Jo. Laurentii Berti ... Opus de theologicis disciplinis nunc primum septem voluminibus comprehensum, & praeter uberrimum, generalemque rerum indicem ad calcem appositum, integra adversariorum in auctorem opuscula, quae hactenus prodierunt, necnon apo

발행: 1760년

분량: 379페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

331쪽

mori. Theologi idem probant. quoniam eum timor ori, indae Io Iitas, quatenus conglutanata est pravae G ii, tur ex amore, mettianis emim eatissa es ne Dia amamus ii, non est a Deo, a quo tamen est timor incusse, rario a ι saeptam a mallamias , oti l .an ad , tiamia, sperasti m. re Rehennae . quod assit marunt etiam Seholarum lamis, ut docet idem Au itinus q. 33. inter lxxx D. Me S. Thomas, & S. Bena ventura . quorum uae 2. a. q. 1α S. Thomas 1.2. q. I9. ait. q. . mundanus timor procedens arti ait: Dicendum quia limos ferti, is ea potas viastam ex noxia cupiditate , di amore . quo lati alis creatura ha- habet quod si maius quod Probat. ε a contra rarisaeis rei tan quam fini fluxit honis , nonni li ex moti ν die. giis seriatioris es susti an is ex amore eperetM : alter vena

nitur . 3c malus eii. Advertas tamen, quod s huiusmo- de τι a. donis Spiritus tantii: Timor dieitin semina , iai timor naturalis sit, neque ex perversa cupiditate. & εώs mal/s ιimet poenam, quam carpam: qui sectima , . . Praedamiaante rerum creatarum dilesione oriatur, nevi sentiam dieit ν esse a Deo, non tamen stis rassa A.

quaquam eulpandus est, tid est iunoxia pissa natura im- υuis os, His substribit cum Thoologis, qui de Aut necillis, atque ins I ut paullo supra diximus eum Am sini nomine gloriantur, Eilius in Da. diu. a , . dici

pullino. Illud quoque animaduertas non esse timorem mam In timore semiti Moeansderanda, timor in Ieminas. Eanu. n dc malum eam , quo aliquis timet iacularem m. rtim alteram bonam es . aiterum matam, eadem allata in testatem , indicemque terrenum . dummodo hune timeat. tione, oia se .litas tua Mnιraria si raritati. veram his quatenus a Deo eonstitutus est, nee sne tu agi diti 'ν- Iemtitas , ut praemonui, noti eli de essentia timoris. ideo. Dι, ut ait Amriolus ad Rom. x m. Dei erum misiste. que non incit quin si subitantia Mnas, supernaturalis,as, vinciri in iram A, i maum agas. Nam illi usinodi tiis di donum Dei, quemadmodum fides si pernaturalis aevium e rectat rationi conse manent et . neque natura sua exis lis est, Iieet in io is ; otiis tit inquit ibidem s. πιο cludit amorem sustitiae. Sed ille est timor nicindantit, qui mas. δε, tisas non pert net ad speciem rimaria Iemilia,s. innixus temporalium honorum cupaditari corporis vitam . t nee informitas ais ore a m Fari informis sive quia tia vitae animae . dc corporis interrium prauert gehennae sup- Ieriatiis se Iam se non amporrat nisi timorem ps .pliciis; ideoque nee recta ratione ducitur . neque ullo am, Liquet ex ditiis etiam hune timorem esse in i iam si pira. re aequitatis. Times enim jorrerem , ω non ι mea a tinia tia ; quoniam hinc incipit neeeatar resipiscere . dam ii. vim, tιmer quaesiona x 3ογtores O non t mei in Misistis mor parat loeum cantati, fle seut videmus per seram inisaraeios . timer cruciatum tempυν iam in ricn timet μουκΛι troduci linum , quando aliquid suitur, se ριπιεν prima ο unii aetere; , postremo si ri ut moti cum moia , o non ιvat ment/m tit intria cur caritatem . Ita docet Aurii rimet m aeterniam mori : inquit s. pater eodem seim simus et t. Tris. I x. in Ep Io . num. 4. Et s. Frantiscatas i. Salesius Trin. de Amore Dei lib. v. eap. a Scia inurPRU post Tio Il. Timor serυilis es bosus, utilis, su- ei iam este donum Dei, & supernaturalem , quia Mimai

pernaturalis, & donum Dei . noti dii poneret ad gratiam ; ideoque merito Alex. VlII. Hoc etiam common lirat divina scriptura, Auetustinus , pelli Mi illam piopolitionem , Timor aeten, nan esteti :uique orthodoxorum Schoralliconani. Et quidem ipse bis Mattiratis. Num vero tit e numerandus inter septem Dominus , postquam Mati. x. humanum timorem repre- dona Spiritus satini, licet si a Spiritu sancto, Du Maliendit i ad seruium his verbia hortatur , seu pol M, ti- contentiunt. Negat S. Thomas 2. a. q. 1ς. art. 9 cui pra-wριὸ eum . qui pI 6 -auimoni O te vii peruera an e res subscribunt cum H tentio De C q. Trin. 4. lay. s. Haisum. Atque de hoc timore legit ut proin x iv. r . r m/ν sect. 6. Ec Bellelii citato libro 1. cap. I. propterea quod Lom, ut fons vitae . tir a/e ineri: a rima murras . Et tiai e se itis timor pellitur a caritate, chanet annexam aliquis. xxv 1. 18. A saeue t a Domane corii epimus. ω peperamus pia do voluntatem peccandi . At ammat S. Bona Uentura in ν ιιm. S. Patet laudato semione acla. nure. 1. addatiis iii. et L 34. p. r. at t. i. , Ac Salesius eodem tibi. cap. IL NEvantelicit verbis, Mouo. inquit, ιυ- uuia n. l. , GH dillentit Editus in eadem dui. . quidius Ec ego assen A rinam timeo, antire times . in aeter m puniri rimeo, id tint, nam seri titui, quae a caritate petiitur, non es de .iuiti tis sti.v ρ Mati times tone t me; ὶ Nou deo, quom eilantia timoris . sed allectio timenti, e ideoque s. Thomas δε αλι- e rem nus aι isto itis sis in edti riis sum: pam loquitur de timore jerim reduplicative ut Ire Ii ; nam iis ue laret Iis 2 G u ergo Domitius tim reis tria eris , subirantiam timoris sinitis euin cartiate permanere docu

C- 4 I vi uter aurugerit, in tepetendo verstim commanatio vim rat praecedenti artie. 6. Sequitur tertia sure Tridentinam

est Diaver. . a ditio, ego si in Mare timaei u Synodum denniviile sess. o. can. 8. hui.e timorem non esse. Psa,vi time, ni is inertis, tim/4 nihil es quia peccatum , neque peccatore, pe ores iacere. 3c eadem ses si, rimere ueheu, . Et in Pialmum 27. num. 8. do cap. 6 nee non i . cap. cuille este donum Dei , ac lineato timore servili , qua aliqui i voti timet M p Uat amnis hoc timora uraliter iniquo concuti. At ad gratiam dispo. νια ιι pure eri im/ os i. seu tim t ue - ι atur in ερ -- m t lectu itine aenique pioso ipiam a Clem. XI. in Bullanam , de ipsi Milet timore inquit: Mutis ut es, o, , Uti seriitti, inopolitionem eo. Quenellii cum septem sequis. I.. est . Eum dum timorem commendat s. p. in libro de linu . ii mutem gehennae tanquam eritialem, nihilque bonisauhia Vir initare op ζ8. De Gue ita rudib. cap. alleremum temere ccp Nienias. rum. s. seram. a . de verbis Amst. Dune i 16 cap. 1 . aliisque Corruit ut ex his advertariolum argumenta omnia. m. iii ioci . Et Aouulfino apetie consentit ut Tertullianus liciebat Gihorus in Apolosia articulorum suorum quod cap ia de Poeniti Cyprianus de Laptis, Basilius Hom. in scribit Paulus ad Romanos u. aci. Lex Iahmiratae . M a Psaim a. de Patres omnes. Theologica autem ratio eli, tindures detitiam , id accipiens de effectu legis . idest. de quod hune timorem, ut diximus, exeliet fides supernatu- incusso poenarum metu. At fallitur seducto . Aliud enim talis, qua eredimus ivlurum iudicium, S sempiterna reis lex praeitat : redarguat nimirum praevaricatorem, ut eo inproboram stipplicia . coerceat a malo, ae plura afferat sa- vstitis ad Dei gratiam cor fugiat, sae qua lex nee agetitutis virtutisque adiumen a mox ex Auguli ino enumeranis iuuat iam , nec effeti quin magas coneupiscentia exardescat. da: atque ex alia parte nullam natura sua inserat perve ut ait S. Pater q. i . super Exodum, ia de Sp., & iit. sam cupiditatem , respiciatque tantummodo poenas a sullo cap. 6. explanatque iueulentet Eslius in Paulum . plura hi Judice reprobis infligendas, quas sine ulla noxia delectatim nos de hoc pauli loeo adversus vituperatores legis pag. ne possumus pertimelcere . ius voluminis i 83 Ini ei bona autem provenientia ex timore primum est , Addunt haretici verba Ioannis Epiae a. cap. 1 v. 18. D. quod 3.Item intra Ha ira cogitationis coerceι moram evia mor naen es in earisaia, hia pe Heta sensas foras mittisiuio . , ait S. Pater lib. a. eontra Epiti. Petiliani cap. 83. timorim. At huam loci sensus legitimus est , quod dum Alterum, quod ira malam cupiditatem coercet, ut impium timor excruciat animum , nis per Spiritum si actum eontineat, dc quasi pedagogus lcgis, Et animae custos , eatitas in tordibus noliris ditandatur , perseverat eos vitentem petrare ammo inter ore via μοι . Semia de ver- dis nequitia . Timor non es in di iora, sta pos- his ApolL 18. num. Κ Tertium , quod tohibendo cupi- hia dilectis foras insilii tameram . quia limsν inmensum ditatem, & eontinendo ab extereo peccati actu eradicat solet. 6r es e, conscientia necasoriam, nonciam facta habitus pravos frequentatione malorum adiuum ingener, ci itisese. i. ; ait Sanctus Pater Trial. ix. in Epist. tos ; &piam sitis timor m ωρ ustum petiu ιnde eo , - Joannis num. 4. Deinde ligniueat Apollotus caritatem . ιιuinem ma νtim operum. Eril. m. ad Hon. nune io. quantum pertii tui . tantum pellere timorem . non inηPtoximum, quod viam ueniat caritati, ou iamra eo pati specia timoris subitantia, Ac odietio, est enim etiam timormata tales, eorrigis is, in tucisis luna desuerare e Trin. Sanescitum ; sed spetiata δεα ιιM. . Ee deiectu quem imix. in Epist. Joannis num. 1. Pol tremum. Quod adversus portat non essentia sua, sed ea prava dispositi e timem

tentatioties eorroborat . dum ne Impius relatia ut in pri- tis ; adeoque primum peccator ementitur timore se ,

renum . instat Dominus in occultιs Ioera misericora a s nae , sed adhue plava detinetur en piditate i tum incipithesIa inseminans i moνιs, o tuaiso e Lib. v m. Confess. deleetate justitia , de ad timorem p aenae accedit detestatio eap. 11. Quamquam vero huic timori aliqua imversectio Mensae: deinde hae expiatur. regnatque raritas iustificans permixta est. quoniam , ausore eodem Aut de Na . . de posthae perseveratur in gratia , de petiistit timor ad cari' lati eap. 47. ille. ρώi ramore Ius, q/, quia Iea minatur, talis eustodiam tentationesque pellendas e veluti in maristibis amare rufiliae δε sensi alimer. as opera pereati . Mm tranquillitate , inquit Saletas et laici lib. v. ea I . remadiam ιιιὸν se . nec stimus a Miamate pectora ; id tamen N dolones, si iurie procellae insultant et ac deniqae ianon timotis uitium est, sed timentis, qui adhue visco e patria, ubi est ealitas eonsummata , de Dexra , etiampiditatis delentus rime ne damnetur , ne puniatur , ne naee solicitudo sue tussin timor cleponitur. Igitur ea tuometur, non Ol cadat gaudium paternum , ne quo magis perficitur, timentis eorrigit, rodoratque infit '

332쪽

LIBER VICESIM Us

tatem. Ita tamen ut timoris sibstantia tum ipsa raritate pessistat. Recie Augustinus se . Igi. IIIa ivir te

iam inuodvicit ipsa. seu itium eastum permanentem D- tam saecviri. Demum timor, qui a raritate omnino pel litur , est timor mundanus. & noxius r de quo S. Pater in libro de S. Vir a. cap. 38. Timor, inquit , usu es in caritata ; fia perstia , sevi Icriptum es , caritas foras m/ιι ι timorem . sed timorem homi m. non Dei, timaerem rem poratium malorum , n- ὼ iani is fine j ιιι. . Ne . altam si ra . seu timat ama Dei genrtatem, time severitatem. Praeterea opponunt. Augustinum saepenumero asstinare timorem tormentum nabere, ut citi iraes. s. num. 4. timentem ardere igne sempiterno laudandum non esse , ut prinlutio se . i/1. n. s. non fieri ex torde quod fit f. midine pcenae, ut in Ps. 7 . num io. , & alia consimilia.

At liquet ex praemissi, id non ex timore proficisci, sed ex se Ailata timentis , qui etiam timore perculius retinere potest malam cupiditatem , quae ad substantiam timorisum pertinet, sea per accidens, S ex prava timentis dicvositione ei annectitur . cuiusmodi eis in fide in semitis. verum fere Iis timor etiam nondum sis I rore depulsa. Murus es, Mitis os ; inquit S. Pater in Ps. ID. num. κ. rem

linea te . m et lentem pere re an um intoriorem non suis; addit eodem serm. Is t. n. s. Ioram praeparat esνitrii ; ait

Trare in in Epist. JGn. n. 4. Quomodo ergo filii perditionis asserant timorem nihil prodesti stitat in eodem

Trin. ix. Augustinus docet timorem habere tormentum , quia tomine αν consenntia serratorum 2 quia se miserat, o,Ma mis ei ferramentum : putredinem lauti qui studetin mutis augerer quia vulnut pias dolet eam euνatur,itiam se non euissών r In se . autem rcli. non ait lania aridum non esse timorem, quem ibidem num. . appellat sitim. & num. g. etistarim Ieris: sed inquit Quia rimos νῶν. i. sene iam trima , nondum Luesancitis es t nom qui Am tu δε εὐ- iat anta , seu tamen nondam Isauamlus.

Audin Non te peiorem reddidit timor, eum noti ss, ut antea , dolendus. Nondum tamen laudandas es, quia etsi ne timeas , nee si aliquid, quia mea a rimere deleas, adhue pecrati labe inquinaris , S D mido es miti . num rivi 2. Hio honi r quod novi est vitium timoris te eui mdientis, sed pravitas tui . nondum habentis amorem non pectantem . amarem lene uiuentem . Ita quod fit sermidine prenat , non fit ex eorde ; quia quantum atriari ad faesa, qtia forinsectis viantiae , in qui timent panam, o qui amant1U am nan furan ν . m iris pares Ium manti , dissiparas Me ; pares spera, iuspares via rare. At eor pravum , &voluntatem malam nunquid tibi indidit timor Invenit ratque ut turet valuerat, stimulat, torquet . & quomodo mediet ferramentom secat . ut succedat earitas Ianuas . B, nus emo timor. malum timentis ecie iniquitate tabescens. Deniune obiieiunt o Seruilis timor provenit ex altioresai. Est ergo pravus. At falsaeil eonsequentia. Nam amor ut noti est semper inordinatus, & noxius. Si quis diligat se absque ulici ordine in Deum. peruerse diligit: & dum illi incutitur timor gehennae, hane timet ut prim pati m Ium. & quia ipsum a voluptatia vita . & temporali shonis seiunetit. Malus timor. Si ordinate se diligat, timettehennam, sed non tam am principati motam, quia maris timet inensam Dei. Bon ut timor. sane timor fore Iis comparati potest ad ob euum, scilicet ad poenam impia in iligendam & ad sufetium, nempe ad timentem. Ah o Deio mulsa tua naturam rimoris a labiecto habet quod si fore Iis, si regnet ibi prava eupiditas ; quod si in fiat r. si timeatur poema. & inthoate diligatur iussilia; quod sit liaria, si timeatur offensa patris, ae poena inquis tura ab illo separat. Amor ergo sui inordinatus non elide sibilan tia & essentia timoris. quae in quolibet habitu attenditur ex obiecto; sedia timorem indisserenter se habet: ideoque etimor semitis substantiassia bonus est, & permanet etiam eum earitate . iieet Ierialitas, sive pravns amor, per quem timent est adhue servus Meeatii sit mala ; ut iupra dixi.

retit. Atque haee doctrina eli S. Thomae 2. a. q. I9. artivi & s. Bonaventura in I a. dist q4. p. 2. art. I. q. 2

h. a. Ideoque dum Augustiniani Theologi propugnant in timore Ierelli esse aliquod vitium , quod se tenet ex parte timentis, non timoris: nee latum ungem distant ab Ati pullino. praecipuisque Scholae Luminibvt. PROPOSITIO III. Proe ceteris laudandus est timoreastus, quo timet anima ne a Deo deseratur De noe enim timore legimus in psal. ario. to. TM, Demini j onestis permanens in faeculum sotiti. Hune Augustinus serm. 16 t. num. ait es e timorem eatitatis. Eu, dem Trin. ic in Epist. Ioannis n. 6. in Psa L Ir . n. g. eomparat timori ratiae uxoris timentis ne deseratur a sponse, De ipso timore proximo num. p. se loquitur ma. erit Deus , Faciem meam nunquam iacietis : . eera amnia is tene.o f. e tota, omnibus relus aiaudabis, ere, tirertae hora temporalia, non uti amistis, nori isti a seria ; σα daeis amplis, ἡ meret aem , O Mement timor rastis , indicerat . imo ratioruν em faciem etiam Liaeam . Timis eo a exesamaria dae Ps mo, o diceret , Detis vitis

TERTIUS. CAP. XII. III

Si quaeras quomodo timor permaneat in eulum feeuli: Respondeo pelli paullatim. ut diximus, a caritate impersee ionem timoris ; eumque timor respiciat aut pretiam ini decidam , aut patria o sentim , aut matellatem eui reve rentia exhibenda el f ; ae timor seruitis spe siet duntaxat poenam. timor inιιι Iis p enam limul & o leuiam, A. timor denique fitiatis Mensam ae reverentiam 1 ia Patria . ubi Iegnat persecta raritas . tollitur timor poenae de Mensae permanetque timor reverentiae: ideoque in heatis neque eit timor feriatia . neque initiatis, neque m alia in quantum metuit offensam ; sed tantum ut revereatiam Deo exhibendam praescribit. Atque ita seeundum praeitantiorem effectum timor Domin4 solitia μνmarit in saevium faciat

CAPUT XII L

Mmis Dominisi Oristianis Expossis. ΕΑ ad spem pertinere, quae in oratione Dominica emistinentur. rette alteruit s. pater cap. it4. Eneh. num3o. De oratione ergo, quae Christianam Hem vet, atque exercet, nos nulla dieam, praesertim de Oratione Dominiis ea ceteris ob austaritatem Inititutoris, Oh periti mum o dinem, aequitatem ae plenituditiem, &ob gravitatem brevi tatemque verbum m perterenda. Ae de oratione in s nere plura 111ltiei. Eam definiunt aut enm Damasceno lib. t i t. de Fide orthod. eap. 2 . Oratio os ascensa mem is ad miam; aut cum eodem in m. ibidem . M eum S. m. a. a. q. 83. art. a. oraris es iacens iam a Dis petitio ;aut eum Augustino in ps 83. Oratio es noris ruminis ad D m. petuntur vero quae decent. dem servatur ordo de Merii & amori , & animus D Matibas aeteνna praeponis ἐut idem Anguilinus Aoeet EslL ago. as probam num. Nutie ordinem ipsa Domini ea citatio tenet, atque eommonstrat. Eapropter etiam sine lingua quis orat. dum tecte d. ligit. Demonlitat orandi neeellitatem divinum praeceptum. illa a Deo dependentia, & diυinarum gratiarum , m xime finalis perseuerantiae libera Dei collatio. videatur S. Pater de peccaterum meritis lib. ii. eap. 4. De Corrept. 3e

tibus fidueiam ae spem quod Uei misericordia orantet praevenit, suod plura noti rogatus donauit , vitam , rationalem animam, redemptionem . baptismum , filiorum adoptionem ; quod veritas dixit Joannis xvi. M. Petite , sis e teria ; quod denique ipse chri lut si hominum apud patrem Mediator, Ee patris apud homines fideiussor . At

de his plura agentes de Myllica Theologia. itaque timbrevi orationem Domini eam explanabimus , ut fecimus de Symbolo spes ante ad Fidem pag. 1sta & de praeceptis Decalogi pertinentibus ad Caritatem pag. i . ut spem firmam fidelium anchoram orantes exerceamus . Quae subii. eimus deprompta sunt ex Cypriano Trast de Orat. Dom.

Aug. citata Epiae ad probam , de Dono Perseυ. & libro I. serm. Dam, in Monte , ex Commentariis in Matth. lataui. Eilii , &. Menochii, ex Venantio Fortunata in Expositione huiusmet Urat. & ex durebus illuliribus Augustinianis Seriptoribus Augustino Triumpho , & Ad telo

Roeea . ex lib. i. Martene de Aatiq. Ri . cap. I. art. ita flecap. Imari. I. Hi omnes Exeges m n a iram collust abutit. Praemittitur in hac Utatione praefati uneula. Parer Λαμν. i os iis .ilis. Aug. de serm. Domini in M. lib. r. num. s. doeet usurpari miris nomen ad benevolentiam eoncialiandam. & n. 16. ad excitandam caritatem. Apud Ma

tediem tu Expos anti ui Mittit. Gallie. dieitur vox plena libertati , & plena fiduetaer latanus id praemitti d et oberrationem & gratiam adoptionis . Addit Augustinui Trium ua titulum gubemationis spectantis ad patremfamilias. Filius notat quoque legis gratiam ἔ quod veteret patriarehae Deum orantes minime uterentur patris appellatiotie. Idem Angelus Geta, animadvertens commendari his verbis legem amotis . Pronomen Λαθὸν Aug. ibidem positum declarat, ut nos fratres esse cognoscamus r ideo que nullus hac oratione orat pro se tantum , ut animadvertit Venantius Fortunatus. Dieitur, es in eisi, ridest, iuxta Autuslinum ibI. n. i . in satictis & iustis

non enim spatio locorum continetur Deu . Lyranui putat editos connumerari, quia ibidem Sanctos glorificat, tametsi ubique est per essem iam , praeseatiam , potentiam . Caela dicuntur plurali numero, quoniam non habent in Hebrai.

ea singlia singulare, inquit Eliivs.

L PETITIO.

Omnium quae petuntur primum est. Sansiseriar nomentatim. Sie petitur, ut Dei nomen sanctum habeatur ab ovirent,ut, ait Augustinus eodem lib. a. num Io. ut nomen eius sanctiseetur in nobis , addit ex Cuptiano de Dona

Perseu. cap. 2- num. 4. ut benedicatur incessanter omnium

lineuis. & universis in locis . inquit venantiast ut sinistancetur in uobis nostro actu , ait Expositio Anonymi

333쪽

DE THEOLOGICIS DISCIPLINI s

ante annos nongentos apud Martenemr ut sanctitas eius eluceat in creatutis, ex poeit Lyranus: ut longe lateque fama eius pervadat, eique omnes obtempetent , explicat tui. Sanel .estiν dictum est, non manifeserti ; qu iam Dei notitia omnibus naturaliter indita eli, inquit Augustinus Triumphus. Oratio autem eontellatio est gratiae . ait s. Pater de Petisti. iussit. cap. x x. nuin. 4

Sequitur. Adsensat regnum t me quibus verbis petimus primo ut Dei regnum per doctrinae propagationem manis 1ietur hominibus, ait Auae de serm. m. num. M. deinde ut perveniat ad nos beatitudo Santiis omnibus praeparata. inquit Cyprianus, & idem Augustinux de Donoseis num. s. tum ut adveniat Christus Dominus universos indieaturus. ait Venantius: id tamen ratione beatitudinis,

non supplicii ; quoniam istud non spei Ohiectum est. sed

timoris, ut animadvertit Aug. Triumphus. Amplissima est retitio, at non praesumptuosa nimis, quia rennum illud n is paratum eis a tonstitutione mundi, ut habetur in tavan, io, & Christi saneu ine ae passione aequisium est,

inquit vetus interpres apud Μarienem. Humilitatis nostrae argumentum est, quod petimus ut prius ad nos veniat, quia vitibus no itis astequi illud non possumuet; ita Lyr nus . Eilius ea Iam afleti, cur in hae, es in praecedenti petitione non apponitur nolis ; quia nempe oramus ut perinveniat etiam ad alios.

III. PETITIO.

Tettia petitio est, Fiat me unias tua, sevit A rati ebiae reo. Ad divina praecepta resettur ab Augustino, maxime ad earitatem, per quam Angeli in caelis Deo adhaerent de Serm. Dom. num. alia addit num Σαβοι in νυμι, ira etiam in tectatorihtia r & nam. M. fictis in Domino, ita Θ;u μὰ via. Similia Triumphus eaeli nomine intelligens Christum, Angelox. iussos. Multa fiunt in terra pro di boli voluntate, pro saeculi nequitia . pro des derio carnis , inquit antiqua apud Martenem Expolitio. At in eaelo nil fit. nisi ob Dei gloriam . Commendatur etiam hac petiti ne gratiae necelstas apud Auguli: de Dono Perseu. num. ε nam idem est Fiat letanias itia, ac, Me me furere timiuntatem ttiam, & implere praeepta . Similia Venantius

Dioxima est petitio quarta, ponem nos otia anum da nobi ι hociis. Habent Codie es plurimi , stipeutis Daria iam , ex Graeco At hoe voeabulum significat et iam panem crastinum. ideli , necessarium pro tempore , quod imminet, alimentum, & idem demonstrat vocabu tum MD, in Evangelio Na1arenorum: necnon panem alienientem . apud Ambrosum lib. v. de Sacri eap. 4. Augu 1 inuq de Serm. Dcim. num. 27. interpretatur panem ne

cessarium torpori, visibile saeramentum, & invisibile verbum Dei. Cyprianus praesertim Eucharistiam ; N hane si lam Expolitio Milyali Gallicani. Greeorum A, . . etiam edulitim signiscat h. i. io. Haud male Titinus inte

metatur panem . eibum siugalem vulgatum . superesua etiato petenda non sunt. Triumphus observat haee ad cultum corporis pertinentia peti post spiritualia bona temporalia enim nonnili propiet beatitudinem sunt expetenda. Idem doeet in Ench. eap. a 3. s. Pater. Ea verba Do nos ieommoniliant Dei liberalitatem, qui vir omnibus Vbiam te ait Iacobus cap. I. I. Plura in haec Angelus stocea. H di. nimiam silicitiidinem damnal e nam idem. est, acta Hai ai/m r est enim apud Lucam, e. XI. 3.- μi ν. Demonstrat etiam preces quotidie repetendas.

Quinta petitio: Dimitta nolis d lita visera , sitit O Mesa viiii vivi, vibito ibus nostris. omnes debito interpretanis tui peccata, ob quae pomas debemus i unde Lucas posuit uis in . . Monemur Peccatores nos esse, dum pro peccatis orare eompellimat, inquit poli Cyprianum S. R Aua stinus de Dono pellari num. s. Qua sequuntur demon strant & nox .eniam impertiti iis, qui in nos delique runt, iuxta praeceptum Domini paullo insta ab Euangeli sta repetitum e p. ur. num ii N. Olim ab Eceses viri. a. Hane petitionem etiam iuili sacere tenentur, cum in peceata saltem venialia stequenter labantur. De his per multa prompta ex Aug. diximus lib. xv m. cap. g. Quid Hio de Chiilfo Talia orare poterat pro Ecclesia, mem hiisque suis. Etiam Uargo . quam sine labe conceptam te net pietas fidelium, dicenda est hae verba saepenumero piotui se propter gratiatum actionem, propter aliorum a Llutionem, propter Filii recordationem . Ita Augustinus Triumphus. Post his habetur, Et ne nos in eas In remati in . Quamvis Deus dieatur rotare homines . in quantum ira ratio nihil aliud eli. quam sumptuin de illorum obediri tia experimentum , quo sensa tentavit A5raham , ceri

dixi I. i. repugnat tamen divinae sanesitati tentare. inquis. tum tentatio est ad mala culpae incitamentum. Distorii intentaιον mesoram es. inquit Iacobus a. s. Facere tama dicitur Deus quae Meulto Judicio permittite ut Exodi vii 3. ad Rom. I. M. orta eis hae phrasis ex proprietate iri.

tum hebraicorum in constructione His ι. itaque id divalet, M iis Meas, de , Ne patiaris induci. Ira letit O. prianus. In tentationem induet eli ita illecebris inuolui

di perieulis subsici, ut noti extricemur. Noa tentatio es refutamul, sed ne succumbamus enixe petimus, ut recte Filius ; aut ne contumaciter euntes ad te tali is laqueoi Deus gratia sua derelinquat . ut Auctor petantiquae E politionis apud Martenem.

Ultima petitio, seu liberi nos a mali. Uidetur membrum toti oppostum , di senificare , seu rise naes a sentatore. Sane Lueas id non apposivi, nec explicavit Venantius. Extat de in Graeco oi 6 .a M., a maris stilicet. a pravitatis auctore. ut legitur in Missali Gallieano . Ei pressius vettis kar Interpres, Hoe es a Drahola, i ta arm. ι otiti, est, o origo. Constatas eruditum Martenem Non dilleniit Cyprian uti unde Euius putat hane, & smperiorem petiti em non esse distinguendas. At Metilli num. quem sequuntur recentiores Catechiliae, utramque diastinguit, quia non solum orandum est ne inducamur iamalum, quod sexto loco petitur, sed etiam ut liberemta ab illo, quod iam patimur. Vide lib. a. de Sem. D. is Monte num. 33. Illustrat opinionem S. Patris Aurusi ut Triumphus: eamdemque eonfirmat conveniens petationum numerus. de quo idem S. Patet citi libro de Serm D, mini num. acl. Κ Thomas L a. q. gr. artis. & Angelus Rocea Tom. a. pag. 438. Nil in oppositum probat Ciseat

Elio .uo θω Q. Q. , a maia. Derivari enim potest a neutro νο πιννηόν, martim. Hane petitionem haberi in Graiciat meae codicibus amrmat pag. 4 9. laudatus Ang. ROcca cui tamen non subscribonam desideratur in Giaxis olomen

si, & Velesano. in editis anno 1618. Patisus, Sin Bihliis Complutensibus ' in Polyglottis autem Regilet , & Walt nianis appositis notis dignos eitur studio intrusa. Quare mendatissima eli hoe in loco Vulgata; licet In quinque petitionibus Lucae septem Mati lim contineantur, i eut inquatnor illius Beatitudinibu o illius. Addunt Graeca lausulam , sed eum orationi Dominicae, tum Antellea salutationi superaddita; pie tamen ; nam appositam Dominicae orationi approbat, explicatque Cho uomus pag. Edit Commel. G1. Lege & Ex lat. Chioaxatii Tom. v. Bibl.PP. pag. 987. Haec de Orat. Dominiea, quam Iuvencuet Ptest tet in Euang. His . his carminibus complexus est: Da res Geniter resciens in viri cε os ;

I tri fetia noctis rotatio daemonis os i ue maris itia nos in ιucem dextera tostit. Amen dies is succinit, petita approbat, atque ut sani postulat. Hebraica vox, ac N ; quam strii reddiderant νωοῦ, proselo, aut γοῦν ior, fias e Latini . qtiis, vel, urinam. Ex prima pauli ad Grinthiiκ op xiv. 15. liquet idiotas ab Ecclesiae incunabulis respondille Am/u 1acerdotum benediti ionibus, di orationibus 1 quod etiamnum servat fidelium consuetudo.

CAPUT XIV.

seorpioni i quoniam in lapide dura corda qua respuunt caritatem, di in pane earitas ipsa significatur : in serpente qui Evae venenosa fraude petiuasi ne Deo et eretur, in fidelitas haeresumque tergiversatio; & in pisce proptet Mquam baptismi fides, quae in huiu laeuli fluctibus integraeli: in scorpio nunquam se in anteriora extendenti. &cui consuetum eli retro respicere. amor temporalium bonorum ratque in ovo, in quo vita pulli expectatur , spes latur rum . Ita oratione Dominica fides, spes, & caritas exercea,

Disiti co

334쪽

tui. Tagite Angustini Epistolam Iri. nune χῖ . tium. 16.1A 18. Congruum est ergo , ut poli fidem atque spem , caritatem omnium virtutum potissimam , excellentissimamque explicemus. Caritatis vocabulum smifieat erat am . lenevolentiam samieltiam: & aeeipitur semper in nam partem , secus ac an ν, & eis varas, suae interdum usurpantur ad significandum pravum animi affectum . & Eoiitas maxime . Proprie etiam commonstrat sanctificantem gratiam, qua Ie- generati , di iusti redduntur Deo grati, & accepti: sed aliquando designat actum easti amoris . sive qui ad tuitifie tronem disponit , sis qui elieitur ab homine suilo : non numquam etiam signifieat piam inspirationem, di cupiditatem boni, quamvis nuci sit actus dilectionis explicitus. Ipsa tamen caritas amor, & dilectio indiscriminatim appellatur, ut demon lirat s. P. lib. xiv. de Civ. D. cap. 7. ideoque cinniis raritas est amor, sed noti e emtra omnis amor caritas. Dividitur ergo Catil,s in hohitti lem, de a itiatim. De Prima disputatum eii libio xi α , & nihil eli aliud quam habitus a Deo insusus. per quem voluntas redditur recta,Ec halia, di ad diligendum D um propter se, & proximum Propter Deum vehementiori nisu excitatur . De hae s quuntur Saripturae, dum affirmant per earitatem nos redis .i Dei filios, haeredes, amicos . signatos Spiritu promillia nis sancto 2 ae Patres , dum raritatem desttibunt vitam . Sua Deo copulamue , amietitam hominis ad Deum tiabi-

istam per inhabitantem spiritum sanctum . Dei hominicque mutuam eommunitationem. atque his e similia. Pi ra de hae hibistioli caritate disputantur; sitis a nobis expedita citato libro xii. ubi adversea haereti eos demonstravi mus inhaerentem esse . & habere aeternae vitae condignum meritum, sed non immetare firmissimam iustitia certitudinem , ae posse in hae uita augeti, minui, deperdi; cum aliis Catholaeorum Theologorum decretis. quae modo Ronvertam . Hoditum hune a Deo infusum elle virtutem Theologicam . eum in Detim tendat, in quaeuicinem verti non potest . Huius o oeium praecipuum elle Deum , tum eetera quae propter ipsum diligenda sunt ordine exposio in Me volumine pag. I 8. 1as. aliasoue in locis, at sata Caritatis deseriptio, omniumque eonsenso demonstrat.

Quod pariter appellant f emati obiectum . esse summi boni

praestantiam . quae nos allicit, attrahitque, nequit e nito verti.

Restat ramum Seholastici quaestitineula. num haec per caritatem inter Deum hominesque firmata benevolentia severa amititia . Neetant eum Durando perpauci . ceteris Smnibus asentientibus . Durandi opinio fuleitur his m mentis. Primum et , quod in eo sita est amicitia, ut unus velit bonum alteri ex assem erga ipsum quod nequit e. cogitati in Deo res Ela hominum , cum omnia nobis elae piatur ob sui gloriam . Alterum, quod amicus alteri henefacite id vero convenire noti potest homicii erga Deum . Tertium . quod amieitia diotitiis inter aequales intercedit, Hita Ariuorelis philosophaam. Habemus nos aliam amicitiae perceptionem ae ideam . Nihil aliud est amicitia , quam is , --anariam is ui norum eum bene tinIra O raritata consensio . Hane amicitiae descriptionem tradit lib. a. eo tra Academicos eap. g. ex in Epitrita ad Mareianum lues. nune 218. sapientis timus Augustinus. Consentit eum omnibus Platonicis Marsilius Ficinus in platonis Epistolas, ct in Iasdem . Atilioteles quoque lib. vim. Moralium eap. e tradit speciem amicitiae, quam appellat operamineariae. in qua eade n utrique ab altero neque exhibentur, neque sunt requirenda e talis ellamicitia patris erga filium . & principi erga subditum . Etiam de amicitia honorum scripserat Aridoteles capite tertio eiusdem libri, quod L mitio 375ι b masmatiter vestim, qualentis Iuni hem. Quod est ergo per se bonum summum, k ineommutabile. iure amicitiae nil ab eo, quem redama petit, nisi ut seipsis 1 ruatur. Legendus in hune loeum Asa pallus iras. edit. Aldi aro. Iceirco antem inter hominem di hominem amieitia unius alteri bene uit . quoniam is beneficientia melior redditur. Beneficentiam ergo amicitia praestat, non quia amicitia est, sed quia alter amicorum miser est 1 ti reeie illam Augustinus constituit Mysiacaratatis ιonsensione. Nec sola periecta aequalitas amicitiam parit, sed vel aequalitas in animi pulchritudine. ut mutua Platotiis Dionisque benevolentia: vel in moribus etiam ferinis de agrestibus smilitudo, ut amicitia Ore iis & Pyladis r vel in eruditi e & doctrina, ut amor Socratis in Phoe drum & Alcibiadem. Recte Augustinus lib. vrata de Civit. Dei cap. v. beneuolentiam firmari docet per Lais oluntasir smilia inem 2 quod eo simius proeliatur , quo voluntax persectior est , α amor magis eatius es vehe

mens .

Est erro inter Deum & hominem iustum amicitia umra . eeterisque omnibus longe praeliantior quoniam inister utrumque eli caritatis consensio: & si Deus nil vult propter hominem, tanquam finem ultimum, neque id vult iusta , sciens lonae melius este hune finem eo, litui in hono ineommutabili, quam in creato & finito; de e eon ita si homo nil eommodi Deo affert, neque id quaerit Deus felix sali, , ditissimusque se ipso' sed eum persee a voluntas si summo bono adhaerere , eoque imi , utrumqua vult tam homo iustus, quam Deua . Exeellenti Tima hee est

ammotum consensio . Igitur amicitia vera, diuturna, mutua, iucundillima, optima. De qua amieitia loquebatur Sponsus his versis smasam alloquens Canti tr. I. Surga Amica mea, oleios mea, Θ υ M. Luer xi l. 4. D es autem istu amicis mali. Joan. xv. i. V., amitti Mai e iis ;& alia complura. Contraria itaque argumenta me nihil movent, quoniam legibus illis amicitiam noci e reumscribo. nisi uni uterque amicorum teli alterius beaeiatiis au et ii quod si ad veram amicitiam requirebant Gentiles philosophi . ignora. hant hi munera talitatis, diψinumque consertium. Erit tamen qui ad primam obleuionem respondeat diuinitio e finis eui. & finia qui: ad alteram reponent ad amicitiam sulficere mutuam benevolentiam in alieoiu: b ni communitatione e ad pa tremam, aequalitate .n prestaria Gratia sane iseante, per quam evicimur uι uini tu afortes rvira, ait Petrus Epit L a. cap. i. a. Egi de hae aequalitate Tom. ar. pag. III. veniamus iam ad earitatem actualem. Hane S. patet in m. de Do L Chtilb cap. in. ait ei te morti, animi ad fraen m Deo proptὸν ipsis, O se at/ue prox/ina propter Deum. Breuis, peripleua, & expia ita definitio. Huias caritatis a ius non iampet in Aurullisiana Setiola est 1usifieatis, sed quemadmodum caritas habilvai s iu tilicat formanseo; ita actualis ineboate, Ze dispa: itiue . plus , minusve . prout raritas vehementior e i . aut remi sior ;ita ut diletito tenuis de languida petii dat cum peccato , licet in aliquo extremo e sueum voto Sae amenti iustifieete vehemens tamen de flagrantissima Dro remaei siet priusquam Sacramentum altu suscipiatur . Quare nox di .idimu caritatem in inchoatam & perfectam. Ac negamus omnem dile Siloaem Dei beneuolam i fata lege absque saeta menti adminiculo coatiliate Deci peceatorem. Caritatem parianam consistere eum precato defendi non potere . repugnatque Tridentino seis. xiv. cap. 4. Qua in re pellime erravit Ba ius di meelsit etiam Gulielmus Eibus. At dari earitatem inchoatam line peceatorum remitsone, ad hane tamen dis ponere , haud obscure colligitur ex eodem Tridentino sess. vi. eap. 6. maxime si legatur Hilh pallain lib. viii. cap. 14. & Tridentinum e feratur tum a. Araulicano ea ultimo. Demon liratur etiam exemplo Magdalenae, quae accessit ad Christum aegra ut rediret sana , Catechumeciorum, qui ante baptisissem, eui Deum amore callo diligere incipiant, adhue tamen portant sarcinam iniquitatis; nee noti Anguilini, quem Deuet ante acie piam baptismi gratiam sagittaverat caritate. At haec ad trutinam revocabuntur . ubi disputabitur de Poenitentiae saeramento . Interim sat est repetere verba s. patris in postrema capite de Nat. dc Grat. nuina M. Caritas ergo inetiata. inchoata sectilia es teor tus moistia , praebetia tuli lia 6 a curitat mons, m naiι ita aes e carissa pers ia , perfecta jκ tria est, . .

CAPUT X v.

FUERUNT, qui praeceptum diligendi Deum solis ex

tertiit anibus impleti autumarunt; adversus quus ea. lamum litinxit Merialius in prima secundae, Uanmyde Ca m. cap. 3. Piette '. 4. aliique permulti . extiterunt etiam qui docuerunt nullo unquam valdi suae tempnre teneri ho minem ad elieiendum caritatiet actum sunt Attallis . qui ignorant qualis a nobis dilestio exigatur. Magni momenti sunt illa. sed obvia: ideoque explicanda, brevi tamen. PROPOSITIO I. Deus etiam interiori caritate diligeniadus et . Probatur i. His verbis praeeeptum dilectionis exprimitur

Deut. υ4. 3. Diiues mis, clam Deiam itium ex toto eeraettio . cor ex tota anima tua . ω eu tora fari lia ne itia . Repetitur Matthati xiii. n . D lites Dominum Detin vim ex tota coris itio, o Iu tua anima tua, in io tora me te sua . Quis aduersus tantam lucem adeo excutiet. ut

dicat Deum diligendum non esse an ediu eordixi Dain 38 si proseripta est ab Ianoe. XI. ea propolitia, Non tenemur pHximiam ditisera aesti interno: quanto maris haec damnatio ferit non uisistentes interiati affectu summam Bonum, cum proximo aliquid externa inicia agerant commodi . Deus autem voluntatem attendat . non eensum Ad haees earitas est mattia animi, ut supra diximus; si ad Deum graditur . ut ait S. Pater seram. 34M num. I. non penn s O

dilus , sed Q. a r quid est, nisi figmentum . illa sine assectu, & sne animi motu dileaiost Praeterea sne caritate , qua creatura intellectualis Deo adh rreat, ut Augustinus ait lib. v. de Ciri Dei caput nullus est Dei cultus. nulla vera religio, nulla rei ita pietas, nulla Deo debita ferritus. Maremo si externa sui sciunt essetae quoinudo nobilior hominis pars Creatori suo subiicietur quo nodo erit sacrificium Deo cor humiliatum quomodo adorabitur suis premum Numen in spiritu . 3c veritate i quomodo abominabiles erunt 'ui Deum labiis honorant, eor autem eorum

longe est ab illo' Faetitit elao fallax, perniciosa. ae stuletissima eorum opinio, qui astitaeate aus dunt eoidis dilesii

335쪽

DE THEOLOGICIs D Is CIPLINI s

tem ad praeceptnm non pertinere r obhminemn P enim, factique rebellet lumini, nee inditam legem, nae ordinatam per angelos in manu Mediatoris .i nee demonstiatam a Lute, quae illuminat omnem hominem , paullulum in

spexerunt

Nescio autem quid shi velint frivolis ineptisque argutiunculis. Joannis xivi inquiunt. legimus t S. AEIuit a me. manu ra mea servate . nulla ergo prater observantiam prae-eeptorum nobis dilectio iniungitur. Adiiciunt Nonne possumus implere omnia mandata ex solo timore renae In

ruget hae sunt, supra quam dici possit arehetypae . atque husatae. Enim .ero Apostoli, quibus dictum et . Si a ILgitis me, mandata m/a smate . iam proculdubio diligebant,

eisque imperatar vis ci Asana . o mira ora es ement, ut

aerapiant, manifeste , spiritum faesitim , atque innotos r ia habent. Ita Aug. Trast lxxiv. num. r. Ergo non diligentibus praecipitur ut diligante diligentibus vero ut diti lectionem Ahis comprobent, in eaque pioseiant. Qui auis em macipit argumenta amoris, vult potius amorem ipsum rait enim s. Doctor in libro de Magitim, cap. xx. num. 23. res, e Iisu camar piuris quam sana usa pendensas . Timorem Jaudo, & Iegi. paedagogum appello eum ipsemet Augustino serra. 16 i. n. g. sed timendum est, ut so/m docti diat, o perdura es enem; quae , auctore Ap 1 olo ad Rom. Hi . α, est Hen ιωδε Ietis. Ex Di Be nardo quid insertur , nisi caritatem actualem praeceptam esse, eam vero qua gustat. sapit, ameitque suaviter , k quam appellat ealitatem in mesti, non ad metitum dari, sed ad praemium Mytia Me Aio, ait seq. num. q. tis . o ' iis, fimue, o ediae arido fias meisamus muntieisu oprio : distinctaque triplici assectione, quam voeat earianas , rationis. & sapientiae. Igitur, inquit , pre fretinuum o ra sunt, o tu Ipsa eaνita, sedet . non ilia a /ti oris. quae Iole sapientiae conatio pingviesceres moenam mema impe 1 ι muti,tus em duliea,nis Domini . seu quisum poritis actiiai s εts nondum diatii uti amere δε iIὸν νωι ι,

more tam/n amaris ipsus vehemente/ auenti t. Caritas e

to in a et i, quae datur in praemium , est iuxta Bernardi risum earitas reficiens poli opera , S dullit beatorum amor. Imo non negat S. Doctor pertinere etiam ad mania datum caritatem o Husiam , dummodo non intelligatut

seri est iti misi . aia minimo in υifa i R. ab isti uo domi num post poterit Himpleri. Quid plura meet animam non posse seipsam toto nisu ad Deum coitio=ὸ , m. ino infit re vultui, quandiu eam huic fragili & aertim-tioso corpori intentam. & distentam necesse eli fusio nisi e enim seipsum explicat Trati. de diligendo Deo cap. x.

rtim. 2ς. At hae non in gratiam contrarii argumenti,

sed in melliflui Desioris uenerationem dicta sunto. PROPOSITIO II. Rationalix creatura semper debet

put actu, aut virtute Deum diligere. Demonstratur nam Ecclesiasticus xiii. 18. ait 1 omi liis tuis A Ilae mam & S. pater lib. I. din. Ch. cap. 11. docet ististim Viae nostrae panem relinqui , quae ταυνε

a ferum και tim 3. In hoe sita est haec disinici eontinuo tenenda, ut nulli rei e reatae amore tamquam sint ultimo,& ptopter se inh reamin. r quod proculdubio humanus octo, inquinaret ; sed studeamus Bono incommutabili toto affectu adhaerere, quod , ut docet eo loci S. Pater . redia it hominem optimum aut saltem operemur ob inditam instentiamque legem honestatis, ne opera motalium virtuis tum inani gloria, aut cupiditate labefactentur . Quamquam iritui actus dilectionis nequeat omni momento eliei, neque ad hoc obligent praecepta ofirmatitia: fie tamen se rei affecti esse debemus, ut amor animi noliri pondus cor

ad stusa hocia non deprimat , neque a caritate Dei e resis

tura aliqua illud praua cupiditate diuellat. Vide Riceium

in Prop. damnatas disput. m. pag. I I. Actus autem dilectionis Ouo dicito tempore sit eliciendes a duum est definire. Alex. VII. die aue. Septem. anno i 3. Woscripsit mores laxantem , perniciosissimamque sen lentiam, qOod neminem id obstringat aliquo vitae tempo iei R innoc xl die a. Martii anno 16 6. quod ad Metiori teneamur ne singulis quidem rigorose quinquenniis Innovandum quotannis earitatis actum censuit Ledesima sis sis sesiis di. Α Merbesus, a quo non recedit Vanmy. Uigere hoc praeceptum statim ae pervenitur ad rationis usum demonstrat L Τhomas 3. 2. q. 89. art. A. eo quod prima rationalis ereatum inspectio sit praefigere sihi sti .m. ad quem cetera sunt reserenda : ouam sententiam promiamant Nostrates, & Dominicus viva S. I. in Trutina da

mnatarum Thes. Vol. i. pag. 2 r. siletu esse inemen im . Persuasum nobia ell requiri actum aliquem benevolae est. Hionis ut peccator Deo reeoncilietur, etiam in Sacramen. to : quamvis Opholitum teneant permulti . Praeterea in m tis artieulo eonilitatum teneri ad raritatis actum , mihi euum et tune enim dirigenda potissimum est a naaelem navit, eum in portum coniicitur; illamque praedones ei ripere , tempes ales frangere , di angustiis aditus, litoris rassatio satire poliunt in naufragium impellere. Si etiam ad vertas institutionis teliorum causam, Deum colendi. Milus

immolandi spiritales, rebusque divinis vacandi hane improbabilis videbitur Met si , Cabraudi , Mauro' . at

rumque sententia. At in his, quod monet etiam Suarescide Carit. disp. v. sin. a. , sequere prudentiorum consita.

PROposlTIO III. Diligendus est Deus ex toto cor.

de . in tota anima . in tota mente.

Hune diligendi modum praeseribit Deu t. vi. s. di Mat. h. x xt . 37. Fit autem dum praeeiptium studium in eo lo. eatur , ut summo bono adhaereamus , dum nihil Deo μν sertur. dum ereaturis utimur . ut Deo ira amat. Quod se dulo impletidom ratio tireri, o is titia naturaiis, inquit S. Bera. de dilig. Deo eap. I. num. 13. Ratio petitur ex quo Deue sit Meum ques et alia re pluris aestimandum; necnon sit ipse eatitatu caussa effieiens ti finalis: nam si tus Wiravit Mnieukν. reponu Iustitistior, expectorin ΛΛυον, ait idem Doctor eodem libro eap. v M. num ax Iu .litia oritur ex plurimis ae maximis bene fietit, quibus nos ea mulavit, atque ex illo maxime, quod siti ejus vomin maro smus, Dan. Emil. r. cap. I ii. r. nortiique emiti Um

senitum situm dederit. seite, qui ad Crucifixi imaginem in Florentino S. Spiritus Templo seripsti

Hie isto Iesus amar Iiena con is in ah4. Diligitur autem Deas ex toto corde , dum in eum rese.

tuntur omnia mustia nostra, omnis cognitio, omnis vita.

omnis intellectus . & dilectio Dei nullum a se rivulum

duci extra patituri euius derivatione minuavit. Vide AF gus inum de Morin. Ecel. cap. viii. num. 13. N in I. de Din. Christ. tap. xxii. num. χι. Paulini Epistolam ad Celantiam , Salesum lib. t. cap. o. Diligit toto tinti, qui omnem cognitionem in Deum conteri tota mente, eui intellectum Deo subiicit . tota anima . qui appetit gsecundum Deum regit. Haud male in Matthaei vieesmam secundum Lyranus. At dices: Si ita est. nullus in hae vita poterit implete dilectionis praeeeptum. Respondeo , quod aliquid ex toto corde, in tota anima . in de tota mente sacere dicimur duplici sensu; primo si actio tanto earitatis ardore impen datur, ut non possit vehementiti, intendi seeundo ii ita ea praecipuam euram illadiumque collocemui . Primo mo do non impletur praeceptum dilectionis, nisi in patria. ut d et S. pater Atiati si inus de pertere justit. eap. g. & de Spirit. S lit. cap. usti ae la Bere . se . v. in Cant. 3 de dilig. Deo cap. io. Altero modo impletur etiam in hae vita, etiamsi extinauere noci possmus concupiscentiae tu clamen prepediens impetum casti amoris vehementiorem ;dummodo nihil appetatue illicitum. Alitia enim es rerumnis asequi eoi totem . οι vici nutiam fe i eviit ιεm r i

quit Augustinu1 eodem libro de Sp. 3c sit. num 6 . Legite Ellium in rii. dis . a . g. g. di in eaput ε. Detit. A immin D. Bem. Annot. 3te. Addo & laeta , & profana loeu-tione diei aliquid fieri toto eoide, & ex tota anima, quando in id mente intenti sumus. Nam de sosia iv. Regum

omnibus Psalm. exviri. a. In tota corde exilia runt eum.

Profana exempla ex Catu Ilo, Thucydide , Antoctino vide apud Gratium in Matthaeum . iure ergo meritoque Trbdentina Synodus sela vi. es p. 11. & cam i8. damnauit M. Marios autumantes mortalium neminem polle placeptura earitatis implere.

De Amore , ut e vitant . ptira , damnaroque

Quietismo.

POSTEA UAM anno i ii. damnati suetant in Vieu

nensi Coue ilio B ardorum errores r posteaquarn ex tincta suerat Illuminatorum secta , quae t Iispali eruperat circa annum i 6 a 3. praxis que anno 1616. sut lux vetustierroris, quo alioui adeo se in Dei amore piosecisse talia-hant . ut nacti spiritui libertatem . quicquid agerent. non

quam a caritate deflecterent, erupit idem errat . peltiferum 'ue venenum e ludit. naὐante operam Michaele de Molinos. Pereiciosam is Myllicam scholam sabricaturus assentit primo annibalandas esse potentias animae. hane non debere in aliquo opere active se gerere . debere si tetendam coinmittere divinae voluntati. nihil ab ea petendum, omnem que solicitudinem propria salutis, spem, tin orem, desideria quaeque virtutum deponenda. Filia illiusmodi sine v luntatis actu indiffletentia, consequenter affirmavit . Ub

336쪽

hi i

scisa

mam in sua quiete orare etiam dum sereno abripitnt, dum impura Decurrunt cogitationes, imo dum aut daemoniet in 1lincta, aut alterna maris ac feminat solicitatione earnalesatius exercentur. proptereaquod haee omnia, licet eveniantia visilia de ii ne mentis omasiatione . non eo maeulent aperiorem partem illius. qui semel Deo proprium sub ieeit arbitrium. Proseripsit tam nefaria dogmata in Bulsa CA Itis Pateν, emanata die aci Novembris anno r68 . In taxi. Romanus Pontifex.

Noci quidem in tam sceda & absurda. sed in o. es ismum tamen ineantus prolapsus suarat Cameraeetiss Antistes Flaneiseus de Fenelon in libro Gallice inscripto . I, μυι ori dea Maxim/s A a Sisints, in luem edito an Quo in libro docuerat dari flatum quemdam has tu lem moris Dei, qui est ea itas pura . Hune esse statum sanitie indisseres tiae, in quo nee aeternam salutem volumus: dari in eo extremas probationes, in qnibus noti solum spes muls amittitur, verum etiam potest anima inuincibiliter eredere se iuste a Deo reprobatam. 8t tune m litea mo te. 8c a Deo derelictam quas eum Christo in eruce spirare: ii iam tamen perturbatiotiem eieri inseriori in parte emea . di in voluntaria pallione, ita ut in superiori regnet raritas. dum inferiorem pereellit desperatio . Graui censura pertirinxerant Cameracensis Archiepiscopi errorem amplis-stim Antiliat et Parisiensis, Meldentia. 8c Carnotentiet ;pluraque scripta utrinque prodierunt eodem anno I T. At oximo anno damnatis ab Ianoeentio XII. iiη de Amore pino. N indisserentiae statu doeumentis . horum auctor se Pontificia Maximi sententiae submisit , erroremque suum palam, & e suggello reproba.it. Quaeritur ergo an in caritate pineienti et permitti debeat oratio qui tis , sive interior vita absque saetillatum anu ae , sensuumque m tione i an in Me ilatu sit animm eum indisserentia, ac suis amore permanendum e an puras ille amor absque speremtinerationis, propriaeque salutis solieitudine rectas si . vel per.ersus. PROPOSITIO I. Datur aliquandiu animarum ea itate flagrantium quiti. sed ei, quam Molinosus invexit, e di metro opposta. Demoni ratur pars prima. De Anima quippe Christi sponsa lWimus in Cant. Cap. II. r. Aiure i a fitiae Ierώ- fatim per capreat, cereosqωe camporum, in fusiletis, nequae ieiure foetoris daticiam quoadusquo ipso visit & cap. v. a Da dormis, m cor mouin D litit. De Maria comis templantium typo . Lucae x Dd a se 1 peues Domini ualebat is tim thua . Ae de Ioanne in estis Evangelio, T II. 23. grat rarambens unus disi pudia eisi in fisuritis. At Mysitet hit quis .m illam explanant , qua anima, quas dulei semoti abrepta. & veluti puer innixus nummis, lactemque sugens. diuinae duleedinis iueunditate Pertunditur, illamque exteriores potentiae ae sensus ad O tecta alia non distrahunt, nee euigilare faciunt. & avola. xet sed colloquentem Dominum audit, Ac in sinu eius re-eumbit ; tit Sancti viri seripserunt, edia i praesertim experimento, Theresia . Ioannes a Cruee, Salesus. Altera pars probatur l. oratio qui rit, a Mysti eis com prohata nihil eis aliud qtiam dum anima se ad cordi intima retrahent nee videt, nec sentit nisi Deum. Ita eamd seribit S. Bonauem uia de stimulo Amoris P. 1. cap. I. s Theresia cap vitae suae, Salesus lib. vi. cap. 7. N RHarphitis Theolae. inst. lib. a. p. s. eao. 32. Balthasar Aluaret Tom. q. p. 2. cap. II. Card. de Laurea opust. de Contemptat. cap. 6. in nae. ut inquiunt, recollestione cessat anima a terrenis tumultibus. Ec quiescit a eogitati nibus sit pervacuis . ut docet de interiori domo S. Aematiadu . At Mithael de Molinos e eontra in sua vult animam eum indifferentia pati etiam daemonum, si oceu rant , violentias . turpesque libidinum ineltationes, nee quaerem illam turbati, tametsi animus alia uideat, alia sentiat, etiam im ta . 8c horrenda. 11. Eis in Oratione quisiis, a Theretia explicata, aliquando anima dulcedine caritatis persosa quas dormitans nil agere videatur; ait lamen cap. 4. potentias se interius retra nere, non tamen deperdi, aut abripi somnor Ac proximo eap. 13. docet ietem illam e se Divini amoris seintillulam, quam Dominus incipit in anima exeitate, de accendere. N quae servilem timorem expellit, inseritque filialem. Salesius quoque licit animam in Oratio e quietis emui tutam comparet merulo in sinu matris dormaenti. N eons senti in lede simulaero, eap. . Ec it . eiushem lihri; imo eap. g. allatat uoluntatem ni Iahere, sed recipere euntaxat amoris dulcedinem, atque de letiationem; ait tamen id evenire. quoniam non desecmpitat anima. sed de eo, cuius praesentia delectatur 1 e demque cap. q. explicat, quo pacto voluntas non exerceat potentiat alias. opere tui tamen superiori parte, & qua quam nullam habeat sensuum exercitationem, in deletiatione tamen caritatis non dormitet. Falluntur ergo. qui ut ex Thetesiae, aut ex Sales a lectione probari autumant orationem Pieris. in qua anima nihil agat. eum in ea quiete malis intellemis per fidem Deum intueatur. N vo. luntat per ealitatem magis summo Bono adhaereat e quem admodum dum ageretur de Thereuae canoni ratione . matura discussone operum eius compertum et t. vide An

tu FF. Cam l. Dist alta lib. a. cap. 4 , & Cardinalem Berii Theel. Tom. II.

de Laurea opusculo paullo supra laudato. Hule ergo sanitaeyui tit orationi direue illa opponitur . qua voluntas noneolligit attrahitciue potentiat ne avolent. & vagemur. sed laxatis ipsarum nabenis indifletenter se habet . nee fidei. peii caritatisque actus elieit. Ad qaia an m. inquit de Laurea seq. eap. 7., homo se con tu ι ante D/tim , si a. e.

to alia i potenda, Iam onus, Dei gratias aflendo p Mea vidis, hie attuυ- μή pe is , si dari posset .mures ιυ . quouman eratio, irretierantia petrus esset in Deum, quam δε iis . - νονi erra vibre iureitiesu ivitiendo per fidem, O is a tua ditifenso μν ων ratem . Ill. Debet voluntas exercere in alias potentias imperium. Ac earitas ceteris assectibus dominari, ut Salesius demonstrat lib. i. cap. s. ideoque castus amor praecipit singulis animae facultaticius, ne eontem plationis tempore divagentur, veluti domina ad se ornandam in penetralia se eoaileiens famulas hortatur ad donus custodiam, de rege in aula commorante, ad ianuam inrulites agunt excubias: unde in prouethiis cap. 1x. q. scriptum et . Misi enei Ias Aas, tia is rect aa arcem. ad moenia eauitatis. Praecipit etiam, ut quandiu in oratione

ictis stultur sponso, sileatit sensuum tumultus, ne evisi Lis Deiani dii am, ut iti Cantie et semel, iterumque repetitur. Quae est ergo illa Molinolii quis, ementita , ac diabolica . in qua volacios non regina, sed eaptiva nil imperat, eamque ancillae tumultuosae, atque errabunde exciatant . extor bacit. a spons amplexibus se palant . adalterisique amatoribus sub ieiunt se lV. Tandem y ιεt/m a ἄν hicis probatam esse specialem Dei gratiam, quam nullus debeat Iraesumere. docet cap. x ia. Chti. ii sponsa Theresia. t salii lysi iei commenti sunt frui hae ne illos, cui senet a hi trium Deo subseeerunt, nee in posteram ulla angi ipsis solieitudine, specialia Dei beneficia , cuique quantumvis improbo, impuras limoque temere tribuentes. I ROΡOsi Tlo I i. Statvi puri .mών i, de indisserentiae. in quo anima nullam gerat propriae salutis curam, vel tamquam a Deo reprobata. nullam habeat spem nullumque perfugium, atque a semetipsa diuisa. unice se Divinae voluntati eommittat, senari tis est. noti caritatis persestio. Demonstratur primo. Haee de Amore ραγο dolitina a nullo antiqvorum Patrum tradita est, ut latebatur Came tacensis An tillet in damnata plop. 21. Vtianxias hac δε- ina essei ptira, o si lex perfectu Evangelies , antistii P tres eam non proponetant psis vi vitiit.ιudias Amν M. At nulla Evantelica doctrina verbum salutis excludit ; neque putandum Helesae statiores tamquam arcanum seruass enecessaria ptire amantibus d umenta. Non ei ergo Evangeliea, quae de Amore puro elapso tantum Deuta erupit, nova, he inaudita doctrina. Deinde non silum Euangeli ea non est, sed Evangelio repugnat: in quo diligentibus

Deum maestribitur observantia mandatorum. Ioam xiv. t.: ac luter praecepta connumerantur fides. spes, caritas, menitentia, oratio, ieiunium , aliqua virtutum ostieia a caritate . di amore imperata . spem praesertim, quae pura amori iuxta pravam Ninionem re gnat, nonne e menia

datur ab Apostolo in a. ad Corinth. i D. in. ad Philipp. m. 4. ad Titum II. I r. aliisque i a locis compluribusὶ Pth telea eum sacri libri nos ad virtutum omnium exere it menta exhortentur ἱ Dihil inagis iniquum est, nihil seel. sius, quam indicterenter se gerere, dc studia bonorum ci perum relaxare: nec fru: ra alloquitur Paulus Philippe 1es iv. g. suae mρae sunt vera, quaecumque pudica umqtia itimi , quactimque sansia, quacumque amab ιιa , qtii iamqu/ bona fama. s qua virtus, s otia Ias, .ns prum . hae tu rate. Quae monita earitali repugnarent, si a bis saη esset in ptiis amore indisserenter escere . insunt indisserentia illa non caritatem purgat, sed trahit ad sempiternum interitum omnium hominum genera. Enim .erciti piopriam infirmitatem ae patrata stetera minime pensitamus, molabimur in perditionem . cuius primus gradu est dissimulatio propriae ins italis, alter ignorantia , qua

vulnera animorum mortales non vident, tertius pr.esum ptio, qua vulnera non esse contendunt, ut docet serm tr.

in ps. Qui habitat, S. Bernarὰus. Si vero dicamus acce . pta libertate spiritus neque nobis orandum, ut Deus no adiuuet, ne peraemur; superbia eii Pharisaei, quam iste.itemus vehementer hortatur lib. 1. de Peccat. meritis cap. s. sapientissimus Augustinus. Quomoelo ergo poterat in hominum mentem venite, nisi iespirante daemone. ilia lud nefarium dogma 1 Qui suam libertim arbarrium D a d mitis. do niaria re diser habere curam nec de .uferno, u/e A purisius, nee δεια AP eruim habere propria postf.s; ias , noe virtutum, nee propriae sunt statis . n e propria foti ris, e tis Dem pureare debet. At haee eli utile is, iam sentent; a, ut liquet ex prop. ia. Molinosa. Ad haeet de telinquit quidem ad tempus caelestis sponsus, subtrahit que tonsueta spiritualis dulcedinis argumenta . ine ullo quoque repto tionis timore. praedilectis latii inim,hut :quemadmodum fecisse traditur Florentinae Santii moti tali Mariae Magdalenae, quae decus Carmeli est, partiorumque prolapiae gloria immortalis. At ad prellat. ot tenta. tiori et vexatae praebeam exempla humilitatis ae patieniati, ; neque illas penitus deseri i r neque purificatur amor certa persuasione re bationis; hae enim est Caini,

337쪽

DE THEOLOGICIS DISCIPLINI s

de Judae Merarem , eam talem non purifieam , sed extin pu ens. Quare Theresia tap. 1 . Vitat sua ait , nunquam Chri iti sponsam . animam caritate flagrantem . sve in e tum , sive ia infernum absque Sponso cogitatione dei et t.

Ea ergo dereliEt . qua anima puro aflecta amore etiamri perando, ac si reprobatam invincibili persuasone eredendo , superiori parte Sponso acta reat . inferiori spiret atque tabescat, famari fintii est. sngularisque deceptio. D nique nullus amor est rectus, qui divinae voluntati adve setur. At rite eit voluntas Dei, ni abstineamus ab omni immunditia, ut unusquisque vas suum postideat in sanctiscatione & honore, ut habentes donationes secundum gi riam . quae data est nobis , simus fotie rtid Λ. non piri ro ν ιυ fartientes: Dominoseo intes: Do sotirinus: Ad Romax t. it. Itaque quisquis in statu indifferentiae pigritiam . teporem , ignaviam . desperationem , aut turpitudinem alia quam approbat. speciose Caritatis nomine transgressionem

divinae voluntatis e decorat.

inponebant caistim exempla Christi, Moysis, & Pau.

1i r quorum primux in ervee a Patre derelims elamavit,

ι Disti m. st Alter Exodi tinxti. 3 a. ait: Ma dimitte .is Hae noω- , otii s nou faris, iste me A Ii5ν. visensitim. Tertius denique ad Rom t x. a. inrasam en m ela ipse nis itima esse a Christo pra fratribu, m. s. Igitur , utileti aiebant, pertitia earitas emnem cum Chris o patitur des lationem , , eum Moyse & Paulo etiam promam reprobationem amori postponit. At primum ab iis, qui in pravum sensum his exempla Eetorque ni , perimus ubi eluceat haee omnimoda indisseremia, si Chtiuus desolationem illam refugit, & Moysesae Paulus tam vehementer dolent de cognatorum suorum scelere , & damnatione ἡ Neque enim interior illorum pars orabat; sed superior pru inseriore, quam a meiebat desola tio, ae tristitia. His ergo exemplis non trahimur ad indit . ferentiam . di quietem, sed ad gemitum . N orationem . ut Dret aliditatem ae desolati em n tam dii spet rore , ae dulcedine amoris sui . Atque ita se sessit s. Matia Madidalena de Patriis, quae in maiori spiritus desolatione m eis lacrymabatur, A Otabat, ut refert in eius vita Vin centius Pulcini cap. di AEL Bolland. Tom. vi. Maii .

cap. 6. Deinde non denegamus inferioris . ae superioris ansemae paritum separationem . cum sermo Dei iit Hira, o p vitrobilior ι uim glad/ρ antipibi , o penitis a tisitie ad a.-ii ouem animae ac spiν ius . ut inquit Apost. ad Hebraeos iv. tr. sed negamus passe in summa parte spiritu esse indisse mentiam, quae concitiari postit tum desperatione . certaque persuasione reprobationis. De verbis Chrisi in C=uee pem dentit . vide lib. xxvi. cap. o. ubi demonstro suppliem iulam iuisse Orationem eum spe ti fiducia coniunciam . 3e exelamasse tantum ob ea quae patiebatur humana natura, nul lam aceipiens a dii in a poenarum leuamen . Sane desperasia in Christum blasphemia eii hareticorum : de aperie res eis tui, ex quo Patri paullo ante spiritiam suum commendaverit. ooantem ad Moysen attinet; S. Hieronymus ici Epist. ad Attaliam eas. v. illius verba interpretatur de occasione

interpretatio Hierou mi liquet ex cap. xi. 31. Num non

enim aliquis de libro praedestinatorum deleri potest ; de qua,e feturam suisse Moysen. εκ ratio eo monstrat. N Augustitim affirmat in Phalinum cin nurn a . Quare Esitus eum Hieronymo ait Mesen locutum de libro vivina tim Heia a seri si, tum in t . dill. 4u. tum in loca divitiliora Setist

Quamqvam fieri ho ieri . ut haec Moyses pioloqueretur

humano quodam a seitu, rationi Iamen nues repugnante .

ad confidentiam sdueiamque suam contestandam , ut Raehel marito Gen. xxxi. i. Da mihi tiberus , aho in Moriar :qua loquendi tonsuetudine armci iamiliariter uti solent ,

haud ignari nolle eos. a quibus impense diliguntur , se

tanta anxietate torqueri. Atque hane etiam responsionem

ei dit s. patet q. io. in Exodum. Utraque responso adi ari potest verbi; Pauli, qui eptabat perire ιn ων, . tit aliis, areartir iis 1μνiis ; inquit eo loci Hieronymus. Vide. aut tamen Paulus revera loqui de separatione , & exitio animae , non enim ait duntaxat, optabam anarum. Uri sed addit, a rarim e quare Chrysostomun negat Apollo. Ium loqui tantum de corporis occisione ; oc semen ita Chrysostomi multis aliis prebatur. Verum nee Chrysosio m Qti Missa, iuvat, nec ait pesse aliquem reprobationem stopriam expetere; sed Primo observat. in Graeis extare, non Getabam , sed optarim, - χἰ ὸeinde ait , reea

tum tibi Paulum anathema, hypothetite, si modo fieri possessio Dei gloria. ut cessarent Judaeorum convicia . vide hosei in paulum Tom. i. pag. edit. Commel. 181. sen-

ut ergo Pauli est , optarem discindi a Christo pro eius floria, s per legem , iustitiamque Dei liceret e in quibus

non desderivm apparet reprobatioris, sed amantium emphasis .eommonstrata etiam pronominis repetitione , ut ad not,vit Et armus. Adde nonnullos caritate succensos exqui sta tormenta desiderare, ut ipsorum aliorumque animae sum

ino hono agglutinentur : quo sensu aiebat ignatiux in Episti

ad Rom. n. s. Dia ι. Iermensa in me veniant, tantummodo

ωι Iotim non νυν ; atque id non est propriam eontemnere beatitudinem, sed vehementius illam appetere,

is posITIO III. Nodi repugnat earitati servati is

gem intuitu sempitem ae mereia1 . Probaiar primo ex seripturis. David enim Psalm tam ii. m. ait: In inaia cor meum ad facie adas sinis , ri

eritas ipse mere . . a quo Ecclusae uniuerse in Natali Mist nam . Tria sericine . orpora sua propter Deum ad sano iis, ns Hra io Hreisi Di d - 4 in . Accedit postremo mani festa latio. Fini : quippe bono=um operam e' vita aeterea

3c hune suem non tibi constituit perveria cupiditas, stapatuit dioina liberalitas, propcinit Evangelium . inquini fides, ptvilolatur spes, es inuiolata iussitia rependit . usi autem dixerit nefas esse hune sibi finem praefigere tot

tantisque titulis commendatum AEquum eii igitor m eon. saeuii ne aeternae vitae horis operitius insidare. Dix. pra cons stir sus aetonis v si . quam suam esse in Dei stultione . non in qualibet re creata demnashavi tibio xt. tap. neque in dubiam remeari potest . quin με-

vertat ordinem caritatis quisquis Deo servit fallaci spe iuuetus, fit intuitu temporalium fluxotumque honorem Dis illiusmodi fine operantibus Augustinus terra. m Ita ui Ps. alias xx. de diversis. num. I r. interpretatnt verba Dauidis . DE tera eoram . a atera iri quilaris , scribens d

in fu e raria aeremae non debet miserii optulerit raram rem. perii am . ia se fe/hit sis praesen/is, in tempora is . Atque alia aeterna selieitas metresque Motiorem, nihil aliud est

praetex i plum Deum, animorumque nostrorum perpetram cum illo unitionem . Quare idem Deus Gen. xv. i. ait Abrahae, Da merces iis magnanimis Ad hane mete

dem excitandum est defletium illorum, qui nussum aliud

praemium s hi remmissum opinantur . quam exiesse domici. tium, elatatem angelorum, & eo potum immortalitatem rhaee enim eonfestima sum longo melioris felicitatis , quaesita est in Dei periecta contemplatione, &sucundissima ea, ita te atque huius intuitu bonis operibvi danda est opera. aliaque hora, non nisi ut medium, quod ad illud summamia incommutabile pervenitur, a nobis sunt expetenda.

At objiciunt I. Amor periectus eis amor gratuitus , nee quaerit raritas, quae sua sunt. At qui operatur intuita mercedis, nora amat gratis, A quaerit quae sua sunt. Non eno recte diligit. II. Amor, qui premum commodum

1 pefilat, est amor eoncupistemiae, non caritatis. Qui autem aeternam mercedem expectat, propriam diligit utilitatem . Igitur naci raritate pagrat, sed amore e eupistin

ii ae . in Quamvis iussa meieci ptast & peti, de desid

rari ; magis tamen commendandus est amor liberalis, oui nullum impensi operis praemium quaerit. I ieet ergo fax esset operari propter retributionem ; persectitis Deum amat qui eius retributionis spem abitet t. Resp. ad primum negando minorem: gratis enim an hi, qui nullam aliam quaerit mercedem praeter bociam ipsum quod amat; quia tune nulla alia re, nisi bono quod amat, deleuatur ae stia itur. In hoe enim sita est natura amoris stratuiti, ut S. Pater Autullinus explicat silm. 3 . alia am iniet additos a Sirmondo , ubi ait di Τι tamen o a

tur , nisi merces es/ι ιpse mattis . Habentur Gmilia Ttare si . in Joannem, de in psalm. sa. Imo nisisti spes adhaetendi firmissima caritate summo Bono, in

qua adhaesione consistit beatitudo. Don erit amor gralautus, quia verus eastus amor perei, nequit line boni ineommutabilis aut desiderio, aut liuitione . Qui ergo non habet spem beatitudinis . perfecte nen amat , quia non desiderat imi summo hocio . Frat enim est amore mini aerere alicui rei premis seips m r inquit sanctus Patet lib. i. de Doctrina Christ. eap. 4. Recte s. Thomas e smiliargumentati e probat 1. a. q. I. an. l. non dari veram

ra in ita. Est. IS art. a. q. i. docet gratuitum amorem non expectare temporalem mercedem , at non ita ratiocinan dum de gloria aeterea, otiis inis ivia raritas maxima uesa

338쪽

LIBER VICESIMUI TERTIUS CAP. XVII.

Mimaum, ne mercenari; semus, ait esse tam stiaras . vi I .psos non inreuitant , eadem p ucta ratione , quoniam,s, Misa quaereres ah ipso . gratas non amares t feci ison ama inest , si non is erant. Atque his diluitur etiam tertia o temo. Ad a. respondemus hoe ebura se is i. nomen signifieare tam pravum, quam retium deliderium , ut explicavimus

m. I. p. να negamus autem amorem reno scentia,

sue spei, qua sertur in sempitem am selieitatem . tendere in creaturam rationalem tamquam in ultimum finem. Qui enim finem amoris , quo Deum diligit. in propria utilitate eonstituit , impius est , de saeti lemla de amor spei, quem dicimus amorem eo nev f.nriae, debet ese amor eo inevisent is in finem ultimum dirisae, ita ut propriam se lieitatem quisque amet eomparate ad Deum . ut scilicet Uli amore tu eundiis mo inhaereat. Ita dinet s. Franciseus Sasoliuet si, t. de Divino amo.e eap. t . Quare amorem cupisceatiae. &spei, qui sertur in propriam beati indanem . M ptaset in pravum tinem dossecti . non defectu ipsius spei. sed vitio sperantis dirigi debet oritate, ita ut primcipuus finis sit Deut, idest, tit diligamus quidem aeternam vitam. sed intentione ad intendi Deo summo , 3c ine-- mutabili bono. Id vero fit , quando petimus ut regnum Dei adveniat, non ut Deus mutetur in nobis, veluti dum appetimus cibum; sed ut noς immutemur in Deo , & in ipse vivamul. perseiamur, beatificemur; eumdemque perpetuo eontemplemur. & diligamus. Quapropter scut dum

appetimus ethum , ut eonvertatur in eam is noli ne sebs tk tiam, illum appetimus eatissa nostri; ita dum aeternam expetimus selieitatem . at nos earitate eonvertamur in Deum, tenet ipse Deos ultimi finiet, ae primas cauta rationem. euit tim hane rixelaram doctrinam S. Pater Augultinusseribens lib. vita. Coniels cap. ro. Inueni ianae ma esse ais iri fiet 4- aismitis uini, , tamquam avia rem seram tuam vi extelio , Cilusuem εν --m , erasea , o mori abis me rnee tu me in te mtis ειε . sietir eisiam eaνnis aui r seu tum fabrii, iis me. Legite librum inscriptum L a Doritatissmaω, mea aes sanus , editum Parisiis anno 1 s. adverses ilium . quem ante duos annm evulgaverat Α-chiepiscopus Cameracentis.

CAPUT XVII.

liquet ex praeci eap. rvi ae proximum diligendum elisse propter Deum, demon strat ipsemet ordo earitatis . Inis snuatur praeceptum dilectionis proximi Levit. at x. RNait. xxii. an. Joannis xiit. 34. At Epist. I. cap. Iv. Σι. aliisque in locis comptatibus. Exercetur autem Cum pro ximo caritas , dum hoc eum eo agitur . ut etiam ipse imis corde , tosa anima , tota mente diligat Deum , iuxta Augustini doctrinam in x. de Din. Ch. eap. 12. Decipitur quisquis putat se proximum dis itere , dum et tetna tantum amoris exhibet arvumenta . neque illum in temo assinu pr

senuitur 1 quae sal ax opinio. ut di x imus eap. t . ab Innoc. X l. mscripta fuit. Nam primo caritas non est, quae excorde non oritur ; sed caritat it dissimulatio, improbata ab Apostolo 2. ad Corinth. vi. 6. Deinde praecepta recto fine seruari debent ; atque non habetur finis retius absque ea-ritate soceri eordis, ane ore eodem Apostolo a. ad Timot. a. s. Preterea nisi omnia membra eompatiantur Ac con-gatideant, quod non fit absque interiori amoris sensis, aut mortua sent . aut eis in corpore schisma , ut inquit idem Apollosus cit. Ep. ad Corinth. Ita. 23. Igh ut non Ἀνιο, I Iis is diligendus est proximus. sed . inquit Ioan. Ep. Qi. 13. op re, O verisore ς idest, eum sinceritate cordis, tum operum exhibitione. Quaenam sint haec opera novit quisque puerulus ex Christianis ea techesibus nee paucioribuet uerbis queunt ad memoriam revocari , quam

vulsari dii icto r

Dixi tat. 1 3. eur latum non sit speetale praeeptum dilipen. di se utit; sed hoc comprehendi in dilectione proximi niscite minacinittatur, quoniam eum dictum est , Ditises no I -- -tim serus Dipse , smul & tui aba te dileesio noti est pretermisia . Deinde ille se satis diligit , qui sedulo agit, ut summo & veto perfruatur bono r ideoque actum citiis de amote sui ipsus , ubi praescriptus eli amor Dei ;ille quippe solus se novit diligere, qui Deum diligit. Agnoscis, opinor, scita s. Patris ex t. de Des . Chri l. cap. 2A N ex libro de Mori, Gel. cap. item etsi mutuata. Nili homo seipsum diligat. ut perlerio amore inhaereat Deci,

erit amor . qui tantum differt a raritate, quIntum a vi tute vitium, eritque cupiditas radix malorum . quae nonh1bet Deum creatorem, sed hominis deceptorem. Appei lari solet amor proprius, ouo homo vel se , vel quae sunt extra se, diligit propter se. Ne abrepat tam pernicioset amoe gaudendum nominibus de prole temporali , si spi. His ivnguntur Deo , ut d ait Christus , quando mulier

si, Lucae m. M. Lucere debet splendor doctrinae, uel sto. Bristi Thol. Tom. II.

bitatis : ut quibus lux illa cultet, eror; aut patrem , ροῖ .n e tis aser esit idem Christus Mat. vi. as. Laudanda est

animorum virtus, eorporum puleritudo , deeus auri mpietate veneranas Creatorem . non m ιuMarie posue sereartiram: inquit s. patri lib. t in maria lulian. cap. I num. Ecl. Contemnendum denique soleo uid ad Dei carit em non refertur, divitiat, fama, in lumitat . cultus; ualiteratum t nam & improbus amator Nemetis aiebat Es

Tenent in proximorum ordine priorem loeum Parentes; qumum tamen amor divino praeterri non debet . eum &ilios praeeipiamur deserere, quando ia via salutis experimur adoriarios. videsis iv. prae pii exegesim pag. 92. In Medilectione praesertim servandus est ordo amotis Commea datus in tanti ir. 4. quia in diligendis parentibus, filiis. uxore, solet carnalis amor motos vividiores exerere . At memoria repetendum, esse nobis Patrem alium . quem oratione quotidiana eommemoramus am niciis naeredita tem caelethi in patria servantem . In Meptare ellit Genitores , quod hi patres quidem sunt eam is niatis, at Deus et Pater spirituum, ideoque huie mista maeis obsemperas/mus . ait Apoll. ad Hebr. xo. s. Praeterea genuerant noς homines. at non sermarunt, ignorantes quis . aut qualis esset eorum semine nasciturus; unde pia Machab. parens a. lib. v I. 22. aiebat r Nescio qtialiter in uteio mu apparuissis rneque eΛιm ego Diri tim aisimam A aia tiob Uι. , O sine uorum m/mbra non uo .piarem ei. Deinde homines genuerunt filios morituros, Deu et erraυit in aeternitate mansuros. patres nutriverunt natos, sed non de suo panemino Eserientibus instituerunt ; sed Deus panem de terramduxit . ae terram iptim seu menti altriem e nihilo Genitores denique sitos haerede instituunt dum motiuntur , eosque derelinquunt i, sed Deus poli mortem filiat se et itit reditatem aliam it nunquam pol ea detelliturus. His a pumentis demonstrat Augulisnuet serm. alias 3 i. inter Sirmoadianos, quanta eata amor patenium sit dirigendus in Deum. Asserendum idem est de amore parentum erga filio: . Ut enim Deus demonstraret quanta ipse prae filiis caritate sit diligendus, praeeepit olim, ut sibi Merrent ut primogeniti, qui solent impensius amari . Extat hoe praeee pium Exodi viri. a. exemplaque Samuelis i. Remum I. 23.

Sampsonit Judieum x m. . Ioannis Baptillae Locat 1. a 3. Si ergo filii declinent a uia Domini , corripiendi sunt, an duisque flagellis plectendi , ne genitori has fiat severa obiurgatio, inseraturque sepplicium lib. t. Regum cap. IV. ob nimiam indulsentiam initiuum Heli. In eodem libro

Regum cap. vi. Iegitur vaceas, elusis domi vitulit . dum plautitum eum arca deferrent iisse in directum pergentes. re mugientes. & non declinantes ad dexteram , neque aἱ sinultam. Plaeelarum quod erga filios imitentur pallex exemispium , omnem rei domellicat euram dirigentes in Dei gloriam , neque ob filiorum gemitus vel inopiam a recto caritatis ordine deelinantet

Uiorem diligendam habemus in saeris libris Gen. it et Matth. v. 3α ad Colossenses Iti. a . A nihil utilius, qua in uir & mulier bene sibi consentientes , docet Eeel

xxv. a. Luitam esse humanam erga coniuget eatitatem ob vinculum ti utraque netellitudinis, de adeo lieitam, ut ii defuerit reprehendatur, demonstrat s. Patet seim. 34m alias sta de tempore num. M At optime advertit earitatem isthmmiseese etiam impiorum . paganorum . Iudaeorum, hare licorum . Iccirco distinguit eo loci raritatem humanam lieitam, illicitam, & divitiam. Humanam appellat, quam exivit naturae necessitudo, sentiuntque etiam aspidet, tigrides, leones r illicitam eam dicit . qua una sit caro in permixtione meretricis, & amatoris; non enim loeum ha bet in uim εd uxore. ubi licet, ubi eoaeessum et . ubi h Ultim est: sed ubi turpe. ubi illicitum, ubi damnabi let diuinam illam. quae cum humana lieita permanet, sed amat coniugem. filiosque secundum Christum seeutidum Deum eis consulans, & in eis odio habent, sici rufum ha here noluerint. Scripsi nonnulla de huiusmodi honesto. divinoque amore Tom. t. pag. 0t. Legi poterit Ludovia eo de ponte de Christiana pers. Tom. a. Τt h. v. Ap, stoltis ad Ephesos v. ait diligendam a viro uxorem, ut di liritum a Christo Ecclesia, atque ut diligitur corpus seu misellicet, ut studeat elutiem saluti, neque ullis immunditiis eam polluat, aut pollui sinat, quemadmodum Chesi ut siti Miseavit Eeesesiam mundans lavacro aquae in verbo vitat,

ut eam sibi exhiberet non habentem tugam, neque munia iam . Exemplam autem corporis eo spectat , ut quemadmodum caput corpori. ita vir uxori salutaria ae nec aliariam ideat. Quare prior mariti inspectio eis, ut uxor vitam ducat probam, honestam , mundi Isinam Refelluntur Din expressa Apostoli Mutina . qui post Nicolaita probantes promiscuum usum mulierum, asseriterunt litere uxori cito conlantiente alteri seipsam submittere quod tam absurdum est quam opinari, an Christus queat tradete diabolo Melasiam ibam . Ad Verset obseenos illo eo clamant lced illima adulterii flagitiar quaedamnat lex naturae, nee ignora Cicemai libro a. de set ut . Horatio libroi. se . Sat. 3. de Ulpiano adulterium recensente inser profras s , naturae

339쪽

DE THEOLOGICIs DISCl PLINIs

ttira tuo a ' damnat lex divina Exodi xa. ii Matth. v. ai. Ad Theualente sis prima iv. 4. damnant hum,nat leges citatae lihro xx. χα damnat Augustinus se . c. de deeem Chardis num. II. serra. 3 r. num. an lib. I. da ferre. D m. in M. cap. 16. ae in a. de libero at, eap. q. num. g. Augustino e sintiunt alii Patres apud Nat. Alec disserti xxic primi Saee. A edunt illata marito insutia , morum corruptela . confusio prolix. ae partimoniorum alie natio. Adde quae eonsequuntur scelera, eum veneseia ad parium ab sciendum ne format dissimilitudine prodant maternum erimen , tum viroram eaedes, ut Candas sis Lydii,

Agamemnonis, Fabritiani, Argyropili, ac ne aliunde peramus exempla, quam ex historia iacta , Uriae . Demum adulterii turpitudinem eo firmant conditne malesati a

Mores . necati ab Hippomene iuncti eutri bos. eaes mille planis, sectique ab AEgyptiis . Romae praeeipitati e Tarpeia 2 obruti l lebraeorum lege lapidibus. Legite Herael idem iubnium. & Laurentium Lueensem, v a. & via I. Volum me. An . At Iacobus platalius in Synops pag. edit. Duae. iv ser,

bit Augustinum lib. 1. de Sem. Domini in monte eap. 2 non audere peccati damnare eum, qui ad evadendam moditem usum uxoris suae alieti vito permiserit. Paucis ex- eui ted a Platelli error. Primo citato cap. 29. nune l6. s.

Pater ait : Sia non ita est aesimo am, vi hoe .liam femina υuo permittenta facera posse viaealtis i qtioci omnium semstis ostitiali 2 qtiamquam nan ut eausae possini miserae , Mi in uiar moνiii eonsensi pro ipse maj so Ne fora, δε- Ara υιdeatur . Quorum verborum sensus est, nunquamine lieitum e sentiente marito uxorem adulterari ; quo.

niam , tametsi videatur id aliquando exigi ab amore maritali ad saluandam eoniueit .itam . id tamen OMNIUM sgNsin EXCLUDIT . ut pro vita corporis anima se

nicationis crimine commaculetur. Deinde asteri quod im-pErante Constantio narrabatur contigisse Alexandriae circa annum ua. exeusatqne amorem mulieris , qua non libidinis caussa, sed ut uitam mariti redimeret, eo jubente. sui copiam secerat Acind no . Tum facto narrato : su, inquit, in aheram partem a dira , ferar etii east mora quia velis e non enim ad druinis a es, rati tis a. hisna Usuria f. seci tamen narrara hoc fatio , non ita , fuit hae sinus humanos quia in ilia matiis. Dissiis se commissum es . quemadmo m aures emis sne vitio m a res . a 'eneretur. heroi s. Quibus duo acti atrunum . nolle disputationem instituere de ueritate historia quae negari posset; eum non sit e saetis libris deprompta: alteium fice factum non ira horrorem ineutere, ut adu)ieti a patrata absque ullo mortis discrimine, neque illudi a les i ab humano sensu ; respui tamen . quia omne adulterium omnium sensis eaeruiui . Accurate ista notam dat uni, nam alii cum Platelio mentem Aurus lini non με. epetunt. At legite Norbetium Ediaeque ia disseri.

Theolo ,. de Aduert. req. ad peccandum pag. 2 ια

tiae uitii de amore conjugum , eadem auiimo de dile. Hidae omnium propinquorum di amicorum . hos enim re id diligimux , dum recti telum aestimatotes ordinatamh,bemus ealitatem . non aeque diligentes suod vel minus,hl ,mplius diligendum est, omniaque diligentes propter Deum, Deum vero propter seipsum . Vid. Aug. in a. E. Dis. Christ tap. 13. At religiosi fratres etiam maiori. quam stat res carnis. sunt amore diligendi, propterea quod tristitutae sunt coenobiorum regulat. ut imitemur Chiillidis imios, de nascentis Eeclesia servorem , atque mutua

dilestione gratiae spiritum foveamus di austea mus , ut Chriiiux praecepit loan. xlii. 3q. Quo in Leo raritatis ordinem non pr&termist, sed praecipiens ut diligamus itiis .item, sicut ipse dilexit nos, ostendit fratres diligendocpropter Deum, illorumque salutem exemplo Chris i eutati

dam . ut una fruamur Patras haereditate . quam nobis Sal

vato, ianta dilesione promist, aequis vir. disposuit. Ha Mi hie fraterna caritas perfectionis suae formam s quantum ad animum spinat, idipsum dicamus omnes, in eorim

sensu , eademque sentemιa: quantum ad me s attinet , H is Iimoro . G las tegamur, his contenti smus quantum ad inciorum munera . ex namur omnia sis. mu mu,ationibus c, haestor; ibas . Tradidit his praeepia Apostolus i. ad Corinth. I. Ic. prima ad Timoth. vi. g. ad Philip D. rvi ac diligentius servanda sunt, quam vota seribentis ea in e cura. ad Lesbiam, in lire ι nobis tota proaucere lita

Ationum Me sane a foedus amicitia. D ligendi prae ceteris pauperes, subiai se eleeπosyna rem iuvandi . Nil vehemen ius nigent saetae literae nami, et i eleemosynam Ecclesas itus iv. s. appellat νεώ m. Abi tim e semen illam eis e stratiarum ae repromista b eddisionis , testaret Apostolus 2. ad Oarint h. ix. o. non polle Deum diligere , qui habens huius mendi subffati

itare non sublevat pauperum indigentiam, docet Joan. i. Ep. iii. 37. de hoc praesertim in extremo iudieio red. dendam esse rationem , iiquet ex Mat. xxv. 42. Pluribu argumentis eamdem eleemosynam inculcant Patres: Bas litia hora. adversus divites , ex quo meminisse oporteat eommunis naturae Chrysostomus h m. a. de Larato. ex

εω rapina si superflua denegare iis, pro quotum neces state nobis eollata sunt : Augusanus tract. s. Ia tia.

Joan. ex quo divites ae pauperes rede sti sat uno pretio , Thomas de Villan a Cone . de Divo Martino, ex quot naritas convincat ineredulitatem nostram, & rapto et di,

ximam, erga honorum omnium largitorem . ingrati ,

hem. veterem quoque Gentilium legibus filii pauis, uiae divitura eodem tabo alebantur, nec fas erat pascas, lium agere, nisi iis, qui Omaibus vici sui pauperi ispexitIent. Leri potetit in Strenarum hillam Lipemus Quaeri solet, qui ad faciendam eleemosynam tenea, tur quid debeaut elargiti. & quibus mendicis. Tenes tur ii, quibax est liberum distribuendarum rerum deae .niam: unde uxor, filiique impertiri non possunt, nisi qualis . tit impendant pro libito, carceduntur, ut sunt iaton suge parapherna. idest, quae sponse dantur praetet M.tem : & in tilii similias easto ilicet, quae aut ex s.

Minit . aut in militia aequiruntur. Utrique tamen dulti. Mere possunt, quae Rector domus tacita consentione per mittit , nee gravant similiam inopia. Idem assereadum datis, qui voto paupertatis sese obstrinxerunt e in qui itamen animaduetiendum est, eedere quicquid aequituat iatura communitatis. Diliti endum autem est quia I. . ex cap. Mi. Lucae D. N xi. 4 i. at non quod supereti cupiditati, Ac avaritiae . cui nihil supereit; num eam enim impletur auaritiae cupido . ut inquit cap. v. 9. Ecclesiasses.

Qimendum initur quod iusticiat operi Dei , noci quod

suffieiat cupiestati . ut inveniatitur superqua pauperibraeimanda , iuxta Augustini proeceptionem in pia laeum cxlvi i. r. ir Quicquid pol statiar male fide aut furto, aut vitiori ludo comparatum, clamat ad Dominum ; emae re pauperibus erogari : nam scriptum eli, To. Iv. ob titia 1tia foe e remo suos, de Prou. I M. q. m. nota DomJusvi ad itiis sibilant i . FAlluntur e eo qui ad

pecuniasti iniquitate acqui uram referunt ea 'erua Lucae xvi.

Fac re via s amicos de mammonis iniqώitaris , nam ea

sensu mammon. i. tiliaris dictum est, quo dorata iri Dratu , cap. praecedenti quia nempe divitias huius secillha nι etiam iniqui . Ita Augustinus se . au num. LEM M. num. it. . aut quia uinhrae divitiarum soni , addiuerti diuitiae . R in illis soli inisui eo tit uoto/m atque opiam oraria a n s suae ; inquit idem Augustinus lib. I. qq. Evang. q. 34. Demum eroganda est eleemosyna mapeti. bus etiam improbis, neque avertenda saetes ah alti pampistim . ut inquit eodem loco Tobias; at quoniam miarum

misi i am laevit oti ras, auctore Eeclesas . rixa tr. IR eonis tingere potest, ut meliut sit erronaeos in operationem mit. tere . quam fmere benefelix ae iam.

Eleemosynarum ordo est . ut plitis quisque ilai iactem.& vestitum pravideat δε eiensem ae m. oerem. ncia desiisciosum ae pompo sum r deinde parentibus , s pauperes snt, qukntum praevalet, largiaturi postea servos, es a cillas nee esitire, nee algere permittat: posthac quicquid , excepto medioeri, & eongruo victu, fle vestitia , s.e iam ilitia, sive de agricultura, sue aliunde provenerit, tamquam Christo petenti. N esurienti, pauperibus humilitat hilari vultu, ae profusa beneficentia distiibuat ; eo qui

dem fine . tit orationes eius exaudiantur , vita commute i ut in melius . deleantur mala praeterita . adveniatque

sempiterna selicitas. Haec ex Augullino epith a a. num. a. sera L 30. num. L, & lib. a. de. serm. Domini iti 11 cap. a. quibus de caritas erga proximum, di hujus earitatiso do explieatur, heriis is re1 imo is, s a Mis fastis . id, ne i , edi quibus suscepta rei δειis r. De moribu Ga

t Dei ex Matth. v. - ubi Se ibit interpretantibus ver iam i8. cap. x x. 1aevitici, Diliges amicum latim seus taissis de solis ludaeis . ae sibi sanguine ae progenie conis iunctis, ait Chrisus, Ego otirem Leo votis, diluise insinm; .s vestres: non novam legem serens, sed interpretans veterem, in qua proseripiam etiam dilectionem in te, rem, haud obseure eolligitur ex eap. xx m. s. ubi praecisi ivr sublevandum & atinum odientis taeentem sub onere. nuitur eadem inimieorum dilectio ex Matth. vi. a. ubi oratione dore inica petitur debitotum dimissio ea pactione tit pariter homo dimittat iniurias odio habentibus. Ea dem urgent Paulus ad Rom. x Q. iri ae pertus in priori Epistola, m. v. Patus, ae Theologi omnes . docentes teneri nos ad exhibenda hostibus communia dilectionis officia ; eum ea erna salutationum hortationum, eleemosyna rum: tum interna aBectus , compassionis & precum .

Quod & rationi consentaneum eii, quia habeat nobisium communem naturam, quia eodem pretio redempti saal , quia eamdem haereditatem expectant. Si sorte obiteias. praeepisse Dominum Devit. Is ι .ut Hebrai omnes hostes in ore gladii in te terrat , neqae Redus eum Amalecitis unquam inirent. Est ita promptu responso , quod bellum erat adversus idola ras , quin

340쪽

aest

i in mi vica L iuti r

v iatem es is ri

uos Domiam iusserae delandos. Amaleeitas quidem, quia populum Israel proseisientem in terram Chanaan in ullo vello laeeistent; Amorrhaeos. aliosque idololatras, quod abominationes motum suorum promoverent. Neque enim

caritati repugnat gerere iustum bellum, praesertim si inte sit religio, Se rvipublieae eaulla sed eam las, quae praecipit ut diligatur inimieus. praescribit etiam , ut maius bonum Uaeleratur minori. Quare de hello hie breviter acturi sumas. maxime quod illicitum di cerint Manichael, Anaba- mittae, atque Erasmus: quoa refellunt eum omnibus The Iogis sella minus Conim versa v. lib. it r. cap. Ia. Eltius

in 3. dii L 3 . 4. H. Lupus de antiq. disi. ClitiiL militi Stephanus Valenti aut de Iulio Bello, Abuleast in De ter. nec non Hugo Gmtius de Jore belli & paeis lib. t.

p. v. At hie vadetur nobis pingere virtutem Gentilium. dum probat licitum esse tractare arma, ex quo principiam auiti sit studete propriae eon et .ationi: ae oratorem ageres non philosophum, dum argumentum petit ex armighrur rum, tot poetarum aeeitis testimoniis. Bruta enim utum

tur armis, quia ratione eatent, nee homini sis eli vim adhibere, si hostem eompescere pollit ratione . Imo & Gen giles vitam profuderunt pro ineolumitate Reipublicae, quo titulo laudantur; tametu fuerit his virtut inanis, ix gloriae cupiditate marciseras. Hiae merito Gratias tu pluri-hus a Joanne Feldeno refellitur. Praenotandum est antem tria ad iustum hellum requiri . regitimam auctoritatem, ordinem aequitatis . ac remtudi nem intentionis. Adest lesitima auseoritas, dum bellum suscipitur, sis Deo. sis ali a tisit ma imperio jubeme , inquat S. P. August. lib. 11. eontra Faustum cap. 74. A cap. ploximo, stis Dona. Mutim istitior tisa atqui eon ID.m penes principem O . Est ordo aequitatis, siue inita caulia . dum bellum geritur. -ι - ιὸν - ad osteraudum, Telaci δε Mois is moriaritim stipe iam , inquit eo loci Augustinus . idest. dom homines impii aut Religionem perturbant. aut contra mores pereant, aut patriam libertatem invadunt, nee possunt ratione uenati. ut explieat Reginaldus polan S. R. E. Caid . in Epist. ad Philippum Angliae Reaena seripta, dum hule Iulius Ill. R. P. ensem acu eum dono m1tteret. nee novi oratione habita in timere annis firmetae vir eloquentissimus Leonardus Aretinus .

Rectus finis est, s testivi tititiis vij ratio, o nisu M. mina ut farer, ut inquit Hum Floriaeealia in Miseel. Baiura lib. Iv. pag. 42. sellieet , si nequaquam interiit noeenuic ιdiras, ainifrangi emisι ta . . .eo tis atque implacob Iιsamimas, finisas rebaliandi, ι bivi dominona , ait S. P. August. citi cap. 74. Ee Cap. cuia evisat p. x l. quaesti et sed pugnatur meis studio, ut mali coeteeantur . ac boni subleventur, tit docet idem August. Epist. i . num. 6. dc y. Aptia terea, eitata Catili a x et . PROPOSITIO I. mmmodo intersat hae conditiones, fas est Christianis bellum aerere. Demonstratur primo. Nis enim bellum esset aliquando Iicitum , nunquam Deus bellandi iura praeseri iret , neque bellatores viri in sacri et libris, atque ab Eceleliae Patribus summis laudibut cohonestarentur a sed esset Deus veteris Testamenti auctor dissensionis, ae malus: Moyses

vero, Iosue . Gedeon. Maeliabaei. aliique sortissimi viri improbi. ae stelesiissimi. At ipse Detia Deut. xx. bellandivraescripsi leges; & qui adversus hostes salva aequitate praeliarunt, commendantur ah Gelesiallico M. ab Apoliolo ad Hebraeos ii. ab Ambroso lib. t. de Octitiis cap. 4. alque ab Augultino citato libro xxii. adversus Manichaeorum eriminationes v dieantur. Licitum ea eteo, de aliquando neectatium cum hostibus dimicare. Is . Ne qui

putet aliud in Evangelica lege, aliud in veteti fuisse iurbelli ; Lex Moyss in iis, quae eum lege naturae habet eommunia, ae speaant ad eiuleam paeem . tutelam populi,&improborum vindiElam, uiter a sue; ideoque ut Moyses Amalecitas multitudini uim inserentes, ut Iosue Amot- xlixos, Iephte Ammonitas, Sampson & Dauid Philtithaeos oppugnarunt; sis nune erit Chrtilianis plinei pibut infideles aggredi, nolles pellere, tumultuarios compescere. III. Joannes Lum m. ivi interrogantibus eum militibus, quid ipsis agendum esset. - a sti/ιοι, inquit Augultinus eii. cap. non esse iam .id ι. sed ministras heis. mn tilioresi Ariarum isaram , sed sititsi pu&ιω d Lemores, non respondit, Arma abjι ME, m Ii iam ij om a. ferire, nemin/m

percutite, muti rare, pν63ernite nemin me sed inquit , re minem concutioris. Metie eorumniam furiaris . o conrentiosora sipendiis Osris. Chiis ut pariter Centuritis dicen iis Matth. v ai. q. Nam ω elo homo sum sis potesaieιons huius, habens sil m. mititis, ori, ut ibidem S. Augustinus animadvertit, fiam titia is , non lis us mitiria desertionem . Maiit. Idem eontigisse Cornelio liquet Astea' io. Joannes ergo Apostoli, Christus militiam non prohibuerunt. IV. Finis praecepti non eli res illicita, sed

Provehens communem utilitatem raritas . At Christus Praecepit Matth. xx m. a . ut tributa pendantur Caesari;& iccirco tributa praestantur, quoniam principes ministri sunt. & gladium portant tamquam vindiees in iram iis, qui malum agunt. auctore Apostolo ad Rom. x m. a. 6 Unde Auetustinus ibidem, Ad hoe enim triuia praeia

TERTIUS. CAP. XVIII. au

rar. Bellare ergo sat e l. alioqui iniuillam solet tabula: de vectigali persalvare. V. Nun uam ab Eeelesa ob s

lam militiam fuetunt edeles feleat, ae obiurgati; ia 11m litibus baptis num petentibus hoc iniunctum tanto minudo, ut ab immolationibus & υexationibus abllinereat suis e-tenti stipendiis. Vide Apa lolici Constit. lib. um. Opi Militasse in olitis Desii, Valeriani. Maximiani. Ueinii Chiilitanos milites probatissimos, nee tingulam abdicasse nis ubi trahebantur ad limulacra . narrant Sanctorua Acta . preeibus Christianorum militum sub Aureliano Imperatore impetratum imbrem, narrat in Apolog. Tertullianus. Λ Romanis Potitisset but solemni ritu ,eoeliei e sem, & dono mitti imperatoribus militum, constat ex 2. p. Pontis. VI. Tandem ipse raritatii ordo aliouando εω stulat, ut bellam gelatur: primum, quia iustissimae tali,nis imperium est steteratos punire; ut docet S. Pater lib. I de Civit. Dei eap. ai. pale autem contingere, 'inili at-

mis arceantur, eon Ueniant praedonum manus , Imiatque

scelerum omnium illuvies. Deinde etiam hostibus aliquando consulitur insellis pugnis r quia uesithara membra ,stin has nou iam utelaηιών rasDiaut a malo operae cap. Si gais . xx M. q. a. Denique line hostium eversane habeti nequit Reipublieae salus, es eiυium tranquillitas: ideoque dum pacem habet volunt s. indicit bellum nece stat, ae sit .ata

aequitate pugnatur, υι ι heret Deias a Mes Iare , o conas ut in me. . inquit S. Patet in Epist. ad Bonifacium

Comitem i89. alias Iol. n. 6. Opponunt adversarii l. quod lex Christiana praeeipit ne resiliamus malis. Mati. v. 39. ne malum pro malo reddamus, ad Rom. x M. 17. ne militemu et secundum camem . I. ad Corinth. x. q. ne sit nobis adversus earnem & san-

inem eolsuriatio. ad Ephes vi. ii. II. quod nobi imi tanda fit Chiiiii mansuetudo. de implendum sub Evangelio prophetieum vaticinium Esaiae xi. 4. Conssalunt alausas fisoa in seruaret, Θ Iouiso, suas in saties. III. quod ita Canone Nicaeno indim fit decem annorum pomitentia sit. qui deposta militati eingulo redeunt ad militiam . IV.

quod patres bella damnent tamquam dium, rapinarum, omniumque flaetitiorum diluvium. Sunt haee omata taeillimae exped tionis. Ad ptimum e nim respondemus Mat. v. & ad Rom. xit. prohibeti ptiva. tam vindictam . non bellum susceptum legitima auctoritata imporanter in a. autem ad Corinthios nobis praeeipitur. ne vivamua secundum desderia earnis. & more politicorum; ae in Epitiola ad Ephesios admonemur graυiora esia se eertamina, quae nobis sunt cum immundis spiritibus . quam pugnae adversus homines; ut recte Augustinus selin. urar. de Verbis Dom. nune Q. num. 4. S prudentiun in Hamartigenia. Ad L respondemus nati aduertati Christia nae mansuetudini inite distram, dum pacem habet bona uoluntas bellum necessita; ; & dum bellando expugnentur iniqui, ut viiii ad pacis utilitatem perducantur: quem. madmodum non opponebatur Christi mansuetudini pereutere templi proianatores texto e sanibus tuaello, nee Amitolis spiritualibus armis ente quolibet severioribus punire Ananiam . Simonem, Elimam , Corinthium ineesii reum, Hymenaeum , Alexandrum . eum salus totius eurporis ma. gis euretur, dum putrida membra secantur . ubi nullum prodeli vulneribuet medicamentum . Esaias vero praedixerat temptis nativitatin Christi, qui natuet eli imperante Au gullo, clauso Jano. ac toto orbe in pace e polito: quamquam & in lege Evangelica pax illa regnat, ubi omnes hesiliane vivunt protelia invidentia, ae perniciosa cupi. ditate. Ad di eo imperatote; idolorum cultor , milites qui nollent Diis scieriticare, militari cingulo ignomini et eaussa exuisse ; unde iti sacra historia legimul pro Chrii oeingulum abiecisse sub Diocletiano in Armenia milites Mci v. sub Licinio Atiacium . & Auxeatium. R. sub Juliano Apollata Victricium. N Valentinianum Dilea Im peratorem, a D. Ambroso funebri praeeactio conde ratum, aliolque ab Eusebio, ae Thendore tu laudat . Qui ergo cingulum semel abiecerant, ad stilitiam redeuntes videbantur probare cultum idolorum. Addo cum eximia tam ad praeeitatum eanonem. duplex suille militiae aenus, superiori , eui erat nece litas immolationis, dc inserioris . ruam Tertullianus lib. de Idololatria cap. 14. appellat ea-lutam, de canonem latum esse adversus priorem . praete rea a poenitentibus. & a Clericis severior exigebatur disciplina, ab illis ad aliorum terrorem. ab illis vero ad eis xemplum . Ad postremum respondeo utique e bello detiavare multipliees elades, dirasque necessitates; sed iniquitas partit aduersae, etiam dolenda. si nulla ex ea bellandine eestitas nasceretur. Dcla bella ish, t aer ada sapiem . . ut inquit L Pater xix. de Civit. Dei cap. I. quare Patres damnant iniquitates quae hellum patiunt, non bellum quod

stetitur ut iniquitas puniatur, ut pax aequiratur, ut genus sumanum vexationeς non patiatur.

tum ei csndicto singulare certamen. Probatur, quoniam Tridentinum Conei lium seis aue. eap. q. declarat dete: labilein duellotum usum fabricante dia-holo suille introductum, ut eruenta corporum morte ani rearum quoque perniciem lucraretur: provocantes autem .is: ineunteς pleriit excommunicationis poena , perpetu

SEARCH

MENU NAVIGATION