Eudemiae libri VIII Janus Nicius Erythraeus

31쪽

EMIAE TIB. I. pitios, plerique aratos putant nam praestare a junt multo, unum diem in summis voluptatibus esse, quam multa saecula in hominum memoria vigere. Longe aliae si eorum ratio, qui sunt uxoribus praediti iis enim diis hominibusque omnibus approbantibus, licitum est, suo arbitratu vivere, voluptatibus indulgere, loge sumptibus progredi iis permissum videtur, ut ex pecuniis, quas ex pinguibus sacerdotiis, quibus praediti sunt, colligunt, uxori bus in redimiculum praebeant, in collum, in crines ut eisdem domos ac villas in urbium modii aedificent, Attalicis peristromatis ornet, supellectile aurea instituant; nam argentea apud eos eviluit; rhedisserico constratis, multoque interlitis auro, equos preciosissimos addant, sericis item atque auratis ephippiis Crnatos. Denique persuasum est omnibus, in uxores eorum, quos vel meritum, vel ambitio, vel fortuna, vel casus in id dignitatis fastigium evexisset, omnem regalis opulentiae cultum convenire, quo una cum maritis suantur. Sed omnes simul Dynastae, tum elibes, tum ii, quibus sunt uxores xliberi, de omnibus cotroversiis publicis una eum Rege constituunt, sacrificia procu

rant

32쪽

14 A Ni NICII ERYTHR.rant, sacerdotia inter se divisa habent in agentes eorum reditus , quorum magnam partem in suos usus transserunt, ad victimas coemendas, quibus Iovi, Minervae Apollini ac ceteris Diis sacrificent, atque ad ministro coplures alendos, conferunt.

Hic cum paululum interquievisset, Paulus I milius, redintegratis viribus, Dii, inquit, dent tibi quae vis nunquam esca una bene de me meruit magis, quam prandium, quod mihi dedisti. Sed illud nobis expedi Quisnam est hortorum istorum dominus, qui, ut inscriptio fronti affixa pollicetur, sunt octavum Mundi miraculum 3 Tum illes Non hos modo, inquit, hortos, sed etiam circvjectos hortis campos ille possiidet, cui ego meas operas locavi. Hic est Dynasta Plustius, copiis, auctoritate, atque opibus ceterorum facile princeps hic artis coquinariae, cujus peritissimus habeor, inprimis studiosus, quia

bonas coenas prandia concinno universae familiae quasi habenas mihi tradidit.

itaque sum promus, condus, atriensis, praegustator, carpus nam quae apud vos servulorum sunt munera, hic liberis atque nobilibus mandantur ego cocis, ego cellariis impero ; ego contumaces, ac minus frequen-

33쪽

EvDEMI E LI B. I. sfrequentes, mercedis, vel diariorum parte

aliqua multo, neq; quisquam mutire aut hiscere audet. Tum, Tu igitur, inquit AE milius, si tibi est ocium, i dominus ne vult, duc nos quyntum potest in tortos istos cupimus hercle eos aspicere. Ut lubet, inquit ille nam ego ociosus sum;

de domino nihil gratius potest accidere;

quem in summa rerum omnium abundantia non solum luxuria, sed etiam luxuriae fama delectat. At ego de auro solicitus, quod ferebamus, Quaeso, inquam, Galloni, locum aliquem tutum inveni, ubi has sarcinas deponamus, quas in humeris usque a mari gestavimus Bono animo este, inquit ille hoc ad me recipio Sumtasq; in manus Hui tam graves has, quaesoῖait;ac pueris, quos secum habebat, portandas tradidit. Facta igitur potestate introeundi, primum in aequam quadratam agri planiciem venimus, multis arborum, florum, herbarumque partitionibus ornatam Vistinctam in cujus medio fons nitet ingenti magnitudine atque admirabili opere factus totum opus ab inferiori parte quadrilaterum est, superiori rotundum Ab inferiori per quatuor scalarum ordines ex aequo distinctos ad su- periO-

34쪽

is AN Ni Ci ERYTHR. periorem ascenditur. Ubi magna ex basi plurimis succincta monstris inter leones quatuor totidemque gigantes e marmore ingensvis aquarum erumpit, in subjectum defuit lacum refunditurque permulta leonum capita, cancellis ibi circumductis aflixa, in subjecta receptacula; inde per occultos meatus ad alia leonum capita sertur, alteris cancellis paulo infra perductis haeretia, ut iterum refluat. At vero pars inferior ob quatuor eos aditus, unde in superiorem aditur, quatuor

etiam in partes scissa atque distracta relinquitur , quarum unaquaeque pelagi cujusdam ma aginem refert, tam prope ad similitudinem veri, ut, infla breve ejusdem spacium,aequoris immensitatem agnosce re, in liquidi fontis nitore similem placido mari colorem aspicere videaris. Ad haec, singulae in singulis pelagis naves, ex malis&antemnis tenuem ac simile velis humorem extendentes, cum tritonibus ternis buccina aquam fundentibus, tanto artificio conficta versantur, ut naves non immobiles stare, sed totis pelagis ferri, nec tritones buccina aquam spargere, sed in- flare sonum leniter dicas. Praetereo obeliscos, vasa ea topho, ceteraque Ornamen

35쪽

E DEMI A LIB. I. rata, quibus omnes undique cancelli extreiana omnium lacuum ora cinguntur. Nam

alia longe admirabilia parvis Musitatis in rebus oculos immorari no sinunt. Etenim in summa ejus soli planicie binae aedes excitantur, forma, magnitudine , cultu geminae atque simillimae. non alias magis regalis opulentiae cultus exornatu depictae porticus clari itima toto orbe terrarii mari .villas exponunt imposita aedibus prestega circumjectos late campos Sc colles ostendunt 'lic laquearia, hic camera extantibus ac prominentibus figuris interlitis auro conspicuae, hic picturae summorum artificum manu elaboratae, hic lecti pulcherrime strati, hic conopea, hic

stragula vestis, hic denique quidquid Re

gum usitatas delicias fastidientium in aulis luxuries invenit Media inter ambas aedes tellus molliter in theatri formam attollitur opinor, ut inde excitata tanti operis admiratione Natura tanquam artis ludos aspiciat. Per id theatrum, duplici scalarum ordine, multisque praeterea aliis transversis, sed in unum exitum coeuntibus viis, in aream lapideis in aditu cancellis instructam ascenditur. Hic oculi, qui

rebus a se antea visis nihil fieri posse perse- i ctius

36쪽

18 AN INICII ERYTHR.ctius existimaverant, nova atque improvisa re percussi judicium suum contemnere incipiunt Positae in medio platani, non magis ad umbram hospitalem consociandam, quam ad conciliandam sua sibi proceritate ingentem admirationem, ramos extendunt. Hinc Millinc ambulacra suis extenta porticibus, ex duplici columnarum serie, non ita latum, sed gratum villarum amoenitatem persequentibus diversorium praebent. Sed, magno vescendi studio incensis nobis, ingens pulsantis strepitus ab ostio veniens excipitur missus a Gallonio , qui inspiceret, quisnam homo ita fores illas impeteret, reseri, aenisse a Dynasta Bibulo nuncium, qui eum Opere

maximo evocaret. Intromisius in haec verba loquitur Summus Bacchi praeses ac Dynasta Bibulus, herus meus, jubet, nisi suam gratiam negligis, jam ut ad sese venias. cupere enim, ait, coram tecum de rebus gravissimis agere. Tum Gallonius, sane commotus, majorem aliquam esse causam ejus festinationis suspicatus, Nuncia, inquit, domino tuo, jam ibi me adsuturum Min nos intuens, Nihil, ait, a me faciendum est prius, quare ut hujus imperiis obediam. Hic est enim magnus illeBibulus

37쪽

EvDEMIAE LIB. J. et 'bulus, qui amplissimo munere praeditus,. magnam apud omnes retinet auctoritatem. Vos me audacter sequimini licebit enim, hac praesertis occasione oblata, Vrbis formosissimae speciem, atque horum hominum utius ac mores agnoscere. Sed

ne peregrinus habitus, omnium in se oculos attrahat, neque cogat quoscunque adire, appellare, quid velitis, quid veneritis, qui sitis, cujatis, unde siti. vestes quas habetis, deponite. induite alias, quas vobis praebebo hujus regionis proprias. Cui ego, Amice, inquam, suade, age ulli ibet duc quo vis haud sane usquam a pedibus abscedemus tuis. Mutata igitur veste horam circiter diei undecimam , urbem magnificentissimam intramus forum amplillimum Melegantissimum, basilicis, templis, porticibus septum adimus. In cu us summo clepsydra aspiciebatur, cum hoc epigrammate: mor, Ut petit ima gravis cleps drai coditus Sic cadit athere mi isti ab axe dies. Heu properata nimis matura fata senecta, Sifugiunt anni more cadent: aqua. Si vix orta ala es, cum sua funera sentit, aeuod datur exiguum tempus abibit iners ἶ

38쪽

Sola manet Virtus rapidi immobilis an Catera nati Vespondere pressa ruint. Et quia anni fervidissimum tempus erat, credo aucupandi frigoris causa, multi viri nobiles, multique etiam, qui vespere vivunt suo celeberrimas urbis vias , largi- fluos sontes, latissimas plateas, equis rhe- disque vecti reptabant. Sed oculos in primis nostros, quorundam ad se splendor attraxit qui rhedis multo fulgentibus auro ostroque delati, quacunque pergerent,

turbare ac permiscere omnia videbantur. nam eorum circum pedes turbam submo-Verea equos, asinos carros, obviam venientes expellere praeterea cunctos tanquam Diis de Caelo delapsis illis assurgere, decedere, capita aperire, in genua procumbere, equos, ac rhedas sistere. Quod cum nos Gallonius eo splendore quasi perstrictos aspiceret, Nolite mirari, inquit; hi sunt Dynasta illi , quos diat videtisne ut iis honor habeatur, tanquam praesentibus Diis 3 alia inquam qui cultus quae luxuries at Romae nemo senator,nemo Consul ac ne Tiberius quidem rerum dominus, hujus opulentiae luxu decoratur nam ille in omni cultu vix civilem modum excedit.

39쪽

cedit. Hoc interim spacio ad aedes magni illius viri venimus, vestibulum Manibulacrum ante aedes luculentum aspicimus, intramus latius, ac primo pedem intro iii perist3lium ferimus. In cujus summo fons erat e dynasta dignus Bacchi simulacrum, factum e marmore cado insidens, m ejere videbatur in lacu sibi subjectum, eratque magna in basi grandibus litteris incisum hoc epigramma. Impositu lacui magno qui cernis Iacchum Mejere, sed liquido rore replere lacum, Digna melit Baccho largiri munera, posce, Pro gelidat undaservida musta dare. Tum pateat vesica illi, nec calculi sobsis, Semper ut 'pulpa vina bibatur aqua.

Gallonius rogat unum ex familiaribus, ut domino renunci et, se ejus vocatu acci

tum adest, proinde imperet si quid velit.

Respondet ille, omnes tunc ad eum aditus interclusos esse. nam sittacis, lusciniis, fetibus, si in iis, canibus, quos semper circa se habet, quosque plus oculis suis diligit, coenam dabat, ac suis ipse manibus cibum praebebat. Cui Gallonius, Fac, inquit, sciat, me adesse cetera nihil moror. Interea dum ille it reditque complura parietibus epita

40쪽

3 JAN Nic II ERYTHR. epitaphia, hinc&illinc affixa , conspicio. rogo quid sibi velint respodet mihi unus; Haec sunt epitaphia feliu in canum destinctorum, quos dominus in deliciis habuit, quosque ipse multis cum lacrimis supremo mandavit officio. At ego in pugillaribus, quos semper mecum sero, coepi ea describere.

Epitaphium elis nomine

Nicolosa. Siquaris, Nicol afui, non improba filis;

Cui tulit immeritam sumpta lacerta

necem.

Molliter erubui moriens incumbere licto, Languida vel durofunderemebra solo. Tugnavique diu , morti non cedere nixa.

Sed frustra. heu tandem perfida plus

potuit. vagari Sic mihi perque domos, pers ardua tecta Semper se ternu vivere posse datur. At vos depictas quasseti terga lacertas, Lurida in apricis insequar umbra locis.

Epitaphium Ruspoli Catelli.

Ergo tibi invisa ruperunt 'aminaParcae, Ri pote, amor domini deliciaque rui. non ita si dereos violavit Lesbia oce os