장음표시 사용
261쪽
in Dig. Tit. de Verborum Signis. 22I futuri temporis demonstratio fiat , an etiam praeteriti, si ante scriptos codicillos quis relinquat. Quod quidem
ex voluntate scribentis interpretandum est. Quemadmodum autem hoc ver
bum est b, non solum praesens, sed& praeteritum tempus significat: ita de
hoc verbum erit, non lotum futurum, sed interdum etiam praeteritum tempus demonstrat. nam cum dicimus,
cius Titi in solutus est fabJ obligatione :& praeteritum de praesens significavi
mus: sicut hoc, Lucius Titius alligatus est. 8c idem fit, cum ita loquimur, Troya capta est. non enim ad praesentisfacti demonstrationem refertur is se mo, sed ad praeteritum.
EXPLICATIO. Verbum erit. aJ Verbum erit non semper suturum , sed interdum praeteritum tempus significat. hic ait Iotis. ut si in testamento dictum sit. in codicillis scriptum erit, vel quod quibusve tabulis reliquero , valere volo ; intelligentur haec verba ; Cum moriar, quodcunque eodicillis , vel tabulis reperietur scriptum, sive ante testamentum tabulae scriptae sint, sive
262쪽
post. l. Iuotiana. 18. st . deIure codicili. Regulat iter tamen tempus futurum , neque ad praesens, neque ad praeteritum refertur, nisi disposuio tractum habeat ; ut quia in futurum quoque duiet: ut si quis promittat, quod dolus malus aberit, intelligetur etiam in piaesenti non adsit, cum qui hodie dolus adsit , &in posterum perscteret t. novissim3. ry, F. Iudic.solvi. Verbum est. bl Ut per verbum eris , interdum praeteritum tempus demonstramus, ita &per vel bum est , puta si adjunctum participium id suadeat, ut cum dicimus Troya capta; aut cum id praeteritum etiam nunc durat. l. II. qui in puteum. ir. 3. quod ait. 4. g. quod vi aureiam. Alias propriὰ praesens notat, demonstrationemque continet. Linter vestem. 3 itemfribit. F. de auro se arg. leg. viae supra. l. verbum oportebit. Rationem hujus varietatis proponit Aulus Gellius Noci. atticar. lib. I T. cap. T.
Dicens in summa: Post multam & Grammaticorum & Jurisconsultorum disputationem obistinuisse verba esse, es, & erit, per se posita nativum suum tempus retinere. Si vero junguntur alterius temporis nominibus, quia cum iis videntur coalescere & confundi, vim sui temporis interdum aut deponere , assumpta ejus cui adjiciuntur, aut extendere, & utrumque tempus recipere.
263쪽
in Dig. Tit. ad Verborum Signis. 223LEX CXXIV.Froculivi lib. II. Epistolarum. HAEc verba, ille aut β illa, non se ialum disjunctiva , sed etiam sub- disjunctiva orationis sunt. Disjunctivum b est ; Veluti cum dicimus, aut
dies, aut nox est. quorum posito altero , necesse est tolli alterum : item , sublato altero c, poni alterum . item simili figuratione verbum poteli esse sub disjunetivum. Subdisjunctividi autem genera duo sunt Unum , cum ex propositis finibus ita non potcst uterque esse, ut possit neuter esse. Veluti cum dicimus, aut sedet, aut ambulat. nam ut nemo potest utrumque simul facere : ita aliquis potest neutrum, veluti is , qhi accumbit. Alterius generis est , cum ex propositis finibus ita non potest, neuter esse, ut possit utrum. que esse , veluti . cum dicimus , omne animal aut facit , aut patitur. nullum
est enim , quod nec faciat, nec patiatur : at potest simul & facere , &pati.
264쪽
EXPLICATIO. Aut. aJ Aut non solum disjunctiva, sic Msubdisjunisiva orationis est: dicit ICtus. Hujus ea vis eli, ut alterum fieri satis sit. I. si is qui. I 3. g. utrum. F. H reb. b. I. cum pupulin. 78. 3, I. J. de conae demonstr. l. 21. J. quand. dies legat. ced. l. cum illud. 2s. g. quanae dies let. Saepe etiam disjunctam, aut , pro conjuncta
secipi Paulus scribit. t spe. 13. g. hic. cum dico ; χιοd dedi aut donavi quod ScJustianus probat, i. pen. C. eoae ut in Interducto quod vi aut clam. Hinc qui sibi, aut filio . aut cuilibet extraneo stipulatur, manifesti filii
extranei ve personam complectitur. ut Iulianus
ait. I. eum qui J6. g. quisibi. F. de verb. oblig. Disyunctivum. bJ In disjuncto seu disjunctivo proloquio , ut appellat Gellius. Bb. I.
eap. II. necesse est alterum ex duobus quo disjunguntur , verum esse: vel, ut Cicero in Topicis, in disiunctione plus uno esse verum non po-s63. Ita ut uno posito , alterum seu reliquum tollatur, ac viceversa, Cum contraria immediata simul vera esse non possint. Simili figuratione. cJ Li est, forma, modo figura. l. I. de oblig=action. l. mortis de mortis caussa donat.
Subdiuunctivi. dJ In subdisjunctivo potest
neutrum esse , vel utrumque. Quod JCtus satis fusὸ hic explicat. Nos cum haec omnia magis ad Grammaticum pertineant, & supra de iis L conjunctionem. 29. l. spe. 13. nonnihil egeri
265쪽
m Dig. Ti. ad Herborum Signis ars
mus, hic latius de his tractare supersedemus. Tantum hoc addimus disjunctivum & sub disjunctivum priscis fuisse, quod nostris altern
LEX CXXV. Idem Lib. V. Epistolarum.
N Epos' Proculo suo salutem. Ab eo, qui ita dotem promisit, fum
commodum erit , dotis fila mea tibi erunt aurei centum, putasiae protinus
nuptiis factis dotem peti posse λ quid, si ita promisisset, Cum potuero, dotierunt ' quod si aliquam vim habeat posterior obligatio, possit verbum qu
modo interpretaris p utrum aerae alieno deducto, an extante e Proculus: Cum
dotem quis sita J promisit, Cum potue
ro, doti tibi erum sentum: existimo ad id, quod actum . esst, interpretationem redigendam esse. Nam qui ambigue cloquitur, id loquitur, quod ex his, qua significantur , sensit: propius est tamen, ut hoc eum sensisse existimem, deducto aere 4 alieno potero. Potest etiam illa accipi significatio, cum salva dignitate mea potero, quae inter-- L s pretam
266쪽
216 ARN. CORVINI comment. pretatio eo magis accipienda est, si ita
promissum est, cum commodum erit; hoc est, cum sine incommodo meo
EXPLICATIO. Nepos. aJ Dos a socero, eum poterit, Veloommodum erit, vel commodissimum promissa, non statim nuptiis secutis debetur, sed cum deqducto aere alieno , & salva dignitate poterit. I. aut 1. 78. 3. I. F. de urerit. Nec enim posse videtur, qui non potest, nisi inhoneste, cum ptimum incipit juste posse , primum incipit teneri. l. ult. Τ. de cond. inst. l. de cond. rimons. l. 29. f. quan dies leg. cum res prQ- missbri in tuto esse incipit. I. go. F. de verb. oblig. Actum. bJ Aorum est contrahentium mens & voluntas. Quae in conventioojbus potius, quam vesta speetanda. l. in conventionibu3ss hic. Verba tamen si sint certa&clara ab eis non est recedendum , l. Labeo.g. desupest. leg. i. non aliter. V. de legat. 3. nisi de mente constet expressa vel praesumta. l cum avus Io 2.st. δε onae ct demonst. Ambigue. cJ Chrysippus ait omne verbum ambiguum natura esse, quoniam ex eodem duo vel plura accipi posunt. Diodorus autem, cui Crono cognomentum suit ; Nutam, inquit, uverbum est ambiguum: πις quiriquam ambiasMum
267쪽
in Dig. Tit. adHerborum Signis. 2 2 7
guum dicit, aut sentit ; me aliud dici mideri debet quam quo e dicere sentit is qui dicit: at cum ego, inquit, aliter sensi, tu aliud accepisti: obscure magis dictum quam ambigue videri potest, Ambigui enim verbi natura illa esse debuit, ut qui id diceret, duo vel plura diceret. Nemo autem duo vel plura dicit, qui se sentit unum dicere. AuL Geli. Nori. Attic. lib. II.
Deducto are alieno. dJ I. sunt qui. I 63. cum seqq. de refudie: Quale si egenus di obaeratus filiae profectitia bona habenti simpliciter & in distincte dotem promiserit, vel dederit: se potius liberando, quam libertatem in filiam exercendo, cogitasse censetur. l. tiis. Cod. de dot. promiss Cum nemo in necessitate beneficus &liberalis praesumatur. i. si quidem. Coae de transa r. l. rem legatam. I 8. de adim. legat.
Idem Lib. VI. Epistoiarum. SI, cum fundum a tibi darem, legem ita dixi; Uti optimis maximusque adjeci; jin fundi deteris factum non esse per dominum , praestabitur et amplius eo praestabitur nihil retiam si prior pars, qua scriptum est, uti optimin maximusque sit, liberum esse significat. eoque si posterior pars E. 6 ale
268쪽
218 ARN. CORVINI adjecta non esset, liberum praestare deberem. tamen inferiore parte satis me liberatum puto, quod ad jura b attinet, ne quid aliud praestare debeam, quam jus fundi per dominum deterius factum non e sis.
EXPLICATIO. Si cum fundum. aJ QAi landum uti optimus maximusque est ; vendit, eum a servitute omni liberum praestare debet, i. qui uti. 9O. I. non tantum. 169. F. hic. non dominantem. i. quod ad. 7s de eviction. At si adjecerit. j- fundi per dominum , id est, se, deterire factu1χω non esse: clausula illa optimuου maximus restrinisgetur, & sc non tenebitur venditor ob set vitutes fundo ab aliis impostas. Subsequens enim specialis clausala, ne frustra adjiciatur, praecedentem generalem arctat. Balae L quoties. Q. fam. ercrsi. l. quasitum. F. de funa instr. Nisi aliter actum fuisse appareat.
Luod ad ura. bl Nam jus deterius Lictum non promissum est. Jura fundi quae sint vid. supra. L 86. hic.
casti iratis Lib. IV. de csognationibψ.
Vlii ' appellatione tam virilis, quam muliebris &stanica, etiam si in
269쪽
is Dig. Tit de Herborum Signis. 22ssi in tragica , aut citharedica sit, con
Hstu. a J Vses sive vestimema nihil enim
interest. l. vestis. 23. l. inter. 33. F. de aur. .l quaedam viriles sunt, quae scilicet ipsius patris-samilias caussa paratae sunt, & quae ad usum virilem, salvo pudore, attinent: quaedam muliebres, quae ad usum matrisfamilias spectam quibus vir non facile uti potest sine vituperatione: veluti, stolae, pallia, tunicae, capitia, zonae, mittae. l. 23. f. vestimenta. f. de aur. arg. leg. Paul. lib. 3. sent. tit. 6. Varro lib. dabri latis. inquit ut tunicam virilem & muliebrem dicimus, non eam quam habet vir, aut mulier, sed eam quam habere ex instituto debet i potest enim muliebrem vir, virilem mulier habete, & in scena ab actoribus haberi videmus in sic eam muliebrem, quae de eo genere est, quo indutae mulieres, ut uterentur, esti astitutum. Mens tamen legantis hac in Ie inspicienda: I. inter vestem. 33. st de aur. sset. leg. ut si testator solitus fuerit uti quadam veste, quae etiam mulieribus conveniens, ea virilis appellatione contineatur. vid. l. II mihi. Iro. g. r. F. de verb. oblig. Vestis absoluta appellatione tam virilis, quam muliebris etiamsi tragica , aut citharaedica sit, continetur. hac. l. Las. 3..sivestimentorum. cum. seq. g. de usu
frudi. Imo vestis appellatio latior est: nec solum
270쪽
continet, quae induuntur, sed & quae praecinguntur, amiciuntur, insternuntur, injiciuntur, quibusque incubamus. l. vestis. 23. de auro Arg. leg. l. inseratum. Ap. hic. Nisi itaque testator vel promittor expresserit certam speciem, aut legati ; vel persona, aut promissionis circuir stantiae suadent, ut non de omni veste ; sed de virili, vel muliebri, aut familiari accipiatur, vocis generalitati erit standum , &omnia vestimentorum genera, quotquot testator habuerit, vel promissor complexus est, debebuntur. I hoe. d. l. vestu. 13. 4 l. instratum. At si circumstantia dili uadeat. In si maritus
uxori, aut uxor marito, omnium vestimentorum
usumfructum legavit; illae vestes, quibus ma- Iitus aut uxor sine dedecore .uti non possit, exceptae intelliguntur: puta in legato uxori facto, omnes vestes tantum vitales, in legato marito facto omnes vestes solae muliebres. Castrensin consit , 8 r. num pari. r. per d. l vestes 23. f. muliebria. I. cum in rem. ubigius de rei vind. Goed. hic.
SPadonum ' generalis appellatio est: quo nomine tam hi, qui natura be adones sunt; item thlibia, thiam: