장음표시 사용
21쪽
accresceret, civitatisque et regiae potestatis primordia ibidem una progerminarent verum ex autoptarum consensu facile colligitur, bar-bsiros in boreali Novae Zeelandiae parte horrido carnium humanarum adpetitu ferocissimo in hostes animo, ad vindictam iramque pro 'clivitate non solum australiores familias, me-reque ichthyophagas aequare, sed et tanto iisdem praestare quanto in universum viribus
corporis membrorumque immanitate eas antem
cellant. Qui ciborum ad animi adfectus excitandos potentiam agnoscunt huius tantae ferocitatis stimulos forte ab alkalescente piscium substantia petant, cum etiam in temperatiore insula, pisces saltim ex parte, hominum nutrimmento inservire noverint.
Similem huic disserentiam, quae inter diversas nigrae gentis colonias intercedit, brevissimis verbis expediam. Ex his, qui Novae Caledoniae insulam aridam et montuosam incolunt homines reliquos mansuetudine pacisque studio superare videntur. Statur iis aliquanto Procerior color fuscus quidem, sed ad castaneum vergens capilli torti, nec tamen plane ut in aethiope lanati. Eorum arva plantationi radicum ari et dio scorea idonea, in regione littorali, aquis marinis stagnantibus subinundata et rhi Zophorae, ficuumque radicantium denso frutice intercepta ligonibus sedulo confodiuntur. Soli sterilitas autem improbum incolarum laborem parce nimis remuneratur; quare et Pisecatu vitam sustentant, et ad sylvestria succedanea e regno vegetabili recurrunt, corticesque
22쪽
Hebridum contra foecundissima tellias est, quas scilicet calor intestinus vulcani non soliam refocillet sed et late dispersus laetificet cinis Ibidem hortuli, quos indigenarum industria plantavit , intra spissum undique nemiis absconditi latent, Musae inprimis fructibus, citro, si cubus
edulibus nucum vario genere, tum etiam ariet dio scoreae radicibus divites. Ipsa hinc inde farinos onusta frustibus artocarpus, licet minus frequens conspicitur domesticae porro volucres suum strae greges circa domicilia vagantur. Succurreret cuiquam forte illam naturae altricis ubertateria intuenti, ut in hisce insulis hominum stirpem bene sagitiatam corpulentam, segniorem, imbellem, pacisquc et veneris, otio quae maxime aluntur, artibus deditam exspe-6tarct Enimvero miraretur quod citra spem illi obviam ierent prae primis in Mali collo insula nigerrimi homunciones, naso imo angulo Camper acutiorere ), capillitio crispo et
lanato, exiles, macilenti, deformes, nudi,
cingulo armillisque strictissimis coarctati, garruli, ingeniosi, astuti, histriones, agili mi, irrequieti, suspiciosi trepidi, sagittis clavisque perpetuo armati, mulierum sorcs, anthropophaei Quod vero insulae Tannae indigenis contigerit, alii collensii bus ingenio magis mitescere, Cosque Proceritate corporis artuumque a Sculo vigore superare, id procul
omni dubitatione, familiari quam habent cum quadam albidae gentis colonia consuetudini
alterio a meatu auditorio, ad dentes incisores superiores, ductarum.
23쪽
tribuendum est. Nam praeter vernaculam suam, intelligebant etiam linguam societatis et amicorum insuli communens, eamque ultra proximam insulam irronan, in alia, cui nomen Itonga, in usu esse nobis referebant. Haec praemittenda mihi videbantur, cum adumbrationem Plantarum molitus essem, quae ad rem cibariam in terris australibus pertinent; neque iniucundum hunc introitum, nec Prorsus inutilem ratus, qui etsi nova et inaudita non proferat, certis tamen et fide dignis observationibus' doctrinae 3 utiliori ministret. Equidem mihi videor illorum opinionem recte amplexum esse, qui maximam inter hominum familias diversitatem organicam, ab ipso generationis typo derivandam, morumque notas chraracteristicas, Ut consuetudinum Porpetuitatem imitatione maiorum oriundam existimant:
climati tamen aliquid virium inesse ad inflectendos animos non omnino recusant Sed etiam ine ibi potusque diversis generibus, non solum
corporis humani fabricam singulariter renovandi immutandique, verum ipsiusmet animi energiaria excitandi aut demulcendi vim sane maximam delitesccre, celeberrimi nominis viri strenuis argumentis demonstrare conati sunt. Famis enim sitisque dolore sollicitatos homines, ut detritas de corpore particulas novis supplementis restituant, diluantque sanguinem motu naturali spissatum, aikalescentem edulcorando restaurent, ex deglutitis et in ventriculo solutis corporibus organicis paratum succum tubulis villosae tunicae susceptum, et in glandularum plexibus demum assimilaturn veni hau-
24쪽
rire quidem, eoque machinam animalem perpetuo resarcire, sed pro diversa principiorum in alimentis miscet diversiissimum profecto habitum nancisci asseruerunt, cuius etiam in sensus internos reactionem manifestam simili ratione contingere arbitrati sunt, Ua mutato instrumentorum mechanismo, effectuum discrimina in operibus humano artificio elaboratis plane deprehenduntur. Adduxerunt in huius doctrinae defensionem exempla morborum varii generis, quorum fons et origo sublato elementorum nostri corporis aequilibri debetur, sanandorum autem ratio in eodem mutata diaeta adhibitisque remedii essicacibus restituendo consistit. . Tum in medium porro protulerunt animi affectus hoc vel illo cibo potuve interdum sopitos aut exsuscitatos nec non denique inter tot gentium diversissima ingenia, mitissimum phytiphagis, atrox et bellicosum sola carne vescentibus tribuerunt. Tum autem singula quibus haec opinio fulciri solet argumenta, post Halterum denuo recensere ' supervacaneum et citra huius opellae propositum foret, id unum, missis coniecturis fallacibus adiiciam, ad immutandum typum varietatum humanarum, ex observationibus superius enumeratis, non adeo notabilem esse in terris australibus ciborum essicaciam. Plantae in oceani australis insulis esculentae quinquaginta quatuor in universum mihi innotuerunt, quarum viginti sex ante nostrum iter botanicis incognitae erant , Harum uni
25쪽
versalissimae sunt, cum etiam extra tropi-COs reperiantur, Convolvulus chrysorrhigus, Dioscore alata, Arum macrorhigon et escU- lentum his proxime accedunt, tropico ta- men inclusae Musa paradisiaca, Cocos nuci- sera et Ariocarpus incisa reliquae omnes inlina alterave insularum congerie desiderantur, aut minus frequentes sunt. Numeravi porro in Societatis insulis species esculentas viginti sex in amicorum insulis totidem; sed nonnullas diversas; in novis Hebridibus circiter viginti; in nova deelandia sedecim, quibus comprehenduntur antis corbuticae septem Europaeis quidem pretiolissimae, sed quarum apud incolas ad rem cibariam nullus est usus. Erunt sorte, qui in tenui laborem me collocasse existiment Attamen non defuit, qui ex hac tenuitate oriundam gloriolam legitimis
dominis praeriperet, et alienae mesti imi nitie. re falcerm Taceam reruin naturalium cognitionem , usu semper esse anteriorem; et earum quae nostro itinere innotuerunt ad hominum necessitates adplicationem , etiamsi parte saltem aequalibus nostris contingat, posteritati tamen clarissime perspiciendam demum reservari
Quod reliquum est, quemadmodum adversaria mea rursus evolventi grata mihi erat
absoluti peripli commemoratio, ita spero, mi a lector,
26쪽
aOlector, descriptiones sequentes botanicas et tibi aliquam voluptatem allaturas, qua mecum gaudeas fruarisqUe. Datum Vil nae Lithuanicae, anno
27쪽
PLANTARUM ES CN LENTARUM AUSTRASIAE.
6. Eugenia malaeeerni acosiandria Monogynia. T. Ei us assera i 'S. Picus granatumri Polygami Trioeeia.
s. Ricus indita II O pandatius odoratissima Dioecia Monandria. I Morinda citrii oti o Pentandria Monoginta. II. Solanum aviculare IJ Achras disseita Hexandria Monoeynia. I Crataeva religiosa Doducandria Monogynia. I S. Coriari sarmentosari Dioecia Deeandria. a. Nuces.
1 no carpus edulis Decandria Monogynia. is erin malia Catappa Polygami Monoecia, et Terminalia glauerata Coo Maba major i Dioeeia Triandria. a. Stereuli Balanglias
g. Stereulia foetida Monoecia Monadelphivi
28쪽
o. Sonchus oleraceus Synoenesia, aequalis. I. Boeilia avia ereeta Monandria Monogynta
a. o. anum viride e Pentandria Monogynia 3. Portulae luteari Dodeeandria Monogynia. s. Succedanea.m . Avieciam resiniserat Didvnamra Amriosperinia. s. Hi iscus iliaceas Monadelphia Polyandria 6 Coi Lacryma Monoeci Triandria. T. Pleris esculentari '
si Potulenta. So Piper methysticum i Diandria Trigynia. SI Sacelimri ossic narum Trandria Digynia. Sa. onvolvulus Turpethuin sentandria Monoeynia. 5 Melaleue seoparia Icosandria Monogynia. 6 Da tydium cupressinum' Dioecia. Signos notatae in editione XIU Systematis egetabilium Linnari quae cura cel Io Andr Murrayi prodiit, non reperiuntur. Plantae
29쪽
mea: om Brodbatim to 1 8 ). Arbor crassiti hominis, altitudine quadraginta pedum et ultra trunco erecto, ligno mobliori, levi flavi cante libro fibrillis rigidiusculis reticulato, albo cortice laevi rimoso pallide cinere tuberculis exiguis raris asperso Arboris partes laesae omnes liquorem fundunt glutinosum
Ram in comam amplam subglobosam fastigiuti, inferiores longiores, distantia decem sive duo a decim
30쪽
decim pedia supra terram trunco prodeunt, sero horigontaliter patentes, sparsi subverticillati Ramuli adscendentes, apice floriferi, fructiferique. Folia alterna petiolata ovata, supra medium in Iob os septem novemve lanceolato acuto profunde dissecta smiabus rotundatis caeterum integerrima, utrinque glabra, laevia, patentia, laete virentia, subtus pallidiora, membranacea se SqUipedalia, undecim pollices lata venosa, nervis crassis numero oborum e rachi communi eXcurrentium. Folia juniora sicut partes omnes teneriore arboris tactu glutinosa sunti Petioli teretiusculi, laeves, adscendentes, bi- pollicares. Stipulae binae folia juniora involventes, lanceolatae , acuminatae, concaVae, intogrcte, intus laeves, extrorsum pilosae decido ae, tripol
Pedunculi in apice ramulorum, et axillis soliorum summorum solitarii, teretes, pilis raris consespersi, erecti bipollicareS.d Flores Mastili ad folia summa: CAL. Spathae nullae Amentum subcylindricum, laxatum, carnosum , erectiim milliam eum, flosculis lassilibus, exiguis innumeris, tectum, caducum. Perianthini proprium minimum, bi-valve, valvulis aequalibus, oblongis, obtusis, concavis arcte cohaerentibus, clausis , luteo iustis.