장음표시 사용
21쪽
primo faciendis . longitudine Solis vera, ad atia quod datum tempus constituetur epocha, su Radix, Christi, vel mundi, aut quaevis alia ad tempus debitam, tam pro longitudine media, quam pro Apogaeo isus Solis, una cum Tabula m tus ἁiurni pro iisdem, dein ad Ephemeridum
eonstractionem hoc pacto devenietur. .
Primo loco disponentur 'ochae, stu Radices ipsarum longitudinis. Apogaei, quibus adden-τur medii motus Solis, in utroque ab ipsis Radi cibus ad Meridiem primi diei in Ephemeridibus notandi, o utrorumque disiunιIim fiet aggregatum; subducto dein Apogaeo a loneitudine media, remanebit Augmentum Solis, cum quo in Tabula Prosthaphaerest , ut supra constructa, quaretur Prshapharesis ' eidem Augmento conveniens, quae in primo Augmenti semicircπώ μ dacetar a longitudine Solis, media ad tur infecundo, o con urget ex residuo, vel aggre so vera Solis longitudo, cui s. a Radicis tempore ad tempus obstroationis) addatur vel subducatuν prout opus fueritJ AEquatio seu Prshaphaeresis AEqhinocytorum, habebitur vera se absoluta Solisi i longitudo, se iocus in Ecliptica, cum quo de more per triangula inquiretur Solis declinatio in gradibus, minutis, atque secundis, quae in
22쪽
'bis 'hemeridibus ad latus laetaria longitudinis insponetur Quod si sic. Prosthuphaersum Augmenti Solis placeat ipsim longitudinem investigari per Triangula, adinventis longitudine media, Apogaeo, re Au mento, modo quo supra, inventi que lineis ipsorum gai ct Perigat, fiet, ut linea Apogaei hoe est semidiameter excentrici Solis juncta excentatricitati ejusdem ad lineam Perigaei, id est, digearentiam inter semidiametrum excentrici, se emcentricitatem. ita Tangens dimidii Augmenii hoc est. angulorum incognitorum ad quartum, cong urget angulorum incognitorum disserentia Tissageus, quae addita medietati Augmenti, in primo sim semicirculo, subducta in secundo, consurget Augmentum aquatum, quod additum Apogae consituet ex aggregato veram Solis longitudinem, cui addetur tamen aequatio AEquinoctiorum, at
ρ ὰ. Sed de his fusim in Libro tertis Astronomia
Verum quia ad inveniendam longitudinem CLmitatum o locorum Gniversi Terraque i Globi ap- iprime necessarium ducimus, ut GHestes ob remistiones, Altitudinis nempe Solis supra Horizontale planum, ct Horizontalium nonnullorum Arcuum sist diligenti psimae, adeo ut nedum gradus, se mi
23쪽
nata, sed nec ethis strvula secunda negligantur, eapropter a me excogitata fuerunt Instrumenta; de quibus in sequentibus. Quod per cursum Solis fieri posse excogit
vimin, o per Luna Stellarumque Fixarum motum non minori facilitate, O accuratione obtineri posse probamm, Instrumentis' ad rem idoneis, eorumque usu a nobis exhibito. Ta bulas praeterea nonnullas superiorem usque ad annum deduximus, Ephemeridum nempe, ct ad insigniorum aliquot Stellarum Fixarum motum in graduου, minuta, o secunda exaratas ; mihique in animo erat eas ad futurum tempus componere a fi a celebrioribus perfectas Astronomis, mutuisque, at semper utilissimum erit, comprobatas observatio-mbus non sperassem. Reliqua, qua ad exposita μιhodi facilitatem est demonstrationem pertinere perspexi, tantorum Virorum Sapientia, o judicio submitto, stque
minus clara, quam par sit, dr uberiore explicatione, aut notitia indiga videantur, ero paratus qua necessaria judicabuntur Applere, experiis mentis intervenire, ut ea qηα proposui, in praxim
24쪽
Accurate faciendas idoneis 'ITT IJATUOR Instrumentorum
species ad observationes praedictas faciendas nos e cogitavimus ue Primum Instrumentum est Pyxis Magnetica, cujus ope exquisite venamur veram Meridianam Mundi lineam, ex cognita variatione Magnetica, quam nobis dat ipsa Pyxidis sorma. Secundum Instrumentum a nobis est excogi-B latum.
25쪽
tatum, ad observationes solaris altitudinis commode faciendas, non obstante navisii tu, cujus beneficio solares ipsae altitudines ad gradus, minuta, atque secunda ha- heri queunt. Tertium Instrumentum consistit in simplicissima regula, quae in plano
perfecte horizontali locata, & soli obversa, dat veram solis altitudinem, in gradibus, minutis, atque secundis, aequatam per differentiam parallaxium Sc refractionum. Quartum Instrumentum est ad instar Horo- Iogii, exprimens discessum & reditum unius alicujus stellae ab uno, ad eundem Meridianum, in cujus Frontispicio locatus est circulus AEquatorem repraesentans, in quo sitae habentur nonnullae stellae fixae, per quarum Comparationem cum meridiana linea ipsius Horologii, haberi commode quotidie possunt, & longitudinum differentiar, & longitudo ipsamet a beneplacito Meridiano primo ineboata ; quorum Instrumentorum formae& usus a nobis infra describuntur. I. Yxidis nostrae Magneticae forma nonnihil differt a communi forma Nauricarum Pyxidum, licet effectus pene mmiles M aequales produeat; ejus figura describi-
26쪽
describitur in quadrante perfecto, curqRhombis, seu quartis ventorum de more distributis, per opportunos gradus, semi gradus, & graduum quadrantes. si Acus ipsius Pyxidis sit circiter unciarum sein tem) vel etiam per gradus simplices, si tanta Acus magnitudo incommoda judicetur.
ordo.autem numerandorum graduum, & etiam ipsorum Rhomborum, debet esse inversus a dextra scilicet in ii nistram partem. ita ut Rhombi omnes, qui in communibus Pyxidibus jacent ad ortum, seu ad dextram Poli mundi partem, locentur ad occasum. qui vero ad occasum Vergunt, Iocentur ad ortum, ut videre est in Figura In meridiana ipsius Pyxidis linea ad angulos rectos versus Boream, & versus Austrum statuuntur duo Perspicilli, seu eorum vice duce exiguae Acus sutoriae: Oriente dein sole obvertitur ipsi Meridiana Pyxidis linea est parte Boreae, ita Di radius solaris transeat per utrumque perspicillum, vel umbra Acus soli obversae, oppositam Acum sutoriam Operiat: Tunc enim mutaverint locum Acus Magnetica, & Borealis Meridiani ipsius Pyxidis pars, & Acus ipsa Magnetica insidebit gradui Horizontis in quo sol oritur B a
27쪽
vel observatur, & tempore eodem ostendet quantus sit Horigon talis Arcus interceptuSinter solem orientem, vel ejus Verticalem circulum, & magneticam Meridianam, qui Arcus si comparetur cum Arcu Horizontali,
ex solis ortiva latitudine producto, ut alibi . a nobis dictum est, ipsorum Arcuum differentia indicabit quantum Meridiana mundi linea declinet a magnetica Meridiana, hoc est, ipsam magneticam Variationem, Man ea sit ad ortum, an vero ad occasum. Haec operatio per expertos Nautas, singulis diebus oriente vel occidente sole, rei terabitur, ut semper nota fiat vera Meridiana mundi
linea, in qua faciendae sunt Observationes ;Caetera plurima, quae Pyxidis hujus nostrae beneficio haberi possunt, omittimus. a. Ecundum Instrumentum deserviens ad ' O solaris altitudinis dimentionem, ad
gradus, minuta, atque secunda, navi ipta in mari posita, non robstante maris motu amque trepidatione, quatuor infra ponendis Figuris describetur. Consistit Instrumentum hoc in lamina ex aere, Aurichalco, vel alia materia solida, figurae circularis, cujus Diameter est unciarum novem, in cujus meditullio
28쪽
tullio foramen habetur diametri unciae uni-US: circa ipsam laminam stat Iam inula alia ex eadem materia composita, altitudinis unciae unius, priori ad angulos ad amussim rectos insistens In plano superiori magnae illius laminae, ex centro ejusdem Circuli, ducentur inter se paralleli circuli per Unciam unam invicem distantes, ut videre est in Figura tertia. Dein habeatur Tubus .
ex materia eadem, cujus Diameter sit unciae unius, superficies interna scilicet, &externa sint ad unguem parallelae:QEjus Tubi externa superficies signabitur transver saliter parallelis circulis per unciae interval- Ium invicem inter se distantibus, unciaeque
ipsae ejusdem erunt mensurae quarum noVem in magnae laminae diametro continentur;
Tubi ipsius Iongitudo sexdecim, vel viginti ex unciis praedictis continebit; Tubus ipse
magnae illius laminae centro firmiter ad re tos angulos est adnectendus, ita ut ad amussim tubi ipsius crassities forum in magnae laminae centro positum occupet. Habenis dum inde venit fulcrum, ex tribus, qua-ltuorve lignis congruae altitudinis, & crassitiei connexum, ex cujus vertice funis demittatur, quae ad amussim internum Tubi vacuum ex-
29쪽
pleat, & per Tubum ipsum lanis ipsa ducetur cui postquam Tubo per conveniens spatium fuerit egressa sacculus appendetur, in quo ferreus globus ponderis librarum quinquaginta, vel amplius habebitur. M in eminentiori navis parte fulcrum ipsum cum instrumento statuetur. solaribus radiis exposi
tamen globi ipsius pondus, funem semper
perpendicularem, magnam vero laminam
Hori Zonti parallelam, servabit ; sic fiet. quod solaribus radiis in laminam ipsam incidentibus. ejusdem umbra in partem soli directe oppositam incidet supra Tubum ipsum, ejus longitudinem determinans, lami- nula item magnam circumdans laminam, umbram suam in planum superius magna Iaminae projiciet, ejus umbrae longitudinem determinando, ex qua, ut infra ostendetur, vera solis altitudo ad gradus, minuta, atque secunda decernetur 3 nec resert quod navis in gyrum moveatur, laminae enim, &tubi ipsius rotunditas eundem continuo positum ad solem servabunt. Secunda Figura Instrumenti ipsius Ortho. graphiam ostendit; ostendit enim A. B. maSH
30쪽
magnae ipsius Iaminae latitudinem, v seu diametrum ili novem partes, seu uncias divisam C. B. fori amplitudinem, unciae unius ialaminae meditullio constitutam, C. A. D. B. residuae diametri ipsius laminae partes, quarum quaelibet uncias quatuor continet,AG, B H. laminuta est, magnam circum dans laminam, cujus altitudo AG, & B Runciae est unius, ipsaque laminuta cum magnae Iaminae plano angulos perfecte re
tos constituit, C EL F Tubi longitudinem indicans, in partes, seu uncias sexdecim divisam, cujus Tubi crassities CD, vel CF. unciae est unius ue L. A. M solaris est radius, Iaminam ipsam feriens in puncto A, k illius umbram projiciens in M. supra Tuisbum ipsum determinans umbrae longitudi-dem C. M. cujus Gnomon C. A. est Horizonti parallelus, divisus in partes, seu uncias quatuor, quarum unaquaeque divisa intelligitur in particulas a socio, & sic junctae omnes ipsae quatuor unciae Particulas componunt IOCOCo. Quia autem posito Gnomone A. C. partium Iooozo, longitudo umbrae C. M. Tangentis figuram refert, ideo cognitis omnibus ejus umbrae particulis, quarum