constans, qui si quas suscipit alterationes ac mutationes, illas no confertim, sed sensim ac sensim recipit Quo sine tempore ab ipso corpora cum remis rit calor ille stuosus a Campsinis ventis euectus, suffocans , melius se habent, euin calorcni faci ius ac melius perferunt. quoniam is tunc habet calorem a coelo, cui illa corpora iam assueta sunt, in ipsoque
95쪽
Tata,non autem a uentris, ueluti antea fuerat,aduena temperiem
ipsorum aeri inducentibus. Hincq; mqualis & constans sit, quod uetitis mutationem nullam suscipiat. Illo itaque aere tunc multipum calfaciente, atque perpetuo eodem modo perseuerante, cO pora ipsorum admodum exudant, aperiuntur, atque siccantur.
quibus tum in ipsis corporibus, tum iu uestibus, alijsque omnibus 'suppellectilibus, omnis excrementitia humiditas dissoluhur, atq; consumitur eaque masti me, in qua pestilens illud contagium fit datur, atque ab ipsa fouetur . A uthementi aeris caliditate omne contagium dissolui posse, ues iomnes mulierculae sciunt,qus I neos panos, deteraq; domossi sitspellectilia quo uis contagio in s cta, per multo dies Soli, ut ab his contagij omnem suspictionem
abigent, exponunt,neque . longa experientia, ut cognitum est, sua, spe unquam frustrantur, reddentes h sc omnia ab omni contagio,
munda, ac libera. Atque hinc mirum utique non est,si hi populi infecti pestifero contagio, acri summe calido, quali,corpora multum difflanti, aperienti, tum petissensi bilem traspirationem, tum per copiosum assiduumque sudorem euacuanti, & exiccanti exposti, ab eo liberi fiant. Certum enim est,ac apud omnes ibi obse iratissimum,omnia corpora per id temporis summe difflari, sudoribusque assiduis copiosisque, ac insensibili traii spiratione exi
cari. Quς quantum conducant ad abigen/am e corporibus Omnem putredinem neminem medicorum ignorare certo scio, qui
tamen in Cal.scriptis sit uersatus: Namque is in D lib. de dis .feb. hos duos esse praecipuos scopos ad preseruanda corpora a pestitilentia dixerat, his verbis: Erat autem eorum summa, ut ostendit idem Hippocr. ipsa putrefactio. quod cum os praevidissemus statim ab initio, quaecunque corporata umida vid bamus, omni via siccare conabamur. quae vero sicciora, in iis antiquum habitum conseruabamus. alii 1 quibus superssultates redundabant, haec*ur. gationibus sanabamus: Obstruetiones autem foraminum aperire, atque abstergere studebamus. Paulo. post diYit : una siquitidem ac prima est in omnibus communis intentio, quod corpus quam maxime supersultatibus vacet,atque optime spiret.Quamobrem, quod ea aeris temperies admodum, corpora miccet,atque diiset, existimo non immerito fore p utandum, inde absumi eam pestilentiam, eiusque omne contagium, exiccato scilicet uel dis
soluto ab eo calore aeris humido in pannis, & omni suppellcctili
96쪽
neste , qua putred o, ciusque contagium fouebatur atque iis comporibus euacuatis exiccatisve,atque difflatis .. Arpi N. Haec Vsxitas videtur non parum obscura , ac dubia, cum in prima aestate vel aestatis parte in qua sum ma vigere pestilentiam diximus, opo teret etiam eandem corporum vigere salubritatem ,. quando aeris
tunc summaecaliditas queat &ipsa omnem contagii humiditatema pannis, caeteris que alij s suppellectilibus consumere ac resoluere,.
non m musque illorum corpora, tum per sudorem copiosum,tum per insensibilem euacuationem exiccare, atque dinare. Cui rΑN D..
Intelligere arbitror ex his, Vnd e tibi orta sit hsc dissicultas, respon deo quoia erem primae estatis partis etsi caIidissimus sit,. ea utique essicere non posse , tum prς immoderata caliditate sere animalia suffocante, tum praeelux ingqualitate, namque ut dixi, postquam
stuantissimi Campses sarint, subito oppositi validissime spirare solent, frigidi, quibus neque contagij humiditas consumi potest,.
cum calor diu non perseueret, neque corpora mi centur , neque
dissientur ob eandem causam. Calor etenim eius prioris status non est aptus, ut putredinem deleat, sed potius ipsim concitet, quando ab eo nativus calor suim me labefactesur ac ex luatur .. Nam corpora supersultatibus scatentia, ad hoc, ut a putredine
ipsa vendicari possint, non solum exiccatione; quae fieri potest ibi,
prae intenso calore molita euacuatione vel per sudorem, uel per halitus opus habent, verum non minus discitione atque naturalis spiritus, calorisve restauratione, aliter calor nativus dissipabiatur: in aere uero immoderate calido corpora evacuationibus exic
cari possunt, & dissari, sed non restaurari vitales spiritus, qui sola refrigeratione, qus fit frigidi aeris inspiratione, nutriunturisoue
tur,. atque restaurantur . Hincq; secundς astatis assὰuus calor c lidus, continuus, squalis acvni se mis poterit corpora exiccare, ipsorumque meatus aperire,. atque Ete s simul frigidum tempera tum spirantibus toto isso tempore , corporum etiam vitalis spiriatus poterunt restaurari, ac foueri. Nili uero augmentum eodem, tempore inceptum posse huic aeris sal ubritati conducere, plane ignoro. quod tunc& obscurisimum sit, atque etiam, quia portus humiditate, quam siccitate aerem refert, atque allierat, quae aeris, qualitas omnino inutilis ad tollendam putredinem , cognoscitur, quando potius Omnena putrefacitonem pro causa in quae fit, humiditatem habere onmes no uerint. Haec idonea iudicraui , quae propo-
97쪽
propositam dubitationem probe soluere potuerint, quippe Iunio mense omnem pestilentiam eiusque 1 coeatagium aboleri ex aeris temperie calid aequali, uniformi, atq; continua, Etesiarumque spiratione, quibus corpora, tum per sudorem, tum per insen sibilem transpirationem exsicantur, dissiantur, atque repigerantur . & hse de peste loca Aegypti inuadente sinciant tuq; perge alia enarrare. AL si N. Omnia iam una die, qus in apla dicenda proposueramus , peracta vides, essetq; ad alia transeundum. Sed quia nos Solem sub ho letontem descendere perspicimus,in aliam diem alijs de rebus sermonem differamus, ad ipsorum autem me
dicitiam mane accedemus. Domum itaque eo, atque huc ma ne Deo annuente reuertar. Quidq: tunc praecise sit dicen3um, si mul terminabimus. Vale. Gui LAND. vale & tu dum huc etiam veneris. Diluculos in viridario me conseram, atq; te, usq; dum
98쪽
Te usu mittendi sanguinem, apud Aeg ptios M acosfrequentato, oe cur apud ipsos anguiams vacuatio sitfamiliaris m
V M te nondum ad me redijsse Sole iamdii-duin diem aperiente admirarer , demum in uia te conspicio, externis fere sopitis scusibus gressus cum profunda quadam animi cogitatione mouere, quasi semistupidum ,
atq; comatosum viridarium vorsus dea bulantem , a qua tamen non ausus sum te reuocare,ne tuam aliquam voluptatem per
turbarem, sed quid istud est, quod tu ambulando ita proinde cogitas, atque ita altius contemplaris. A r s i N. Ne frustra tem piis contererem eundo atque more peripateticorum deambulando, varia praesidia quibus Aegyptij medendo utuntur, in memoriam reuocaram,materiamq; ita paratam mecu ipse reputabam ad si ituram de ipsa hodierno die tractationem, ne ego, ubi te in viridario conuenissem, in mora interim cssein nostris iam caeptis se monibus. Cu11ΛND. Recte sane secisti, eam te nunc ubi in huiusce ammisimi uiri dari j secretiori solito recessii ambo conuentimus, referre aequum est. AL pa N. Tros esse me/icinae curatricis partes, quas sontcs auxiliorum, vel prssidiorum vulgus medico rum appellat.) omnibus manifestum est ea scilicet,quae victu, quς medicamentis & quae manu excrcetur. has vocant nostri diret iliacam, pharmacelitica &ehyrurgicam. prima omnem victus rationem continet, quar aegrotis conducit, secunda, medicamentorum usum
99쪽
usum coniplectitur. Tertia ea presidia pertractat, quae manus ope .ra adhibentur. Cum itaque omnes hae medicinae partes iuxta ilia lorum popniorum, usum percurrende nobis sint, ne quippiam ad medendum utile omittamus, in primis a postrema parte exordiri, ab historia quippe auxiliorum, quae manu exercentur, optimum sore iudicaui praesertim a mittendi sanguinis ratione quam illi sequiitur, quod hec medicinae pars apud ipsos in curandis morbis sit caeteris partibus usitatior, atque familiarior. Pricipua vero limiusce partis capita,de quibus nunc instituenda est oratio,eundo & cogitando,priusquam huc peruenis m, plane firmaui. Quς Omnia nihil aliud decernunt, quam mittendi sanguinis rationem, at que usum apud Aegyptios si equentatum. tum nonnullos etiam usus partes variis morbis addictas innurendi, cauterigan ive, atq; quasdam etiam pricipuas alias chyrurgicas operationes, tum ad suppuratos, tum ad hydropicos, tum ad illos, qui ex lapidibus in vetica dolent, atquepgrotant, ad aliasq; etiam multas affectiones. Sed quid in his amplius moror, melius est,ut de his nunc loqui in eipiam, ne inceptum hunc diem sine longa linea abire sinamus Cui LAND. Iam his premissis, tempus est,ut ad usum mittendi sin guinem apud ipsos fiequentatum, te conseras. ideo, si lubet inciapore poteris. ALpi N. Communissimum est, admodumque famialiare in tota Aegypto medicum presidium, quod sanguinis missio ne tractatur. Ita ut omnes cuiusque sevus, artatis,complexionis, quocumque anni tempore, in quovis morbo libentissime largius, i iusq: uarijs modis mittere sanguinem consuescant. Omnesq; sanguinis euacuationem libentius, quam alia medica prisidia a Lmittunt . quisque etenim huic remedio nimium confidens, ipsum quocumq; morbo correptus magna spe arripit, idq: triplicem ob causim, in primis , quod omnibus plane persuasum sit, ut sup rius dictum est, quoslibet fere morbos ibi vel a caliditate omnimoda oriri,vel cum alijs causis caliditatem etiam adesse. Εκ quo qu libet sanguinis euacuatio multum refrigerat, sanguinis missione ita facile utuntur. Secundo, ibi quis'; arbitratur, corpora illa muIto singuine abundare ob largum aquae Nili suminis ustatum potum que ut illorum est opinio tota in sanguinem vertitur,vimque gignendi sanguinem ipsim ex eo tempore putant adeptam, ex quo Moses Dei precepto aquas in sanguinem mutauit. Demunx addunt etiam, ea corpora no esse mali succi,qus cachochyma Greci
100쪽
Evocant, sed boni multiq; sanguinis, quς plethorica plenitudine
correpta, dicunt. Gu11 AND . Omnium morborum causam prς-cipuam habere, caliditatem,quod aesautumant, plane falsum, atq; a veritatealienum est. neque hoc ita egere demonstratione, editu stimo, cummulta ex parte id verum esse possit, nam si ex uno homo constaret elemento,utique, ut dicebat Hippocr. non Qoleret. Corpora enim varijs pro varietate prscipuorum membrorum,n turis consant, varijsq, humoribus redundant, adeo, ut interima caliditate, unoq. humorum exuperante Iaborent, & interim a frigiditate, ac alio humore,vel aliquando a multis simul iunctis. Et si corpus aliquod calidis prςcise morbis, ob eius temperiem, obnoxium eri non tamen omnino. Redundare vero plurima ipsorum multo sanguine utique uerum est. quoniam omnia eorum viscera quo ad calorem, i dictum est, temperata, boniq; lacci exist uni, quo temperamento omnes cibos in bonum sanguinem mutant, veluti contra, cactochyma corpora mali temperamenti, causa quoscumque etiam optimos cibos in malum sanguinem vertunt
Atque hinc usus mittendi sanguinem ita apud eos in litisse dici
potest, quando es omnibus medicis prssi dijs, omnia sere corpora, quia sanguine potius, quam alijs humoribus plerumq; offendi soleant, cinguinis euacuatione promptius iuuentur. ALDIN. V
rum dicis, sed de sanguinis euacuatione, idem, quod ex usu alterantium medicamentorum illis alias euenisse dictum est, contin-
sit . Etenim quia illorum locorum populi, ob coeli, sub quo de
gunt, multam caliditatem, putant omnia illoru corpora cile sun me calida, atque a calore sere semperassici, minimeque a frigore, quae corporum credita temperies omnem calidorum me3icamentorum usum eos abhorrere coegit; frigidaque complecti, atque frequentare: non secus quam etiam fiigidorum locorum accolae immoclice calidis opera dare a frigidis timere consueuerunt, ita Aegyptii inmissione sanguinis se gerunt, putantes corpora omnia , tum a calore ob coeli statum,pati, tum a copia sangui uis , quod assidue ipsa multum sanguinem congerere arbitrentur,& quia sanguinis euacuatio utrique incommodo prompte, ac t to succurrat,quonia tum res gerat,tum plenitudine demit libentissime eam amplectuntur. sanguinem tum largius, tum fiequentius quam deceret, atq; necessitas exposcere videretur, in omnibus pueris, iuuenibus,viris,senibus mulieribus, eunuchis, atq; in quo cumq;