Romanum museum sive Thesaurus eruditae antiquitatis in quo proponuntur, ac dilucidantur gemmæ, idola, insignia sacerdotalia, ... instrumenta musica, vota, signa militaria, marmora & c. ... Opera, et studio Michaelis Angeli Causei De La Chausse. Tomus

11쪽

tur , Vir Illustrissime, perge, ut faciS, Ve stigiis eorum insistere, donec divina illa Sapientia, quae illos irradiavit, afflatus, amplissimis honoribus resulgeaS. Neque enim aliud a Deo eXpetendum a nobis est, qui tibi reliqua omnia est elargitus: Nobilitatem videlicet, CorporiS Praestantiam, ingenium praeclarum , & Iaditam indolem , pietatem denique singulari cum eruditione conjunctam. Sed no- Io te hisce laudibus diutius detinere; me igitur, meumque librum humanitate qua sulges, propter tuum eXimium in litteris amorem, ac bonarum disciplinarum cubium prosequi ne dedigneris. Haec tuo favore si consequar, pergam alacrior

sub tuo auspicio ad alia Reipublicae Libterariae commodo edenda. Vale.

12쪽

PRAEFATIO

AD LECTORE M.

poribus percrebuit, ut vix ullus reperiatur Princeps, ullusque homo literarum, ac cujusvis siemiae cupidus amator, qui eo in primis noudelectetur. Teses mihi sunt innumerae summorum virorum gazae , plurimaque privatorum rimelia, in quibus numismata , statur, idola, gemmae, aliave antiquae supellectilis monumenta magno labore , magnisque expensis acquisita consorvantur. Roma, Θ cujus ruderibus , arvisque nova quotidie prodeunt m racula , totam Rempublicam literariam eruditis suis

messibus ditat: itas plurimis gloriatur thesauris, unum amplis um , nobilissimumque in uis, studiosus Advena, ciu Romanas invisendi magniscentias copia non es, gaudeat se in Me selectissimo Musis ea omnia possidera , quae tot Principum, rorumque literis, ac doctrind praefantium AEdes, N

Bibliothecas exornant.

Totum opus plurimis adnotationibus , Auris in hac tertia editione auctum in septem Sectiones dividitur . Gemmae , quae primam , N pretiosorem ejus partem consciunt, in duas classes disinguuntur;

alte

13쪽

viii PRAEF ΑΥΤΟ. altera Deorum, Illuseriumque virorum icoves; altera Auras exhibet. Illae omnes scalptura vel elevata Sextante, Tel cava reperiuntur ; de priorum numero sunt, vulgo dicti Camei, qui ornamenti tantum causa tenebantur; poseriores Igillorum Dicem gerebant, quarum multae superstitiose variis characteribus ,Aurisque insignitae, tamquam amulata rasantur . Esquotannis innumerae gemmae Θ Romanis agris eruantur , paucas tamen exquistissimi artifcii hactenus DAdere mihi licuit; paucae Heb hie exhibentur, sed omnes aut a celeberrimis artiscibus scalptae, aut alicujus inoignitae eruditionis. Secunda Sectio versatur circa Deorum Simul cra, Illa, aliasque Imagines oerea3, ac marmoreaS,ae haec primum comprehendent volumen. In altero volumine tertia Sectio Flaminis Dialis,

Pontiscis maximi, N Auguris Ino nia , nec no Insrumenta sacriscus inservientia proponit.

Quarta Insrumenta Musca veterum refert. Quinta exhibet elegantes aeneas Antiquorum Lu

Sexta Miscellanea continet, Vasa nempe , Bu, las , Armillas, Fibulas, Annulos ferreos, Claves, Tesseras, Solor, Strigiles, Guttos, Phialas Iacomatorias, manus aeneas hieroglyphicis insignitas symbolis vota referentes , N Igna militaria , nec non antia quam pictisam Barberinam notis illus tam ; quia

14쪽

bus subjungitur Disertatio de flutini Aimulacris , quae ultima Sectio es. Adjectum est in ne Corollarium

marmora, aliaque antiqua monumenta declarans.

Haec sunt, benevole Lector , quae in hoc opere pro ingemis mei modulo , ac tenuitate dilucidantur . Sihase meas lucubrationes, re conjecturas, qualescum

que Arit, tibi omnibusquc sudiois arri sed sentiam,

mihique deinceps in aliis fortὰ adhuc ignotis, aut a cessu dissessioribus cimeliis , Dominorum benituitae. patebit aditus: aliam editionem prioribus auctiorem parabo, cum rei antiquariae messis miniis desciat . Superes, ut te moneam elegantem BB. Petri, V Andreae Lucernam olim apud Cardinalem Leopoldum Mediceum extantem nunc in celeberrima ni agni Hetruriae Ducis gaza cusodiri ; nec non aliqva alia in hoc libro contenta in urbe amplius non extare, sed a pluribus annis alis translata esse; qualia sunt illa , quae penes Eminentissimum Leonem Potier de Gesures , tunc Prothonotarium Apsolicum , nunc Archiepiscopum Bituricensem, ac tardinalem hoc anno I s. pse obitum , Joannem de With Batavum , Abbatem Robertum Harpere Anglum, Petruvet Andream Andrinum, es quosdam alios asservari notantur . Illi enim, cum primam huic operi manum imponebam , in urbe commorabantur , ex qua Liuia ad patrios lares redituri migravere. Alii ab eo tempore vita cessorunt, quorum tamen nomina, N

15쪽

p R IE F Α Τ Ι Ο. Musa conservandae virorum eruditorum, reique antiquariae studiosorum memoriae causa hic recenisntur. CL Eques Michael Angelus Causus De la Chausse Lutetiae Parisorum ortus, aliam sui operis editi nem auctiorem spopondit , scd ineunte saeculo morte praereptuS, manum non alecit. Nos vero hac tertia Dione, quamplurimas Tabulas aeri incisas a princlarissimis viris, eximias gemmas , marmoraque insculpta , N praecipue sectionem integram veterum 3 Musca infrumenta, quae in hac collectione deerant, referentem, alecimus ; adhibito in Litione omni conatu tam in nitidis paginis, quam in praeclaris characteribus , ac in meliori operis di postione , divisone , annotationibusque , tu omnibus numeris ab im, praecedentibusque elegantior Erudito Lectori appareat .

Prolixiori sermone uti , nec posulat, nec permittit . Wrgitur , sudiose Lector 'quidquid in hoc opusculo incultum es, Hrenuitati indulgenter condona.

16쪽

IN DEXCI MELIARCHIORU Μ

Ε quibus res antiquae in hoc Libro euata deprompta sunt. Angeli

principis de Petri Andreae Garae Petri Sancti'. Petri Francisci Principis cardinalis Mich. Angeli Cardinatis Princip. AU.

Antonii Raphaelis

Francisci de Caroli Ant. Roserti

Annae

Cardinalis Gadae Marii

Musi

Leonis Marthionis Ursunt Petri Antoxii

Marti Antonii Leonis CD annis Albani. Alberetii. Alteriis. Andreini, nune in Mediceo. Barberinae. Barioli. Bellorii, nunc Thesauri Brandenburg. Blanchini. Burghesii. Carpinei, nunc in Vaticana Bibliotheca .

Causei de la Causie Authoris . Chigii. Chigii. Christinae Augustae.

Corsi. De Cavaleriis. Fabretii. Felice a Ficoronis. Galliani.

Pieeolominet in Museo Ghisiano. Pontificii. Potier de Gesures Archiepiscopi Bituricensis, & Cardinalis. Raggii.

Roccii. Rotandi Magnini, Rondaninii. Sabbatini.

17쪽

Si videbitur Reverendissimo Patri Magistro Sacri Palatii Apostolici. F. Maria de Rubris Archiepiscopus Tars Vice

RE IMPRIMATU R.

D. Aloysius Nicolaus Ridolfi Magister Sacri Pal tii Apostolici .

18쪽

ROMANUM MUS EUΜ

THESAURUS

ERUDITAE ANTIQUITATIS. SECTIO PRIMA

Gemmae antiquae Capita, & Symbola

Deorum reserenteS.

lΝ ΙΤIUM 1acimus a primo, & maxim vici AEgyptiorum numine Eusebium, Augm stinum , Apulsum , & Macrobium se-

l quentes ,-Serapidem apud AEgyptios

P Primum Deum appellatum , & maxu, mum creditum fuisse reserunt . Varro . lib. 4. de Lingua Latina Principes Deos statuit Coelum, & Terram, qui Dei sunt in AEgypto Sera-Pis , & Isis. Tot fere nomina sortitus est ille, quot numina finXit Vana veterum superstitio 3 eumdem enim creditum

19쪽

crobius Saturn. lib. I. cap. II. Herodotus in Euterp. Cornelius Tacitus lib. ψ. histor. Plutarctius in opusculo de Isside, &Osiride, Athenaeus lib. s. & Diodorus Siculus lib. I. cap. 2. Communis tamen sententia fuit AEgyptiorum, quam deinde secutus est Thales, qui principium, & Ortum rerum Omnium posuit aquam, Osiridem esse omne principium faculi te humectandi praeditum, utpote causam ortus , & substantiam seminis, & sic humidae dominus naturae vocabatur, ideoque ante sacra in pompa semper praecedebat Vas aquarium in ejus honorem . Auctor est Plutarchus loco citato. Repraesentatur autem hic Deus denso capillitio, barba hirsuta, cum modio, sive calatho in capite. Calathus a verbo Graeco , quod lignum significat, derivatus est a describitur ab Isidoro lib. I9. orig. cap.29. leve gestamen ex ligno, vel canna, aut junco factum, in quo vel pensa ponuntur, Vel flores leguntur. Μodius etiam capiti Serapidis superpositus foecunditatem, & abundantiam denotat: Vel quia sui scribit Ruffinus lib. a. histor. Eccles cap. 2 3. cum mensura, modoque cuncta docet moderari, Cel Vitam mortabbus frugum liberalitate praeberi. Nunc de fictitiis ad historicam transeamus Veritatem . Serapis fuit Rex AEgyptiorum , qui cum Varias artes eos docuisset, illisque ostendisset cultum vitium, &. aratrum; una cum sorore , & conjuge Iside divinos honores meruit. Scribit D. Augustinus lib. I 8. de Civit. Dei cap. S. Apim quemdam Argivorum Regem in AEguptum navibias transvectum, cum i i mortuus fuisset, factum ess Serapidem maximum AEgyptiorum Deum a fuisse autem Apim tertium eorumdem Regem testatur Eusebius in Chron. Inventa ab hoc sapientissimo Principe vide apud Tibullum lib. I. cap. I.

TABULA IL

SErapidis &sororem, & conjugem fuisse Isidem, unaque

cum fratre, & marito divinos honores obtinuisse apud AEgyptios satis constat. & diximus: sed quot nominibus invocata fuerit haec Dea, quot ritibus consecrata, disce eXApulejo lib. II. Metam. Isidem sic loquentem introducente '

20쪽

Sectio I. Gemmae antiquae. 3

En sum tuis commota, Luci, precibus, rerum natura 'rem, et mentorum omnium domina, seculorum progeries initialis, siumma numinum, Regina Manium, prima Coelitum, Deorum, Dearumque facies uniformis, quae coeli luminose culmina, maris salubria sumina, inferorum deplorata silentia nutibus meis dispense r euyus numen unicum multiformi specie , ritu vario, nomine multi go torus veneratur Orbis. Me primigenii Phoges Pessurumicam nominant Deum Matrem , hinc Autochthones Attici Cecropiam Miseramam et illine fluctuantes C rii Paphiam Venerem: Cretes sagittiμ-ri Dionnam Dianam: Siculi trilingues Sugiam Proserpinam et Eleusinii metusam Deam Cererem: Punonem alii: Rellonam alii :Hecatem sit Rhamnusiam illi: cor qui Oseehus Dei Solis inchoan-ribus radiis illustrantur in diopes . Ariique, priscdque doctrindpo lentes AEnptii caeremoniis me prorsus propriis percolentes appellanx vero nomine Reginam Udem. Pingitur haec Dea cum comae torta, & reflexa, gestans in capite aliquando modium abundantiae symbolum, aliquando perseam typum silentii, & veritatis , ei de stirpibus Agyptiis maxime consecratam , tesse Plutarcho lib. de Isid. & Oiir Oxι- οὐ nia αυτης, γλωτbra Te φυλλον σοικεν. uuod ejusfructus cordis , Jolium linguae jeciem refert. Et quae duo simul juncta componunt veritatem. Lotus eidem sacer erat, cujus flos in se, ut docet Teophrastus lib.

di aperiendo, & claudendo Solis motum sequitur ab ortu Moccasum.

FABULA II L

I sis juncta religione cum Serapide, sive Sole plerumque

habebatur pro terra, vel natura rerum subjacente Soli, si fides Μacrobio Saturn. lib. I. cap.2o. Sistrum gestat, de quo Servius ad lib. 8. 2Eneid. Isis es genius. vii qui per Sisrimorum, quod gerit in dextra, Λἰdi accessus significat. Apulejus lib. II. Μetamorph. describit ejus vestimentum stellis dis- Persis corruscans, quod in hac tertia gemma faberrime videtur expressum aliquam AEgypti Reginam unionibus eXOrnato collo, & crinibus reflexis sub Isidis imagine forsan repraesentante. Velo ejus capiti imposito noctis tenebrae in-Ruuntur , quas Isis .. seu Luna nocturno suo splendore ill . Tom. L A 2 mb