장음표시 사용
31쪽
1 Conon Atheniensis Peloponnesio bello accessit ad
rem publicam, in eoque eius opera magni fuit nam et praetor pedestribus exercitibus praefuit et praesectus classis magnas mari res gessit quas Ob cauSas praecipuus ei honos habitus est namque omnibus unus insulis praefuit, in qua potestate Pheras cepit, coloniam Lacedaemoniorum fuit etiam extremo eloponnesio bello praetor, cum apud Aegos flumen copiae Atheniensium ab Lysandro sunt devictae sed tum afuit, eoque peius res administrata eSt: nam et prudens
rei militaris et diligens erat imperator itaque neminierat iis temporibus dubium, si affuisset, illam Athenienses calamitatem accepturos non fuisse.
Rebum autem afflictis, cum patriam obsideri audisset, non quaesivit, ubi ipse tuto viveret, Sed unde praesidio posset esse civibus suis itaque contulit se ad Pharnabagum, satrapem Ioniae et Lydiae eundemque generum regis et propinquum apud quem ut multum gratia a eret, multo labore multisque effecit periculis nam cum Lacedaemonii Atheniensibus devictis in societate non manerent, quam cum ArtaXerXefecerant, Agesilaumque bellatum misissent in Asiam, maxime impulsi a issapheme, qui ex intimis regis ab amicitia eius desecerat et cum Lacedaemoniis co1erat societatem, hunc adversus hamabagus habitus est imperator, re quidem vera exercitui praefuit Conon eiusque omnia arbitrio gesta sunt hic multum ducem summum Agesilaum impedivit saepeque eius consiliis obstitit, neque vero non fuit apertum, si ille non fuisset, agesilaum Asiam Iauro tenus aegi fuisse erepturum qui posteaquam domum a suis civibus revocatus est, quod Boeoti et Athenienses Lacedaemoniis bellum indixerant, Conon nihilo setius apud praesectos regia versabatur iisque omnibus magno
Desecerat a rege issaphemes, neque id tam Ar 3
taxerxi quam ceteris erat apertum multis enim magnisque meritis apud regem, etiam cum in officio non maneret, Valebat neque id erat mirandum, si non lacile ad credendum adducebatur, reminiscens eiu Seopera Cym fratrem superasse huius accusandi gratia Conon a hamabam ad regem missus OSteaquam Venit, primum e more Persarum ad chiliarchum,
qui secundum gradum imperii tenebat, Tithraustenaccessit seque ostendit cum rege colloqui velle huic illo nulla' inquit mora est, sed tu delibera, utram
colloqui malis an per litteras agere quae cogitaS. necesse est enim, si in conspectum veneris, Venerari te
regem quod 7rpocκυvrici illi vocant inemo enim sine hoc admittitur). hoc si tibi grave est, per me nihilo setius editis mandatis conficies quod studes. tum Conon mihi vero' inquit non est grave quemVis
honorem habere regi, sed vereor ne civitati meae sit opprobrio, Si cum X ea improsectus, quae ceteris
gentibus imperare consuerit, potius barbarorum quam illius more fungar. itaque quae volebat huic scripta tradidit. Quibus cognitis rex tantum auctoritate eius motus est, ut et issaphemem hostem iudicari et Lacedaemonios bello persequi iusserit et ei permiserit quem vellet eligere ad Hispensandam lecuniam. id arbitrium Conon negavit sui esse consilii, sed ipsius, qui optime suos nosse deberet, sed se suadere harnabago id negotii daret . hinc magnis muneribus do 2 natus ad mare est missus, ut Cypriis et Phoenicibus ceterisque maritimis civitatibus naves dongat imperaret classemque, sua proxima aestate mare tueri posset, compararet, dato adiutore Pharnabago, sicut ipse voluerat. id ut Lacedaemoniis est nuntiatum, non Sine cura rem administrant, quod maius bellum imminere arbitrabantur, quam si cum barbaro solum contenderent. nam ducem sortem et prudentem regiis
32쪽
IX CONON. 4. opibus praesutumam ac secum dimicaturum V1debant, quem neque consili neque copiis Superare IOSSent. hac mente magnam contrahunt classem proficISc-tur isandro duce hos Conon apud Cnidum adortus magno proelio fugat, multas nave capit, complures deprimit qua victoria non solum Athenae, sed etiamJcuncta Graecia, quae sub Lacedaemoniorum fuerat Im- perio, liberata est. Conon cum parte naVrum in patr1am venit, muros dirutos a Lysandro utrosque, et Piraei et Athenarum, reficiendos curat pecumaeque quinquaginta talenta, quae a Pham ago acceperat, IV1bUS suis donat. Accidit huic, quod ceteris mortalibus, ut consideratior in secunda quam in adversa esset ortuna. nam classe eloponnesiorum devicta, cum ultum Se iniurias patriae putaret, plura concupivit quam em- cere potuit neque tamen ea non pia et probanda fuerunt, quod potius patriae opes auger quam regIS maluit nam cum magnam auctoritatem ibi pugna illa navali, quam apud Cnidum fecerat, constitu1sset non solum inter barbaros, sed etiam omnes Graeciae civitates . clam dare operam coepit, Ioniam et Aeoliam restitueret Atheniensibus 1 eum minus 1l1- genter esset celatum, Tiribagus, qui Sardibus praeerat,
Cononem Vocavit, simulans ad regem eum se mittere
velle magna de re huius nuntio paren cum emSSet, in vincla coniectus est, in quibus aliquamdiu luit.
inde nonnulli eum ad regem abductum Ib1que eum perisse Scriptum reliquerunt contra ea Dinon histOricus, cui nos plurimum de Persicis rebus credimus,
effugisse scripsit illud addubitat, utrum Tiribago sciente an imprudente sit factum.
Dion, Hipparini filius, Syracusanus, nobili genere
natus, utraque implicatus tyrannide Dionysiorum. namque ille Superior Aristomachen, sororem Dionis, habuit in matrimonio, ex qua duos filios, Hipparinum et Nisaeum, procreavit totidemque filias, nomine Sophrosynen et Areten, quarum priorem Dionysio filio, eidem cui regnum reliquit, nuptum dedit, alteram,
Areten, Dioni. Dion autem praeter generOSam propinquitatem nobilemque maiorum famam multa alia ab natura habuit bona, in eis ingenium docile, come, aptum ad artes optimas, magnam corporis dignitatem,
quae non minimum commendat, magnas praeterea
divitias a patre relictas, quas ipse tyranni muneribus auxerat erat intimus Dionysio priori, neque minus propter more quam affinitatem namque etsi Dionysii crudelitas ei displicebat, tamen Salvum propter
necessitudinem, magis etiam Suorum causa studebat. aderat in magnis rebus, eiuSque consilio multum movebatur tyrannus, nisi qua in re maior ipsius cupiditas intercesserat legatione Ver Omnes, quae SSent 4 illustriores, per Dionem administrabantur quas quidemisso diligenter obeundo, fideliter administrando crudelissimum nomen tyranni sua humanitate leniebat hunc a Dionysio missum Karthaginienses Sic Suspexerunt, ut neminem umquam Graeca lingua loquentem magis sint admirati. Neque vero haec Dionysium sugiebant: nam quanto esse sibi omamento sentiebat quo fiebat ut uni huic maxime indulgeret neque eum secus diligere ac filium qui quidem, cum Platonem arentum venisse fama in Siciliam esset perlata, adulescenti negare non Ρ0tuerit, quin eum arcesseret, cum Dion eius audiendi cupiditate flagraret dedit ergo huic veniam magnaque eum ambitione Syracusas perduxit. quem Dion adeo admiratus est atque adamavit, ut se ei totum
33쪽
traderet neque Vero minus ipse lato delectatus est Dione itaque cum a tyranno crudeliter V Olatus SSet, quippe qui eum oenumdari iussisset, 'amem eodem rediit eiusdem Dionis precibus adductus interim in morbum incidit Dionysius quo cum graVius conflictaretur, quaesivit a medicis Dion, quem ad modum se haberet, simulque ab iis petiit, si forte in maiore esset periculo, ut sibi faterentur: nam velle se cum eo colloqui de partiendo regno, quod Sororis Suae filios ex illo natos partem regni putabat debere habere. id medici non tacuerunt et ad Dionysium filium sermonem rettulerunt quo ille commotus, ne agendi esset Dioni potestas, patri soporem medicos dare coegit. hoc aeger sumpto sopitus diem obiit supremum.
3 alo initium fuit Dionis et Dionysii simultatis,
eaque multis rebus aucta est. Sed tamen primis temporibus aliquamdiu simulata inter eos amicitia mansit. sicut, cum Dion non desisteret obsecrare Dionysium, ut latonem Athenis arcesseret et eius consiliis uteretur, ille, qui in aliqua re vellet patrem imitari, morem ei gessit eodemque tempore Philistum historicum Syracusas reduxit, hominem amicum non magis tyranno quam tyrannidi. sed de hoc in eo libro plura sunt exposita qui de historicis Graecis con- scriptus est. lato autem tantum apud Dionysium auctoritate potuit valuitque eloquentia, ut ei persuaserit tyrannidis sacere finem libertatemque reddere Syracusanis a qua voluntateihilisti consilio deterritus aliquanto crudelior esse coepit. Qui quidem cum a Dione se superari videret ingenio, auctoritate, more populi, Verens ne, Si eum secum haberet, aliquam Occasionem sui daret opprimendi, navem ei triremem dedit, qua Corinthum deveheretur, ostendens se id utriusque facere causa, ne, cum inter se timerent, alωruter alterum praeoccupuret.
id eum factum multi indignarentur magnaeque SSet invidiae tyranno, Dionysius omnia, quae OVeri Olerant Dionis, in naves imposuit ad eumque misit. sic enim existimari volebat, id se non odio hominis,
sed suae salutis decisse causa. IOStea sero suam audivit eum in Peloponneso manum comparare ibique bellum sacere conari, Areten, Dionis uxorem, alii nuptum dedit filiumque eius sic educari iussit, ut indulgendo turpissimis imbueretur cupiditatibus. nam
puero prius quam pubes esset Scorta adducebantur, vino epulisque Obruebatur, neque ullum tempus sobrio relinquebatur is usque e vitae statum commutatum
serre non potuit, postquam in patriam rediit pater namque appositi erant custodes, qui eum a pristino victu deducerent), ut se de superiore parte aedium deiecori atque ita interierit. sed illuc revertor. Postquam Corinthum pervenit Dion et eodem 5 perfugit Heraclides ab eodem expulsus Dionysio, qui praefectus fuerat equitum, omni ratione bellum comparare coeperunt. Sed non multum proficiebant, quodis multorum annorum tyranni magnarum opum putabatur quam ob causam pauci ad societatem periculi perducebantur Sed Dion, fretus non tam suis copiis quam odio tyranni, maximo animo duabus onerariis navibus quinquaginta annorum imperium, munitum quingentis longis navibus, decem equitum centumque
peditum milibus, prosectus oppugnatum, quod omnibus gentibus admirabile est Visum, adeo facile e culit, ut post diem tertium, quam Siciliam attigerat, Syracusas introierit. ex quo intellegi potest nullum esse imperium tutum nisi benivolentia munitum. eo tempore aberat Dionysius et in Italia classem opperiebatur adversariorum, ratus neminem Sine magnis copiis ad se Venturum quae res eum fefellit. nam
Dion iis ipsis, qui sub adversarii fuerant potestate, regios spiritus repressit totiusque eius partis Siciliae potitus est, quae sub Dionysii fuerat potestate, parique modo urbis Syracusarum praeter arcem et insulam adiunctam oppido eoque rem perduXit ut si
34쪽
talibus pactionibus pacem tyrannus sacere vellet: 1-ciliam Dion obtineret, Italiam Dionysius, Syracusas
Apollocrates, cui maximam fidem uni habebat Dion ... 6 a tam prosperas tamque inopinata re comsecuta est subita commutatio, quod brtuna sua Obilitate . quem paulo ante extulerat. demergere est
adorta primum in filio, de quo commemoraVI Supra, suam Vim exercuit nam cum Xorem reduXISSet, quae alii fuerat tradita, filiumque vellet revocare ad Irtutem a perdita luxuria, accepit graviSSImum urens
a vulnus morte filii deinde orta dissensio est inter eum et Heraclidem, qui, quod ei principatum non concedebat, factionem comparavit neque 1 minus alebat apud optimates, quorum consenS praeerat claSSI, cum
Dion exercitum pedestrem teneret non tulit hoc animo aequo Dion, et versum illum Homeri rettulit
ex secunda rhapsodia, in quo haec sententia est non posse bene geri rem publicam multorum Imperus. quod dictum magna invidia consecuta est namque aperuisse videbatur Omnia in sua potestate esse velle.
hanc ille non lenire obsequio, sed acerbitate opprimere studuit, Heraclidemque, cum Syracusas emSSet, interficiundum curaVit i Quod laetum omnibus maximum timorem iniecit: nemo enim illo interfecto se tutum putabat ille autem adversario remoto licentius eorum bona, quos sciebat adversus se sensisse, militibus dispertivit quibus 1- visis cum cottidiani maximi fierent sumptus, celeriter pecunia deesse coepit, neque, quo manu Porrigeret, suppetebat nisi in amicorum possessiones. Id erus modi erat, ut, cum milites reconciliasset, amittereta optimates quarum rerum cura angebatur et insuetus male audiendi non animo aequo ferebat, de se ab smale existimari, quorum paulo ante in caelum fuerat elatus laudibus vulgus autem Offensa in eum mal1tum voluntate liberius loquebatur et tyrannum non ferem
dum dictitabat. Haec ille intuens cum quem ad modum sedaret 8 nesciret et quorsum evaderent dimeret. Callicrates quidam, civis Atheniensis, qui simul cum eo ex Peloponneso in Siciliam venerat, homo et callidus et ad fraudem acutus, sine ulla religione ac fide, adiit ad Dionem et ait eum magno in periculo esse propter offensionem populi et odium militum, quod nullo modo evitare posset, nisi alicui suorum negotium daret, qui se 1mularet illi inimicum. quem si invenisset idoneum,
facile omnium animos cogniturum adversariosque Sublaturum, quod inimici eius dissidenti suos sensus aperturi forent. tali consilio probato excepit has partes
ipse Callicrates et se armat imprudentia Dionis ad eum interficiundum socios conquirit, adversarios eius convenit, coniuratione confirmat. res, multis consciis 4 quae ageretur, elata desertur ad Aristomachen, Sororem DionIs, uxoremque Areten. illae timore perterritae conveniunt, cuius de periculo timebant. at ille ne rata Callicrato fieri sibi insidias, sed illa, quae agerentur, ex praecepto suo. mulieres nihilo setius Calli 5eratem in aedem Proserpinae deducunt ac iurare cogunt
nihil ab illo periculi foro Dioni. ille hac religione
non modo non est deterritus, sed ad maturandum concitatu est, Verens ne prius consilium aperiretur suum
quam cogitata persecisset 'Hac mente proximo die festo, cum a conventu se remotum Dion domi teneret atque in conclavi edito recubuisset, consciis se cinoris loca munitiora oppidi tradit. domum custodiis saepit, a foribus qui non discedant, certos praeficit, navem triremem armatis 20mat Philostratoque, fratri suo, tradit eamque inportu agitare iubet, ut si exercere remige Vel et cogitans, si forte consiliis obstitisset fortuna, ut haberet, qua aufugeret ad Salutem. suorum autem e numero Zacynthios adulescentes quosdam eligit cum audacis-8imo. tum Viribus maximis, iisque dat negotium, ad Dionem eant inermes, sic ut conveniendi eius gratia
35쪽
viderentur venire. ii propter notitiam sunt intromissi. at illius ut limen intrarant, foribus obseratis in lecto cubantem invadunt, colligantes fit strepitus, adeo ut exaudiri posset foris hic, sicut ante saepe dictum est, quam invisa sit singularis potentia et miseranda vita, qui se metui quam amari malunt, cuivis acile intellectu fuit namque illi ipsi custodes, si prompta fuissent voluntate, foribus effractis SerVare eum potuissent, quoad illi inermes telum oris flagitantes
vivum tenebant cui cum Succurreret nemo, Lyco quidam Syracusanus per senestram gladium dedit, quo Dion interfectus St. 10 Consecta caede, cum multitudo visendi gratia n-troisset, nonnulli ab insciis pro noxiis conciduntur. nam celeri rumore dilato, Dioni vim allatam, multi concurrerant, quibus tale facinus displicebat ii salsa suspiciones ducti immerentes rudi sceleratos occidunt. huius de morte ut palam lactum est, mirabiliter vulgi mutata est voluntas nam qui Vivum eum tyrannum vocitarant, eidem liberatorem patriae tyramique X- pulsorem praedicabant. Sic subito misericord1 odio SucceSserat, ut eum suo Sanguine ab Acherunte, I possent, cuperent redimere itaque in urbe celeberrimo loco, elatus publice sepulcri monumento donatus est diem obiit circiter annos quinquaginta natus, quartum poSt annum, quam ex Peloponneso in Sic1liam redierat.
Iphicrates Atheniensis non tam magnitudine rerum gestarum quam disciplina militari nobilitatus est. fuit enim talis dux, ut non solum aetatis Suae cum primis compararetur, sed ne de maioribus natu quidem quisquam anteponeretur multum vero in bello. est Versatus, saepe exercitibus praefuit, nusquam culpa male rem geSsit, Semper consilio Vicit tantumque eo valuit, ut multa in re militari partim nova attulerit, partim meliora fecerit namque ille pedestria arma mutavit cum ante illum imperatorem maximis clipeis, brevibus hastis, minutis gladiis uterentur, ille e com trario peltam pro parma fecit a quo postea peltastae pedites appellati sunt, qui antea hoplitae appellabantur), ut ad motus concursusque essent leviores, hastae, dum duplicavit, gladios longiores secit idem genus loricarum novum instituit et pro sertis atque aeneis linteas dedit quo facto expeditiores milites reddidit: nam pondere detracto, quod aeque corpus tegeret et
Bellum cum Thraecibus gessit, Seuthem, socium Atheniensium, in regnum restituit apud Corinthum tanta severitate exercitui praefuit, ut nullae umquam in Graecia neque exercitatiores copiae neque magis dicto audientes fuerint duci, in eamque consuetudinem adduxit, ut, cum proelii signum ab imperatore esset datum, sine ducis opera Sic ordinatae consisterent, ut singuli a peritissimo imperatores dispositi viderentur. hoc exercitu moram Lacedaemoniorum interfecit, quod maxime tota celebratum est Graecia. iterum eodem bello omnes copias eorum fugaVit, quo facto magnam adeptus est gloriam. cum Artaxerxes egyptio regi 4 bellum inserre soluit. Iphicraten ab Atheniensibus ducem petivit, quem praeficeret exercitui conducticio, cuius numerus duodecim milium fuit quem quidem sic omni disciplina militari erudivit, ut, quem ad modum quondam Fabiani milites Romae appellati sunt , si Iphicratenses apud Graecos in summa laude fuerint. idem subsidio Lacedaemoniis profectus Epaminondae retardavit impetus nam nisi eius adventus appropinquasset, non prius Thebani Sparta abscessissent, quam captam incendio delessent. Fuit autem et animo magno et corpore impera 3t0riaque forma, ut ipso aspectu cuivis iniceret admi-
36쪽
2 rationem sui, sed in labore nimis remissus parumque patiens, ut Theopompus memoriae prodidit, bonus vero civis fideque magna quod cum in aliis rebus declaravit, tum maxime in Amyntae Macodonis liberis tuendis namque Eurydice, mater erdiccae et Philippi, cum his duobus pueris Amynta mortuo ad Iphi- craten confugit eiusque opibus defensa est. ixit ad
senectutem placatis in Se suorum civium nimis causam capitis semel dixit, bello sociali, simul cum i- motheo eoque iudicio est absolutus Menesthea filium reliquit ex Thraessa natum, Coti regis filia is cum
interrogaretur, utrum pluris, patrem matremne faceret, matrem' inquit id cum Omnibus mirum Videretur, at ille merito' inquit facio nam pater, quantum in se fuit, Thraecem me genuit, contra ea mater Atheniensem.
Chabrias Atheniensis hic quoque in summis habitus est ducibus resque multa memoria dignas gessit. sed ex iis elucet maxime inventum eius in proelio, quod apud Thebas fecit, cum Boeotia subsidio Venisset. namque in eo victoria fidentem Summum ducem Agesilaum, fugatis iam ab eo conducticiis catervis, eo frustratus est, quod reliquam phalangem loco vetuit cedere obnixoque genu scuto, proiecta hasta impetum excipere hostium docuit id novum Agesilaus contuens progredi non est ausus suosque iam incurrentes tuba
revocavit hoc usque eo tota Graecia ama celebratum est, ut illo statu Chabrias sibi statuam fieri voluerit, quae publice ei ab Atheniensibus in foro constituta est ex quo factum est ut postea athletae ceteri- quo artifices iis statibus in statuis ponendis uterentur, quibus victoriam essent adepti.
Chabrias autem multa in Europa bella administravit, cum dux Atheniensium esset in Aegypto sua sponte . gessit: nam Nectenebin adiutum profectus regnum ei constituit fecit idem Cypri, sed publico
ab Atheniensibus Euagorae adiutor datus, neque prius inde discessit, quam totam insulam bello devinceret: qua ex re Athenienses magnam gloriam sunt adepti. interim bellum inter Aegyptios et Persas conflatum est Athenienses cum Artaxerxe societatem habebant, Lacedaemonii cum Aegyptiis, a quibus magnas praedas Agesilaus, rex eorum, faciebat id intuens Chabrias, cum in re nulla Agesilao cederet, Sua sponte eos adiutum profectus Aegyptiae classi praefuit, pedestribus copiis Agesilaus. Tum praesecti regis Persae legatos miserunt Atho 3nas queStum, quod Chabrias adversum regem bellum gereret cum Aegyptiis Athenienses diem certam Chabriae praestituerunt, quam ante domum nisi redisset,
capitis se illum damnaturos denuntiarunt hoc ille
nuntio Athenas rediit, neque ibi diutius est moratus, quam fuit necesse. non enim libenter erat ante oculos suorum civium, quod et Vivebat laute et indulgebat sibi cliberalius, quam ut invidiam vulgi posset
effugere. est enim hoc commune vitium magnis liberis 3 que civitatibus, ut invidia gloriae comes sit et libenter de iis detrahant, quos eminere Videant altius, neque animo aequo pauperes alienam pulentiam intueantur. itaque Chabrias, quoad ei licebat, plurimum aberat. neque vero solus ille ruberat Athenii libenter sed omnes sero principes fecerunt idem, quod tantum se ab invidia putabant afuturos, quantum a conSpectu Suorum recesserint. itaque Conon plurimum Cypri
vixit, Iphicrates in Thraecia, Timotheus Lesbi, Chares Sigoi. dissimilis quidem Chares horum et factis et
moribus, sed tamen Athenis et honoratus et potens. Chabrias autem periit bello sociali tali modo. 40ppugnabant Athenienses Chium. erat in classe Ch brias privatus, sed omnes, qui in magiStratu erant,
37쪽
auctoritate anteibat, eumque magis milites quam qui praeerant suspiciebant quae res e maturaV1 mortem nam dum primus studet portum intrare gubernatoremque iubet eo derigere navem, pSe Ib Perniciei fuit cum enim eo penetrasset, ceterae in Sunt Secutae quo facto circumfusus hostium concurS cum fortissime pugnaret, navis rostro percuSSa coep1t Idere. hinc refugere cum posset, si se in mare deiecisset quod suberat classis Atheniensium, quae Xciperet natantes, perire maluit quam armis abiectis navem relinquere, in qua fuerat vectus id ceteri sacere noluerunt, qui nando in tutum perVenerunt ut Ille praestare honestam mortem existimans turpI 1tae, comminus pugnans telis hostium interfectus est.
Timotheus, Cononis filius, Atheniensis hic a patre acceptam gloriam multis auxit virtutibus fuit enim disertus, impiger, laboriosuS re1 1litari peri tus neque minus civitatis regendae multa huius sunt praeclare facta, sed haec maximo illustria Olynthios et Bygantios bello subegit Samum cepit in quo Oppido oppugnaendo superiore bello Athenienses mille et ducenta talenta consumpserant, id ille sine ulla publica impensa populo restituit adversus Cotum bella gessit ab eoque mille et ducenta talenta praedae in publi- cum rettulit Cygicum obsidione liberavit Ariobargani
simul cum Agesilao auxilio prosectus est, a quo cum Laco pecuniam numeratam accepisset, ille cives suosa ro atque urbibus augeri maluit quam 1 sumere cuius partem domum suam quisque ferre posset. Itaque accepit Crithoten et Sestum. Idem classi praefectus circumvehens Peloponnesum, Laconicen populatus, classem eorum fugavit, Corcyram sub imperium Atheniensium redegit sociosque dein adiunxit Epirotas, Athamanas, Chaonas OmeS-que ea gentes, quae mare illud adiacent quo laeto Laeodaemonii de diutina consontions ostitorunt of sua sponte Atheniensibus imperii maritimi principatum conce8Serunt, pacemque iis legibus constituerunt, ut Athenienses mari duces essent quae Victoria tantae fuit Atticis laetitiae, ut tum primum araeiaci publice sint factae eique deae pulvinar sit institutum cuius laudis ut memoria maneret, Timotheo publico statuam in foro posuerunt qui honos huic uni ante id tempus contigit, ut, cum patri populus Statuam posuiSSet, filio quoque daret sic iuxta posita recens filii veterem patris renOVRVi memoriam.
Hic cum esset magno natu et magistratus gerere 3 desisset, bello Athenienses iandique premi sunt coepti. desecerat Samus, descierat Hellespontus, Philippus iam tum valens multa moliebatur: cui oppositus Chares cum esset, non Satis in eo praesidii putabatur fit Menestheus praetor, filius Iphicratis, gener imothei, o ut ad bellum proficiscatur decernitur. huic in comsilium dantur iri duo usu sapientiaque praestantes quorum consilio utereturi, pater et socer, quod in
his tanta erat auctoritas, ut magna spes SSet per eos amiSSa OSSe recuperari. 4 cum Samum prosecti a essent et eodem Chares illorum adventu cognito cum suis copiis proficisceretur, ne quid absente se gestum videretur, accidit, cum ad insulam appropinquarent, ut magna tempestas oreretur: quam evitare duo veteres imperatores utile arbitrati suam classem Suppresserunt at ille temeraria usus ratione non cessit maiorum natu auctoritati, Velut in sua manu esset fortuna. quo contenderat, perVenit, eodemque ut Sequerentur, ad Timotheum et Iphicraten nuntium misit. hinc male re gesta, compluribus amissis naribus eo, unde erat profectus, Sae recepit litterasque Athenas publico misit, sibi proclive fuisse Samum capere, nisi a Timotheo et Iphicrate desertus esset populus Reer,
38쪽
suspicax ob eamque rem mobilis, adversarius, invidus etenim potentia in crimen Vocabatur domum revocat accusantur proditionis hoc iudicio damnatur Timotheus lisque eius aestimatur centum talentis ille odio ingratae civitatis exactus Chalcidem se contulit.
Huius post mortem cum populum iudicii sui paeniteret, multae novem partes detraxit et decem talenta Cononem, filium eius, ad muri quandam partem reficiendam iussit dare in quo fortunae varietas est animadVerSa. nam quo avus Conon muros ex hostium praeda patriae restituerat, OSdem nepos cum Summa
ignominia familiae ex sua re familiari reficere coactus est. Timothei autem moderatae sapientisque vitae cum pleraque poSSimus proserre teStimonia, uno erimus contenti, quod ex eo facile conici poterit, quam carus suis fuerit cum Athenis adulescentulus causam diceret, non solum amici privatique hospites ad eum defendendum convenerunt, sed etiam in eis Iason,
tyrannus Thessaliae, qui illo tempore fuit omnium
potentissimus hic cum in patria sine Satellitibus se tutum non arbitraretur, Athenas sitne ullo praesidio venit tantique hospitem secit, ut mallet se capitis periculum adire quam Timotheo de sam dimicanti deesse hunc adversus tamen Timotheus postea populi iussu bellum gessit patriae enim sanctiora iura quam hospitii esse duxit. . Haec extrema sui aetas imperatorum Atheniensium, Iphicratis, Chabriae, Timothei, neque post illorum obitum quisquam dux in illa urbe fuit dignus memoria. Venio nunc ad sortissimum Virum maXimique consilii omnium barbarorum, exceptis duobus Kartha giniensibus, Hamilcare et Hannibale de quo hoc plura
reseremus, quod et Obscuriora Sunt eius gesta pleraque et ea, quae prospere ei cesserunt, non magnitudine copiarum, sed consilii, quo tum omne Superabat, acciderunt quorum nisi ratio explicata suerit, res apparere non poterunt. XIV. ΑΤΑMES. I-3.
Datames, patre Camisare, natione Care, matre 1 Scythissa natus, primum militum in numero fuit apud ArtaXerxen eorum, qui regiam tuebantur pater eius
Camisares, quod et manu fortis et bello strenuus et regi multis locis fidelis erat repertus, habuit provinciam partem Ciliciae iuxta Cappadociam, quam incolunt Leucosyri. Datames militare munus fungens primum, qualis esset, aperi'it in bello, quod rex ad- VerSus Cadusios gessit namque hic magni fuit eius Opera quo actum est, cum in eo bello cecidisset Camisares, ut patem ei traderetur provincia. Pari se virtute postea praebuit, cum Autophro 2 dates iussu regis bello persequeretur eos qui defecerant. namque huius Opera hostes, cum castra iam intrassent, multis milibus regiorum intersectis profligati sunt exercitusque reliquus conservatus regi eSt: qua e re maioribus rebus praeesse coepit. erat eo
tempore Thuys dynastes Paphlagoniae, antiquo genere, ortus a Pylaemene illo, quem Homerus roico bello a atroclo interfectum ait is regi dicto audiens non erat. quam ob causam bello eum persequi constituit eique rei praesecit Datamen, propinquum Paphlagonis:
namque ex fratre et sorore erant nati. quam ob causam Datames primum experiri voluit, ut sine armis propinquum ad officium reduceret ad quem cum Venisset sine praesidio, quod ab amico nullas Vereretur insidias, paene interiit: iam huys eum clam interficere voluit erat mater cum Datame, amita aphla 4
gonis. ea quid ageretur resciit filiumque monuit cille fuga periculum evitavit bellumquo indixit huyni. in quo cum ab Ariobargane, praefecto Lydiae et Ioniae totiusque Phrygiae, desertus esset, nihil Segnius se severavit vivumque Thuyn cepit cum uxore et liberis. Cuius facti ne prius fama ad regem quam ipsera perveniret, dedit operam. itaque omnibus insciis eo,
39쪽
ubi erat rex, venit posteroque die huyn, hominem maximi corporis terribilique acie, quod et niger et
capillo longo barbaque erat promISSa, ptIma VeSte texit, quam satrapae regii gerere OnSuerant, maVItetiam torque atque armillis aureis ceteroque regio cultu ipse agresti duplici amiculo 1rcumdatus hirtaque tunica, gerens in capite galeam Venatoriam, deXtra manu clavam, sinistra copulam, ita Vinctum ante se
Thuynem agebat, ut si seram bestiam captam duceret.
quae cum omnes aspicerent propter OV1tatem matus ignotamqde formam ob eamque rem magnus esSet concursus, sui nonnemo qui agnosceret Thuyn regi que nuntiaret primo non accredidit laque Pharnabagum misit exploratum a quo ut rem geStam comperit, statim admitti iussit, magno opere delectatus cum facto tum matu, inprimis quod nobilis rex in potestatem inopinanti venerat itaque magnifice Datamen donatum ad exercitum misit, qu tum contrahebatur duce Pharnabago et Tithrauste ad bellum Aegyptium, parique eum atque illos imperio Sse russit.
pOStea Ver quam Pharnabazum rex revocaV1t, Illi
summa imperii tradita est. Hic cum maximo studio compararet exercitum Aegyptumque proficisci pararet, subito a rege litterae sunt ei missae, ut Aspim aggrederetur, qu Cataoniam tenebat quae gens iacet supra Ciliciam, com finis Cappadociae namque Aspis, SaltuOSam egIonem castellisque munitam incolens, non Olum Imperio
regis non parebat, sed etiam finitimas regiones exa-3 bat et quae regi portarentur abripiebat. Datames etsi longe aberat ab iis regionibus et a maiore reabstrahebatur, tamen regis Voluntati morem gerendum putavit itaque cum paucis, sed viris Ortibus navem conscendit, existimans, quod accidit, facilius se Imprudentem parVa manu OppreSSurum quam paratum
quamvis magno exercitu hac delatus in Ciliciam,
egressus inde . dies noctesque iter faciens Iaurum
transiit eoque quo studuerat Venit quaerit quibus locis sit spis cognoscit haud longe abesse prosectumque tum Venatum quem dum peculatur, adventus eius causa cognoscitur Pisidas cum iis, quos secum habebat, ad resistendum Aspis comparat id 5 Datames ubi audivit, arma sumit, suos sequi iubet; ipse equo concitato ad hostem Vehitur quem procul Aspis conspiciens ad se serentem pertimescit atque a
conatu resistendi deterritus sese dedidit hunc Datames vinctum ad regem ducendum tradit Mithridati.
Haec dum geruntur. ArtaxerXes reminiScens, rura quanto bello ad quam parvam rem principem ducum misisset, se ipse reprehendit et nuntium ad exercitum Acen misit, quod nondum Datamen profectum putabat, qui diceret, ne ab exercitu discederet hic priusquam perVeniret, quo erat profectus, in itinere comvenit, qui Aspim ducebant qua celeritate cum magnam benivolentiam regis Datames consecutus AESSet, non minorem invidiam aulicorum excepit, quod illum unum pluris quam se omnes fieri videbant. quo facto cuncti ad eum opprimendum consenserunt haec undantes, gazae cuStos regiae, amicus Datami, perscripta ei
mittit, in quibus docet eum in magno fore periculo, si quid illo imperante adversi in Aegypto accidisset.
namque eam SSe OnSuetudinem regiam, ut casus ad 4
versos hominibus tribuant, secundos fortunae suae: quo fieri ut facile impellantur ad eorum perniciem, quorum ductu res male gestae nuntientur. illum hoc maiore foro in discrimine, quod, quibus re maXime oboediat, eos habeat inimicissimos talibus ille litteris uecognitis, cum iam ad exercitum cen venisset, quod non ignorabat ea vere Scripta, desciscere a rege comstituit neque tamen quicquam fecit, quod fide sua esset indignum. iam Mandroclem Magnetem exercitui praefecit; ipse cum suis in Cappadociam discedit coniunctamque huic aphlagoniam Occupat, celans, qua Voluntate esset in regem. clam cum Ariobargane tacit
40쪽
XIV. ΑΤΑΜΕS. I AE. amicitiam, manum comparat, urbes munitas sui tuemdas tradit.
Sed hae propter hiemale tempus minus prospere
procedebant audit isidas quosdam copias adversus se parare filium eo Arsidaeum cum exercitu mittit; cadit in proelio adulescens proficiscitur e pater Onita magna cum manu, celans, quantum 'utnu Recepisset, quod prius ad hostem pervenire cupiebat, quam do male re gesta fama ad suos pereeniret, ne cognita filii morte animi debilitarentur militum quo contenderat, pervenit iisque locis castra ponit, ut neque circumiri multitudine adversariorum posset neque impediri, quominus ipse ad dimicandum manum haberet Oxpeditam erat cum eo Mithrobarzanes, Ocer eius, praesectus equitum is desperatis generi rebus ad hostes transfugit id Datames ut audivit, sensit, si in turbam exisset ab homine tam necessario Se relictum futurum ut ceteri idem consilium sequerentur; itaque in vulgus edit suo iussu Mithrobarginem profectum pro perfuga, quo facilius receptus interficeret hostes quare relinqui eum par non esse et omnes consestim sequi quod si animo strenuo fecissent, futurum ut adversarii non possent resistere, cum et intra vallum et foris caederentur hac re probata exercitum educit, Mithrobarzanem persequitur, qui tantum quod ad hostes pervenerat, cum Datames signa inserri iubet Pisidae nova re commoti in opinionem adducuntur perfugas mala fide compositoque secisse, ut recepti maiori essent calamitati primum eos adoriuntur illi cum quid ageretur aut quare fieret, ignorarent, coacti sunt cum iis pugnare, ad quos transierant, ab iisque stare, quos reliquerant quibus cum neutri parcerent, celeriter sunt concisi reliquos igidas resistentes Datames invadit primo impetu pellit, fugientes persequitur, multos interficit, castra hostium capit tali consilio uno tempore et proditores pediculi et hostes profligavit, et, quod ad emiciem suam
fuerat cogitatum, id ad salutem convertit quo neque acutius ullius imperatoris cogitatum neque elerius lactum usquam legimus. Ab hoc tamen viro Sisinas, maximo natu filius, desciit ad regemque transiit et de defectione patris detulit. quo notio Artaxerxes commotus, quod intellegobat sibi cum vires sorti ac strenuo negotium esse, qui et prius cogitare quam conari consuesset et, cum cogitasset, sacere auderet, Autophrodatem in Cappadociam mittit. hic ne intrare posset, saltum, in quo Ciliciae portae sunt sitae, Datame praeoccupare
studuit sed tam subito copias contrahere non potuit qua re depulSu cum ea manu, quam contraxerat, locum delegit talem, ut neque circumiretur ab hostibus neque praeteriret adVersarius, quin ancipitibus locis premeretur, et, si dimicare vellet, non multum obesse multitudo hostium suae paucitati posset.
Haec etsi Autophrodates videbat, tamen statim 8
maluit congredi quam cum tantis copiis refugere aut tam diu uno loco sedere. habebat barbarorum equi 2
tum viginti, peditum centum milia, quos illi Cardacas
appellant, eiusdemque generis tria milia funditorum, praeterea Cappadocum octo milia, Armeniorum decem
milia, Paphlagonum quinque milia, Phrygum decem
milia, Lydorum quinque milia, Aspendiorum et ist-darum circiter tria milia, Cilicum duo milia, Captianorum totidem, ex Graecia conductorum tria milia,
levis armaturae maXimum numerum has adversus
copias spes omnis consistebat Datami in se lociquo natura namque huius partem non habebat vicesimam militum) quibus Iretus conflixi, adversariorumque multa milia concidit, cum de ipsius exercitu non amplius hominum mille cecidisset quam o, causam postero die tropaeum posuit, quo loco pridie pugnatum erat. hinc cum castra movisset Semperque inserior copiis superior omnibus proeliis discederet, quod