장음표시 사용
41쪽
tius est Regem,&omnem sit premum magistratum. subesse,quam praeesse, legib. quandoquidem nemo hominum plane liber est ab assectibus&periurba- tionibus: de quo eleganter Picolominaeus, io gradu thil f phiae moralis cap.rs. Atque haec in genere de quaestionetalla: An princeps legibus solutus. sed quoniam leges non unius sunt generis , dispi-ςiendum sane& in specie fuerit,quibusnam legibus, quomodo, & quatenus, Maiestas, seu princeps iure Maiestatis, solutus perhiberi queat, vel non queat. Maiestis Reipubl. cuiuscunque Respectu Dei a s luta nequaquam est : Sed ratione hominum tamen;& horum quidem respectu, vel proprie ac vere, ab tuta: vel καὶα ι, hoc est,cum limitatione quadam. Ea vero quae proprie etiam ob tu a dicitur. Dei, naturae seu conscientiae. & communis politiae legibus neutiquam seluta est, secus enim omnino ratione quoque, iudicio, & ordine, seluta ac destitu- . ta foret. Itaque nulla vilius hominis potestas , vel maiestas. in imperio ite absoluta esse de taut potest. ut simpliciter ac proprie vel omnimodo&inὸ istinete legibus soluta sit. Ac de iis quidem . quae Des
sunt, item iuris naturae, seu conscientiae, rationis communis , & iuris gentium , nemo sanae mentis ambigit ; eo ipso enim princeps,quod creatura est.& creatori , ac communi hominum naturae subiectus, etiam legi creationis ac naturae, seu conscientiae. subiectus est : &eo ipso quod huius mundi, seu
politiae mundanae ciuis est, communibus communis politiae legibus , iurς gentium subiectus cen seri debet. Imo ne omnibus quidem specialis aliis uius politiae, vel regionis, cui praeest, legibus selutus essi potest: de quo infra. Recte ergo in rc Pνι
eps Baldus , principem esse sub lege poli, naturM, rationis : ut detinandi sint Principes isti . imo n. α
42쪽
hominum quidem, ne dum Principum, nomine ligni, qui legum istarum repagula laxant: execrandi vcro illi, qui sese tam nefarios nefariae libidinis administros principibus p bent. Quo ad istas eniim leges. omnium omnino hominivra par ratio est, nullus inter eos ordo, nullus princeps, nullus inditus.
π iurat gentis Gu. ina propter cui modo dicta repetam & concludam legibus omnium hominum communibus, ut puta diuinis spraesertim.decalogi)naturalibus . di gentium legibus , nullus princeps nullus Imperator, ullo modo solutus est : quia his
non ut Princeps vel imperator, sed ut homo tenetus, adeoque in iis per omnia eodem cum omnibus aliis, etiam priuatis, hominibus iure utitur. Vnde Baldu rar l. t.C. de Princeps legi-hus lutum sese dicat, rationis tamen naturalis dictamine tenetur & obstringitur, cum ius naturaler tentius sit,quam Principatus, aut Imperium. Naturales ergo dc gentium leges Princeps abrogare de violare non potest; quippe terminos, quos ter Maximus ille Iehoua sempiternis naturae legibus regit, mouere non P0test: idola colere,peierare, homicidia Patrare, adulteria committere, bona subditis eripere. Rempub. deformare, statum Oeconomicum,p liticum, Ecclesiasticum subuertere, dominiorum diastinctionςs tollere,aliaque diuinis, naturae, dc geotium legibus contraria facere, principi nullo mo)o sesAc summatim,quae pietatem, existimationem. verecundiam laedunt, quaeque contra bonos mores sunt, neminem nec Principem, nec magistratum, nec priuatum facere oportet, l. s da condit.ιnsiit.l. r. . D adue svendit. l. C.siminor sie malo .dix. l. o. C.
f ontraim. Quin dc in alterius perniciem,seu prae, Didicium tertii, vel successoris sui Princeps nihil qui
43쪽
Bum. s.c, to. insin Dan; huaeiarax. cram.cap. 8a.ν αoo. 63.7υ.8 .ro .dc contra priuatas ciuium personas legem condere non potest, Gracde m resan pεν, Denique pactis conuentis Princeps aeque ac subdDius obligatur 7 nec refert siue ab ipso. siue ab alio. in cuius iussii ccedit,contractus celebratus sau. Dn.ν Alt. d. n. f., . IurrθRo. 2.num. 3 o. cum ibid. MD- sat.ideoque lege contractus minime solutus est: Nec mirum: contractus siquidem iuris gentium existunti Hinc OGendada. l. Prineos, legibus a Iustitia distria butiva, non autem a commurativa descendentibus lutum esse principem. co fon. Vult.d. .ε. Et hactenus de diuinis, decalogi, naturae, consci entiae, rationis communis,luriS gentium, dcconiractuum seu coni merciorum legibus; c quas omnes princeps cum sitbditis communes habet:quia his lictvt princeps, sed vi homo, tenetur quibus Princeps nullo modo selutus est: quandoquidem dc eas i pii,
'met gnauiter seritare debet,& abos omnes ad eat una Obseruantiam sedulo adigere, praemiisque ac poenis debitis assicere; quin & ungulas recte cum opus est, interpretari,dcomni rio illibatas custodire, non autem mutare, corrigete obrogare, rogare subrogare,abrogare,abolere,&c. .
Nunc ergo de ciuilibus dispicia mus, nempe de ciuitibus stricte proprieque sumptis sunt enim & naturales geliumq; leges ini epub. Romana ciuiles. quoniam a ciuitate Romana receptae. confirmatae, sancitae r sed ciuiles in genere, noma specie ac pr
In istis Intsrpretes admodum variant. Etenim nonnulli ατοπως omnibus indistinctetigib.Principem solutum esse censent, iuxta μ' u. cfrinceps:ali ι omnibus indistincte ligibus, sed ciuilii bus, non aulam diuini natiuali bus,genuis pra interF exes
44쪽
' Latini, eosque secuti, o innibus quibuscunque legi bus graeci poenariis soliso Principem Gluunt, testa
sec. rs. Obsyo .c, alibi. Dn. Viat. comment. Insiit. - β. . num .s.deiussit. Alii scii 'tis tantum ac mere ciuilibus, seu mere positi uis , dc his tamen omnibus
de quibuscianque limpliciter δc indistincte. Et hi Vlpianum,quod in talia modo d. l. has ipsas diui
nas, naitarie, gentium non exceperit, eo excusant, quod Vlpianus tantum intra terminos habiles locutus sit.& quod istae leges diuinae, naturales. Vl-l iani regula risia contineantur, ac iura potius, quam eges dicantur; ideoqtie exceptione opus Ulpiano non fuerit in iis, quae regula ista non continentim in qua sermo sit de lege strictius accepta, hoc est, a populo Romano lata, vel certe delege ciuili, id est, lege populi,Senatustonsulto, &constitutione Principis r de quibus a.3. .lib. t. fagitur: nam de iure naturae & gentium titulo i. satis actum fuerat. Accuratius in hoc genere quam caeteri omnes acutissim iis Vult.in comment. Instit.aa g. 7. 8. de iur. naturai. genr. civ. qui ciuilibus seu humanis Principem legibus selutum censet, non autem simpliciter de indistincte omnibus: quippe lis ab ipsb-met, vel a cestaribus eius latis; non aliis; imo ne i stis quidem omnibus; quippe notia ijs quae ad ipsunt Imperi j statum pertinent. Contra vero aliqui nullis principem legibus simi.
pliciter lutum eme contendunt, sed certis tamen priuilegiis ac regalibus eum strui, praeceIlentiis mus1uristonsultus Dn. Gothosr. a d. l. piunceps, da E. ad Maos. in M. Danaeso in Politio Chrsiana. Alii certis quibusdam eum .legibus civilibus selutum esse, quibusdam non solutum, statuunt, vicia iacius, Donec Corras caterι. Ita graeci interpretes P narus ipsum legibus solutum peihibent; iacius caducariis. Doncl. . comm. ι . Coras. Friae
45쪽
Truchmannus tr. de stata potestas, es. t 8 i. sblennibus iuris. Nonnulli denique inter vim legis directiuam qua eum ligatum censent)ci coerciuam quae Glutum distinguunt, Dominici
l praecipitae sitnt aliorum opiniones. At vero neque omitibus. neque aliqui 'ius ciuilibus legibus, simpliciter, absolute& indistincte solutus est princeps. Proinde eminentissimi Iurisconsulti Dii. Gothos redisententia magis tuta & vera, magisque pia&Christiana est, nempe quod nullis omnino ciuilibus legibus scilicet veris dc honestis. rite latis, & in vigore suo permanentibus J simpliciter, absolute omni modo, Ac indistincte lutus sit princeps ut in 'terpretes nonnulli opinantur : sed quod aliquibus sane talibus; ijsque paucioribus , solutus sit, verun- tamen καὶ α ι, suo modo , ac in vero sensit, noni simpliciter di quavis consideratione seu respectu,
non quovis modo ac sensu, non sine omni disti, oione. Atqui Maiestatis verae potestas obieceris omnino absoluta est: eiusque inieralia proprium, legibus ciuilibus, ac scriptis omnibus simpliciter &indi stincte solutum esse , adeoque leges omnibus dare:nullas a quoquam accipere vel admittere, nec suis,
nec aliorum legibus subesse. Respond. quid est principium petere ut vulgo iii cholis loquimur quaestionem dubiam per se. et ipsam probare, seu indubitaram reddet evelle. i si hoc non est 3 sane id, quod in quaestione n. mi. . . Mime probat quaestionem. illud sentiunt illi: aliud alii. Neque ulla ullius hominis aut principis Mais
ves potestas in Republic. xu imperio legitia
46쪽
molaudeque digno sic absoluta esse debet aut po- test, ut iii ripliciter ac proprie vel omnimodo legibus Reis lib. seu ciuitatis soluta sit. Erusdem ponderis arutera quoque obiectio cit nempe quod Maiestas iit potetias Leipub. suprema, perperua, legibusque soluta : item quod talis potestas seu Maiestas sit sorma Principis. Omnino enim pernegatur istud antecedentis membrum, L E G i ByS SOLUTA:&rursiis est mera hic petitio principii, ac quaestionis per seipiam probatio, date ergo isti, qui principem omnibus indistincte legibus ciuilibus litium pronunciant. Quidam etiam ante A ugustum, & ante legem Regiam sin quiunt) soluti legibus fuerunt ut Pompeius per legetii
Gabiniam, cum extra ordinem datum ei esset imporium in annos quinque, ut aduersus Piratas bellii iii gereret,Plutarcho teste) non tamen omnibus, nec in
perpetuum, sed aliquibus,dc ad tempus soluti. At v ro princeps sirnpliciter omnibus, ct in perpetuum. Haec illi, principium pete lites, quaestionemque per se ipsam probantes. Verum olim id secus erat. Romulus enim ac prisci Reges isti legibus ciuilibus so-
ititi non erant , rese Connano t. comment. D. ροια
Quin dc Augustus Imperator. 5c Tiberius,& alii, non omnibus legibus ciuilibus soluit suerunt, sicut noritantum in genere ex supra citato legis Imper j monumento,sed in specie quoque ex eo patet, quod Augi istus solenniter a Senatu petiit, ut Liuia coniux l ge Voconia Elueretur, Tiberius velo, ut liberi sui legibus Annariis Aluerentur, teste Dione, praestant: Gsimus Gothose..di. . C. adl. Fabii. quin & ex eo.
quod populus sub imperatorib potestatem legi Sc6denda diutissime retinuit : imo quod imperatores suum inter Senatores dc consules nomen profitebatur, ac subinde Orationibus per Candidatos, in sic natu recitatis a senatoribus contendebant ac persuade
47쪽
bitit, ut hi ienatusconsillio firmarent, quod illi volebant: quarum orationum exempla quam plurima passim in legibus obuia sunt. In uerecundus Imperator qui non veretur Senatus reprehensioncm , cuius ipse pars est, ait C. ad Liu Maies. Senatorum. C. ι dignit. qui no reueretur autoritatem senatus, qui non curiam suam ait, gn. quadan renus dc ex eo, quod populus, & fami- ljae praesertini nobiles, consuetudities de pac0 quaedam iii troducere:comites vero duces, municipia, ciuitates statuta dc leges seriptas, Imperatoris consensu non requisito, condere possunt, lassa Bologn.Scibr.
Co . A M. de Rosat. Seb. Merit.s au s. Sed videamus sane dc ex silpra dictis repetamus; qualis ham iste. quamque monstrosis, futurus esset princeps,qui abistula ista Maiestate praeditus, pro libbero arbitri j sui beneplacito imperaret, atque omnibus ciuilibus legibus simpliciter , absolute, omni- inodo.&indistincte solutus soret. Talis nimirum. qui prolubitu suo quaslibet aliis leges daret: nulla si quoquam accipetet,lcgibus nullis viveret, nullis vllius lici minis,ae ne sitis ipsius quidem,legibus obstrictus esset: qui leges Reipub. omnes in potestate sua haberet: qui ea, quae iure facta non sunt, confirmare Ionet: qui non teneretur leges necessarias serre, necatas custodire,& interpretari, nec corrigere cum mpus est, aut mutare vel abrogare, cum opus: nec se ditos ad obseruantiam earum adigere:nec sontes poni re, ac bene meritos praemiis asscere : non teneretur, inquam: quandoquidem omnia & singula ista pro beneplacito arbitrii siti liberrime vel facere vel omittere posset: quippe leges necessarias vel seire, vel
non ferre, mutandas,co agendas, obrogandas, derotandas, abrogadas, mutare vel no mutare,corrigere vel no corrigere,abrogare vel no abrogare,custodire.
Vesubucustodire licae interpretari; vel sinistre; di ita
48쪽
deinceps. Qualisnam, quaque prodigiosa & execram da, haec dian chia di tyrannis futura esset tIura certe & leges semel receptae, praesertim ciuius naturales omnino non mutantur haud facile
a quoquam mutari debent,i.a. detorsitura n. dime.
Leges Reipub. ad ipsum ipsius Imperi j statum pertinentes, leges patrias, statas,fixas perpetuas, aliasque viiles ac dutares, Princeps verus mutare nec debet
nec potest : imo nullas temere mutabit, nisi glauis euidens subsit caussa. Ea vero si si ibsit, necessario ac mature dc provide mutabit. Si res moram serre poterit, leges pristinas, correctione vel mutatione egentes non nili admodum lente ac circumspecte mutabit. ac paulatim inflectet : ne subita mutatio fiat suspecta vel periculosa : ne violenta ciuitatis commotio, Magistratus iptos Sellis ac tribunalibus suis excutiat. In tantis enim rebus locum habeti-Facijius enim est, urbem nouam nouis instruere legibus, quam in pridem constituta ciuium animos a pristinis legibu here : quoniam nouae leges aegrius semen aliquod concipiunt. pristinae vero radicem ac fructum iam pridem exhibuerunt, sicut eleganter . Posi s. Arin
Stultistinius ergo& iniquissimus erit Imperator, qui simul ac semel seu omnes, seu plerasque omnes maiorum leges ac mores vel mutabit, ne dum penitus abrogabit. At vero leges ac mores isti ut pluriamum sunt ciuiles:&in recte constituta Repub.non minus suae sunt Imperariti,qua obtemperanti. Quare princeps non habet mere absolutam in leges ciuiales potestatem, nec omni modo,&indistincte legibuaiblutus est quia leges patrias mutare non debet, nisi rauissima de caussa: nisi ratione recta dc utilitate pu
li ea id omnino flagitante . . . . .
Q n etiam non omnib. subditis aut ciuitatibus
49쪽
princi atibus, nec semper& abiblute, leges prolubitu dare, vel adimere, nutare,obrogare vel abrogare potest Imperator. nisi tyrannicus. singillis Im petii ordinib. suas leges patrias, suos mores sua priuilegia&immunitates,sartas rectas relinquere cogitur. Duces,comites, ciuitates imperiales, sitas sibi leges ferre, sua tibi statuta condere .consuetudines nouas introducere,patiriar. Deinde singulas politiae leges, etiam mere ciuiles. non minus quam ungulos ciues, custodire tenetur:
eigo dc legibus ipsis singulis, de ciuibus itidem, tum quoad ip sinet, tum quo ad leges singulas, obstrictus esti non igitur omnimodo solutus. Sed, ut alias quoque rationes conseramus, si lex ei- uilis ea anima ciuitatis, ut proseisto est .' certe caput ciuitatis. Princeps videt legibus ciuitatis, ac praesertim ciuilibus, neutiquam solutus esse potest aut debet. Ciuitas enim At eniensis, Romana, Cretensiti quatenus Atheniensis,Rom. Cretensis est, praecipue uatur,& continetur legibus Atheniensium, Oetensium, ciuilibus;atq; his ipsis ab aliis quoq; digii scitui ac discriminatur: naturales enim & getium leges in omnib. ciuitatibus,acsteb. publicis peraeque va-Ient. itaq; nil periculosius in politia fingi potest quasi anima, si cor si caput politiae, nimirum Imperator. bbni fac si lubribus Reipublicae meesicamentis non
praeseruetur, non bene curetur.
Talia vero m relicamenta sunt leges,ac priesertim ciuiles. Qui sine lege vivit, sine ratione ac sine ordine vivit, etiam in mere ciuilibus. Qindenim est lex Eiuilis striae proprieque sumpta, nisi rationis rectae in mere ciuilibus praescriptum Z sunt enim ha-turales quoque & gentium leges in Repub. Romana ciuiles: quoniam a ciuitate Romana recepta confir-niatae: sed ciuiles in genere, non in specie ac prorite.
His nullo modo si lutus est princepi, quantumuis
50쪽
suo modo ciuiles sint o his nunq modo simpliciter αindistincte, sed aliquibus tantum 6c καὶ α ι. Nulla ergo est vera rectae Reipub. sorma, Aristot polit. teste, ubi homo sine lege imperat, dc praesertim sine lege ciuili. Naturae namque & gentium leges , generales &uniuersales sunt,non huic aut illi, non uni soli, sta omnibus Rebus publicis communes. Ast singulae Respublicae legibus ciuiliabus potissimum reguntur, conseruantur, ab aliis dis criminatur. Proinde ciuilibus legibus praecipue subiectus est Princeps. Lex namque est uniuersis ac sii gulis conueniens recte vivendi norma.
Atqui & princeps recte vivere debet , ae praesese tim ciuiliter.Ergo de secundum legum ciuilium norInani
Princeps contra ciuiles rationes peccare potest Ergo & contra leges in Republ.ciuiles. Proinae subest rationibus ac legibus ciuilibus; nisi Rem putacuertere velit : quod enim contra leges ciuiles pugnat, id Rempub labefactat,& tandem destruit. Cese te quoties delinquit, contra leges delinquit : nani ubi non est lex, ibi nec traiisgressio legis, hoc est,pe catum. Si vero contra leges delinquit,quoties delinquiti certe legibus obligatus est. Princeps vero non destructor,sed conseruator Reipub. imo pater patriai ac Rei pub. esse debet. Proinde ipsam et ciuilis ratio , accivitatis constitu is situs populi,&Reipublics incolumitas ac tranquillitas, principem simpliciter oc indistincte legibus solutum haud ferunt. Caeterum& ex lege conscientiae ciuilibus subie- .ctusest Iegibus: quippe lex conscientiae non tantum
continet ac vindicat legem naturae ac gentium, non tantum legem uniuersalem: sed particularium quod ciuilium. eti in macciuilium, legum normam