장음표시 사용
61쪽
iudicibus insidiantur: ut queritur Iustini an .in ii. constit.C.f. sed Lix , Sed his inueteratis Labyrinthis Deo dante cxtricatis, & lingulis Euius materiae legibus cad legalis aequitatis gnomonem nobis peculiarem excussis,& in unam reduetis veram,breuem & dilucidam boni & aequi consonantiam reliquis totius legitimi operis partibus co muniq; sensui,& rerum experientiae consentaneam:tum huius materiae ubertas & utilitas prompta erit, ac parabilis in consulendo & iudicando, nec aliter discetur in scholis, ubi nostra tradentur,vel legeny tur,quam futura sit usui in praxi,in Foro,&Reipu.' Vt aulcm quatri dxii , brcuius & starius deflangamur, non incipiemus ab ingressii, cxtrica- Meth, tione & profligatione Labyrinthorum, uti secimus in priore Labydi. rintho,deco quod interest. Illic unum praecipue caput, hic pro uno septem: illic satis erat paucis & breuibus captis. Octo genera intricationum cnum crare: & extricare, hic vero crumpunt ultra quadraginta, quae vix iusto volumine singulatim excuterentur:priusque ota
ruerentur legentium ingenia,quam dimidium viae ad umbilicum, &decisionem materis emansum essetὶIncipiemus igitur a noua & ana 1 lytica nostra interpretatione. l. 2. q. & l. stipulationes non diuiduntur, deinde congruas quaestiones subiici cinus,& tam clara, faci- lliq; methodo cuncta modcrabimur,ut non prius ingcessus, quam exitus tot Labyrinthorum sentiatur.
E x t secuda duas & pr cipuas stipulationum,seu
potius obligationum omnium diuisionem tradit. Nec enim to tus hie tit.de verborum obligationibus,intelli gendus est de nuda stipulatione in abstracto, quasi idea de ver. quadam ut ineptus ille criticus,qui gramaticali supercilio censebat oblis, hunc tit.de voeb. obligatione singulariter inscribendum: sed destipulatione habente causam,& subiectum idoneum,sive contractum, siue distractum,N ut ita loquar in concreto, alias inefficax esset.l. 2. I. circa dedol .mal .except.inuenis enim sunt stipulationes non solum ad nudas informandas, sed etiam ad corroborandas quaslibet, vel nominatas conuentiones.l. stipulationiim .f.c5uentionales, infra eodem. Institu .de inutil. stipui. in princ. Postquam igitur Iurisco fultus.in l .i. satis disseruit de qui ditate, rina & conceptione si pu-3 lationis,l duas hic uniuersales,& aeque principales diuisiones subiicit. Prima,quod quaedam in dando, quaedam in faciendo. Secunda, , νε-
62쪽
quaedam diuiditae, quaedam indiuiduae. Et hanc utpote subtiliorem altiorisq; discussionis o latius prosequitur,non insistendo in priori, uisioes t pote per se,vel ex sensu communi nota. Prior respicit non causam stipula offectivam, vel formalem de quibus .in d. l.i.& que proprie saltem in 'μμ simplicibus non recipiunt diuisionem, sed causam materialem stipulationis, siue subiectum ipsum,& contentum. Posterior quam V ldari. si .hic.nu. I. male facit subdiuisionem prioris) respicit effectu,
executionem,uel implementum. tex. in l. in executione. in princ. in
sta eo.& in l. stipulationes non diuiduntur. infra ibi. horum enim divisio corrumpit stipulationem,idest, non implet, siue impedit implementum & effectu ira, ut recte exponit Bart. ibi. col.j. Sunt autem quatuor aliae,& ad hunc tractatum non necessariae diuisiones stipulationum, ut latius docui in lectione Dolana anno I FI 6. quo remitto . Nunc enim necessaria duntaxat ad hanc satis exuberantem Di uidui & Indi uidui materiam tradam . t Circa primam recte docent Accur.&Docto. sub facto comprehendi non fieri, ut in l. faccro, deverb.sgn. l.qui non facit.de reg. iur. l. si quis non maior. C. de transac. l.qui liberos.de ritu nup. inst. de nuD.f. si uxor. in fine. l. in fraudem. supra quae in fraud. cred.& alibi passim . unde qui tenctur caue re ob euictionem suo facto contingentem, ut in I. si quis a multis. in s. supra de noxalibus act. in l.ij.in princip. de haereditate, vel actio. vendita. in i .cum mihi.de edi litio edict. tenetur etiam de non secto, vel neglecto:& hoc tacite inest in cautione, vel repromissione de faecto suo tantum. l. redhibere. .i. de aedilit. edict. l. creditor. & ibi Bar. supra de pign. actio. Et vcndes rem omphytcuticam, ita ut no teneatur de euictionc,nis de suo facto tantum,nihilominus tenetur, si res incitur ex eo,quod venditor non soluerat canonem. Et pariter re oe docent, sub simplicibus dandi & faciendi, comprehendi mixtas ct dando,& faciendo sinu l,ut in I. veteris.C.de contrah. & com mit. mp.l .cum seruus.de cond.&dcm. l. non solum. Lis qui .de tui.& cu.rat.dat.ab his .in princ.Sed minime laudare positura operosam curio statem Doctor.qui supcr hoc principio,iam multas extraneas qilq-stioncs cpraecipue Ludovic.Roma. hic, per undecim col. congesse runt,& prolixe disputaucrunt:quaru tamen dccisio ex hac lego quae ctiam ad hoc minime tcndit haberi nequit,sed ab aliis subiccto cuique themati congruis legibus, una cum legali aequitate petenda cst, quare superuacuis illis,& παρερχewomissis,&ad sua loca relegatis, ea latum prosequcdo, que ad rc immediare faciut, i Dico primo verbum,facienda, hic non accipitur generalissime, ut in l. 'verbum frcere.deverb. sign.int .insacto. inrtaqc.de condit.& demonst. oppozu . I A 3 nitur
63쪽
nitur enim dationi,ideo contrahitur ad simplicem factionem, ops rationcm,vel cessationem, siue momentaneam, ut nuda traditi O,siue successivam, ut opera,& ita passim in iure haec duo verba,dare& Ω-cere, tanquam duo genera omnium quae in obligatione, vel alia quacunque dispositionem deduci possunt, accipiuntur, ut in desiniti ne stipulationis,infra eod. l. 3.g. stipulatio. & in l. si a colono . infra cod. l.& vno.3.j.de accepti l .in l. si ei cui.l.cum ita.deliberat. lega .l. i.in princ.supra ut legat. scis fidei comm . nom. caueat. l. veteris.C.de contra.& commit.stipui. Inst.de actio.f.omnium .f. appellamus. cu8 similibus .i Secundo quod verbum, facere,ctiam ita restrictum,latius est datione, ut infra cod. num. Iq. Et insupersi per se simpliciter, &generaliter accipiatur,stat etiam proprie pro quouis citentu,& tunc etiam dationem ex proprietate verbi comprehcdit. tex. in I. in facto in princ.de condit.& de inon str.ubi conditiones in facto consistentes trifariam diuiduntur,videlicet ut quid detur,ut quid sat sub quibus non dari,& non scri continentur,& tertia species in citcntu, si quid contingat,vel non contingat,ut etiam ait tex. in I. verbum facere omnem omnino faciendi causa complectitur. hiendi, numerandi, iudicandi,ambulandi. infra de verb. sign. Et hoc modo etiam proprie genus est, tam ad simplex factum, siue momentancum, siue sue cessivum, siue transiens tantum quod Latini Grammatici dicunt agere,Grsci πρατιειν siue in opus speciscit in exies,quod Latini Gramati ci dicunt facere, quasi rci faciem quandam Graeci ποι dicunt: t tradit Varro de lingua Lat. lib.v. quam ad dationem, & ad omne
bum facere .de verb. sign.& d. l. in facto .de condit.& demonstr .ut qupro sertur absolute, non per differentiam ad dationem, & sub ea appellatione datio,non minus quam nuda traditio, vere de proprie species faciendi est,& verum factum generalissime sumptum, quem ad dum contractus,& eorum executiones,& quaecunque actiones, seu gestiones sunt facti .l. consilio. in s. de curat. furio. Quisquis enim dat,aut obligationcm dandi contrahit,vel contractam cedit,aliquids facit.Sed hoc generalissimo modo non capitur hic,ut dixit ideo pro intellectu huius tex.dc ad aequi uocationes vitandas diligenter aduertendum cst ad ptat satam oppositionis relationem, alioquin factum varie in iure accipitur, prout ad aliud atque aliud opponitur, & resertur,ut primo quando opponitur dictis, aut v crbis. I. aut satia. in princ. de poenis. l. si tamen. et cui. de aedit. edict. c. dilccti. extra de appel.& in prin.Actorum Apostolorum beati Lucae, quod est nimis remotum a materia nostra:in qua quandoque, di secundo non opponitur
64쪽
nitur dationi,quae contractior est, sed iuri: ius autem poli semum est,& varie capitur.l.vit. II .de iust . iure. Sed e re nata , materi ave subie-I o cta propium est intelligere qualiter accipiatur. 1 Vnde factum qua-doque opponitur iuri legis ciuilis & positiuae. ut supra de pactis. l.si
unus .f. pactus ne peteret.ibi,quia in stipulationibus ius continetur: in factis factum versatur,idest, stipulatio habet vim, fomentum & effectuin datum a iure ciuili,quo fit, ut etiam praecedentem obligationem & actionem ipso iure tollat. sed pactum nudum non corroboratur a iure ciuili, sed relinquitur in suis terminis, & intra meri facti cancellos, ut recte tradit Alciat.in l.quinq; pedum .ad sn. C. filii .regund.quae est genuina expositio,ad quam etiam se refert Alci. in additionibus posterioris editionis paradox. lib.i.c. vlt. Vbi tantum exposuerat ius,idest,actionem,factum,idest, exceptionem, quae no est falsa, sed imperfecta declaratio,non enim .in d. f. pactus. de virtute
agendi quaeritur, sed de virtute priorem obligationem di actionemri ipso iure perimendi . t Quandoque & tertio factum opponitur iuri non legis, sed iuri formato competenti cuiuis priuato, ut ius posscssionis,vel usus fructus dominij,vel hypothecae, ut in l. stipulatio ista 1 Mhabere licere. s.lii qui . infra eodem. ibi non enim factum, sed ius in latio iahac stipulatione versatur, idest,ea stipulatio non solii id ambit,quod sta.g.hi est meri & nudi facti extimi, quod seruo competere potest, ut nuda 'M. ' detentio, vel simplex transitus per fundum: sed etiam id quod est tu. - 'φ' ris, ut possessio ciuilis, dominium, ususfructus,seruitus itineris: itaq; valet stipulatio secundum capacitatem personae, cui sit,& ad quam limitatur: ut ibi,& in l. quod dicitur. ij. infra eod.& in I. sed cum factu. Inst.de stipula .seruor.quae iura debent ita planc,& sine scrupulo intelligi.Non est ergo absurdum,quod ea stipulatio sit facti .d.l.stipu- Iatio ista. in princ.& sic in faciendo consistat, ut hic , & tamcn verba iuris contineat,& ius in ea versetur.d .f. hi qui . quia eo quod non cosistit in dando,hoc est,non obligat,nec competit ad dandum , vel ad aliquod ius nouum transferendum:eo inquam ipso consistit in facie do spectat ad secundum membrum huius diuisionis, siue obliget ad nudum factum omni iure destitutum,ut ad nudam detentionem, vel pacictiam personalem transeundi, vel commeandi, de quo in d. f. sed cum factum.& in I.quod dicitur ii .infra cois.siue obliget ad factum habens iuris effectum,ut ad veram possessionem, siue ad factucocernens ius formatum,puta ut habere liceat iure,& nomine usus-
fructus, vel seruitutis praedialis,vel domini j,vel hypothecae, vel seu-i 2 di: idem de similibus. t Quandoque & quarto opponitur dationi aufirmative,& est materia nostra,& ita capitur hic: ubi quamuis obliga
65쪽
tio faciendi latius pateat: tamen datio propter excellentiam i n haediuisione praeponitur: est enim uni uoca , factum autem analogum, cui terminis in schola diu usitatis utar & signanterrestrinxi primum diuisionis membrum ad dationem afficinatiuam: quia omnia praeter
illam in secundo videlicet faciendi membro includuntur , de sienon dare, non facere,& quod uis aliud, quam dare, siue factum in m ntaneum, ut traditio,siue successivum, ut opera, gestio negotio rum, siue affirmativum,iit hic, siue negat tuum, ut g. ite di si in facto. infra cad. l. S l. in illa stipulatione. infra cod. sic qui non iacit respe ctu faciendi, facere, id est, contrafaccre dicitur. l.qui non facit.de re gu. iur. silue factum sit transiens tant im,ut nuda opera, siue ctiam in opus specificum exiens:ut factio domus, uestis,uel ualis. ut supra eo.
.7.Vlterius aduerte,qudd idem rectius potest dici datio, ta factsi diu criis respectibus. ut in l. lui haeredi, in prin. de condit.&'dcmon. ubi si quis instituit seruum Titij haeredem sutim,& legauit Scio fundum, si decem daret heredi instituto,uel si inpliciter, si daret lis redi, non potest dare Titio domino serui, nec hoc faciendo impleret conditionem, sed omnino dare debet dicto seruo . Idem libero haercile instituto legauit Scio, si decem darct seruo Titij: quia inquit text.)quae facti sunt non transeunt ad dominum.Scd rogo,quod legatum, quae obligatio magis esse potest dandi, quam de dandis decem, nee cnim in d. l. qui heredi,ucrbum, dare,accipitur pro simplici traditi
ne,numeratione, uel abdicatione, ut capitur in l. Maelitus, eo .lit. scd
accipitur etiam pro datione Ruia id agitur, non ut dominium abditacetur, sed ut in alium trafferatur.& cum effectu acquiratur. Respod. etiam in datione quantumuis momentanea & praecisa sunt duo, uidelicet traditio,seu numeratio rcalis,quae fit, seu facienda cst tali servo:& ipsa translatio domini j N acquisitio , quae fit domino serui, sadhuc est seruus,uel ipsemet, si iam uel die cedente factus cst liber. l. si post diem .in sin. supra quando dies lega .cedit. Itaque ad implendam dictam conditioncm non sufficit facere secundum, sed incipiudum est a primo quia factum scilicet ad personam limitatam non potest transire ad alium,& ita dict. lex qui hercdi. intelligitur, cuius non erat inanis, sed in usu communi utilis,& seria dispostio . Quid enim si seruus ille statu liber erat, uel expectans libertatem, si parem summam daret domino, uel alij: ucis peculium dominicum usq; ad
tantam summam auxiliet, & ca contemplaticinc sic conepta suerit
ea conditio, quae qua inuis sit faciendi & dandi, tamen non est mixta: quia quod sit faciendi de dandi, contingit propter diliersos, S separatos respectus: quare ut dicemus infra eod. nu. 3S .nu.37,S Tu.qs. in
66쪽
fin. quod si seruus ille prius fiat liber,quam conditio impleatur, tunc ea conditio cst dandi,&non facti: utpote cessante ratione respectu ficiendi:& sic quidquid dicant Docto .in d. l. lui haeredi.& in l. Me
uius. eod. tit. etiam conditiones voluntariae facti externi reguntur a tsne verisimiliter intento. l .in condi tionibus . in princi p. supra de coi 3 dit.& demonst.t Ex praedictis nullo negotio soluitur quaestio apud doetores intricata & controuersa, an stipulatio sit iuris vel facti : de Stipu- qua per eos in rubrica,&in l. i. in princ. suyracod.& int j. g. adipiscinxit r.ubi Ias .col. vlt. supra de acquir. poslcisio. aliis tenentibus quod . isit iuris,p d. f. pactus ne peteret, aliis distinguetibus, ut quatenus est iis. in scri sit lacti. l. v.9. stipulatio. infra cod. sed quatenus in essedcdu et a sit iuris, quae crebrior est, & vulgo plautibilior sentcntia. Aliis contendentibus quod indistincte lit facti, etiam post contractum perfectum. Vt Hierony. Butigella supra cod. Lj.nti. 77. & haec simpliciter & proprie loquendo vcrior. l. l consilio in fin .aut enim ius ac cipitur pro ipsa arte boni de aequi, seu decisione N interpretatione iuris .ut in l.jcin princ. de iust. de iure.& certum cst itipulationem, &omnia negotia esie facti: tuit c enim factuna generalissimo, ut dictu inest, accipitur: aut vero factu strictius assumitur ad dilferct iam actus, in quo ius specialiter disponit,& tunc stipulatio viderctur esse iuris. d.f. pactus ne peteret. sed eadem via testamenta & omnes cotractus parientes adtionern cstent iuris, contra d.l .consilio, in ii. Cum ergo nullus alius textus probet esse iuris, &ssensus communis urgeat elle . iacti, de tex .in d.f.paetus. non dicat stipulationem este ius, sed in caius contineri, hoc est adhaerere, & indidem oriri aliquod ius, quod bnon oritur ex nudo pacto, standum est ultimae sentcntiae, ut etiam tatigi in lectione Tubinges super Glo.j. d.I.;. Ecce iam superasti plures spinosas intricationes super illa quaestione, an stipulatio sit iuris, vel facti:& super intellectu d I. pactus.& d. g. hi qui . Et haec latis deIq verbo faciendi .i Verbum autem, dandi, non accipitur hic pro donatione, quae est actus liberalitatis, quae consistit siue in dando, siue in Dare. faciendo liberaliter: ut si quis animo donandi fundum alienum colat, vcl aliud operetur, intercedat, vel precarium usum domus,vel simplicem detentionem, aut cliam possessionem donci, aut simplicem dilationem soluendi gratis concedat, haec omnia S similia ii natio sunt, laci non datio. l.in aedibus. l.qui fundum ali cnum. l .ut mihi donares .de dona.l.j.de precar.l. itiinetiam . de calumniato. sed opiponitur facto vel omissioni,& sic stat pro actu,quo aliquis accipi cu ris sit: puta pro ii astatione domini j rei corporalis, vel incorporalis I te sumpto dominio .f. sic itaque . inst. de actio .l.Vbi autem non apparet.
67쪽
paret.*.vit.insta eod. l.iij. in sin. si usust.pet.I. vlt. ibi,usus fructus daationem.C.de rebus alien .non alien .siue gratis & liberaliter fiat, siue non,siue perpetuo,siue ad tempus detur: ut si quis promissit mutua a s re.l.si poenam .infra eod.l Quandoque tamen verbum, dare, & iam facere comprchendit: sed id no vi sua, sed ut tacitae repetitionis &causa compendi j: ut in l.si a colono.vers. quam quod dari iam opo te t. infra eod. Ideo in significatione non debet id computari.Quidquid autem omnium,quae in obligatione deduci possunt,extra dationem est, sub altero faciendi membro,continetur etiam non dare,vel non alienare:vt in I .ult.C.de rebus alien . non alien . l. vlt. C. de pact. inter empl.& uend.I.ea lege.C.de cond.ob causam. l. si ita quis . .ea I 6 lege .de uerb.oblig.t Imo etiam darc quando non est dandum creditori,sed tertio.l. liber homo. ij. infra eo. quia respectu crcditoris magis uidetur obligatio faciendi. ut infra eod. nume. I 8. metimur enim obligationem ex parte creditoris . unde licet debitor teneatur dare,
non sussicit,ut sit proprie obligatio dandi,nili ipsemet croditori d dum sit. Cum autem dandum est tertio, etiam obligatio certi dandi, respectu creditoris magis dicitur faci edi.Mcra ergo & propria obligatio dandi est, qua ipsi mei creditori datio debetur. Porro sub si inplicibus mixtu intelligitur & sic absolutissima est haec diuisio,quid 7 quid λεπτολογοι quidam digladientur. t Vt autem singulorum diuidentium membrorum, & mixtorum exempla, quatenus ad rectam doctrinam necessaria sunt,tradam, simplex obligatio dandi dicitur, quoties dare duntaxat est principaliter in obligatione,ut cum debetur centum,uel fundus, aut equus.Licet enim etiam factum traditionis debeatur,ita ut etiam iure actionis ueniat,ut dixi super t. corruptionem .nu. II .cum seq.C.de usu fr. tamen quia non uenit propter se, nec principaliter, sed accessorie propter dationem, non alterat smplicem qualitatem & naturam obligationis dandi,nec facit cammixtam,per tex .in l.ubi autem non apparet.f.ult.infra eod.l. haeres meus. in princ. supra de Icg. iij. & alioquin non esset dabilis mera &simplex obligatio dandi.Amplio enim si partes usae sint uerbo, retadendi,uel alio nudum factum sonante, dummodo de mente cosset, ut ueniat datio,quia haec principalis censetur.tex.in d. l. hqres meus. in princ.ex quo res erat disponentis, in tex.ibi,seruum meum reddere, uel, seruum meum reddito, & sic intelligitur dare uel dato, secus s loquebatur de rcddendo commodato, uel deposto, uel etiam de re sua, sed in consequentiam ucditionis, quia uerba intelliguntur ex causis dicendi .cap .intelligentia. extra de uerb. sign.l. non codicillu.& ibi Iason. C.detesta. Accipe duo ex ipsis textibus legum exempla
68쪽
cum noua eorum explicatione.Primum in I. ut margaritam. in I. si seruus legatus.de leg.3.ubi legatum incipit & finitur in verbis faciendi, ibi, committo, Ut margaritam, quam tibi pignori dedi, vendas, &ibi ,restituas; Et tamen quidquid dicant Alex. in t .stipulationes non diuidutur.col .vj.&alij infra cod.esse legatum faciendi legatum est dandi,& in totum diuiduum. Quia factum illud monactaneum non est propter se, sed propter dationcm perpetuam , videlicet ut super- ualentia pignoris detur legatariae:quo etiam ab initio facto statim sequitur liberatio, quia cclio actionum, ad quam ibi tenetur haeres, noest faciendi, sed dationis diuiduae . Secundum exemplum in l.Titia
Scio. in princ.de legat. ij. ibi,tesseram frumentariam coparari. Quod enim sit obligatio dandi,tex .in l. mortuo. .j. ibi, nam cui tessera, vel militia legatur,aestimatio videtur legata, Accursus utrobique, & in l.sed& si .f.si libertis tesseram, putat esse corbem messoriam,vel mensurariam: sed Budaeus noster in annot. d. l. sed & si susccperit, recte
docet esse signum frumentarium,quo exhibito frumentum dabatur. Augustus apud Suetonium non m cnstruas, sed quaternorum men-liu in tesseras instituit,quo plebs non naestruatim , sed tantum ter in anno frumentum uaeniret. Has tesseras nacti dc inde peregre sorte abeutes, aut premorientes solcbant vendere,vel legare.ut in d. l. mortuo. d. l. Titia Scio. d.f. libertis, qui debet intelligi, quando vicinior locus eiusnodi tesserarum erat Romnalias si vicinior locus Alexandriae,ubi eiusmodi tesserae designati fuerunt. l. t j.C.de frumento Alexandrino.lib.xj. tunc deberent comparari &solui Alexandriae: per eadem rationem tex .ibi,& genere comparationis, idost loci,in quo dantur S comparantur huiusmodi tesserae. Sic lcgatum militiae, id
est,cuiusdam publici officii venalis, leuatum est dationis, & non faciendi, quamuis officium illud non possit dari a legant rivcl promittente: sed debeat emi,ut detur,& sic in huiusmodi obligatione prin-8 cipaliter est pretium vel aesti inatione dare.' Pariter simplex est obligatio faciendi, quoties factu in duntaxat principaliter est in obligatione, & tantum ad faciendum principaliter agi potest. Metimur enim obligationem N actionem dandi vel faciendi non tam ex parte debitoris,quam creditoris, penes quem rosidct,& ex modo concludendi,& eo quod principaliter agitur. Vnde si teneris domu, vel insulam mihi aedificare in fundo meo, licet tenearis iure actionis non solum facere operam & impensam, sed etiam materiam mihi
dare,meamque facere. tamen quia datio materiae non vcnit per se, nec principalitcr, sed in consequentiam operae & constructionis in
hi debitae, tota obligatio dicitur simplex de mera obligatio faciendi: ut dixi
69쪽
ut dixi in d.l .corruptionem,nu. I I .i ex .est in I. ubi autem non apparet .s qui id quod . infra cod. in l. naturalis . . sed si facio. in s. de prae
in s n. locat. g. item quaeritur. Inst. de locat. iacit quod dixi in commen .ad edict. contra paruas datas, par. ij. verb. polit.: Item si mediante mercede, vel absque merccde, promi seris de bitores meos exigere, uel negocia mea gerere, quamuis etiam iure obligationis & actionis tenearis suinptus praerogare, ctiam si comu cutiun sit, ut usque ad certam, vel incertam sumam praerogos: tamen tota obligatio,qua teneris,cst iaciendi,eo solo in specio, quod
principaliter intenditur.tex. l. f. sed si facio..Et hi e multo magis, quam in cxemplo praeccilenti, ubi creditori ipsi dandum erat,& non alij,ut hic.& sic haec ultima obligatio magis mero facto accedit . Ite deliinilibus. Hinc est quod obligatio confiituendae seruitutis pridialis, uel personalis est dandi, quia principalitor ipsum dare, seu ius
transferre debetur; ut latu dixi .in d. l.corruptionem . nu. I Q. nu. 27.
Oblita et o l Sed obligatio faciendi longe latius patet. comprehendit enim notio e dare, non alienare,ut nuper dixi .nu. I I .in sin. cum datio hic sit affirti l di in tiua,& uni ioca, factum autem,ues non facitum multiplex: quod dam nudum,ut rem tradi a. si rem tradi .infra cod. sam fodi, operas inplex iure agore citra ius & nonacn seruitutis. g. sed cum factum . Inst.de stipui. seruo. limplex detentio. l. stipulatio ista .f. hi qui . infra eod. l. possessio quoque.*.i. de acquir.posscss Quoddam factum non nudum,ut vacuam possessionem tradi. l. in conuentionalibus. s. vlt. infra eod. haec enim ultima clausula, si materia subiccta congruat. ut in venditione) non nudum, uel momentaneum traditionis factum continet: sed causam bonorum, idest cffectualem possessione,& dominium, si tradens sit dominus: vel usi capiendi conditionem , ut late seripsi in priore Labyrintho, de eo quod interest. nu. 23o. Et sic obligatio, qua tenetur venditor,faciendi est,no dandi . tex. in I.j. l. ex empto. in pri n. de actio. empl. l. si stipulatus.de usuris . faciunt Atti . 27 qias tangam infra co .nu.6S. in s. ' Amplio primo, etiam si emptos pliores ex prcssim pallus, uel etiam stipulatus sit rem dari, quia nis costetinis etia praecisc,& non alias actum,ucrba stipitiationis intelligiuatur secun-: dum naturam actiis, super quo interponuntur, & se dari cxponitur H ' - , ut in conseqtientiam traditionis detur, si uenditor dominus
cst,non autem quod ex nunc praeciso dctur.t cx. rotund. in d. l. si si- pulatus .nisi corto constet deici minate adium csse,ut omnino detur. subli Ldcda.de condic.caus lata. que ita debet intc Argi .hoc enim pactum mito. non est contra naturam contraditis vcnditionis. Patet in I. cuni ma-
70쪽
nu sata .in sinate contrata. cmpl. s. uendit. tibi contrarium pactum est etiam contra substantiam, nedum contra naturam contractus taut facit in aliam contractus speciem transire. Igitur hoc pactum noest,nisi preter naturam regularem, imo magis conuenit,quam disco ueniat naturae contractus. per d. l.cii in manu sata,in sin. igitur omnino valet,&informat actionem ex empto. l. sed Cci sus l. pacta couenta. de conuali. empl. & tunc adhuc est,&manet uera uenditio, licet obligatio,qua tenetur ueditor, sit da di, non ex natura regularia a sontractus sed quia ita praecise ct determinate actum fuit. t Hiccobiter habetis nouum & sincerum intellectum d. leg. vlt. Quod Nouus autem d. leg. ulti in. doctrinae nostrae non obstet, ostendo; multum in pilς cnim refert iuxta not. in log. Aristo, de donat. an partes incipiata venditione , velintque emere & uendere sub quibuslibet pactis de esid
non prohibitis, ncc eius substatiae repugnatibus, ut dixi, an vero par ca. datates non incipiant a uenditione, nec aliter disponantvedere uel emere. sed du taxat intendant facere huiusmodi conuentione, quod tibi dem pecuniam, ut tu mihi Stichum des,hoc e omnino des, meaque facias,nec aliter, nec alio modo pecuniam dare, vel contrahere uelim, quo casu non est emptio de uenditio, quia nec mens, nec verba conueniunt: de sic relinquitur conuentio in nominata, do vides, nec agitur ex empto, sed prescriptis verbis ad dandum, & etiapropter dubium dationis ad cauendum de euictione,vel agitur condictione ob causam ad restitutionc pecuniae, si constet alienam rem
et 3 est e. t Quod ctiam de condictione ob causam verbum esse in
telligo, siue sit cotractus in nominatus do ut des, ut quando duo c5 currunt: primum quod contiet partes non tractasse, nec disposuisse de cinendo,uci vendendo, nec de pecunia tanquam de precio; secundum quod constet praecise , & determinate actum de dando, &transferendo dominio certae speciei,& non alias, etiam pro certa pecunia,vel quantitate .ut in da.dedi.quae ita debet intelligi; sitie sit cotractus venditionis,ut in dubio praesumitur l. naturalis. g. & si quidem qui debet ita sine scrupulo intelligi de praescrip .verb. ad cuius nouum de γνυσιον intellectum adde quae dixi supra cod.l. r. . si quis simpliciter,in lectione Dolana, facit i.conuenit. de contrah. empl. V 'm& vend ubi iudicatur contractus venditionis liccc obiter, es perfuncto te a&um sit dari .idem tame esset si specialiter& praeci se, prout de depeto dixi. ' Nec hoc insolens est,ut etiam tempore Romanorum sae. scr. uer e multum intererat serumn fieri praecise ipsius acquirentis,uel ata b*y sectionis causa, vel remunerandi,& manumittendi benemeritum :i in hodie frequenter uiu uenire potest, nostra interesse certam rem