장음표시 사용
421쪽
in Dig. Tit. de Verborum Signis 3 73
sed in usu urbana aedificia-b, rustica, vilia dicuntur. Locus vero sine aedifi
cio, in urbe area ς, rure autem ager
appellatur. Idemque Ver cum adisicio, fundus dicitur.
EXPLICATIO. Funia aJQuid in , ager , vilia , ades, area, sit, explicat hic Iurisconsultus. Nos defundo, agro, supra L ager. 27. l. locus. 6o. L quasionis. iis. J diximus; ubi vide. AEdes. bi AEdium , itemque aedificii appellatio tam ad rusticati, quam ad urbanaM habitationes pertinet. l. tugurati I 8 o. g. hιc. l. 41. 3.sedsiquis. F. de legat. I. Exinde in eo Leg. I 2. Tab. cap. quo de incendiariis agitur ; & mterdicto de cloacis, AEdium appellatione omnes species aedificii contineri trad; tur. l. ID F. de incend. rura . niamst. l. I. in princ. deinde ait. F. ecloac. Sed & in tetdicto uti pollidetis verba Praetoris, , ad omnes res soli, quae possideri possunt, interpretatione trahuntur. l. I. in princ.43 ult. g. uti possia. In usu tamen, hic inquit ICt- , urbana assisicia ades , rustica te appellantur. Cicero in Topic. V fundi auctoritaM ιιennis esto: sit ergo A adium. Plinius lib. I 8. Nat. Hist. cap. 6. Neque fundus Hliam quarat , neque Hira fundum. V sta Sca- voti fundin carebat, Hlia lucussi, agro. A uoin genere. Censoria castigatio erat; Minus ara
422쪽
re, quam verrere. In censu villas omnes aedes
appellari scribit Varro. lib. de ling. tit. AEdes autem duobus constant, area seu solo, &ju- perficie. l. i . . f. de usucap. l. de rei vinael. 39. F. de legat. 2. UndE qui fundum excepto aedificio legat, non de siversie tantum, sed& de cogitasse intelligetur, sine quo aedificium state non potest. l. 81. 3. quifundum. Fritigat. I. Est autem superficies, omne quod supra terram est: qua proprer in praediis urbanis parietes & tecta; & rusticis arbores, herbae, frutices, superficiei adscribuntur. Area ci Area hie JCto est locus in urbe sine aedificio. Festo locus vacuus, quasi exaruerit, & non pol si quidquam generare. Varro aream vocat, ubi flumenta secta terantur, Marescant. ut accipitur in I. Mela. f. .sf. de alim. leg. l. . C. de servitut. Alciatus hic tradit aream rusticam esse, & metaphorice tantum in urbe dici; at eum Forcatulus dialog. I 6. Necyomantia. redarguit; cum toties JCti aream pro urbano loco , in quo domus aedificetur posuerint. Isin area F. de conae indeb.
LEX CCXII. planiti Lib. I. de Adusteriis. ΡMevaricatores φ eos appellamus,qui causam adversariis suis donant, &ex parte actoris in partem rei concedunt.
423쪽
in De. Titi de Verborum Signis. 37sdunt. a varicando b enim pravaricat
EXPLICATIO. Pravarisatores. a J Pravaricator a varia cando, id eli, transvei sum eundo dictus dupliciter in jure accipitur. Primo pravaricator dicitur is qui veras probationes & accusatio nes omittit, falsas probationes & rei defensiones admittit & colludit cum reo. LI. g. i. g. ad SC. Turpist. l. athletM. F. de his qui not. ins l. hae. Secundo pravaricator dicitur, Advocatus, qui corruptus est, & prodit caussam. Iste, si publico Judicio accusavit, I r. f. i. st deprava ris. arbitrio judicis extra ordinem: L 2.1feod. vel eadem poena publica afficitur, qua teneretur, si ipse in legem commisisset, qua reuSI Opter Praevaricationem absolutus est: t pen. Τeod. & praeterea fit infamis. l. F. eod. Dc extra ordinem punitur. d. I r. insin. non tamen fit infamis. l. 3. f. a. eum lseq. F. eod. Avaricando. bJ Varicari, me pravaricari, est distortis atque diductis pedibus in transversum varie ire. A tali incessit, vox praevaricari est deducta & in forum transsata teste Ulpiano hie. & Plinio 8. eap. 19. Ubi ibiquis, Arator, nisi incurum , praυaricatur ι inde translatum hoc crimen in forum: ibi itaque caveatur, ubi
inventum es. Gloss Vet. Cassiodorus lib. 6. Epist. 9. Raricatis gressibu , ni fallor, pro dolose JCtius tamen Ulpian. in L I.
424쪽
de pravaricat ex Labeone a varia concertati ne nomen tractum ait. Certe raris, dolosi appellantur. l. i. de dolo malo.
LEX CCXIII. Idem Lib. I. Remiarum.
C εὐηρ diem - significat incipere
deberi pecuniam. Henire Hem significat eum diem venis e , quo pecunia peti possit. Ubi pure quis stipulatus fuerit: & cessit, & venit dies. Ubi in diem e , cessit dies, sed nondum venit. Ubi sub conditione d , neque cessit, neque venu dies pendente adhuc
EXPLICATIO. Cedere diem. a J Cedere Hes dicitur, cum obligatio contracta est, & ex ea quod in obligationem deductum est, debetur. Venire diem, est aliquid amplius, nempe eum vel isse, diem quo quid non tantum debetur, sed & cum e fectu peti & exigi potest. Cedere obligationem, debitum: Ronire, petitionem & exactionem , respicit. Hoc explicat hic JCtus exemplis stipulationis purae, in diem, & sub conditione. De quibus singulis videamuS.
425쪽
in Dig. Tit. de Verborum Signis 3 77
manit diεs; id est, & res debetur & exigi confestim pdtest: cum nihil occurrat quod aesionem
moretur. l hac. l. eum qui. 4r. 3. I. l. tiber. homo. II 8 g. i. st g. Omms. 4. deverb. oblig. l. in omnibus. F. de div. rQ. jur. Praetor tamen , actione mota & debitore in jus vocato,
si is confiteatur debiti m & paratus sit solvere, judicium in eum non dabit, i ex judicatum.16. U. iudie. solvi. sed ad solvendum , s petit, ei terminum piae figet, & dab t. l. si debitori. it. F. dejii ic. illum puta ipsum , quem condemnatis dare solet. d. l. si debitori. ii. in M. Qui olim erat trig nta dierum, post ad bime- me, demum a Justiniano ad trimestre spatium, productus est. I 2 ct L C. de usur. rei. jud. Vbi in diem. cJ In stipulatione coniscepta quidem id est, res debetur, sed nondum venit; id est, nondum exigi potest; puta cum effectu : sic intestige. l. eerti. s. in D. princ. F da reb. cred. l. quoties. 24 1.
de ver. lib. l. existim. 98 i. h. liber homo. II 8. 3 I. g. omnis. 27. IV. de verb. obletat. l. 7.
. r. l. si in diem. I . F. quib. ex causi in posi. Obligatio enim , & ex illa obligatione competens actio, i cum juris sint, & proinde non suspendantur. in quam primum competit: sed solutio, i quae est facti, & proinde suspendi potest. ante tempus, in quod promissum ; peti
quidem potest, sed non cum effectu. Atque ita actio quae ex stipulatione in diem Aatur, ex ceptione eliditur. g. at si ita. 3. IV. de verb. oblig. 3 temporale . io. IV. de excεpt.
426쪽
378 ARN. CORVINI Comment. Vbi sub eonditione. dJ Stipuiatione sub conditione facta dies, pendente conditione, nec cessit, nec venit ; hoc est, res nec debetur, nec exigi potest. Quia cum conditionis ea sit natura ut actum suspendat & conditio dubia ipsum etiam contractum dubium faciat, atque adeo ex ea non obligatio, sed spes tantum obligationis esse postit; f. sub conditione. 4. Inst. de verb. oblig. ea deficiente, nihil intellig tur actum, existente contractus tum demum robur suum habete incipit. Conditionem autem hic intelli-ν mus proprie dictam. Quae enim certum est esse extituram, vel quae tempus praesens resipi-e id, pro pura habetur. I. si pupillus. g. r. ssis
im S alienum a est, quod nos aliisa ad debemus. -s suum est, quod alii nobis debent.
EXPLICATIO. AD alienum. aid ..Es omne nummorum p euniaeque genus significat; ut supra. l. etiam aureos. 139. F. hic. diximus. Hinc as alienum
habere, i ut Seneca l. s. debeη e. I . scribit dicitur, & qui aureos debet, & qui corium forma publica percussum, quale apud LacedemOhios suit, vel aliud quidliber, quod usum numeratae pecuniae praestet. 2Essuum, quod no- bis
427쪽
in Dig. Ti. de Herborum Signis 3 79
bis alii debent. Nostrum, rectius, etiam dicitur. Sic in aere nostro esse, pro in bonis nostris esse. I D E M g. II.
LAta culpa ' est nimia negligentia
id est, non intelligere, quod Omnes intelligunt.
EXPLICATIO. Lata culpa. aJ Id est, non curare, non intelligara, id quod omnes homines mortales curare solent atque intelligere. l. lata. 223. ins his. nimia securitas, μεγάλη ἀμελεια. i. pen. jurim facti ignor. . Summa negligentia prope dolus est. Sedulo, quas sine dolo Donatus in Terentium. vid. l. 226. ins hic.
LEX CCXIV. Marcianus Lib. I. Tublicorum fu-
cessario ob imus lege, more, imperiove ejus, qui jubendi habet potestatem.' T Ma autem proprie sun quae nulla necessitate juris, officii, sed sponte praestantur, quae si non praestentur, fulla
428쪽
38o ARN. CORVINI nulla reprehensio est: & si praestentur, plerumque laus inest. Sed in summa
in hoc ventum est; ut non quodcunque munus . id & donum accipiatur:
at quod donum fuerit, id munis recte
EXPLICATIO. Munm. a J Munm hic a Dono ita distinguit J Ccus, ut istud dicat ei Ie necessarium: hoc usIo voluntarium, sive spontaneum: quod facile intellectu est, si modo munera pro iis on ribus accipiamus, a quibus qui liberi sunt immunes appellantur. Lmunm. 18 F. hic ubi vide. Sic tamen sumta, donis nullo modo opponi possunt. Quod hic dicit. quodcunque munm , id , donum accipi; at, quod donum fue rit id munus recte dieitur ' Magnam habet difficultatem , inquit Hottomannus. Nam adeo inter se pugnant, ut alterum sit necessarium, alterum voluntarium ; Undὸ non facile quis dixerit generis inter se & speciei vicem, lut supra.
l. inter donum. I9 . ubi vide. F. hic voluit Ulia planusi posse praestare. Propterea videtur ei in verbo donum , & particulam Non loco suo motam & in alienum tranilatam esse: ut sic legendum sit. Sed in summa in hu venium est,
μι quotcunque munus id-donum accipiatur: at non qued donum fuerit, id etiam munm redicatur. Sed haec emendatio, quia omnium
429쪽
in Dig. Tit. de Verborum Signi f. 381
exemplarium fidei repugnat, non est recipienda. Praecipue cum commode JCti sententia explicari possit. Nempe ut dicamus eum dicere voluisse. Non omne munus donum tum modo significare, sed & onis si, ad nece listatem referatur ue s ad liberalitatem, munus, puta doni speciem. vide. l munm. I 8. Apr. hic. ibi. Giae axiom. I. ct l. inter donum. is F. f. eod.
Paulus Lib. Singulari ad Legem Fu
Potestatis verbo μ plura significal
tur: in persona magistratuum imperium b. in persona liberorum , patria potestas M. in persona servi , dominium. d. At cum agimus de noxae deditione cum eo qui servum non defendit: praesentis corporis copiam e facultatemque significamus. In lege Atinia in potestatem domini rem furtivam venisse videri, de sit ejus vindicandae potestatemfhabuerit, Sabinus & Cassius ajunt. .
EXPLICATIO. Potesatis verbo. aJ Potectatu variae sunt significationes, ex quibus quinque enumerantur. Quas Ordine enarrabimus. IN
430쪽
Imperium. bJ In persona magistratuum potestas significat Imperium; ἰ'F. deIursd Lysne visfiat ei qui in ps. l. i. V ad leg. Iut M est. puta merum; L sfri juris .lsolim. 6. F. de osse. Procons. I nemo. 7o. p. de div. reg Iur. Quodisie dichum quod per se subsistat, nec quicquam
Iutisdictionis in se complectatur. l. I. .sin. g. de Q. 6m cui manae 'urisdi est omnis gravior
facinoris animadversio. ut videre est ex eost. d.
I. I. L6. Ei I. 3 I F. de Q. Procons. l. 3. deIuri . Nam modica coercitio ad publicam disciplinam emendandam, sine qua vana est jurisdictio, Imperii non meri est. l. I. 3 An. l. ult. . . F. de Us e tu cui man Iuris . Imo inter-
. dum conjunguntur, Imperium, Potest , M g Iraim: Interdum separantur. Marcellinus lib. o. Histor. assi re gravi mercari publicas potestates. Plinius lib. 28. cap. 6. Hae inconsiliu
Ducum , potestatumquefieri. JCtus Ulpianus; Cum potuerit Im publicum invocate, , adire aliquem potestate preditum, qui utique eum vim pati prohibuisset. l. ult. A uod. mei. causs. Quid ΤΑpudJCtos nomen potestatu aliquando latiusquam Mag/ctraim patet. l. s. ad Leg. Iuc repet. l. eum qui. I 3. de jurisdict. Unde in veterum legum, SCtorum formulis conjunguntur, ut nihil in Lege desideretur. Sic in I. I. od quisque juris. ui Mus tum Potestatemve habebit;
In L accusare 8 de accusation. Alit propter Ma-gr stratum , potestatemve in qua agentes , sine fraude, in Ius evocari non possunt. Cicero in Rullum: de Lege Agraria. Orat. 2. Omnes potestates,