장음표시 사용
81쪽
ea qus dixi cogi potest, etiam si gestorem liberare velit, interest enimi
gestoris,quando gestio longa & ampla suit liberation hin habere ratiorinum discussione confirmata, ne forte illis omissis postea cauillari postast:quandoque etiam nullitatis argui, ut si fiat ab adultio, imo etia ira ab
eo,qui vicesimum sextum annum attigit,nec inuentario nec rationibu tutoris vel curatoris visis. quae liberatio non valet.argu . l. cum Aquilia na.de transiet. Pati. Castren .cons.cccxlij. lib.j.Pet.Anch. cons. cccxxx. Alecconcci xxxvj. lib.vj.lacconcccxix.lib. ij.Carol. Rui. conccxxxv.
8 lib.j.S ita saepe iudicari vidi in Senatu nostro Parisiesi.t Vnde si iuxpupilli,vel adulti plures sint haeredes, primum illud caput in contrariae
tutelae naturam suam seruat : singilli enim haeredum insolidum tenentur rationibus, ut dixi, adeste:& ad hoc unus solus haercitum, aliis tametii vocatis, si vocari possunt, tenetur ad illud factum individuum; sed ex secundo capite, quod suam pariter naturam diuiduam seruat,videlicet ad soluendum reliqua tutori vel curatori debita, non icnetur nisi pro pante sua haereditaria duntaxat. Ad haec quae de recursu euietionis diximusὰ 9 supra eod. nu. I.' Exemplum vcro reciprocc mixtu proprius di prosia sus est inter duos negotiatores socios, vel inter duos cohaeredes, quL simul ad in inistrarunt: tcncntur enim inuicem ad faciendum & da dum una obligatione mixta, & proprie reciproca, cum sit hincinde eademum formis obligatio; ut ita loquar, identifica. Vt vcram & pcrsonalem
relationem a stinplici, hoc est, generi ca& impropria di ilingit ut Doet.
in l. Iulianus quoquc.de haered .insti .caetcroci uin inter dominum & g storem alia est directa, alia contraria obligatio & a ctio: ut .s . de contrar. de vii l. actio.quando vero S diuertis causis,& gestionibus inuicem. tenentur, non tam sunt mutuae obligationes, quam prorsus disparatae Mixta 6ot Nunc de obligatione mixta in leparabilium capitum:vnum tantum i
istud causa brςuitaris exemplum dabo , de quo in l. fidei commissa. g. vlta
de legat. iij. in zo, qui tenetur certum opus facere dc darc, tantamquα summam in eo impendere, quin cnim non possit unum praestari sine alio,nec cadatio eo modo quo debetur separata possit a facto indius duo,utrumque unum inditii duum censetur,& unus haeredum non solii. tenetur, sed etiam sub dicta modificatione, supra nu. 3 I. cogi potest ad praestationein totius in solidum. Et sicliaec theoremata non sunt oti sa, nec solum ad pleniorem & facilem multarum lcgum , dc exemploruelucidat ionem ut ilia, sed etiam ad causarum decisionem necessaria. .
osi: i': Obligatio autem alicrnatiua dandi vel saciendi, non est mixta, licee
82쪽
Iis erciscundae, vel communi diuidi indo iJ hic breuiter quod obligatio non est mixta, sed simplex faciendi, non nudi faeti, sed implicantis cauram bonorum,ut de vcnditionc dictunI est supra e cnu. . tex. in Lj. Conanari. vultu ue iudici .si famil*P. C. semilia: erciscun. l. si cum vencitor.I. vlt. cle cui et . quanquam incidant mutuae quaeda in praestationes,
quae naturam sim seruant .l Quid ii quis tenetur constituere reditum Rςdu' annuum , yd pura ad rationem semissis usurae, & dare certos fundos in V ' 'μ'ῆmictr in fruendo , & in perpetuum curare , faceret vi predia illa h ῆβ-r tin perpetuo ferendum eum effectu idonea sint λ Resp6n prinalip li in spe uidelicet constitutionis Ecassignatibnis reditus , tota obligario dici potest dationis successivae: sed largo modo, non inepte dici potust mixta dandi 5c faciendi, quia pensitatio reditus in dado veriatur, scd datiq seu potius traditio & succesilua conseruatio antichre iacis factita S utrimque caput est obligationis succcssiuae. An autem Murobbgano,quae diuidua est cotractu,sit etiam dinidua obligatione, GlJndiui uasaliena solutione:dicem iis infra parte sim II. 2O .cum seq.& parte ais sed libeὶ forma contractus semel destingDlic et, videlicet dando praedia tompore assignaraonis aestimanda, di in perpetuum tui edomini j in solutu in transserenda, tunc icita obligatio duci momenta
nea re dindi quia saetum non aeque principaliter, sed accessoric, & pro 3 pter dationem deberetur. 1 Quid de obligatibne qua quis tenetur dare pignora , vel M pothecas Z i enetur cirim ad constitia cndum ius in re, Respo. facto laescribendam liue quis pro se, siue pro alio ad hoc renca tus .Est enim lecuritas quaedam , sicut si quis proniis crit dare fideiussores , vel ipse fideiuderc. l. si quis stipulatus. f. si quis ita . infra cod. siue
principalis obligatio sit dandi, suic faciendi. Quid si quis promisit se
mihi nomine tot ij,debitoris mei soluturuin λ Respon..ti quidem nudo pacto,& cst con stituiti m. tot.tit.de const- 'pecu.1 per stipulationem,sidei issio est est obligatio dandi,& faciendi vel inixta, i pausaest obligatio principalis debitoris, quae ob id non alteratim etiam defectu siumationis. l. li ita stipulatus isna. infra de soluto.& precise oblistat,ia princi palis obligatio prscisa est. Non obstat.l si ita stipulatus fuero. . po sum. intra eo quia ibi verba, te daturum,stat absolute, scilicet pro te,' suo loco dicemus .fcciri si promiserit se curaturum, quia id facti est. Lqxit. in sin .sepia liceri cytat. l. in alia. j. in ira eo.: Quid ccontra:primos milii promittis dare tot io,cui mea intcrcst.vit. liber homo. ij. . vlt. infra eod. vel ke secundo mihi accepto fore,quod tibi debeo,uel tertio,' dstruitutem quam habes supersindo meo, siue predialem, ut iter, siue
personalem,ut usum, vel vium fructum remittere, ut I & quarto seruum Gium manumittere et vel & quinto me exonerare obligatione erga ter
83쪽
liumῖBreuitertis & similes, non solum prima fronte, sed etiam qua
doque in recessu, hoc est in effectu αμφιδελαν sunt, non mixtae, sed ma. gis confiissequia non continent plura distincta capita connexa e alterudandi alterum faciendi,sed unum αμφι ολον hoc est,dubium . Nec ob
id diu i sio Iurisconsulti impersecta est tum per ea quq diximus supra nu. s. tum quia sussicit ouidquid in stipulationem deducitur aut in faciendo aut in dado siue separatim, siue mixtim,aut confuse consistere. Nolo in his morose perscrutassis ulterius extendi,quoniam nec utilis, nec laudabilis esset subtilitas: sed supcruacua & onerosa scrupulositas: nec tanta iuris differentia, vel utilitas an aliqua obligatio sit dandi, vel faciendi,quam vulgo putant:ut ex sequentibus contra communem e rorem liquebit. Quare Iureconcnon est in hoc immoratus. Non gra-
εἴ uabor tamen paucis indicare. t Circa primam dico, ut si actum est, ut praecise & omnino des illis terti js,tuc magis est obligatio dadi,qu
quam mei respectu, ut supra eod. nu. I 6.dicatur obligatio faciendi. Si vero actu est,ut me liberes,vel indemnem rcddas, tuc quia quouis modo sue dando siue faciendo hoc curare potos.Circa secundam cum nihil dos,vel transieras,uel tantum non capias , seu tibi non detur,uide tur obligatio facti indistincte. Contra quia remittere obligatione dandi,dare est,etiam in materia stricta implende conditionis dandi, tex. in I .si fundum .g.Titio fundum,delegat.j.facit.l.si quis obligatione,de regu.tur.l. specie in prin .de accept.l-si ex pluribus, eod.titu.ibi, luisse videtur: ergo dedisse,si tenebatur dare, ergo accepto serens videtur recipere δε receptum dare.Et sic vcrius & expeditius est obligatione qua uis tenetur remittere,dationem debita dationi adscribi,ut cotrariorusit eadem disciplina, etiam consequenter ad tertiam congluentius dationi adscribetur. Circa quartam videretur idem,quia est abdicare dominium serui .Et inquit tex. Instit de libemin prin. 9, manumissio est datio libertatis,ergo datio est. Tamen Iureconstat .hanc expressim numerat inter obligationes faciendi in I.naturalis.=δε cum do .de praescr. verb.sic non manumittere facti est. tex. est in I. cum sub hac, de condi. di demonst.quod ultimum nihil facit,quia etiam no dare,uel non ali nare facti est: ut supra nu. I 2.Solue,dicitur facti,quia ei qui stipulatus est,nihil dandum nec relinquendum est,& sic eius respectu merum factum est, ut loquitur tox.in d.β. at cum do.ad fin. Ad quintam patet r
sponsio per primam. Idem in similibus. Vix enim est aliquod genus66 cxempli quin ad unum ex illis quinque redduci possit. t Sed plani
ris lueis 8e utilitatis gratia libet unum,quod nuper in facto vidi ,resoluere: Vitricus una cum uxore unam siliarum eius ex priori viro elocat,
di in contractu matrimoni j promiosis quatuor milibus proportione
84쪽
successionis paternae obuetae,quam puella & sponsus eis cedunt, pr mittunt vitricus & matcr futuram puelis portione in successione ma tris parilem summam quatuor milium valituram fore: non est dubium
2 In prior illa promissio sit simplex dandi. Sed quaeritur de trie secun. Pleriqu e censuerunt esse obligationem da di quatuor milia de ma Id, quia non promisserunt dare alia quatuor milia, nec aequisiverunt , nec sibi, vel liberis cedi secerunt portionem illam futurs successionis matern q. Sed duntaxat promisserunt facere & curare,quod non minoris quam quatuor milium valoris erit: videtur ergo obligatio faciendi, ut quidam contedebat,& in eo fundabat actione suam ad interesse usurarium perquam prspostere. Sed non est ita, quia promissores non tenentur, nisi quatenus minus valebit tempore obitus matris: ergo si minus valeat, ligatio est dandi residui . Quamuis enim quod deest, non t eantur supplere in pecunia, sed possunt supplere adiectioni fundi, vel reditus incorporalis, tamen non possunt supplere faciendo creditori, sed dado credi tori, L puellae, vel eam tabcti ab ea, & cuius parte hac obligatione metimur:ut supra ccul nu. I 6. Sc nu. I 8. idem desideiussore venditoris,si & in quantum promisit rem fore tanti valoris. 67t Quid de eo,qui tenetur reuendere ξ Et Bart. censuit esse obligatione mixtam dandi & faciendi,inl.cui usus fructus.de usu fruct. lega. ubi r fert ita se consuluisse; ut etiam habetur in suo cons.cxcv.Angelotus,&sequItur Lancel.Decius in du.cui ususfructus.do. Andrairaq.in trach.
retraei. praximita .f.xxiij.glo. i. mi. 6. Ego vero esse simplicem facie di,quia factum principaliter versatur; iuxta not. supra nu. ΣΟ. cum seq. tum etiam si costet venditorem fuisse dominum,& emptorem, vel cius haeredem precise teneri,ne dum retradere,sed etiam dominium rotras.
ferre, tamen magis est restitutio, quam datio. Idem de hqrede grauato vendere iusto,vel certo pretio. Sed quando principaliter venit datio,vcl redue,aut dominium transferre,obligatio dandi est. Quod si constet utriunque aeque principaliter deberi, mixta est inseparabilium capi 68 rtim;vt supra nu.6o. t Et de his fatis, multas interim intricationes euasisti,in queis supra, num. I9. in fin.turbulentissi inam illam,an obligatio
constituendae seruitutis praedialis sit dandi, vel faciendi, vel mixta; in qua Doct.misere se inuoluunt,& distorquent in M. sequet.ubi ne frustra
tantopere digladiasse videatur, pluressus disputationis utilitates conis fingunt. Alex.ibi col. iij. numerat duas,quas Iason ibi .nu.3 2 .reprobat. Sed Alciat.nu.q7.cum seq.tuetur ad quatuor usque colligit. Prima ,
quod si est obligatio dandi, tunc promissor viae per primam constitutionem & patientiam liberatus erit; sed si est factum,vel mixta nunqualiberabitur.Secunda,quia si est mixta,vel faciendi patientia veniet iure actionis:
85쪽
actionis: sed si est dandi, non veniet nisi officio iudicis, ut etiam vitie
tur libellus in formam actronis conceptus, secundum Alexiaquem Iasi in hoc bene reprehendit,licet Alci .num .48. eri conetur. Sed hae duae utilitates ineptae sunt: porcaque plene dixi super t. corruptioncm --.28.C. de usifruet. qud romitto . t Tertia , quia si promi stor viae teneiatur ad dandum,poren praecise cogi, si vcro tenetur adstis ni pliberabitur soluendo interest e.hanc Iasinu.II.reprobat; quia cst oblinatio mixta,dicens,qudii regula,quod in obligationibus laciendi succedat cibiti. satio ad intcretae,procedit in obligatione meri facti, secus si est mixta: Sed Alciat nu. 0.reprobat Iasonem,& tiritur dictam tertiam militater per i .loci corpus. 3 si fundus est seruit. vindicet. &dicit ex comuni sen tentia,quod praecisu quidem tenetur ad dationem ,& ipsam constitutioncia seruitutis, pati autem deinccps non tenetur praecise, sed liberatur soluendo interesse:Et quod ad alaulnon potin condemnari pera
ctionem ex contractu,ves cx stipulima, se uod actor n&esib abersiabi prouidere per consesseriam,& pctendo cautiones, i nxta l. & Iamnia si seruitus vindicctur . vel agmdo,ihicrdicto posses rio Vida quam haec sint inepta in iudicando & consulendo, imo etiam a ru sticis , si'in vulgari efferrentur deridenda. Reiicienda est ergo hec tortuosa serum
Iolitas, χε oλεκία, que etiam falsum presupponit. Nimixeni in erroneum est, quod omnes foc tenent, facta non obligare prsciso rcgula
PQ riter ut dicemus infra parte secunda. ' Quartam addit Alciat.quia si patientra illa veniat officio uidicis, ut si est obligatio dandi, non iurabiatur in litem; secus si iure actionis, ut si est obligatio faciendi. Sed hoc quoque falsum praesupponit,qui etiam in. his, qus solo iudicis ossicio
veniunt,iuratur in litem, si de dolo malo constet;ncc tunc peni. ubi exigitur.=.j. ubi fimilatur communis error de edendo.)negatur iuramento in la tem probari, quanti tunc interfui tedi; cum editio decerneretura prstote;vt noue dia i tract.de in litem iurando. Quanquam inim misditio Be patientia etiam iure actionis veniat ut noue dixi in d. l. comiptione .i tii quia constituere &dare ius ipsum seruitutis principaliter , debetur,dr obligatio dandi,pcr nota supra co .nu. I 7.etiam si eam sentetiam verbosius nupct impugnare visus si AEmil. Ferret. in I. seq. Vbi se meliorem Grammaticum,quam Dialecticum ostendit.Caetcrum utilitas nostrae methodii & huius nouae Aridyseos non solum in progressu huius operis non scitu in scholis, sed etiam inconsulendo & iudicando seipsam ostendet. Nunc occurrebat alia diuiso obligationum, quedani monactanea,quae di successiua,idq; siue ilado i facicdoinue mixtim, sue affirmando, siue negando, siue diuidua, siue indiuidua. Sed utilius . in fine, es collectione totius maicta si optiast,ret claratur.
86쪽
Primae partis Tract. Diuidui & Indiuidui.
I g. harum .ct diuisio totius operis in trespartes principales. a. t 3 Secunda aequὰ principalis diuisio obligationum. q. et Dividuum natura ciuiliter intemgitur,ct commercialiter. 6 auidi in pendenti j 7. 8 'Non obligatio nec liberatio, d resoluta,veli asolutio. ra o Vel in pendenti,idspendet impersonaliter. Viasigillata. TII Pars reisoluta non censetur asoluente,nec a recipiente electa 76. . 1 a Non sufficit cui totum soluere quod debet issoluat,qualiter debet. Ο Θωlatiuum quod,ad substantiam xefertur. . t13 I. Ex his. quatuor habet re*ovsa.1 .i I. I 6. I car Obligatio eruitutis poteri acquiripersingulos,sed non seruisus ipsa.
13. Isi tamen .ad omnia praecedentia refertur.
as sifacto.νbi exempla factorum indiuidua: q; ad s. Cato. ubi νsq; ad legem quintam promi cue de diuiduis O indiuiduisfactis. In 3. harum. hucusquesunt exempla obligationis primitiuae dandi edhic νsque ad finem I. Cato. exempla obligationis secundar facienditam ad interesse quam adpenam: o in g, si fortem. exempla secunda- ', tuae dandi ad nnam .eto Praesupponitur obligatio primitiva, quae in omnes O ad omnes solida descendit. et I Probibens tenetur per se insolidum,sed coharedes pro partibus obligat,
a 2 Ratio naturalis vim legis babet. 33. 23 Conditio obligationis quae in haredes desiendit eos etiainsontes obligat. as Iuriitia legum sumitur ab eo,quod νtplurimum expedit. o it e 2 7 Haeredes insontes petere possunt,ut eorum periculo coueniatur offensir; ised cedendo actiones non liberarentur. 2 8. 29 Fraudis vrtandae causa lex dura,vel penalis extenditur. - . 3 o Sic alias unius delectu ad qHnrum consorium transit dispendium. i, s 3i Impossbile eri actionem ad interesse quaeri,uisici,cuius interest ri 3 a Quatuor rationes dubitandi e mia, aliae tu opposi um. 3 3.3q. 33 Ratio decidendi. P3 6 L.Idem uris. O l.eandem.in prin.de indiuiduis tantum loquitur.3 7. . t κ38 Contra Latium T auresivm QN N d. . , aI s. Cato
87쪽
39 s Cato facilis est. qo. 79. 89. qi I is qui duplaw.quatuor habet exempla Diuiduorum. actio euictionis ad defendendum exparte emptoris diuidu , ex parte venditoris indiuidua; sed cautio probi fruendi ex parte haeredum proprietarii indiuiduae misito vero in possessione, O cautio damni infecti
utrinque diuidua. 42.qq. 43 Cointra in nunciatione noui operi restitutio utrinq; indiuidua. F g.Si sortem,non Nerd spectat ad materiam Diuidui O Indiuidui . . q6 Ad primum exemplum sexdecim rationes dubitandi, usque ad numeram
Vniuersalis falsa in uno, assa eri in totum; secus de indefinita. q. 7 Poena debet commensurari delicto. 48 Stipulatio poenalis debet intelligisecundum naturam principalis. II 9 Vt diuiditur causa taufectus O mora diuiditur . . . os o ' on eri uis in conditionibus Urmativis,vel negrinis. I Nec an obligatiosic faciendi,vel dandi: sed in diuiduitate vel indiuidui f
s s Principale ct poena non debent simul exigi,maximὰ in compromissis. 3 8. i
3 7 Secundum exemplum , si sortem. 9. 8o.
62-Keutrum exemplum . sortem.repugnat g. Cato.63.68. di. :63 Tribus modis poteri poena dationi sortis apponi. 6 'Verus O nouus intellectus g. si sortem.66.TI . 79. 87. 88. 89.6 s Etiam insuetus,nee cogitans de Uuris nonpotes earu modum exercere. 66.Prima Dpotbesis primi exempli g. fortem. 67 In quo feret alias triplex iniuria creditori triplicem gratiam facienti. 8. 82. In I Cato.responso secundo,Hipulatorpossidebat, poena. . ν 68 Loco principalis subrogata erat. 79. Letos Nec refert, cuius sit electio. . 7a Secunda Θpothesis primi exempli f. si sortem. - 73 Poena quando moderanda. i i kt s Tertia θροGUsprimi exempli f. sifortem. 77 Quoties poena aequipollet principali, eensetureius loco apponi electione ccreditor issed quoties excedit censetur illud includere.
8 Pana eterogenea,homogenea,mixta. 8 a Litigator non minus Nexatur per unum,quam perplures. 8q. 83. 83 Statur arbitris metu poena totum,nec recurritur ad arbitriis boni viri.
88쪽
86 Incongruitassolutionis non eri individuitas. 87 Exempla I. Mortem, in quo eonueniunt, vel disconueniunt inter se, cum secundo resso o.I. Cato 88. 89.s 8 cui dissidentia iuris cedit,non paret sententio ed negotium suum agit.
9o Solutio omnium rationum dubitandi. Appellatione rei uenit totum,o non pars. .
1 I c l incipit subtilis N arduus tractatus Diuiduarum & In - , t diuiduarum obligationum,quem Iureconc hic ordiri incii 4 pit & raptim prosequitur breui conceptum cuin duabus let fit gi bus sequentibus usq; ad i. v. His iungi debet g. s sortem .in d. l. v.ut omnia principalia membra huius materiae complectatur,no quod Iurecons. his paucis textibus totam tam latissime patetem huius tractatus materiam comprehcndat,&dccidat:tantum enim pauca quedam cuiusque membri exempla tradit, de decidit, ut videatur haec contemptim de defunctorie attingeredi quis ad amplitudine materiae aspiciat, non quod doctrina Iureconsulti in genere sit imperfecta;quia iu- cto dicto I. si sortem qui modico distat interuallo, singularu huius tractatus partium, quaedam tradit & decidit exempla,ut nihil intactiim reliquisse videatur, tamen si plura desint ad plenum huius materiae intellectum, quae tum ex aliis legibus, tum ex legali aequitate supplenda sun i, quod nos textu explicato,& excussis his,quq methodi utilitas pilus di-2 scuti exigit, Deo dante, absolutive praellabimus . t Totus hic tractatus in duas summas partes diuiditur. Prima de primitivis; secunda de secun Diuidariis obligationibus,q ob no implementu primitiuae succedut,vel ac- sio to-cediit.Et utraq: par subdiuiditur, in diuiduas & indiuiduas: Rursus q xkμ- ψ est de secundariis, secudo subdiuiditumquia aut agit de interesse,aut de Py μ'
poena conuenta,quod ultimum membrum de poena subdiuiditur, quia aut poena apponitur obligationi negativae, & committitur per exist entiam conditionis affirmativae, aut apponitur obligationi a Trinatius,&committitur per existentiam conditionis negatiuae dandi vel non dandi, faciendi vel non faciendi. In his omnia membra huius tractatus includuntur,in quo breuius,clarius Jc commodius explicando, hoc ordine procedam . Primo a nuda &simplici textus explicatione incipiam, ordo. usque ad M. si sort cm. inclusive. Secundopcrplexitates & intricationcsplo.& Docto. supcreo textu inventas exceptis impertinentibus, quas tuis locis remittere oportet, ct his, quas post totius materiae resolutio-
89쪽
nem reseruare melius expedie it) breuitct& facis ter explicabo, tarum obitor legum verum & sincerum intellectum,& praxim noulie aperiendo . Tertio plenam nouamq; totius huius materis doctrina in tam in theoria,quam in praxi, tam noua legatique aequitati consona θinuctione,quam exacta, solidoq; iudicio ἀναλυτιμιυe complectemur ,
s Exh- 3 1 Quoad primum sequitur in hoc . Se harum.Secunda aeque principalis diuisio stipulationum,& obligationum,sus in dando, siue in faciendo consistant. Accur hic glo.j. fatetiar quod erbum, At harum omnium, resertur ad utrunque membrum prioris diuisionis; sed non putata qualiter referri; quoniam ubiq; censet dationes regulariter diuiduas, Dicta vero rcgulariter indiuidua. Ideo dicit quod hec diuiso non re tur ad secundum membrum prioris, nisi propter 'uedam pauca facta diuidiis. Doctor. communiter hoc reprehendun , eo quod non debet feri regula de calibus particularibus exceptis,& volunt, quod haec se
cunda diuisio intelligatur sollim de ebligationibus dandi. Sed potu j dicunt,& contra hunc textum apertum, ibi,& harum omnium. Nos veris
dicimus facta quoque regulariter di uidua, ut infra eo . num. 36. & latius parte ij. num. I96.&quaest. num. 3 6. Et sic omnes huiusmodi angua stis celsant.' H nc diuisionen i Doctor. communiter censent esse tria. membrent , duo droncri potvst ; Sed verius & aptius est intelligere ' sit bimembris cum subditiisone seu potius modificatione primi membri,videlicdt, obligationes omnes aut sunt diuiduae,aut indiuidue.Diuiduat una vero quedam tales sunt simpliciter, qus diuidue sunt in se , sed non solutione,seu liberationis effectu . Secundum vero principale membrum non subdiuiditur, quia quidquid indiuiduum est obligatio -iu C ne, multo magis Glutione quoquc individuum est, non ecsiuerso. Ascdiuiso per Maria utriusque membri exempla diducitur usque ad i. stipu 'lation uiri. Et primo per exempla dandi usque ad . item si in factcri ubi s incipit declarare per exempla faciendi, uel non faciendi. t In hoc aute .& haru .habes quatuor exempla. Primum obligationis simpliciter,&omnino diuidue, scilicci decem dari. Secundum Obligationis omnino indiuiduae, scilicet dande, uel constituense seruitutis prediatis, putauiae, itineris,actus. Tertium N quartum,obligationis natura diuidue . olu; sed solutione indiuidus, talicci generis & alternatius. Diuiso autem
diti na- naturaliti, de qua hic tex .singulariter loquitur, non debet accipi physitura. caliter per solutionem continuitatis, prout Mathematici, Medici quoiaque & Macellari j capiunt; sed ciuiliter, scilicet quando res debita potest utiliter prestari,& obligatio impleri per partos me diuisas iue in
90쪽
pitur bic,pro aptitudine & capacitate,quam res de se, sine suae substantiae vel formae corruptione,habet ad utilitates hominum, & ad hos ciuiles actus. No enim disputamus hic de diuiduitate,vel indiuiduitate μα- θεμα κωρ, seu Physicaliter,sed ciuiliter: nec prout res sunt entia physi 'ca, sed prout res sunt commerciales, & prout ad actus ciuiles omnium contractuum, vel quasi,& ad patrimonium & usum nostrum spectant, s di ut ita pressius loquar commercialiter . t Et sic textus caret omni scrupulo etiam in verbis,aut statim repeti potest, at in pendeti est, quae
Accur hic obscurat,& pcrperam cxponit.Docto. aulcm controueri ut
quid sit in pendenti, & se se implicant super exercitio actionis princi-
ratisin super actione repetitionis. Ego dico textum elle clarissimum , nec indigere extranea quavis,aut accersita interpretatione, vel subaudi . tion riverbum cnim, in pendenti, hic non refertur ad liberationem par sitis solutae, sed ad idem ipsum,de quo prior immediata pars eiusdem al- denu.
ternatiuae in eodem tex .loquitur.Sed verbum, repeti, non loquitur, nec
praedicatur de obligatione principali vel eius parte: nec de liberatione in totum vel in parte: sed de parte Stichi soluta, de qua sola clarissime praedicatur. ergo pariter vcrbum, in pendenti est,resertur,dicitur & pridicatur de eadem ipsa parte Stichi tantum, non aute de principali obligatione,vel actione:quod ultimum omnes fatentur, nec otiam de liberatione principalis obligationis pro parte:quidquid Docto. dicant, in-queis Lancclotus Gali audiic .col.x.Sicut ergo soluta parte generis, vel alternatiuae nihilominus integra manet obligatio , nec in totu nec in parte pedet,ita liberatio eiusdem obligationis nec in totum, nec in parte pendet in se,quia non est ullo modo nata, nec pro parte quidem Stichi soluta,ut expressim ait tex.& probat το ρήτον. Debet enim integre
capi eadem periodus,quae incipit,nam etsi Stichi pars soluta sit,& finitur ibi,at in pendenti est,donec aliud detur. Ergo de eadem ipsa Stichi parte soluta intelligitur, nec ad aliud possunt verba dubia caut quat
nus dubia videtur eiusdem tex.referri κατα τὰ ρντον.l Verum est vinconsequentiam debitor dicitur,in pendenti an liberandus sit per solutionem inchoatam, vel per aliam inchoandam. l.si non sortem. f. si decem.Vercideoq; eum,qui quinque soluit in nendenti habendum an liberetur. lc condictio .indebit.Sed hoc non cli aliud, quam partem solutam pendere: pars ergo Stichi soluta pendet inter incertum repetitionis,ti incertum cessionis in solutum . Potest enim debitor alium int grum hominem offerre, si est debitor in gen cre, vel integram alteram partem alternatiuae,& hoc facto statim partem Stichi solutam repetet. 'otest etiam debitor cunctari,an in eode quo coepi pre luat, & pars
soluta pendet, ut diar:potest etiam tandςm in codem persoluere, quo