장음표시 사용
581쪽
4sio I IB. III. Ti T. XXVIII. Da seiutione indebiti.
6. Item is, cui quis per errorom non debitum solvit, quasi ex contractu debere videtur. Adeo enim non intelligitur proprie ex contractu obligatus esse,ut si certiorem rationem se quamur, magis ut supra diximus ex distractu, quam ex contractu possit dici obligatus esse. Nam qui solvendi animo pecuniam dat, in hoc dare.videtur, ut distrahat potius negotium , quam contrahat. Sed tamen perinde is , qui accepit, obligatur, ac si mutuum ei daretur , & ideo condictione tenetur.
Luibus ex causis indebitum solutum
7. Ex quibusdam tamen causis repeti non potest, quod per errorem non debitum solutum sit. sic namque definierunt veteres,ex quibus causis inficiando lis crestit, ex iis causis
non 6. CVI Q v IS PER ERROREMJ Facti quidem etiamsi subsit naturalis aliqua obligatio , quae tamen destiis
luta sit juris civilis auxilio. I. 9. C. ad Ieg. MD. I. 7. C. de cond. ind. Caeterum etiam juris , si is, qui solvit, ne natura quidem qualis qualis debitor est. arg. l. 7. de cond. ea. Eat. L 32. 3 I. I. s9. I. 66. de eond. ind. I. 8. dejur. Qu. I. I. pr. ut in post: Ieg. cumsimiLQv Asr Ex coNTRA e T v3Quia haee res specie in regotii invicem gesti habet. I. 3. ae eond. ind. Caeterum extra id , quod agitur , tacite hac obligatio nascitur. I. I 3. in . eommod. PERINDE O IGATURI I. D s. de ob I. Oerct. Ex bono scit. 8c aequo. I. I 6. I. 66. de eond. ind. cuin stricta ratione actus agentium non operentur ultra eortun
intentionem. I. I9. de reb. ered.
. REPETI NON POTE 1 TJQuasi solutum trans actionis causa ad evitandum periculum dupli. EX MI uva cava Ia INPIGONDO J Hoe .cit,
582쪽
DE OB L. QAR QUA . EX CON. 69 Inon debitum solutum repeti non posse, veluti ex lege Aquilia, item ex leavo. Quod veteres quidem in iis imatis locum habere voluerunt,
quae certa constituta, per damnationem cuique legata fuerant: nostra autem constitutio cum unam naturam omnibus legatis & fidei
commissis indulsit, hujusmodi augmentum in omnibus legatis, & fidei commissis extendi voluit , sed non omnibus legatariis hoc praebuit, sed tantummodo in iis legatis δc fidei commissis , quae sacrosanctis Ecclesius& caeteris venerabilibus locis, quae religionis, vel pietatis intuitu honorantur, relicta sunt: quae si indebita solvantur, non repetuntur.
est, ex quibus actio adversus confitentem in simplum datur adversus negantem in duplum. I. 23. g. pen. adiet. Acr. g. 26. ins de aes. Paul. I. sent. I9. ITEM EX LEGATOJ Et tertio ex causa depositi miserabilis. I. r. f. I. ct seq. depos d. f. 26. ins de nes. Sed nee quod transactionis causa. l. G. g. I. de Ond. ind. aut dotis nomine datum est opinione debiti, repetitur. I. 32.
PER DAMNATIONEMJ Forte ideo, quia majore odio dignus videtur , qui inficiatur, aluod testator tam severe imperavit, quam qui legatum simpliciter datum ne
Nos T A AvTEM co NaTI TvTIO' Extat in I. 1. C. comm. de Iet. Illa au vom qua ius, de quo hic agiatur , ad legata religionis aut pictatis intuitu relicta eoa tiavit , desHeratur. - . , RELIGIONIS uRL PIETAT Is J Religionis intuitu quid relinquitur ecclesiis, coenobiis, pietatis x nodoch his, ua comit 1, S c. . NON REPETvNTu Nam sublata salsa opinione, re Iinquitur pistatis causi, ex qua solutum repeti uon potest. Iuliau. l. 32. S. A. de cond. ι .
583쪽
T X P o s I T i s generibus obligationum, quae ex contractu, vel quasi ex contractu nascuntur, admonendi sumus, acquiri nobis non solum per nosmetipsos, sed per eas quoque perinas, quae in nostra potestate sint, voluti per servos, & filios nostros: ut tamen, quod per servos nostros nobis acquiritur,totum nostrum fiat ; ouod autem per liberoS, quos in potestate habemus, ex obligatione fuerit acquisitum, hoc dividatur secundum imaginem rerum , proprietatis, & ususfructus, quam nostra decrevit constitutio: ut quod ab actione Commodum perveniat, hujus usumfructum quidem habeat pater, proprietas autem filio
ser-T-ου I. v s XXIX. Euvτη PER sERvo Q Quemadmodum caeterae res per servos Se filios noli ros nobis aequiruntur. v. per quar pers euir. aeq. ita. 8c obligationes. sep. de sim feri. in pr. g. I. QUOD A v TEM PER LIBERoad Quod ad per sonas,per quas acquiritur,causam aequirendi,& rerum qua Iitatem pertinet, dominii Se obligationis eadem ratio est. Nos TRA DECREUIT coNsTIaevae lo3 Th. δι. viri, discrevit. Intelligit autem I. 6. C. de Mn. qua lib. ubi ea omnia, quae peculii adventitii nomine continentur , ita partitur, ut eorum usumfructum assignet patri, filio proprietatem. Peculii profeetitii, castrensis & quasi ea itrensis quae ratio sit, docetur. ΛP. S. I. per quar perf.
584쪽
PER QUAs PERS. Nos. OBD. A L mservetur, scilicet patre actionem movente secundum Novellae nostrae constitutionis divi
I. Item per liberos homines,& alienos se vos , quos bona fide possidemus, acquiritur nobis: sed tantum ex duabus causis, id est, fiquid ex operis suis, vel ex re nostra acquirant.
De servo frucruario , vel Uurarist.2. Per eum quoque servum, in quo usium-
fructum, vel usum) habemus, similiter ex
duabus istis caussis nobis acquiritur.3. Communem servum pro dominica pa te dominis acquirere certum est, excepto eo,
PATRE ACTIONEM M o v h N T EJ utpote qui non nudus sit fructuarius, sed simul etiam legitimus bonorum ad mi ni strator. Filii tamen consensus quoque adhibendus, nisi adhue in prima aetate sit constitutus. I. uis. f. 3.
Novellam vocat, eo quod lata est priore Codice jam edito. In summa si e habe. Ex castrensi 8c quasi castrensi peculio filius sibi pleno jure actiones acquirit, ex pro laetiti pleno lure patri , ex adventitio sibi proprietatem , patri usumDuctum. PER LIn Enos Η Ο Μ I N E s, &g.J vid. Iis.
Σ. UEL v s v MJ Abest a vetustis eodieibus teste A eurs. 8c delendum. Constat enim ex operis servi, in quo nudum usum habemus , non aliter nobis aequiri , quam fioperis ejus utamur in re nostra. I. I 4. I. 16. g. 2. I. ΣΟ. d.
de si .frm. O ibi notata. De servo communi
585쪽
494 Lia. III. TIT. XXX. quod nominatim uni stipulando aut per trad1tionem accipiendo,illi soli acquirit; veluti cum ita stipulatur , Titio domino meo dare spondes δSed si domini unius jussit servus fuerit stipulatus, licet antea dubitabatur, tamen post nostram decisionem res expedita est, ut illi tantum acquirat, qui hoc ei facere jussit, ut supra dictum est.
obligatio. TITVLus XXX. De solutione. O L L 1 T v R autem omnis obligatio solutione ejus quod debetur, Vel si quis, consentiente creditore,aliud pro alio siaverit. Nec interest, quis solvat, utrum ipse, qui debet, an alius pro eo: liberatur enim & alio solvente, sive
Sotiv π Io NEJ Quae vox specialiter accepta deno Iat naturalem praestationem ejus , quod debetur, ut hic , 8cI. 49. t. s . cte. de Hist. I. 4. f. 3. de rejud. generaliter autem accepta ad omnem liberationem pertinet. I. y .setur. Lι76 de meis.' ν. A L I v D PRO A L I. II. C. destit. Invito au tem ereditori aliud pro alio solvi non potest. I. 1. g. r. 4ere,. ered. Qui nummos in ali aforma reddit, non videtur aliud pro alio solvere. arg. I. I . de eoni. empl. I. Θ. g. I. de merb. ObI. Sen. 6. de ben. s. 'Heuniam dieamur reddidiae ,2uamῬis numerarimus pro azenicis aureol ecc.
586쪽
sive sciente,sive ignorante debitore,vel invito eo solutio fiat. Item si reus solverit, etiam ii, qui pro eo intervenerunt, liberantur. Idem ex contrario contingit, si fidejussor selverit: non enim ipse solus liberatur, sed etiam reus.
I. Item per acceptilationem tollitur obligatio. Est autem acceptilatio imaginaria solutio. Quod enim ex verborum obligatione Titio debetur,id si velit Titius remittere, poterit sic fieri, ut patiatur haec verba debitorem dicere:
Ruod ego tibi promisi, habe fise aeceptinn f &Titius rospondeat, Habeo. Sed & Graece potest acceptilatio fieri: dummodo sic fiat, , ut Lati
nis verbis solet exigi. λ--.---σα; Quo genere ut diximus)tantam eae solvuntur obligationes quae ex verbis consistunt,
VEL INVITO E O J I. 23. I. o. I. y3. de frui. quoniam 8c naturali Se civili ratione licet conditionem alterius , quamvis ignorantis & inviti, facere meliorem. I. 39.
driusiores Sc mandatores. sed Se reliquae aecessiones liberantur, ut pignora & hypothecae . I. 63. de fiat. SED ETIAM REvsJ E quidem ipso jure , de quo genere liberationis hic agitur. I. PER ACcEPTILATIONEM J Quae est vel horum conceptio , quibus creditor, cui verbis quid proinmissum est, rogatus a debitore , an id , quod ita debetur , acceptum ferat , respondet se acceptum ferre. Definitici
Nodest. LI. de aegere. obscurior est. . i
IMAGINARIA solavet Iod Aeeeptilatio im ginem solutionis gerit: nam qui accepto fert, ita debito. rem liberat, quasi sibi solutum esset. I. F. I. 16. eod. SED ET GRAEc EJ I. 8. f. uis. eod. ubi Vlp. me jure , inquit , nos utimur , ut juris gentium sit aeceptilatio. a quo , ut antecedente , ducit hoc conIequens , quod etiam
587쪽
sistunt, non etiam caeterae. Consentaneum tonim visum ea, verbis factam obligationem , aliis posse verbis dissolvi. Sed de id, quod alia ex causia debetur, potest in stipulationem deduci, dc per acceptilationem disssolvi. Sicut etiam quod debetur, pro parte recte solvitur,ita in parte debiti acceptilatio fieri potest.
acceptilatione. - 1. Est autem prodita stipulatio, quae vulgo Aquiliana appellatur , per quam contingit , ut omnium rerum obligatio m stipulatum deducavur , dc ea per acceptilationem tollatur. Stipulatio enim Aquiliana renovat omnes ob
ligationes , κ a Gallo Aquilio ita compositaen: uicquid te hi ex quacunque causa dare facere oportet, oportebitve, praesens in Henrae,
- CONfENTANEUM VIs M 1 I. . des Iul. I. 3y. de ret.jur. Plane si quod ex alia obligatione debetur , acceptilatum fuerit, proderit id debitori ad exe ptionem. I. I9. de aeeept. Nam inutilis acceptilatio saltem .im pacti habet. d. I. g. r. . PRO PARTE RECTE SOPVITvRJIntellige contentien te creditore,per I. 3 sum. ercis. I. I. de usur.I.9 C.ἀesolui. v. RENOVAT OMNE 1 OBLIGATI o N E s JEt sie via est ae ratio, per quam usus acceptilationis, per se alioquin angustus, dilatetur. ITA COMPos ITA E aTJ Exhibetur hJe ex Florentino I. I8. g. I. de accept. sormula stipulationis nova tis , uti ab Aquilio concepta est. . Ex uvAcvNQUE CAvs Q Causae signifieatio laetor est contractu oti eas quoque species obligationum continet, quae ex maleficio vel quasi ex maleficio proficiscuntur. I. 9. de reb. ered. DARE FACEREJ Sine conjunmone haee efferri so-Ient, ut pleraque alia, veluti, uti frui, ire agere, M . OPORTET OPORTΔΩITν Lavcrbo operiet Proz- - scua
588쪽
Q.VIB. MOD. TOL. o B L. 49 δ uisub conditione, quarumcunque rerum mihi
tecum actio es, quaeque adversus te petitio, vel advergus te persecutio est eritve; quodve tu mecum habes, tenes, possides, dolove maloscisti quo minus possideas: quanti quaeque earum rerum res erit, tantam pσcuniam dari stipulatus es Aulus Agerius Oopondit Numerius Nigidius. mod Numerius Nigidius Aulo Agerio spopondit, id haberetne ase neceptum Numerius Nigia dius Aulum Agerium rogavit. Aulus Agerius Numeris Nigidio acceptum fecit.
De novatione. 3. Praeterea novatione tollitur obligatio :
veluti si id, quod tibi Seius debebat, a Titio
dari stipulatus sis. Nam interventu novae per. sons
sens debitum significatur, verbo oporteiat etiam quod iudiem vel sub eonditione debetur. I. 76. g. I. de verb. obla . S. de verb.An. . ACTIO, PETITIO, PERSECvTIOI Actio iapersonam est, petitio in rem , persecutio ad extraordinarias magistratuum cognitionea pertinet. LI78. g. 1. deverb.A .H R s, se NEs, Possanas' Tenere ad factum refertur , possidere etiam ad jus. Habere dicimur Mjure dominii, M possessionis, & merae detentionis. I 88... a. t. I. 38. g. 7. de veta. obLDoLOvE MALO FEc Isui3 Dolus enim pr. possessione est. I. Iso. I. I 7. g. 1. deret. jur.3. NOVATIONE TOLLI Tua onLIGATI J Sed ita, ut in locum sublatae nova substituatur. I. I. de novat. Fit autem haee conversio verbis seu stipulatione .d.I. . s. t. I. Σ. I. s. ct Pasi. Od. INTER UENT v Nova P Enso NAE J Non mia alienae obligationi aecedat adpromittendo, sea quae alienam obligationem in se transferat expromittendo. quod limapdatu debitoris id fiat, species novationis est, quae de legatio dicitur. LII. eφου.
589쪽
η98 I. IB. III: T I T. XXX. sonae, nova nascitur obligatio, di prima inblitur , translata in posteriorem: adeo ut i terdum, licet posterior stipulatio inutilis sit, tamen prima novationis jure tollatur: velutis id, quod tu Tratio debes, a pupillo sine tutoris authoritate stipulatus fuerit, quo casu reis amittitur. Nam dc prior debitor liberatur, de posterior obligatio nulla est. Non idem juris est, si a servo quis fuerit Hipulatus . nam tunc prior perinde obligatus manet,ac si postea nullus stipulatus fuisset. Sed si eadem persona sit, a qua postea stipuleris, ita demum novatio fit, si quid in posteriore stipulatione novi sit: sorte si conditio , aut dies aut fideiussor adjiciatur, aut detrahatur. Quod autem diximus , si conr jitio adjiciatur, novationem fieri, sic intelli
ET PRIMA T o L O v v RJ Adeo ut M prioris ob ligationis aeeegiones liberentur. I. 18. eod. nisi Sc sequerti obligationi aeeesserint. I. 4. C. de Mejusi. Alia autem causa est novationis necessariae, quae fit per litis Contestationem. I. 29. ead. l. 86 S sq. de reg. Iur. IN v TIL a s IT J Non ratione formae, sed esse. ctus, ut exemplum subjectum declarat. Eadem ratione si expromissor non sit solvendo, prior tamen obligatio tollitur: etiam in easu delegationis: quia bonum nomen facucreditor admittens delegatum. I. 26. g. χ. mand. Ρ STERIOR OBLrGATIO Nu L L A J Noa simpliciter nulla; nam utique naturaliter tenet. I. I. in D. eod. sed nul j a dicitur, quia ad agendum inutilis. Alias prior obligatio maneret in suo statu. d. I. I. per tot. NON IDEM ivn Is, s A SE Ruod Non quia servus ex contractu suo, si consensum spectemus, non ob ligatur naturaliter. I. I 6. de obI. er act. sed quia jure civili non est idoneus ex proinis r , Sc omnino novationis ex tra causam peculiarem incapax. t. 3 o. g. I. de Pact. I. uisis
590쪽
si oportet,ut ita dicamus sectam novationem,s conditio extiterit, alioqui si desecerit, du- .rat prior Obligatio. Sed cum hoc quidem inter
veteres constabat, tunc fieri novationem,cum novandi animo In secundam obligationem itum fuerat per hoc autem dubium erat,quam
do novandi animo videretur hoc fieri ,& quasidam de hoc praesumptioncs alii in aliis casibus introducebant: ideo nostra processit constitu-etio, quae apertissime definivit, tunc solum novationem prioris obligationis fieri , quoties hoc ipsum inter contrahentes expressum P rit, quod propter novationem prioris obligationis convenerunt: alioqui & manere pristinam obligationem, & secundam ei accedere, ut maneat ex utraque causa obligatio, secundum nostrae constitutionis definitionem,quam licet ex ipsius lectione aperitus cognoscere. De eontrario consensu. 4. Hoc amplius eae obligationes, quae consensu contrahuntur,contraria oluntate dissol
vuΠ-N os TR A coNsT TvYIOJ I. ult. C. eoa. ubi , ut materiam litium praeciderat, in universum definivit, non aliter novationem prioris obligationis fieri , quam si hoe inter Contrahentes cx pretium , se novandi animo Sce. quae tamen constitutio ex lententia communi non pertinet ad
G A T I Ο3 ac proinde creditor ex utraque agere possit, Secum fideju floribus quoque prioris obligationis. Plane si ex una obligatione solutum erit, altera quoque continuis tolletur ; quia sunt obligationes unius rei. I. 8. I. ult. eod. CONTRARI A v o L v N T A T RJ id est, contra ria conventione, seu utriusque partis consensu. I. 3. I. F. S. . de resc. vent. I. 18. de p.rct. I. I. C. quand. Iie. ab . emptis in