장음표시 사용
11쪽
omnino in Gallia ulteriore legio una pontem, qui erat ad Geuevam jubet rescindi. Ubi de ejus adventu Helvetii
certiores Mi sunt, legatos ad eum mittiant, nobilissirnoscisitatis; erius legationis Namejus et Vei 5aodilos principem locuna obtinebant; qui dicerent, tibi eis in animo, sine ullo male iacio, iter per provinciam facere, propterea quod aliud iter habercu nullum gare, ut ejus voluntate id ibi sacere liceat. Caesar, quo memoria ce- aiebat, L. Cassium Consulem occisum, exercitum que Utas
ab Helvetiis pulsum, et sub jugum misscina, concedendum xόn putabat neque homines inimico animo, data facultate per provinciam itineris faciundi, temperaturos ab imjuria et malefiei existimabat. Tamen, ut spatium inter-- ὰς posset, dum militea, quos imperaverat, convenim
ut legatis respondit, diem se ad deliberandum summturuma si quid euent a. d. Idus Apr. reverterentur VIII. Interea ea legione, quam secum hab bat, miliatibusque, qui ex provineia convenerant, a lacu Lemanno,
qui in flumen Rhodanumtanfluit, ad montem Iuram, qui sanes sequanorum ab Helvetiis dividit, millia passuum d Cem novem, murum, in altitudmem pedum sedecim, fonsamque perducit. Eo opere perfecto, praesidia disponit,c astella communit; quo Deilius, si se invito transire con Tentur, prohibere possit. Ubi ea dies, quam constituerat
cum legatis, venit, et legati ad qum reverLerunt, negat, si more et exemplo populi Romani posse iter ulli per provinciam dare; et, si vim facere conentur, prohibiturum osten-dst. Helvetii, ea spe dejecti, navibus unetis, ratibusque compluribus s elis, alii alii vadis Rhodani, qua minitae A
altith:co fluminis erat, nonnunquam intercitu, saepila: nocii risi perrumpere possent, conati, operis munitione, et militum concursu et telis repuit, hoc conatu destiterunt. IX. Relinquebatur una per Sequanos via, qua, Sequa vis invitis, propter angiam et ire cita poterant Ii SAEUI a. sua sponte persuadere Aon C sient, ieratos ad D un lGJ;-gem Eduum mittunt, ut eo dc precati re . Se tiaris hoc 3mpetrarent. Dumnorix gratia et largi ione apud Sc qua nos Plurim im Poterat, et Helvetiis erat amicus, quod e ea civitate Orge corigi, filiam in matrimonium duxerat cupa ditate regnicio iacti, ' . CVis rebus t u eb ct Urim, plurimas civitiates suo tibiicta licio hab . o. ii 'a Dj itigod by OOs leb .
12쪽
enat. laque rem suscipit; et a sequanis impetrat, ut perii nesciuos ire Helvetios patiantur obsidesque uti inter sese cient, perficit: Sequani, ne itinere Helvetios prohibe ant Helvetii, ut sine maleficio et injuria transeant. X. Caesari nunciatur, Helvetiis esse in animo per agrum Sequanorum ut AEduorum iter in Santinium finessa cere, qui non longe a Tolosatium finibus absunta quae civitas est in provincia. Id si fieret, intelligebat magno cum provinciae periculo futurum, ut homines bellicosos, populi Romani inimicos, locis patentibus maximeque frumentatariis finitimos haberet ob eas eansas, ei munitioni, quam fecerat, T. Labienum legatum praefecit. Ipse in Italiam magnis itineribus contendita duasque ibi legiones conscribit ne tres, quae circum Aquileiam hiemabant, ex hiberniscducit; et, qu proximn iter in ulteriorem altaim per pes erat, cum his quinque legionibus ire contendit. Ibi Centrones, et Garioceli, et Caturiges, loci superioribus occupatis, itinere exercitum prohibere O intur.
Compluribus his proeliis pulsis, ab Ocelo, quod est iters
Cris se vinetae extremum, in fines Vocontiorum ulterioris
provinciae die septimo pervenit: inde in Allobrogum fia nes ab Allobrogibus in Segusianos exercitum ducit hi
sunt extra provinciam trans Rhodanum primi. XI. Helvetii iam per angustias et fines Sequanorum suas copias transduxerant, et in duorum fines pervenerant, e or imque agros Populabantur. AEdui, qNum se suaque ab his vcfendere non possent, legatos ad Caescirem miti tunt, rogatum auxilium: Ita se omni tempore de populo Ilomano meritos esse, ut paene tu conspectu exercitus Ostri, agri vastari liberi eorum in servitutem abduci, prata da expugnari noli debuerint. Eodem tempore, quo Ecfui, Ambarri, necessarii et consanguinei Eduorum, Caesarem certiorem faciunt, sese depopulatis agris, non facit ab op. pidis vim hostium prohibere. Item Allobroges, oui trans Rhodanum vicos possessionesque habet, ant, iuga te a Coe si rem recipiunt, et demonstrant, sibi, praeter agri soluim, nihil sse reliqui. quibus rebus ad iucius Caesar, On x- peetanflum ibi statuit, dum omnibus ortunis Cctorum eo a sumptis, in Santonos Helvetii pervenire it. XIl. Flumen est Arar, quod per fines Eduorum e-
13쪽
,inulis, in utram partem fluat, iudicari non possit. vetii ratibus ac lintribus unistis transi h ut Ubi Μ'exploratores Caesar certior factus est, ties sam copi Virum ' res Helvetios id flumen transduxisse, quartam vero Partem citra flumen Ararim reliquam esse de tertia vigilia cum Iinionibus tribus e castris profectus, ad eam partem Pervenit, quae nondum flumen transierat. Eos icia peditos et inopinantes adgressus, magnam eorum partem coucidit reliqui fugae sese mandarunt, atque in proximas salvas abcri derunt. Is pagus appellabat Tigurinus nam omnis ei vitas Helvetia in quatuor pagos divisa est. Hic pagus aius, quum domo exisset, patrum nostrorum memoria L. Cassiium consulem interfecerat, et ejus exercitum subjugum rinis erat. Ita, sive casu, sive consilio deorum immortaliuna. Irae pars civitat: Helvetiae insignem calamitatem populo Romano intulerat, ea princeps poenas persolvit. Qua in re C. aegi non solum publicas sed etiam privatas iniurias nitur, est, quod ejus Aterii Pisonis avum, L. Pisonem legit et zm, Tigurini eodem prouin, qcio Cassium, interfecerunt.b ΙIL Hoc proelio faeto, reliqua copias Helvetiorum ut
conloqui posset, pontem in Arari faciundum curat, Reci'. etiam xercitum transducit. Helvetii, repentitio Gus advent Ueour moti, quum id, ito ipsi diebus in algerrime conse Ccrari, ut it Pen tria i tirent, uno illiam die secisse ate ii gerent, legito, ad eum nil tun te cujus legationis D, Uic , princeps fu Q, h llo Cassiano dua Helueta Drum fue cit.
incon nobi optaurat ea ni et pristin te iri titis Helver o - in Quod impio viso unum p igum adprtiri esset, Utirn
i', b de picea t. c. ita a patribu majoribusque tui, diui
14쪽
'itima populo Roma accidit sen qui ii alicuius injur aei , conscis fuisset, n- fuisse difficilφ qavere sed eo ce-ceptum, quod neque Eommissam a se intelligeret quarutinieret; neque sine causa timendum putaret. Quod si veteris contumeliae oblivisci vellet nym etiam retentium in 'juriarum, quod eo invito, iter Per in ovinciam per vim ten lassent, quod duos, quod Anaburos, quod Astobroges vexassent, memoriam deponere polia Z Quod sua vietoriatam insolenter gloriarentur, quodque tam diu se impune injurias tulisse admirarentur, eodem pertinere. Consuesse enim deos immortalas, quo graV ris homine ex commutatione rerum doliant, quo pro scelere eorum ulcisci ve lint, his secundiores interdum res, et diuturni orern in ipΠ-Ditatem concedere inum M. ita sint, tamen, si obsides ab iis sibi dentur, uti e quae polliceantur, facturas intell: nax; et, si Eduis de finauriis, quas ipsis sociis liae eorum intulerint, it cm si AH obrogibus statis faciant sese tam iis P. :cem eis f. 'turum.. Divico re ponicit: Ἀῖ Helvetiosti iti oribus suis institutos esse, uti obfri es ccipere non ea re, colas ut rint ejus rei populum Caci alaum eis testem. Hoc tesponso dato, discessit.
15쪽
pabuli quidem satis magna copia suppetebata eo Uzcm frumento, quod flumine orare navibus subvexerint, Prose-terea minus uti poterat, quod iter ab Arare Helvetii a verterant, a quibus discedere nolebat. Diem ex die ducem AEdui, conferri, comportari, de illa, dicere. Ubi se diu. tius duci intellexit, et diem instare, quo die frumentum militibus metiri oporteret convocatis eorum principibuS, quorum magnam copiam in castris habebat, in his Divitia eo, et Lisco, qui summo magistratu praeerat quem Vergobretum appellant Edui. qiri creatur annuu , et iatae necisquo in suos habet potestatem graviter eo accusat quod, quum neque cini neque ex agris sum pos sit, tam Decessario temptate, tam propinqtris hostibus, ab iis non sublevetur praeter tim quum magna ex parte eo 'rum precibus adductiis bellum susceperit ' multo etiam grri ius, quod sit destitutus, queritur XVII. Tum demum Liscus oratione Caesaris ad duetus, quod antea tacuerat, pic ponit: Misse nonnullos quorum auictoritas apud plebem plurimum Valeat, qui privati plus Possint, quam ipsi magistratus et hos seditiosa atque improba oratione tittituri nc in deterrere, ne frumentum conferant; quod pice stare dicant, si jam principatum Galliae
obtinere non possint, Gallorum, quam Romanorum, im-Pc a perferre meque dubitare do emi, quin, si Helvetios sane raucrint Romani, una cum ru'iqua Gallia AEduis libertatem sint erepturi. Ab eisdem nostra consilia, quaeque in castris gerantur, host bus nunciari hos a se coe
ceri non posse. Q iiii Nam, quod nccessat rem Caesarie nunciarit, intelligere sese, quinto id hum periculo sece it et ob eam causam, quarndit Potuerit, tacui siet
16쪽
cultates ad Jargiendum magnas comparasse magnum numerum equitatus suo sumptu semper alere, et circum se habere et neqii solum domi: sed etiam apud finitimas civitates, largiter po se atque hujus potentiae causa, matrem in Biturigibus, homini illi nobilissimo, ac potentissimo, colloca se ipsum ex Helvetiis uxorem habere sororem
e matre et propinnuas suas nuptum in alias civitates collocasse Favere, et cupere Helvetiis, propter eam adfinitatem odisse etiam suo nomine Caesarem, et Romanos; quod eorum adventu potentia Hiis deminuta, et Divitiaeus frater in antiquum locum grutire atque honori sit restitu us:
Si quid aceidat Romanis, summam in spem regni per Hebuetios obtinendi venirς, imperio populi Romani non oci orie regno, sed etiam de ea, quam habeat, grati desperiare . Reperiebat etiam in quaerendo Caesir, quod proelium eqHunire adversum paviei aste diebus esset faetum, initium -us fugae a Dumnorim, atque riua equitibus, factum esse; nam equitatuὶquem auxilio Caesari AEdui miserant, Avan ut praeerat. Eorumque fuga reliquum esse equitatum
XIX. Quibus rebus cognitis, quum ad has sus Picio te, certissimae res aerederent: quod per fines Sequanorum Helvetios transduxisset; quod obsides inter eo, dandos Curasset . quod ea omnia non modo injussu suo et civitatis, sed etiam nscientibus ipsis, feci et i quod a vi rastratu Eduo rum accusaretur, satis esse causae arbiῖiabator, quλ- recia aut ipse animadverteret, aut civitatem anim d- veri uberet. . His omnibus rebias unum repvigilat 2 t, quod Divitiaci fritiis summum in populum Rom.PLnamidium, summam in se voluntrium, egregi Am Idem, justitiam, temperalitiam cognoverat nam, ne ejus sis 'P icio Divitiaci animum offenderet, verebatur. Ita lae, priusquRm quidqua ira conaretur, Divitiacum ad se voeari in-bet, et, quotidianis interpretibus rena otys, per C. Valerii VrnProcillum, principem Galliae provinciae familiarca su: san ,, cui summana rerum Innium rides' habet, , cum eo οἰ- loquitur simul Ornm def-cit. 1 se ipsi proe sente in concilio Gallorum da Ui: mnorige , i di est: et Ostencit, G. partatim quisque cie eo si s idierit. Pubit, Hi Cle
17쪽
obseφrare coepit, 'ne quid gravius in fratrem statueret: scire se illa esse vera nec utim quam ex eo plus quam se doloris casee rem propterea quoci, quum ipse grati Plurimum domi, atque in reli miti G:1llia, ille minimum Propter Adolescentiam posset, per se crevisset. Ja biis opibus Rc nervis, non solum ad minuerida mariatiam, edix r. ad perniciem suam uteretur: sese tamen et amore raterno. e exitii matione vulgi commoveri. Quod si quid ei a Caesare gravius accidi sibi, quum ipse uia l6cum amicitiae apud eum teneret, neminem existimaturam non sua Oluntate factum qua ex re futurum, uti totius Galliae animi a se averterentur. Hae qaum pluribus verbis fleus a
Caesare peteret, Caesar ejus dextram prehendit; cunsolatus rogat, finem orandi faciat tanti ejus apud se gratiam es de ostendit, uti et Reipublicae injuriam, et suum dolorem, mus veluntati ac precibus condonet. Duninorigem ad se vocat, fratrem adhibet quae in eo reprehendat, ostendit quae ipse intelligar quae civitas queratur, inro Ponit: Otiet, ut in reliquum tempus omnes suspiciones Vitet Praeterit se Diviti ac fratri condonare dicit. Dumnorigi cui todes ponit ut, quae agat, quibuscum' oquatur, scire possit. XXI. Eodem die ab exploratoribus certior faetus, hol te fui, montem consedisse, millia passuum ab plius castr scecori qualis esset natura montis, et qualis in eiscuitu sol census, qui re noscerent, mi it Rcnun ciatum est, . e tem esse. a tertia vigilia T. Labienum legatum P rc praetore curn duabus legionibus, et iisdem ducibus, qui it . . cognoverant, summum jug im iolatis adscenderc jubet
quid sui consilii sit, ostendit ipse de quarta vigilia coclea
itinere, quo laostes ieracit, id eo contendit e litat atra Q:: omnem ante mittit . . Oi indius, qui rei it cir speriri:simus hibebatur et in :ercitu L Sullsa, et O ne. in M. Crassiti fuerat, vi , exolorat Iribus Paga mittitur. XX. l. Prima a T. qui in summus mons h T. Labier
18쪽
3ti struit. Labienus, ut erat ei praeceptum a Caesare, ne Proetinna committeret, nisi ipsius copiae prope hostium castra viis esknt, ut undique uno tempore in h. ite, im- peius fieret monte occi*ato, nostros exspectabat, prin- lioque abstinebat. Multo denique die per explor3tores Cafar cognovir, et i,ntena a suis teneri, et Helvetios castra movisse, et Orisidium, timore perterritum, quod non id sset, pro viso sibi renunciasse. Eo die, quo comHietat intervallo, hostes sequitur, et millia passuum cria ab eorum castris Ritra ponit.
XIII. ostridie ejus diei quod omnino biduum s
Pererat, ait in effer civi frumentum metiri oporteret; et
quod a iuraeW, oppido Eduorum bige maximo ac , piosissimo, ii, amplius millibus pals ii climatura aberat rei
numentariae prospiciendum exitii mavit, et iter ab Helvetiis avertit, ac Bibraeie ire contendit. Ea res per fugitivos 1, 2Emilii Decurionis e liti tum Gallorum, hoitibus nunciatur. Helveti , seu quod timore perterritos Romanos discedere exillimarent eo magis, quod pridie, supe- retoribus locis occupatis, proelium non commiliti ut live ii d re frumentaria i iter cludi. Possia conliderent, Om-Diut.ito consilio, atque itinure convcr1O, Oliros a novilum mii: insequi ac lacessere coepertitit.
XXIV. Postquam id animadvertic copias Ra C. fri in rc xxrnuti collem subducit eqilitatumque, qui susti; erret Oblium rupctu in milit ipse interim in colluni edio rei plicem acie ni instruxit legiontim quatuor uti te ratiorum, ita, ut supra se in summo jugo tiaci mon g,
. nas in Gallia citeriore prCx me conscripte at, et mn 'R; Iaer sua collocaret, ac totum montem hominibus coin- P erici et interea sarcinas in unum locum conterri, et eum:.b iis qui in superiore acie coiistiterant, muniri uitu. e elvetii, etiam omnibus suis carris ccuti, impedimenta in Unum locum contulerunt ipli confertist 3ma acie, rejedio nostro equitatu, phalange facta, sub Primam noliram aciem succus frunt. XXV klilr, primum suo, clude or inium e conspe tu remotis, 'nis, ut, Cuato omnitin periculo, spem fusae tolleret, cohortatus suos, proelium commissu Milites,
19쪽
fecerunt. Gallis magno ad pugnam erat impediment . quod pluribus eorum scutis uno 'tu pilmiam transfixi et colligatis, quum ferrum se inflexisset, neque vestere, neque, sinistra in pedita, satis eo inmode pugniare potςrant multi ut diu a nato brachio, praeoptarent scurum manu
emittere, et D do corPOve Pugnare. Tandem, vulnerit, is defecti, et pedem referre, et, quod mons suberat circiter M. passuum, eo se recipere coeperiant. Capto monte, et
succedentibus nostris, Hi et Tulingi qui nominum millibus circiter xv agmen hostium claudebant, et novissi ras praesidio erant, ex itinere nostros latere aperto adgreisi. circumvenire et id coci spicati Helvetii, qui in monte i i sese receperant, rursus initare, et rculi am editates ru e coeperunt. Romani conversa signa tripartito intulerun Prima, et secunda acies, ut victis, ac submotis resisterct:
tertia, ut venientes exciperet.
XXVI. Ita, ancipiti proelio diu atque acritc Pugnat ira aest. Diutius quum nostrorum ni petum sustinere non possent alteri se, ut Ceperant, in montem receperunt 2lteri ad impe limenta et carros suos se contulerunt: nam hoc toto M oelio, quum ab hora septima ad vesperum pugnaturaiiat, versum hostem videre nemo potuit. Ad multam nodiem etiam ad impedimenta pugnatum et, proptexet quod pro vallo cirros objecerant, et e loco superiote nostros venientes tela coi)jiciebant, et nonnussi, inter Rrros Ctas ae maῖ aras ac tragulas subjiciebant, nostroIque vulnerabat t. Diu quum esset pugnathm, impedimentas
castrisque nosia potiti sunt. Ibi Orgetorigis filia, at a re
unus e filiis caprus est. Ex eo proelio circiter hominu insillia x x superi uehunt eaque tota nocte contincri erunt: nullam ' rtem noctis itinere intermista, in in , Lingonum diei pervetierunt, quum, et prDPter ulne . militum, et propter sipuli uram occisoriam notiti tr dctit: morati, eos sequi non potuissent. Caesar ad Lin In literas nunciosque misit, ne eo frumento, neve alia
juvarent: qui si juvissent, se eodem loco illos, quo elvetios, habiturum ipse triduo mermisit, cum omnibus' piis eos sequi coepit. XXVII. Helvetii, omnium rerum inopia Adducti te ntos de deditione ad eum miserunt qui thram eum in il le re convenissent, seque ad pedes proje utent, suprliciter o, i
20쪽
locini, flentes pacem petissent atque eos an eo loco, q- tum essent, suum adventum exspectare jussisset, paruerunt. Eo pastquAm Caeci pei Veriit, obsides, arma, servo qui ad eos perfugissent, Pi poscit. Dum ea conquiruntur, et con- feruntur, nocte intermissa circiter hominum millia, ejus pagi qui Urbigenus appellatur, sive timore Perterriti, ne, armis traditis, supplicio assicerentur, sive spe salutis indueti, qu2d in tanta multitudine dediticiorum suam fiagam aut occultari, omnino imorare posse existimarent prima noctis vigilia, ex castris He etiorum egressa, 4. Rhenum finesque Germanorum contenderunt.
XXVIII. Pod'b caesai rescivit, quorum per anes ierant, his astiliconquirerent, et reducerent, si sibi purgatiess. vellent, imperaviMeductos in hostium numero haΝuit et reliquos omnes, obsidi s armis, perfugis traditis, inde etitionem accepit. Hes votiosmulingos, Latobrigos, iram suos, unde erant profecti, reverti jussis; et, quod om 'bus frugibus amissis, domi nihil erat, quo fame in tolerarent, Allobrogibus imp ravit, vitai frumenti copiam facerent ipsos oppida, vicosque ratio incenderaui, restia tuere jussit. Id ea maxime ratione fecit, Quod noluit eum locum, unde Helvetii discesserant, vacare et ne propter bonitatem agrorum, Gefmani, qui trans u henum incolunt, suis ni is in Helvetiorum fines trantirent, et fiuitimi Galliae .provincis Allobrogibusque fiant. Bojos, Gientibus AEduis, no egregia mitte erant, ut in finibus suis collocarent, eoncessit: sibus illi agros dederunt, quosque postea in parem juris libertatuque condutionem, atque ipsi erant, receperunt. xx lx. In castris Helvetiorum tabulae repertae sum E- teris Graecis confectae, et ad Caesarem extatae, quibus in inhulta nominatim ratio eonfecta erat, qm humerus domo
ex ua eorum. qui arma fers possent et ite separatiMPueri enes, mulieresque. Quarum omnium rerum summa era L .pitum Helvetiorum milia cc Lxiri, HIin Forum 'illvi xxvi, Latobrigorum xiv Rauracorum xxii, B sorum alia ex his, qui arma ferre possent, ad millia xciti summa omnium fuerant ad millia ccc Lxvιri. Eo, Vm, qui domu redierant, censu habito, ut Caesar in