장음표시 사용
21쪽
LXXXVI. Tellus in hac hypothesi triplici motu, scilicet translationis,
rotationis , ct parallelismi movetur. Ex Translatione, ac rotatione Telluris reliquorum Planetarum directiones, stationes, et retrogradationes, solis annuus apparens, et inaequalis motus , eiusdemque ortus, et occasus, diurna Fixarum, et Planetarum ab Oriente in Occidentem revolutio, dierum , et noctium inaequalitates, tempestatumque vicissitudines , diveritque caloris causa, caeteraque caelestia phoe- nomena acile explicantur. Utrumque motum Telluri tribuendum. esse , praeter congiuam phoenomenorum explicationem , universalis attractionis Theoria , horum motuum in reliquis Planetis analogia
gravitat s in superficie Telluris inaequalitas , ipsaque sphaeroidica
et ad polos cmpressa Terrae figura , et Bradleyana luminis aberratio, aliaque argumenta satis persuadent. LXXXV H. Ex motu parallelismi repetitur aequinoctiorum praecessio, et alter contrarius ab occasu in ortum lentillimus Fixarum motus. Tellus enim dum circa solem sub Ecliptica transfertur, suum axem ita sibi parallelum servat, ut aliquantulum tamen vacillet, et poli aequatoris occasum versus retrogrediantur, circulosque clica Eclipti cae polos lentissime describant: atque hinc sit, ut obiecta caelestia
per circulo Eclipticae parallelos orientem versus recedere videantur, et Fixa su .im longitudinem mutare . ipsaque Tellus ad Arietein an, te perveniat, quam integram revolutionem absolvat. Huius autem motus causa elle potest tum Solis, tum multo magis Lunae attractio in eam terrae mateidam , quae ad aequatorem redundat. Cum vero lentissimus hic temestrium polorum motus quasdam inaequalitates patiatur, ct inclinatio axis aequatoris ad Uipticae planum nonnihil varietur, hinc motus oritur, qui terrestris ax osmutatio dicitur, unde et quantitas piaecessionis aequinoctiorum, et obliquitas Eclipticae variabilis fit. Et quoniam hujus duplicis variationis eadem it, ac mdorum Lunae periodus uritus Lunae aestio in aequatorem terrestrem causa lust iens ut tionis ter resin axeos dicenda est. LXXXVIII. l. eplerus, quamvis omnem aes estium motuum rationem clemonstrare non potuerit, vera tamen principia coniecit, eaque tribus legibus designavit: I. Planetae secundari circa primarios, atque hi cum illis circa solem inisti ipsibus non valde eccentricis communem ocum vel in respectivi prunarii centro, vel in Sole habentibus, revolvuntur 2 Arear, quas recta , seu radius planetam cum Sole, vel Mellitem cum primario coi jungens verrit, sunt temporibus proportionales temporum periodicorum quadrata in diversis Planetis sunt ut cubi semiaxium trans. er tum , seu distantiarum mediarum ab eodem soco , atque adeo Planetarum distantiae ab eodem revolutionis centro inter se sunt ut radices cubicae quadratorun L.
LXXXIX. Hinc Cl. Nemtonus deduxit, Planetas omnes in Solem, et Satellites in suos primarios tenuere vi decrescente in ratione recipro ca distantiarum duplicata, qui, etiam vim, qua Luna Terram versus sertur, eamdem esse , et vini gravitatis terrestrium corporum.
22쪽
X Quum vero omni actioni aequalis et contraria sit reactio, mu-
tua pariter horum corporum attractio, et gravitas esse deo et Quare in Planetas omnes Sol primari omnes in suos secund rios, Terra in Lunam, et in quamlibet circum terrestris materiae particulam, et ex inductione, atque analogia singulae materiae particulae in omnes, et singvias iuxta praedictam legem gravitant, omni aque corpora in hoc ystemate communi quodam vinculo inter se coniunguntur. XCI. Quamvis de proiectionis motu, qui Planetis inditus initio suit, nullum dubium supersit, semelatque vis centripeta, eorumque elliptica orbita constet utile tamen est indagare, quanam proiectionis
vi Planetae donari potuerint, ut ii circa commune centrum transiferrentur, et simul circi proprium axem rot..ientur. Hoc igitur nos
cum l. Catilio duplici Theoremate demonstramus, quorum primum est: si in spatiis liberis sphaera persect rotunda , et homogenea si- mul recipiat unum , vel plures impulsus iuxta eiusdem sui circuli maximi planum, et directionibus ad suam superficiem obliquis, ea acquiret duplicem motum, alterum translationis aequabilem, et in plano illius circuli maximi, alterum rotationis itidem aequabilem circa eiusdem circuli maximi axem, qui constantem semper situm
conservabit. Hic autem iotationis motus eo maiorem velocitatem respectu motus translationis obtinebit, uti impulsus directio ad globi supertaciem magis erit obliqua. Alterum theorema est Diversae actiones vis centralis in globum motu uniformi translationis, et rotati ni praeditum, non assiciunt rotationis motum, sed solum motum translationis juxta qualecumque circuli maximi planum actiones trulae fiant.
XCi I. Ex rotationis motu, quo Planetae gaudent, et ex legibus adiqui librii, deducitur Planetas esse corpora globosa non ei recte ro tunda, ted aliquantum compielsa, ut eorum axis rotationis sit aequatoris diametro paulo minor . Quod stronomorum observationestum in Iove, tum in ipsa Tellure confirmant initis enim dimensi nibus graduum meridiani terrestris , eos Te eo maiores, quo Prinpius ad polos, et eo minores, quo propius au Aequatorem acceditur, invenerunt. Quum vero ex una parte tanta similitudo, Ct dispositio in Planetis, atque in Tellure appareat , et ex alia auctor naturae Deus nihil frustra operetur probabili sane fundamento u- genium statuisse quinque saltem primarios Planetas, quemadmodum
Tellus, incolas habete, affirmamus. XCIII. Centrum gravitatis commune, circa quod Planetae, et Come tae omnes revolvuntur, non est ipsum Solis centrum, parum tamen
ab eo distat immo circa hoc centrum sol ipse convertitur, eiusque conversio, quemadmodum et ferme omnium Planetarum , circa Pro prium axem per observationes definita ell. Motus primariorum unt omnes in Orientem circa Solem in planis proxime immobilibus, et
ad se invicem at quantum inclinatis, et in spatio nihil sensibiliter
23쪽
resistente iidemque simul cum Cometa ruin motibus quwthm Ne-tonianam attractionem confirmant, tantum a lesianorum vorticum machinam penitus evertunt.
XCIV. universali omnium corporum attractione ad particularem xx quamdam Eleebicorum attractionem progrediamur , quae tum in vaporis electrici diffusione ex uno in alterum corpus, tum etiam aliquando in mutuo corporum inaequaliter electi icorum accessu patefit. E corporibus , in quibus experi ruent sumere licet, alia ex origine , alia ex communicatione elemia sunt. XCV. Theoriam Cl. Beniamini Franklinii , quam Cl. P. Jo Baptista Beccaria pluribus experimentis confirmavit, novisque inventis in dies auo et de immediatis electricorum phoenomenorum legibus amplectimur. Atque in primis distinguenda est machinae, et catenae electricitas , ncchisia scilicet, dum electrica signa fiunt, vaporem electricum ab extraneis admotis o poribus haurit catena vel illum effundit quod sane e Stellulae, et Cometae electrici phoenomenis
XCVI. Neque a binis illis simultaneis amuentis, et effluentis materiae
electricae fluxibus a Nollet excogitatis, neque ab unica aeris actione in electrica effluvia , neque a mutato aeris aequilibrio , uti Haushbeius, Fayus , ac immata ius contenderunt, Phoenomen et cine icitatis repeti mi sunt.
XCVII. Velua univeis alis , et simplicissima electrici fluidi lex est , ut
ad aequalitatem , divosae quidem corpor uiu capacitati proportionatam, in corpora ira di, et in ii su 'in aequilibrium tueri nitatur. Quare generalis, ac sufficiens signorum inter duo, vel plura cirpora electrico cum rati est in uno corpore vaporis electrici defectus, et in altro 'iusde u fluidi ex sius. XCVIII. Hinc facilis alio conliat, curo machina , simul et catena cum solo coni:nun Gntibus, nulla sint uecti ica signa catena ero,
et machi a segi erat s alternatio signorum exi, beati, caten a autem segr4.lta , et mach cum sol comiti unicante, aut viceversa, ab alte uta tam uin ign paebeatur 2 machinae, vel cate irae pars alteri et iis em iacinnae, uri catenae parti nulla et electra citatis m-dicia, quae tamen uachinam inter et catenim , atque extralle corpora habentur: si cuina, et iten colpo. sc gr gato nomisi definit m silano itin quantitatem exhiberi tubus vitreus electricus inter ligneas anelias dub plano 'erticales, et invicem parallelas Orizontaliter o it tutus pio diversa illarum inter se litantia bracteas ex orichalco super mensae plano p litis in ad iitralitat, modo non attrahat s. si quis seg gatus una M. catenatu, alteri ensem te
24쪽
eat, e uspide cometa prodeat, qui obiecto altero corpore, via vidior ac longior est, quo maior fuerit inter ea corpora seetricitatis differentia; et contra si cuspis catenae id moveatur, cometa v
nescat o digito catenae approximato scintillae eliciantur, et obiem manu catenae parallela , nullae scintillae , sed lenis aura excit tur quo experimento in tenebris instituto, extremi nonus pili luce fulgent exigua ex aqua scintillae elici possint 8 si certo ordine
eampanulae e catena eleebica pendeant, ac disponantur, earumdem motus, ac sonitus successive sequatur. XCIX. Aer suam vaporis electrici copiam tenacius retinet, maiorem vero, ac novam aegre admodum acquirit, et huius vaporis effusioni generatim resistit. Flamma electricitatem non estruit, si vapor electricus ad eam facile dirigitur, ac per ipsam libet propagatur. Hic etiam vapor per corpora quisvis communicatione electri fi bilia celerrime ab uno ad alterum extremum diffunditur, eorumque intimam subitantiam penetrat. Sed per corpora ex origine electrica vix diffluit, iisque haeret partibus, in quas vel affrietu, vel alia quavis ratione congestus fuerit, neque vitrum facile permeat, ut Nol. eius fals putat. C. Tum Phyala Batavica, tum Magica Tabula , dum onerantur, aut exonerantur, hac gaudent proprietate, ut nulla possie vaporis electrici quantitas in alterutra earumdem superficie congeri, oui a qualis uantitas ex opposta detrahatur, neque ulla exundantis in altera luperficie vapor js ais detrahi possit , quin simul tantumdem alteri superactei restituatur. CI. Virtus imprimendi ictus in vitro tantummodo sidet utraque ver armatura non causa, sed veluti conditio ad onerandam , et ex nerandam Phyalam, ac tabulam magicam necessaria habenda est. CII. Non minus phola, quam tabula .gica oneratur, quum altera ejus supe ficies per excellum, altera per desectum electrica fit exoneratur autem , si corpus communicatione eleelaicum cum utraque superiici per armaturas communicans transfert fluidum a sui ei ficie, in qua exuberat, ad superficiem, in qua deficit, atque ita unius excessum haurit alteriusque defectum supplet.
CIII. Hinc facile explic.itur, quommodo pro diversa plurium hyalarum positione nunc eo plures globi revolutiones requirantur , quo
plures numero sunt phyalae, nunc idem revolutionum numerus, suo una phyala onerarctur, plures onerare possit; ac propterea ictus etiamnunc pluribus hyalis, nunc uni tantum proportionalis accipiatur qui tamen ictus vel ab uno vel a pluribus simul hominibus accipi, vel per arcum ductorem , vel per suber oscillans declinati potest. CIV. Distinguenda pariter est electi icitas vitrea , et resinosa resina enim ae potissimum stipitur,4 perfricentur, electrico suo vapore expoliantur, ac negativam exhibent euellicitatem quare si vitreo globo globus e sulphure substituatur, caten.: , et machinae vice mutantur, adeoque si rena per desectum , machina vero per excessum electrica fit. CVa
25쪽
CV. Non artificiose solum i sed naturaliter etiam electricitas in corporibus, ac praesertim in vaporibus aeri atmosphaerico innatantibus in nubibus excitatur. Quod sane experimenta ferreae virgae supra tectum protensae, et in capsa pice, vel sulphure, aliove natura sua electrico corpore Plena segregatae a Franklino excogitata demon
CVI. Ex naturali hoc electricismo plura sunt phoenomen explicanda;
nempe nimbosae nubes, quae ad montium cacumina, aut ad alias in altum erectas moles dirigi , ibique frequentiores, ac furiosiores tempestates gignere solent pluviae e nimbosis nubibus deciduas nubium fulguratio, quam tonitru ut plurimum consequitur, licet ful-ν urationes aliquae ne ullo sensibili fragore videantur arando , quae in procellosis nimbis aliquando decidit quin etiam arti liciosa electricitate grandinem imitari licet. CVII. Inde etiam fulminum genesim, causam, eorumque phoenomena derivamus. Sicut enim Frankliniana virga modo per excessum,m do per defectum electrica est ita et diversam diverso tempore electricitatem in nubibus respectu Terrae coniicimus, atque adeo tum in atmosphoerico aere, tum in imis terrae visceribus fulmina efformari, indeque erumpere posse dicenda sunt: Nam fulmina, et fulgura nihil aliud sunt, nisi fluxus electrici ignis magis minusve densi,
qui vel e Terra in nubes, vel ex una in alteram nubem, vel e nubibus in Terram et funduntur. CVIII. Phoenomena vero nulla in ulminibus explicandis adsunt, quae in artificiosa electricitate exemplum non habeant. Hinc ratio patet, cur I ad acuminata corpora potissimum fulmina dirigantur a. ignes fatui saepe supia navium malos, et antennas in tempestatibus appa reant a clavos e muro fulmina aliquando evellant, eorumque cuspides solvant, sed muro parcant et plumbeos aquarum uetus alis iquando penitus di silvant, quin aquam tollant: . e cyathis inter dum vinum hauriant, et vasa relinquant ' proceras arbores recta
findant, quin ullum in iis vestigium fulminis observetur aliquando
etiam coryora repente comburant, et superstites illorum partes nisd re inferiae remaneant: ti aliquando muros domorum perforent,
qui diruant aliquando hominem percutiant, et proxinio alteri par cant patinas etiam metallicas aliquando etiam e manibus abripiant, quin manus laedant et aedificia interdum evertant, ac saxa 1ursum eiaculentur Maurum, argentum, aliave metalla, nummosque ditat. vant, quin ullam crumenae,aroximisque corporibus laesionem inferant CIX. Ad Typhones autem, ac urbines producendos, explicandosque non solum electricam vim, sed aeris etiam fixationem necessariam essesnos cum Halesio censemus et quom modo tum electrica vis, tum fixatio aeris ad Turbinem generandum concurrant, et quaenam inter Turbinem, E hydriam, Ecnephiam ac Praesterem differentia intercedat, exponimus. CX. Excitari etiam in imis terrae visceribus electricam vim ac Terraemotus phoenomen producere verosimillimum putamus.
26쪽
CXI Quum ignis maxime in corporibus sulphure abundantibus exeitetur; cumque electricam substantiam in sulphureo quodam apoi consistere admodum probabile sit tum ignea, tum electrica substantia eiusdem generis eme videtur , ita tamen, ut ignea si cum actuali magna fermentatione , et intestino motu unde etiam corpora calefaciat, comburat, dilatet, rarefaciat electrica vero ad fermente. scendum apta quidemst, sed sine ulla saltem tanta sitatione , quanis tam fermentatio inducit orta ex mutua ingenti collisione, et ex aliarum admixtione substantiarum , quae ni ad fermentandum idoneae. Quod sane ex minus vivida vaporis eleetrici luce confiimatur.
CXII. Tarum ad ignita, ac lucida corpora oculos, mentemque a V tollamus: Si lux in hujusmodi corporibus proprio lumine fulgentibus consideratur, primaria disturri u vero ab ipsis corporibus propagata pi Etatur, secundaria vocatur. XII l. Natu iam secundariae lucis in iugi particularum emissione e corpore lucido facta consistere cum Cl. Nemtono affirmamus , qui tamen ulla sensibilis iactura ob summam lucidarum particulatum tenuitatem si eo corpore nobis timenda sit. Hac etiam summa lucis tenuitate admissa tot tantique effectus, quos lumen in ustoriis speculis colle-ectum producere solet, optime explicantur, si cum l. P. Rogeri Iosepho Bosco vic effectus iidem occasionaliter tantum , ac mediatea lucidis particulis, et immediate a mutuis particularum corpus in-
. flammatum componentium actionibus Teperantur.
CXIV. Quare neque Peripatetici, qui lumen eme accidens absolutum uolunt, neque Cartesius, en uterus, qui huius lucis naturam in miastico oscillatorio motu subtili fluido, vel luminosae materiae per universum orbem Effusae impressio , et ad oculum usque propagato sitam eme contendant , audiendi sunt. CX v. a vero luminilli particulas a corpore luminoso per vibrantem ipsus partium motum excuti, et quidem in aliquibus ab immediatoeontactu distantiis, idea, Neutonus docet. Quam partium e lucido corpore vibrationem facile ex ingenti eiusdem corporis fermentatione, intestinoque particularum motu, qui in qualibet inflammatione, ac fermentatione satis apparet, oriri posse idem P. Bost
vich recte monet, ac declarat.
CXVI. uius luminis propagationem praesertim ex Cl. oemeri , servationibus circii Circumjovialium Eclipses institutis non illant neam, sed successivam eme facile demonstratur, nec quicquam obstant siue Cassinianae sue Maraidianae observationes. CXVII. Hae autem luminis propagatio I. undequaque in modum sphaerae e corpore lucido aequabiliter fit x et quidem per lineam
27쪽
sensbiliter rectam: . sed per radios divergentes, qui conos lucidosessiciant: q. et intensitas luminis ita propagati est in ratione inversa distantiarum duplicata. 3CXVIII. De lucis reflexione, seu de Catoptrica , quae visionem per radium reflexum effectat considerat, nonnulla attingamus. Veteres Philosophi lucis reflexionem ex impactu in solidas corporum partes oriri arbitrabantur, sed Nemtonus pluribus experimentis eam in minimis ab immediato contactu distantiis comprobavit . . CXIX. Totius ferme Catopricae fundamentum est in radiis lucis incidentiae, et reflexionis angulorum aequalita sci hinc tu eadem velocitate , qua incidit, reflectitur; neque enim in obstacula incurrens ullam suae celeritatis partem amittit, quam iterum in reflexione sensibiliter non recuperet , atque adeo radius a puncto radiante proiectus, et e conani uni incidentiae, et reflexionis puncto ad alium terminum reflexus via omnium brevissima pergit.
CXX. Cathetus incidentiae est normalis a puncto radiante ducta ad superficiem speculi etiam productam Catheius reflexionis est normalis quovis puncto radii reflexi ducta ad superficiem speculi produciam,
si quando sit opus Cathetus obliqv.itionis est normalis ad speculum in communi incidentiae, et reflexionis puncto. Non minus hae catheti, quam radius incidens, et reflexus in eodem sunt plano ad 1 uis perficiem reflectentem perpendiculari. Locus, in quo objectum reflexe in speculo visum apparet esses est concursus radii reflexi cum catheto incidentiae, si post speculum producantur. CXXI. Distantia huius apparentis loci, sive imaginis a speculo plano, aequatur cistantiae obiecti ab eodem speculo e distantia imaginis ab oculo aequatur radio incidenti, ac reflexo simul sumptim eademque imago est similis, et aequalis obiecto et respectu oculi in eodem tu est, atque ipsum objectum. CXXII. Hi neci spectatori se , vel alia obiecta in speculo plano intuenti dextera apparent sinistra, et viceversa r. accedenti ad speculum etiam sua imago accedit, a recedente autem recedit Q. eadem est obiecti apparentis magnitudo, quae per visionem directam esset tum oculo existente in renexionis catheto post speculum ad eamdem distantiam , tum obiecto post speculum constituto ad tantam distantiam, quanta est incidentiae cathetus ex radiis ab uno radiante puncto emissis , unus tantum ad unum punctum per speculum planum refleetitur atque hinc lucem a speculo plano reflexam directa luce intensiorem non esse colligimus. CXX lII. In speculo plano horletonti ad angulum semiret tum inclinato Objectum verticale velut horizonti parallatum, atque in aere pendulum appa .ebit et Obieetum horizontale in verticali positione videbitur. Si Vero angulus, quem speculum cum horigonte efficit, si semirecto minor, objecti verticalis imago inverti incipiet, donec speculo horizonti parat leto eadem imago prorsus inversa repraesentetur. Hinc ratio patet, cur arbores, quae fluminis ripas vestiunt, in aqua invertae videantur. CXXIV.
28쪽
CXXIV. si bina specula angulum rectum , aut acutum inter se emisciant, et obieetum in recta bifariam angulum secante postum si, oculus inter unum speculum , et rectam obiecti constitutus pluries mulistiplicatum videbit obieetum pro multiplici radiorum reflexione ab uno speculo in alterum, et ab utroque in oculum aesta, ac pro diversis incidentiae cathetis, quae duci possunt extra angulos, quos plana spe culorum etiam producta inter 1e facient.
CXXV. Si duo specula plana fuerint inter se parallela et inter ipsa
hinc obiectum, atque hinc oculus ponatur, in speculis imagines in infinitum multiplicantur, modo res mathematice consideretur; si vero physice, et proice sumatur imasinum numerus finitus erit. In spe culis crystallinis obiectorum imagines duplicantur, et non raro etiam ulterius multiplicantur, ac propior ex postica, quam ex antica radiorum reflexione obiecti imae videtur. CXXVI. Haectenus de speculis planis nunc ad curva convertimur, quorum alia ex circuli revolutione, alia ex alicujus conicae sectionis rotatione figuram mutuantur. Nos tantum sphaerica perpendimus, quorum frequentior est usus. In speculo sphaerico catheti incidentiae, obliquationis , et reflexionis per idem centrum transeunt; et angulus reflexionis mixtilineus aequatur angulo incidentiae paritermixti lineo. CXXVII. In speculo sphaerico-convexo radius reflexus cum catheto incidentiae, et radius incidens cum reflexionis catheto tangentem in ter, et centrum concurrunt Ipsaque obiecti imago centrum inter, et tangentem quoque apparet . atheres vero incidentiae ad obje- et distantiam a tangente et ut distantia imaginis a centro ad distantiam ejusdem imaginis a tangente hinc minus distabit imago a tangente, quam a centro, et obieetum magis a tangente, et multo magis a speculo, quam imago distabit imago minus etiam a tangente, quam a puncto reflexionis, et minus ab hoc, quam a centro distat. CXXVIII. Si angulus, qui a cathetis incidentiae, et obliquationis in meculi centro ni duplus fuerit anguli incidentiae a radio incidenti
simul cum tangente facti objecti imago in hujusmodi speculi supe litie videbitur Si vero angulus ille duplo angulo incidentiae minor fuerit, imago objecti intra speculum apparebit Si denique angulusa praedictis cathetis in centro factus major fuerit duplo incidentiae angulo, imago extra speculum exhibebitur. CXX lX Radii a sueculo convexo reflexi magis divergunt , quam si a speculo plano reflecterentur, et a speculo sphaerae minoris adhuc magis quam a speculo sphaerae maioris divergunt: unique in diver gentia radiorum lumen debilitetur, sequitur imagines in speculo con vexo minus vividas esse, quam si per visionem directam viderentur, et adhuc minus vividas in pnaera minore, quam in majore, apP rere CXXX. Si obiecti extremitates in eadem catheto non sint, ejus extre mitas proximior oculo a viciniori speculi puncto in oculum reflectitur, quam remotior alia extremitas; ejusdeinque obieet imago intia cath tos easdem ultra speculum productas apparebit, quae catheti cum versus
29쪽
eentrum speculi convergant, imago obiecto minor erit: quin etiam . licet objectum in eadem catheto contineatur eius tante imi-ginem obiecto minorem videri ex num cun stat atque in minori speculo convexo minori in maior maior erit imago. CXXXI. Obieetum a speculo convexo remotius videtur magis prosunde intra speculum magis autem Proximum speculo. Vis etiam peripheriae propinquum apparet atque , me oculo ili moto i qua magis obiectum ad convoum speculum accedit, maius apparet, quod sane occasionem illius deformitatis Praebet, quam subeunt vultus sese inspicientium in speculis hisce ubi nonnullae faciei partes intumescere, aliae plus aequa graciles fieri identur H Denique etiam in obculis convexrei spectauui se, ve in istuent , dextera ap
CXXXII. In speculum Herico-concavum incia entis radii qui axi speculi sit physice parallelus, inclinatio si tuerit 6 . graduuin , radi is
reflexus cuin axe i. ipso speculi palo codcurrit: si vero inclinatio minor uerit, radius reflexus concurrit cum axe ad ditantiam a supersci speculi quarta diametri parte minorem. CXXXIII Pimet autein. ubi radius reulaxus cumbaxe concurrit, distantia a centro uest d, dimidium radium, in ratione sinas totius dcosinum iocii nati is, atque hinc determicatur ratio . quam portio axis, ubi radii mi alleu a speculo concavo reflexi concurrunt, habet ad radium et eademque portio axis intra quartam diametri partem circiter conteirta est velati dumete circusti, in quem radii post reflexionem coeunt, et curas magnitudo, caeteris paxibus , a speculi ma-fnitudine pendet; cumque densitas uniti huius luminis ad densitatem
unimis per speculum diffusi sit ut duplicae speculi latitudo ad duplicatam diametrum ci si, in quo radii L arct 'tuor. minim non est, ibi cidio vim tanti m ooncipere, ut inflammabilia accendant, Iiquabilia lique aciunt specula, quae m. ii Osis sphaerae segmenta sunt, ad maiorem istantiam , qu m specula puerae minoris, urunt eorum latitudo acqualium mimeto graduum ascum subtendat majores
constituatur, tam reflexi ab axe diverguntes secum inter laenistrum ponatur , radii reflexi cum axe ultra centsum concurrunt
viceversa si ultra centrum iit uadii tessero focum inter, centrum conveniunt si in speculi centro locatum fuerit, radii omnes in s ipsos essectentur atque hinc oculus nonnisi in centro positus seipsum videre Potest m CXXXV. Si radius incidens in speculum convexum, et radius reflexus intra speculum continuentur,qqur ad incidentiae, reflexionis cathetos ultra speculum productis e punctis concursus radiorum cum cathetis intra speculum usque ad punctuin concursus radiorum inter se resultabit radius incidens in speculum concavum, & reflexus eiusdem CXXXVI. i
30쪽
CXXXVI. Hinc r. quoniam in speculo etiam concavo imago sere semper in eoncursu radii reflexi cum incidentiae catheto videatur quanta estis nitudo, ac distantia obiecti a speculo convexo ad magnitu uinem ac di-ntiam imaginis intra idem speculum cone et ana vis ab ad magnitudinem, ac distantiam obiecti ante id 'peculum appaerentis, tanta est magnitudo acuistantia imaginis ultra speculum, modo obi tum ab hoc speculo distet intervallo minore quarta diametri parte a. sicuti in speculo convexo sphaerae maioris imago maior apparet, quam in speculo sphaerae minoris ita e contrario in speculo eo cavo sphaerae minoris imago maior esse videtur, quam in alio sphaerae maioris; quin etiam specula concava minimae sphaerae segmenta microscopi vices gerunt.
CXXXVII. Si obiectum cum inter et speculum fuerit, imago post
speculum situ erecto apparet, et sinistra videntur dextera , ac vel Salvice. Si vero foc una inter er meculi centrum ponatur, ejus inago ultra centrum situ inverso, atque in libero aere pendula apparet oculo ultra centrum constituto: et e contrario si obiretum ultra centrum fuerit, imago socum inter, et centrum inversa, ac pendula videtur. CXXXVIII. Ad Dioptricam quod attinet, quae visionem per radium refractum habitam contemplatur, in primis animadvertendum est lumen ita refringi, ut cum is rariori medio in densius oblique transit ad perpendicularem ut plurimum accedati et contra cum e densori in rarius medium oblique ingrediatur, a perpendiculari ut plurimum recedat.
CXXXIX. Motus renestio per accessum ad perpendiculum, quae solis radiis luminis contingit , fit pro velocitatis incremento perpendiculariter addito et contra retriactio per recessum a perpendiculo fit pro velocitatis decremento perpendiculariter facto. CXL. Quamdiu lucis radius per medium homogeneum progreditur, vel ab uno ad aliud medium , sive aequalis, sive diversae densitatis perpendiculariter incidit, nullam res actionem patitur, sed eadem resta pergit in ultimo tamen casu celeritatem ut plurimum variabis. CXLI. Inter sinus angulorum incidentiae , et refracti constans semper est ratio, quacumque obliquitate lucis radius a dato medio in datum
refringens medium incurrat. Haec autem ratio sinuum anguli incidentiae, et restam fit reciproca per eosdem racios , et radiorum, celeritas erit in ratione inuum in vel sa. CXLII. Refractionis radiorum causa est diversa mediorum refringentium densitas, et attractio , eademque refractio densitati, atque attractioni medii proportio ilis est , nisi qua causa puticularis ac sit, quae phoenonaenum turbet. Quamvis enim refractiva corporum vis ad perpendiculum utionem eorum densitatis dircctam sinu soleat; Nem tonus e inen Observavit , corpora sulphure abundantia magis, quam pro sua densitate postulent, iumen est Dagere, vel reflecti re. Ex eadem refractionis caua idem emtonus magna cum piobabilitate repetit adorum reflexionini, quae a postica diapnanorum cor porum superncie in aliquibus distantias fit.