장음표시 사용
451쪽
domino subtraxerit, nunquam alienam matremfamilias corruperit, si modo ejus mentis sit, ut occasione data id commissurus sit: tamen oportere eadem haec crimina assumpto actu intel
ligi, & ideo fugitivam quoque & erronem b non secundum propositionem solam, sed cum aliquo actu intelligi
Fugitivus. aJ Fugitivus quis sit definit oesilius: Fugitium est, qui extra domini domum fugae causa, quo se a dominio celaret, mansit. Cassius scribit fugisivum esse, qui certo pro posito dominum relinquit. Item apud Uivianum relatum est, fugitivum krh ab effectu animi intelligendum esse, non utique a fuga. i. quid sit. 17. in prine.-3 I. 1. 3. t. de AEM Edict. Q iod sic accipiendum est, ut tamen solo proposito & consilio fugiendi a Domino, servus fugitivus non fiat, nisi in ipsum factum
fugae vitium mentis deduxerit. l. h. c. Non tamen omnis fuga fugitivum facit, sed quae sugiendi animo fit. Hinc qui hostem, latronem, incendium, ruinamve fugit, quamvis fugisse velum sit, non tamen fugitivus est. d. l. quis sis. IT. 3. II. Item nec is qui a praeceptore cuim disciplinam iraditus erat, aufugit ideo, quia
452쪽
in Die. Tit. ad Verborum Signis Aos
immoderate eo utebatur. d. l. quis sit. II. 3. Derf. item. Nec qui ad asylum , aut statuam Principis, confugit. d. L. quis sit. ii , apud Labeonem. I 2. Praeclare Cato in oratione pro Rhodiensb. ad Senatum, delictorum non perpetratorum voluntates censuit non puniendas. Ecquis, inquit, est tandem noctrorum, qui quod ad se attineat, aquum censeat, quenquam ρα-nm dare ob eam rem, quod arguatur male facere voluisse' Nemo, opinor; Nam ego, quod ad me attinet,nolim. Suid nunc, Ecqua tandem Lexos tam acerba, qua dicat: Si quis ita acere voluerit, mille nummis dimidium familia multa esto. Si quis plin quingenta jugera habere voluerit, tanta poenaeso. Sicque e. Atqui nos omnes plures habere volumuου, di id nobis impune est. Haec ille s. Accipiendum hoc: si nuda delinquendi voluntas finibus cogitationis
contenta , nullum facinoris ediderit argumentum , nullum aperuerit conatus initium. Erronem. NJ Erro est, qui non equidem su-git , sed frequenter sine causa va νatur & rem poribus in res nugatorias contumptis', serius ad dominum redit. d. l. quM. II. erronem. I . Hunc eis am non secundum propositionem
mentis solam, sed cum aliquo facto intelligi decet. I. hac. P. Nigidius errones etiam stellas, quas alii erraticas, appellat. tem Gellio. lib. 3.
453쪽
o 6 ARN. CORVINI Comment. LEX CCXXVI. Lib. I. Manualium.
Μ Agna negligentia β, culpa est.
EXPLICATIO. Mag negligentia. a J Culpa vel considera. tur in genere, & omne delictum, & quodcunque actum illicitum includit: I Meretrum. 9 I. f i 1s deverb. obi vel in specie, ut a dolo vero separataeit. Quam Corras. bb 3. Misceli. cap. I. definit, ut sit imprudentia qua homines circa res alienas vel negligunt, quod fieri oportet, vel faciunt, quod omitti debet. Quanto autem culpa dolo & nequitiei proximior est, eislatior & gravior est : & rursus eb levior est, quo remotior est non solum a scelere, verum etiam sceleris suspicione. Connan. lib. T. comment. Iur. CHI. cap. 4 fl 3. f. I .fae. l homo liber. sed damnum. V de ac sq. rer. dom. Imilitis. ibi, pro modo culpa. st de custod. reor. Est culpa latior seu lata desidia & negligentia, tam reprehensibilis, & injusta , ut secundum communem sensum non possit excusari; Ut si quis faciendo , aut praetermittendo non intelligat quod omnes intelligunt; l. eedere diem.
sin. sciata culpa iiDF hic. Aut si quis ad
eum modum non curat res alienas, quam na-
ura hominum desiderat. l quod. Nerva. 2LU
454쪽
in Dig. Tit. de Verborum Signis. Αο7
depos Hinc magna negligentia, quae&gravior, d. l. homo bber. F. . g. 2. lata, l. T. g. competit. F. de adm tui. adciv pert. dissoluta , l. 29. in princ F mand. manifesta , l. h. C. tui. dicitur, dolo aequi palatur, Li. Usimens falf mod. I quasitum. 3 eum. Τ. depracar. I. I. g. non alius V puta in civilibus , non criminalibus, i. 7. F. adl. Corn. de Par. Ratio est, in l. interpretatione. F. de poen. imo dolus est. l. hac. o d. l. quod Nerva. 32. puta non revera & sua essentia; Dolus enim a lata culpa distinguitur; l. quicquid. C. urb. tui. l. a a. 3 sed enim. U. ad SC. Treb. l. 2. C. de intit. cur. sed effectu N juris interpretatione.
Connan. d. bb. 7. cap. 4. num. T. Levior seu levis culpa, est incuriositas vel negligentia, quam alii plerunque homines in rebus suis evitare solent. Id enim peccatur duntaxat levi culpa , quod non tam diligens suit, sciat alius qui Dpiam circumspectior fuisset. l. si cum venderet.
in m. t. seq. F. de pignor. arit. t. si putator. F.
ad let. Aquil. Levis dicitur, non quod aliquando non magnum damnum adferat, sed quod nulla plane conjectiara animus mali conseios colligi potest; sed sola simplicitas. Quae
est, omnis animi segnities, vel rusticitas, vel
inertia. t 3. M. F. de si p. tui. Hinc culpael eum simpliciter in lege fit mentio levis intelligil tur : quae a dolo distinguitur, l. 3. I. vers nia Morte is naui. eav.fab. l. si ut certo. f. nune
videndum. g. commod. l. in venditione. f. pen. g. de reb. aut. Iud. pus L 26. f M. F. de noxal. l. LI. g. culpam.
455쪽
4o8 ARN. COR v INI Comment. 3 culpam. f. de AEdd Edidi. Levissima culpa
est, quam non nisi sagacissimus & diligentissi-rrius praecavere potest l. I. f. e, iste. vers. rs.
cati. Ea si pius intelligitur, quando vel diligentiae veIbum , in lege, I cum res. ἔ. cuiata. F. de legat. I. g. igitur. vors quo casiu. Inst. de oblig. qua ex quasi contr. vel custodiae verbum in legis dispositione apponitur. I si gratuitam. 3 si cum mihi. F. de prascr. verb.
LEX CCXXVII. Nem Lib. II. Manualium.
EX illa parte Edicti, Tum quem
ei heredem esse oportet, heredis heredibus bonorum possessio non defer
turo EXPLICATIO. Ex illa. aJ Licet heredis appellatio non solum ad proximum , sed & ulteriores, ut heredis heredes te feratur ; l. heredis. I. sciendum. TO. F. hic. tamen certis casibus, ultra prΟ-ximum non extendtitur. Nonnullos supra ad d. l. attulimus , hic cum JCto duos addimus; unum in princ. legis ; alterum in 3.βq. In principio refert Edicti, quo unde legitimi ad bonorum possessionem vocantur, verba: quae sunt Tum quem ei heredem esse oportet,
456쪽
ADq. Tit. de Herborum Signis clos
s intectatus morium esset, bonorum possessorem faciam. l. r. O ff. unde legit. ibus legitimi tantum significantur laeredes, id est, ab intestato. l. a. 3 a. 3 M. F. eod. sed tamen qui proximi sunt licet verbum proximus Edicto non sit insertum. 3 a.Φy. Inst. de legit. agnat. success. Non mirum ergo heredis heredem ad bonorum possessionem a Praetore non admitti ;eum non aequE proximo, aut nullo penitus gradu, eum qui intestatus mortuus est attingat.
IT s M in substitutione a his verbis,
sim uis mihi heres erit , proximus heres tantum significatur. Imo non tantum proximus heres, sed etiam scriptus.
EXPLICATIO. In substitutione. Reseit hic JCtus alterum casum, & dicit In substitutione , aeui uu mihi heres erit , Titio filio meo flavistin moriatur , heres esto. proximum heredem intelligi. Ratio. Quia substitutionis pupillaris spes ad heredem , non transmittatur. l. se, si plures.sfrivulg.Φρv. subst. Caetera quae hic pertinent vide supra. l. sciendum. 7O.
457쪽
4io ARN. COR v INI Ommenti LEX CCXXVIII.
Iiam Lib. Singulari de s Sunitionibus. Μ Unicipes ' intelligendi sunt, &qui in eodem municipio nati
EXPLICATIO. Municipes. Munis es linquit Gellius lib.
I 6. Nodi. Attic. eap.r erant cives Romani, ex municipiis , iid est, eivitatibus a populo Romano in societatem seorum munerum ae honorum receptis. suo jure & legibus suis utentes, muneris tantum cum populo Romano honorarii participes, a quo munere capessendo appellati videntur, nullis aliis necessitatibus, neque ulla Populi Romani lege aestricti, cum nunquam Populi Rom. eorum fundus factus fuisset: postea abusive suae cujusque civitatis cives municipes dicti sunt. I. I. M. I. g. ad muniae. ab eo quod munera civilia capiant. l. I s. Τ hie. Monte es , Aut nativitas facit, t. i. in princ. f. admumc. l. hac. hoc est, origo; γ .l i. in princ. o l. sis F. admunie. filius enim justus sequi rur originem patris, d. II. 3. 2. spu rius matris ; d. l. i l. 9. g. eod. Rot manumissis; libertus enim originem patroni sequitur: l. 6. f. sin. l. 22. cum st. βρ F. eod. Alit adoptio ι sequitur enim adoptatus originem ad
458쪽
in Dig. Tit. de Herborum Signis. qi I
ves. C. de ineol. 8c civitate donat. vid. Method. nostr. Enarrat. ad Cod. tit. de municip.rigis. tib. IO.
Idem Lib. Singulari de Tacitu Fndeicommissis.
TRansacta ' finitave intelligere debemus , non solum quibus controversia fuit, sed etiam quae sine controversia sunt possessa.
EXPLICATIO. Transacta. aJ T ansactis, a transgendo, hoc est, finem imponendo, dicta, duplicem habet significationem: unam propriam , quum aliquo dato vel recepto, timore praesentis, Vel futuri judicii, in re dubia convetitum decisumque est. l. I. Uale transact. Alteram generalem; ut accipiatur pro quocunque actu , quo concordia inducitur, vel ab obligatione receditur, I. I. V. de pact. vel ad finem aliquid deducitur. Unde transvere astatem Plinius dixit. Hinc in Senatusconsulto Teitylliano, quo transacta, finitave fiunt, rata maneant, cautum, transacha fimiaque intelbgimus , non solum de quibus controversa sint ό & bona fide utS 1 transactio
459쪽
transactio valeat, L I9. C. de transact. transacta, sed etiam quae sine coiitroversia sunt possessa, l. hae. vel consensu, vel longo silentio sepita. I i. 3 D.F. ad SC. Terysi Haec ne procedatur ulterius, si opponantur, cum sint exceptiones litis finitae, litis contestationem im
pediunt. c. I. de θι. cout. m 6.
LEX CCXXX. Idem Lib. Singulari ad Senat-- cinissitum Ostianum.
UT 'μdicio terminatasi, transa tione composita, longioris temporis silentio finita.
EXPLICATIO. Vt fiunt. aJ Narrat hic JCtus tres exceptiones peremptorias , quae actionem sublatam esse ostendunt, unde cum acias peremptoria exceptiones post litem contestatam sint opponendae,& agentis intentione probata, probandae. l. s. C. de excepi. c. venerabilis. eod. & ante litem Contestatam , Ias num. II. I6. post. Castr. in L nam postea. '. F. de Iurejur. Bald. in l. 4. circa . C. de parit. ad impediendum litis ingressum, Ias pons Bart. in d. l. nam posea. num. I6. II. Bart. in L cum quarebatur. F. Iud se,. Opponi & in continenti probari possunt. Bart. in L . num. 3. F. pro suo. Balium Dd. in L Edicto. C. de Edict. D. Hadr. tost.
460쪽
Iudieio terminata. bl Res judicata pro veritate cum habeatur, L ingenuum. as. de statu homin I. res judicata. 2o7. de rex. iur. singuliseontroversiis singula sussiciunt judicia : nec res judicata iterum est repetenda: Cum contro inversi a judicis pronuntiatione finem acceperit. l. r. post rem. J6. de retussie. Adeo ut iniquae , etiam vel ambitiosae sententiae stari oporteat. l. servo. 66. f. cum Praιor. ad SC. Trabest. l. δε- Iussor. 29. F. in omnibus. Mandati. Oppressis patet appellationis via. l. I. de appestat. Novesi 82. Quam si ingredi nolit, judicato assentiri, sicuti, si appellaret, dissentire videbitur. 9mmachin lib. I. epist. Rectὸ haec tria, 1 ira , transactione, tempore finita, utpote in quibus
eadem versetur ratio, conjunguntur. l. 2. Coride reb. alien. non alienaud. I. un. in m. Od. de contr. jud. Paul. bb. ysent. tit. I.
LEX CCXXXI. Idem Lib. Singulari ad Senatus Consultum Ter lanum.
Ouod dicimus eum qui nasci speratur pro supernite esse: tunc verum est , cum de ipsius iure quaeritur : aliis autem non prodest, nisi na