장음표시 사용
11쪽
turali historiae corpore separatim ediderunt. Vti has a subsequentibus typographis recusas laudamus: eadem methodo animadversiones nostrae ubi non
omnino inutiles evadant) Posteri Naturalem historiam invulgantes public
Quod ad rem nostram spectat, illud primo monendum censeo, ex veritatis amore sapientissimorum hominum,& viventium amicorum quandoque opiniones repudiasse ; qua de caussa alios, & permultos nobiscum decertaturos expecto . Neque id sane molestum erit, tum magis si contraria sentientium foeturae ab iis res piscere nos doceant, quae vel ab incuria, vel ex dissicili rerum natura pro-eesserunt. Velim tamen ea ratione nobiscum pugnarent, sicuti nos fecimus cum prioribus. A cavillis enim quam longe abhorrentes in eos tantum styli acumen digessimus, qui Plinium Romanorum scriptorum doctissimum malo, salsoque genio vexarunt; vel necessariae in rebus dubiis modestiae obliti, non opposita solvere argumenta, sed injuriis cives nostros opprimere gestiebant. Nollem secundo eas ob res argui, quae prudentibus levioris indaginis, sciolis maximi ponderis videri possunt: exempli caussa quod omnia recentiorum nomina latiali reddiderim terminatione : iis etiam refragantibus, qui usurpato a nobis idiomate scribentes, gentiliciam appellationem patria methodo invulgarunt. Hanc legem juvenis adhuc mihi imposueram atque iterum sex ab hinc annis tutatus sum M. Barbarum, Sabellicum, Bembum, Scaligeros, aliosque latinae linguae restitutores ubique sequar. Possem innu
meros addere, pro quibus sussici et Patavini Lycei integrum Collegium, ubi
neotericarum omnium familiarum nomina juxta meliores Romanorum cano
nes eiunguntur. Illorum igitur, quibus diversa placuerunt, appellationes dum reddo, modica tantum utor inflexione; unde omnes facile intelligant, Pope-blountium, Boerhaavium, Uaillantium, Mon conium , Galeotium, Ambrogium, Laeterum eos esse, qui sese latine inscribunt Popeb unt, Boerbaave, Vatia
Iant, De Monfaucon , Galeotti, AMνogi, Laeteri . Deteriorem horum caussam
facili argumentatione ostendi posse confido, cum nomina ad Latinorum I ges detorquenda: Romanis Grammaticis indeclinabilia reddiderint. Inveni
mus enim apud allatos uti apud Graecos ) in barbaris etiam appellationu
bus suam inversionis legem H. Hinc Mago, Hannibal, Mibridates e Magonis, Hannibalis, Missidatis ex patrii casus progressione reddebantur. Si igitur talem sibi legem Romani imposuerunt iis etiam in nominibus, quae cum Latinorum idiomate nihil communis habebant juris: quanto magis Romanorum exin empla in secundis, tertiis, reliquisque casibus a recto profluentibus, sequi aet te nostra necesse est, cum Italorum, Gallorum, Hispanorumque appellationes, a corrupto, ut plurimum, Latinorum idiomate deducantur λ Fatemur utique, quod in recentiorum nominibus latino more tornandis, debita incedendum sit assinitate, unde gentilicia statim a legentibus intelligantur. Neque enim eo
rὶ Μatthaeus Comes Aegyptius vir politioribus literis excultus, eum de hae quaestione a Franeisto Antonio a Sime
onibus rogaretur: d eam, inquit te , quid sentio. non magis barbara mihi et identur nomina AH mer, Muhamia, Muph , Srmembra , Sehombres, Talia d, quam Amibaι , Amilcar . Mehrebai, Ambiorix, Verenetentorix. card ni igittir cum Romani fremovis tamιna parvo flexu hau latina fecerint, nobis non liceat Achmerem diem, Starem eium, Taiuriam REννευρορm aeo potius eum Caesare. Tunio, Sallusio, Liuio Ge. is Sed Aegyptius eum optima afferret, ear amienm De
Timemibus, pariteula De a Latinis in gentilleia appellatione ignorat, d): cur Zamramina a Nyembinae e .: me Fages,t f , aliosque reprobata methodo nominavit '
12쪽
rum imitanda est methodus, qui nostratium nomina latine reddentes ita detorquent, ut primigeniae conversionis vestigia vix in Romanis laciniis inveniantur : qua in re Thuanus proavorum aetate , & nostra Causseus
haud modicum peccaverunt. Horum tamen assectatici nobis minime officiet, cum diversa incedamus via; & ubi res ornari non recusat ut omnibus faciamus satis vulgaria auctorum nomina in pagellarum coronide subjiciamus. E contrario novitii censores parum sibi constant, dum in propriis ainpellationibus a Romana abhorrentes terminatione, non eodem pacto reliquos suae aetatis auctores appellaverunt. Quae monstra igitur, ut Cartesium, Si
mondum, Cossartium, Harduinum scribentes; subinde De Eufers, Gein F, Lal-
lemand , &c. Cunctis in casibus recipiant λ E contrario Simeonum dicas, vel SP meonium, Id uetum, sive Fluetium: hujusmodi eodem pacto accipia;ai, Cum raMI-la nos ratio urgeat, ut secunda potius, quam priori methodo vocitentur ut ipsemet Huetius de proprio nomine adnotavit & omnes ex paullulum dive Sa conVersione eorum, ad quos provocamus, nomina, adhuc intelligant La In ipsis vero auctorum appellationibus quanta incedam diligentia, usus ad eos relegandi, uide res accepi, satis ostendet. Omnia enim per me ipsum collegi : sed ne sensus turbaretur, elementaribus notis provocationes indicavi, eas que omnes ad sesiorum calcem rejeci. Annotationes insuper operis corpori
suppositas haud injucundae cognitionis judicavi, cum non protrita, sed legentibus opportuniora deligere curaverim; quae ubi ex voto minimὸ cesserint, non scribentis desidia, sed mediocre ingenium accusetur.
C. Plinii Secundi, & C. Plinii Caecilii Secundi tempora recensentur. Sammonici Sereni apud Macrobium, Divorum Hieronymi, & Prosperi Aquitani
circa haec error indigitatur; ostenditurquila non alia ratione avunculum Plinium cum sororis filio conflari, nisi ea, qua Naturalis historiae scriptor ad Tra-jani imperantis tempora deducitur. In eundem Hieronymi, ac Prosperi errorem inciderunt subsecuti chronici auctores: omnes enim Plinii Caecilii episto las ignorarunt, ubi Vincentitura Bellovacensem, ac Divum Antoninum Florentiae Archiepiscopum excipiamus; & tamen Bellovacensis, qui perpaucas novit: Antoninus. qui sere centum, laborem Magno Plinio adscripserunt. Mirandae hallucinationis ratio inde patet, quod a primo usque ad duodecimum CHRΙ-STI seculum vix invenitur, qui juniorem Plinium ex epistolis noverit: uni
cus excipitur Apollinaris Sidonius diligens illius imitator, qui sequentem Plinium, neque Philosophum, neque Historicum appellat; imo nullum historicum
opus ab eo scriptum testatur. Quae in latino Eusebii Chronico occurrunt, & ad Divum Hieronymum augentem spectant; quaeve apud Divum Prosperum inveniuntur, probantur de avunculo Plinio dicta ex Anonymi cujusdam volumine ultra CCCCL. ab hinc annis exarato; ibique auctor Hieronymum sequi profitetur. Item ex historiarum Impo
ita intorqueat, ut a nemine quandoque agnoscantur; & tamen Papiam pro Ticino a , Viae a m ero viglebano, Gaiaeium Comitem pro Calatino, Lomesimam inuem pro Laumellin1 regione, barbaris dictionibus scriptitaverit. 1) De la Chausse . . is Vellent nonnulli, qubd omnia gentilleia in IVS desinerent. Ita plerumque Romana terminari ostendemas libro seis eundo ἔ aliqua tamen in VS absolvi norunt Eruditi. sia sui temporis.
13쪽
r ullum libris, quos Iohannes Presbyter , Veronensis Ecclesiae Mansionis, ius vulgavit. Hic anno CI CCCXIII. unicum Plinium, Oratorem, Historicum Driae Provinciae rectorem agnoscens, Christianorum caussae apud Trajanum favisse incorrupta orationis textura recensuit. Μultum subinde post temporis duos distinguens Ρlinios, utrumque civibus suis adscribit in opusculo, cui titulum fecit: Brevis annotatio de duobus Pliniis Veronensebus, quae integra exhibetur ex Vaticanis codicibus 19set. & I9ss. Lincolniensi, & Bodlejano invicem comparatis. Allatus Mansionarius primus suit, qui Veronensibus Plinium dicavit. Andreas Dandulus, Petrarcha , aliique recentiores naturalis historiae scriptorem Ueronensem quidem assirmant; nullis tamen argumentis sententiam fulcientes, & unicum, ut videtur, Plinium agnoscunt . .Xicconis Polentani, Nicolai Peroti, Jo. Antonii Panthei, Matthaei Rufi, Domitii Calderint lucubrationes Veronensibus faventes : atque e contrario
Georgii Μerulae, Tristani Calchi, & Hermolai Barbari propitiae Comensi
Raphaelis Regii pro Comensibus : Marini Becichemi pro Ueronensibus concertatio ; Heliae Capreoli rarissima pro Comensibus epistola: Nicolai Leoniceni, & Pandu Iphi Collenucii disceptationes; iterumque Raphaelis Regii adve sus Iohannem Calpurnium , & Becichemum desensio : Antonii Fabri Ferra
Inedita quaedam Benedicti Iovii ad Nicolaum Castillionaeum, ad Matthaeum Gibertum Veronae Episcopum, atque ad Gabrielem Paravicinum invulgantur. Andreae Alciati judic um adversus Matthaeum Rufum, Gabrielis Paraviciani, Francisci Cigali ni patris, & Paulli filii, Thomae Porcacchii, Basilii Par vicini opuscula recensentur; itemque Onuphrii Panvinii, caeterorumque Veronensium pro patria pugnantium usque ad Polycarpum Patermum; junguntur
Arnaldi Pontaci, & Ioseph Scaligeri dicta eis faventia. Polycarpi Palermi de vera Plinii patria, estque Veroni libri III. Iohannis Polae sententia Palermo accedentis, Laelii Bisciolae inediti pro Comensibus labores; Gerardi Vossit, Iacobi Baunii, Sebastiani Tillemontii, Iohannis Al-herti Fabricii, Scipionis Massej, Iohannis Functi argumenta, & Iohannis Ha
duini circa Plinii patriam oscitationes proponuntur. Volumen claudit Elenchus multorum, quo tum Veronensium, tum Novoco- mensium partes iuvantur.
Sgcτ. Psti MA. Refellitur quidquid Pantheus, & Rusus de Secundorum si milia statuerunt. Ratio praenominis, nominis, & cognominis apud Romanos
SE T. fgCvNDA . Elogium perpenditur, quod a Plinio Secundo Augure Parentibus , sibique dicatum Pantheus, Rufus, Saraina , Alexander Benedictus, Curtius, Pan vinius, Achilles Statius, aliique perperam assirmarunt. Probatur inscriptionem omnibus, quibus gentilicium nomen in INIVS desinat, adaptari. Sς T. TERTIA . Ex omissis Plinii dignitatibus, & praesertim ex Alae , &Misenensis Classis Praefectura minime adnotatis, ostenditur monumentum Plinio
indignum, quod ad VI. Virum Augustalem spectabat; ideoque ad modici de
ANNOTATIONE s.ct) Ita minus latina voee appellantur quae Immatoriae potius diei ὀebuissent. 1 Plinium Cisellium iniae praepositum iacit, cum Pontum, & Bithyniam Proconsulari potestate gubemasse eonstet.
14쪽
sus hominem. Ex notis T. F. I. iterum eruitur, hanc Plinii nostri inscriptionem non esse. Secundi cognomen minime gentilicium probatur. SECTIONE VLTIMA mutilatum, & recens Plinio tributum elogium C. PLINII ... VERONENSIS &c. Scipione ΜaMjo vel judice, spurium innuitur; idque omnes lapidariae cultores fateantur necesse est : ut mirum satis evadat Thomam Reinesium, & Nicolaum Funcium deridicula pro venerandae antiquitatis reliquiis accepisse.
Comensium origo ex Plinio summatim exponitur, & in notissimi de Iohannis Annii figmentis disputatione nunc primum inquiritur, unde plura exagitatus auctor desumpserit. Initia Plinianae familiae indagantur; illamque μ- ωλλιν idest a lavando minime appellatam adversus Perotum , S Glando pium ostenditur. Nonnulli in Graecia Plinii recensentur; hujusque Gentis antiqua omnia elogia, quae Comi, inque finitimis regionibus, tum etiam in Romano orbe inventa sunt, uniter proseruntur; & praesertim genuinae restituitur lectioni C. Plinii Fausti in Equestri Colonia Aedilis, Duumviri, & Flaminis insigne monumentum: quod ad Comenses spectare ostendunt notae OVF. ad OV Fentinum Tribum deducendae.
Exponuntur Τabulae Plinianae, in quibus Magno Plinio duce annus Vrb. Conditae IDCLXXIII. statuitur respondere XXVIII. legitimi Imperii Octaviani Augusti, Consulibus C. Iulio Caesare M. Agrippae, & Iuliae filio, &L. Aemilio Paullo. Iunguntur tempora Natalis Dominici, Romanorum Ιmperatorum Principatus ; atque utriusque Plinii ortus, & res gestae in annos digeruntur. Prima haec Tabularum pars conquiescit Anno Christianae Aerae LXXIX. Urbis Conditae IDCCCXXXI. Titi Imperantis anno I., quo senior Plinius periit clade a Vesuvio Campaniae illata, aetatis suae LVI. Addunturusque ad hunc annum, quae ad juniorem Plinium spectant, & susilis in secunda Tabularum parte retractanda relinquuntur: ab anno nempe U. Cond. IDCCCXIII. usque ad annum IDCCCLXXII. quo Consul processit L. Catilius sequentis Plinii
Subjiciuntur Ueterum testimonia de seniore Plinio, nempe Fabii mintiliani, Plinii Caecilii in, Cornelii Taciti, Suetonii Tranquilli, Aul. Gellii, Sammonici Sereni, Μacrobii Aurelii Theodosii, Aurelii Symmachi, Servii Honorati, Junii Philargyrii, Charisii, Diomedis , Prisciani, Martiani Capellae.
Exscribuntur Christianorum de eodem elogia: suntque Decii Magni Ausonii, Latini Chronici Eusebii Caesariensis Episcopi, Divorum Hieronymi, & Augustini, Missorum Theodosii, Marcelli Burdigalensis, Sancti Tironis Prosperi Aquitani, Apollinaris Sidonii, Divorum Gregorii Turonensis, S Isidori Hispalensis Episcoporum , Bedae Venerabilis, atque Alcuini.
AMMOTATIONES. 0 Mςunda Tabularum pars, quae ad C. Plinium Caeeilium pertinet, ante illius vitam exhibebitur . zJ riorum omnium Seriptorum dicta perpetuis annotationibus illustrantur, & praesertim Plinii Caecilii epistolae, ubi qua plura ex membranarum fide pristino redduntur nitori.
15쪽
LIBRO RC. Plinii Secundi Misenensis Classis Praesecti Vita, res gestae, & scripta chronico ordine reseruntur. Hoc argumentum nemo adhuc tractavit, cum breviaria
tantum de Viro clarissimo, & quaedam satis incompacta habeamus. Huic libro praefigitur Plinii essigies ex Rezzonico Museo deducta, itemque in voluminis calce altera ab Andreae Theueti libris desumpta.
De Titulo, ordine, O Me, quibus Plinius naturalem bisoriam vulgatae. Brevissima illius Θnopsis recensetur; ostenditurque praefationem ad Titum, ut totius operis breviarium, & sequentia Auctorum nomina esse genuinum Plinii opus. Harduini inconstantia in Plinii prooemio, atque attexto elencho exponitur. De naturali
historii judicium Hilli, & Bellogradi reprobatur. Coelius Calcagninus, Iacobus Zeiglerus, Iohannes Laetius sy), & Salmasius ineptas capitum sectiones in secundo,& reliquis naturalis historiae libris agnoverant. Laetius etiam de illis tollendis cogitaverat; sed facti gloriam Harduino reliquit. Plurium codicum auctoritate ostenditur indocta capitum diviso, & praesertim ex Lucensi Caroli Magni aetate exarato, unde corruit Leonis Allatii sententia, quod Plinianae historiae libri in capita secti sint. Idem ostenditur ex Aulli Gellii, & ipsiusmet Plinii auctoritate; ab
que ex operis praefatione, a qua primum incipit volumen. occurritur Harduino, qui Romam Pomponiae, & Pliniae Gentis patriam a firmat; & Plinium, Pomponiumque sororum filios incaute statuit. Pomponium Sericundum utique Romanum, sed nunquam Plinii amnem ostendimus: Plinio demum minutam Comi, ejusque agri cognitionem adsuisse innuitur. Adversus Scipionem Mamejum probatur concitas dictionem idoneis scriptoribus ignotam fuisse. Quaedam attinguntur ad Plinianum indicem spectantia.
Nonnulli naturalis historiae cavillatores refelluntur, & singulatim Aul. Gellius, quique Gellio accedit Antonius Ualliseerius, Nicolaus Leonicenus, Cla dius Verderius, Ioseph Scaliger, Angelus Bargaeus, Vincentius Burghinus, L dovicus Cerdius s in, Georgius Agricola, Petrus Matthiolus, Bonaventura Ange Ius, Baco Verulamius, Salmasius, Secundus Lancellottus, Hieronymus Cardanus, Iulius Caesar Recupitus, Nicolaus Bolaeus si , Ioseph merus,&c. Plinium Gra cae linguae peritissimum, summum historicum naturalem, rei herbariae ditisenistissimum, rerum Romanarum scientissimum, Physices arcanorum optimum scrutatorem plurima, & maxime curiosa apud eum explicata ostendunt.
Comparatio,& judicium Pliniani styla ad Senecarum opera minus rectum. Rejicitur Politianus, & Franciscus Sanctius, Iohannes Boeclerus, Nicolaus Functus. Corollarii loco adduntur duo Pliniorum Elogia publici juris hoc anno facta ab illustri Benedicto Passionaeo.
Plinii ad Titum epistola ex plusquam XXV. penna exaratis codicibus emendatur. Praefationi Italica aemulatio adnectitur tanquam specimen iis, qui ve tendae Naturali historiae animum velint adjicere. Restitutionibus, rebusque scitudignis amplissimae subnectuntur annotationes. DID
16쪽
Rimo aerae Christianae seculo plures inter celebrati nominis scriptores uterque Plinius recensetur; quorum senior C. Plinius Secundus Tiberio imperante natus, jam pluribus editis voluminibus Neronis principatu illustris habebatur. Hic immortalem sibi famam ex vulgata naturali historia quae unice ex tantis ingeniosissimi Viri monimentis superest anno Vespasiani imperantis ΙX. comparavit; brevi postmodum nempe anno Titi Augusti I., Vrbis Conditae I CCCXXXI., reparati Terrarum orbis LXXIX. periit clade a Vesuvio Campaniae illata; quo tempore Misenensis Classis Praesectus illam praesens Imperio regebat. Iunior alter Plinius ex L. Caecilio, &senioris Plinii sorore natus; ideoque gentilicio Familiae nomine Caecilius primum dictus et ab avunculo subinde adoptionis jure in filium, Pliniamque gentem adscitus , CH Plinii Caecilii Secundi appellationes gestavit. Hic sub Nerone mortalem lucem vidit; Flavio Uespasiano regnante annum XIV. agens graecam tragoediam composuit;& Domitiano postmodum Romanum orbem opprimente, disertus caussarum patronus, clarior subinde Nerva, & clarissimus Trajano imperante innotuit. Avunculus juniorem doctrina; junior avunculum dignitati s superavit; quamvis & ipse emunctae naris, pr
hataeque mentis auctoribus annumeretur.
Decem epistolarum libri, & Panegyricus, o quo Consul suffectus Trajano gratias agit, acerrimi judicii, florentis ingenii, atque in plerisque scientiarum versatum ostendunt; unde per summum nefas e doctorum albo expungitur a Camdano; alia insuper edidit Plinius Caecilius, quae saevo temporis morsu inter Tom. I. A ci-
ANNOTATIONES. I Gratiarum actionem potilis quam Panegyrieum dioere malunt m. Matellius, & Gerardus militar hane epigrais
pnen utique recipesem, ubi vetusti exemplaris testimonio firmaretur. ca Male de utriusque Plinii sapientia opinatus est Cardanus; iunioremque praeter humanas literas nihil seisse ais mavit; qu1 in re vir eaoteroquin doε us, sese irridendum non minus quam in hominum genituris in eruditorum th Io exhibuit; neque eniin novum Cardanain aliquando optima coniumnere, aliquando deridieula extollere . Falia igi
17쪽
, DIS u VISITIONES PLINIANAE LIB. I.
ciderunt. Qua demum tempestate ad plures transierit, incompertum. Quidquid enim usque ad Antoninum Pium imperantem Arnaldus Pontacus sa); aliique
ineptius Christianum, s0 pro Christo passum: illique demum extremo vitae sacrificio verae Religionis testimonium praebuisse mordicus praedicaverint b ; nihi
lo tamen minus, quamvis verus mortis annus nos lateat, Trajani imperium exces.sisse minime videtur; cum hoc Caesare quoque regnante Plinii Vitae tempora nos fugiant; 0 neque ex illius epistolis, neque ex veterum testimoniis ullum appareat indicium, unde Trajani aevum superasse conjiciamus. Unum ex utroque Plinio conflarunt Viri caeteroquin eruditi Sammonicus Serenus, atque Macrobius 60, quod de Sammonico mirum magis evadit, cum parum a Plinii Caecilii aetate distiterit. In eundem Macrobii errorem incide
runt Divi Hieronymus o, & Prosper Aquitanus f , ut ineluctabilibus argu
mentis in operis corpore ostendemus. Simili quoque hallucinatione deceptos suis. se Tertullianum, Orosium , Cassiodorum, Bedam, Μarianum Scotum, Hermannum Contractum, Romualdum II. Archiepiscopum Salernitanum, Vincentium Bellovacensem , Divum Antoninum Florentiae Archiepiscopum, uin Martinum Polonum, Enghelasium, Vernerum Rolewinchum, Andream Theuetum, aliosque liquet conjicere ; ea tamen ratione, ut ipsissimo Sammonici lapsu naturalis historiae scriptorem ad Trajani usque imperium pervenisse crediderint. Quamvis enim de Christianis, & Plinio relata ex temporum supputatione, soaliisque indubiis argumentationibus juniori sint adscribenda; nihilo tamen minus cum epistolarum volumina Hieronymus, & Prosper, aliique ignoraverint: quae ab auctore nosse debuerant, ab Eusebio Pamphilo, S Tertulliani apologetico m
tuarunt; & dum Plinii modo insignis historici, modo Philosophi nomine adjecto
memoriam ingerunt, ad seniorem, quem unice ex operibus noverant, unicὸ pari
ter respexerunt. Id de Tertulliano quoque dicendum videtur, qui tanta suppresso nomine e naturalis historiae libris mutuavit.
Manifesta insignis adeo hallucinationis ratio inde constare debet, quδd a II. Chri-
ANNOT ATIONES.ititur utriusque Plinii opera deprimit; uti immerith Mundini anat omen laudavit, quM indignam Georgio Baglia
x Videtur, qudd in hae sententia suerit indoctus quidam amanuensis, qui XIV. seeuto Plinii iunioris epistolas Idi
pergameno eodice exscripsit. Exemplar servatur in secretiori Estorialensi bibliotheci, & non uno loeci hisee in diruqui inionibus memorabitur. Ad Epistolarum caleem legimus: is Plinii Meundi Epistolarum liber nonus, & ultimus explieit selieiter euius spiritus in pace requiestat Amen. is Hispanus quidam non inscitὰ addidit: Eu ει H - .seria mu' eri pa . Ex Ambrosiano Plinii tactilii elogio, ubi notae apparent T. F. I. nempe Testamoto Fieri Iussit illum toto vitae suae eurrienio, non Christianorum, sed falsis Ethnteorum persuasionibus adhaesisse eompertum hanemus. ta Sammonicus Serenus, a quo Maerobius in errorem adductus, neque eentum annis a iuniore Plinio disiunsitur. Hunc Antoninus Caratalla coenantem jussit occidi; & qui avuneulum, & iuniorem Plinium eonfundit, & ipse a multis eum Sammonieci filio eonflatur; & praesertim a Lilio Glaaldo, Conrado Gesnero, Hermanno Conringio, Wolsango Iusto, Petro Castellano, Antonio Rie bono &e. 3 omnes allati Auctores Plinii caecilii epistolas ignorarunt. Vineentias. atque Antoninus nonnullas addaeunt. sed primus perpaueas novit, Antoninus sere centum: quamvis triplo. & aliquidius adhue hune numerum exeedant. Vterque has epistolas ad naturalis historiae eonditorem retulit. Thevetur non omnium postremus apud GaIIos. Plinium naturalis historiae scriptorem ad Trasini tempora dedueens, illi junioris acta attribuit: quia mira dum, eum abiecto Francistanorum eneullo, XUI. seculo Thevetus apud suos illustris haberetur; atque ad plures' anno Aerae Christianae I 39O. transierit. Μagis mirabuntur Argen villaei naturalem historiam intrantes, qui paucis ab hine annis Plinium I. chr. seeuto, Traianoque imperante vixisse seribit hist. natur. pag. 4. Verum Traiani nomen loeo Titi, vel ealami, vel typographi vitio irrepsisse suspicari de tam docto viro utique lieebit. Ad inniorem Plinium quae de Cnristianis in latino Eusebii eodiee lesimus proeul dubio spectare, ipsiusmet Plianii, & Traiani Epistolae ostendunt; quo tamen testimonio Chronici scriptores minimE utuntur; quidquid opposutum innuere videatur Jor Savaro, qua de re insta.
18쪽
D1SQVIS IT IONES PLINIANAE LIB. I. 3
Christi usque ad XII. seculum vix reperitur, qui juniorem Plinium ex epistolis noverit. Unicum enim invenio C. Sollium Apollinarem Sidonium, diligentem Plinii Caecilii imitatorem, qui illius cum dignitate meminerit . 0 Hic sane juniorem Plinium neque philosophum, neque insignem historicum appellat, imo nullum ab illo historicum opus conscriptum fuisse aperto satis innuit testimonio; a) & Plinium, quem sequitur, ab avunculo rite separavit. b) Caeteri vero Chronicorum scriptores, ac Divi Hieronymus in primis, & Prosyer ex harum epistolarum eraesertim ignoratione post Sammonicum Serenum, & Μacrobium ) ad Trajani usque tempora superiorem Plinium deduxerunt. Hujusmodi, quae libro disquisitionum XV. fusius ostendemus, sussiciat in praesentiarum uno, vel altero exemplo comprobasse. Maximum pergamenum codi
cem servat insignis Neapolitana Bibliotheca S. Iohannis ad Carbonariam, qui
titulum praesesert: Cronica Eusebii, Ieronimi, sλλ ω aliorum sacrorum patrum plurium LXV., oe sanctae romanae Eceissae in multis verbis, o dicuntur Cronicae Cronicarum, secundum catalogum temporum serae, ordine, vel ubi descripta tempora eontinent. Cod ex circa annum Igo 8. fuit descriptus, ideoque ante motam de Plinii patria quaestionem . . Iunc cium anno I 738. evolverem, me verissima protulisse novi, quando assirmabam de naturalis historiae scriptore loqui chronicos auctores, ubi Plinium Novocomensem, oratorem, & Historicum insignem appellant. In laudato siquidem exemplari legimus: Plinius Secundus μυocomensis Orator, . Historicus insignis babetur, cujus plurima ingenii extant opera. Hic scripsi de bisoria naturali libros XXXVII. quos Vespasiano cum praemissa episeola direxit. Scripsit epistolas
Quare sit novus Chronicorum compilator plures detegens junioris Plinii epist Ias avunculo illas adjudicavit; de avunculo Hieronymum, Prosperum, caeterosque unice loqui fatendum erit, tum magis, quod allatas adoptivi filii episto
Secundum mirandae hujus confusionis exemplar e Uallicelliano codice desumemus, quem summa humanitate Ioseph Blanchinius Vir eruditissimus eodem anno mihi Romae consulendum exhibuit, titulumque praesesert. Ioannis Presburi Mansonarii Ecelesae Veronenses His oriarum Imperialium libe
ANNOTATIONES. x Apollinari Sidonio addendi videntur Charisius illustris Grammatieus , & An senius Consularis Poeta . Primus
enim, qui avuneuli Plinii auctoritatem persaepd addueit, iunioris quoque hisce verbis meminit e r Facilioreis Ca cilius is it Plinius, idem, oe Sanctioreis ah. Decius Μagnus Ausonias, qui duobus post Hieronymum lustiis e vita miῖravit, utrumque ex operibus novisse conjicio. Naturatis enim auctoritatem historiae, & verba ob oculos habuit, indigitatque in Epigrammate is Quae sexum mutarim is; iunioris verb locum innuere putamus in nuptialis centonis fine ad Paullinum, dum adeso niιhi. inquit, a resum eos, auν, ut Iuvenalis ait, Curios simulant, & Baeehanalia vivunt: ne foetasse mores meos Des es de Carmine lasciva est nobis pagina proba, ut Plinius dieit. Meminerint autem qui eruditi prohatissimo Viso Plinio in poematis laseriesam, in moribus consitisse censuram. Quamvis enim allata in epist arum voluminibus minimὸ inveniantur: Ausonius verseulum a deperdito Plinii Caecilii earminum libro exeerpsit; nam iuniorem Poetam fuisse, & obstoenis hisce salibus delectatum utique patet. Avunculum verb Plinium nesne carminibus, neque huiusmodi nugis operam dedissse eonstat i eum igitur Ausonius hune Pliniam Poetam, probatissimum suisse virum testetur, scribentis mores ex illius epistolis dignovisse satendum videtur. c Σ Sie scriptum est . a Allati Johannis Mansonarii notitia oecurrit apud Guillelmum Pastregium eiusdem seeuli seriptorem; suitque Franeisti Petrarchae amicus, annis tamen longe maior, eam Iohannes Auctor anno t3Iq. appareat; tumque Petrarcha nonum aetatis suae nnmeraret. Johannem Μansionarium, qui de Plinii patriti disputavit. alterum ab allato conlieit Illustris Marehio Μineius d , & seeulo XV. viventem describit. Unicum sutila potius dieendum videtur, eum proserenda Iohannis Mansionarii de duobus Pliniis adnotatio, XIV. seculi voluminibus in ulata appareat: unde anno r3I3. nnienm Plinium, subsequentibus duos agnovisse eoiligamus. Guillelmus Pastregius Ueronensis Plinium patriae suae attribuens illum a sororis filio separavit; Petrarcha Ueronensem quidem faeit, sed unteum videtur agnoinuisse, eum nusquam, etiam ubi loens exposcebat, Plinii Caeeilii meminerit. Vide harum disquisit. librum deeimum tertium. Notandum tamen ex Mansionarii verbis apparere Plinium in plerisque Codicibus Novo mensem inseribi, eum illum natione Veronensem unicὸ dicat, eo quia tali nomine in quadam historia reeensebatur.
19쪽
4 DIS UTIS IT IONES P LINIANA E LIR. I.
seriptus anno Domini I 3I3. xempore Henrici IV. Imperatoris, ut ipse testatur in vita Florians
Eiusdem liber de gestis Ponti cum Romanorum, qui a sexta aetate, nemp/ ab adventu risi sumens exordium fucum fecit nonnullis, ut opus adscriberent Bedae Presbiero, qui de sex aetatibus Mundi libellum composuit. In Vespasiani, ac Titi Impp. vitis, quamvis Campaniae cladem attingat, nihil de Plinio; nihilque pariter, ubi Viros illustres primo Christi seculo florentes recenset; sed unice ubi Trajani regnum describit, de Plinio addidit.
Eo tempore Plinius Orator oe Isoricus natione Veronensis, ut in quadam Mylaria legitur, Druit, qui Plinius Secundus cum provinciam Driam regeret mitigavit Imperatorem ergacbrisianos.
Hic igitur Iohannes Mansonarius Veronenss notiones in latino Eusebii codice duplici loco ingestas in unum redigens, Plinii patriam quidem immutat, suaeque illum gaudet adscribere; verum hoc loco unicum novisse satis indigitat: quamvis subinde altero in opusculo utrumque separaverit, & ineptissima argumentatione Veronensibus tribuerit. Omnium igitur primus, quod sciam, Iohannes hic Veronensis Plinium historicum, Patriae suae adscripsit, ipsumque etiam sororis filium ex operibus temporis tractu ) dignoscens Ueronentem assirmavit. Cujus Patriae fuerit junior Plinius omnibus, rejecta Mansionarii opinione, constat; seipsum enim Comensem, & longa insuper majorum serie inde ortum profitetur. De avunculi autem natali solo Cives mei, & Veronenses adhuc di-1ceptant.
Novocomenses non tantum suetonii Tranquilli, & vetustiorum codicum testimonio, sed ex pluribus Plinii Caecilii locis, naturalis historiae scriptorem eandem cum adoptivo filio patriam sortitum contendunt. Quamvis enim Incongruam temporum luxationem in latino Eusebii chronico adesse fatendum sit; nihilo tamen minus, cum nullam junioris Plinii operum notitiam Divus Hieronymus habuerit; & saepissime ad naturalem historiam provocet; hunc Plinium quem &Vesuvii incendio periisse innuit) nobis adscribit, cum illum Novocomensem fuis.
Veronenses e contrario, cum in ipso naturalis historiae exordio Plinius Catullum sibi conterraneum appellaverit, & doctus ille Poeta, Veronensis dubio procul extiterit: ejusdem Urbis alumnos C. Plinium, & Ualerium Catullum fuisse assi mant. Quae vero ex Suetonio Tranquillo a nobis afferuntur, supposititia esse, inque pensitando etiam Pliniano elogio patriae nomen desiderari asseverantes; parum momenti in allatis ex juniore Plinio ad avunculum Novocomensem oste dendum inesse judicant; municipibusq; nostris toto adhuc molimine refragantur. Cum igitur tam longae quaestionis viscera pervadere, & quae in utramque partem disputantur librare vellem: vetustiores naturalis historiae codices, quibus Suetonii testimonium praefigitur, consulere; deinde naturalem historiam attentis oculis lustrare decrevi. Omnium primus in manus nostras venit membranaceus Plinii codex a Guarino Veronensi emendatus Ferrariae anno Domini I 433., qui
20쪽
DISQUISITIONES PLINIANAE LIB. I. s
in Ambrosiana asservatur bibliotheca. Cum ibi Plinium Novocomensem a Veronensi viro prout illa aetas serebat doctissimo, & antiquario assirmari adnotasissem; S in Suetonii memorato elogio Plinius Secundus Novocomensis equestribus mili- iii, industri/functus diceretur; dubitare coepi, quod immerito fortassis allata Suetonio stetura adimeretur. Hinc cum omnes mihi notos per Italiam naturalis hi
storiae codices, & alia Vindobonae, & Lutetiae Parisiorum, in Galliis, Hispani
isque extantia exemplaria vel per me ipsum, Vel amicorum ope evolvenda curassem: sublestam Iohannis Harduini fidem miratus sum, non tantum ex eo, quod suum Suetonio opus ademerit; sed quod patriae nomen in melioribus codicibus desiderari assirmet, cum in notis Harduino, ignotisque pennii conscriptis voluminibus ubi hujusmodi Plinii Vita e Catalogo Virorum illustium Tranquίlli desumpta visitur ) naturalis historiae auctor Novocomensibus co tribuatur. Hujusmodi non ad senioris Plinii patriam unice inquirendam, sed ad avunc li, & sororis filii vitam, res gestas, historiam, librosque illustrandos me postmodum impulerunt. Utriusque enim Plinii, & senioris praecipue, apud eruditum
quemcumque tanta est auctoritas, O ut laborem omnem, qui ad illos pertineat literato orbi gratissimum judicemus. Hinc multiplices amanuensium errores, non quidem ingenio fisi, sed vetustiorum codicum praesidio sanare curavimus; & con-
terranei etiam vocabulum, de quo tota orta est controversia, minus apte in naturalis historiae exordio appositum; imo contra ipsius Plinii mentem reclamante verborum, & sensus texturΙ invectum, ostendere confido. Neque enim id partium studio, vel quod aliqua nos urgeret dissicultas in conterranei voce explananis da, suscipiendum duxi: cum Hermolao Barbaro, Antonio Fabro, Ferdinando Pintiano, Elia Uineto, Hadriano Turnebo, Iacobo Maazonio, aliisque doctissimis Viris praemonstrantibus non ignorarem a Novocomensi Plinio Catullum Ueronensem conterraneum suum appellari potuisse: gratis, S elumbi siquidem argumentatione asseritur conterraneos illos esse, qui ejusdem Territorii, vel Civitatis alumni sunt; quasi non ipsissima ratione latissimae provinciae homines conterraneos
Ex vocabuli novitate, cum hunc locum in tam puro scriptore depravatum dubitarem, conceptam medicinae spem calamo exarati codices minime sesellerunt; idque in nova Plinianae praefationis lectione, quam italica aemulatione illustratam exhibemus, Deo juvante, constabit. Quae vero ad Plinii patriam ostendendam multiplices occurrunt quaestiones ;conterranei vocabulum, genuina Hieronymi in Eusebii chronico verba, Suetonianum elogium, & similia; post senioris Plinii vitam, & naturalis historiae restituta loca , post codices, post editiones, intereretes, & praetitionis enarrationem, ad trutinam revocamus; ne quaestionis viscera gordianis quasi nodis involutae in ipso operis exordio pervadere cogeremur. Vnice tamen his in pro legomenis nonnulla attingemus, quae ad disputationis
rumpitur, adsunt verae seriptionis indieia. 2 Minus rectὸ in Plinii praefatione Conterraneὲ voeabulam irrepsisse iamdiu dubitavi: b) Attamen eum nullum tum temporis nactus essem exemplar, ubi tangen neum, sive cimcmanaum legeretur, veterem lectionem immutare nolui, quod nune Pertusatino, aliisque eodieibus suffragantibus agendum esse eonileio. Ubi suo loeo afferenda minimε arrideant, ad xv. harum Disquisitionum volumen provoeent Eruditi; ibique omnigenas C terranei dictionis invenient
explanationes saJ anget. Palisian. R epi l. ad Meolaum Leonisen. lib. II. epist. 6. Hermol. Barbari is episias ais Iot Pisum inrod. Comitem. μια. m r. πώurac ear. L cap. IV. pag. 39. sba uae orati in funere P. IUπε NM. Dampae pag. 7.