장음표시 사용
31쪽
starent, ex Cicerone palam fit. in & P laestinam pervasit haec pestis ; Sadducasi en mquod nomen vel a suo capite Sadoc sacerd- te , vel a iustitia, Hebraris p v, cujus exι- Inios sese cultores venditabant , obtinuerunt , Praecipua Epicureae doti rinae capita amplexi 'sunt : Dei quippe providentiam , animi hi δmani immortalitatem, & reliquorum spirituum sive bonorum , Sive malorum exsistentiam sustulisse seruntur. Epicuri porro phil sophia in tres erat divisa partes. Prima, sive ut aiebat, canonica, cum de veritate , ei que criteriis breviter ageret , variosque de sensbus praenotione , usustrate , ac vocibus canones proponeret, rogicae vices subiit : susiorem enim veluti merra Sophistarum cavilla, riones omnino respuebat , quod Cicero in illo reprehendit . Altera continebat physicam , in qua systema Democriti elaboravit, multaque de Deo , & anima humana impla pro
,, lem, oratione relinquens Deos . Tertiam demum partem constituebat ethica , in qua principium, & finem vitae vere beatae in v luptate situm esse contendit. XXVIII. Haec de antiquis Graecorum ph losophorum sectis dicta fassiciant, quae dum magna animorum contentione sive in ipsa Graecia, sive in Italia inter se confligebant , aliud interea , novumque philosophiae genus Alexandriae in AEgypto , imperante Roma Augusto, caput extulit . Alexandriam quippe omnis generis eruditi id temporis conflux Iant , summa ad litterarum studia opportunitate , quam Ptolemaeorum Iiberalitas & insignis bibliotheca , quae tum parem in orbe non habuit , suppeditavit allenti . Eius doctrinae summa erat, in nullius magistri verba iurandum , sed veritatem ex omnibus philosus effutiit ,, extrisens, uet ait Cicero , o gionem cum Diis immortalibus ,
32쪽
D mia obiam. 29sophorum sectis conquirendam , nec quidquam , nisi ratione consulta, & maturo iudicio reci- niendum eSSe. Hujus inusitatae adhuc , licet probatissimae s stula ml . philosophandi rationis auctor exstitit Pota-x 'v'mon , sectaque ab eo fundata si tamen 1ecta μ'
dici possit ) Eclectica ab δελεγειν appellari
consuevit : crevit autem plurimum , ubi Κ-gyptus verae religionis lumine co tu trata fuit, quod haud longo post tempore evenit ;complures enim ex iis , qui hanc methodum sectabantur , philosophis coctrinam evangelicam amplexi celeberrimam eadem in urbe pro Christianis scholam erexerunt & guberi narunt etiam , ex qua subinde tot viri &morum integritate , & divina , humanaque sapientia clarissimi prodierunt , quales fuerunt S. Iustinus M. Neapoli Syriae oriundus , S. Irenaeus , atque imprimis illud Alexandrinae philosophiae decus S. Catharina, quam
orthodoxi philosophi praesidem hodie suam
XXIX. Primus, quantum constat, Christia- ξl: ἴ
nus philosophus Eclecticus , scholaeque rector ni teste Phil. Sideta fuit Athenagoras, quem Secuti sunt Pantaenus , & Clemens Alexandri' sis. . I. nus, qui hane philosophandi rationem & su-sius declarat, & magnis laudibus effert; pos quam enim multa attulisset in philosophiae laudem , quam divino munere hominibus obtigisse ait, subdit: Φιλοσοφιπι δε , ου' την σνικην
τικον φίλοσοφιαν ρηι ιι is Philosophiam autem is non dico Stoleam , nec Platonicam , autis Epicuream, & Aristotelicam, sed quaecum- is que ab his sectis recte dicta sunt, quaei, docent iustitiam cum pia sententia , hoc
33쪽
totum Selectam. dico philosophiam. --Hrporro philosophi. Christiani , etsi ec diversis sectis, Eolectici cum essent , quidquid . castis sima: religioni non adveIsaretur ,, Seligerent. , nihilo minus. in moralibus praecipue Stoicos Lin dialecticis . di arte ratiocinandi. Aristotelem. ; in doctrina de Deo. ,, geniis, , anilnaque humana , & ceteris rebus immaterialibus Pla
et Onem sequebantur. ducent , ita tamen , . ut
huic primas in omnibus partes deserrent, pia. 1 antes eiusdem. placita cum vera religionis. dogmatis. facilius reliquis componi pOSSe . unde S. Augustinus de veteribus Plat icis, noni dubitavit alnirmare , , , eos , . Si hanc vitam. rursus agere possent , paucis mutatis, ver is bis , ac se rentiis ad Christianam, religio,
divit , & in scholae praefectura. Secutus eS celeberrimus ilici inter Christianos Doctor Ori genes , . qui ea sapientiae laude: iuclaruit , ut non Christianorum modo juvene ς, sed α ipsi. gentilium phyloso hi maximo numero ad. excipiendas e)us institutione, confluerent . . Post Origenem floruerunt Heraclea e)uSdem. Successor, S. Anatolius Laodiceae. Episcopus, quia Platone deficiens primus Aristotelem. Ale- Mindriae, praesegit, Arnotaus Lactantius, Eua,
sebius, Synesius, S. Augustinus suim pleris Aue Sanctis Ecclesiae Parribus, quit omnes hanc philosophandi normam. tenuerunt Verum. Dellorum tumultibus , odiisque graecos, inter ac latinos serventibus, accedente denique e etiam Leonis Isaurici in Philosophos ,. eorumque studia furore estuctum est, ut jam a sae- culo fere, sexto omnis Eclinicae huius scholae splendor deflueret , & in, toto. paene. Oriente sapientiae: studium. elanguesceret , paucis solum. relictis, qui claritate numinis temporum illorum barbariem illustrarent.; saecv
nimirum sexto PhiloponRa Alexandriae mix-
34쪽
losophiam proses, us est , infelix subinde absurdissimae Tritheitarum sectar auetor; saec Io octavo Ioannes Damascenus & sane litate ,& sapientia inclytus : saeculo nono Leo Thessalonicensis Antistes. ac Photius Constant in politanus Patriarcha floruerunt. Movebat iumquidem omnia Leo sextus Orientis Imperator ob insignem , quam sibi comparavetat , eluditionem , Salietis , ac I hiati tit hias dictus , ut rem litterariam erigeret ; votis tamen , &conatibus eventus haud respondit , non nisi Psello quodam . ac Michaele Ephesio sapientiae fama tum quidem inclarcscentibus . Saeculo demum undecimo Michael Psellus , conscriptis in Aristotelem commentariis, excultaque Platonis doctrina viri eruditi nomen promeruit , eo quoque clarus , quod ipsum imperatorem Constantinum Ducam instituerit, eiqUe tariis tum littera rom amorem instilla velit , ut palam professus sit : Malle se litterarum glo-D ria, quam imperio cognosci . XXX. Eadem cum Clemente Alex. aetate
sub finem nenipe sa culi secundi, & initium tertii vixit Ammonius cognomento Saccas , Eclecticus licet philosophus , noVae , tamen sectar Iuniorum Platonicorum auctor Natus is erat a parentibus orthodoxis , atque iaChristiana philosophorum schola vel ab ipso Clemente, vel a Pantaeno institutus, tibi tamen virilem aetatem attigit , ad ravitam ido lolatriam turpissime desecit , ut testatur Porphyrius , cui prae Eusebio id negante fidem
hac in re habendam esse eleganter commonstrat Cl. Laur. Mos hemius. Homo hic vaferrimus, quo religioni, quam deseruerat , quibus posset artibus , nocerer, eo primum curas intendit, ut , cum ipsi Christiani Platonem ceteris praeserrent philosophis, eumque non multum a suis dogmatis dissidere con-B 6 Ierir
35쪽
3 a ProINomenon tenderent, ipse ostenderet , nihil novi a Christo , ac eius sectatoribus in orbem illatum esse , sed sanctiora etiam Christianorum myst ria iam ab Academia olim & aanita & tr dita fuisse : eam in rem ad ineptissimas ali gorias , ad violentas verborum explicationes, ad tenebras nescio quas , confugit ut Pi Ionis Sententiis sensum a . catholica doctrina minus abhorrentem appingeret , nec de nihi-IO est Suspicio , eum genuinos Platonis , &Aristotelis. textus multis in locis depravaSSe ,. ut arctissimum, quem volebat eos inter circa primaria doctrinae capita consensum e dculperet . Hac quippe duorum ex omni retro antiquitate philosophiae principium consensione satis occurri putabat Christianorum doctoribus perpetuαqccinentibus, Platonem a MOPse, aliisque Judari et plurima hausisse, veritatemque in nulla gentilium schola, umquam deprehendi potuisse id quod tam acre, constansque phiJosophorum dissidium clarissime testatur . Atque hae in re egregios suos inter asseclas auditores invenit , ac Porphyrium praecipue , qui librum exaravit πεμπτ
de Plato uis, atque Aristotelis consensu. De nique ex divelsis, praeseritin varo ex Pythagoricis ,. Platonicisque placitis missimosum Prorsus philosophiae corpus e secit, cui non nulla quo e ex ipsa Christianorum discipli- na, quae ad mores animique cultum perti nent , petita immiscuit , quo palam fieret Mnihil in sua desiderari philosophiat, nec esse ν cur ea rejecia homines ad Christianai sacra
XXXI. Non poterat angustiis me nurun finibus haec philosophiae pestis diu contineri, brevi ad finitimos quoque populos.& qui 'dem Antiochiam, quae Syriae caput est, tr. 'siit: tum totam Italiam pervasit, ubi ι
36쪽
num Romae scholam aperuit . Fuit plotinus celeberrimus post Herennium Ammonii disci- rpulus , vir acris quidem ingenii, sed ultra modum fanaticus , nactus & ipse discipulos Amelium Tuscum, qoi maluit Amerius nuneupari, Paulinum Scythopolitem, Eustochium Alexandrinum, Zethum Arabem, Zothicnio, Castricum , Firmum, Marcellum , Orontiam , Sabini lium , di Rogati anum Senatores Roma.
nos . Serapionem Alexaradrinum , quorum omnium sata Ie princeps exstitit Porphyrius Male hus patria lingna dictus insensissimus hostis
Christianorum . qui pes riseram hanc doctrinam per Siciliam, aliasque Romani orbis proia vincias partim ore , partim scriptis magistri sui a se emendatis , & in sex AEneadas dugestis propagavit. Haud diu, post Iamblychus. Chasci densis ex Caelesyria , qui una cum Themdoro Asmensi a Prophyrio institutus est, florere coepit : cum AEgyptiam , & Pythagoraeam ph plosophiam magis excoleret , atque saeto ex ea, & Platonica delectu Eclecticam majoribus ornamentis , Ac firmioribus , ur putabat , contrae Christianos armis in9truere n- teretur , eam .ib doctrinae famam comparo. vit, ut passim magnus Philosophus, admIravis
dui , ἀυinismus , & a Iuliano Imperatore
eo namMne orbis emotamentum compellaretur .
Iamblycho successit iudesius , ex cuius instia tutione prodierunt Antoninus, eamdem subinlade doctrinam Alexandriae professus, Chrysanthius, Sardianus Priscus, Eusebius Myn- , dius, 3e Maximus ; homum . ac praeeipue qui' s. Modem Maximi verversis doctrinis , ac eruditis e . eriti fraussibus esse Ediam est , ut Iulianus imperatω ι 3. . .
riam , qua fulgebat , dignitatem foedissima
defectionis labe commaculaeit . Sed neque Graecia a venenosis hisce erroribus diu in mianis suit : Plutarchus enim Atheniensis
lexandriae , est Hieroclem & Olympiodorum
37쪽
audiverat, Theodosii Imp. aetate , Sub finem Q. nempe saeculi quarti redux philosophiam hane male conSarcinatam Ath eni, publice prauegit , Sectatoresque habuit, uti doctrinae fama, ita acerrimo quoque , quo in orthodoxam religionem ferebantur , Odio longe ce-beberrimos , Syrianum, Proclum, Marinum , . Damascium , Simplicium . Ceterum haec Juniorum Platonicorum , Christi,niSque adversantium secta, uti sub Juliano Apostata , qui eius asseclas primis in republica muniis civ movit , nihilque intermisit , quod a , illius in crementum quoquo modo facere poSSet , SUmmum splendoris apicem attigisse videri poterat ; ita hoc e vivis sublato magnis passibus ad interitum properavit , & iam sub finem saeculi quinti omnis fere Alexandriae , Atheniensisque scholae gloria defloruit saeculo vero insequente ultimam eidem cladem intulit Juniuianus Imp. , qui Eclecticos bos philosa- phos , aut solum' vertere, aut Cbristianum cinari plecti religionem jussit . XXXII. Ecleficam psilosophandi rptionem Romam a Plotino inductam fuisse diximus , non tamen propterea illud sectarunt studium , quod iam ab eo, quo Graecorum Sapientia ala
Romanos pertigit , tempore Sese explicare senSim coeperat, exstinctum est . Atque ut ab origina rem breviter persequamur: primum.
quidem Romani bellis solummodo intenti , ac philosophiae cultu animoS frangi autumantes non magnum litteris honorem habuere ;inde nulli fere sub Regibus : pauci admodum. sub Comnlibus et complures vero Monarchia iam constituta sapientie laude inclaruerunt , qui prout diversas probarent opiniones , diversa; quoque sectas excoluerunt r. nimirum Academicam M. Brutus, M. Terentius Var.
ro, M. Piso, & M. T. Cicero ; Pythagor ani
38쪽
Africanus. Mutius Scaevola, Cato Uiscensis tatus Seneca Cordubensis Neroni L magister , Epictetus Hierapoli in Phrygia natus Cim . omnis philosophiae summa his contine-tuz : -UT , χ,, α,ελου , s sine, O ubstina et Peripateticam. Tyrannio cum Andronico Rhodio protractis in lucem. Aristotelis , az ThuOphtasty libris,. Alexaneet Aphrodisiensis, qui ita Aristotelem commentatus est . & pri mus . Ronie scholam Peripateticam a M. Aurelio,. ω L.. Uero Imppis erediam gubernavit , ac denique Boethius Scriptis 3. de consolatione philosophiae libris clarissimus I Epieu: eam I ut cretius, latinis. ea ira, doctrinam versibus com-l p ex us, Plinius junior Lucianus , Laertiusi Platonicae demuni dogmata adoptarunt. Trasyllus, Alcinous., Taurus Berytius , qui Gellium auctorem. noctium atticarum Apule)US .. Atticus , Numenius. Maximus, Tyrius , qui M.. Aurelium Imp. & Plutarchus Cheronensis , qui Trasanum Hadrianu in Impp. infrutuit. Sed. neque, Romanis. dita licuir eqse philosophis : cum enim. barbarorum. incur,ionibus amplissimum eorum. collaberetur. imperium , respublica quoque litteraria prorsus concidit ,
Gothix non in. homines. modo , . urbes. ac ae
di ia,. sed in ipsa etiam antiqua litterarum,
monumenta ultra modum. saevientibus ia
XIIL Exsul intereat Romano imperio Quomo- philosophia apud Arabes, . ciui sub finem saecu, die ''
actis, quam plurimis. in. Africa ,. Hispaniaque Ha ς umorvinciis, dominatum. adepti sunt , asylumi invenit: Almaimonis tum regni gubernacula siti. uis
. IeneutiS. cura aet sollicitudine emel uia, est , ut litterarum amor in p pulo ceteroquin in- ιtil. C culto aliquantulum et iloresceret . Primi eius- bet. dem fructus exstiterunt v rsioni g nonnulla: li Ero rumi Aristotciacoram e Griaco in Arabi-cum , q lae tamen. ob ignorantiam linguae
39쪽
mentationes suas addiderunt, in quibus , cum Cauctoris mentem saepissime non asSequeren- tur , proprias opiniones substituerunt , atque rhac ratione Aristotelis Opera egregie Corrupta sunt . Commentatorum horum celeberri- η' mi fuerunt, Averrores Cordubensis, Alphara-
EIS. .. bius, Iacobus Athindius, & Avicenna , qui a. praecipue iudicio Rhodi gini , Aristotelis textum mutilavit , multaque commentitia intulit : alii demum ipsas nas versiones Arabicas otia latinum non meliori successu transtulerunt, novumque quasi Aristotelicae philosophiae corpus, quale nempe ex lacunis irtis , ac ineptis versionibus fieri poterat , consecerint , quod paullo post in Oxoniensem, tum & in Pari- Siensem , reliquasque Europae Academias a Carolo M. iam antea sundatas illatum eum .
dominatum obtinuit ultra Soo. annos dura turum , ut vel latum unguem a pratensa hac Aristotelis doctrina recedere religioni duceretur. Ita mutata repente rerum facie Plato ex Christianis scholis abire , locumque Α- cristoteli cedere est coactus, quem Oxonii Joannes Scotus, Robertus Pullus, Simon Dunei mensis , S. Edmundus Episcopus Cantuariensis , Magister Hugo; Ioannes Blond ordine praesegerunt. Occupata subinde anno 143 p. a Turcis Constantinopoli complures Graeci QKomo. eruditione conseicui in Italiam confugerunt , ii. allatiS esum Graecis. Aristotelicorum operum exemplaribus, ex quibus novas, multoque accuratiores versiones procuderunt, 'id quod ad emendandos , qui in prioribus irrepserant , errores non parum contulit. Interpretum horum prae reliquis famam sibi compararunt Theodorus Gaga, Joannes Argyropylus, By-gantinus , qni Graecorum primus Romae peripateticam publice professus est, & qui huie sicce. it, Georoius Trapezuntinus, ac demum
40쪽
D HVUσδiam . TIGennadius acris Platonicorum insectator ἔoam & tum nonnulli, ut Platonis philosophia
Testitueretur, operam dabant, quos inter fue-xunt Gemistus, Pletho, Bessarion Traperunt1-mus, Romana postmodum purpura insignis , Narsilius Ficinus editis latino idiomate Platonis libris celebris; his adnumerari meretur Ioannes Picus Princeps Mirandulae, & Con- Cordiae Comes natus anno 1436., qui ob amplam ingenii vim , ac eruditionem saeculi sui
XXXIV. Haec porro Aristotelis philoso- Ilius
phia tanto Studio, ac servore propugnata ν hol quoniam sere sola in scholis saltem praecipuis dominabatur , scholasticae cognomentum obtinuit ; cumque contentiosa admodum esset, &dialecticas subtilitates ultra modum promo veret , fieri non potuit, ut diu unanimis persisteret , nec in diversas quoque sectas ami- 'R quorum exemplo abiret . Atque ab origine
quidem in duas dispescebantur partes doctores scholastici ; Nominales alii , alii Reales dicti, quod illi universales naturas in voci
bus solum consistere, logicamque unice circa vocabula versari r hi reapse exstare , atque
res ipsas logicae obiectum esse contenderent . - .
Nominalium princeps exstitit Rucelinus Anglus: verum xum quidem brevi exstincta post- a. liminio revixit schola istaec in Guillielmo O ' δι' eamo Oxoniensi Professore Doctore invineibiti, quem insecuti sunt Richardus Suisset , Gre.
gorius de Arimino , Gabriel Biel , Petrus de
Aliaco Cardinalis Cameracensis, Joannes Gerson Cancellarius Parisiensis. Realium doctri--δε
nam iam olim a Boethio traditam saec. 17mo. PHI.
suscitavit Odo, seu oudardus Abbas S. Mar- m t. tini Tornaci, postea Episcopus CameracenSis, hunc secutus est Petrus Lombardus Episcopus DNI. Parisinus Magister sententiaram dictus propterea , quod SS. Patrum antiquorum Senten AE tlas