장음표시 사용
11쪽
Vcidimus, Livium voluisse mandare literis, quae profutura viderentur civibus, hominibus quaeque pro explorati veris ilibus, veris haberet voluisse igitur eundem Congerere quam plurima, unde iacile discemeretis excerperet maxime probabilia. Quomodo vero multitudinem tantam restimoni rum digerere, is tam diversis unam & convenientem speciem conficere sit aggressus, id jam videamus. IJ ii, qui generis totius humani res reserunt, distinguunt tempus fabulosum, heroicum historicum; sic itidem rerum Romanarum auctor in hoc populo non poterat non fabulosi tempora ab historicis distinguere. Quomodo igitur facta vere historica optime essent digerenda, vel qua arte ornanda, id Livium do cebat res ipsa, Graecorum exempla, palaestra rhetorica siquid regendo ingenio deesse videretur, id aequalium judicium, aevique Auguste elegantia facile addebant. In congestis erant omnino quam plurima, quae prudentiam auctorum rei in blicae testarentur, ut census, comitia, senatus, res militaris, plura. Harum rerum non tantum eae, quae adhuc Vigmbant, sed cuncta sere, quae unquam ob insignem prudentiam notabilia suissent, omnibus adhuc erant notissima Circa haec describenda non necessarium videri copiosi ut essent auctores Graecus quidem Graecis suis res Romanas co
piose, uti consectaeis constitutae essent ierdurassent, de scrip-
12쪽
scriptas daba Romanis quoque volupe erat, res suas a P sentes, exquet parris initiis sensim crestentes cognovisse. Ideo vel ptis obsoleta rerum, vel tempore ipso obscurata ita ob oculos lonere debebat auctor quasi quae quam maxime tum fierenti Fabulis titur inquinata si non omnibus, ratquam foedissimis expurganda erant, ne aequalibus Livii taediolarent; tenuia, exilia ita erant ornanda, ut delicatiorum lectorum mentes tenere possent. Inde est, quod legentes priivos Liviani operis libros facile dispicimus, illum voluisse prodere quasi tabulas aliquas pristini rerum status, quarum quaeque, ut priscum opus referret lineasin colores antiquitati convenientes quaeque res acciderit, quomodo inde nonntilla in morem abierint . id narrationi quas ut emblema quoddam inserere ratio illi videbatur In libris quinque primis origines rerum nobis expositas Videmus, quasi seriem aliquam tabularum in atrio quodam antiquo propositarum. sitis nescit e g., in rebus sacris plurina casibus quibusdam originem debuisse. Hinc in iis enarrandis, quae cum casus isti essent obliterati, omnino explicasse perdissicile erat, quam accurati uim se praebuit Non tantum, quando sacrorum quaevis pars oret instituta, indicavit, addiditque quae eorum manserint. sed etiam narrationem verisimillimam quomodo sacrum quodque esset ortum, quomodo auctoritatem uerit adeptum, dubjecit. Sic narratione satis copiosa ostendit, qui acciderit, mi Rom-lus una sacra peregrina inariorum Potitiorum si seperit. )Grammaticum aliquem satis habere posse putat, si ex vestigiis quibusdam paene obsoletis conjectura subtili exquisiverit, unde
nomina augurum, instrumentorumque, quae adhibuissent; unde ritus primum ortus esse tradatur. Livius vero lectores in rem praesentem, narrationem aliquam non tenuem verum copiosam contexendo, deducit DAugur signum, quo domgissime conspectum serebant oculi, animo finivit: Tum lituo in laevam manum translato, dextra in capite Numae imposita
13쪽
precatus est ita: tipiter patet, si fas est, tunc Numam Pinrepiti um Regem Romae esse, uti tu signa nobis certa a, clarassis Sic prima Iaminum, Vellatam, aliorii 4ωjecta mentio illi Idcum dah, haec instituta ita designandi, non ut quae saeta composita essent, sed ut ante oculos lecto.
Non satis habet. secialem omnino nominasse, ejusque ossicium indicasse, quum primum vetustissimi a Romanis icti foederis memoria esset injecta; sed quomodo tunc eunetia M. Valerio essent facta, quibusque verbis vicissim cuncti sci rent concepta, id interrogando, respondendo, preces iundem do quam maxime a priscis ipsis viris declarari voluit. Uti haeca pacis & foederum auctore Numa, essent constituta, scondidium inter Romulum c Numam ingenium Anci Marcii nostro occasionem dat, suis omnino coloribus fideliter consignandi, quae fuerint res repetendi, bellumque, quum non redderentur, indicendi ritus, habitus, actus quique, carmina, ubbus legatus quaeque testabatur bSic libroriim Sibyllinorum historiam contexit, lectisternii primum si si caulas, locum, omnemque formam i expedit; supplicationum magnificentiorem speciem usus occasione Ves rum captorum pingit il)Nec in originibus R0manis personarum, Iocorii sacroeaeum, rituum, numinum recentibus eremoniis colendorum,
mentionem injicere unquam omittit ii); nec in cursu rerum florentissmiarum vel gravissimarum unquam postea supersedet di indi
tri Sali duodecim, reum Palloris a Pavoris l. I. e. Rex saerificulus l. a. c. g. Mercurii aede l. a. e. Iupiter Feretrius I. . . . Moerin dotes l. I. c. go movendiale cerum L I. g. 3I.
14쪽
indicio, quae templa in discrimine vota, quae post victo
riam, quae ex praeda fuerint eis sta quibus igitur locis .eris urbs quovis tempore suerit auediis ornata. Ex quo tandem potius auctore mores in rebus domesticis, unde publica Romanorum instituta potius haurias, quam ex Livio Unde quis planius cuncta nasci, crescere, sensimque constitui videat, quam a nostro doetiis Nonne quasi cui omnibus, quae a quoquam desiderari possent, satisfaciendum soret, semper intentus apparet, ut suo vel alieno loco, ut primum occasionem foret nactus, talia sedulo insereret 8 Neque mirum quidem, eum illa, quae ad res publicas explicandas sacerent, accurate ex originibus deduxisse, e secundum sua quaeque incrementa explicasse, suoque quidem
loco ita tamen exposuisse, ut narrationi perpetuae intexeret '
Ut primum historiam scribere sibi in animum induxerat,
haec quidem ad historiae corpiis ut membra necessaria pertinere videbat. Quis enim originem tribunatus plebis ex rerum Romanarum contextu omitti posse, sibi fingeret Veruntamen haec, quae omnino reserenda erant, ita ubivis exposuit, ut
' Unde civium numerus auctus num ex peregrinis l. 2. c. 16. num ex dediticiis l. I. e. 38. an ex iis, qui serviciatem aliquando servierint l. a. e. s. Sme gentium patriciae, quae deinde mmores audirent I. I. e. 3s: qui primores equestris gradus i. a. c. I. qui in novum senatuni lecti Meonscripti. in clarissimarum gentium futa fere exsequi velle videtur l. I. e. 34. L a. e. o. e. Io. l. 6. e. 2ο tuu quae coniniorum instituta I. g. e. quae elasessum, centuriarum I. I. c. a. Mejustitit origo l. 3. e. s. duomodo rex secundus A post eum alii, inte=rete errato, patribus auctoribus praeeuntibus, tuerint creati l. a. e. 37. Qui duumviri perduellianis l. l. c. 26. ad
quodque judicium fuerint adhibiti quae magistratuum petendoriun ratiol. 4. e. s. Censori primum contemtior, tum sensim gravis majestatis plenus magistratus Ι. . . it. l. I. c. 31. Praefecti urbis antiqua sane, sed a necessitate fere selum repetita potestas l. 3. c. 3. Aedile curulo I. 6. e. a. Iuris jurandi, seramenti magna ct incla quasi obligatio l. a. c. et s. quomodo congiario primum tentatae pleuis mentes l. s. c. 7. tui sit, quum patres auctores fiant udieiorum a plebe exspe lando ma a. e. II. tuae
Tatio comitiorum l. a. c. a. c. s . Senatusconsultorum gravissimorum l. 3. g. 4. legaem l. a. c. I. l. 6. c. 36 37. M.
15쪽
qui historicum se,. non descriptorem rerum inter cives constitutarum esse meminisset. Digna, quin necessaria quae essent scitu, quaeve ad Livii memoriam perduraverint, intelligere si
velis, omnia quidem apud Larium reperies, ita tamen operi imdita ut nescias, an non suaviter narrando voluptati lectoris magis,
quam commodis ejusdem servire voluerit fideliter docendo lQuam multa porro in rebus privatisis tenuiorum sere Vita orta, etiam si postmodo viventibus notissima suerint, sibi tamen in historiam recipienda duxit Nonne Dionysiu aliquis Halicarnassensis modo stuca argumenta disquisitionibus, nonne Plutarchus quaestionibus suis Romanis pauciora sibi a Livio imtegra esse relicta repererint nonne hic sere, si quid novum, inatae iam Livio, proferre vellet, ad rarisiuna quaeque, vel adeo dubia sibi coniugiendum esse vidit ΘLivius non alienum a re dignitateque auctoris rerum ducit, vocabula ipsi antiqua Mabstrusia exsequi. Unde sessu nomen nuptialis facta sit vox. Unde nomen Egerio indi. tum η ). Vocabuli lectisterni ratio, perque ejus ritus religionem danistitatem vel privatorum mores mitigari solitos Qui primus e patribus popularis merito suerit appellatus e Sic vocabulorum multorum, sic proverbialium di stionum, quae res priscas designant, ubicunque sere rationem reddere amat it Ut omittam, quae de animi sensibus, moribus, quae de rationibus, quas singuli quique in agendo fuerint sequuti, ut auctor rerum, quem nos pragmaticum dicimus, ubivis recen
II. I. e. 9. I. I. e. 34. I i. s. e. 3.
lit Exemplum ex antiquissimis temporibus unum alterumve exeitasse sufficiat I. I. c. 6. quid Romulum mo fit. l. I. e. Io. Quid populus mulsita erit,
16쪽
Quid dicemus de urbis ipsius descriptione Nonne quasi
tabulam quandam primae urbis, aediumque areae delineat,
ostenditque, qua ope sensu urbs magnificentior fuerit sacta, quovis clivo auctior n
Tum ut ex cineribus, tumultuario quasi opore elata, surrexerit. Nonne ex illius consignatione cognoscimus,
quando campo infra urbem nomen riam addita quae prima pomoerii ratio, quomodo tum prolatum quae cloacarum exstructio, quae postea subdueliones, flexus f qui circi primus locus, quis deinde Maximus, Flaminius restquae Capitolii, aliorumque templorum magnifieentia fit quae carceris construendi necessitas ciatio illi Sic non tantum per splendidas magnificas, pro istius aevi ratione, urbis
partes, utut nascerentur, etflorem deducere amat; sed narrationi fidem faeit, picturaque simul ejus partis, ubi quidque in urbe acciderit, lectoris imaginationi subvenit, vel quae aliis ignobilia, contemnenda viderentur, vocabulis propriis, regionum circumscriptionibus pristinis cuncta designat. Martii populi dum fata exponit, fas esse ducit, ea prae aliis a. nibus accurate proponere, quae ad rem militarem per. tinent Conscriptionem, hy exercitus sorinam, equitum
int l. I. e. 33. a Si prata laniinia l. 3. Ἀ4. lector eonspicienda dantur habitatio regis ad
17쪽
μ munia & praemia, quando 'pendia primum meruerint milites, quando primum sub tentcniis, inque hibernis castris degerint inae post victoriam praemi; militum, quaeve imperatoris, manubiae, spolia opima, ovatio, triumphus, honos habitus pro magnitudine victoriae. Rem militarem a se quam maxime iri repetitum, eamque sibi industria id singillari consignandam esse, ita ut lecto ribus ob oculos quas sit ponenda, id jamjam ad sciibem dum aggressum sibi in animum induxisse iacile concedemus. Quis enim est, quin re militari sere stetisse rem Romanam intempestatibus, a finitimis bellicosissimis gentibus, nationibus contra urbem per quatuor prima saecula excitatis. Non mirum igitur, si per eadem saecula nihil intactum relinquit, quod nascens, sere jam adultum militare robur commorustret. Non mirum, si non tantum designando singula, sed etiam exestando eminentissima quaeque, suis quaeque coloribus insigniendo, rem totam omnium ob Oculos ponit. Neque in descriptione harum rerum circa id temporis substitit, quo cuncta jam formam constantem nacta viderentur: sed hanc rei Romanae partem per Omnia saecula sic exegit, ut
cui ne ulli quidem alii parti tot quasi imagines dandae viderentur il . , Circa
I l. a. e. ora . . e. ω. I. s. c. a. ' L . c. m. I. 3. . .. . . Q 32.
n Unde primum armaturam desimnserint, qua ratione postea mutaverint. Si quando ab elei constituto ordine discesseritat; quid quisqii iniperator. quid bellum quodque addiderit receptae militiae legi quid es hoste novo didieerint, ad quae mutanda novis aggladiendi ve sese tutandi inibus existernorum suerint coacti. Hi eunctis consignandis non levi aliqua opera est defunctus sed ut suum praecipue munus cum fide, ct plerumque etiam docte est exsequutus. Numidarum equitum pugnandi rationem depictam dedit 1. 34. c. II.-Vallorum, qualia Romanis, qualia a Macedonibus e struerentur, diserimen l. 33. e. I. Novam instruendi, ct excitandi Romani exercitus legem a GallogrMeorum pugna ct impetu ortam l. 38. e. ai. Funis
18쪽
Circa alias omnes res describendas, quae quidem ad p* nia quatuor rerum Romanarum saecula, Vel quae adit ili tutam a Gallorum incendio urbem pertinent, propriam quasi desis'. bendi rationem, vel pingendi quasi artem adhibet. Ipse misit, se rebus istis priscis, nimiaque verustate bycuris, id debere, ut quum literis non posset, mente cingenio Ionge munitior &. instructior ad istas accederet, quam quidem ad clariora postea certioraque colligenda Ceolasignanda sese accingeret. In priscis rebus, ex tanto intervallo dispiciendis protrahendis
conjectura opus erat. Inveniendi adeo quasi acumen hic necessarium videri. In exponendis vero ingenio multum dare, lectorum naturam sequi, desideriis istorum exornando, varian 'do, utendo vivis quidem etiamsi obsoletioribus coloribus seris. sacere debebat longe aliter itaque primos quinque libros eonstitutos videmus. Primum, quae ipse non ex fida iterarum, quae nullaetum essent, memoria repetere posset, ea ex vestigiis quibusdam, quae tempora antecedentia testarentur ex traditione quadam perpetua, ac si cum rerum hominum natura comgrueret, satis gravi augurabatur. Tum meditationis acumen
judicii rectam rationem adhibuit, ut qualia esse debuissent,
Caussas sane, cur quidque consilium captum, quidque sic patratum uerit, nullae literae, nulla memoria servarant. a. turam hominum, rerumque respiciens, talia multa subjecit, quoniam nec me istis credi posse res tam obscurae viderentur,
Quod Romulus memorari possit, ut qui ulci cendi magis qiuam praedae studio fuerit grassatus, id sibi suaeque conjecturae debet
datorum Achaeorum levia ertamina I. 38. e. sty Poliorcetitam Roman rum artem in ejorem oppugnatione deseriptam dederat jam longe aliam artis plus desiderantem rationem modo in Syraciisarum obsidione, modo in belli eum aeedonibus ae Graecis dat explieliam l. 44. e. 9. l. 6. I.
19쪽
Livius ' Si Livii judicla vel ingenio credinitis, ut . . Inam putasse, in civitate bellicosa plures Romuli, quam Numae similes reges fore η h. Livius sibi fingit, δε nobis producit
Tarquinium, virum cetera egregium, quem eadem, quam in etiam regnantem uerit secura ambitio. '' Non seste ab Hordeonio aliquo acceperat sed internis tantum sensibus perceperat Livius, jam diu ante quam expelleretur Tarquinius, clam quosdam musitantes, mox Dulgo eum superbum appellasse '' ' Sic iterum, quid pectora priscorum virorum stimulare, quid tardare potuerit, ex rerum natura colligit, tum, quasi illa per memoriam literarum accipere potuerit, consignat erat ines, natis quidem ad credendum animis, tamen nisi lassiis deprehensis, ceteν vana existi,naturi. N Sic conssilia celata, rationes, quibus 1 quisque suisse agitatum vel retardatum, sibi sere ipsi, nedum milibus negasset, resignat; tectum conficiendi negotii modum quam faepissime aperit circa origines rerum Ro
manarum Mediam duci ingenium, V ut jus tentari patientiam
pronum, tentatam contemni tutum oret.
Sic temporibus raronainibus, quorum obscura tantum ad ipsum aequalesque pervenerat memoria, lucemin fidem addit, dum naturalem ubivis narrationis ductum servat, ita ut nemini dubia nascantur, ill num res ita se dare potuerint.
Pro ' l. I. e. Is l. g. c. et l. I. I. 'η M. I. c. o. 1 l. I. c. II. it M. I. c. 32. iiD Causiis adduntur tu populus Romulo sibi erepto, regem voluerit t. r. c. I 6 cut carcer silerit structus I. I. e. 33. tuomodo nobilitatis opinio indeque anibitio in novo populo orta I. I. α 34. cur L. Junius Brutus contemtu littus esse voluerit, tutusque fuerit I. I. c. 36. cur Lucretia dum peccato se absolvat, supplicio in seipsam grassetur I. I. c. 38. Numen aliquod fortuna populi Romani circa matrimonia principum l. I. c. 46 circa ingemni varietatem A vitae diuturnitasti regum Romanorum vigilaverat l. a. a.
20쪽
Probabilem sic ubivis narrationem praestat. Idem tamen ea ipsa arte, quod interiora animorum simul cum externis rebus pingit, priscis temporibus aliquem simul addit ornatum. Steludi pinguntur a Romulo finitimis dati, sic raptus Sabinarum Sic decertatio Horatiorum xuriatiorum deritiae eam sequuntur, Horatii caussa Romae ista, Alba Longa destructa. Supplicium Juniorum L. Junii filiorum. Obsem Romanorum castra i Se ipsum tamen superasse vide tur narrando vel pingendo potius Fabiorum prosectionem ex urbe; fi urbis Romae expugnationem. Si ubivis quidem
in rem praesentem lectorem deducere studet, ita ut interesse rebus, quae quam maxime fiant, videatur hic tamen novis quas coloribus usum reperiemus. κ' Facile vero, si haec cum rerum, quae postea memorandae erant, enarratione compararis, intelliges, Livium circa antiquissima tempora longe abstinentiorem modestiorem fuisse. Ita non omnes ornatus, quos pos et addidit, sed eas modo lineas, eos colores rebus priscis dedit, nulla recentis aevi luce assus ut nequaquam impedirent, quo minus origines rerum Romanarum omnibus scite quidem commode descriptae viderentur, priscae tamen ejusque Omnino temporis ess,
Nam in descriptionibus suis. inque narrando imaginem antiquitatis, ut redderet, ea illi prima sere lex videbatur.
' l. a. e. s. ii l. a. e. 49. rit Iterui sit gularem omnino ingendi' voluntatem Martem prae se seridum Tulliam ejusque in illa Romana Vere tragica scelera l. r. e. 46. ite rum, quum Lucretiae, tum, quum liginiae assim l. 3. e. o. seqq. narrat. in quas tabulas tristoricas postea regrediemur.