장음표시 사용
91쪽
uno verbo putredini aduersari dixerat tertio artis paruaei quas etiam artis curatius libro undecimo abunde docet. Siquis trumen ex his coctionem fierI dicat:nil aliud fueriti, q si molarem
lapidem,aut coquum,cibum coquerezac conficere dicamus. sed ut ad Avicennam reuertamur,non decuit profecto talem ac tantum medicum coctionis vim at naturam Ignorare, nec si nouit eam silentio praeterijsse. quin potius ignorantiae arguen, dus est,ut qui eandem specie actionem et se putarit,& quam pri/inum natura ipsa exercet,& quam auxiliatrix medicina. quod
hinc patet.Cu enim putredinis sanatiuas causas doceret qua uis primas di maximas dimittat seorsum ab alijs digestionis
si meminit,his verbis.necesse est ut digeras,aut vacuetur. At nul/' Ia potest esse digestio quae putredinem sanet:praeter coctionem V illaue,quam,natura molitur.Quod si ita seres habet,cur statimeam definis digestionem quae a medico est. Prstcrea nisi digostionem vocabulum aliter subinde accipiat: atq3 in continua; qui uocatIone versetur.Certum est,idem Intellexisse eum: mHippocratis & Galeni verba de digestione ab eo dicta,relarret, ac postmodu cu digestionis definitionem,posuit.Cum vero reshςc scitu digna existat,ne a principe nostro Avicenna satis declaratum sit,quid coctionis vocabulo veteres lintestigant,seu
quam vim habeat:adeo medicis expetita concoctio. e procium fueritiquae a Galeno super ea materia scripta sun breui/bus transigere,ac pro viribus enucleare. Est igitur coetis,altera tio ea quae in humido fit,ab innato corporis calore,mixtura perficiens. Dico autem innato calore,quoniam ab eo prima est coctionis radix, Ne enitas alia ratione,extrinsecti calidis Iuua ri solet,nisi quatenus huic robur addunt. Atu alia quidem qualitatis similitudine adaugentialia Vero emplastica vi,qua Ipsus
digeri prohibent. Quod si concocta ipsa plurimam persectio/nis differentiam sortiantur, hoc nimirum ex succi natura est. Alia enim ullatenus perfici nequeunt. Alia iterum ita transmu/rantur ut nutriendo corpori similia evadant. Sunt di quae, modiomodo se habeantivi quae aliqua ex parte,calidi actionem suscipiant,verum omnino confici nequeant,proptereat a putrescente calido,male habita sunt. Alia demum nutrimentI ratio/,nem,non subterlaguant,verum sua natura difficilia suntn t cini
92쪽
3'quantui. imo itaui genere putrescentia comprehenduntur uae quidem nulla ex parte corrigi queunt.verum a corpore ponitus abiicicnda sunt.Postremo vero genere ea cotincntur,quae quidem initio calidi actionem suscipiunt,non eam tamen qua Perficiantu natu hςc non aequidem putrescentia ,sed cruda di. genturi Putredo nam ui corruptionem significat, auditas vero Metionem imperfectam quamuis cruditatis quoq; nomine, quandoq; putrescentia comprehendat Galenus:quae mediam quandam naturam obtinent,ea nimirum sunt, quae ne om/nino persectam coctionem sortiri queunr,nec tamen cruda ponitus,atq; actionis calidi expertia sunt. Hoc autem propterea euenit Q humidum omnino alienum no est,ut vinci aliquo paγcto nequeat,nemterum adeo familiare,ut persectam alteratio nem sulcipiat,quam di proprie coctionem dicimus,Cum enimiam in corruptioncm tendereriac nutritioni minime foret id neum transmutatur in mediam quampiam naturam retusscti licet quod omnino corruptum est,arus eius quod corpori fami/liare efficitur. Pus ita* fit:a natiuo calore aliqua ex parte humidum obtinente, non autem omnino, propterea i ab alieno calore corruptionem nonnullam susccperat. Quod si conco/etum iam pus existere dicimus: non quidem exactissimam iblam coctionem intelligimus nam di Aristoteles eam quae in absceinibus accidit minus proprie coctionem appellari air. sed quia ab eo statu in quo prius constiterant alteratIone sa/cta,quoad scilicet fieri potuit bonitatis no nihil acoercitae.
ret ita quispiam non immerito,num aliquis corruptorum ordo corrigi quear,an penitus quς ab externo calido quippiam assa sunt,innati caloris actionem frustrentur. Atqui his facietatis Galenus ipse libro aphorismorum secundo. ubi in hanc scripsit sententia .Quemadmodum inquioacescente Vino co/tingit quando ut artis,aut naturs beneficio,ad pristinam rodeat naturam,ita & si mox corruptio procedat,iam no poterit ampli' reuerti. Hoc di in sanguinis corruptioe accidit,sisiden. leue adhuc suscpperit,corrigi poterit,sicuti undecimo artiS c ratiuae,docet Gal.sin maiore,neutiqua poterit oino innati caloris actione supari,neq; ites vim eius ot ex pte effugiet,atq; hoc
est media nancisci natura,qualis in pure est.Quod si &mu peni
93쪽
LIBELLV stus corruptus sit iam nullo caloris nostri ope iuuari potest. rum igis est,quod initio proponebaturiunicam quide esse innati caloris actione.&qua cibos afficit di qua putresceres succos, Caeterum no vnicum sortiri fine, propter afficiessi corpis dispo/sitiones. Iam igitur manifesto apparet, di quid nam humores concoquar,&quid nam concoctio sit:cur item multae conco/ctorum differentiae existant. m& Hippocrates cum de pure loqueretur,laudabile est inquiosi minime liuens,non setidum quasi 5e coctionis eius quae in pus vertit, plurimς sint differetis. Est autem coctionis proprium ut putredinem cessare faciat, ut Galenus ducit,ea nimirum ratione t quod cum semel innatus calor externum superauit, insequitur in excoquendo humido mediocritas quaedam,qua& omni acritudine exuitur , simul 5epraua omni ac rebelli qualitate,quod di in cibis accidit,quum probe conficiuntur.Quamuis & quae modo concocta sunt, ni citius abiiciantur a corpore,processu temporis putrescant it rum,ut Galenus docuit. Quamobrem di quae relinquuturin. morbis post iudicationem,recidiuas facere cosueuerunt. Non temere credendum abyssi3 succum ventri inimicum esse:Dap salserine absinthii hallucinari Avicennam, sis ex ipsas libro secudo pauca.
Amnthij succum ventri inimicum esse scribit.Auicena sed de post eum Mesues ut qui ipsum plurimum kγctari soleat.Atq; h ic quidem a Serapione hic vero rur, sus a Dioscoride qui capite de absinthio ita inquitan potionbi hus tamen cum non probamus stomacho enim nocet di capi/v tis dolores lacit. addiderunt hi causam,cur eiusmodi incommo da pariatisalsedinem,quam satis norunt,di ventri officere,& vomitum ut aiunt ciere.Caeterum ii ita seres habent:mirum pro/secto est cur no modo eum potui tradan uicenna Ne Mesues, sed quod amplius mirere,ad vetris vitia eo utuntur ,succsi nam absinthi3 appetentiam excitare aiunt. Haec igitur acrius consi deranti,non nihil suspitionis habent,ne F enim primum salso do ea qualitas est,quam credamus nauseam vomitum. cieret
Pinde di veni officere,qn potitiaqsale condiri solent salgama vocat gustui grata sutrati in quotidiana mesa,resipia cotra q
94쪽
. LEO FAR. 6 salis expertia sunt insipida sere, asty inoIida, demum omnino
gustui ingrata:reperies. Porro esto sal nauseam ciens,ac ventri inimicumnum ea de caula,absinthium fugies:*scilicet salsitu/dine abudere haud sanemam & si quispiam acrius Rultarit,am, ritudinem, atq; astringentiam validam in eo reperiet at* omni sui qualitate,ventri gratummi os amarore torqueret.Tu ne igi/tur inquies Dioscoridi obuiam ire audebis i Ego vero ne viis quam Dioscoridi obuiam ire timuerim dum Galenu aliter sen/tientem videam. Is ita F in libris simplicium pharmacorum de abrotano in hunc modum scribit. Inimicum est stomacho abroranu,&seriphum.gratum vero absinthium.Nam amars omni fariam stomacho insensum est,austersi vero fe acerbum atq3 vnbuersim astringens omne stomacho amicum .Ea igitur est causa, cur hoc quidem ventri aduersetur,hoc vero minusmon aute sabsedo:quam absinthio inesse Mesues de Avicenna scripsere. cum tamen salsus lapor non nisi seripho proprius sir.neux ea ratione ventri inimicum eum,esse asserat Galenus:sed quia amaritudι nis mulis,astrictionis vero paucpparticeps existat. Cum igitur multis modis peccet ratiocinatio haeciat* idcirco nullam fide conclusioni faciat,inulto satius fuerat Avicennae experiri num
huiusmodi incommoda pareret absinthij succus:q ubi semel id
scriptum inuenerat: ratione quoq; confirmare velle. Quod si is cissct,haud temere muIta pronunciasset quale est Φ apium capi ei inimicum sit,* radix pentaphili perniciosa.* ancula validissime menses cieat. atq; alia mu ita ,quae experientia falsa esse monstrasser,necp iteis difficile est in plurimis vidisse erroris caulam,
atq; originem plantarum enim notitiae impcritus:ispius ςqub fuocatione aliqua dccipitur,quale est quod de absinthio paulo ante dicebat.cum enim& seraphum quoq; absinthium dici so/leat: h nc factuna est ut qua huic salsedinem Galenus tribuit,isti uniuei sim ad absinthium transtulerint. Nam quod de pentaphi
Ii radice ainnullus st qui non videar,a colchico transumptum esse,s qui uocatione quadam,quoniam scilicet tam colchicum et Pentaphilus,hermodactili nomine censeres Verum non est monobis animus errores ipsius in simplicium mςdicamentorum Viribus aut natura annotare. Hoc unum tamen preterijsst nolim
quod initio secundi libri scribit ubi summatim medicamento/
95쪽
torum vires enarrat. Vix essim fieri potestis a quopiam vel miγnimum medicinae perito dicatur carnis productivam eam medicinam esse quae sanguinem superuenientem viceri coagulet & exsiccet,cum enim Galenus libro tertio ac deinceps in curativa methodo de his dissereret ne vitu voluit medicum quippiam per se operari sed veluti eum qui prohibentia longe amouear, , quamobrem & ea ratione carnem producere docet i detergentihus desiccantibus modice utaris,tu vero Immaginaris Vim medicinae esse non naturae quae sanguinem ipsum influentem corustulet atq; in carnis speciem ae consistentiam ducat. Verum haec Parum quoq; in ea arte exercitatis nota erant:quamobrem non est cur de his loquamur amplius.