Nouae Academiae Florentinae Opuscula aduersus Auicennam & medicos neotericos, qui Galeni disciplina neglecta, barbaros colunt. Elenchum sequens pagina demonstrabit

61쪽

nulenti generis coctricem , atque humorum coctionem: quo vero rubea magis fuerit, nihil aliud est,quam dicere ipsam magis ab idea sanorum distare, atque eo magis putredini attesta ri. Sed & nobis experientia confirmatum est: dummodo febris valida sinde. vires validae,etiam si tenuissima extiterit urina, cinmode venam secamac non minori utilitate,quam si admodum rubeat.Quin & tibi ipsi contradicis Avicenna quo pacto enim si ad phlebotomiam, statum morbi, aut expectare aut pNteri re suadest consilium ab urinae rubedine di crassicie sumes, ne Penim cocto iam morbo huiuscemodi apparere potest. Dic, mus demum omnia ea, seu plurima quae hoc loco collegisti e falsa esset tum infinitis extitissse errandi occasionem et de miseris

: Quod vero paulo post addit et quando mittendi sanguinis

indicationem ab ipsius mei sanguinis colore sumiti satis monstrat,quanti ipse faciendus sit. Quippe qui ea quae priuatim casu aliquo expedire, dixerat Galenus, ipse veluti uniuersales mis gulas ac pit, quum dicit ,Amplius sanguinis qui egredituris aeolorem attende &si fuerit subtilis albedini attinens, ipsum' allico retine. Huiuscemodi namque verba: ex Galeno procul dubio habita sunt, ubi in therapeutica ad Glauconem, atque in cura quartanae suadet flauum ac tenuem sanguinem statim supprimi ratque id non iniuria ut qui si vacuetur, nihil aegrum iuvabiti cum ex melacholico & crasso sanguine potius aegrit do consistat. At plerumque accidit, vel quando imminet frauitudo, in etiam quando iam in eoepit venae sectionem opportune adhiberi, non ramen apparebit eo rempore sanguis: aut ea lore ut substantia,a sua natura alienus. Ita enim di Hippocrates secta cubiti vena in lateris phlegmone, primo quidem Iam dabilem mittiti non tamen supprimit ita oc in febribus sin ch is, priusquam putredo accidata sanguinem mittet medicus, neque adhuc inlaudabilem. Quare neque Avicennae regula me pranda est, neque ipsam ex Galeno, aut ad ipsius mentem

elicere videtur.

.Proponit postmodum verba quaedamqns etiam in oleo

62쪽

pere inquit tibi caue,ne aegrum ad Unum duorum perducas, terae inquam seruorem: aut frigidorum cruditatem . Ego veror γ' nescio quo nam pacto huiuscemodi commentus sit Avicenna. . D Si enim Galeni auctoritate hcc dixit:vti soler,mentitur, neque enim Galenus visus cst unquam hoc pertimescere, etiam inar dentili ima febre, immo statim refrigerari aegrum, ac vires sibi assumere naturam vidit, nempe quae una cum sanguineaetiam bilio succo exoneretur. Neque enim bilis preterquam infel/laa vesica per se consistit.Sed plurima sanguini admiscetur. Nouaque pertimescant bilis feruorem medici: dum sanguinem ttunt et solis istius hominis verbis 'perterrefacti. Sed potius Galeni operibus inhaerentes, atque ipsum imitati t etiam usrue ad animi deliquiu minime formident,ubi expediat.Quod rationi innexus,haec dicat nullam ipseaddidit.Quod vero expositores dicunt. Sanguinem veluti irenum biliosi humoris esse. Si quidem intelligunt, minus calidum ac siceum essecora putidum magis sanguine ab unda t: hoc di nos fatemur, non tamen credimus vacuato sanguine qui iam una cum bile seruet: reddi ex eo corpus calidius.Sed refrigerari potius vacuato ser/ uente ac bilioso sanguis,ac naturam illico reliquam bilem edomare,ac per notas vias pellere,quod tu opere iti esse mostrauit Galenus,non autem imaginario , qualia plurima sunt quae tu dicis. Od etiam ex aduerso dicit,reddi sanguine vacuato humores crudiores:nullam aliam rationem habere videtur, pretet quam Φ concoctrix paulo im cillior facta sit,atque eo dimoelius concoquit. Verum addidisse oportuit,non esse in omni sanguinis millione hoc timendum . Sed solummodo, ubi admo dum crudis plenus sit aeger,cui rei'iam supra occurrebat Galinus,quando eum qui cruditatibus laborabat vacuare docuit,si n.ita seceris,nequaquam huiusmodi pericula obibis. Pensitanda deinde hominis istius Inconliderat atque inco stans doctrina : Vt qui toties,tot & tantis p missis periculis,a venςscetione nos deterrebat, luit modo etiam sine necessitate sanguinem mittere,quo circa hqc manifeste monstrant, quod

supra diximus: Mupassim relligere vera:falsa:ac demum quς cunq; scripta inuenerat nullo delectu habito. Sed di ea plerum P

63쪽

ottumpere,ut de Galeni sententi js supra monstrauimus. Mul toties cmquit phlebotomia in febribus licet necessaria nosti, efficit ut natura, super materiam fortis fiat, fatemur igitur dinos dum reliqua suadent, in omni sebre quae ex putredine est in inquit Galenus opportune venam secari quo saltem bre/uior fiat morbus & tunc necessaria quidem erit, non quo de visera alia s periclitaturcger. Sed quia ea ratione naturam conco quentem iuvamu S.

Reuertitur postmodum ad ea que 'dehortatur atu hoc om/ .' nia fere uno capite comprehcdit caue inquit sanguinis mis sionem in frigido temperamento,ac regione,in fortI. Item dolo' ' ret post coitum quos, di in prate quae est post quartumdeci/' mum. di in aetate senum , hscille. Ex quibus plurima falsa dici:

Plurima vero perperam acccpta,hac via apparebit. Quae qui/dem de sorti dolore supra reprobata sunt:non rapedit nunc ite/Tum incensum venire. Sed haec quae dicit modo: mentem ipsius aperte monstrant,nihil veri habere,quum omnino atque absoluta voce phlebotomia prohibere videatur. At de coitu quid dicam aut quae nam indicatio ea est ubi enim valeant vires: ni. hil medicum mouere debet,siqua ex solutio per coitum facta sit neque enim ex quolibet coitu, vires deficere crededum est. Quocirca hoc Avicennae cictum plurimis errandi causa extitit, ut qui non a viribus consilium sumerent. Sed aulneret Sequae quidem omnino venae sectionem prohibere credebant. Quae vero de adolescentibus&sembus addit, quando tu vidcris has am/has aetates,pari passu procedere velle: haud verum dicis, adol stenti enim citra quartum decimum,nuquam,sembus vero ali quando sanguinem mittere possumus. Sed di de senibus nihil determinate loquutus,nec aetatem signasti,qugeam prohibeata Sunt enim di qui quadragesimum annum agunt,senes at non. . de his intelligedus est locus. Pr terea quum adolescentes ordine quoda phlebotomiae assuescere doces, nequaquam di quos adolescentes dicas signasti, nec bene scimus num aetatem quae ante quartumdecimum est comprehendas:quando conditiones corporum quas subinde affers, decolore: repletione: & venarum

amplItudine,videntur suadere medico ut confidat,quemadmo/dum etiam in sine di in puero quoque ante debitam statem, enam sicari, quod tamen omnino negaui GalenuS. Cuius ra/

64쪽

DE V E N E sECTIONE tionem si vidisset Avicenaripsam procul dubio posuisset quam

libro therapeutices nono Galenus religit,nepe corporis disso. lutionem quae tu eiusmodi aetate abunde contingit. Quum vero deinde,& eatenuata corpora di obesa seu carnosa excipere videtur, oportuit fortem crassitiem Interstinguere, quaedam enim cum exilitate venam est, qualia ea corpora sunt quae crassat valde secundum naturam, dixit Hippocrates, at

, , in his proculdubio vera est Avicennae sententia. , , Quod vero addita ue ne fastiditum phlebotomes. Sed prolonga ipsum adhoc ut fastidium eius digeratur, videntur haee quidem verba esse Galeni, quum pluries dicit non esse mitten. dum sanguinem,nisi ubi ea qus vel in ventre sui, vel in primis venismon sint concocta, quod si hoc modo intelligit Auicemna,optime dicit,ne.scrudi humores in venis ulterius trahatur,

verum signanda erat hsc ratio nec toties isto libro istud mei r petendum fuerat.Quodsi per fastidium,nauseam quandam atque ad vomitum procliuitatem intelligat, no video quomodo omnino veritatem habeat,plurimi enim Sgri sunt,qui huiuscemodi vitio laborantes:sanguinis missione postmodum,melius quo ad vomitum se habent. Verum tame est Galenum eos quiore ventris plurimum affligunturipropter syncopen, quae inde accidit sanguinem mittere veritum esse,quam rem tu subsequetibus verbis mostrare videris, quum de imbecillitate oris verutris meministi.

in Suadet deinde Avicenna quum primum sanguis missus est properandum illico esse ut de sanguine quod reuolutum fuerit, restauretur. Sed si fuerit sortis,cum assatura inquit carnis, quo/niam si digeritur dicit ipse,multum nutrit di bene. Regula haec admodum mihi suspecta est:neque enim quς,vacuata sunt corpora ad ea reficaeda properare debemus,tum quia ut dici quoniam paulo imbecillior:existit concoctrix virtus,tum quia periculum immine ne cruda adhuc In venaS prς Inopia trahatur. Quare satius duxerim a ut ptisanam aut eliquatas carnes ubi expediat,ari; omnino quC facilia concoctu sunt,sgro exhiberer

quo huiusmodi pericula fugiamus. Sed di siquis tua verba ita absolute atque uniuersaliter prolata,intelligat rates enim solet disciplinaru propositiones esse ut perse di in omnibus vers sino etiam in acutis propcrabit ut nutriat tuo s. confisus consilio.

65쪽

Quod quam absurdum sit alij viderInt.

Docet deinde nosconditiones quasdam bene exeretae phlebotomis.atq; inter eas suadet primum,non uno impetu neri di cens. Et ad summum melius est ut phlehetomis vices sint m υ tae. Quod quidem consilium non modo inutile est,uerum di danotam:quando si eo modo laciest sanguinem quidem mittes, verum multo minus grum iuvabis quod di abunde Galenus docuit,in libro qui de venae sectione inscribitur.' ' Quid est iterum quod deinde dicit de phlebotomia quum' ' non est necessaria coleram rubeam ebullire iacit e quum paulo

ante iuuare eam in febribus dixemisset; eo quod necessaria sita Quum iterum pluribus modis dici queat,non necessaria,tu tame uniuersaliter hoc accidere asseris,nescio ego quam verer erit enim non necessaria corpori omnino sano:erit & aegro quandoques paru a ςgritudine laboret non necessaria. Nescio tamen cur omnino malum hoc insequi debeat, venae sectionem illa miri bilem faciat effervescere. Sed & de his supra alias mentiosuit.

De melancolicis vero fle epilepticis dicis in hora qua solet

mnas irrepere,media.snocte,mittendum eis sanguinem esse, atoi oportere ut gladius acutus sit atqx angustu vulnus, ne lam inis multi nimius exitus accidat.Quauis se hocvniuersaliter honum esse dicas: ubi iterare opus non sit. Mihi vero scitu di/gnum videtur, cur nam eam horam eligas: aru aegro quietem tollas,quodcunq; enim pro causa afferatur , imaginarium pro culdubio erit ac tacite.Galanus quoque quamuis magna urgente necessitate in 'mittendo sanguine noctem non pertimescat: mane tamen fieri suadet,nec quum de melacholicis vacuandis disseretialiquid huiuscemodi docuit. Qus vero addis de angvisto vulneret hanc videris rationem reddere, ne inter dormien/dum vulneris solutio accidat,ac exinde sanguinis profluuium,

quasi non pluris faciendum sit,quod per angustum vulnus crassus sanguis minime vacuari queat et quod de tu alias dixisti. Quin etiam non possit ministrorum diligentia,huiusmodi periculo obuiam iri. Dicere etiam unIuersaliter hoc verum esse in

omnibus qui secundatione non egctiomnino falsum est,in plu/rimis enim febribus processu temporis crassescit sanguis,atque ex angusto vulnere non nisi difficulter egreditur.

66쪽

- DE VENE SECTIONE Hec sunt viri artis medicae studiosi quae inter e tera multa adnotalla decrevimus,nel enim ab initio ita Avicennae verba insectari cogitauimus:vt vel minutiae omnes Incensum venirent. iam enim ad taedium usi puto,huius hominiS meminimus,ea vero quae attingere visum est de Galeno: & veritati: 5c sibi mei, quandoq; aperte dissentire videntur. Scio tamen fore quosdam qui proterva quadam obsistentia,relpondere enitantur, ac suis glossis:fulcimentisq; inanibus,ea rueri,quae Omnia si quis prosequi vellet, iam eorum istar & ipse sophistarum habitum indu ret.Quanto satius est Galenum imrtari,qui nullo pacto veretur Hippocratem dimittere at pium erroris incusare quando*. Sed di nos iterum,non minus Galeno obuiam ibimus: siquan/do mens ipsius parum firma appareat,ar hoc puto,optimi viri di cui ipsum scire cordi silmon autem inauis quaedam gloriar officium esse. Valete.

ninu in G

lti l

67쪽

ώ LEON ARDI GIACHINIME DICI GALE NICI

LIBELLUS.

Cuius est scopus uitum detrimenti bonis Iris afferat omissa rone aliora scriptis temere subscribere.

68쪽

Saepe eum una essemus doctissime Paule,eorum curam ac

diligentia detestati sumus:qui. co scriptorie quorunda no: minibus se mancipant, ut rocinio omni posthabito solis eoru. authoritatibus innitans. his solis credant.hos. n. stultissime cre/ dunt:quae scripserint, haud equide temere, vel Ione ac longa Ferientia ductos, prae pisse Pinde vel leui eois assertioni,habindam fide. Asserebas tu multa hinc bonis artibus detrimenta orIiri. Ac primu mentis torporem quenda atq3 ignaula paruSicuti enim exercitiu corpora firmat,ac roborat,ita & rocinatio crebra

lintellectu.Dehinc di simplicissima udam credulitate inde gigni,

iquae In multos tande ducit errores.siquis namq; nullo delectu habito, quae unusqsq; liis mandauit,no consulta rone credat.Sintersi umcui qui se expertu asserar,facile cocedat,plurimu tanalem se falli, perietioritur demu & ex eade radice remerariuS as.scelus qda:quo eo insaniae perueni ut holas,ut veluti caeci nec veru a falso:nec pbabile a necessario,satis interstinguat. Cuius cub. pae haud video munes esse nostri teporis,literatos quOS appel/riant,presertimq; Theologos: utpote sibus immodo negocivi cst pauigijs,clamoribus, armis quoq; si per plebe liceret hi qde Scotti cuiusda dicta defensare. Alij Ihomae alii alteri'rut cuiglibi do est. Hinc nos quoq; eade tetigit labes,tum in philosophia, tu

in medica disciplina. foedarui. n.& nostros animos suo coluber nio monachi. Hinc tot ratas igenia in Averrois cujusda coeno volutata,purissimis relictis aqs,sibi adeo placuere,ut mera argincorrupta ipsius barbarissima verba,in delitiis haberent. Ego vero nescio quo afflatus numine a studioR meoru primordijs, horum curam aspernatus sum,ut pote qua longe a veritate ho/mine avertere arbitrarer.Quo factu est ut semper vile duxerim, ac rudi intellectu dignum,absq; rone procaci quada temeritate, unicuis scriptori:subscribereratq; in re medica prcsertim,in quano modo veritatis inquisitiorue1 & opus quaeris. Deq; ego is fuerim,qui omnino vetes authoritati,detrahere velim:lcd qui nullum vetustate authore.fieri censea quod Qbusda placere videt sed raris ingeni, dotibus:firmis demostrationibus:clarissimis inuentis fieri admiratione dignos holas,atq; in authorum censum

69쪽

vri asei stantur,mereri. quales Hippo. Arist.Caleniis, Theophe.

extitere. Nos ita P nec Galeno velut authore inmusiquod is pithia nobis oracula depromat:sed quia recta rytione ductus plu/rima inuenerit,plurima item veterum monumenta illustrariti .Quae omnia post modum experientia comprobauit. Num igie ea ratione . vetustatem sapiat,praecones quosdam in pretio habeam Avicennam.LMesuem Serapionem Nequaq.quoniaeos ne* etiam recte exscribere ed cuncta dehonestare,demostratio ν nes peruertere,omnia mendis replere videas. Viderat haec iam pridem,Nicolaus Leonicenus,atq3 Avicennς errores multos detegere conatus:tantum abest ut quippiam bonas artes iuueri quin potius velut insanum Iudibrio habebant,ac valere omnes sinebant.tanti est inter saluos sapere. Accessit nostra aetate Am/ihrosius Nolanus quem satis laudasse haud potis est nostrat,quidi aduersus barbarie.tum in philosophia,tum in medicina a iter dimicauit. ouissime vero Manardus vir promptissimi inget ni, primum se in acie costituit,pro bonis literis certaturus. Nominor & Academiam nostram lubido tenet quin tius spretis pecunijs & ciuili potentiamoctes dies* huic negocio insisteres. tanta puto effecimus.ut bonis literis de nos momenti nonihil attulerimus. Vt igitur pro virili communi voto satissaciam, dum alia & ea quidem maiora cudimus,Statui tibi,quriam diu in arena hac fortissime decertes,paucula quaeda scribere:quibus unicuiq; satis liqueat,quam turpe sit ac perniciosum ratione noglecta solis authoritatibus inniti. Vale. in iu

ii s di

70쪽

ADVERSVS ME SUEM ET VULGA'res medicos oes: Corpora nostra eadem ferre posse auxilia: quibus veteres usi sunt,idq; cum rati

ne,tum experientia comprobari.

Ostrae tempestatis corpora, vim lanisi aurillos, non sene amplius t dudum non modo medicis, verum uniuerti plebi consessum est. Medicis sideut siqua posint,ab inscitia famam suam tueanti l cum magnos ac difficiles morbos, velut insanabiles relinquunt.Caeteris veromon aliter eorum usum sormidan tibus e ut qui medicorum verbis perterriti sint ae siquis Aco nitum,aut Ixiam potui daret Huius sententiae authotes sunt Φdam nullius eruditionis viri,qu & Euangesistae cognomentum adepti sint,nec secus ac prophetae coelitus missi,vulgo audiri soleant.Tanta est hoIum stultitia,quibus semp mos est,externa almirari,atoe omni studio prosequi,propria vero ac familiaria de γspicere.vide quem nam homine sibi sectandu medici proponat. Hic cum totis viribus atra omni studio.in recta pharmacorum copositione inrederer,modsi excogitauit subinde,quo simplicia inedicamentos vires reprimeret,roboraretue,prout cuiu3 opus erat. Versi tantu abest ut quippiam hos probe assequutus sit ut primsi nec medicamEtos quae sibi coponenda statuit: ullam m, thodum, ullasve indicationes sibi xponar,adeo ut per insoniarseu Deorsi oracula reuelara putes. Quin nee vel minima quos parte simplectu quibus utendii erat,satis nouit. Porro ea ratio/ne tantsimGaprum Euagelistam extitisse noui:* praeco nunciu=uae alienorum esset.Innitebatur miser Avicennae, no aliter si a Dolichis phaselisq; cucurbita admoueres in Aloen venas ape nre psilliumq; interanea ignea habere,extimas vero parteS,algeres diceret.Dum iterum hebenotrichum ventrem soluere indu hirato assereret.Demum quoscunq; errores lane sortuna inuene/ra gratis in suum exscribebat librum.Sed de his hactenus. Noque enim.is sum,qui candidissimi Manardi laborem quem in hoc nebulone impendi frustratum iri velim. Itaq; ad id quod initio propositum erar,reuertamur. Hanc rem iesu; experimen ro,nec ratione, compertam ait, verum sibi petit iniurato oo