장음표시 사용
31쪽
Ariovistus usita, omni Gallia Romanis interdixisset impetumque in nostros eius equites fecissent eaque res colloquium diremisset mulio maior alacritas, studiumque
pumaandi intius exercitui injesum est XLVII niduo post Ariovistus legatos ad Caesarem
mittit velle seiae his rebus, quae inter eos agi coeptae, a que Perfediae essent, agere eum eo: uti aut iterum colloquio diem constitueret aut, si id minus vellet, ex suis i satis aliquem ad se mitteret. Colloquendi Caesari causa visa non est, et eo magis, quod pridie ejus diei Germani
otiueri non potuerant, qui in nostros tela conjicererit. Legatum ex suis sese magno cum periculo ad eum missἈ-xum, et hominibus feris Meeturum, existimabat. Conranodissimum vicini est, C. Valarium Procillum, C. Valerii Caburi filium, summa virtute et humanitate adolescentem eujus pater a C. Valerio Flazco civitate donatus erathe propter fidem, et propter linguae Gallicae scientiam, qua multa jam Ariovistus, iunginqua consuetudine,
utebatur et, quod in eo occandi Germanis eausa non esset. ad eum mittere et M. Mettium, qui hospitio Ariovisti usus erat. His mandavit, ut, quae diceret Ariovistus cognoscerent, et ad se referrent. Quos quum apud se in eastris Ariovistus conspexisset, exercitu suo praesente,
elamavit Quid ad se venirent i an speculandi ausa tConantes dicere prohibuit et in catenas conjecit. XLVII l. Eodem die castra promovit, et millibus ac suum vi a Caesaris castris sub monte eonsedit. Postridie ejus diei, Praeterisu a Caesaris sitas copias transduxit, et millibus passuum, ultra eum castra iacit eo consilio, uti Diamento, commeatuque, qui ex equanis et AEduis supportaretur, Caesarem intercluderet. Ex eo die dies continuos raesar pro altris suas copias produxit, et ciem instructam habuit ut si vellet Ariovilius proelio contendere, et potestas non deesset Ariovistus his omnibus diebus exercitum castris continuit equestri proelio quotidie aeontendit. Genus hoc erat pugnae quo se Germani exercuprant. Equitum millia erant vi, totides numero
pedites velocissimi, a fortissimi quos ex omm copia sngulos stae salutis causa, delegerant cum his in Proeliis versabantur: ho, se equites recipiebant hi si
32쪽
Accepto; qrro deciderant, circumsistebant; si quo erat longius prodeundurn aut celerius recipiendum, tanta erat horum, exercitatione, eeleritas, ut jubis equorum
sublevati cursum da Uarent. XLIX. Ubῖ eum castris sese tenere Caesar intellexit, ne diutuis commeatu prohiberetilr, ultra eum locum, quo in loco Germani consederant, circiter passus D ab his castris idoneum laeum de legi ; acieque triolici instrueta, ad eum locis tasmoit. Primam et secundam aciem in armis esse, tertiam castra munire jussit. Hic locus ab hoste circuer passus excintos, uti distum est, aberat eo circiter Ilominum numerum vi millia expedita cum omni equitatu Ariovistus mitit; quae copiae nostros perterrerent, et U-Duione prohiberent. Nihilo secius Caesar, ut aut constituerat, duas acies hostem propulsare, tertiam opus perlicere insali. Munitis castris, duas ibi legiones reliquit, et Partem auxiliqvum quatin i reliquas in castra majora reduxit. L. Proximo die instituto suo, Caesaris castris utrisque copias suas eduxit pa ubulumque a majoribus progressiis aciem instruxit hostibusque pugnandi potestatem fecit.
Ubi ne tum quidem eos prodire intellexit, circiter meridiem exercitur in castra reduxit. Tum demum Ariovistus partem suarum copiaxum, irae casti minora Dp phagnaret, misit. Acri ter trimque re que ad vesperum, Pugnatum est. Solis occasu sua copias Ariovistus multis et illatis et acceptis vulnerious, in caltra reduxit. Quum ex captivis quaereret Caesar, quamobrem Ariovistu proelio non decertaret, hanc reperiebat causam: utio apud Germanos ea consuetudo est 't, ut matresfamiliae eorum sortibus et vaticinationibus declararent, utrum Paelium committi ex usu esset, nec neci eas ita dicere, M Non ise fas Germanos superare, si ante novam Lunam Prwlto contendissent.
L . Postridie ejus d ei caesi praesidio utrisque castiis,
orio satis esse visum est, relicto : omnes alarios in n-
spectu hostium pro castris minoribus constituit quod ininus multitudine militum legionariorum, pro hostium numero v lebat, ut ad speciem alariis uteretur ipse triplici instruit. acie, usque ad castra hostium accessit Tum demum necessirio German suas copias e casuis edit erunt, beneratimque eonstituerunt, paribusque inte assia iHai -
33쪽
mulieres imposuerunt, Eae in t irimi proficiscentes milites passis crinibus distes, implorabant, neci in servitutem Romani, traderent LII. Caesar singulis legionibus sinet ulos legatos et qUr Diorem, piae fecit uti eos testes iure quisque vi tutis haberet, Ipse a dextro curnu, quod e :m rtem 'nime firmam 13 ostium esse animadverteiat, Dic 'Mim commini. It nostri acriter in hostes, signo rito, impetum fecerunt. Ita que hoste vepente celeriterque Procurrerunt; ' O 'tium
pila in hale es conjicie di non daretur. Rejed is pilis,
comminus glAdii pugnatum est. At Germani aeteritor, ε consuetudine sua, phalansue facta impetus giridiorum ex- csperunt. Reperti sunt complures nostri mii es, qui in Phalansi ab insilirer: t, et scuta manibus revellerent , et desuper vulnerarent. Quum holii uiri acie a finiistro cornu illa,
at irra inius .im conversa e siet a dextro cornu vehementer
Drari: itudine suorum nostram aciem premebant. Id quum an in 'du rtis isti P. Crassus adolescens, qui equitatui prae-ertit, Rod expeditior erat, quam hi, qui inter aciem ver-fab Intur, tertiam aciem laborantibus nostris subsidio misit. LIII. Ita proelium restitutum est, atque omnes hostes MC Verter ant neqtae prius fugere destiterunt, quam ad flumen Rhen rm millia passuum ex eo loco circiter quin- laygint ii, pervenerunt. Ibi perpauci, aut viribus confisui ransnatare contenderunt aut lintribus inventis, salutem
ibi petierunt in lii fuit Ariovistus, qui naviculam de-lio alam ad ripam nactus, ea profugit reliquos omne Sequites consecuti nostri interfecesunt. Duae fuerunt Ariovisti urrores, Una Sueva natione, quam domo secum adduxerat altera Notica, regis Vocionis soror, quana in Gallia duxerat, a fratre missam. Utraque in ea fuga periit. Duae filiae harum, altera occisa, altera capta est.
C. Valerius Procillus, quum a custodibus in sus trinis catenis vinolus traheretur, in ipsum Caesarem, hostium equitatum persequentem, incidit. Quae quidem res Caesari nonna rorem, quam ipsa vidioria, voluptatem attulit quoahorae inem honestisismum provinciae Galliae suum familia-ario, , hospitem, ereptum e manibus hostium, sibi restitu
34쪽
tum Videbat neque ejus calamitate de tanta voliaptate et gratulatione quidquam fortuna deminuerat. Is se praesente, de se ter inrtibus consultum dicebat, utrum igni statim necaretur, an in aliud xcmpus cstivaretur sertium beneficio se esse incolumem. Item M. Mettius re Pertus, et ad eum reduetus est. LIV. Hoc proelio trans Rhenum nunciato, Suevi, qui ad ripas Rheni venerant, domum reverti coeperunt; UOS Ubii, qui proxime Rhenum incolunt, perterritos insecuti, magnum ex his numerum occiderunt. Caesar, una aestate duobus maxamis bellis conseclis, maturius Paullo, quam tempus anni postulabat, in hiberna in Sequanos exui citum deduxit, hibernis Labienum praeposuit ipse in Glerio m Galliam ad conventus agendos Profectus est.
I. QUUM esset Caesar in citeriore Gallia In hii, crnis,
e ita ut supra demonstravim tu, crebri ad jum mi more, afferebantur, literisque item Labieni certior fiebat, Omnes Belgas, quam teruam esse Gahis partem dixera. Inus, contra populum Ronianum conjurare, obsidesque inter se dare cori in andi has esse causas: primum quodlubre ren ur, et omni pacata Gallia, ad eos exercitus non te adduceretur deinde quod ab nonnullis Gallis sollicitarentur, partim qui Germanos diutius in Gallia versari nollent, ita ὀpuli Romani exercitum hiemare, atque inveterascere in Gallia, moleste ferebant Partim qui mobilitate et levitate animi novis imperiis studebant: ab nonnullis etiam quod in GaIlia a potentioribus, atquo iis, qui ad conducendos hornines saeuitates habebant, Valgo egna occupabantur qui minus saeile eam rem imperio nostro consequi poteraut. H. Iis nunciis literisque commotus Caesar duas legiones in citeriore Gallia novas conscripsit, et inita aestate, iii interiorem Galliam, qui deducuret, Pedium legatum misit. Ipse, quum primum pabuli copia esie inciperet, ad exercitum venit. Dat negotium Senonibus, reliquisque Gallis, qui initimi Belgis erant ut ea, uetera pud eos gerantur,iognoscant seque de his rebus certiorem faciant. Hi con-lt inter omne nune laverunt, mataris ' ;i egercitum in U-
35쪽
num locum conduci. Tum vero gubitandum non existi-niavit quin ad eos xii die prosic iste fetur. Re fro-meataria provisa, castra movet, diebusque Circiter x acis fines Belgarum pervenit.
III Eo quum de improvii, celervisque omnium DPI- nione venisset Remi, qui proximi Gainis ex Belgis stitit, ad eum legatos Icelum et Antebrogium, primos civitatis suae, miserunt: qui dicerent, se suaque omnia in fidem atque potestatem populi Romani permittere, neque se curiarissiquis Belgis consensisse neque contra populum Romanum omnino coniurasse paratosque esse, et obsides dare, et imperata facere, et oppidis recipere, et frumento, C serisque r*bus juvare reliquos omnes Belgas in armis esse Germanosque, qui cis Rhenum incolunt, sese cum his conjunxisse tantumque esse eorum omnium furorem, ut, ne Suessiones quidem fratres consanguineosque suos, qui eodem jure iisdem legibus utantur unum' imperium, unumque magistratum cum ipsis habeant, deterrere Potuerint, qui cum his consentirent. Iv. Quam ab his quaereret, quae civitates, quantaeque
in arvis essent, et quid in bἀlo possent, sic reperiebat plerosque Belgas esse ortos a Germanis, Rhenumque antiquitus transduetos, propter loci fertilitatem hi coeasedisse ;Gallosque, qui ea loca incolerent, ex misisse solosque esie,
qui patrum nostrorum memoria, omni Gallia vexata, Teutonos, Cinibrosque intra fines suos ingredi prohibuerint: qua ex re seri, ut earum rerum memoria magnam sibi Luctoritatem, magnos sues spiritus in re militari sumerent. De numero eorum omnia se habere expiarata Remi dicebant; propterea quod propinquitatibus affinitatibusque eqnjuncti, quantam quisque multitud eis a communi Belgarum concilio ad hi bellum pollicitus sit, cognoverint.
Plurimum inter eos Bellovacos, et virtute, et uictoritate, et holminum nRuaero, valere hos posse conficere armata millia centum, pollicitos ex edo numero ieeta milη Lxa
totiusque betii imperium sibi postulare Suessione suos esse finitimos latissimos feracissiimosque agnos Possidere apud
eos fuisse regem nostra etiam memoria Divitiacum, totius Galliae potentissimum qui quum magiis partis haTum regionum, tum etiam Britanniae, imperium obtinuerit a nune
effe resem Galbam : ad hunc propter justitiam prudenti-
36쪽
an m summam totius belli Ommum voluntate deseretroppida habere numero xii polliceri millia armata qui quaginta : totidem Nervios, qui maxime seri inter ipsos habeantur, longissituleque absint xv millia Atrebates et Ambiano x millia Μorinos xxv millia Menapios i mitilia: Metes millia veloeasses et Veromanduos tot d em et Aduaιicos xxi millia Condrusos, burones, in
raesos, Paemanos, qui uno' omine Germani appellantur, arbitrari ad x millia. V. Caesar Remos cohortatus, liberaliterque orationae prosecutus, omnem Sstatum ad se eonvenire, principuntisque liberos obstides asse adduci jussit quae omnia ab his diligenter ad diem uicta sunt. Ipse Divitiaeum duumn Θgnopere cohortatus, docet quantopere Reipublicae Communisque salutis intersit, manus hostium distineri, noCum tanta multitudine uno tempore eonfligendum sat
Id fieri posse, si suas copias Edui in fines Bellovacorum
introduxerint, et eorum agros populari coeperint. His
mandaris, eum ab se dimittit Postquam omnes Belgarum copias in unum locum coaetas ad se venire, nequo jam longe abesse, ab his quos miserat, exploratoribiis, et ab Remis cognovit flumen Axonam, quod est in extremis
Remorum finibus, exercitum transducere maturavit, atque ibi castra posuit. Quae res et latus uniim Hstrorum iripis fluminis muniebat, et, Postea quae erant, tuta ab hostibus reddebat, . et commeatus ab Remis, reliquisquae civitatibus, ut fine periculo ad eum portari posset, essici bat. In eo flumine pons erat ibi praesidium ponit; et ix
inter parietati inisses Titurium Sabinum tigatum cum vi cohortibus reliquit. Castra in altitudinem pedum iuva io Assaque duodeviginti pedum, munire iubet. VI. Ab ipsis eastris oppidum Remorum nominem bis aberat miIlia passuum viii id ex itinere magno haspetu Belgae 'ppugnare coeperunt. AEgre eo die uitentatum eae Gallorum eadem, atque Belgarum, oppugη atio est. i. ubi circumjecta mustitudine hominum rudis moenthus u dique in murui lapides jaci eoepti sent, murusque defensoribus nudatus est testudine facta, portis succedunt, murumque subruunt. Quod tum facile fiebat in tantinmustitudo lapides ac tela conjiciebant, ut in muro consiste
di potestas eis: nulli. suum uae oppugnandi no
37쪽
fecisset, Iccius Remus, summa nobilitate et gratia inter suos, ' i tam oppido praeerat, unus ex iis, qui legati de Face ad Caesarem venerant, nuncios ad eum mittit, Nisi rubsidium sibi mittatur, se diutius sustinere non posse. y II. Eo de media nocte Caesar, iisdem ducibus usus, qui nuncii braccio veneralit, Numidas et Cretas faxit tarios, et funditores B.deares subsidio oppidanis mittit. quorum adventu et Remis cum spe defentionis studio ui propugnandi accessit et 'ostibus adaem de causa pes potiundi oppidi discessit. Itaque paulisper api' oppidum morati, grosque Remo uni depopulati, omnibus vicis, aedificiisque, quo adire poterant, incensis, ad castra Caesaris omnibus copiis cori tenderunt et a millibus passuum, minus II, castra posuerunt: quae castra, ut iam oatque ignibus significabatur, amplius Milibus passuum viii in latitudinem patebant. VIII Caesar primo, et propter multitndinem hostium, et propter eximiam opinionem virtutis, proelio supersedere statuit quot die tamen equestribus proeliis, quid hos iis virtut polibi, et quid nostri auderent, periclitabatur- Ubi no cros non esse inferiores intellexit, loco pro vastris
ad . diem instruendam natura opportuno atque idoneo, quod is collis, ubi castra posita erant, paullulum ex pla- mitte eis itur, tantum adversus in latitudinem patebat, qlaan- ' Vna oci lacte, niti dia ccupare pote Iat, atque ex utraque piri lateri dejectus hahebat; et in stonte leviter Litigiatus paulatim ad planitiem redibat ab utroque
latere rin ci)llis transversa in fossam obduxit circita passuuai Cm: '. ad extremas fossas castella conitituit ibique tormenta colloca it ne, quuIn ciem inii luxnset, oites quoci tantum muth tudine poterant a lateribus suos PuRIrantes renua venire possint. Hoc facto, duabus legionibus, quas proxime conscripserAt tu a tri relictis, ut,
η υ dipii, esset, subsidio duci posset , reliqua se legiones pro cauti in cie constituit. Osic Item suas copias ex castris eductas instr ixerant. IX. Palus erat non rns gnari ille nostrum atque hostium exercitum hanc si nostri tra tisii: cnt, hostes exi Pei'ahai,t; nostri autem, si ab illis .iitium translatindi fier 't, ut impeditos aggreclereu cur p rati in armis crant. Interim proelio
38쪽
eundi initium iaciunt, secundiore equitum, nostrorum proelio Caesar suos in castra reduxit. Hostes pro inu emeo' loco ad flumen Axonam contenderunt, quod est post nostra castra demonstratum est. Ibi vadis repertis, partemmarum copiarum tran1ducere conati sunt eo eo illino. Psossent, castellum, cui praeerat Q Titurius leg itus, ' Pugnarent, pontemque interscinderent: in inriri M. . , SRemorum popularonlur, qui na. gno ni bis ulti ad botaliam gerendum erant commeatusque nosti os .iii inebiti t. X. Caesar certior faetus a Titurio oin nem Milit .itum et levis armaturae Numidas, funditores, sis tario:que Caritem transducit, atque ad eos contendit. Acriter in eo loco Pugnatum est Hostes impeditos uolui in iam inenggressi magmam eorum numerii in Occisi tunici per O rum corpora reliquos audacissime sanitie conantes, nulltitudine telorum repulerunt; primos, qui transire rant, equitatu circumventos interfecerunt Hiritas, ubi et de ex Pugnando oppido, et de flumine transeundo, sptim se
fefellisse, intellexerunt, neque noli ros in locum iiii ita o- rem progredi pugnandi causa viderunt, atq ie OS TCS frumentaria deficere coepit concilio convocato conlΡ- tuerunt, optimum esse, domum suam uenique revcrti et quorum in fines primum Romani exercibam ni rocluX-iisen; ad eos defendendos undiqi; con venire P ut potius in suis, quam alienis finibus decertarent et dum ellicis copiis rei flumentariae uterentur Ad ea n sentent ani, cum reliquis causis, haec quoque ratio eos deduxit; quod Divitiacum atque AEduos finibus Belovacorum apprc pinquare, cognoverant. His persuaderi, ut diu a mor Teritur, o suis auxilium serrent, non Poterat. XI. Ea re conitituta secunda vigilia magno cum strepitu ac tumultu castris egressi, nullo certo ordine, eque imperio, quum sibi quisque primum tineris locum peteret, et domum eryenire properai et fecerunt, ut consimilis fugae Gros ii videretur. Hac re statim C uir per speculatores cognita in india veritu quod, qaa de causa discederent non m perspexerat, exci ditum eqriit cli Um- qu Castris pntinuit Prima auce confirmista re ab IplO
raretur, praemisit. Eique Q. Pedium, et L. AN Iunculeii mCottam leg tos praefecit. T. Labie utam leg ilia I in
39쪽
ginnibus tribus bsequi iussit. Hi noviis mos oorti
musta millia passuum prosecuti, magnam mulii tudinem eorum fugientium eonciderunt: quurn ab eri remo agnaine hi, ad quos ventum erui, confiderent sortiterque ir 3petum nostrorum militum sustinerent priores, quod ab esse a periculo viderentur, neque ulla necessi a te, neque
imperio continerentur, exaudito clamore per: urbitis G1-dinibus, omnes in fuga tibi subsidium posuerunt. Ita Iunullo periculo tantam eorum multitud nem noliri intersererunt, quantum sui diei spatium sub occasumque solis e qui destiterunt sequi in astra, uti erat imperatum, z-
XII Postridie ejus diei Caesiro prius quam se hostes ex
terrore ac fuga reciperent, in .ie Su illonum, qui proximi Remis erant, exercitum duxit; et, magno itinere Confedio, ad oppidum Noviodunum conterulit. Id ex itinere oppugnare conatus, quod vacuum ab defensoribus esse audiebat, prop. latitudinem Ossae, murique Altitudinem, paucis defendentibus, expugnare non potuit Catir Ἀ-nitis, Vineas Agere, quaeque ad oppugnandum usui erant, comParare coepit. Interim omnis ix fuga Suessonum uutitudo in oppidum proaima nocte convenit. Celeriter vineat ad oppidum abis, ggere jacto, turribusque constuotis, magnitudine operum, Hae neque viderunt ante Galli, neque ullierant, et celeritate Romanisi iam permoti, legatos ad Caesare id deditione mitti Ir, et, petentibu Remis, ut couservΘωntur, impetrant. XLII. Caesar, hodibus acceptis, primis civitatis, atque ipsius Galbae legis duobus filiis, armisti omnibus ex oppido traditis, in deditionem Suessiones a cepit exercitumque in Bellovacos duxit. Qui quom se suaque omnia in oppidum Bratuspantium contulissent, atque ab eo
oppia Caesar cum exercitu circiter millia passivum abes set, Omnes majores natu ex oppido egressi mapus ad Caesarem tendere, et voce significare coeperunt sese in qua fidem ac potestatem venire neque ςontra pop.εtnm ROm num armis contundere citent, qDuo Id oppidum accessisset, castraque ibi poneret, ' uri, -olieresque ex Pura Pasiis manibus, suo Pacem a Romanis petieruntia
Ii V. Pro hla I vittacus nam post discessum Belgarum, cimissis eburnorum copiis, ad eum reverterat hiacit verbZBςdovacos omni tempore in fide, atque amicitia civitAtia
40쪽
mdus fuisse impulsos a suis principibus, qui dicerent, H duos a Caesare in servitutem redactos, omnes indigesistate contumeliasque perferre, et ab AEduis defecisse, et
Populo Romano bellum intulisse. Qui hujus consilii
Principes fuissent, quod interligerent, quantam calamit tem civitati intulissent, in Britant m profugisse Petere non solum Bellovacos, sed etiam pro his duo , ut sua Clementia a mansuetudine in eos utaturi Quod si fecerit, duorum auctoritatem apud omnes Belgas amplificaturum; quorum auxiliis atque opibus, si qua bella incuderint, sustentare consueverint.
XU. Caesar, 'noris Divitiaci atque duorum ausa.
sese eos in fidem recπtum et conservaturum, dixit: et, quod erat civitas magna, et inter Belgas auctoritate ac hominum multitudine praestabat, ne obsides poposcit. His traditis, omnibusque armis ex oppido collatis, ab eo loco in fines Ambianorum pervenit, qui se suaque omnia, sane mora, dediderunt. Eorum fines Nervii attingebant: quorum de natura moribusque Cassia quum quaereret sic reperiebat: Nullum aditum esse ad eo mercatoribus: nihil pati vini, reliquarumque rerum ad Iaxuriam pertinentium, inferri quod his rebus relanguescere animos
eorumque remitti virtutem, existimarent esse homines feros, magnaeque virtuυε increpitar atque incusare reliquos Belgas, qui se populo Roma- dedidissent, et Patriam virtutςm projecissent eonfirmare se neque legatos missuros, neque ullam conditionem pacis accepturos. γ XVI. Quum per eorum fines triduo iter secisset inveniebat ex captivis, Sabim flumen ab castris suis non amplius millia passuum x abesse trans id flumen omnes Ne vios consedisses adventumque ibi Romanorum exspeetare una cum Atrebatibus, et Veromanduis, finitimis auis. nam his utrisque persuaserant, ut ea hi bellici tunam experirentur exspectari etiam ab his Atuaticqrum co- pias, atque esse in itinere mulieres, quique per aetate, ad pugnam inutiles viderentur, in Aim locum eonjecisse, quo propter paludes exercitui aditus non esset. XVI l. Hisvebus cognitis, exploratores, enturionenque praemittit, qui locum castris idoneum d*ligant. Quumque ex dedititiis Belgis reliquisque Gallis complures, caerisarem secuti, una iter sacerent quidam ex his, ut postea