장음표시 사용
31쪽
3α INITIT. LIB. I. Si uxor tua post diuortium ex alio flia pro
creauerit, hae non est quidem priuigna tua: sed Iuli usi ab huiusmodi nuptjs abstineri debere ait .uam constat,nec ponsam si ij, nurum esse: nee patris sponsam, nouercam esse re Iius tamect inre facilaros eos, qui ab huiusmodi nuptias abstinuerint. Illud'. ertum esseruiles quoque cognationes impedimeto osηqs esses forte paterct filia, aut fateri soror manum ιβι fuerint. Sunt aliae persolis, quapropter diuerjas rationes,nuptias contrahere prohibentur, quas in libris Digestorum seu Pandefctarum ex uetere iure collectarum enumerari permisimus. A R G V M.
Vbi nuptiae contra legum interdicta celebratae fuerunt, ibi neque nuptiarum, neq; uiri,ueque uxoris, neque dotis, ullum ius erit, uel appellatio, ad haec contrahentes, poenas hic traditas alias quae plures incurrunt. Si aduer: in ea quae diximus,aliqui coierint, nec vir,nec uxor,nec nuptiae, nec mas rimouisi , nec dos intestigitor. Itaque q, qui ex eo coιtu uasi untur, in potestate patris non sunt: sed tales sunt sepiat ad patriam potestatem pertinet)quales sunt j quos mater itusto concepit. nam nec hi patrem habere tutelliguntur, cὐm ct his pater incertus si . undesolent Durq appellari. παρά τί is c ποραν stet d πάτωρες quas sine patrestis. Sequitur e/go ut dissoluto tali coitin, nec dotis, nec donationis exaectioni locus sit. Qui autem prohibitas nuptias contrahunt O alias poenas patiuutur , Ira sacris constitutionibus
Naturales liberi,curiae oblati, legitimi sunt di patris potestatem subintrant. Item ex ea mitticum
32쪽
s cum qita iustas contrahere nuptias licebat,conubio siti secuto dotalibusq; instrumentis confectis, aeque legitimi censentur, atque qui ex
Aliquando autem euenit ut liberi , qui statim ut nati suut, in potestate parentum noui sunt, postea redigantur tu potestatem patris et qualis eH is, qui dum naturalis fuerat, postea curiae datim , . potestati patris subiicitur, necnouis,qui a muliere libera procreatus, cuius matrimonium minime legibus inter ὀμι fueras sed ad quam pater constuetudinem habuerat,posteaeae nostra constitutione' dotalibus itistrumen- κ I. cum iis compositis in potestate patris Ulicitur d qim. C. stet aliis liberis, qui ex eodem matrimonio postea nae fuerint procreati, similiter nostra eoostitutio η Ο Rupςr
Potestas pa'ria etiam adoptione constitui- tur, cuius duae sunt species, altera adrogatio dicit AP, altera adoptio , illa principis auctorita ite,eos qui sunt sui iuris adrogamus, hac vero in alterius potestate exiliuntes , iiDPQrio ma .gistratus adoptamug.
Ou folils autem naturales liberi semussum ea quae diximus in potestate n strasvrit everum etiam η, quos adcptamita. A doptio autem duobus modis fit: aut pilucipalir cripto 'aut imperio magistratus. Imperat vis aucta ruate an tare quis potest eos eas die, ' πηλr qai quaeve sui Mi pis fuat. quae species adoptionis latea dicit is r a Irogatio, I mperio maeis iratus adoptamus ''ς er ve, qui q: , ve in poterute 'are tumi sunt: tuo primam gradum libεri; obtineant, i paretis. B s qualis,
33쪽
prictum g INSTIT v. LIB. I. qualis est filius, filia siue inferiorem, qualis est
nepos,neptis,pronepos,proneptis. A A. G V Μ. Filius familias extraneo in adoptionem datiis,extranei potestatem minime subintrat quauis illi intestato succedat : Datus uero cuiuis ascendentium, eius potestati subiicitur.
Adnotato duo uincula uno sortiora esse. tex.& gloss. in g. quia igitur . in auth. de consang.& uter fratrib. Sed hodie ex nostra constitutione' cufilius familias a patre naturali extranea personae in adoptione daturiiura ' patris naturalis minime dissoluuntur e nec quicquam ad patrem adoptianum transi nec in potestate eius est: licet ab intestato iura successionis ei a nobib tributa sint. Si vero pater naturalis non extraneo , sed auo Ilii sui materno,' uel si ipse pater naturalis su rit emacipat ita,esia avo, Dei proauo simili modo paterno uel materno filiam suum dederit in adoptionem, in hoc casu, quia concurrunt in unam personam ct naturalia,ct adoptionis iura anet stabile ius patris adoptiui, ct naturali 13M-culo copulatum, ct legit imo adoptionis meri coHitutum ' ut di in familia, ct in potestate b-usmodipatris adoptiuisit. A R G V M.
Impuberis adrogatio,catissa coenita celebraturi cauetq; adrogator se bona astrogati si intra pubertatem obierit illis restituturum, ad quos peruentura erant, adoptione non facta.
Cum aute impubes per principale rescrτι is adrogatur,causa cognita adrogatioseri permittitur:9 exquiritur causa adrogationis an ia=ue fast, expediat is pupillo . cum quibusdam OtiGtionibus adrogatiost id est ut caueat ad rogatur
34쪽
rogator per sese publicais intra pubertatem pu 'bocent illas deceserit, reHituturum se bona istis,qu si tabula - iadoptio facta non esset, adsuccessione eius Aen- rio. T. turi essenti A R G V MAdrogatus non,nis causia coonita,emancipatur cui propria bona restitui debent, iubeturq; adrogator quartam bonorum suorum illi re- Iinquere.
Item non aliter emancipare eum potest adrogator, nisi causa cognita dignus emancipatione fuerit: ct tunc sua bona ei reddat. Sed ct si decedens pater eum ex haeredauerit, uel uiuus me iapa causa emancipa terit: iubetur quartam par- tem ei bonorum suorsi relinquere Midelicet praeter bona, quae ad patrem adoptiuum traHulit, O quorum commodum ei postea adquisiuit. A R G V M.
Quod natura fieri non potest,nec arte pote r it.ars enim naturae est imitatrix. Minorem natis , maiorem non posse adoptare place :adoptio enim naturam imitatur: ct pro
monstro est,ut maior sit Ilius, quam pater. De bet itaque is, qui sibi filium per adoptionem uel adrogationem facit, plena pubertate, id est
decem di octo anni praecedere. Licet autem ct iis locum nepotis , uel neptis. pronepotis, uel proneptis , uel deinceps adoptare , quamuis si lium quis ne habeat. Et tam filium alienum quis in locum nepotis adoptarepotest,quam nepotem
Adoptans aliquem in nepotem quasi ex filio quem in potestate habet natum , filii consensum habere debet, diuersum erit si auus uepo tem ex filio in adoptionem dare uehi.
35쪽
. Θ, . Sed si quis nepotis loco adoptet uel quasis Ilio , quem habet iam adoptatum, Det quas ex illa, quem naturalem in sua potestate habet; eo casu is silius consentire debet , ne e/ inuito suus keres adnascatur .sed ex contrario sauus ex filio mpotem det in adoptionem,um eZi necesse filium consentire. A R G V M. Adoptiuus pater adoptatum filiu in potestae sua costitutum, vel adrogatum,alteri in adotionem dare potest, haud secus quam natura iis pater possit.
iu plurimis autem causis ad milatur is, qui adoptatus uel adragat: s est, ei qui ex teritimo matrimonio natus s.ct ideos quis per Imperatore uel apud Praetorem, uel praesidem prouinciae non extraneum adoptauerit, potest eaudem in adoptionem at dare. A R G V M.
Qui secundum naturam liberos generare nequeunt, nee secundum artem sibi parare quibunt.
sὸd 9 illud utriusque adoptionis commune 'exl.2.D. eZ3, quod θ - ' vigeverare laso possunt qua- d. lessimi padoneVadoptare possis at, castrati autem nou possulit. Annota , foeminas filios in potestate non habere l. nulla.D.de suis & leg . quo sit , ut iuribus potestatis patriae minime
Taeminae quoque adoptare non possunt, quiance naturales liberos iu sua potestate habet sei l. mulie- ex iudalgentia' principis adflat tum liberorurc. C. eo. amissorum adoptarepvgunt. Argua
36쪽
Adrogatus non solum in adrogatoris contilat potestatem, sed etiam liberi quos in potest: te habet.
Illud proprium est adoptionis istius, quae per sacrum oraculum sit:quod is, qui liberos in potestate habet,sise adrogandum dederit,no soliara . . ipse ρρtestati adrogatoris subiicitur, sed etiam liberi eius in eiusdem funt potestate, tanquam
nepotesse etenim diuus Augustu ison ante Ti 'Via suo berium adoptauit, quam is Germanicum adο- ton. in playset ut protinus adoptione farila, inciperet 6 'ς 'Germanicus Augusti nepos esse. A R. G U M.
Seritus a domino adoptatus, uel apii lacta silius nominatus libertatem nanciscitor.
Apud Catonem bene scriptum refert anti quitas seruos . fs a domino adoptati sint, ex 'servibor ipso posse liberari. Vnde nos aeruditi,in nostra constitutione etiam eum seruum,que Ii.g. si minus aritis interuenientibus silium suum nomi mili C. vaveritviberum esse constituimus , licet hue ad Jδt Oςr.
Quibus modis ius patriae pote' statis soluitur.
Mortuo patre, mox sui iuris filius emcitum mortuo vero auo ita demum nepos sui iuris euadit, si non supersit ei pater, in cuius recidae potestatem.
Vide m*i MVuc, quibus modis ι qui alieno iuri sint subiecti, eo iure liberetur. Et quidem quemadmodum liberentur serui a potestate domiuorum , ex. s intelligerq . . I possit nus
37쪽
3a INITIT. LIB. I. possumus,quae deseruis manumittendis superius
exposuimus. Hi uero, qui in potestate parentis sunt,mortuo eo ut iurissunt. Sed hoc distructionem recipit,vam mortuo patresane omnimodo . si filiae: γε sui iuris es litur. Mortuo uero auo . . Doni omnimodo uepotes neptes sui iuris muti
sed itas post mortem aut tu potestatem patris
sui recusari non sunt. Itaques moriente avo pater eorum uiuit, is in potestate patris sui Ut . tune poli obiti; aut in potestate patris suisunt,
Si uero is, quo tempore auus moritur, aut iam mortuus est,aut per emancipatione emit de potestatepatris: tuue j,qui in potestatem eius cadere nou possunt ui iuris sunt.
A R G v M. Deportatio patris, aut filii, patriae potestatis uinculum solii it, relli tutio uero principis , in pristinum sta im reponit. Cum autem is,qui ob aliquod maleficium iu insulam deportatur, esuitatem amittit , si quiatur, ut qui eo modo ex numero ciuium Romanorum tollitur,perinde quasi eo mortao, de antliberi tu potestate eius esse. Pari ratione is, qui in potestate parentis sit,in insulam deportatus fuerit,desuit esse in poteLiate parentisse iex indulgentia principi, restituti fuerint, per omnia pristinum statum recipiunt. Relegati autem patres in insulam,in potestat ei liberos reti nent. Et ex contrario liberi retexati, in poteΠαte parentum remanent. Poenae seruus esse Fus , wid. At si isti ira poteΠate babere desinit. Serui autem cia. lib. i. pomae es iciutatur, qui in metallum damnantur , Parerg. er qui bes s subjciuntur. P a I. AR G V M. Sola patritiatus dignitas filium, a patria P testare eximit.
38쪽
uel consul factusfuerit, remanet ' in potestate imanu , patris militia enim uel consularis dignitas, de patris potestate filium non liberat. Sed ex constitutione mHrasumma Patritiatus dignitas ili .i seo imperialibus codicillis praestuis, filium a pa' consul. tria potestate liberat. quis enim patiatur patre Ii. Ir.qMidem posse per emancipationis modum pote statis suae uexibus filium liberare, imperatoria treio autem cellitudinem non ualere, eum quem mi repatrem elegit,ab aliena eximere potestaι ejΑ R G V Μ.
Captiuitate patris aut filii pendet, magis quam intereat ius patriae potestatis, propter postliminii ius, retro enim fingitur in ciuitatefitisse, tui ab hostibus regressus est.
si ab hostibus capius fuerit parens,quamHis seruus hostiumsat,tamen pendet ius liberorum
propter iusius imisq. quia hi, qui ab hostib. ca 'spemptisunts reuersi fuerint, omnia' prClina iura 'per om-
recipiunt. idcirco reuersiusparens etiam liberos nia 'habebit in poteΠaterquia postliminium xit , eum,qui captus est,iu tauitate semper fuisse . Si vero ibi decesserit,exinde ex quo captus est pa- ter , filius sui iurisfuisse uidetur . Ipse quoque scius,neposme si ab hostibus captus fuerit, sim liter dicimus, propter ius postlim j, ius quoque potestatis parentis in suspenso esse. Di- cictum est autem postliminium ' a limine , ct ceron. iii post, Unde eum , qui ab hsilibus captus est , Topi. O in fines nostros ' postea peruenit, postliminis i R Om
reuersum recte dicimus. Nam limina, cui in nos
domo em quendam faciuntμ ct imperii f- i Romani
nem esse limen, veteres uoluerunt. Hinc θ Γ-
meo dicitum es, quassinis quidam ct ter mi
39쪽
ι AN IN STITV.' LIS. x ius. ab eo postliminium dictum est quia ad idem limen reuertebatur, quod amiserat. Sedo qui captus uictis bostibus recuperatur,postliminio retiisse exi timaιur. AVR G U M.
Emancipatio apii d quemvis magistratum et citra anziquam solennitatem facta,patriae potestatis vincula soluit. verum pater e emancipati bonis sibi iure debitam portione consequitur: illius 1: si impubes sit legitimam tutelam. . ia Praeterea emancipatione quoque desinunt ii
V bori tu potestate parentum esse. sed emancipa
Hii Tab. tio aut ea quidem uel per antiquam legis obseruationem procedebat, quae per imaginaria eo ditiones , ct intercedentes manumissiones cel 'l.pe. C. brabatur,uel ex imperiali rescripto. NOHrad emac. autem prostidentia etiam hoc in melius per coulib. I fit utiouem' reformauit uis fioue pra)stiua ex ' si si ς' plosa rectae uia ad competentes iudices,vel maer gistratu parentes turrent: ctfilios suos,uels-- lias,uel uepotes, uel neptes,ac deinceps,a sua manu dimittant. Et tuc ex edi Jo praei oris in bovis huiusmodiflj uel filia, uel nentis, vel neptis, qui quaeve a parente manumissus uel manumissa fuerit,eadem rura praesiantur parensi,quae tr bsuntur patrono in bonis liberti. Et prater ea si
impubes sit stius,uelsilia, uel caeteriri se parentst 1 1ibe ex mammpione tutelam eius anciscisus. Ad D. de moriendi' aretem simus liberum arbitrium esse . adop. et,qui filium, et ex eo nepotem uel neptem in po
l habebit testate habet, 'stium quide de potestate dimit in
tere,nepotem uero uel neptem retinere, se e. cora
' ὸ κ του uerso istium quidem tu potestate retinere, nepo
ἐναντιου t em uero uel neptem manumittere, uel omnes
40쪽
ARGUM. 1 Adoptatus ab ascendente si praesens adoptioni non contradicat a patris naturalis so luitur potestate,& in adoptantis potestatem transit
Sed Θ si pater filium, o stem in poteHate M.
bet quoi et proauo naturali secundum nostras constitutiones super bis habitas , in adoptio- 'I. cum in nem dederit: id est,sboc ipsιm actis interue - adopti uieutibus apud competentem iudicem manife- fuerit praesen te e o, qui adoptatMr, ct Non cora hodie suu tradicente,ne e non eo praeseo te qui adoptat sol pra tit. I. Ditur quidem ius potestatis patris naturalis trast autem tu hui0modis metem adoptimim, in cuius persona, ct adoptionem esse plenissimam aut ea diximΗs. A R G V M.
Conceptus e ius quim pater emaciparetiir aut cuipiam ascendentium in adoptionem daretur in auita remanet potestate, itola ita si po-ζstea conceptus sit.
illud autem scire oportet, quod si nuras tua ex filio tuo conceperit filium posea emancι-
paueris, uel in adoptiovem dederis, praegnante nuru tua nihilominus quod ex ea inascitur, tu . .T poteHate tua nascitur. Quod si post emancipationem uel adoptionem conceptus fuerit, patris . I
citur. Et quidem neque naturales liberi, neque l. non poadoptiui ullo pene modo possimi cogere paretes, test. D e. de poteHate sua eos dimittere.
ΤIT V. XIII. Illud ex tutelae finitioe nota, tutor primario personae tuendae causa datum, secundario bonorum .g. certe autem infra titu. jgl. l. in copula odis. C. de nup.