Friderici Heusingeri ... ab epistolis Commentatio de iure peculii aduenticii extraordinarii, tam Romanis quam Germanicis legibus atque moribus constituto

101쪽

94 CAP. IIII. DE IVRIB. PATRI s

quoque suspectum fieri, leges docent. cd

Patroni vero cum parentibus iura Pene omnia iliabent communia ', ea Certe, quae oriuntur epietate. Vnde miror, Vinnium negare, patrem

posse suspecti accusari. ebaubi vero pater

non ex fide gessit, ut Verbis mitioribus accusetur, reuerentia suadet. Neque etiam iure Romano ipsi filio accusere licuisse videtur, D quippe quo liberti ab accusatione patronorum repelluntur. Multo minus pater suspectus privari plane tutela seu cura potest, sed potius curator ei adiungendus, quam notata fide et existimatione remouendus. g Sunt tamen, quidistinguendum esse dicant, inter patrem male administrantem omittendo et committendo. Illum cogendum ad resarciendum damnum, hunc esse remouendum arbitrantur. h) Alii eo procedunt, Vt patrem aduenticia regularia male administrantem, si magna adsit causa, tu-

tela seu cura priuandum csse dicant. i XXII.

Veniente quoque die , seu existente conditione

d l. r. β. s. D. de suspech. tui. et curat. e ad s. a. I. de susp. tutor. s) arg. l. I. D. de suspect. tui. vel curat. gin arg. l. 9. D. de susp. tui. vel curat. h) Tiraqueil. de poen. temperand. c. XXXXIIII. n. 4 licia Gothoi red. ad i. s. c. d*bsen.

102쪽

tione tutelam curamue in bonis aduenticiis extraordinariis cessare, constat. Nam cum test, tori aut donatori, patre praeterito, quemcunque tutorem, k aut hodie curatorem, l dare liceat; non est dubium, quin diem vel conditionem adiicere sit permissum. EXcusationem etiam inter modos tollendae tutelae Curaeue huius reserri opportet, qua patrem Vti Posse, ideo certum est, quod leges ipsi inuito administrationem deserri noluerunt. m) N que tamen, ut pater se eXcusans causam alleget, necesse esse videtur: sed sufficit declara se, se nolle tutelam seu curam suscipere. Multum autem interest, Vtrum pater bona aduenturia regularia, an irregularia administret. In illis enim administratio sublata demum patria potestate, in his vero XXV. vel in Saxunia XXI. annorum aetate finitur. n) Emancipatione vero non tollitur, quia pater filii emancipati tutor legitimus est, co) ideoque in his bonis, licet seluta patria potestate peculii nomen amitistant, tutela seu cura ad eum pertineat, neces.se est. Qua in emancipatione alia est ratio peculii

103쪽

96 CAP. IIII. DE IVRIB. PATRIS

culti aduenticii ordinarii, alia extraordinarii. In illo pater ob beneficium in filium collatum dimidiam usu ructus partem, quem integrum antea perceperat, retinet, non Vero in hoc; . Propterea quod nullum ius utendi fruendi his bonis ipsi unquam fuit.

XXIII. Neque etiam pater ad secunda transiens vo-

ta tutela Privatur, tametsii mater hanc ob causam illam amittat. p) Cuius quidem diuersitatis ratio haec esse Videtur, quod foeminae amori erga nouos maritos plus iusto indulgere icreduntur, ideoque Verendum, ne, si tutela ipsis committatur, liberorum bona aut negligant, aut dissipent. Viri autem cum maior sit

constantia, pro liberis non est metuendum. HXXIIII.

Hoc quoque loco non alienum erit quaere. re , an pater filium, qui peculium aduenticium irregulare habet, alere teneatur. Iure ciuili non modo patri, sed et matri, imo adscendentibus tam paternis, quam maternis onus alendi libC-

104쪽

ΙN PECU L. ADUENTI C. EXTRAORD. 97

Iiberos impositum est; cq modo hi se exhibere nequeant. r Si ergo filius filiaue pe

culium aduenticium etiam ordinarium possidet, pater, vel reliqui adscendentes alimenta praestare non debent, nili peculium necessariis sumtibus non sufficiat; quo casu parentes ad alendum in subsidium sunt obstricti. cs Numquid vero pater administrans peculium huius generis filium e re eius aluisse videtur 3 Carp-Zouius statuit, st) patrem e peculio filium aluisse putandum esse, iueoque eum audiendum, si repetere velit alimenta. Quod si vero legem, v

qua sententia haec nititur, euolueri S, cognosces, CarpZOuio non es sie temere adsentiendum. Dicit quidem iureconsultus, igitur in refactifacilius putabo, auiam Pel heredes eius audiendos, si reputare velint alimentae sed addit statim, maxime, si e iam sn ratione impensarum ea retulisse auiam apis parebit. Cum qua lege conserenda alia, cuius

haec sunt verba: si paterno as sectu priuignas tuas G alasi,

q) L . f. I s. l. s. pr. β. I. a. 3. 4. s. l. 7' D. de agnosc. et alend. lib. r) l. s. 7. D. de agnose. et alend. lib. ibique Gothosted. s arg. l. s. 7. D. de agnosc. et alend. lib. t) P. II. c. Io. d. 28. Responsor. l. VI. t. 7. r. 7 I. n. II.

105쪽

98 CAP. IIII. DE IURI R. PATRIS amisti, seu mercedes pro his aliquas magistris expendisti, eius erogationis tibi nulla repetitio est. Puod si repetiturus ea, quae in sumtum misisti, alta' quid erogasti, negotiorum gestorum tibi intentanda

est actio. Insigne sane ex hac lege peti potest

argumentum. Nam si leges vitricum eos repetere. nolunt sumtu S, quos in priuignos fecit, nisi animo repetendi impenderit: sequitur, ut pater, quem ad alendum tam diuina, quam humana iura obligant, e sua potius, quam e filii re alimenta erogasse censendus sit; modo de contraria eius Voluntate non constet.

Facile itaque erit, ex his colligere, patrem, ivt sumtus studiorum filio, qui peculium eiusmodi habet, suppeditet, cogi quidem non posse; eum vero, si erogauerit, neque protestatus fuerit, neque in rationes retulerit, e suo praestitisse credi. Contrarium quidem CarpZouio sy) et 'Strykio cab placet: sed horum dissensum non est, quod curemus. Nam iureconsultus eXpres-

XXVise

106쪽

IN PECU L. ADUENTI C. EXTRAORD. 99

se dicit: ab Cum pater eurator suae filiar fμι

ν ris effectae dotem pro ea constituisset, magis eumq*- ψtrem id, quam quasi curatorem, fuisse videri. Et Iustinianus diuersas iureconsultorum sententias conciliaturus ita Ioquitur: ch Vtramquc igitur dubitationem certo mi tradentes sancimus. si quidem nihil addendum existimauerit, sed NI

citer dotem, vel ante nuptias donationem dederit, vel promiserit, ex sua liberalitate hoe fecisse inte Isti, debito in sua figura remanente. Nequo enim Ieges incognitae sunt, quibus cautum est, omnino paternum esse incium , dotem, et ri nuptias

donationem pro sua dare progenter Atque id hodie seruatur usu. c Sumtibus vero studiorum leges Plus fauent, quam doti aut donationi propter nuptias. Strykius ab alimentis potius vult duci argumentum, quam a dote ob rationem , quod illa necessario essent praestanda,

neque Conserrentur, non Vero haec. Attamen sumtus studiorum non magiS necessitate ex,

guntur, quam dOS, ideoque verissimiIe est, patrem filium musis voventem, si sumtus suppe-G a ditat,

107쪽

IGo CAP. IIII. DE IvRIB. PATRIS

ditat, e sua arca hos erogasse. Mea quoque opinio iis, quibus de dote utitur Mynfingerus argumentis, d) confirmari quodam modo Potest. Sunt autem haec. Si quis duobus nominibus obligatus, suo et alieno e. g. fideiuS-sorio) quoties non dicit, quod debitum voluerit solutum, suo nomine censetur seluiSQ. Potaro, si quis ex diuersa causa debeat, e duriori et mitiori, neque commemorat, in quam causuri coluat, solutum in duriorem cedit. Iam vero lPater duobus nominibus est obligatus, suo et filii, cuius bona administrat: deinde durius est obligatus ossicio paterno.

Ex his quoque constat, patrem, licet ad dotandum iure sit obligatus, ut tamen dotem pro filia, quae eiusmodi peculium, de quo loquimur, adquisiuit, constituat, compelli non posse. cs Neque etiam frater peculiatus, ut sorori dotem det, aut filius matri, necesse est:

Q nisi in subsidium. h .

XXVII.

108쪽

IN PECU L. ADVENTI C. EXTRAORD. IOIXXVII. Vt autem lege tam naturali, quam ciuili purentes ad alendos liberos sunt obstricti: ita parentes egenos a liberis ali oportet, ci) eaque obligatio peculium aduenticium irregulare quoque stringit. k Neque minus, si frater aut so-xor se sustinere non potest, ut alimenta e Pec

Iio praestentur, pietatis est. l l XXVIII. Ea quoque patris potestas est, ut in testamento suo liberis ita substituere possit, ut, si filius

heres non exstiterit, vel intra Pubertatem de- . Cesserit, ad heredem secundo gradu scriptum non modo ea pertineant, quae a testatore ad institutum peruenerunt, sed etiam quae aliun

de adquisita sunt, m atque in his peculium G 3 aduenin

109쪽

yo2 CAP. IIII. DE IvRIB. PATRI saduenticium irregulare. Neque enim suis bonis,

inquit Vlpianus, cnb testator substituit, sita impu

beris; quippe Romani si iccessioni testamenta. riae adeo fauebant, ut quouis modo cauerent, ne ab intestato succederetur. Quod, quamuis moribus nostris aduersari videatur, usu tamen fori receptum est. co) Gudelinus quidem substitutiones pupillares nostra aetate incognitas esse putat; cp propterea, quod patria PQ testas hodie longe esset alia, atque olim. V rum enim vero, ut Schilteri verbis utar, q) cum

grano salis haec sunt accipienda etQ- - - ad mores Belgitos et inserioris Germaniae refringenda forte. Germani enim superiores agnoscunt patriam pote satem maiorem, quam quae in mera reuerentia consistit, et matri etiam iure naturae et gentium competit. Atque satius est, iure Romano in re testamentaria semel recepto non multum Ansu re, cum alias lites, quibus haec res abundat, auge

antur.