장음표시 사용
281쪽
in Dig. Tit. ad Verborum Signis a I
Iursus procuratoribus Principis Sc rationalibus, nec Curatori Reipublicae , de quib- in L 2. O 3. C. de mod. mulct. quanto minus hoc jus sibi vindicare poterunt Iudices dati; qui neque Magistratus sunt, neque ullam habent jurisdictionem. Ant. Fabr inration. ad L 1. ,.sin f de judic. Ita jure Veteri ; Iure novo omnibus Judicibus, etiam a Magistratu majore Delegatis, mulctae dicendae licentia data. l. . C. Assori. ct sumpl. in div.jud. LEX CXXXII. .
Lib. III. ad Legem Iuliam ct Tapiam. Amiculus ' amittitur, qui extremo anni die moritur: & cunsuetudo Ioquendi id ita esse declarat, Ante diem h decimum Kalendarum, post diem decimum Kalendarum. neque utro enim
sermone undecim ς dies significantur.
EXPLICATIO. Anniculus. at Annisutas dicitur tam: de animatis, quam de in animatis, quae sunt unius anni, ut anniaulus puer, anniculus agnin, anniculum vinum, anniculm paries, annicula planta : Valla lib. I. elegotiar. cap. s. Plinius lib. I l. Natur. Histor. cap. 4. ait: Ergo plantaria insti- L . ruuns
282쪽
tuunt anniculasque transferunt iterum bi-mm, hoc est, de palmis loquens, idem quod a Graecis. Ante diem. bJ Gothostedus hanc legem se,& meo judicio rectE, interpretatur. Anniculum dicit mori, qui extremo die anni moritur: antedecendialem dici, qui extremo noni expirat: post decendialem, qui extremo undecimi: neutro sermone exactos dies t sic enim arg. l. I 4. non undecim dies, legendum putat. significati; ae si diceret ICtus, qui moritur post extremum anni diem non est anniculus,
sed biennis: qui praestat aliquid post decimum
diem, undecimo praestat ; qui non praestat ante decimum, praestat decimo. Sic debitor, ante Kalendas, ante eas perfectas date debet: aut si non ante, post certe dederit: l. qui ante. I . V. de verb. oblig. Intra Kalendas judicare iussus, ante eas perfectas debet judicare, aut si non ante, post judicaverit. I. I 33 Intra hoste nisi saperiora fiant jus mutatur. l. 42. deverb. oblig. Aliter. hic. Budam Alciat. Undecim. cJ Lege unielmin. Nam de futuris Kalendis loquenti; dies ante decimum Calendarum vicinior est nonus, post diem decimum est undecimus. Sic Goth r. hic. Aliter Gned Alciat hic. Aliter C acim ad i. ty F. de et Erb. oblig.
283쪽
is T Q. Tit. de Rerborum Signis. 2 3
FAlsum ' est eam peperisse, cui mor
EXPLICATIO. Falsum. a J Parere enim viventis mulaeris Proprium est, quae viventem filium utero emit . tit. t quaritur. I . de adit edicit. Cur mortuae exectus venter, enim dici non potest. Exectus non appellatur, sed ea sim ac ea se , velut Festus, censo. Qui tamen exsecto ventre edi lux licet revera natus non sit, tamen pro nato acci- Pitur, adeo ut patris quoque testamentum ruminpat si in potestate nascatur. I. quod dicitur. l. I x.
in prisc. F. de lib. ct post. & ad querelam inosi. ciosi testamenti admittatur. I. posthumM. 6. mmc. verssimili. F. de mossis.
et 'iom lib. IV. ad Legem Iuliam cst
SI quis sic dixerit, ut intra Hemmortis ejus aliquid fat: ipse quo
que dies, quo quis mortuus est, nu
284쪽
Siquis. aJ Non rectὸ ergo dubitat Gellius,
lib. II. Nost. Attic. cap. I . Intra Kalendas facere quid jussus, an etiam Kalendis ipsis rectὰ faciat; hujusce enim legis vel bis convincitur ;ut & l. i. f. si intra. 8. cum. F seq. F. de success Edict. Quae sunt. V uod dicimm intra dies cen-rum bonorum possessionem peti posse , ita intelligendum est, ut , ipso die centesimo peti possit,
quemadmodum intra Kalendalis, etiam ipsa M-lendasunt. Quia dies termini lut vulgo a junt. in ipso termino continetur. d. l. I. g. simtra. l. Pater. g. adleg. Iul. de adult. l. in ista. 8. l. qui ante. I eum qui. 4 I. in prisc. si . l. qui hoc anno. t. l. stipulationes. 7ι. f.siquis. F de verb. obbg. l. ult. 1. de tui. cur. Eat. Dies quo quis mortum est, numeratur. bJRectE antequam enim ille dies praeteriit, est incertum, an intra mortis diem factum sit, quod fieri oportebat. l. ita in . de manumiss testam. Et vocis natura, ut includat totum illud spatium, atque extremum numeri. Lalia. lib. 2. elegant. cap. S . vid. Duar. r. in L 8. in ista... l. qui ante. I . L-de verb. oblig.
285쪽
in De. Tit. de Herborum Signis. 24sLEX CXXXIV. Lib. II. ad Legem Iuliam crPapiam. Aroiculus ' non statim ut natus est, sed trecentesimo sexagesimo quinto de b dicitur, incipiente plane, non exacto die: quia annum civiliter, non ad momenta temporum, sed ad
dies numeramus. EXPLICATIO. Annicu . a J Annuulm ergo. dicitur , statim ac illuxit ultimus anni dies, etiamsi nondum est completus. Rursus toto illo die ais cultra est, usque ad primum sequentis diei momentum, quo incipiente, demum & ipse incipit esse malor non ante, etiamsi aliquot fioris anni naturalis cursum excedat. Ut 'natus hora sexta diei Kalend. Januar. anno elapso, cum primum vidit pridie earunRem Kalendarum sextam noctis horam, hoc est, ipsas nascentes Kalendas , dicitur esse anniculin, &toto die Kalendatum usque ad sextam noctis sequentis, similiter anniculm appellatur, quam-vjs post meridiem illius diei incipiat major esse, si velimus ad naturalis cursus rationem ista perpendere. At communis consuetudo loquendi
286쪽
aliud usurpat, quae toto illo die anniculum eum appellat, quia aetates hominum non horis, sed diebus, &mensibus, annisve definit. Connan. lib. 3 cap. ι 2. num. 3. Satis est igitur si ultimum anni diem quis attigerit, ut dicatur annicultu, etiamsi dies non sit exactus, sed tantum inceptus. Exactus dies est, quum omnino actus est, ac horis sitis & momentis absolutus, atque ita effluxit ac pertransiit, ut jam incipiat sequens. Cicero dixit: Diem exigere, pro transigete &con semere, Terent. in Heautom. in
quit : statuo vitam suam te absente exegerii ; id est traduxerit. Die. bl Anni certi cum in lege fit mentio, intelligimus de pei secto 36 s. diebus constante. Quorum ultimus si de re favorem respiciente agatur; ut usucapione, Loeideo. F de usucap. testamento, I. atque atate. F. F. qui testam. Dc. toff. libertate ; l. I. s de manumiis ut sit completus non necesse, sed sussicit esse caeptum; non si de re odiosa, ut restitutione in integrum, L 3. f. minorem. F. de minor. praescriptione temporalium actionum, L in omnibM. F. de oblig. o action. Carboniana possessione, l. I. C. de Carb. Edict. agatur; tum enim de momento in monimentum facienda computatio.
287쪽
in Dig. Tit. de Herborum Signis. 247
Ulpianus Lib. IV. ad Legem Miam ct Papiam.
O Uaeret aliquis si partentosum , vel
monstrosum v, vel debile mulier ediderit, vel qualem visu, vel vagitu novum, non humana figura, sed alterius magis animalis, quam hominis partum et an , quia enixa est, prodesse ei debeat λ & magis est, ut haec quoque parentibus prosint θ. nec enim est, quod eis imputetur, quae qualiter potuerunt, statutis obtemperaverunt c. neque id , quod fataliter accessit, matri damnum injungere debet.
Monstrosium. at Partuum monstrosorum duae videntur in mulieribus esse species ; Vna eum alicui naturali originis & generationis suae forma minime destructa , vel augmentum accelsit, vel in aliquo dilibatum Se detractum , vel mutilatum est. vide supra I. ostentum. Alia cum aliquis forma naturalis originis & generationis destructa, nascitur; puta in animalis alicuius naturam deformatus ut minotaurus.
288쪽
148 ARN. COR v INI Commenti Prosint. bJ Si agatur de succedendi jure, Li
beri contra naturae formam editi, cum sint prodigiis & monstris similes, non habentur liberorum numero. l. non siunt. I . de partu homin. I. quod dicitur. I 2 de liberoo posthum. Nolebat Romulus infantes triennio minores fraudarioli mentis aut exponi, exceptis monstrosis. Dron. Halicam bb. 2. J istin. in L 3. Cod. de posthum. hered. instit. art. Si vium in orbem totin processit , ad nullum declinans monstrum. Paulus
lib. . sent. tit. 9. inquit: Mulier si mox, serosum aliquid, aut prorigiosum enixa sit, nihil promeit. Non fiunt enim liberi , qui contra formam
generis humani converso more nascuntur. At vero de parentum jure si quaeratur; veluti, si Latina mater jus Civitatis Romanae, vel jus trium liberorum consequatur: vel quid ex testamento quod orba non posset j enixa consequatur ;benignius est, ne quid innocenti matri culpae adscribatur. hic. Statutis obtemperaverunt. eJ-Est enim humanum , ut matri ad vitandam Legis Juliae; lorbas eorum quae in testamentis relinquebantur scivisse norantis Nicephor. bb.7. cap. 37.ὶ p nam; partus contra formam humanam
editus prosit. Quod ea vacet culpa; soboli procreandae operam dando , Legi Juliae parue
289쪽
ADq. Tit. de Herborum Signis. 249 LEX CXXXVI. Ulpianus Lib. V. ad legem Iuliamor Papiam.
GEneri ' appellatione & neptis , &proneptis i tam ex filio , quam exflia editorum, caeterisumque maritos bcontineri, manifestum est.
EXPLICATI Generi. aJ Gener maritus est filiae, inam facile. f. degrad. a . contineturque ejus appellatione βο in ; l. in legibin. F detestib. I. servin. Τ degrad. assis. Porrigiturque generi appellatio ad progenerum, L Gasim. , forsitan.
F. de lib.'post. & ultra, ut hic. Quae interpretatio in Edicto de postulando facienda. l. 3.1 deposui. In Edicto vero de infamia noratis verisba haec, Genero mortuo, de solo filiae viro sunt accipienda. l. I-l. 8 1 de tu qui Mi. inf. Ceterarumque maritos. bJ Graecis maritum sign)ficat γάιχμου E-: Latiuis& Genetum Scaevola I. creditor. 6o.' , mando Si inter maritum seerum id actum est. Gener dicitur a: Quo verbo utuntur Lucretius , Varro. lib. r. cap. 4Ο. e, lib. 2. cap. 2.dere rustic. Ulpianusini qui abm .i7. delegat. I. Si qua filia mihi genitur. Iulianus in Issu qui. I . de reb. dub. Si qui mihissim aut filia L 1 genitur
290쪽
genitur vid. ιν ι ut . Od. vi iis qui parent. aut uber. occid.
LEX CXXXVII., Pauliti Lib. II. ad Legem Iuliam Papiam. TEr enixa o . videtur , etiam quae trigeminos pepererit
Ex PLICATIO. Ter enixa. a J Senatusconsulto Tettulliano cautum erat, ut quae mulier ingenua Romana tres: Libertinae velis, vel Latinae conditionis,
quatuor liberos enixa esset, filio desuncto sue. cederet. f. I. Inst. ad SC. TerUR IIndE ICti Pauli sententia, mulier quae trigeminos peperit, SCti Tertylliani gaudebat beneficio. Hodie &Honorii & Justiniani constitionibus tib. r. 2. C. dejuraib. hujusmodi privilegia extincta sunt. Unde Procopius, caussam eversionis Romani Imperii ortam arbitratur. Enixa. bl Nonius Marcellus, inquit, E- dicuntur foemina intendi, hoc est, conandi & dolendi labore perfunctae: vel ex hoe, quod vinculis quibusdam periculi, quibus periclitarentur fuerint exsolutae. Quare Romanae Leges mulieribus in multis benignae studus Iunt: ut filiis ex SCto Tertuli. succederent: ut caeteris creditoribus in pignore praeserrentur.