Paulli Frisii ... Dissertationum variarum tomus primus secundus .. Tomus primus, in quo habentur 1. Problematum praecessionis aequinoctiorum, nutationis terrestris axis, aliarumque vicissitudinum diurni motus geometrica solutio ... 2. De atmosphaera

11쪽

sit r.

- illi

. si

12쪽

PROBLEMATUM

PRAECESSIONIS AE QUIN OCTI ORUM NUTATIONIS TERRESΤRIS AXIS,

ALIARUMQUE UICISSITUDINUM DIURNI MOTUS GEOMETRICA SOLUTIO,

CUIUS sPECIMENR REGIA BEROLINENSI SCIENTIARUM ACUEΜΙΑ. ANNO MDCCLVI.

PRAEMIUM OBTINUIT.

13쪽

. . r

. . i

. ist

io e a

si i

14쪽

PROBLEMATUM

PRAECESSIONIS AEQUINOCTIORUM NUTATIONIS TERRESTRIS AXIS,

ALIARUMQUE VICISSITUDINUM DIURNI MOTUS GEOMETRICA SOLUTIO,

CUIUS SPECIMEN

A REGIA BEROLINENsI SCIENTIARUM ACADEMIA. ANNO MDCCLVI.

PRAEMIUM OBTINUIT.

16쪽

PRAEFATI O.

COM rσηti mihi, atque animo attentius revoIventi utrum diurni Diauris motus vic tudines entatiquae , quo nobis modo innotescere, S qua ipsae ex ea a proficiscι gwent, quod oblato praemio problema anno II primum , tum rursus anno I 3 6 a Regia Berotinensi Scientiarum, atque humaniorum litterarum meademia resolvendum pro onebatur; phresicis potius rationibus , quam observationibus Apronomicis dirimenda omnis quaesto visa es. Cum enim nihil aliud sit metiri , quam invenire propositae rei rationem ad quantitatem aliam ejusdem generis, quae a umitur pro unitate; quaecumque in me dium producerentur mensurae veteres diurni motus, quae a mensuris aetatis nostrae discreparent, incertum semper. ac piane dubium relinquerent, utrum ipsa diurni motus celeritas, an vero terminus, ad quem, veluti ad unitatem, referebantur, mura us M. Porro in eoea 'Ph carum cau rum, ac legum ferre prorsus nulla deprehenditur, quae ab statam rapiditatem circa axem a particulis terrestribus concestam ulis umquam modo , ac tempore pessit incere: non circumfusi aetheris resistentia, quae non nisi in ite parva esse potes, S si et aliqua, sese in vorticem conommare aether, S simul cum Terra circa Solem deberet rapi : non varia motus annui quantitas, S uesicitas , quae eum singulis particulis terrefribus sit communis, nec pa-NIDummum axis mutare potes , nec particuiarum motum circa axem conceptum accelerare, aut retardarer Mn Sotis, aut Lunae attractio, quae licet parallellismum axis inciat. quantitatem diurni motus incere non potes . Id ego eum

diligentius pro argumenti elegantia, S dignitate in ν stafri 1 sem,

17쪽

PRAEFATIO.

fem, paulatim ad fucessivas paralleu mi istisius axis vici studines , motum nodorum terre stris Aequatoris, S Eetisticae, praecessionemque Aequinoisiorum examinandam progressus sum. In ea autem differtatione, quam praemii obtinendi gratia antea dederam ad Regiam Borusseam Academiam , tertium Newtoni lemma emendare inprimis volui, quo cum quantitatem motus Terrae totius ohaeroidieae, Sterrae exterius circa inscriptam sphaeram redundantis inquireret maximus Geometra , exteriorem terram conceρit circa aequatorem inscriptae sphaerae ad modum annuti dispostam . Deinde cum quantitatem motus terrae interioris, exteriorisque accuratius desiniissem, eam praecessionis annuae portionem, quae ex viribus Sotis oritur, juxta Newtoni methodum, uno minuto secundo circiter eum dimidio augendam esse judicavi, eademque methodo alia problemata, quae Ne tonus minime attigerat, tentare caesti, nutat sonis terrestris

axis, variationisque obliquitatis EcΓρticae, quae Sole aut Luna ab Aequatore ad Tropicos declinante haberi aebet . Cum vero disertationem ipsam praemii honore donatam esse aecepissem, es in Fi fana Academia, in quam tunc te oris adscitus fueram, plus otii titterarii studiis hisce excolendis nactus essem, ibeoriam vicissitudinum, quae ex diversitate a tractionum a MD, S Luna in solidas Terrae partes exercitarum oriri polloni, Geometrice exponendam, abso endamque aggressus sum. Primo autem opus ingeniosissimum, e Iegantissimumque Alembertii de praecessione Aequinoctiorum , nutatione terrefris axis singillatim examinavi, cumque subductis calculis omnibus nihil in eo desiderari ad problematis solutionem videretur , annua tamen praecesso duρlo major embertiana, quam Newtoniana methodo prodiret ; animadverti discrimen omne potissimum inde ortum

ducere, quod Ne tonus eamdem quantitatem motus, Iembertius vero eamdem quantitatem momentorum, quae ex

massa , velocitate , S aisautia singuiarum particularum

ab axe motus Mimantur , a terra exterius posita transere ad terram totam, conservarique inteuexerit. Noster etiam

Pereuius, qua es in titteris omnibus, atque in rebus po

18쪽

. PRAEFATIO. s

tissimum Geometricis, S ronomicis, quas publice in AE eademia ρrofitetur, perspicacia, atque ingenio, jam diu adnotavit hoc vitio maxime Ne tonianam Ioutionem probi malis Iaborare, atque ea de re G. yaequerium monuit eum de edendis Newtonianae Philosophiae Commentariis ager tur. Suare cum eamdem semper momentorum quantitatem in corporibus rotantibus, atque osciuantibus tueri accurate demonstra em, S de generali , ac Geometrica solutione

problematis cogitarem , durebendi motuum comst tionem , non in tiberis motibus dumtaxat, sed etiam in motibus oscillatoriis habere Deum, Si rotationes stares ejusdem comporis , circa diversos axes conceptas , certa lege inter feuuiri, atque ex omnibus unam eme ere. Hoc me theor ma totius theoriae , quam modo exhibeo , fecit compotem . Primo autem agam de rotationis motibus componendis ,

comparandisque inter se momentis sphaeroidis circa axem, aut circa Zametrum Aequatoris aliquam revolutae . Deinde inventis viribus a SOD, S Luna in solidas Terrae pamticuus exercitis, d eram de diurni motus, S motus, qui ex attractionibus iisdem oritur, compositione. Tertio loco de terminandam aggrediar i am praecessionem Aequinoctiorum , S variationes omnes praecessonis, quae ex Sole oritur, X ex Luna etiam oriri ρ et, si in plano Eclipticae revolvere tur . Denique inquiram vici sirudines praecei vis, obtiquitatis fici ticae , quae pendet ex inclinatione Lunaris orbitae ad Eclipticam , ex nodorum Lunarium motu . Haec quae faciis, e I breviter, quantum totius problematis natura, S indoles patitur, singula exponam, tuis pune omnibus congruent, quae Alembertius ex suo 'innamicae principio anahtice eruerat: de quo amicum honestissimum antea

per titteras monere volui. Cumque aequaliones atiquot occurrent ab atiis aequationibus d entientes, quas anno I7 9

in Monumentis Berotinensis Scientiarum Academiae, is in ausiactionibus Fbi sophicis anno Irs . clarissimi Eulerus, S S Dabeuius trassiderant, indicabo, quae totius dissentio-ηris caussa, origo sit, S, ne quid ad theoriam absolvendam, illuserandamque desciat, ostendam etiam commune Disiligod by Cooste

19쪽

ι PRAEFATIO. .

quoddam utriusque authoris Duutandarum rentripetarum virium principium, quod a veritate absonum cum Grandio nostro, S Geometris aliis praeclari is me arbitror , ab Eulero quidem correctum justam praece sonis anuuae quantitatem exhibuisse , S a S Dabellio minime emendatum duplo minores praebuisse aequationes omnes praecessionis, nutationis axis, variationisque obliquitatis Eetipticae. Antequam vero ulterius provehar, ipsa rei aequitas, S Phi-ιosophicus eandor posviat , ut me plurimum debere fatear celeberrimo I ImesIυν, qui dissertationes suas de hoc ipso argumento elucubratas , S Transactionibus Philosophicis insertas pos odum , cum Pisis esset, pro humanitate sua mecum communicavit, S Radicato Comiti , singularis ingenii viro, es in rebus Mathematicis impense docto, quem

per litteras singiuatim de meis hisce studiis consului.

20쪽

VICISSITUDINIBUS

TELLURIS MOTUS.

DEFINITIO. . . pyix momentorum alicujus corporis circa aXem

aliquem oscillantis est summa factorum omnium ex massaia ingulariam Particularum , vi acceleratrice, & distantia ab axe motuS. OasERVATIO PRIMA. Media praecessio annua AEquinoctiorum, sive regressus intersectionum AEquatoris cum plano Eclipticae statui potest eum Cl. Catilio so. 3' Vide Astronomiae fundamenta Fag. 6.ΟasERvATIO SECUNDA . Nodi etiam Lunaris orbitae cum plano Eclipticae moventur contra ordinem signorum, & spatio annorum 28, ac Imensium revolutionem integram absolvunt.