Peregrinatio sancta Fr. Laurentii a D. Paulo Sueci ...

51쪽

maturescere hominum iudicia. ex. perientiae quoque documenta breuiora proculdubio cognosceremus. Si enim plerisque in regionibus D eius, plantasque natura sua tardiores,colentium industria laborante tempus ordinarium producit Quid hominum animos diuinitatis aliquid habentes; aut huius virtute , ac speciali gratia aut aliorum hominum arte, praeceptis, maximarum rerum capaces reddi posse dubitauius mitto eam, quam antiqui sermandis ingeniis curam ,

, et dr,i sollicitudinem adhibueres nostris

blioth. iste sane temporibus, bjque usu probatum est . nec facilius bona ingenia arescere quam cum iis artibus imbuuntur, quibus natura sua maxime idonea re per a suerunt:

nec ulli bi faelicius publico regimini consuli quia ubi suae cuique arti, scientiae, profici nisi modus praescrib tur ut cum in aliqua quisquasingulari gradu praeminerit hono

52쪽

Sancta. 3ris, praemiique debitum terminum,

iure, non sorte,aut fauore adipiscatur. Hinc in melioribus Europae nostrae regnis,mirabilem venerabilis illius Societatis Iesu , ut in alijsita pretcipue in nobilissimis ingeniis delectum, ac instructioneis adeo florere, exercerique intelligimus. quia cum suo cuique studio, aptε

unumquemque accommodant, mi nus fortuna faelicem industria iuuani; pinguiori vero Minerua praeditum, ad summa Sapientiae claritatem breui attollunt: non iminerito, discipulos, magistros,apud summos inter summos venerari; apud invidos vero, ac inertes, vel timeri rectissime, vel calumniis frustra lacessiri experimeto probamus. Iuuatis omnia plurimum, matura ad extraneas terras peregrinatio; his praesertim conueniens, ac paene necessaria, qui ad summa rerum dirigenda, tractanda, nais

53쪽

24 Perestrinatio destinantur. Nam quemadmodum historiarum studio,communem reiagionum hominumque natura ad- disti; ita singulorum condit innec&agendi varietate, non alio uuam familiaritatis commercio penetra-

dibus g. 6n ater omnis prudentiae expe-gis oeulata mentia edocuit. At vero, sicut inaus Pinfiat re tam dissus a atque apud singulas uti, nationes diuersa , certum aliquid vij tradere, temeritatis plus habere A quam ingenii videatur. Ita mihi cu

t, i animo sum tenere liceat , apud Belgas li- . 2' teraturam , variarum rerum in- α.id' uentionem opud Gallos philoso biecta fideli phandi ,operandique dexteritatem; apud Hispanc Scholasticarum , a CMoralium scientiarum protunditatem , apud Septemtrionales populos, Exoticarum linguarum studiu& tacilitatem , apud Italos denique Poli Iicae perspicacitate, persectius inueniri. Quae cuncta , si cunctis

morale

54쪽

SancJa merentur esse commendatis una ;ita singula singulis, pro naturae,c5ditionis,facultatumque ratione, acquirendo sutura erunt facillimata De peregrinationibus denique, noest,quod cuiquam persuadere multum laborem, cum ad illas sponte, vel tepidissimum quemque cui nofuerint res angustae domi seu me itatis dele istatio, curiositas; se scie-tia cupiditas, fortissime trahat, inuit et . Nostris equidem populis, qui Septentrionem incolimus; aliarum nationum bello paceque commercium , non vicinas modo , sed longinquas regiones adeo pate- secit vi se minus faelicem , claro rumque hominum consuetudin

dignum existimet; qui Germania, Belgium , Angliam Gallias maxi.

me, immo Italiam non perlustrarit . Quod cum ex temporum negociorumque Opportunitate priuata, laudabile alae iudicetur; sic ex utilitatis publicae varietate com

55쪽

2 6, Peremnatio mendare maximopere non dubiatamus. Si enim tempora accuratius pensantur uuae cedo opportuna magis futuroru prouidis, qu1ine , quibus belli, pacis artes parantur; apud hos etiam, quos nuncatricos,aliquando iterum pro hosti.

bus habere postumus: dum hostiuvires, consiliaque nouisse, bene rei gerendae medium, victoriaeque parandae principium, politicarum Grum magistri, existiment. Honestos sane pro hoc sine titulos, ieregrinationis priuatae, de legationis publicae, minus vero licitum,in alienis regni, largitio, usu probatos suisse experimur; ut si verum enunciare liceat audoam dicere, omnibus saeculis, summos principes hac potissimum arte ex regiarum suarum

speculis alienis imperiis insidia struxisse, suaque quam plurimum prout libuit auxisse. Alia nunc bona quae ex nobili hoc peregrinationis exercitio,in publicam salutem con

ueris

56쪽

uertere prudens quisque peregrinator poterit; ea opulentiam,&splendorem ciuilibus, reuerentiam quoque pietatemque Ecclesiasticis rebus adferre posse, nequaqua dubitandum relinquitur:dum hinc

expulsam multarum nationum barbariem hinc inuectam morsi animorumque ciuilitate, historiae omni uiae temporum, ipsius etiam peregrinationis ratio. experientia, ubique abunde manifesteque doceant. Hoc nimirum medio, olim Romanam, Graecamque rempublicam , externis legibus Ormat amo; posterioribus 8culis Venetam, grauissimis moribus recetioribus Batauicam, opulentissimis commer ciis auctam pleraque Europae regna , prudentissimis consilijs, laudabili regimine hinc inde peregre addueto, crescere in dies ac florere magis, experientia teste, clarissime

cernimus.

57쪽

i Peregrinatio

SE ne me longius peregrina

tionis aucunditas trahat,reue Nae id negocium meum, Unde proxime digressus sum,recensendo fludia adoles Pentiae meae, quae in humani ribus,ut dicuntur litteris,pri, uatim, quam publice exasta supe Macanesi ore recer sere; nisi qi odad ornandum animum eruditione acumine conducere selet, hoc meum etiam, ad pietatis semitas,

religionis principia inuestigand excitasse, tamquam praeuenientis gratiae indicium, hoc potissimum ipto palam facere intenderem QEippe cum hist'riae uniuersalis, particularisque nationum lectio diuinarum quoque scripturarum , Iam priuata, quam in publicis coni,

si nibus meditatio, adeo animum afficerent; ut prae caeteris omnibus, quae teneros animosoel exemplo

58쪽

SancJa. 29xum iucunditate, vel doctrsnae suauitate capere solent mihi potissimum diuini numinis summam re- uerentiam gubernationis diuinae maximam admirationem insunderent iudico illa, aut naturale pietatem magis accendisse, aut quod cupiditas altiora scrutandi certius persuadet, gratiae quasdam scintillas paulatim immisisse. Quemadmodum enim, ut Psalmista ait Do minus soluit compeditos: Dominus ibluminat caecos ita doctor illuminatissimus Augustinus Sanctus in huc locum multiplices modos explicat, quibus mente caecos illuminare sola Dominus, eosque ad hos potissimum quatuor reducit Primum enim illumina per experientiam cognitionis, Ecclesiast. s I. Infapie-tia eius luxit anima mea, O ignorantias meas illuminauit. Secundo per

unctionem dilectionis, Eccles,. aut timetis Dominum, diligite issum, illuminabuntur corda venira, quia

59쪽

ut ait Christus Ioan. . ut diligis me, diligetur a Patre meo in ego in ligam eum, O manifessabo ei meipsu. Tertio per collyrium Tribulationis, und Tobiae ita dicitur, quod oculi Τobiae caeci, uncti selle piscis

illuminati sunt;&Hierem. 6. Per omne gellum erudiens Hierusalem Quarto, no illum in t per fidem

incarnationis ad Timoth. I. Gratia manifesata es nune per illuminationem Saluatoris nostri Iesu Christ. Quae omnia considerans Apostolus dicit ad Ephes Surge qui dormis,furgeia mortuis , ct illuminabis te Christus. Ego equidem, potuissem cum diuino salte Intellectum a Domino petiisse, ut scirem testimonia eius; nisi adhuc cum iuueno Samuele, es, dum sciuissem Dominum, neque reuelatus mihi fuisset sermo Domini. Tamen quia inteu lectus naturalis, in his quae studio

diligentiori pensitabat,affectus pie late iuvabatur quicquid ad summi

60쪽

mi boni cognitionem Mamorem, tam ex sacris , quam profanis literis,lmmo etiam ex quotidianis acti.

bus, iuccessibus proficiebat id omne singulari, uidiorique magis colligebat diligentia, secretiorique

recondebat sinu , ut ver8 Psaltem dixisse nunc intelligam, Mirabilia testimonia tua Domine, ideo scrutatam ea anima mea Gis enim ut bene hunc locum commentatus est Augustinus' enumerare potes tectimonia Dei, Caelumrerra, cto sibilia ct inuisibilia opera eius , quae omnia dicunt testimonia bonitauis, ct magni rudinis eius ρ Et ipse cursus frequensu tatusque naturae, quamur mortalibus consuetuae ne viluerint Tamen simus considerato aduertat, omnia se timonia perhibent Creatori. Haec

ipsa testimonia suere, quae sicut electos a Deo omnes ita hunc singulari conuersum fauore Doctorem, non solum ad veritatis Catholicae agnitionem,&lexum; sed etia