장음표시 사용
41쪽
ex captis is cognitum est, eorum dierum consuetudine iti neris noliri exercitiis perspecta, nocte ad Nervios perve ne mi Di, at ue his demonitrarunt, inter singullas egiones
in O)ed naentorum magnum numerum intercedere neu Ieesse quidquam negotii, cum prima legio in castra vela icset, reliquaeque legiones magnum spatium abessem, hane sub sarcinis adoriri qua pulsa impedimentisque direptis,
futurum, ut reliquae contra consistere non auderent. Ad
juvabat etiam eorum consilium, qui rem deferebant; quoci Nervii antinuitus, quum equitatu nihil postent, neque nim ad hoe tempus ei rei student in sed quidquid possunt, pedestribus valent copiis, quo facilius finitimoriim equitatum, si praedandi causa ad eos venisset, impedirent, teneris arboribus incis atque inflexis, crebrisque in Iazitudinem rami scatis et rubis sentibusque interjediis effecerant, ut instar muri, hae sepe munimenta praeberent quo non modo intrari, sed ne per spici quidem posset. 1i, robus quum iter agminis nostri impediretur, non inmittendum sibi consilium Nervii exiitimaverunt. XVIII. Loci natura erat haec, quem nostri castris detis orant. Cossis ab summo aequaliter declivis ad iuniea
SA: .im quod supra nominavimus, vergebat ab eo si umine pari acclivitate collis nascebatur ativersus huic et contrarius, passus cirriter C. Hi fimus, aperius, ab superiore
Paclen silveitris ut non facile introrsus perspici posset . Intra eas silvas h/bites in occulto sese cona inebant a in aperto loco, secundit flumen, paucae stationes equitum videbantur Flumi is erat altitudo circiter peduin III. Ai X. Caesar, equita: praemisio, subsequebat Hr omnιhas copiis seu ratio Crdo in agminis aliter se habebat, ac Belgae ad ei visis detulerant nam, quod hostis appro-
l. 'uq i. b. t consuetudine sua Caesar vi legiones expeditias duc bat: pocti lolius exercitus impedimenta colloca-LAt inde duae legiones qui se proxime conscriptae erant, O tum agniem Liuileb int, ri: aeir lio lite impedime niti erant.
Equites nostri tum iunci vo ibi Plataitrariisqt flumen tiaras grcii cum holitum equitatu Pice um. Omniittunt. 'Uin se illi tirntidem in silvais a. citios reciperent, Re uisci e silva in nostros impetum fricerent, neque Oliri longitari.
l, m quem finem jorrecta ac Vica piperta pertinetiar t.
42쪽
Inse venerant, pere infenso, castra munir coeperunt. Ubi prim; impedimenta nostra excrcitus ab iis, uti in sit vis abditi latcbatit, vita .int, quod leuin pu iliter en, im-niittendi proelii convenerat; ita ut intra silva a em Orclinetque constituerant, utque ipsi sese cori firmavera iit suisl, o oronibus copiis provolaverunt, impetumque in incis intro equites fecerunt L His facile pudis ac proturoatis,
incredibili eleritate ad flumen decucurrerunt ut pene vino tempore et ad silvas, et in flumine, et jam in manibus nostris hostes viderentur. ιdem autem celeritate adverso coli ad nostra castra, atque eos, qui in opere
XX. Caesari omnia uno tempore erant agenda: vexilis tum proponendum, quod erat insigne, 'ium ad ima concurri oporteret lignum tuba dandum et ab opere revocandi milites qui paullo longius, aggeris petendi cauissa, processerant, accersendi acies inii ruenda milites cohortandi signum dandum. Quarum rerum magnam P.utem temporis brevitas, et successus et incussus hostium i inpediebat Iis dissicultatibus duae res erant subsidio, scientia atque usus milituma quoci superioribus pidi lii, excr- citati, .rid fieri oporteret, non minus commode ipsi sibi praescribtare, quam ab aliis doceri poterant et quo ab opere singulisque legioni hiis fingulos legatos Caesar disceu ro, nisi munitis castris, vetuerat. Hi propter celeritatem et
propinquitatem hostium, nihil jam Caesaris imperio spectabant; sed per se, quae videbantur administrahant. XXI. Caesar, necessariis rebus imperatis, ad cohortandos milites, quam in partem sors obtulit, decucurrit; et ad legionem decimas devenit. Milites non longiore or
tione est colwrtatus, quam uti lac pristinae virtutis me-Ir Oriam retinerent, neu perturbarentur animo hostiumque
impetum fortiter sustinerent; et, quod non longius hostes uberant, quam quo telum adjici posset proelii committendi signum dedit. Atque item in alteram partem cohortandi
Causa prosectus, piasnantibus occurrit. Tempori tantatuit exiguitas,' ostiumque tam paratus ad dimicandum anuarius, ut hon modo ad insignia accomodanda sed etiam Ad galeas induendas, scutisque tegimenta detrahenda, mpus defuerit. Quam quisque in Partem ab opere ca- P devenit, quaeque prima igna conspexit, ad haec co: sti-ἰ ne in quaerendo suo, pugnandi cmpus dimitteret.
43쪽
XXII. Instrudio exereitu, magis, ut loci natura, de sectusque collis, et necessitas temporis; tiam ut rei nil litaris ratio, atque ordo postulabat quum diarer sis locis legiones aliae alia in parte hostibus resisterent, sepibiasquedmisissimis, ut ante demonstravimus,anterjectis, prospectu impediretur; neque certa subsidia collocari, neq e quid in quaque parte opus siet, provideri, neque ab uno omnia imperia administrari poterant itaque, in tanta rerum iniquitate, fortunae quoque eventus varii sequebantur.
XXIII. Lesionis nonae et decimae mi ites, ut in sinistra Parte ei constiterant, pilis emissis, cursu ae lassitudine exanimatos, vulneribusque eonfectos Atrebates nam his ea pars obvenerat celeriter ex loco superiore in flumen compulerunt; et transire conantes, insecuti gladiis, magnam partem eorum impeditam interseeerunt. Ipsi tran- sire flumen non dubitaverunt; et in locum iiii iurem pro gressi rursus regressos ac resistentes hostes, redintegrato proelio, in fugam dederunt. Item alia in parte diversae duae legiones, undecima et odia , ἡofligatis Veronian- .duis, quibuscum erant congressi ex loco supertare in ipsis flummis ripis proeliabantur. At totis fere a fronte et Ministri parte nudatis castris, quum in dextro cornu legio duodecima, et non m gno ab ea intervallo septimachinitisset omnes Nervii confertissimo agmine duce bo- duognato qui summam imperii tenebar, ad eum lcetini
eoaetenderunt quorum Pars aperto latere legiones cir cumvenire, pars summum locum castrorum petere coepit.
XXIV. Eodem aempore equites nostri, levisque arm turae pedites, qui eum his una siserant, quos primo hortium impetu pulsos dixeram, quum si in castra reciperent,
adversis hostibus occurrebant, ac rursus alimn in partem fugam petebant et calones, qui Decumana porta, a summo jugo collis nostros victores flamen transire, conspexerant, praedandi causa, egressi, quum respexissent ethbstes in nostris castris versari urdissent, praecipites in cfugae mandabant: simul eorum, qui eum impedimentii veniebant, clamor fremitusque oriebatur aliique aliani partem perterriti ferebantur. Quibus omnibus 'bus per . moti equites Treviri, quorum inter Gallas virtutis Pir. . est singia laris, qui, auxilii causa a civitate millia, aci ..sιrem venerant, quum mustitudine liostium castra . o
44쪽
eo ueri legiones prem , et Paene ircumventas teneri,
calones, equites, funditores, Numidas, diversus dissipatosque in omnes partes, fugere vidissent, desperatis nostris ebas, domum co-nderunt Minanos pulsos s peratosque, eastris impedimentisque eorum hostes poti .
XXV. Caesar ab ne mae legio, cohortatione ad de trum cornu profectu , ubi suos urgeri signisque in unum locum collatis, duodecimae legionis milites confertos fibi ipsis ad pugnam esse impedimento quartae cohortis orn-nibin enturionibus celsis, signiferoque interfecto: signo amisso, reliquarum cohortium omnibus sere centurionibus aut vulneratis aut occisis, in his, Primopiis P. Sextio Baeulo', sortissimo viro, multis graΦibusque vesaeeibus confecto, ut jam se sustinere non posset reliquos essetaiaior es, et nonnullos a novissimis desertos Proelio exedi dere ae . tela vitare, hostis neqtis a seopte ex inferiore loco subeuntes intermittere, et ab utroque latere instar
et rem esse in angusto Aidit, neque ullum esse subsidium, quod submitti possed scuto ab novissimis uni militi de . tracto quod ipse eo sine scuto venera hin primam aciem
procellit, eenturronibusque nominatim appellatis, reliquos 'hortatus, milites signa inserre, et manipulos laxare jussit, quo facilius gladiis uti possent. Hujus advena. tu specillata intibus,, redintegrato animo, quum pro se quisque in conspectu Imperatoris etiam in extremis suis rebus Peram navare cuperet, paullum hostium impetus
XXVI. Haesar utim septimam legionem, quae iuxtaeonstiterat, item Neri tib hoste vidis t. Tribunos militum monuit, ut amatim sese legiones conjungerent, et conversa signa in hostes inferrent. Quo facto, quum alia is alii subsidium ferrent, neque timerent, ne ave si ab hos, te circumvenirentur, audacius resistere, ac fortius pugnare eoeperunt. Interim milites letionum duarum, quae in novissimo agmine praesidio impedimen is fuerant, picelio nunci o, cursu incitato, in summo coli ab hostibus con spiciebantur et T. ILabienus, castris hostium potitus, et ex locis superiore, quae res in tiostris castris gererentur, conspicatus, decimam legionem subsidio nosti is misit qui, quum eas equitum et calonum fusa, quo in loco res e. - i his, Coos sit
45쪽
siti quantoque in periculo et alis', et legiones, et Ian- Perator aeriaretur, cogetin visci nihil ad celeritatems, reliqui iecerunt. '
XXVII. Horum adventu tanta eram commatatis est sacta, ut nostri, etiam qui vulneribus confecti procubuissent, scutis innixi, praelitim redintegrarentu tum calones, perterrnos hosto dispicati, etiam inermes armutis o . currerent equites velo, ut turpitudinem fugae virtute deIerent, . omnibus in locis pugnabant, quo e legionariis militibus praeferrent. At hostes, etiam in extrema spea uti tantam virtutem praestiterunt, ut, quum primi Odrum ecidissent, proximi jacentibus insisterent atqueae eorum corporibus pugnarent his dejectis, et coacervatis eadaveribus, qui superessent, ut ex tumulo tela tu nostros conjieerent, pilaque intercepta remitterent ut non inequidquam tanti virtutis homines judicari deberet, ausos esse transire latissimum flamen adscindere altis rasmpas, subire imquissimum locum quae facilia ex dissieil imis animi magnitudo redegerat.
XXVIII. Hoc proelio facto, at prope ad internecio mem gente' nomine Nerviorum redacto, Mjores nato, a quos una eum pueris mulieribusque in aestuaria ac palocles collectos dixeramus, hac pugna nunciata quo in actori-htis nihil impeditum, victis nihil ut arbitrarentur ; omnium, qui ui pererant, consensu, te os ad Ccessi rem miserunt, seque e dediderunt et in eo me misranda civitatis calamitate, ex DC ad iii sim iis ex horninum iIlibus x, vix ad D, qui arma fer possent, sese redactos esse dixerunt: tios Gesar, t seros . supplices
usus miserieordia videretur, diliget i ne Fonservavit; suisque finibos atque oppidis uti jussit; et finitimis tria. pexavit, ut ab injitria et maleficiose suoiquo prohiberent. XX X. Atuatici, de libus supra crapsimus, quum
et mnibus copiis auxilio Nerviis venirent; uac pugna nun- elata, ex itinere domum reverterunt cunctis oppidis a Ltellisque desertis, sua omnia in unum oppidum egregie
natura muniture contulerunt Quod quum cx omnibas eire uitu partibus altissimas rupes uespeeiusque haheret, lina ex parte leniter acclivis aditus, in latitudinem nori. mplius e pedum relinquebatur quem locum domici altitano muro munierant: aum magni pon laxi saxa, et
46쪽
Praeacutas trabes in muro colloearant. Ipsi erant ex Cini. bris, Teutonisque prognati; qui, quum iter in provi clam nostram, atque italiam facerent, his impedimentis,
quae iee m agere, ac portare non poterant, citra fluinen
Rhenum depositis, eustodiae ex suis ac praesidio vi millia hominum una reliquerunt. Hi post eorum obitum, mulatos annos a finitimis exagitati, quum alias bellum inser . Tent, alias illatum defenderenta consensu eorum omnium Pace tacta, hune sibi domicilio locum deregerunt. XXX. Ac primo adventu exercitus nostri, crebras en DPpido excursiones faciebant, parvulisque proeliis eum nostris contendebant postea vallo pedum ii, in circuitu xv millium, crebrisque castellia circummuniti, oppido sese cominebant. Ubi vineis actis, aggere exstructo, turrim constitui prpeia viderunt, primum irridere ex muro, R que increpitare vocibus, quo tanta machinatio ab tanto spatio institueretur quibusnam manibus, aut quibus viri bus, praesertim homines tantulae staturae, nam larisque hominibus Gallis, pro magnitudine corporum suorum, brevisas nostra contemptui est), inuti oneris turrim in muros sese coliocare eonfiderenti XXX l. b vero moveri, et appropinquare moenibus viderunt, nova atque inusitata specie commoti legatos ad Caesarem de pae miserunt; qui ad hunc modum locuti Non se existim are Romanos fine ope deorum bellum gerere qui tantae altitudinis machinationes tanta celeritate Promovere et ex propinquitate pugnare possent se, sua
que omnia. eorum potestati permittere, dixerunt unum Petere, ac deprecari, si forte pro sua clementia a manis
suetudinis, quam ab aliis audissent, statuisset, Atua Lcos esse conservandos, ne se arniis despoliaret sibi omnes fere finitiri. os esse inimicos, ac suae viriliti invidere; a quibus se defendere, traditis imis, non possent sibi prae laucre, ii in eum risum deducerentur quamvis fortuuam a P pulo Romano pati, quam ab his per cruciatum interfici, inter quos dominari consuessent.
XXX i I. Ad hae Caesar respondit: Semragis honsuetudine sua, qua, merito eorum, civitatem conservaturum,
si prius, quam alie moriam attigimet, se dedidissent sed
deditionis nullii esse cotiditionem, nisi armis traditis e
47쪽
peraturum, ne quam dedititiis populi Romani injuriam
Inferrent. Me nunciata ad suos, illi se, quae imperarentur, facere, xerunt. Armorem magna multitudine de rauro in Usiam, quae erat ante oppidum jacta, sic ut Propes una mana inuri aggerisque alii tudinem acervi armorum adaequarent et arrien circit ex parte tertia ut postea Pet- spectum est, celata, atque in oppido retenta, portis Patefactis, eo die pace sunt usi.
XαXIlI. Sub vesperum Caesar portas claudi, militesque ex oppido exire, jussit, ne quam οὐ oppidani a militibus injuriam acciperent. Illi ante inito ut incellectum est consilio, quod, Editione facta, nostros praesidia deducturos, aut denique indiligentius servaturbs, credi-Mrant, partim cum his, quae retinuexant et celaverant, armis partim, stutis ex cortice factis, aut viminibus intextis, quae subito ut temporis exiguitas postulabat Pel- ibus induxerant terti, vigilia, qua minime arduus ad nostras munitiones adscensus videbatura omnibus copiis epente ex oppido eruptionem fecerunt. Celeriter, ut ante Caesar imperaverat, ignibus significatione fatet , ex Froximis eastellis eo concusum est: pup atumque bhostibus ita acriter, ut a viris fortibus in extrema spe salutis, iniquo loco contra eos qui ex vallo innibusque tela jacerent, Pugnari debuit, quum una in virint s)mnis spes salutis consisteret occisis ad honi nem millibus 1 V, reliqui in oppidum ejecti sint. Postridie ejus diei, refractis portis quum jam defenderet nemo, utque Intromissis militibus nostris, stelionem irius oppidi universam Caesar verisidit. Ab his, qui em*iant, capi Luna numerus ad eum relatus est millium iii XXXIV. Eodem tempore a P. Crata, quem cum Iegione una miserat ad Oneto Mnellos, Osismios, Cui o-ιolitas, Sesuvios, Aulercos, S edones, quae sunt mariti.
mae civitates, Oceanunaque attinguiti, rtior factus iit, omnς eas civitates in ditionem potestateri que populi B omani esse istactas XXXV. His rebus gestis, omni Gallia pacata, tanta hujus belli ad barbaros opinio perlata est, ut ab nationibu S, quae trans Rhenum incolerent, mittierentur lagati ad Caesarem, quae se obsides uturas, aperata saeturas, pollice-
48쪽
urimque properabat, inita proxima aestate, ad se reverti j Misit ipse in Carnutes, Andes. Turones, quae ivvates Propinquae his locis erant, ubi beluam gesserat, legionibus in hibMna deducti; in ualiam profectus est. Ob eas res, ex literis Caesaris, dies xv supplicatio decreta est quod ante id tempus acciderat nulli.
I. QUUM in Italiam proficisceretur Caesa re Ser . M Galbam cum legione duodecima et Parte eq
tatus, in Mintuates, Veragros, Sedunosque misit, ut a, finibus Allobrogum et lacu Lemanno, et flumine Rhodano ad summas Alpes per inent. Causa mittendi fuit, quo iter per Alpes, quo magno eum periculo, magnis.
Qiam portoriis mercatores ire consueverant, patefieri
volebat Huic permisit, si opus esse ubitrarem , uti iis locis legionem, Memandi causa, collocaret Galba. secundis aliquot proeliis factis, castellisque compluribus
eorum expugnatis, Misis ad eii in eliquo legatis, obsidi-husque datis, et pace facta, eonstitnit cohortes duas in Nanti tibus collocare et ipse eum reliquis ejus legionis cohortibus in vico Veragrorum, qui appellatur Octodurus, hiemare, qui vicus, positus in valle, non magna adjecta planicie, altisiunis montibus undique continetur. Quum hic in duas partes flumine divideretur, aueram: Partem ejus vici Gallis concessit alteram, vacuam ab illa lis resictam, cohortibus ad hiemandum attribuit. Eum: locum vallo Asiaque munivit. Il. Quum dies hibernorum complures transissent, frumentu itque eo comportari jussisset subito per exploratores ceris factus est, ea ea parte vici, quam Gallis con cesserat, omnes noctu discessisi , montesque, qui impenderent, a maxima amultici dine Sedunorum et Veragrorum te neri. Id aliquot de causis acciderat, ut subito Galli belli renovandi, legionisque opprimendae, consilium caperent . Primum, quod legionem, neque eam plenissimam, detractis cohorti is . duabus, et compluribus sigillatim qui, commeatus petendi causa, missi erant, absentibus, propter P Aucitatem despiciebant: tum etiam, quod, propter int-
qui vatem loci, quum ipsi ex montibu in alicm decui re-
49쪽
rent, et tela eonjicerent, ne primum iidem posse impetum sustineri exiitimabant. dccediam, quoa tuos ad se
liberos abstractos obsidum mine olebant; et Roma-- s, non silum inerum causa, sed etiam perpetua posissilionis, ulmina Alpium occupare conari, et ea loca fi nitimae provineis adjunsere, sibi persuasum habebant. III. His nuntiis acceptis Gama, quum neque opus hi- hemorum, munitionesque plene essent persectae, neqrie de frumento, reliquoque .commeatu satis esset provisunt, quod deditione facta, obsidibusque acceptis, nihil de bes ti-
anondum existimaverat; consilio celeriter convocato, sententia exquirere coepit quo in consilio quum tantum
ripentini periculi praeter opinionem accidisset, ac jam Omnia,fere superiora loca multituditia armatorum com-Pleta conspicerentur, neque subsidio veniri, neque commeatus supportari, interclusis itineribus, possent; propeaam desperata salute, nonnullae hujusmodi sententiae dice-hantur, ut impedimentis relictis, eruptione saeta iisdem itineribus, quibus eo pervenissent, ad salutem contenderent. Majori tamen parti placuit, hoc reservato ad extremum consilio, litterim rei eventum experiri, et castra defendere. IV. Brevi spatio interjecto, vix ut his rebus, quas On- nituissent, collocandis atque administrandi tempus claratur, hostes ex omnibus partibus, agno dato, decurrere;
Iapides gesaque in vallum conjicere. Nostri primo integris viribus fortiter repugnare, neque ullum frustra telum ex loco superiore mittere ut quaeque pars altrorum arudata defensoribus premi videbatur, eo occurrere, et
nuxilium ferre sed hoc superati, quod diuturnitate pug- me hostes defessi proelio excedebant, alii integris viribus meeedebant quare um rerum a nostris propter Paucitatem fieri nihil poterat, ac non modo defeta ex pugna ex Cedendi, sed ne saucio quidem ejus loci, ubi constiterat, Te inquendi, ac sui recipiendi facultas dabatur. V. Quum jam amplius horis a continentur pugnare et , ac non solum vires, sed etiam teἱ nostris deficerent, titque hostes aerius instarent, languidioribusque nostris, vallum scindere, et fossas complere coepissent, resque esset jam ad extremum deducta casum Scxtius Baculus,
Primipili centurio, quem Nervico 'ioelio compluribus On-nctum vulneribus diximus, et item C. Volusimus, trib
50쪽
Irus militum, vir et consiti magni et vfrtutis ad Galbam
accurrunt, atque unam esse spem saluti, docent, si eruptione facta, extremum auxilium experirentur. Itaque, convocatis centurionibus, celeriter milites certiores facit,
paulisper intermitterent proelium, ac tantummodo tela missa exciperent, seque ex labore reficerent; post, signo cluto e castris erumperent, atque omnem spem salutis in virtute ponerentUI Quq jussi sunt, faciunt ac subito omnibus portis eruptione facta, neque cognoscendi quid fieret, neque sui eolligendi hostibus facultatem relinquunt. Ita comis
mutata fortuna, eos, qui in spem potiendorum castrorum venerant, undique circumventos, interficiunt, et ech minum millibus amplius xxx, quem numerum barbarorum ad castra venisse constabat, plus tertia pariae interfecta, reliquos perterritos in fugam conjiciunt, ac ne in locis quidem superioribus consistere patiuntur. Si omnibus hostium copiis fusis armisque exutis se in astra mari nisionesque suas recipiunt. Quo proelio facto, quod sae-Prus fortunam tentare Galba nolebat, atque alio sese in hiberia consilio venisse meminerat, aliis occurrisse rebus videbat, maxime frumenti commeatusque Inopia perm tus, postero die omnibus ejus vici aedificiis ineensis, inprovinciam reverti contendit ac nullo hoste prohibente, aut iter demorante, incolumem legionem in Nantuates,
inci in Ali brogas, perduxit, ibique hiemavit. VII. Hi, rebus gestεs, quum omnibus de causis Caesar pacatam Galli m existimaret, superatis Belgiri expulsis Germanis, 3ctis in Alpibus Sedunis; inue ita inita
hieme in Illyricum profectus esset, eas quoque nationes adire, et regiones cognoscere volebat subitini bellum in Galila coortum est. Rus belli haec fuit causa. P. Crassus adolescens cum legione uti proximus mare: Oceanum Andibus hiemabat is, quod in his locis inopia frumenti erat, praeieeios tribunosque militum complures in finitimas civi intes, frumenti commeatusque petendi causa, dimisit quo in numero erat T. Terrasidius,
missus in Eusubiosa M. Trebius Gallus, in Curiosolitas; in Velanius, cum T. Silio, in Venetos VIII Hujus ivitatis est longe amplissima an ritas omnis orae maritimae regionum earum, quo et naves h