Jo. Laurentii Berti ... Opus de theologicis disciplinis nunc primum septem voluminibus comprehensum, & praeter uberrimum, generalemque rerum indicem ad calcem appositum, integra adversariorum in auctorem opuscula, quae hactenus prodierunt, necnon apo

발행: 1760년

분량: 379페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

351쪽

33ο DE THEOLOGICI s

Verum tamen est, s. petrum Damianum Epist x, libri t.

ludum latrunculorum reprehendere non minus . ae ale rum . At, quomodo animadvertit laudatus Angelus Rocea.

scribit Dinianus ad Episco m, qui nimia fiequentia ἡ&coram saecular hus temptis latrunculis ludendo terebat. T dendus est autem etiam in oblectamentis modus, pluraque

exerceti pollunt ab adolescentibus, quae non decent Epis tr puni. Potest etiam loci. N personae conditio honestatem ludi vitiarer neque enim in ludo latrunculorum iam danda est ait, quam puellae tradidit Οὐidius in iii. Catiloqua non stiate tironum pratia Lari. tis etim gomius dista ον bose s ris. Psto post TIO III. I udus alearum , tanquam Omnis nequitiae seminarium . eliminandus . & abi ieiendus omnino est.

Dieitur Alea non solum ludere depictis thartis . veram& quolibet ludo, in quo rationi consilioque pLevalel e sis. & temeritas: sive ehattis ludatur, tive taxillis . Hu ius autem ludi pravitatem Ethnici ipsi . Panex, Leges. Canone , A manifesta ratio commonstrant . I. Comm moraui Gentiles ipsos scriptores; nee immerito . Etenim inter Latinos Cicero di philipp. Antonium appellat hominem nequissimum, quod non dubitaret . vel in foro alea ludere . Suetonius in Augusto scribit , iuvenem infamia

notatum, quod lusisset alea. Seneca eam sententiam protulit : Atiaior quanto n orte metioν es , tanto es ne ιον

Horatius lib. rat. Od. M. est , Vel ta Iositas alia r &Uὐidius a. Trist. δεχι aliae si ista. Ibas aha Ad ων, aries: M o da vores nen Dis trimen avos. Ex Greeis autem , legimus apud Laertium lib. I. a Platone graviter insum adolescentem , quod alea lusisset . Chilua a spatia nix missus Corinthum , ut una iungeret se dera , videns ibidem nonnullos ludentes alea , Assa, inquit, ut sponant rem Areator ius ineant se Mat/m . Ariailoteles aiebat. tam aleatorem, quam furem esse illiber ies, Ad turpis lueti khlatores. Xenophon aleae lusum dice hat deceptricem dominam voluptatem. Plura de his Anseluc Rocta, 3κ Daniel Muterius. At veaiamus ad Patres Clemens Alexand. lib. q. paed. ap. r. ait : InconsisHIxm iamriae amorem otios, Miae otia MI Aamina uen/ὰitare , ae iamque In ratissa esse. S. Cyprianus, aut alius antiquus Scriptor de Aleatoribu inter Cypriani opera : Alii iastium die. tibi Distius praesa is , ad capi navim Iummissus , o cum ισperit Δ e prim triumphtim . perfidia , fui a testasma . Tatatim alia AE . . tisi dam/ntia, O foria. O venale perivirium, o eo L

-ο cst odium , damna rerum.

Quantae autem leges in Aleatores lata suntl Piohibue reni ludum alea Ferdinandos Rex Aragoniae . PhilippuqAdeodatus Rex Galliarum, Iacoous i. Rex Ma nae Bri tanniae, S. Ludovicus, Henricus III. Carolus Vi I. Reges Franciae quorum omnium, aliorumque principum aduet

stis Aleatores Statuta affert ei lato lihro 'Mutemus. prodo cimus cim tantummodo legem Ju.linianeam , Commedias, es./,m pro meienses hae lase detrini tis , ut ιλ. os in f,hiltra Dei prosis domitas , vel iacis alio Driis s. q. tit. 4 . Cod. . , Ulpianus docet iuxta leges non dari,adicium, si quis verberaverit, aut damnum attulerit ei, apud quem habetur ludus aleae, D. tit. v. de Aleatoribus L PM M. Conseminet leges canonicae , cap. Intis dii f., de Excessu pralatorum, & e. 8. diis. 33. canon. L. Smodi vi . . Concilii Lateranensis sub Innoe. III. ea ut 2. i. concilium Mediolanense sub s. Carolo. & Aquile aenia celebratun regnante Clemente VIII. Sed hM C,

n et accurate tollegit Angelus Rccca, quem videas. Rationem experimento comprobatam iam teneto. Ne mo quantumvis i. agitiosissimus universum decalogum stan git, quemadmodum Aleator. Is Deo cultum denesare eon

vineti ut ab erudito Scriptore inter opera Cypriani, da quo paullo supra a suoniam diabolus, cum olim se iis R. 1- , is o sisti acris formaret, alitia crimen ad me o

sis, ι . In Dium vero quantum Aleatores irreverentes sint, cum quotidianum e perimentum evineit, tum seriet mirabilium eventuum, quae sub finem laudati operis enat rat Rocea. Divinum nomen contemnere qui ludunt aleam.

dum in aritant. Est Lemis, mis volutis pejerant, res est ici prosatula, nec mali de Aleatoribus quidam apud Mute

omnes per d. s. omnia μν qua sera. Quantum vero prieepia secundas tabulae transgrediar,

Teatores. tedatur ipsemet Auctoe inter opera s. m. tyris Cypriani , scribens : Inuicem sit mantis insisti

Ilv. Ludentet aleam esse in vinerem proniores. Haud mi te ergo appellaui aleam seminarium omnis nequitia ticum plura adversus Aleatores seripserim , mas ea tamen praetermitto tependa a d Seriptores nuper laudatos, alio que, Iuristoniustos, Coaci natores, atque Theologos.

D. M Itidio, o fere iam MMaliam venala. ET eum stit atrini ita a natura. R ingenio compara

ti, ut oblectentur ludis interdum eruentis, entusae di est tomeamentum vel Troiae lusus, aut quaelibet de cursio ludiera, neenon venatione immaniorem bestiarum, Ae serentibus in eiteo tauris, operae praetium erit tae qumque oblectamina vellicari.

p Rop ITIO I. Christianis desurso ludiera, vel agmen

Troicum prohibetur. De iis loquor, quae serio animo ad vires ostentanda erunmagna animi audacia peraguntur. Vetari enim ccessit a Concilio Lateraneos sub Alexandro III. eap. m. & hab cap. Feriris memoria . Extra , de Tomeam. Dere stabilis

prohibemvis Oe. Priuandi ibidem dieuntur Eecleua iura sepultura, qui in huiusmodi tonstre i lione oceumbunt , U-

meis ante mortem poenitentiam poscant . eamqne obibneant ' quod confirmat proximam eap. Aemiam 4, promptum ex Romana Synodo sub innoe. II. nee neci Remense Concilium eanone x. Item Clem. V. in Coae

Viennensi huiusmodi decutitores prohibuit sub exeommunieati e sedi Apostoli ea reseruata, de sub interminati

ne ora etalis interdicti quas tamen censuras revocavit Ioan

XX l. Extram unica de Torneamentis . Accedit ratio ἔquandoquidem insanientis est ludere eum vitae periculo :&, ludus omnis ut inculpatus sit . oportet . Neque vita tur perieulum si milites eoo rediantur cum hasis ligneis rut eomprobat miserabilis eastis Henrici II. Regis Calliarum. Qnamobrem requiri arbitramur etiam in ludo Pisa

norum, quem pontis appes itant, aliquod moderati animi temperamentum. Ferret Selimi Toreatum Regis staret eum

ludierat has decursi es spe tallet. dixisse , parum sibi uideri, s Troiae lusus sat sitio 1 si ioco, nimium. Vide

Gonratri ad Titi xii. lib. u. Decretalium. Praetermitte dum non est. exhiberi his spectaculip imaginem quamdam veterum Gladiatorum e qui , ut Isidorus ait lib. xviii. Urii eap. 3 r. sie atroci perseverantia inibant poenam . ut

alter in alterias mortem p iret. Hane vera monomais

thiam speliate, nobi interdictum docent antiqui patres de praesertim Theophilus Episcopus Antiochenus apud Baiaxonium ad annum cxx. n. m. Dieuntur habuisse oticinem ab exeidio Trosae, in cnius memoriam Ascanius instituerit hos ludos, ut innuit Virgilius in v. AEn. Hume morem , hos eursus, argua hae rena As primus Asanius u am m ks eum eingeret aliam Refviit, o prisci Δαψι eelebrare Latinos. Ae propterea dieitur Troianum agmen, & tineamentum pnon, ut, vulgaris isti opinio , a graeco γοπιώ. , quod est ι hexire . Nec opponas permitti eertamina , quae virtutis caussa fiunt. ut habetur L Utilia , Cod de Clad. L 1 r. Id enim nullatenus tenet, ubie que aliquod oecurrit periculum .

Ad hune sere modum si habet eongresso Senensium

pugnis tertantium, ubi tamen minus Oeeuttit periculum, ideoque & levior noxa i maxime quod bene morati sunt

iuuenes e gredientes . imbuti optimis disciplinis, & preceteris Italis Moeilatis, litetaramque cultoret . Quῖς p. in e tendentes pingere videtur plautus iti Baectici Act.

s. se. III.

Fieres certam tam mattitisum, quam es mirisis Murum.

352쪽

vi I

Di e lari vidi

LIBER VICESIM Us OUARTUS. CAp. XIII.

Pa posITI II. Detestanda prae ceteris sunt ea spe

meata, in. euibus tauri A sene agitantur in theo, maxime si eum illis homines congrediantur. Sub Ecclesiasticis enim censum a summis Pontiscibus Pio U. Cre otio XIII. fle Clemente VIII. fuere damna- a . nee non reprehenduntur a Patribas. 3e a profanis quo

ct fera m c.- -ι fore Mirantur, a putata o caritate iis Itiana alieno esse, ae videnses see ementi turpis . dam num, non Amiarum o Haetiti istitio a fiso Grammtinis rionis. o Marismatis ρω- ipsa fasti in risuiua μδε M- istis O istisiue is a. privaret Eeesesis ira sepultura qui siquis ibidem mortuus fuerit, & Cseriei prohibentur suber gommunieationis poma iisdem ssectaeulis interesse. Habent similia aliorum Potiti si eum Constitutio aes . II. Athenago rus in Aminia pro Christianis attigia nos exit --se mera earum assae es iam eis,o , pras rimas fluuiasaria munera, venarastan, o has modi ovi aetiti. Leeratne et iam Lactantius lib. vi. dirin. institi cap. 1. Ambrosasse . um. in Psalmum it L sal .ianus lib. 6 8 e. Ili

Ipsemet Cicero liora vita. Epist. Ep. r. sevia ricli esse , inquit, homini pia riso desae aris , etim homo amsolitus avi Iontismis Asia Isis otin Busetigerus in libro . quem inis seripsi de venatione Circi , demonitiat ideo hane fuisse institutam, ut homines Manthus litarent, & eivium animos as caedes atae ararent . At plura de hoe attumento historiarum Romanarum pater onuphrius noster Panciniux in opere de Ludis Circens ibos in Notis ad panvianium Joannes Argolas. Ferarum tamari inter se e gressio, dummodo nulla hominum caedes impendeat , neque spe flatores sint Cleriei . tali carent immanitate . Huiusmodi stat , quae deseribitatis. i. sive de Spectaeulis Martiali , & OVidius xi. Metamorph. ut pugna eervorum eum eanibus, tauri cum te na . rni noceroticis eum urse , aquilae eum ramo . De tali congressime ait Prudentius propa finem lib. a. in symm alium x

eum violatione festorum , ideoque non recte omnino exeriscetur fellis diebus an pium. ferarumque captatio. Liquet piosos io I. ex his, quae diximus cap. xv. NI L& in Expiatione ira praeeesti molaeti eap. v II de Iibus. Non enim vaeandum est ad nugas , es Dblecta. menta, sed ut reddamur Domino censum fervitutis . II. Nulla apparet in venatione neeessitas, nullaque exeusatio. ob quam permittatur in die selio; quemadmodum apparet in testametitis , Ac venditione rerum , quae aut ad illius diei victum stitit neeas time, aut o aegrotis Parantur , de ea propter noti sunt in se.iis prohinitae. At venationis. eui dantes ope iam uix sacm intersunt . N integra die. eum

Yobustiores sint, ac liberi recedunt sponte ab omni Ecclosae supplicatione, quaenam ues minima excusans eaussa pot- .si p=a erit γ Ill. Et presse etiam , ne diebus festis exerceatur uenatio, prieseritarat Concitatim Meldense cap. lxxvit Caroli Magni Capimia , ea ' Mit, aliique ea nes , de quibus periclautes eumulatins de morali Theolosia. IV. Benignioret Theologi. qui a ne apium probarunt in sestes. non lanetant saltem prohiberi venationem , in qua deferantur eastes, eaeduntur rami arborum.& similia sunt seruituti tincta ; quae perram eontingit a venatorium praetermitti .

CAPUT VI IL

emamenta.

AT Muoniam permulti omnem Gram stadiumque misnunt in eultu corporis. Ze eum spereant voluptates reliquas, mirifice delectantur apparatu. & luxu vestimentorum, in hiet pre gens disquistio uersabimr. ΡROPOSITIO I. summopere detestandus est virens in praesentia vellimentoriam cultus immodicus. Quippe parum distat praesens luxus a veteri Roman rum . quem ips profani seriptores ae patres tam vehementi reprehensione prosecuti iunt, nisi forte quod antiqui luxus nutrimentum erat copia divitiatum & reipubliem amplitudo . nune illum fouet intemperantia, licentia, ti cum se dida paupertate libido. Etenim utuntur di nune mulieres, R effeminati viri vestibus pressorio nitentibus, quas in veteribus damnat lib. IX. Ammianus, apud marsum de luis Romanorum 1 nee deponunt e thylia Ae porpuras, qnibus. ut seribit Plinius lib. ax. cap. 62em mater Iuxtiria pavi a pene etiam mare ritis preetis fri t. Iti usu sunt &antiquorum lacemae, uel penulae . s non spectata forma vestimentoriam . quam mo)tivola luxuria permutat, immo. deratis prosecto sumptibus, ita ut illud Martialit eum a miratum sit repetendum r Emia Iatemnas miliistis iarem Bactus. Gerunt auribus sceminae . quemadmodum seneeaarebat de Beata uita cap. 37. , Lae pistis demtia ran m. Atque insuunt uno filo unionum , auctore Hieronymo Isuita Pauli Eremitarum patris, ialiarum pretin. Etiam in peronibus, ut phrasi utar Tertulliani de in b. mulierum, uniones emergunt de luto. Quid plura Noa in unam Reminarum quadrat praeelara Propertii fidi sententia M trana ine. t ea tis in ta neposam. Isitur aduersus tantam vectimentorum licentiam, pia ducimus primo sententiam graψilsimam Apostolorum . Nam horum princeps Matii simus Petrus Epiliolae prioris cap. m. v. 3. Ωtiarum ait de s Eminis nori si oriν .seus capiliatura, aue eireti daιia ori avit . da Λεηιi me, ivio. Mum evitia, . Guillaturam appellat Petrat flexum capillum , sive . ut loquitur Cieero , ealami iratam emam. idest, erinem crispantem e cultum autem .etii neat rum , mundam omnem muliebrem . Et Paetius in i . ad I moth. eap. 1 . v. q. Mulieres , inquit, in hasisu L 'ti. cum verecandia , o sobrie sate orna 6tes se . Deinde plura adversos vestimentorum omatus scripsere Patres , ae prae seriim Tertullianti et de Habitu mulierum , Clemens Almxandrinus in libro paedago ri seeundo. A tertior s. Curianas da habitu virginum. 5e s. Hieronymus in Epistola ad Laetam. Is etiam refert praetextatam nobilissianam qao dam foemidam ab Anaelo reprehensam , re manibus are scentibus punitami quod iubeate viro Hymetis Eustochi virginis habitum. eultumque nataverit . Sed hos Patres per egat, maxime ad chri: ianam pletem verba iacturus Tertio enim ioeo manulla promam ex pr sanis Seti moti-but . salius Caesar apud Suetonium eap. 43. usum eo chyliatae vestis. & margaritarum nonnisi rartis personis , Aeaetatibus contemt. ac vestem p aeseripse eum forma. tume lore perhumilem . D et Λristoteles in ta vomitii, mendum velle, de reliduo apparatu minore etiam , quamlieeat per leges. phyntnis rithagorio inter praecepta data mulieribui hoe habet: Aviro aut fare edo fas ne orna. ai. Ceteros vide apud Clementem Alex. Ioco eitato . Addam vi rationem theologicam, ac muralem. quos sciliatet, C - --es romptam Dei fimus . Iiu iam , in re crato spινήια saucta, ejus templi avirua, o ovi,quia pudiaritia 6ι, vitia nil immamiam. MI Hosanuis insismi sisit,is. D , isti qui inhabitat in vitisatum sevim QRustia dere linquar . Atque rationem hane praeclarissimam ei fi mutet sibio 1. Tertulliani Sp. nuper laudati . Perplaeet flequam tradit ep. eit. Hieronymus, doeere ipsum habitum eui pecimi lis . de manes pata si mulier. Aeeedit omnes Christifideles in baptismo pompit solemniter abrenuneia. isse. Nee praetermittenda eit S. Bestiatdi ad Sophiam vi ginem exhortatio Ep. ex D. ubi demon sint muliebrem M. natum aliquem habete de rem . sed non praebere : talemve sis dicendom este, sed non velliti r indignum esse vitiaginem chriltianam formam a pellibus murium, de operibus vermium sibi mutuati : mundum nodis exeuntibus uano deditis ornamento, illud retinere, eodem satio vanas s-

militer alias seducturum . Lege Epistilam illam elegantis

simam. Moralis autem ratio erit, quam innuit Sixtas V. Pontifex Maximus in Bulla emanata anno a 336. quae in aipit . Cum in unagisque bene, o ν is institura repullitis, Oe. Ubi ostenditur ex immoderato citra indumenta sumptu similiat imminuto patrimonio, de re familiari absumiapta ad paupertatem redigi, Ac plurima hine damna, & p ricula provenire. eum tamen ad universam rempublieam pertineat cives habere locupletes . eiusque intersi, ne pri-Ψati rebus suis male utantur . Quam Pontificis rationem comprobant, quae supra reeitavi ex Hieronymo . & Pr mitio, & quod ait Tertullianus lib. t. de Cultu cem, cap. g. ab iis da te issimis notis para monis is grana Mitto, quae hine emanant, grauissima incommoda a Themiolit, & Contionatoribus en atrata, blasphemias maritorum, muliercularum eum matronis comparat ionem . mutuam sce minarum invidentiam , templorum ludibria , & perieula innumera ptidieitiae . Postremo pratermittendum non est exemplum tam mulierum ornatarum euas nos divina Hi si a docti in flagitia ruisse, ut Dinae , Herodiadis, &quast E et echiel eommemorat capite terito . ae vieesimo ς quam eorum . qui moderationis vetitum specimen exhibuere rqualis inter viros suit frotoparens Adain animalium pelli-buet eoopertus ἰ inter iteminas vero Rehecta, de qua Pa

sinu, Epithalamio ad Julianum. Iehia R/herea cretim ram hono vis tet M Isae,

Non ieri e v, is vini θε ornota lapiatis,sia super οὐ is priscilla paulo .ppoPO ITID II. At consuetudo mulierum . quae fa item cerulia . rutare. & eons mili sudo obli aiunt, nequissimi flagitii eomplectitur turpitudinem. Uersus hane tuemina am insaniam legendo Clement Alexandrinus in temo Paedagogi r ubi illam comma laudi

acceptam a creatore tormam , muliebrem consuetudinem

353쪽

338 DE THEOLOGICI s

sus, a uis alti m. Od. S. autem Cyprianus de habitu

virginum morem illum diabolieum sequenti,M argumentia percitio git. l. De non urat daemones ut Dei imaginem sum

seis, cui gravem assenet iniuriam quisquit, posteaquam itile uus iam alicu)us. speciemque pi in formavit. colorem obduceret iis to ram. consumi intoque simulaero ; atque smiliter misisti, Deo ., hirunt, oi is, quia tuis fomou , formare. O transfigurare ramen vi, nescientes quia vas mi es emiso Ἀου Masilin, o Diaboli οὐ vinos murrius . Quam postremam rationem tangit quoque cap. g. Metilin Reminamam Tertullianus scribeas. I. Detim a lim

ad Iulianum Epithalamio, scribens:

tisae se tum Me is o nut a Miseri s. Istitur tam Hava seminarum consuetudo nequit a gravaeus pa excusari: eumque in omni eumpta. Duptaque sit vite stabilis. habet in virgine improbae temeritatis aud clam 1 & merito Hieronymus ita Laetam compellat : C me, ne creassa, O purpiarissa e ferata Chrso ora δ/pinea, At vetula. quarum non nolim in his flagitiis operam quanis doque perdunt, ad memoriam nostram revocant finiuis

sinunt illud Plautinum in Mostellatia o

ΡRopos ΙΤΙΟ lIL In enltu vestium maxima praesese

etenda est moderatio. i sei.andum id presertim a Clelieit. I. Ex praeseripto nonum: nam M. Trullanus ait : Nutius remm . H. in orii earate tim maia funi, vestem sibi nodi eo e tentem .iatiato de synodus Aqui tanensis apud Christianum Lu-mum in scholio ad Canonem mox laudatum r Inter vitrum

Οὰ ait de huicisi, de ornata vel e) D.νtias ἀρνερ uni, m Priai stiria ι..en ta est. II. Ex sententia Patrum, inter quo Hieronymus scribent de Clericis qui mollia induunt in Miliola ad Eutiochium ait: Totis cum υἱῶν a. o fosmalis eae se mora, am Cierius. III. Exemplo sanctis limi Patrix Augustini: de euias indumentis seribit in eius .ita Piasdia r ne moderaso. competenti latita eroua me. ιias a mitim. me abiecta Mummiam. quia iis νυν tua υMDA ore sese insolamis homines δει ι. - abite νε . Ubi ani madverte rationem productam hoc loco a possidio nee la Hisse Aristotelem sera mem lib. a in Eth. ea' . exeessam pariter. ae deiectum in uestimentiet Laeed moniorum trogantiae specimen habuisse . Quod dictum volo gener, iter qtithus enim placuere redas habitus. eis ieium , de beta, . spetiali ducti sunt spiritu humilitatis, ae menitentia. pio mulieribus autem tenenda est regula Augustio iis Epistola Iς nune 2 a. ad Eediciam num. ς. sua velas istimam pempam, via H luere am formi .aU, j. s. Dat . merito reprelon a sum : Iaa es quia vi pis modul. s. sanis habitas matronatis a viatia i isse di issetis, ψι. io μὰ lutis coma, alis salva redisi is observavita e is es est. Legendum etiam documentum Francisei salesii ,d Philotheam P. 3. eap. xxv. placeat nobis haee vestimento rem moderatio ob vitae hoMestatem, noti vero ob perstitiamtum, lepidumque proloquium, Vis bra. .esima, pro ves fas ego pestitis Creditin a mihi, ammis id via sis tua. Si careas messe . nee su insilis hon/μ , uitiis es Dudia, quamυis sis e rie quod istisis. μου quippe neque tangit vestimentorum amor immodiens. neque hiauis soria, aut popularis existimationis cupido.

CAPUT ULTIMUM.

SUNT denique permulti, quorum oblectatio est opinare parare conuiuia, cenophora delibare, & gelicia es; dasqne sothere potiones ad quos dirigere eo ruum est partem huiusce libri postremam. p RoposITIO L Splendidus eo viviorum apparatus nonnisi a luxu corruptae Gentilitatis emanavit. Et quidem non Blum divina historia nos docet, quam ea Astinentia ante diluvium Noeticum ad annos plurimo vitam antiqui Patres protrarerint . verum etiam parte a modum iste Crates reliquas aluisse. iplarum prodidere Seriptores. Nam Servius in primum AEneido stridit, quod tantum in atrio 3e duobus fereulis e labantur aptiqui riarte solo. ae pulte usi sunt primi Romanae urbis habitu, rex ; & shi manu sta parasse Ebos. scribit Seneca de Coa Elatione cap. ix. Hine de Curio ait Iuvenalis xi. Sati parvo qua Iesemae Missus s. a Melitas panoMι auscula. etia nunc uiuiuia, in maena fastitat eompeia fusis. At posteaquam Romanorum luxus eonstetit temperanti repaguia, modum excelsit etiam e laris aetabitus . Nun Matonius refert Iulium Caesarem ad mensam in aureo te. Eio deeuhuin et argenteos legimus posuisse Helistabalum rebum eos ae testudineos magni PMespes habuere. Impet tot Clanditis se phum aureum adhibuit , Lueim Crassateae latum artifera manu, e salsinum immensi pretii GDeilius Agrie a. Mira tenuitatis amphoras iti templa Capitolino legimus eo secratat. Aeeesiit lora in mentimur miniistis . nam Dionysus Tyrannus . ut ait Tulli ut is Tos lanis, eximia forma pueros delems passit e Bbre, eosque ad nutum illius initientes diligenter minimare a virgilius paritet de e .ivio Didonis ait intinuisse aea.

gnam puerorum eopiam , su; D Ilias me fa anerent, opsetiti penam. Nee desait delectus luxusque ei rum, quem seneca admirans exclamavit Dii Fana Iam tinina venire detialit 3 nee male Mulbniust Co i mriois sadis, quam aliareia parantur, c mixta quiciem apparant, Imribtis aerisum pretia eo umor . Quu omnia s florente ramum potentia , divitiarum copia , cultuque suispe ho ipsorum protinorum Seriptorum e 1ellione tem perantiae limites ea cessere. tolerari non debent in hoc rein

tum statu. & maxime inter fidelm : sed ornent magni λee ae splendide eotimi uia illi, de quibus Jubro x. eecinit

Meanus . In aere emtis aura ea torea, quod aer,

mi itime furens ure quae di is orbe , m maia me fame invitos vetuere iis . feras M. sed de Geuiuiorum luxu haee pauea. Vide Tomi viri. Romanarum Antis . pol remas elucubrationes.

detestabile, atque turpissimum Quod demo illatur l. ex Seripturi . Legitur enim Pin. xx. a. Moriosa res tanti . oe is Miluosa et utri . Ic v. ai. in qui consuriatis mane ad eis erotem sectandam. Opotauciam ahque id ines peram, ut vias aestitiis. Apostolus autem ad stom. x m. 3. monet , ne ambulemus m c m alio. s. te ebe etatibuit & ad Eph. v. 11

primam ad Timotheum cap. iii. v. g. atque priorem Petri cap. Iv. v. 3. Eisecta etiam ebitetatis, ae potient sum 1 nee um filiatum Lot prosert liber Geneseos cap. I in 32. Finuitam quoque ebrietatem Noe, qui primus inmnium planiavit vineam , fantiit simi viri inquinasse modestam . neque scandalo earuisse, liquet ex eap. vit . erasidem libri v. M. in quem locum ornate Victor Mas ea, se libro ita. Alethias r n. m. Domini estilest dum laertia , aris Dd flens epulis, o riti a Mevia ιibans , isse a m υos De cis, δε γε gravanteritias membra ι ro postiis is imis fi liro retietura sm I io a se et a retexit Corporis, ac risum ista, Cham virere me, movir. II. Demonstratur ex Patribus; quorum magno ex numero duos tantum 'Mueam, unum ex Graecis. Magnum Baslium, qui aduersus ebrietatem seripsit e eleberrimam ΗΘ miliam Ordine xiv. , alterum ex Latinis , idest, Doct Iem maximum Auetist intim. Et Baslius quidem principio scribito EMisios almon os istant ratis, malis a ma ter, xistatis i misi , sortem tartiis hiau i i -- , ex temperato facia Iaseritim , , tiam is in ι . ras usiam σπιι ais . Tum prohat ebrium mequaquam a histis disserte hoc sngulari andraemo : mma rationis mundi

354쪽

cur odiis i tim

Mna . pedes infirmas, atque --,oa. Adest perorationem

mantissimam . Ex qua Basilianae orationis a tui satis sturpitudinem ebrietatis arbitror apparere. At Augusta Latinorum nobilissimus in fine enarrationis in psalmum lxx. de Sinctis Martyribus inquit: Mutia ria esias essenris persequuntur, quos itine rimos Iapiuitas pars elan ν, rater ebrietates . N eomessationes in sanctorum smiliatibus . In psalmum vero e II. . n. ra. exclamat euria in ius MAO id stritim a Boetirici us mantam demum dilirentiam adbibuerit, ut ab Atticanis ne quitiam hane maximam in sacris proe sertim diebus evelle

et atque amo Veret, eonstat ex illius Epistola xxi t. n. z.

A ex xxi x. ad Alipium Episeopum Tarallensem. III.

Hactenus dicta etiam rationes suppeditant. Communistrant nim oriri ex vinolentia innumera ineommoda, prosan tionem festorem, rixas, luetariam. blasphemias, domelli meum Perturbationes atque contemptum , dilapidationem nonam , omnemque morum corruptelam: emanare inde corporis i sensuumque hebetudinem , ae tantam mentis conluctationem, ut in ara. de Rerum natura non male Laeretius: Deniqua cum homiam , tam vini Us Mnetrauis μή , e, in ieria, d, est a litu, a dor , me triar er hos membra m. praepeabuntuν Cmra vatiuisti. rara sit sinetia, misee mens, Nant octi . . A mor, Metitias . iureia Hiscunt, Ea iam ceteris δε κε νε Me quae nqua se utinta , Cουν ea sum ns yiada via mens Vorensio lini Canturiare animam rangu vis horror. in laso Vini tamen esse non damnamu ; sed in eo potationia hut sequentia ex s. Panio colligimus seruanda esse tempe

ramenta Ae ptimum illud sit, quod seribit A postolus inutiori ad Timotheum, eap. v. M. Nati adhue a am ει- hora . sia modico mina tit/re propter sam elum I iam, o frequentes tuos in is res. Utendum ergo vino. sed bene diluio, di modire, praesertim stomacho laborantibus. Nam tit stabit Iustinui ad Zenam Aqua visessoris est, Untim,ti Mi orporis ratia aettim es. Documentum alterum spectans ad Cletaeos habetur in eadem ad Timoth. Epiis stola . cap. m. v. s. Diatonos isto p iuras . Bois bi .maties. Non Ito vino rimus, ine. Quod attendentes Eeese itastiei Canovies iubent ab ossi io, .el henestio suspendi clericos, qui in vinolentia se exsibuerint culpabiles . nisi a Superioribus commoniti satiaeeerint; ut habetur Cay ACν aptiti. Extra , de vita, & hones L Cieriorum. Mon tum tertium Apostolicum spectat ad Matronas, quas , ne sint miato vina seria intes , hortatur, ae praeeipit Paulus ad Titum cap. a r. a. Legendum & praeclarum exemplum S. Mattis Monteae Iib. ix. Consess. Augustini cap. v I i I. n. IxPROPOSITIO IIL Arstimenta , duae Cardinalis Franei seus Maria Braneae ins . aliique viri aini producunt ad prohandum , quod potione es latae Ecclesiaiticum non frania tui ieiunium, non videntur frugi Theologo penitus I visaeere. Est argumentorum illorum princeps, quod haustus e colatae potio sit. non cibus . atque potu sorbeatur. Est Iutem potus non perrares, sed Americanis . atque Hispanorum pluribus familiaris, atque eommunis . At quod natura sua ad genera potionum pertinet . sive Ametieani, siue Itali stabeant, nequit alimenti induere substantiam . Atque hoc argumentum Braneacii a priori sententia r vocavit celebrem Hispanum Medieum Calderam, qui in Tractatu, eui titulus Tristi I Medi .mathum, statuerateololatia potu ieiunium Ecclesiasteum frangi. Sed hestearpumento responderi potest coeolatam . etiams poeulo exhauriatur , Inter esculenta, es quidem maioris substan. iae , eonnumerandam . Nam Stube Messicus Anglus ex- Perimento monstravit plus unEhicis . di nutrientis humo ais erui ex una tineia Catao, quam ex libra hovindi ea nis. ideoque cocolatam solidum esse alimentum. Thom,s

age resert audivisse se a fide dignis Americanis, illi: eos, qua plus recolatis poeula sorbeat, fieri quadratos ae pingues. Atque rationem affert. quoniam licet eae o partespe vitae sat frigidae, sint tamen ti alim permultae hut rosae ac nutrientes, atque his calida alia ingredieatia tinnamomum praesertim. atque uaginula sunt ad instar ve Nili , ut ad hepat , di viscera da scurrant . ibique in camem S pinguedinem eoalescant. Et quamuis e coatra Braneaeius ait non timet se fitilla expertum. quod poeurum unius eonsuetae potionis Geolatis vix ad septem horas vireas omaeho languenti suppeditat . unde lasere falsum esse . quod duae cocolatis unciae plus detit nutrimenti . quam tres unciae ramis communis tameti est Medicorum sta- entia coeolatam optimum praebere nutri meatum, ut d monitiat is Bihliordem Pharmaeeut leomedica sacobus Mammtua. Et ouilibet serta experiri poterit falsum esse ais tam a Cardinali maneatio experimentum, eum nodi semel uno eo latae poculo iter agentes perseυerent utque ad Ues petam viri bos validissimis e quamquam fateor esse, qui post septem horas esuriant, non solum exhausto poeulci e coratae . sed a prandio quoque, vel coena. Porro ea lata. etiamsi sorbeatur. & ad poeulenta quodammodo spectet . ut etiam lae . rapique stillatus liquor . non ad extinguendam sitim, ςd ad uires res iliandas exhauritur : ide que ex lenti rationem habet, noei potioni a ; aut s pintionis. talis quidem , quae nutriat, atque sustentet . At quod ingulant Americanis eo latam potum esse communem , potest principio retorqueri. Si enim intea America nos ieiunium non frangit, quoniam ibi uulgatis est potio:

violabit nos lo ieiunium apud Italos, quorum snguli tali

luxuria non bibunt. Deinde respondet noster Nieephorus Sebastus . eui de eo latis potione dissertat itineulam edisdit , quod licet e olata eamdem in America , di Italia habeat naturam , usus tamen retionum debet attendi. Quirpe de Graeei ieiunium frangunt, s eotis seriis, & maxime maiori hebdomada , non se abstineant a vino, ae piis scitas sanguine to eretis: quod in tonsuetudine non est apud Italos ae simile exemplum oriam de reiectiuneula, quam appellitant collationem. Mestius tamen tespondebit, si dixeris Americanos somacho esse debiliores, & spectata regionum diverstate uarias potiones, epulasque adhinendas. At de nno argumento musta satia : eetera am brevitersersequamur probant ergo secundo loco te adium cocolata non fran. si , eo quod neque illud frangat vinum , neque cervisa . quamuis utrique insit vis nutativa, & quidem tanta . ni olim ante eertamina vina propinarentur athletis , & aliqua ex Galeno atque nutriant, ae porcina caro. Nee cervisia inter eseulenta censetur , tametsi ex frument n. hor. de ve paretur. At potest haec argumentatio e idi primum aereando cervisa uinoque ieiunium non violari. cum op- potitum ex ipsa vi nutrimenti demonstret in Thesbu, L

vaniensibus cum magna eruditorum caterva Gummarias

unens. Atque ut demus Blancatio hane opinionem communiter esse explosam , si amuamur de vino aqua diluiseto. mensisque uulgaribus usitato, viri a quidem est si sermo instituatur de vitio meraciori , quale aut Galenus commemorat , aut propinabatur athletis . Deinde sunt , qui negant hνbere uinum nutriendi vim per se, eum non alaznatura sua. sed e sciat duntaxat digestionem alimentorum Insiser nemo dixerit nequaquam ieiunium frangi vino , eui faectarum, cinnamomum , & aliquid esculenti permisceas. Occurrit Brantacrus reponens sa permixtione acie dere vino alendi vires robustiores ; eum e contra pulvis cocolatis in aquam demersis vigore prii ino destituatur Sed fallitur fortasse. Enimuero eum eviolatae massa par te, habeat aliquas fidicis, sed permultas unctuosas , sua Mureas, atque inflammabiles, quae omnes carao iniunt , adduntur praeterea in cocolatis praeparatione saecharam &cinnamomum; eo lates redatius in puluerem, de deme sus in Ocumam calida as . lignoque dentato iterum peris milius si distulentum flatuaelio frigido pereommodum :& partientae calidiores , ut dictum est supra , solutae magis ae litatae sunt eum humidit aptius vehiculum un&ausarum , atque Tutrientium : unde cocosata hoc pacto soluta non minus nutrit, ae si illare sumas malsa, aut pastillis , sed longe melius, salubrius . aptoque stomaehis tam calidis quam frigidis temperamento. Ex quibus diluitur tertia ratio Braneaeii, qui a tendit demonstrare Molatem aquae permixtione exuere propriam esculenti naturam, cum illam e contra viantiscatur petiectiorem . Argumentum quartum Cardinalit Clarim es. quod paravitas materiae iuxta communem Doctorum sensum non frangit ieiunium Eeelesiasticum. verum s uni eo latis unciae tanta est vis nutritiva, ut praeclarissimi Mediei uangelus. Pasquius, Zaeehias, stubeus. aliique observarunt ; non minue attendenda est eo latis quantitas . quam potionis. ae nutrimenti naturar idque in ieiunio maxime Quadrases ii, quod credimus in Elia & Moyti praefi uratum Christi consecratum exemplo . 8e antiqua de Aposolio traditione firmatum, ut eo religiosivi set ari debeat, quo fuit maiori auctoritate praescriptum Postremum argumentum ad hune modum se habet . Non laeditur ieiunium medicamentorum potione. Atqui meo lata inquit Brancicias) roboraι naturalem esuram . seuerar

355쪽

DE THEOLOGICIS DIs CIPLINIs

ad meditamenti naturam, ac tali medicamento uti milia- nus quantitatem permittat non excedentem Melas eo m

inui absque si Miloae ieiunat. Ast uitaque huius 6simisi lati, dua , dimidium tantum unciae quidam aliae limatimi pra missa corruit sponte sua. & univinam molem ever- permittendum: unieam vero tineiam idem Brancaeuiui uistit. Nam quantum ad maiorem, ut vocant, attinete vel hamat noster, atque benigniorum Theologorum pars vi a et toto medicamentum exhibes, vel sano ac iobullo. Si in ior. Sed vereor, ne parvam hane quantitatem complum stoto, eiusdem faluti providendum esse demoti:ltat lex exe ant; nam semel inductae eorruptelae modum i retra ipsa naturae. Si antem lano ac valenti, oportet, ut expen- non possunt. Est autem illa duarum unetarum portio pla.datur qualitas medicaminis. Quod si fuerit nutritivum at- ramorum consuetudine tecepta; 8e vir quidam axi ut de que esculentum. nego consilere cum ieiunio . Atque ita scribens eleganti earmine quomodo eocolata pararet sibi pilor illa propositis siti luat & labascit. Sed altera proposi- potionem, ut extat in notis ad Dithyrambum viri Clans ti e tota machina excidit: nam si coeUata roborat natu limi Franeisti Redi, eanebat

ratem calorem. generat puriorem sanguinem , eordis si, stilis o fae areis vita a sumina m/ram stantiam vieificat, dissipat flatus, & modest ad stomachum Commintio, ramula ue μή mus ponaria surgis . roborandum: qu modo 1 tigida est admodum, nee nutrit, M ira a sol bHis sistit tineia. m tineia motis. nec cibus eii, nee sui lentat, nec vim habet esculento. Atque hune finem habet nostra de oblectamentia dissis. rum. Quomodo stomacho roborati , & naturali calore ro- ratio. In qua s oratione astis sum festiva. & poetarum busti seriabunt ieiunium, ab E esa eo fine iniit urum, uersibus phalerata; indulgendum tempori. quo eam seri ut fideles ab alimentis abstinentes carnem macerent, di ps, tibique. Lemr benevole, proposo legendam . N eo, fit amictatione sensus a noxiis retia hane excessitat 3 que enim erit qui mihi inre lueeenseat, si vel ipsi lihm Recte eteo statui, argumenta pro eo satis potione allata tum meorum teritone honestam aliquam pereeperis volu nequaquam cuilibet trugi Theologo saticiacere. ptatem, uel Mo a noxiis Mimatium bus retrahat hoc scri Ne tamen alicui iniiciam si rupulum, s valida alicui .i. hetidi, vel disserendi genere nunquam fortasse a serium dentur, nec responsonibus nultris ullatenus disso lata. me- cis usurpato . Non deerunt tamen in libris nodiis dogm minerit is omnes prorsus Theolost , ipsiimque Cardinalem ta sublimiora i atque in his uiarame, quos proximia vola. mplissimum Franciscam Mariani Brantacuma , definire minibus exornabo.

Explicit Liber vicesimus quartus.

356쪽

DISSERTATIO

AD PROPOSITIONEM QSINT A Μ

LIBRI V

ti expendenda ouaestici de Romani Pon lisei, in Renes lummosque Principe p

testate . Ad hane enim evertendam nervos omnes intendunt eum laberi,

iis . & Deelatationis Cleri Callie,ni

propugnatores, tum sureconsulti com- a plutet . sat est perlegere seriptores, is eui de Callion, Heseis Libertatibus disterueriant. M live pro iis pugnando, ut Ioannes Gerlimius . Edmum se dus Richetitia . Ioannes Launo ius , Petrus puteanus,

o Gallice, Dis pust, petitis de Maro Stephanus Bal se rius . Eisios Dupinius . eoterisque locupletior Iacobus se Bossuet Meldensis Episeopus. AHue Joannes Gersoniusis Caneellatios Parisiensis eotum Theologorum princeps si dicitur, qui Roaeanum Pontiseem errori obnoxium, α generali Cone illo subesse tradunt: quae sunt Declaratio. , , nix Callicandi anni i68a. atticulus L & 4. De priori , , autem, in quo agitur ri Hiae pum pQtesat/. non tam is expresse , & absoluta Geti ius pertractat. Huius luto. is brationes non posse in ossenso prursus pede percurri, nec debuisse a Richerio de integro novis rinis excudi . at M hat anno 1613. in Conventu trium ordinum Reetniis Galliarum illusiti 1 Cardinalis petetonius . Edmundi sti ., ehorii liber inseri tis De Τιιιι s,ia o PMilitis μι

Rara . statini ae in lucem prodiit anno is M. censurari perstrictus svit a Prouinciali Θnodo Senonensi . necisti non a Cooellio Aquensi rumis damnatus est Romae ,, decreto S. Congregationis Indicis anno a sar. Refutatusia est ab And ea Duuallio eeleber imo Doctore sorbis Lia eo, deinde a Dionyso Petauio tom. 3 Theolog. mem

se tum libro i . atque Auctor a Syndicatu sacrae Facuit tu, quem gerehat, reetia auctoritate . N Uni.ersitatis is sententia motus et . ioannis Lautioii vindicis sientatis is potestatis arer fimi rigidiorem aduerius Uen. Bellarmi num e lutam , abusum doctrinae de Seripi ura ae tr

se ditione laudati a seiasci Tridentini Concilii , N atqu-

menta , quae nee In logo, nee Philosopho, imo nee is vim graui digna uidentur . earpit Setiptor Ation mutis Trasi. a. cherialuti, Κι ι. G ιιι an , impressi Leinlii

,, anno 3684. lib. 3. cap. ai. Petri dia Pus viatimina sere

ri omnia conscripta fuerunt post Sehisma exmium interri pontifieri Romanos & Auenionenses . collecta ex au-

, , ctoribus schismaticis & pletisque. si fides optato Gai ,, lo habenda sit , haereticis , atque sulcita probaticinibunis aut nollius rotioris . aut imbecillibus . Petri de Mareaia Cenista a Siseisiasti Imperii lpitat sine undiqutiis eruditionemr sed ipsemet in Epistola ad Innoeentium M X. scripta anno i 646. υH. Kal. Octobris, cuius sagia mentum produeit in eius vita prasxa polletioribus C ,-- raritia editionibus Stephanus Balutius, fatetur eo in li- bro Principia parias friam , praesiuemque potitis imple. se vim, quam Episto m . Praelaudato quoque Pontifici is eiusque eensurae Opus illud submisit, eumque futurum

,, plena mente profitetur auferteram vingitemque I l. tofissi Erili Utica . suta item Apollolicae sedis . quae cens ia bat ut violalle, vatiis editis opusculis confirma iit, fassu se in Schedula a Batvrio in lucem edita . ex privileaii Apostialia i , non autem mero iudieio regio in Casilisis obtinuisse , quidquid illic agitur praeter cano m. . Deiari erata itim menrem eiria res Ecclesost eas. De desens eis doctissimi. Meldensium Episcopi, opere quidem elab vi ratillimo. nihil aliud auirmabo , nisi post humum esse, is & iudicio plurimorum suppostum e quod non ausimia certo & indubitanter asserere . Hoc autem, in quo ri mnia continentur & expenduntur, perlecto, non O sis est ecteros defensorex libertatum Cleti Gallicani singil.

is latim commemorare .

, Nee immorabor auctores recensendo, qui .n i rectamia Romani pontificis potestatem in Reges , Principesque is propugnant . Laudavi supra Uen. Bellarminum, & B vi Augustinum Triumphum , eum quo eamdem potest M tem posse diresiam appellati. animi eorporisque exemia is plo asseruimus. Bellatminus quidem . aliique a nomine ., potestatis di alia abhorrent : quoniam potestas Pontis. tum Romanorum in Reges uis est ordinaria, atque imiari me3iate ex tute spiritualis regni proficiscens , sed inciis deus, Meellaria. & urgente causa adueniens, usurpandat, nimirum , quando Pt incipum eivile tegimen tendit iaia destruetionem regni spiritualis. At hane malo appella is re mediatam . quam andire lam: ideoque nomine tenus, En i H M. Tom. II.

non re, a Bella mino discissimus; nulla antem rationeis ab Augustino Triumpho, aliisque iurectum potestatemia illam vocantibus. Sane eertissimum esse arbitror, ex da-- ta a Chruio Romanis Potitifieitas potestate non comti sequi collatam iis esse aequo iure spiritualium ae te is poetalium rerum turam es regi metir alioqui foret Papari in universu terrarum orbe non solum pontifex Maxi-

is mus , sed etiam Rex summus , ae supremus Dominusti temporalis ; quod utique repugnat ipsorum pontifieum,i Romanorum telli montis paullo post produeendis. Quam-,4 quam elatissimus Meldensis Episeopus libro cap. I. ,, explicata Bellamini sententia animadvertit , parum , M aut nihil referre . si potet at illa Pontifieom in is Reges dirae a , vel incit./tia dicatur . propulnatoresis enim ina re potestatis docent omnia temporalia ref

is renda esse ad spiritualia tamquam ad finem , ideoqueri ilium, qui praeli fini prae lis etiam mediis. & e-- sequenter polle imperare qui ad Gnseeutionem finis is conducunt , atque ea. quae eon se timem ipsam impinis diunt , amovere . Quare Uen. Bellarminus De Ram. P nisi e cap. 7. ait, omnem seeularem potestatem e/teis nus in temporalibus esse Papae subleuam . quatenus

se abusio aut negligentia Christianorum Regum circa tem toralia nota sunt impedite finem *iritualem, in quem ,, rapa habet universam Ee lesiam dirigere . Huius si, is lectionis ea uti tradunt pose a Romano pontifice deis potu Reges Principesque Chtilitanos ob elimen haeresisia di Apollatiae a Fide, & ob aliud grauissmum stellat, is quo excommunicationis poenae stibiaerant: idiue S. Gr gorii uti. potissimum exemplo declarant . Nullo etiam is patrato scelere, docent posse deponi Regem , si ineptus is sit, de insufficiens, maxime si eius deposito e duratis Ecesesae titilitati, & saluti animatum ; quemadmodum .is inquiunt , Zacharias deposuit Franeorum Regem Chil- is derieum . Addunt ei iam Impetiam ab uno in alium δε posse transferri, etiamsi ille , a quo transfertur, neqa

se haeresi, neque alio crimine notetur, neque excommu

is meatus sit, neque ad moderandum imperium ineptus. A vel insufficiens, dummodo id postulet E esae catho. ,, lica utilitas : Ma tantum rati e affirmant ab Iteneia Augusta religiosissima lamina translattim fuisse impetium si ad Carolum Magnum auctoritate Romani Pontificis,. Leonis III. Etiam doceat Pontisciε esse uno Rege de-- polito alterum pro suo lubitu substituere , ut Rodul-- phum Henrico , pipinum Childerico , Carolum m-- gnum Irem subliituerunt pontifices Maximi. Tam umis to ampliata eoramdem pontificum in Reges summosque, Principes potellate ina retia , quid amplius possent a , hete , e licere. s Lrella pollerent ρ atia cara ira sint,

is inquit citato in loco Bolluet , non video αν Iantopere , abhorreant a direJa poto re ponti ii tribuetivi; in ir se hia anim potestoris nomine lim iuris cans netur , ut se ti/mpe pontifices vi omniscis Regnis sua iura Leonans. - m a re EuIesae es biadis eram. - Ea itaque Potestat , quae a Ven. Bellarmino, abis Italis. Lovaniensibus , aliisque Theologis pluribus, Aese data opera ab Auctoribus operum , quae inscribunturia Gallia vinci cara, R ese sacer Atium, Tractatui de Im- Mγιatistis EMesa GaιI curia, omni genere argument se tum statuitur di propugnatur & contra a permultis, is quorum nosnulta supra commemoravi i haud minoriis eruditione, & copia monumentorum impetitur r ea, vi inquam, Potellas in hoe sta eii, quod Most Romanu is pontifex imperia transsene , principes depanere. aliosis tibi ituere , subditos a iuramento fidelitatis absoluere, ae de hello, de pace, de imponendis, solvendisque tri-- butis, ceterisque rebus omnibus ad supremum tegimense pertinentibus decernere , ae ferre iudicium , non obf

se utι ouidem , sed facta hypothesi , quod hoc polluletis Christianae Reipublicae salus & incolumitas . Fidei Caisse tholieae utilitas aut necessitas , & fidelium . quae alia is periclitaretur, in finem spiritualem , aeternamque bea-- titudinem adipistendam dirisio . In duas modo parietis pravi uiuiam hane quaestionem diuidere constitute ac pria.. mum nihil definiendo, sed reserendo duntaxat eorum . se qui pugnant pro illa Pontificum potestate, proferre m

is menta, una cum adve sariorum responsoninus o deinde se eadem servata methodo quae afferunt certant pro Re-

,. eum pote late temporali . non subiecta spitii tali, nili in ,, tis, quae spiritualia omnino sant, argumenta prodaeere; - & demum, quae in datum reuotari nequeunt, ae pro-

357쪽

is bari debeni ab utiaque disceptatutum parte, Mevissimoia Corollario perspicue breviterque reterre.

.. D Rincipio igitur me nitur tae sententia auctoritate

,, D frater riaias . Cum ergo eiu leni perieuli sit eligerari in principem uirum alae in religionis , di a Dei cultu

., axtorrem. ae insum iam regno potitum non deponere; . utrumque tu illo Deuteronomii loco prohibetur, idem uuis reges ae printipes alietis Religi is . & a Dei talisis extortes a Pontifice deponi milunt. - Il. Levitici ean i 3. 44. legitur: Ouiciariettie Vs -- Iaius fuer et ιepra , o separatus furiis ad orti ινitim saerisoris . sutis Hiataiat εωrra eis M. Fuit ergo P - , riseis Atetici munus de lepra audietum ferte , eaque is iniectum e ellere extra ea sita. At maius populi peti. . eulum a societate hominis haeres , & perfidia inquin se ii, quam a ton tu hernio lepros. Quare eum pravae do.

- irinae homini g. , Euangelii nollibtis prohibemur

,, cibum sumere , in domum illos recipere , eisque Aviti ditere, ab Apostolo cap. 3. epillota 1. ad Corinth. &- a Joanne Epist. 1. versu 1 . Aecedant eanones preducti a Gratiano causa II. q. q. & can. omnis, M. q. L quia is bus inhibemur eum haeretico . vel exeommunieato eietatem habere . si ergo Princeps uel Mittam profi- teatur , vel patrocinio suo haereticos sciveat , aut alia

,, de causa exhibeat populo periculum subuersionis, plecti , excommunieatione, e solio dejici, & extra principatus vi sui linos debet expelli. Neque enim alia ea in hae reis privati hominis, ae summi inineipis ratio, nati quate- nus a Principe impio manis timendam est , quam ab ,, ii pio homine privato . Idcirco nee lex vetus iubeasse eiaci matulatum septa. nee lex nova precipiens separa

tinnem a sectatoribus haeresum , dillinguunt inter priis vatum, ae principem . Eapropter orias rex lepra per is eultis a summo pontifee Araria depositus est, & eo se pulsus . Ita habetur in libro I. Paralip. cap. 26. ai. is Fris ui in OU timosus M e ad diem missu Dae, O hahitabit in vima Ieparata Mentis lepra . os stiam ei is inis Ρενοι vi domo Domini. Atque eiectum eodem eaia is rite legitur . quoniam lege P seriptum erat, O qtii 4sia Dpmfus a irria Pomi eis separatus sus exera eos oti ινι γε duerat. M si ob lepram corporalem ita ra ia tiocinatur Ven. Bella minus poterat olim Sacerduati regem iudicare . di regno privare; quare id non pol is rit novae legis Sacerdos nunc , ob lepram spiritualem, , , idest . propter haeresam ' -- III. Depromunt quoque ex saeris litteris praelanda M tui Cardinalit Bellarminus. Sanderus, Beeanus, aliique

se passim exemplum Athaliae uxoris Jorami regis uda.

A quam eum omni semine retio intersei mandati it Joiadaia Ponti ex ludaeorum. Factum ita narratur a. libro Pa vi ratip. cap 13. Gm Ailaιυ t annite Meti ora regnum. - , fotinet is tum Baal, Iollari pontifex voeaDir reui iati frenes, O mrtites russit eis ut Athosiam .nio . - ν r. ρυιὰ o ferarum, o pro ea Ioam tueavit sum .is Idem narratur lib. 4. Retum cap. I. Alia huius emis neris proferuntur exempla, videlicet Santis asamuele in

,, regem inuntii, eiusdemdue Saulis deiecti, & Davidi iis ,, esti locum substituri r Roboami ab Aetia propheta re is msi haud exigua parte multiati: Araelia regiq s ω ,h, Elia, & Iehu regis Israel in loco impii Imam ab Eli

is seo inunctorum ; Antiochi a Marathia extuis . &e. , Quae exempla debent summopere commendari , atque , illud maxime allatum de Elia 2 cuius m rapite 48.

vi stio, qui uni s reges ad pannentiam , o prepherisi Deis, surretiores pos te. - v. Eo eollineant novi Tel tamenta mea quamplura. Nam primum Matthaei eam r6. 8. ita Christas P ' iram alloqniret cumirimque tigaveris fore serram. - ., i ιυorum o in caelis, O nnia que δελεν a sim

mum Aesesiae regimen in iis . quae ad fidem moresqueis formandos attinet , Petro, eiusque successoribus eo ia mittitur . At iis , quibus potessas suprema regiminia, ,. ει plenissima demandatur iurisdictio, etiam media, s ne quibus haec exerceri non potest , in prompto esse is debenti etenim verissimum est quod legitur ff. d. Im

., Atque procluxerunt hanc rati em sanes immi P i in vi tes Gregorius via. lit. 8. ep. xl. N Gregorius I x. ad is versus praesumptiones Michaelis C. P. capite D. gitur praeterea apud eumdem Euangelistam Mattharum vi cap. 18. i5. Si aurem pectaveru in sa fratri tatis, ista, eonin ram turri ta edi intim suam. si te μὰ - .ia iureartis eris farrem tuum . I; OIem te non audire t , M ait he ιleti, adhue tintim vel dtios , ut in ora rim m. δε υψι ιν vim aU iam per omne volum. Ovoci s viis aiat . - νιι ess, ὰis octifer s. a rem Melasam non a sinit .

m ciamam potestatem eirca uuaecunque delicta . iniuriasquaproximo illatas, terendi sententiam , mosque cusatiun . ., que sint maestio is , tanquam ethnicos . abiiciendi

is ut Leit Beatus Ambrosius aduersus Theodosum ob ea. is dem Theslatan itentium d de qua re paullo ins M., Ulterius Loeae cap. 22. 38. Apoclolis dicentibus, De es mine. m. avis eudιi ue , Dominus ipse respondit, ,, Satis es. Duo autem gladii duplicem Mnaseant Etae.., sae potellatem, spiritualem uidelitet , ac tere talem , ,, ut Meet S. Bemardus lib. a. de Consideratione ad M. is genium. Insuper Iesus apud Ioannem cap. 2 . i, ait m Simoni Petro . sistim Ioacinas , Diligis m. pua

P ea aenas meus ; qnae uerba iterum , ae tertio san repetita . omnes vero fideles oves sunt Christi. Pasti,, ergo debent a Petro . Nec pasci duntaxat verum et.., iam eas cohibere, si id postv Iet illarum salus, & pote-

,. statem . qua ad sei . aliorumque perniciem abutamur, is coarctare atque auferre : siquidem S medietis infirmo in in tu rorem verso gladium, quo seipsum , aut alios vult ,, interimere, adhibita quoque violentia . debet eripere .

,, M.tremo Apostolus ia priori Epistola ad Corinthius

M tium oriri Irrium itidhaia ουέ inis i . o milis via sanetisὸ An ne horis . quoniam sane ι de hoe muη-- do juditatam 2 D si in Delas uitas t- mtinavis Udi - επι si, qui is miti ruis isti rem se tis omniam an- aetis itia radimus amo maeis A isti, a ὶ Hoe sane lati Ioeo Apollotus demonstrat in Saeerdotibus potestatem . iudicandi etiam laseularia; eamdemque potestatem ecm- ,, prohat argumentatione a majori ad minus , quoniamo nempe s angeli subi ieiuntur iudicio sacerdotum . mulis to magis eidem iudicio subiiciendi sunt homines . Ini- tio propterea fuit in more politum, ut Episcopi, vel abis iis delegati presbyteri causas saecularium di timerent r. . quod munus progressu temporis re intim suit in hum is ros Judicum saeuiarium . ne Sacerdotes negotiis tem p - ratibus impli eati spiritii alem curam animarum , & ue bivi Dei praedicationem negligerentia se V. Haec sunt momenia , quae ex sieris litteris deplo. se munt tribuentes Romano Pontifici in directam potella.. tem supra Reges, summosque Principes. At nullius esia se robotis e tendunt oppositae sententiae pio gnato se res. Respondent itaque ad primum petitum ex eap. IIo Deuteronomii, Iudaicum Populum , quando ait. Coass.se tuam sper me reo em . sitir halant omnes pis viretistiis., Moriones, ammasse hahere k eivilem potestatem . qeam omnet gentes habebant : neque hane civilem vidimu se nemque potellatem Deus immutavit . sed iussit tantum

., ut rex elisteretur ex ipsa tente Hebraeorum . non ex alimia nigenis. I idololatris. Quare idem populus i. Retura , cap. 8. s. Regem sibi dati postulavit a Mittitiete. Ad M.

- mueli praeeepit Dominus, ut populo morem gereret,ia quamviς exitiosum isti suturum suisset se Regis hib, it se re potestati , spreto Sacerdotum iudicio. Aties, inquit Deus , inem popuIi. Samuel quidem Saulem umit mis Re em: sed huiusmodi inun Elio nullum tua tribuit s

is cerdotibus in regem eligendum, aut deponendem . Pinia pulus enim Regem petiit, samuel inunxit . 6 consecra-- vit. Ita David elegit salomonem . quem inunxit Sadoeis Sacerdos r eodemque pacto Imperatores eoinstituunturis ab Electori, regesque uel electione. vel iure haere.,, dirario ereamur , neque aliud ab Episcopis aerei planiis preter consecrationem, suae religionis argumentum et , o non collatio temporalis iuri ictionis ae potesatis. . v I. Aiunt pariter ad rem non sacere memplum Orie . regis, de quo a. libro paralipomenon eap. 1s. Nihilo inde inseretur, misi Arariam indiealle regem illum Ieptao pereussum fuisse indignum consertio hominum. ut man. - daverat Deus cap. ig. Levitici. Sacerdotes oriam expiia terunt e domo Domini , non remo privarunt: expule se runt autem hortando ut legi ontemperaret , non vi, armisque copendo. Ipsemet seeletis sui eoustitis, A d, , vinam vindulam sentiens , Araeseruiit e recit, inquitia divina Scriptura eodem capite et . Paralip. versa et L,. Non ei ablatum fuisse ius re ni inde colligitur, qu

is ipsemet capite as. versu i. dieitur consecutum Liuer , gnum anno decimo sexto aetatis suae, obitum Ama

vi liae : versu a. asseritur regnasse in aereu in quinqua,ti ginta duobus aruis ; di v. et r. legitur obdormi se eum

Dissiliaco by Corale

358쪽

AD PROPOsITIONEM

is patribus suis, & tune ternasse Ioatham filium eius pro

., m. De isto Ioatham, quandiu pater Orias eiectus deo domo Domini in separatis aedibus vixit, non dicituria quod esset rex, sed tantummodo versu a t. quod rege is rei domum rei , , N iudiearet postidum teria ; nimirum ., cum pater ob podorem . morbumque id praestare non , posset, supplebat filius . non patre priuato restia Pot

., itate , sed ob infirmitatem in privatis in aedibus d

is gente .ia Vll. Frustra item proferri exemplum Athaliae . r se ponunt defensores Declarationis Cleri Gallieani . Ete. nim Athalia emina uxor totam restis Iuda poli mortem is Cehoriae a Ioiada summo Sacerdote fuit intersecta,

is quoniam iusserat omne semen regum oecidi. ae per tris, , rannidem regnum invaserat, eum tamen e sanguine re

M pio superstes foret Jcias, quem soror loci th a manuis uui Athaliae elam eripuerat . N Ioiadae viro suo tradi. ti derat Meulte eu'odiendum in templo, ut in avito solio aliis is quando rellitueretur. Quod factum eli e vivis sublatao Athalia, non tantum iubente Ioiada, verum etiam po se puli multitudine aecvnente eum Centurionibuη &Levi

tis, 3c patium ineunte in domo Domini, in ena Ioasia eductus ab omnibus salutatus eli rex , & a Ponti festia filiisque eius inunctus . Lege librum a. parati p. cap. M 2q. Perperam , inquiunt, ab iis , qui censent posse aia Romano Pontitae iniqum Reeet deponi , exemplum se illud pmducitur 1 nam primum Athalia nos erat legi. , tima retina . & legitimus Rex vivebat deinde nociis suit a solo Ioiada, sed a maxima popoli multitudine e,, regno. quod tyrannice invaserat, deturbata 1 insuper fuitia mandante Ioiada extra templum oecisa , quum tamenis Romani Pontiferi ius interfieiendi reges s bi non armisia gent. Facili negotio exempla alia superius allata exsuffla.. te te putant. Nam Aria. Elias, & Eliseus Dei aucto.

,. ritate ae mandato reget designarunt , nee sacerdotes,4 maximi erant ; non propria auctoritate , sed Numinis is in si inesti reget nominarunt ; ae nominarunt potius , vi quam ipsi crearent. Malathias vero noci deposuit leguia timum Prinei m. ted Anti hum iniquissimum Iuda esia regni invasorem . itillo bello pallidi vindieans liberi

. tem . atque evertens yrannidem.

., VIII. Nee ambitrantur Calliarum Theologi maenamia ingerere diffluitatem q- ex Novo Testimento suerunt M proposta . Ad i. ex eap. I 6. Matthaei reponunt ea ver- ,, ha . Uxediti nou. Ilaverie. CN. de spirituali potestateri esse accipienda . nos de temporali. atque de solvendis. se retinendisque eriminibus, nori de eonitituendis. de -

nendisque Principibus : tametsi haee , & sequentia ad

se vindicandam sibi potestatem etiam in tem talibus aliaia legaverint in meretali et suis S. Gregorius via. Bonuis Leius υ D. & Nieolati IV. At S. Bemardus libro de Cons/. eap. 6. explicans eadem Matthaei vertia. se In rei in hus seriis ad Eugenium ) non in pessοmis las peresus v6ha et quoniam propter via , in non pro- pter hos, se epθῖis euies τ/gna caelaram . Haud secusis diluunt quod productum est ex eapite 18. Matthaei, ,, Die FHIosae o sit tui sietis Eth etis , era Publ/rantis ris V ιMeunque ι fore iis, este. hae exponentes de eorre

M petione staterna, quam ad spemantes sunt coram argue

is di , & adhue in improbitate commorantes Eeesesiae is sunt denuntiandi ., Eeelesiam vera non audientes sunt M a s delium communione segregandi, quemadmodum I ia daei abstinebant a eonsuetudine publicanorum . de m- is blice meeantium. Ita hune iocum Maldonatus, Estius, M aliique interpretantur: atque haec interpretatio eo laetet se iis, quae leguntur Matthaei cap. aa. χχ. in Epistola a. ti ad Thessalonicenses cap. q. 14. N in a. Joannis versuti Ici. Duos gladios esse in Eceleri , nemo ambigit, sed se unus gladius. idest, spiritualis . ab Ecelesia exerendus se eis . oc sacerdotis manu tratiandus t alter materialis manu militis, pro Eeelesa. ad natum Sacerdotis & ad se iussum Imperatoris evaginandas, ut docet S. Bernardos,

M de suo alibi . Ad illud . suod sequitur de trina illati Christi ad petrum admonitione, ira oceanit Meldensis

vi Episcopus D r. lib. s. eap. iv Pascendi potestatemti late patere volunt, eerte non ita tamen quia iis e ti- ,, neatur finibus , quibus se Christias ipse eontinuito pa-

M vit autem oves hristus, tit pastia invinirent, vita ver ri hum scilicet, & vitam aeternam per verbum. ovis enimm mea iseem meam a sunt, o ego eoenosco eas s Jα Io. 27. o se tiuitiν me, O υιlam aeremam ab eis, non ,, rapiet eos quisquam de mariti meo. Ad hoe pavit Chii-ri stiri, ad aeterna perduxit , temporalia cuiusuis. ae suisis cuique legibus habenda . utenda . adimenda per nisi . - At ii ad haee pauit Christias. ad haee pascat Petrus. ει- , so mi inquit, oves meae, sed meo more e ne ergo,, pallores ad tem pratalia, eo quo erant iure. locoque reti lim a Christo. concessam a Clitillo notestatem conse- is tant is . Hae Me ldenss Antistes . Impertinentia esseri verba Apolioli ex sexto capite Epistolae i. ad Corinthimis ad potellatem Romani Pontificas supra Reges compro-- bandam . facile quidem sibimet persuadent, quoniam is non tantum Apolioli. verum etiam omnes Iulii, atque ,, ii prasertim , qui propter Christum reliquerunt omnia,

U. CAP. XVI. LIB. XX. 3 3

- iudieabunt angelos. I. secvlaria ; sed hoe post saturamia resurretii em erit. non in tae semio. & circa honorum, vi malorumque operum merita iudicium illud versabitur .. ix. Valere plurimum ad illam pontifimm Roman ,. rum potestatem firmandam ereduntur , quae Christus M ait de stipis Matth. 28. Data es miti omnis pol issos in eaιo. in aerea; & Joan. ia. II. si eae Iratus

is fuera a terra, omnia ιraham au me ipsam i neenon qua is leguntur in Ahoe. 1ς. is. Rex regum, o Damiatis do mmant um. Verum his , aliaque huiuscemodi coni , , mnunt. 3c vix digna potant, quibus re' deant. Ne

,, ma unus, inquiunt, dubitat, quin Christus Deus &ho-M mo plenus mam omnemque habeat potestatem . di stia Rex omnium resuin , & Domitius principum unive' se rum. Quis fidelium id unquam in dubium revocavit

is An in mundum adveniem regiam potestatem exereu se rit . eamque Petro, de illius suecellotitius e munica vi verit, hoe eis, quod in praesentiarum e trovertitur .is Haee sunt oraecipua Scripturarum momenta, qua dius sum

M mi Pontificis potestatem supra Reges in temporalibus M adiltuunt, & hae sunt illorum, qui hanc potestatem dem

negant, respo sones .

Argumentatioritim Pars II.

I. II Raeter Setipturarum tammonia . praesidiam sbi , 1 e late Canonico petunt prioris sententiae Patroni.

M Urgent principio eap. Nos t. ai. de Iuditas. Contine- tur in lita Decretalis innoeentii III. edita occasioneia belli exorti inter Philippum Augurium Regem Galli

is rum, ae inter metardum Raegem Angliae . Ut ad pDia tem hos revocaret vigilantissimas pontifex meretalem. Epistolam misit ad omnes per Fraueram eonstitutos Epi- ,. scopos . In eadem Decretali Pontifex ad se pertinere,, ait eausae & dissdii dis Ilionem qhod potestatem haberet

, mn ea homine, feci ei Dea . proteri exemplum Ualen-

, Theodosii in Coa Theod. i. de Episeopasi Iudieio. De,, causa vero inter Philippom Augustum & Riehardumis legamur Atinales risecillici, de Historici ad annum

- 1 I. In Bulla Bonisaeii VII L emanara anno raol. idem

se Pontifex vectis Ieretniae Prapheta eap. I. ita ait sevi eoas Mutum a Domino super gentes i m fure relua yis atque inde hoe infert, orare nemo tibi fia d. ι , quod ,, stipenorem non habeas . . usu subses samma es rear

ia Decretalis, inam santium. o lil. Cosellium IV. Lateranen se celebratum anno se lais. canone 4. ita flatuit: si inra Dominas temp. ia tis regussas m manitas ab Ecclesia terram fiam μυ

., re nutidierit at haeretica Laditate . per Merro I tantim . ., o rateros Compreminciales Di vos excommanrcat ovis

,, ritate consereres , fame Dre mmmi primi Iis, duram .. d. ipse stipis Me nuιιam mactet olliat iam, me asistisari a Mιmentum apponat. Earim nihilominas Irae serearisia circa Domanos principatis. Supponitur proculdubio in Meti eanone Romanum pontifieem habere potestatem reano & principata expoliandi quotcunque Dominos . eum te dataram. tum plineipales & absolutoc , si neglexerint ,, haereticos e suis ditionibus expellere.

, IV. Aecedunt Corcilii Cotiliamienss sanctiones. Coo M tilium enim istud selliane ata in Fridericum Αaltriae ,, Ducem . de quo Gregorius Episcopus Tridentinus gravi-M ter quelius fuerat quod iura de bona invadit Iet Epist V . a se patus

359쪽

is bari debent ab utraque disceptantium parte, Meuilliano. corollario peripi e breuiterque merae .

- TI Rineipio igitur me nitur tae sententia auctoritate

ia si frater tiati . cum ergo eiusdem perietili sit eligeteri in principem virum aliena religio is , de a Dei eultuia extorrem. ae insum iam regno politum non deponere; is utrumque ici illo Deuteronomii loco proh etur, idem uuM reges at mineipes alienae Religionis . N a Dei taliuis extorres a Pontifice deponi pollunt. , II. Levitiei eap. 13. M. legitur: siti eumque exed -

cuia tis fueris Iepra . . s. ratus γων I νε ιν. mis Iacetaoris . Iesus Hialatii extris eisis. Fuit ergo P -- liseit Ammei munus de lepra iudieium serte , eaque se insectum expellere extra talita. At maias populi periti tutam a laete late hominis tares , A perfidia in quin

se ii, quam a eontubernio lepros. Quare cum pravae do.

, ctrinae hominibus, & Evanoelii hostibus prohibemur

., cibum sumere , in domum illos recipere , eisque Aveis dicere, ab Apolloio cap. s. epistolae 1. ad Cotivit h. &h a Joanne Em. a. - o. Aecedunt ea nes pr auctivi a Gratiano causa ra. q. q. & can. omnis, M. q. I. quia vi hus inhibemur eum hauetieo . vel exeommunicam s. ., cietatem habere . si emo Prineeps vel haeresim profi-ὐ teatur , vel palmeinio sito haereticos seveat , aut alia, de causa exhi ut populo periculum subve sicinu . plecti,, excommunitatione, e solio de iei, di extra minet tus , sui fines debet expelli. Neque enim alia ea in hae reia priuati hominis, ac summi Prineipis ratio, nisi quate-- nus a Ptincipe impio maris timendana est , quam abis impio homiae privato . Idclam nee lex vetus tu hem. eaiei matulatum lepra. nee lex nova praeipiens separa , tumem a sectator hut tu resum , distinguunt inter priati v tum, at principem . Eapropter oetias rex lepra per .is enituet a summo poniisee Araria depositus est , & ei se pulsas . Ita habetur in libro a. Paralip. cap. 26. ai. is Futi is νιν Onias Missus Q e ad Leis miniti Di,

, pite tegitur, quoniam lege mescriptum erat, ciliis ι pres, o irria mulsos separastis solus Mera disia is ιν squε degeret. ,. si ob lepram corporalem ita rati inarer Ven. Bellarminus poterat olim Sacerdoase regem iudieare . di regno privare; quare id non pote M lit novae legis sata os nune , ob lepram spiritualem , , , idest . propter haeresim ρ -- III. De promunt quoque ex saetis litteris praelauda se tui Cardinalis Bellam inus. Sanderet, Beeanus, aliique se passm memplom Athaliae uxoris Iorami regis luda se quam eum omni semine regio interfici mandauit Ioiadari Ponti ex Judaeorum. Factum ita marratur a. libro Pa

se regem inunis , em idem eue Saulis deiecti, & Daui/i i. - eiti locum suhstituti r Roboami ab Aetia propheta re si oni haud exigua parte multiatit Araelis tetiε Syriω ahis Elia. N Jehu retis Israel in loeo impii Joiam ab Eli o inutictorem : Antiochi a Marathia ex uis . &e.

- Quae exempla debent summopere eommendari , atque , illud maxime allatum de Esia r cuius m capite Α

is sis, νι προ - Tunentiam . . propteros f. i. Iuue res pose te. - IV. Eo eollineant novi Testamenti loca quam plura. , Nam primum Matthaei eap. rL 18. ita Christo, P. is t)um alloquitur nuo iramque ι Ioriis sino terram. - .Hι Iigatum G m c is, o fastumnque soli is sim ιὸν om erit susurum o is extis. Quo in loeo sup e. mum Ecelesiae regimen in iit. qnae ad fidem moresque, sormandos attinet , Petro, eius: ue suecessoribtis eo ti mitii tui . At iis , quibus potestri septema regiminis

& plenasmma demandatur iurisdictio, etiam media, si ne qui hin haec exerceri non potest , in promptu esseia debent etenim verissimum est quod legitur K. .. I. A no s. l. r. Cui iuri tactio datur . ea saepta eemessa

., Atque produxerunt hane rationem sanElissimi Potitis.

M tes Gregorius via. lin. s. ep. xi. & Gregorius IX. asia versus praesumptiones Michaelis C. P. capite tr. LE. Q gitur praeterea apud eumdem Evangelis iam Matthaeo mia cap. a 3. 35. Sa autem pectaueris in se fratri tutis, mari, estre/ atim into re o anum suum. s. t. odiem. . ., in artis eras fatνem luam a s olem te non a aio i, ME he teram ad Me untim vel Aes , Me in oνe Mortim,

is sei trium t ιιm uel omne verbum. suoa s aeon avidi/.M - res , dis Etes aer s. avito Melisam non akairiit , ., D tibi sitis eunuus o piasticanus . Amen dico vobis ... ζMacun a suis erit a lupo terram. erant ligora edi iri o. Mane etiam eonstat elle in Gelasia , eiliem pe- ω nes saccessores Apollolorum, ae praeserit m Petri iudivi clariam potestatem eista quaecunque delicta , iniuria ues, prorimo illatas, ferendi sententaam . reosque emi inscun- ω que sant cendati otiis , tanquam Ethnteos . abi ieiendi is ut suit Beatus Ambrosus aduersus Theodosum ob ea is dem Thellatonicensium e de qua re paullo inserius. M Ulterius I dies cap. aa. a 8. Apostolis dicentibus, D 1, mine. ecte Go gladii Le , Domitius ipse respondit.,, Saris es. Duo autem gladii duplieem seu eant E eri ita maestatem , spiritu iam uidelicet , ae Ieremialem , ,, ut Meet S. Bema dus lib. a. de C sderatione ad Fu- ,, genium. Insuper Jetis apud Ioannem cap. 21. 13. ait

x, Pasca aevos mens ἔ quae verba iterum , ae tertio sunt 44 repetita . Omnes vero fideles oves sunt Christi. pasci, ergo debent a Petro . Nec pasci duntaxat . verum et

is uin eas cohibete, si id postulet illarum salus, & potestatem , qua ad sui . alimumque pernielem abutuntur, is coarctare atque auistre t siquidem S medicus infirmo vi in serotem .ella gladium, quo seipsum , aut alios vult vi interimere, adhibita quoque violentia . debet eripere .

,, M.tremo Apostolos in priori Epistola ad Corinthios

ia iudicandi etiam saecvlaria; eamdemque testatem com is probat argumentatione a majori ad minus , quoniamo nempe s angeli subiiciuntor indicio Meet tom . mul- , , to magis eidem iudicio si1bjiciendi stitit homines . Ini. tio propterea fuit in more postum, ut Epistopi, set ab ,, iis delegati pre hyteii causas saecularium dirimerent r. . quod munus progressu temporis releelure suit in humeti ros Iudicum sinulatium . ne Saeerdotes negotiis tempo is rasi bos implicati spiritualem euram animarum, & verbici Dei praeditationem negligerent. V. Haee fiant momenta, quae ex sacris litteris depis. se munt tribuentes Romano Pontifici in iectam pote u i se tem supra Rete , summosque Prineipes. At nullius esse se roboris contendunt oppositae sintentiae propugnat is res. Respondent itaque ad primum petitum ex cap. 17. Deuteronomii, ludaicum populum , quando ali. COUι. is tuam suo me retem . Acir talem omn/s per ei cui Mia κοι oues, affirmasse habere se eivilem potestatem, quam

omnes gentes habebant i neque hane e vilem commu ia nemque potestatem Deus immutavit. . sed iussit tantum o ut rex eligeretur ex ipsa gente Hebramrum . non ex alie-

, nigenis. α idololatris. Quare idem populus i. Retum , cap. 8. 3. Rerem sibi dari postulavit a Sare uete . N M. - mueli precepit Dominus . ut populo morem gereret, quamuis exitiosum illi futurum fuisset se Regis si,bjic is te potestati , spreto Sacerdotum iudicio. Atidi, inquit Deus , vicem populi. Samuel qui/em Saulem una it mis Regem: sed huiusmodi inunitio nullum sua tribuit sa is cerdotibus in regem eligendum, aut deponendem . Pori pulus enim Regem petiit, Samuel iiiunxit, ac constera vit. Ita David elegit Salomonem . quem inunxit Sa eis Sacardo r eodemque pacto Imperatores eonstituuntur

., ab Electori bim, regesque vel Meesione vel iure haere. o ditatio ereamur , neque aliud ab Episcopis aeeipiuntis praeter eonsecrationem, quae religionis argumentum etia, o non collatio temporali iurisdilii is ae potesatis. . VI. Aiunt pariter ad rem non iacere exemplum onae,. regis, de quo L libro Paralipomenon eap. 23. Nihilis inde insertur. his Arariam itidieasse retem illum lepta

petenssum fuisse indignum eonsertio hominum, ut man. is daverat Dens eap. ig. Levitici. Saterdotes oriam ex .is ierunt e domo Domini , non Teino privarunt: expule . se runt autem hortando ni testi ostemperaret , non vi,

, armi Rue cogendo. Ipsemet ieeletis sui conscius, & d.-ia vinam uindimm sentiens , Areuhrimit egres , inquitia diυina seriptura eodem rapite M. Parsi p. versi ac

. Non ei ablatum suisse ius meant inde colligitur, quod

is ipsemet rapitu ag. veris I. dieitur e sientum Diste te

es enum anno lecimo sexto aetatig sum, post obitem Ama is ire t visu 3. asse itur regnasse in Ierusilem quinqua. ti ginta duobus annis ; di v. 13. legitur obdormio se eum is patri.

360쪽

AD PROPOSITIONEM

is patribus suis, Ad tune re nasse Ioatham filium eius pro eo. De isto Ioatham, quandio pater oetias eiemas deo domo Domini in separatis aedibus vixit, non dicituro quod esset rex, sed tantummodo versu et t. quod rege. is rei domvim remi, ue iudiearet sepultim te nimirum , cum pater ob pudorem . morbumque id maestare non , postit, supplebat filius . non patre privatra regia pol .. itate , sed ob infirmitatem in privata in aedibus d

is gente .

M VII. Fluma item prosemi exemplum Athaliae , t ,, pomunt desenseret Declarationis Geri Gallioni. Et vi nim Athalia regina uxor loram regis I ada poti mortemo Vehoriae a Ioiada summo sacerdote suit inieristia ,

is quoniam iusserat amno Dinon regiam meadi, ac per ty- ,, annidem regnum invaserat, cum tamen e sanguine re

gio superstes foret Joa , quem soror Iosabeth a manuis M; Athaliae elam eri erat . de Ioiadae vim suo tradu,, delat Meulte eu'odiendum in templo, ut in avito citro alia is quando rei linereiae. Quod sanum ei e vivia sublata. Athalia, non tantum jubente lorada, verum etiam misse puli multitudine ac trente eum Contorionibuet &Lev tis, de pastium ineunte ici domo Domini. in qua loassi eductat ab omnibus salutatus est rex , et a pontificeis filiisque eius inuntius . Lege libram a. paralip. ea ,, 23. Perperam , in qniunt , si iis, qui e sent posse ais Romano Potitifice iniquo Reeet deponi . exemplomis illud produeitur : nam primum Athalia noti erat leguia tima reetina . & legitimur Rex vivebat e deinde non

suit a sola Ioiada, sed a maxima populi multitudine e,, regno. quod Utantilee invaserat, deturbata 1 insuper soli,, mandante Joiada extra templum Mella , suum tamenis Romani pontiferi ius in te elendi restes shi non armis ,, gent. Fatili timotio exempla alia superans allata exsuffla. , re se potant. Nam Aria. Elias, di Eliseus Dei aucto.

. titate ae mandato reges designarant , nee Meerdotes M maximi erant . nis propria auctoritate , sed Numinis is initinctu teges nominarunt ; ae nominarunt potius .ri quam ipsi erearent. Malathias vera noti deposuit sesiisia timum principem. sed Antiochum iniquissimum Iudaiesia regni invasorem . iusto hello patriae vin3ions si te

M te atque evertens tyrannidem.

VlIl. Nee arbitrantve Galliaram Theologi maenamia interere disseultatem quae ex Novo Testimento fueruntia Iro sta . Ad i. ex cap. IL Matthaei reponunt ea ver Da , Maadeunqu/ ligaveris , ori de spirituali potestatavi esse aceipienda, non de temporali. atque de solvendis, se retinendisque eriminitas, non de eonitituendis. dep. nendisque Plineipibus , tametsi haec , & sequentia ad , , vindicandam sibi potestatem etiam in tem talibus alia legaverint in memetati s suis S. Greetorius vii. Boniis is iacius viti. & Nicolatia IV. At S. Morardus libro M , de C M. eap. 6. explieans eadem Matthai verba. is in miminibus et ibit ad Eugenium γ non in possoni-

, diluunt quod pradoctum eli ex capite ig. Matthaei. ,, Die Fe tisis e sta illi sitit Ethni , , ω publieantis rse criodon e ligatio iis, Ge. haee exponentes de corteia ptione staterna, quam adsperarantes sunt coram arguem

is di , hil adhue in imprahitate commorantes Ecclesiae is soni detinneiandi Ecelesiam vere non audientes suntia a fidelium eommunione segregandi, quemadmodum s ., dati abstinebant a consuetudine Publicanorum . & p se blice merantiam. Ita hune iocum Maldonatus. Et ius,m aliique interpretantur atque haec interpretatio cohaeretis iis, quae leguntur Matthaea cap. 12. a 2 in Epitiola LM ad Thessalo uentis ea p. q. Id. & in a. Joannis versuri Io. Duos gladios esse in raesesia , nemo ambigit, sed se unus gladius. ideli, spiritualis . ah Eeelesa exerendus, eit . & iacet tis manu tractandus : alter materialis M manu militis, pro Ecoesia. ad nutum saceldoiit S ad se iussum Imperato is evaginandus, ut d et s. Betnaidas,

is de quo alibi . Ad illud , shod sequitur de trina illari Chrilii ad Petrum admonitione, ita Meunit Meldensis

Episcopus p. h. lib. q. cap. 13 Pascendi potestatem , late patere volunt, eerte non ita tamen quia iis conti- ,, neatur finibus, qui et se Christiis ipse continuit e pa- vit autem oves Christias. ιι pasema inienirent, vitae vel ,, hum scilicet, de uitam aetemam per verbum. Oves enim

,3 27.) o sequunitiν m. tam aeternam dis eis, non s. raput eas qω quam is mariti mas. Ad hoc pavit Chri- , siuI, ad alerna perduxit , temporalia cuiusvis ae suis ri cuique letibus habenda . urenda, adimenda permisit.,, At ii ad haec pavit Chiillus. adhaee pastat petras. Pa eniim , inquit, oiri meos, sed meo morer ne emo,, patiores ad temporalia, eo quo erant iure, locoque re

M iis a Christo. ecincessam a Christo dotestatem conseis M tant A . Hae Meldensis Antillas . Impertinentia essem verba Apolioli ex sexto capite Epiuolae t. ad Coranthioa ,, is potet atem Romani Pontificis supra Reges e-ρο- ,, tandarn . facile quidem tibimet persuadent, quoniam D non tantum Aprutoli, verum etiam omnes suilli , atque,, si Haesertim , qui pmptet Christum reliquerunt omnia , M. ι Tties. Tem. II.

V. CAP. XVI. LIB. XX. 3 3

- iudieabunt angelos, 3c semiaria; sed hoe post futuramis resarrectionem erit. non in hoc semio. & circa honorum, , malo umque operum merita audietum illud versabitur. - ix. Vasere plurimum ad illam pontifieam Roman s. Tum p tellatem firmandam ereduntur , quae Christus, ait de seipso Matth. 18. ι8. Data es mihi omnis pol

i, mnunt. & vix digna putant. quihus respondeant. Ne- ,, mo unus, inquiunt, dubitat . quin Chiilitis Deus & ,, mo plenilfimam omnemque habeat potet atem , & stis Rex omnium regum , de Dominus principum utii verso mm. Quis fidelium id unquam in dubium revoravit .es An in mundum adveniens regiam potet latem exercue rit, eamque petro . de illiut lueeellor tis eommunit - , , verit, hoc est, quod in praesentiarum controvettitur is Haec uini praecipua Seripturarum momenta, qua Isum

., mi Pontiueis potestatem supra Reges in temporalibus,, adiimunt, & hae sunt illorum , qui hane pote latem de

ii negant, respontum m .

ARTICUL Us II.

Argumentationam pars II.,, I. II meter Seripturarum testimonia . praesdium sesis 1 e Iure Canoeteo petunt prioris sententiae Patroni. Urgent prineipio e p. Nobe. 13. de Iudieiis. Contine- tur in illo Deerelam in noeentii Is L edita oceasioseia belli exorti inter Philippom Augurium Regem Galli vi rum, ac inter metardum Regem Angiis . Ut ad p

vi cem hos revocaret vigilatitissimus Pontifex Decietatem . . Epistolam mist ad omnes me Franciam e stitutos Epi-- scopos . In eadem Decretali Potitisex ad se pertinere,, ast eausae. &dissidii discussionem. quod potellatem habere se non ea homi , ita ex Deo. Pro eri exemplum Ualeα- , tiniani Imperatoris. qui solstaeaneiet Meuiatinosis M. Aesa dixisse fertur, ris .is in Porit fieri. S.I. ons ιαλ ta, evi o nos, qui gtis, istis Imperiam , Meeris nostra

,, Thmdosia in Cod. Theod. i. de Episeopali Iudieio. De δε eausa uero inter Phili stim Augustum . Ac Rietardum se legantur Annales Eeelesialilei, es Histories ad annum

II. In Bulla Bonifaeti VIII. emanata anno IDI. idem

, Pontifex vertas Ieminis Pmphetae cap. t. 1 . ait se altitutum a Domino suo gentes , stipis regna ἰώ atque inde hoc infert, suare momo ιιbi ista at , qtisdis fiseriorem non harias non satas stimmo μὲν ari haia Metisamea Hie Melia. Alloquitur Philippum II L e is gnomenis Pulchrum. Calliarum Regem . eui& eodem ,, anus in Epiriola scripsi, se γε te istima, quod in Diais ritua dias . in tempora ilias nolis istis. Habetur interia ExtravMaates Decretalis eiulaem Maisaeii VIII. ed se ta, ut sertur, anno I oti in qua leguntur haec verba r , Iis hae, sancta Meselia Catholica , εν με μι ista Δον

,, Deeretalis, inam Ionesum. , II l. uellium I v. Laterinense celebratum anno

ia impia mortim opponat. Eaciem nihilominas iam s. marari ciso Damines principatis. Suppnnittit picient euhio in hoe,, emone Romanum Pontificem habere potestatem 1eano & principatu expoliandi quoseunque Domnot. eum isa

H datatios . tum prideipales ti absolutos , si neglexerint ,, haereticos e suis ditionibus expellere.

Iv. Meedunt Concilii Constanti ense sinctiones. Conisia ellium enim ii ad selsone tita in Dderieum Auillisis Ducem . de quo Gregorius Miseopus T identia us gravi-M ter questus fuerat quod iura de hora lavalii set Episto. v v et se patus

SEARCH

MENU NAVIGATION