장음표시 사용
31쪽
senatu populoque Roma a.lata suib quam Vlpianus
ac Tribonianu, explicarunt,& imperatoribus pei sua seiunt licet nec hi assirinent, imperium populo te e regia ademptum esse) proinde historicis fide dignis hac in parte plus fidei adhibundum quia partiales non sunt, quam imperatoribus superbis, maleve persuasis de nonnullis eorum hac in parte,adulatoridus iurisconsul Iis: quia partiales sunt, ut ita loquar: imo ipsi una cum sua lege Regia sunt in quaestu ne, di quasi Iudex simul ac testis in propria causa. Sin autem eo sensu, quo Imperatores interpretati sunt,lata fuit grauissime de imprudelissime peccarunt Romani. Populus sane prudens, ac resipublica pludenter constitutas ubicunque terrai una sit) nunquam indefinite ac indistincte, nunquam sine omni conditione ac lege, supremam principi maiestatem permittit. Hoc enim est tyrannidia pertissimam patefacere senestram. Qiwd dc diserte praestantissimus Connanus
omnimoda potest, iis pira in principes translatione itas nuo mi ac debilitauit, set Principes sives Hinceps n onmodo Reges, quos oderat, si crudes simos Urannos sit expertud: quod nunquam euenisset, principem v d mlegum Qin Alis , quibus seniuersam antea ciuitate eti
h est, uniuerses ac singulos populi ordines, tam patres & senatores,quam adios' ιι sirinxisset.
C A P. I L princeps legibus lutus, ac praesertima iis pliciter, omnimodo es ind)sisAusolutus, Oc.SSd hactenus, an populus Romanus omni iure,
imperio, ac potestate sua per legem regiam seis priuarit,a si iecit,an prudenter iecerit: ει unc, ara pii
32쪽
inceps Romanus e dem lege regia legibus solutus
fuerit; de an prudenter recteque ac vere lutus; Scquibus, quomodo,& quatenus. Lex regia,an, dc rua dolat. i. vel cinenter dubitatur, sed an modo rituque legitimo lata,adlHic vehementius, ut supra dictum: quippe clim primi Caeseres vi, dolis, ac donis, minis ac promissis, variisque technis de blandimentis, si- inulationibus ac di dimidationibus vertitis, legem, iam si lata vel reuocata fuit callide extorsi: ruit, tantaq; magistratuum, senatus, ac legit munia, tantariiq; istam qua pollebant, potestatem S imperiurii fraudulenter as se pertraxerint: leges de alia pro suo arbitrio tulerint, retractari titve: item cum senatus potius solus. isque partim largitionibus corruptus
rartim coactus, territus,accircumuentus,quam uniuersiis populus rite congregatus de rogatus spontEatque unanimiter consentiens vide Cicer. ad Octauium episto legem illlam tulerit, ac reliqua ista principi concesserit: imo cum populus, de E senatoribus quandoque tibia nulli, varios subinde contra primos
Caesares tumultus, variasque conspitationes excitauerint,libellosque famosos sparserint de quibus singulis paulo ante suum in plerisque Caesarum conatibus de in notiationibus distensum satis testantes. Vnde abunde constare porcst. an lex illa regia; qua princeps simplicitet Sc indistincte legib. solutus perhibesur. iusta lanetaq; δc valida censeri possit. Legibus vero selutum este alii generalius,alii spe cialius interpretantur in L prineos, de legib. Et aliud. est legibus lutum esse; aliud legibus omnibus sin i liciter,omnimodo,dcindistincte solutum esse. Certe legibus solutuita esse, ac potestatem legistis tolutam obtinere, idem significare videntur, prae sertim in principe, nempe leges prolubitu quaslibet aliis dare, nullas a quoquam accipere, nullius leget
amittoe, nullis ullius hominis, ac ne suis ipuus
33쪽
quidem legibus obstrictum esse: Leges Rei p. omne,
in potcstate sita habere, eas pro lubitu mutate, obrogare,dclogare, subrogare abrogare,occ. Item ea quaenire facta non sunt ut adoptionem non iure factam. Jconfirmare: sic enim Cui ac is.obser.3o. in legibus solutum esse principem, interpretatur: sed hanc tamen interpretationem . secundum alios, no patiuntur ea, quae in eadem lege princeps mox de Augusta subiiciuntur: quandoquidern legumlatio, vcl mutatio,&similia, ad Augustani nullatenus pertinent. Secundum hos ergo solutum legibus esse inae l. λunce: s. significat non teneri legi vel iam latis, vel deinceps serendis, Brro adsse aec princips: ut ita aliud sit quaerere. Anprinceps Mesti raF torire, mutare, usi rre, O c.possit aliud, Antigibus talum vig-νe liso peram.nentib- viueret ne. tur: Quae istius legis propria quaestio istis vid
a iure r. gen. Et hactenus quid si legibus lutum esse Simpliciter & indistincte, in genere, omnimodo&abs Iute, legibus solutus dicitur. i. qui nec legibus vivere seu obedire tenetur a. nec abullo mortalium, si contra legem ullam deliquerit, plecti potest. 3. cui liberum plane est, pro arbitrio suo leges, cum opus est. serte, vel non serre, abolere, m utare,corrigere,limitate, cum opus est , vel id non facere. 4. liberum Diem interpretar eas indubio, di id,si fiat, prolubitu. vel non interpretari.s denique legibus simpliciter lutus est, qui nec leges custodire, nec alios ad obsti Dantiam earum adigere,punire, aut praemiis assicere
tenetur: sed haec ipsa, & priora omnia dc singula, pro beneplacito arbitrii sui, vel facit, vel omittit. Quae quidem a legibus soluti' periculosissima& pernici sissima est, ad Geras releganda. Tyrannidem s ne maximam illa selutio,.lex Regia; Connano, α aliis testibus; in Rempublicam Romanam introd
34쪽
rit. Populus enim Romaniis omnimoda Aegibusique soluta potestatis suae in principes translatione ita se nudavit ac debilitauit, ut piancipes suos deinceps non modo Reges, quos oderat, sed crudelis simos tyrannos sit expertus: quod nunquam eueniciat, si Principem itidem legum vinculis, quibus uniuersam antea ciuitate in hoc est, x nitiersos ac singulos populi ordines, tam patres & senatores qua alios constrinxisset.
Romani ergo, si eo pacto, si eo sensu, quo Imperatores interpretati ac perfectui sunt, legem regiam tulerunt, ac principem nimirum in genere, simpliciter&indistincte legibus soluerunt, nempe non aliquibus, sed omnibus : Graii: ssime dc imprudentissime peccarunt; quippe qui plus principi tribu rei, quam ipsinet antea habebant. Erant ei uni in populari statu legibus sit biecti, uniuersi ac singuli in populo ordines. Principis potestas ait Cinacius iumna vel decimaoctaua. aliquanto maior eje,quam populi fuerit. Populus enim suis legibus tenebatur, princeps suis legibus non tenetur. Et in notis prioribus ad s. sed , quod. o. verb. eie, meum. Institit. detur. natura Nec Illo alio inquit distat populus a
principe, quam qxiod sopulus sita legibus tenetur. princeps legibus solutus est. Sed pqpulus praeterea, It suis, ita dc principis legibus tenetur. Principem igitur Impulus cum vice sa a constituit, se quoque principis legibus obligauit. Hsc Curicius: qui tamen
stulit. Ac profecto neutiquam verisimile est, quod populus Roman. principem in genere, simpliciter,de indistincte legibus seluerit. Nec vero vn miam dicam inquit Cui acius Qtit. Cod de testamen. columnu mgeneraliter esse verum, quod ait L. Princeps.
35쪽
est. Mes an eum omne imperium sevum centulit.
Sed ut maxime Cuiacius, Sc alii, contrarium sentiant dixeris P Triboniano tamen de Vlpiano teste, princeps legibus selutus fuit. Solutus forsitan cinruam sed non absolute, simpliciter, in genere, & in- isti iacie: id quod ex supra citato legis imperiim numento patet: Quibus legibus plebisve scitis ait: monumentum Iulius Caesar non tenebatur,tis legibus plebisq; scitis dc Vespasianus solutus sit,&c. Vnde satis superque constit , Principem a Senatu populoque non simpliciter& iii distincte omnibus legibus ciuilibus solutum fuisse, imo vero certis quibusdam adstrictum: sic enim ibidem monumentum: quae ex
Quaque lege rogationeve Iulium Caesserem,oc Auga-uum facere O P o R T v i Τ, ea omnia Vespasiano facere liceat. Pomponius certe istim Principis Megibus solutionem prorsus ignorat; & aliud innuere videtur : constituto principes ait in . g. nouissima ιι. datu in est ei hoc ius, ut, quod constituisset ,ratum esset :&insu. f. ι 2. principalis constitutio
ait id est, ut, quod ipse princeps coustituit, pro lege struetur. Sin autem simpliciter, absolute, in genere.&indistiniste legibus soluti is fuit Princeps a populo Romano: de facto quidem selutus fuit, non autem de iure:quippe de facto de concelsioue populi, vel potius Sen tus, partim corrupti, ut supra dictum. partim decepti, partim coacti,ac perterrefacti: de facto,
inquam, LSenatus imprudente ac minus iusic, mi'
nusque Reipub xtiliter, soluentis. 2 lpitus Principis imprudenter, imo contra iussit iam conscientiam suam acceptantis de usurpatis id, quod vel sute ac d 'lose extorserat. Veri enim ,hoc est, ni ac iusti, Principes.rationemreetam,& virtutis ac iustitia: natura, lis. id est,tegis conscientiae normam sequeriles,ac banum publicum, non autem priuatum,ipectantes io-
36쪽
Iutionem istam neutiquam acceptarent vel usu a
Proinde ut modo dicta repetam si legibus sit
pliciter & indistinete solutus est princeps: qnoad se natum soluente sblutus est; non reuera quoad ipsum principem, eiusque personam , Osssicium, rationem, ionscientiam, non quoad ius naturae, gentium , aut Oade: Misamte 3. C. d. testamen. licet lex imperiiselenni b. iuris imperatorem soluerit ait nil tamen. tam proprium imperii est, quam legibus vivere. Populus quippe Romanus . vel potius L natus selus, luit eum, misere persuasus accircumuentus; popuIus, inquam, non Deus, non conscientia. non natura; non ratio naturalis, non r tio politica, non ius cietatis politicae, non consuetudo seu mos mai
xum pristinus ac legitimus, non ossicium veri prin- ripis. Olim totus populus in Republica Romana, di aliis similibus, nullo hominum ordine,nullo homine nisi plane extra ordinem) excepto, legibus suberat: omnes cuiuscunque ordinis homines, si grauius deliquissent, plectebantur: quod id postea in monarchiis c Romana.&aliis) fieri desiieuit, hoc vitium est Reipub. male constitutae, dc in eo ipse m te constitutae, quod Monarchae legibus seluti; ac p omnia suo ipserum arbitrio dc placito permissi. R mani sane in lege regia si principem limpliciter foruuerunt legibus 'grauissime peccarunt, quod ptu scilicet principi tribuerunt, quam ipsi met antea habebant: Erant enim legibus subiecti uniuersi ac singuli in populo ordines. Nec quidquam est, quod in Monarchia tam obstet, quo minus principi citra millam haesitationem primas prae reliquis Reipublicae rectae formis deseramus, quam illud ipsum, quod Monarc xa legibus solutus esse, ac pro affectu.
: ni udine potestatis pleraque statuae, & in
37쪽
perare cupiat: non autem ex plenitudine rationis rectae, virtutis, legum, iuris&aequitatis certae atque expeditae. In iurisprudentia sane tota verissimum&sanctissimum perpetuo esse debet: Ratio est anima legis: Lex et uilis est anima ciuitatis: salus populi suprema lex esto: quae singula neutiquam subsistunt. si princeps suo solius nutu de arbitrio abis.
luto omnia agat. nonus princeps priua suae utilitati omnino anteponit ea, quae publice, & communiter prosunt, M. anternuis. in f .-ιιι Gothosted. G ea c. tostan ibidem: Bonus princeps existimat.& imperiale esse ducit, sic existimare: subdiatorii videlicet commodum ipsius principis esse pro rium commodum. Quare non est ita simpliciter stautus legibus, ut arbitrium quoad legesplane absolutum habeat: s xus enim non teneretur leses, quae ne cessariae sunt, ferre: nec laras custodire, & interpretari, nec corrigere,cum opus est,aut mutare, et abrogare: nee subditos ad obseruariam earum adigeremec sontes punire,ac bene meritos praemiis assicere: no teneretur.inqua: quadri uidem omnia dc singula ista pro beneplacito arbitrii lia. vel facere vel omittere posset. Longe meIius Cicer. comm. Era cum legib. prascribere debet. Nam
aput, sit) magistratu prasi ni, sed metimatib. Meti
Sapienter ἀ.da rep. Plato,se interuum ιZReipub. paratum Uidere,in qua non Dx principi ac m ulratui ,sed princus ac m utaratus ligi praesset: S alutem vero illi. ubi ux magistratibu .ipsi lini seruientibm,d minare t π.Lex omni u Regina est, mortalium & immortalium,ait Pindarus. Quis principi princeps est 3 Lex, ait Plutarch.vide Corras a. Mi e. a1. Talia sane issint hominum plerorumq; ingenia, ut , si pro suo arbitrat c voluntaxe nuda vivere aut imperare eis liceret, in
orbe nihil tutum, nihil sanct im esset. Non er o pro 'oluntatis arbitrio, sed secundum leges,magiit atus
38쪽
principes ossicio suo perfungi debent. i. Qitia voluntas hominum est instabilis, incerta, adi nodum periculosa actionum humanarum norma, a solitic.8. Lex autem certa &stabilitest vitae humanae, actionum, & iudiciinum . norma, di tanqhram custqs ac medi us ; qui, ne mala orian tur, impedit, quae pie' irrepserunt. euellit. Leges praescribunt, quomodo iuxta unam quamque Vii tu tem in quolibet viis genere vivere.omnosq; actiones di facta hominum recte diiudicare debeamus, ne vς
quam a vero aberremus,s .Ei hic. Nic. c. l. 2. Voluntas
humana ab ingenio cuiu que dependet: Lex nequaquam. Vulunt s saepe praua consilia molitur: Loges vero aequa, honesta, utilia, semper spectant. Voluntas aestuat cupidi tat ibus: Legcs vero eas coercent: c inlitarit. pol a. blincSolon interrogatus,quo p
.cto salua possit esse Respub Siciues quidem ait)magistratui obediant. magistratus autem legibus, serm. t. i. Lex nou facit ullum discrimen inter ambcum & inimicum: nihil tribuit affectibus, i pulit. ra. Voluntas autem nostra asse stibus ple- 'linque indulget Vbi autem affectus: ibi verum perspici recte non p0test, Salust, n contur.Catil. Eleganter Aristoteles 3. 'olit. alibi. ubi ho mo merus imperar non autem simul lex& recta ratio ibi affectus bellua imperat. Persecta Respublica inquito sine legibus iubsistere nequit: tmqvbi leges non imperant, ibi Respubi vera omnino esse nequit. Etsi enim magistrat is quoque imperat, tamen hecundum leges imperat, idque singulis, lex autem uniuersis. Qui sine legibus vivunt, a brutis non differunt. Piat. . G ib. dc hinc recte Prin- seps Bonus Platoni in ηπολιτο et definitur, qui ex le- fe dc mure dominatur, apud que nulla res magis va- et, quam ius S aequitas, quam recta ratio, quam
39쪽
lex ὶ nisi iustitiae& rationis i cchae praescriptum in a-sendis iis omnibus, qu et prudenter, rectedc utiliter peragi debent. Itaque princeps verus, ut rationi rectae ac prudentiae, sic iustitiae quoq; ac proinde iuri di legibus se submittere debet haud gia uate. Qui sine lege vivit, sine ratione ac sine ordine vivit: Ideoquepi incipem simpliciter & indistincte legib.soluere, est ς tim ratione recta dispoliare, affectibus si abiicere ac mancipare, ciues ac subditos omnes ex ipsius Isiacti. bus regendos curare: ad anarchiam di i yiannidem patentissimam ei senestram aperire. Rectius igitur hodie Principes statini initio imperii sui populo iurant in leges Reipub. ideoque tantum abest .vr legi inbus soluti sint.ut quam maxime obstringantur legibus Politiae ex suo iureiurado ait Curacius m recit adnt. Ceae de restam.Col. ro. se in reor. AEdi. S. col. rt. εὶ odie ait. Principes non sunt s litti legibus,qu0d est certissimum, quoniam iurans in lcges patrias, in quas olim non iurabant. Ira Galli uias habent leges Salicas : Germani Auream Buliam.&costitutiones nonnullas: alii alia leges. non tantum ducibus Jc comitibus, sed Regibus quoque & imperatoribus, ut eas obse uent, praescriptas: de hoc adeo quidem , ut, si eas non observent. sed enormius aduersum ipsas peccent, de I Uni quandoque&imp ij sui throno deturbari possint. Sic enim mences la-um Imperatorem ab imperio remoueriin: Electores. Volaterranu' li. 23. Bapt. Egnat. Ioan Cuo: nran. m μιμ Impera fer. Scollim aSenatu Romano saepe Imperatores sunt hostes iudicati, suetor .in 'ciron.e, ocior.
Sed viri boni obieceru etiam pro voluntate sua. quippe quae bona di sincera est , agentes , magistratu, quem gerunt, recte perfungi possunt: ergo di abs que legibus recte vivere atque imperare. Viri boni inqua ira etiamsi non ideo bene aganr,quia lex iubet, propter virtutem,qua colunt,&ssecundum quam
40쪽
ipsis vinere constitii tum est tamen consultius est legib imperium demandare, quam arbitrio cuiusuis. priam boni Oricimus enim quisse; affectibus subinde ducitur, Aristoteles. 3. Potit . ideo', ides. Et hic-Nic. .ri. rsionem .ait, seu legem: nam lex nil suadet
quam id ipsi imo ratio sita det non hominean, im perare volumus Ergo& viri boni legib constringendi. vi nimirum, si qxiando ex infirmitate, etiam ab opti in is Don oliena, perturbat ionum affectib ducti fuerint,l gibiis eas ipsas comprimant. inandoqui-
dem tamen lex uni inersaliter loquitur, nec particula, res actionum & circumstantiarum lingularium ca- fas omnes, exprimere ac persequi potest, a. Posit S. 3.
Polisic rum i a. propterea, si quando incidat quaestio de singulari facto. de quo nulla lex praecipit, hic magistratus arbitrio quide suo uti potest, dc pro prudentia sua decernere. 3. Poli .r1Hic tamen, ne hoc decretii
aut rectaerationi & conscientiae, aut ullis legib. lati si ulla ex parte repugneti deinde nec priuata auctoritate,sed communies consiliis prius communicatis,tala decretum statuendum est: nisi absq; communi consilio id alicui sorte permissum sita. Q 39. Posit. M. Atqui dixerulicet inferiores magistratus secun dum leges,iuere ac iudicare debeant: supremus tamen, veluti Re aut Princeps, supra lcges esse videtur. Si quisl ex. ing. aut quiuis magistratus supremus,ab human is ais αb.ac pert urbatiomb .plane Glutus es.sit, se absolo te quoq; legib. lutus esset,adeoq; leg bus pi aeesse dici posset. 8t hoc sensu Aristot s. Polit,
.Rege ab omni lege immunem statuit, nempe Rege eum qui ab omni affectu liberiqualis tamen Rex Dusa terrarum inuenitur, hodie praesertina cu inge-Dia hominu semper in peius ruunt. Atq; Rex hum vis perturba tion uaffectibus obnoxius, legibus et, torma imperii sui Regia legitime prodeunti Komni