Ethica epistolaris seu Epistolae morales ad usum familiarem vario argumento scriptæ authore p. Michaele Pexenfelder, soc. Jesu

411쪽

Dhica Epistolaris. 3 8'

pectori alligasti, & Herculeo plane nodo , nullo tempore solvendo , Religiosos istos

nexus obfirmasti. Non te illa monstra,multis formidabilia , a cursii retardarunt I non infames pereuntium naufragiis gurgites absterruerunt, quin per obstantes scopulos ac procellas iter ad destinatum portum prosequereris , in eoque, velut in tranquillo ac materno R eligionis sinu, conquiesceres.Quod

Scylla di Chalybdis. quod Syrtes di Capharea

saxa mare hoc elementare navigantibus sunt; hoc mare, non illud Superum aut Inferum, sed Internum est, Tentationum fluctibus periculosum , in quo naufragantur , di pessum eunt quam plurimi: in eo, seu scopulos, seu vortices appelles, sunt maxime tria, ut insinuavi, loca metuenda, quae a viro quodam, virtute ac sapientia illustri nominantur , Spumans Luxuria , Fervens Avaritia, Tamens Superbia. Hugo Cardin. in Lucam cap. a I. ad hos gurgites di saxa frequentes Hocationis Religiosae naviculam fregerunt, di perierunt : adversus constantiam tuam

nihil potuerunt ; enavigasti; portum intrasti. Superest, quod Olim a navigantibus factum, ut aplustria Navis Religiosae appensis sertis coronemus, di aras in littore, ac caetera pro-

412쪽

. H. .. .. -

Iperae navigationis monumenta rituamus. Altera ara is acum exhibςt,in sacrific li ro so iugulum paterno ferro nudantem. Epio

graphe : Nisisse sat est, altera Iephtiadem,

service gladii paterni ictum excipientem. Inscriptio : Reddite pot/ D EO. Aras adstituamus tergeminam Pyramidςm. Prima Paupertati S4cra , cuj0s emblema. Hςrcules cum Antaeo luctans. Lemma; μdus a

, Iucta ortior Secunda dedicata obedsentia Pictura; globus in abaco; lemma: auosibet impellas digito. Tertia castitati sacrdia Pictura 3 Cygnus e fluvio Caystro in altum evolans ; Adsseriptio ; Album muror in vii, em. Horat. Jam ipta quoque Pyramide symbolicε Religiosa Vota exprimunς 1 fg rpertatem quidem, quia Pyrginis, quo altior, hoc tenuior, cum lemmate: De ciendo subis ilior : hoc Paupertas Religioia persemor, quo ipsi plura deiiciunt. Pyr Mis , ingenti mole ad fastigium usque erecta, uno deniquς lapide clauditur: Lapis omnis clauditur no, obedientiam significat , cujus omnia dictati fact/ , ad unius nutum di volunt tςm Superioris referuntur. Pyramides AEgyptiae tantae sublimitatis erant , ut nullam umbram prpi cerent: Castim nix suritatem indicant, juxta

413쪽

Eιhisa Disolaris. 3 'riuxta illud Sap. q. O quam pulchra es casa

generatio cum claritate i Adscribe ; umbrae nescia. Hic ego substringo calamum, ne , dum epistolam scribo, panegyrin contexere videar; huc me deduxit virtus tua, di Religiosa constantia, cujus imaginem per Pyramidem exprimi ostenderem , nisi figuris istis symbolicis plus quam satis indulsissem. Et pcce iam obsignaturus eram has litteras, cum supervenit P. Christophorus Petrinus, collega meus, di vicinus cubiculi, parentis tui olim in schol s Praeceptor ; hic lectis, bona mpa cum venia, quas ad te exaraveram,non mediocri solatio affectus est, ubi intellexit,le

Religiosae vitae professionem edidisse ; iussit salutem di fratulationem tibi plurimam scribere, di pro amoenitate sui , quamvis senis, ingenii, hos versiculos ex antiquo auctore desumptos Apponere, Religiosus sit Turtur in Oratorio, ut jugiter gemat, Philomela in choro , ut devote canat, Pelicanus incipitulo,ut seipsum rostro laedat, Pavo in Dormitorio, ut quiete incedat, Gras in Locutione, ut dicenda expendat, Aquila in Schola se sudio, ut oculos mentis intendat,

414쪽

Columba in Binere, ut lacra meditetari cliter in Praedicatione, ut Chriso praedam capiat, ager in Refectorio, ut communia comedam. Haec ex annosis, non cariosis Sanctae simplicitatis tabulis, quarum hodie quoque usus est, quotidianis exemplis confirmatur. Vale,&laetare, te catenam ferreae voluntatis ut Augustinus ait) qua ligatus tenebaris, in nobi- liora vincula mutasse,&cum ijs in libertatem

filiosum DEI evolasse.

GEORGIO CERVINO,

Nil admirari.

D Espondeo ad quaestionem a te proposi-x tam , ad Bhica disciplinam cumprimis spectantem; in hac enim potissima disputatio agitatur inter doctos , quae sit illa naturalis beatitudo, de qua Philosophi veteres ac Recentiores magna ambitione, vel potius con tentione disputant. Antiquis placuit in tres maxime opiniones discedere. Quidam bearum dicunt hominem, omni affectu vacuum, di tanquam aliquam Ideam Platonicam, ab ' omni

415쪽

omni sensu remotum. Alij beatitudinem in vacuitate doloris ac molestiae ponunt, nulla mentis vel corporis aegritudine interturbata. Alii in medio incedunt, & inter sensu mac consensum discrimen faciunt; felicitatem in Rationis dominio collocant. Missis reliquis Philosophantium placitis, si, beate vivere, est omni dolore ac molestia carere, quem tu mihi beatum dixeris, cum nemo mortalium non debeat mortalia pati ' Hic verum

est illud: Homo sum, se nihil humanum a me

alienum puto ; communes patimur manes 3 virtutis cos est miseria, dolor , & molestia. Quo te cunque verteris , non evitabis hane necessitatem: Non enim gaga, neque consularis Submovet lictor miseros tumultus Uuentis, ct curas laqueata circum Tecta volantes. Horat. lib. 3. Oda. I. Ibidem. ε-- Timor es minae Scandunt eodem, quo Dominus: neque Decedit aerata triremi, se

Ps equitem sedet atra cura. Uere Seneca: Non sentire mala sua, non es hominis 3 non ferre mala sua, non viri. Pris mitiae vitae nostrae fletus est: primi stores la

416쪽

erunae 3 hinc auspicia sumimus I primum lucis tributum est, adversa ferre 3 atque vectigalia per reliquas aetates pendenda sunt ;imaginaria ergo est haec beatuudo, di extra mortalem conditionem posita. Neque sapientius philosophari sunt, qui beatitudinem naturalem in moderamine affectuum constitutam arbitr bantur opus ςst hic magna lacta; crebrior recurrit pugna , rarior vi

ctoria, an hoc est beatum ς se e de quo usur, pes illud i

Pugnare, stare, vincere Pygnare, saere, vinci. At assectiones omnes exuere, id quidem pro

Stoico figi nro habςndum ι sed haec pluribus disputare, non est hujus loei, nec cha xae. In fronte epistolae beatitatem tibi a precor , quia re ii admirari jubeo. Venusinum vatem udi , EliacE poetanxςm. 13

lib. I. epist. 6. canit:

Nil /dmirari, prope res es un4 , Numici, Solaque, qua pUsii facere AEc servare beatum Paradoxum hoc alicui videri possit, cum admiratio sit affectus maxime homini proprius;

hunc humanae naturae adimere,quid sit aliud, quam ς m puertere, eMi non minus peculia

x ridere di admirari, quam equo hinnire e

417쪽

admiratione 3 vulgato verbo dicitur :Fr 'Ier admirari coeperunt bomines p4il sphari s quod idςm de reliquis scientiis aseserendum. Nam raxio , cur admiremur. ςst , quia causas rerum igno amua n quibu sosnitis cςssat admiratio. Ιsitur scire cupimus , ut admirari desinamus. Et cur homines rudes miramur, si audiant ex Matheismaticis,Solem esse centies di sexagies m j

rem xςxra , cum ipsis baud amplior , quam sesquipedalis discus videatur ι causa est isno rantia. Si pnim cognosteram distamiam se Jis a terra, focila inducerent animum, hoc minorem apparere, quo longius dissitus est ab aspectu. E3ςmplum vulgare in rusticel lo quopiam. sume, qui e pago suo primum resus, pedem in urbem intulit. Hic clomnia nova, inpognita. ideoque mirabilia 3pparent et aedes, sora, sontes, xempla , palatia , strata viarum, incolarum diversi mores di vestes, di quidquid demum in oculos vel aures incurrix, in eo fh et , dimi rabundus h*ret. Non perinia alius eoo, em pago , qui saepius ruri in civitatςm a

conferens , saepius cpnspexit, loquentes a

ivit oppidanos 3 pauca et mirabili , quia

418쪽

pleraque iam ante cognita. Ad Horatium redeo,cui suffragatur M. Tullius lib. s. Quaest. Tuscul. ubi ait: me nimirum es ista prae-sans se Divina Sapientia, perceptas spe tractatas res habere ι nihil admirari, cum accideret ; nihil, antequam evenerit, non evenire posse arbitrari. idem lib. q. ibid. uid enim videtur hominiJapienti magnum in rebus humanis, cui aternitas omnis , t riurique mundi nota sit magnitudo e nam quid aut in studiis humanis , aut in tam exigua vita brevitate magnum sapienti videri potes, qui semper animo sic excubat, ut ei nis

hil improvisum accidere possit, nihil inopi

natum , nihil novum. e Ridet Seneca tanis quam pueros, qui rerum novitate capti, in admirationem trahuntur. Eius verba tibi reeito. uid later nos es pueros interest, nisi quod nos circa tabulas Orflatuas insaniis mus e Istos reperti in littore ealculi iaves, or aliquid habentes varietatis delectant 3 hos ingentium macula columnarum : sive ex AEgypti arenis , e ex Africa solitudinibus advecta , porticum aliquam , vel cais pacem populi carnationem ferunt. Mir ur parietes, tenui marmore inductos, cum

fiam , qualest, quod assconditur : ora

419쪽

tissimi Regis effatum est, Nihil sub sis no

vum. Eccli. c. I. V. Io. Causam subjungit.

Icee valet quisequam dicere : Ecce hoc re

cens es t id enim praece t in seculis, qua

fuerunt ante nos. Quid igitur admiramutuanquam nova , quae sunt vetera e Omnia Cum tempore eunt, atque praetereunt I prae

teritis succedunt praesentia , di his suturai Nempe omni , qua nunc Miramur risis ea vis, auditaque saeclis. Et Horat. de Arte Poetica :- Mortalia facta peribunt; Multa renascentur, qua Iam cecidere , cadentque , pua nune sunt in honore. Sapienter nostri aevi Historicus: Humanis in rebus saecula ac persona intereunt, eatisor eventa eadem recurrunt. Ergo rectis Horatius asserit, viro sapienti nihil admirandum esse. Illud potius habet controversiam, cur beatum essiciat, qui nihil miretur. An vero ideo beatorum ac felicium uuis in nu-

mero reponendus , qui mare navigans exempli gratia) praevidit tempestatem , certisismo interitu navim , vectoresque involut

ram e an beatus, qui praesagijt, hostem aris mis

420쪽

mis A consiliis praevalentem, ingentem paltriae cladem illaturum, di omnia evastatu tum at non miratur 1 an ideo expers miseriae Si Horatio fidem adhibemus , hea tus est, quia nihil ei repentinum , nihil noti provisum, di prospectum , adeθque nihil mirabile. Sed num sede motamur in una,mi. se tum ti beatum esse an praevisio di piae cognitio faciunt, ut malum non sit, quod constat naturae advelsum ti calamitosum es se an premeditatio animos addit , ut nihil aut parum sentiatur , quod serendum est eum E contrario, iuxta eundem Poetam, qui pectus non praeparavit tebus duris N per

pessu gravibus, abiectus di desperatus iaceat, iiec se erigere possit ι quod illi acesdie,

qui quidquid vidit,melius, peius Uuas G

De is oculis , animoque o corpore torpet. Qui scilicet Exis attonitus haeret oculis , nee prae admiratione satis capit fortunam , eum indulget, nec satis aversatur, cum premit 3 hine animi , corporisque torpor di abiectio. Id quod videmus in navigantibus , qui nec

secundis , nec adversis ventis norunt vela pandere ς praesertim si quaevis inopina mirantur. & intus patiuntur t*rbines, a qua