De praepositionum usu apud Tacitum. Specimen primum

11쪽

0 18, 18 o Groslotii certa conjectura; prae Se ferre μAgr. 43, 13. G. 39 7 vehens Ann. XIV. 35 l. prae sotu XV. 6, 15. Denique asseramuS, praepoSitionem, tenus praeter Sex locoS, quos Boettich. in lex Tac. cong0ssit non recte XIII, l), Η ΙΙ. 8l 9. An n. I. 70, 12. III. 5, 3 tantum a Tacit usurpatam SSe. cf. Draeger l. a. . 99. Haec habeo, quae jam hoc loco praemittam. Duceteri praepositionibus, quum accuratius tractandae sint, suo loco disputabo. In ei autem, quae Sequuntur, duas praep08itiones, quae Sunt apud et adversus μinquirere et collustrare mihi proposui, quum quaestio de earum Su, quamquam ab editoribus aliisque viris doctis quaedam allata Sunt, non jam ad certum finem perducta sit. Ea vero , quae ad ab8OlVendum meum propositum adhuc restant, quum ex magna parte litteris consignata sint, proximis temporibus me in medium pr0laturum

eSSe per atque confido.

12쪽

apud.

In primis o Annalium libris sui XV. 16, 2 varia hanc praepositionem scribendi ratio apud recentiores Taciti oditoros Bittor, relli Nipperdey invenitur, qui Modico primi codicis scripturam secuti modo apud

modo aput in libris receperunt. De ea re quid Statuendum sit, num Tacitum ipsum tantum variaSSe putemus ut . . scripserit in Ann. II. 33 9 aliam apud Fabricios, aliam aput Scipione peeuniam', non est cur hoc loco disputem eademque ratione SuperSedere mihi videor aliquid afferre de praepositioni cum Verbi conjuncta Scriptione ut aputquos et quae Sunt similia D. Certa lex quidem in eis non perspicitur: talia magna ex parte ad OS, qui exemplaria fecerunt, magis referenda quam Tacit ipsi videntur vindicanda esse. De eo Su, quo haec praepositio cum aliis verbis Variatur, nonnulla Sunt commemoranda. Atque primum loci inv0niuntur, quibus apud cum aliis praepositionibus Draeger Synta u. Stil . 104 commutatur. In minoribus scriptis et Historiis, ubi in universum enuntiatorum membra magis inter Se accurate respondent quam in Annalibus Roth Agrie. Xeurs XXXIII. p. 277. Zerniat selecta quaedam capita ex genetivi usu Tacite ' p. 14 pauca tantum exempla exstant Dial 5, 30 sive

13쪽

in senatu, sive apud principem 41, 14. Germ. 13, 15, nec Solum in sua gente cuique, sed apud finitimas quoque civitates id nomen. μ 38 7 in aliis gentibus apud Suebos. - Hist. IV. 1 l discordia inter patres, ira apud victos, nulla in victoribus auctoritas. μV. 7, 2 inter majore - Pud 08teros. - Olis, qui sunt in H. II. 26, 16 Apud paucos en ducis ratio probata, in volgus adverSo rumore fuit et Ann. VI 22 6,

in si apud sibi respondent, ut apud Ciceronem Verr. IV, i ordinis auctoritati, quae nisi gravis erit apud δocios, in eoeteras nationes, ubi erit imperii nomen et dignitas γ' nonnalibus variantur inter et apud III. 40, 3. VI. 50 1 5. XI. 0, 6. XII. 28 8 apud posteros, in quis carminum gl0ria praecellit. I. 47, 4 validior per Germaniam exercitus, propior apud se in 'ablativo unctum Pannoniam. V. 10, 3Ἀρud in in μ)Cycladas insulas, mox in continenti XIV. 14, 6. XV. 52, 2 0 6. 72, 7 74. Variationem quoque agn0Sce XI. 20 4 contemptio em barbaris, ludibrium apud socios. Deinde apud μ casu mutatur Draeger l. a. g. 05 Germ. 32 4 apud Chatt0s Tencteris. misi. V. 4 4. 3, 2 l. 15, 15. Qu0 ad unum hujus praepositionis locum attinet, qui legitur in H. I. 4, 7 finis Neronis, Vario motuSanimorum non modo in urbe apud patres aut populum aut urbanum militem, sed omnes legione duceSque Oncluserat' plerique homines docti sellipsin statuendam 8Seputarunt, quum ei praep0sitio apud μ in alter enuntiati membro post v. sed μ supplenda 8Se Videretur. Quae tamen ellipsis, alias a Taciti serm0n non aliena i),

i cf. Nipperd ad II 68 Draeger l. a. g. 103), qui X Historiis et Annalibus locos collegit. XIII 53, 10. Hujus autem ellipseos exemplum jam in Dialogo exstat 28, 15 suus cuique

14쪽

in hunc locum non quadrat, quia Verba per Se Spectata bonum sensum fundunt neque Sensum verbis aliunde supplendi invertere necesse St. Si enim praepositionem apud SupplemuS, Supplendum quoque Si propter verborum concinnitatem hi provinciis' non in urbe μ,

quod primo obtutu, Si ellipsin accipis, videri p08siti, quae verba ipsa jam insunt in legiones ducesque. Est

Ver Verbum conciverat μ duplici modo dictum, quum in priori membro cum vario motus et in altero cum, legione ducesque conjunctum sit. Hac variatione etiam gravior sententiarum oppositi essicitur. Forma anaphorae, quam Studio quodam in quibusdam praepositionibus ut in sine per scf. 0inhaussd Tacit dial0gi, qui do rat0ribus inscribitur, auctoret 857 p. 30 Tacitus usus est, si ad praepositionem apud' respicis, rarior invenitur: Dial. 30, 5 Se apud Q. Mucium jus civile didicisse , apud Philonem Academicum. apud Diodotum Stoicum omnes philosophiae parte penitus hausisse. Germ. 10, 6. Hist. I. 10 9. H. IV. 58, 9. AnaStrophes pauca tantum in hac praep0sitione exempla XStant. Transpositio illa, quae e essicitur, ut inter attributum et substantivum praepoSiti ponatur, ab omnibus scriptoribus usitata non nisi in Annalibus legitur Ι. 45, 3. III. 45, T. V. 60, 8 SexageSimum apud lapidem. II. 88, 5 barbara apud gentes.' XIII 57, 7. III. 26, 7 multosque apud 40pu-

filius non in cella emptae nutricis, sed gremio ac sinu matris ducabatur. Compluribus locis haec ellipsis invenitur apud Corn. Nepotem VII. 1, 3. 2, 2. 3, 3. IX. 5, 2. XII. 3, 4. XXV. 18, et apud Quintilianum, quos congessit Bonnet proleg ad lex. Quint. p. XXXV. f. eier ad Cic. Lael. 21 p. 119, qui hanc ellipsin o Graecorum sermone, ubi satis frequens est Κmeger gram. gr. g. 68. ), explicat.

15쪽

los μὰ ne cogites, scriptorem hoc loco transpositione usum eSSe, quod particulam que huic praepositioni adjungere noluiSSet, quum apudque inveniatur nn I. 7 6. III. 59, 0 gentile apud solum. XI. 8, 17. XIV. 4, 6 non modo Graecis in urbibus, sed Romana apud tompla. cs Woelmi Philol. XXVII. p. 29. Cetera hujus praepositionis genera annStrophe rariora apud omnes posterioris aetatis scriptores 8Se jam Handius I, 416 Varro L. L. 6, 78 p. 104, ueller, apud labros, fictores, item alios apud μ monuit apud Tacitum tros operiuntur loci in Anti. IV. 5, 1 Misenum apud et Ravennam. IV. 43, 16 montem apud

Erycum. I. I, 20 ripam apud Euphratis' XV l6,12). s. Nipp. ad ann. II, 60. III, 72. Draeger . . . 225.

De significatione. Praepositio apud' semper habet localem SenSum. Ρrimum conjungitur cum locorum nominibus i significatque apud acitum non solum vicinitatem et propinquitatem, quod nos dicimus bol, in de Nahe', sed etiam hac praepositione exprimitur rem vel perSOnam aliquam in aliquo loco esse, versari, ita ut apud idem valeat ac in ablativo unctum quam vim neque Ciceronis neque Livii nequo Sallustii temporibus in librorum Sermone usitatam suiSse satis est notum; sed a Tacito saepissime usurpatur Quomodo hic usus exstiterit,1 Locorum nomina anteposui personis, ut apud alias praepositiones semper fit. Quo jure enim Handius I. p. 406 contra Priscianum 14 3, 32 contendit proprie apud rae loco personae dici equidem non video. Nullam ad suam sententiam comprobandam attulit causam et sane nihil refert, quod exempla, ubi apud locorum nominibus junctum est, pauciora exstant.

16쪽

apud homines doctos non ab omni parte constat. Sane afferri p0test, quod Heraeus ad Hist. I, 9 monuit, cujus verba ipsa hic adponam: Gang 0W00hniich stehi schon in ellerer eit apud bei Orisnamen on dem Ausenthali 00mischer Provingialsiatthalter, die mi Gesolge reiste und ili Nachiquartier castra vor inem Orte ausschlugen, Waehren si selbs fuer ilire Personwoh auch im Orte orberge fandon. Quod autem idem hisce verbis praemisit Zunaechst a gerade die-ser pracligebrauch apud in in aus dem oemischen Κangleisti in die h00here christsprache ingedrungen Sein non satis comprobari neque intellegi potest, quum

exempla documento prorsus desint. Attamen rectum mihi videtur sensisse Rothius, qui es Agrie. XCurS. XXVI p. 240 hunc usum e communi vitae Sermone receptum 8Se opinatus est. Apud Nonium enim l2, 9)legitur error consuetudinis apud pro in utitur itaque vitiose dicimus, quum nos in foro fuisse dicamus, Pud forum fuisse, quum apud uoeta significet. Haec dicendi ratio nonnullis locis Handes, 414. Nipperd ad Ann. Ι. 5 ij jam antiquis temp0ribus apud Plautum et Terentium, qui in fabulis, ut satis notum, vitae quotidianae sermonem imitati sunt, invenitur. Quae dictio a vulgo usurpata ea latinitati aetate, quae aurea Oeatur, quum qui apud eodem Sensu utitur atque in parum accurate loquatur eaque notio quoque a propria hujus praepositionis vi abhorreat, nondum in librorum orationem transiit ac tamen hujus usu vestigia reperiuntur ut apud Ciceronem Verr. IV. 22, 48 is cenam isti

i Addas Ter Ad III 3, 50 apud forum in foro , ut 3 per apud Terentium. Uno loco tantum idem significans ad sorum Phorm. IV. 2 8. Molige syntia prisci script Lat. I. p. 212 201.

17쪽

vium ι 42. 12, 1 apud Graeciae atque Asiae civitates

vereri majestatem Hu omnes. Tacitus vero in aliis rebus nova proserendi Studi0Sus, hac quoque in re, ut singularem et novum in Scribendi genere Sese praeStaret, non Solum quae apud Vetere Scriptores huc . illuc inveniebantur revocavit atque ita quidem ut ad vulgarem Sermonem , qui tunc Valebat, SeSe accommodaret, sed etiam in univerSum maximeque hanc praepositionem cum urbium, insularum, terrarum nominibus conjungendo hunc usum ampliorem reddidit, quamquam infitiari

non p088umu hac amplificatione factum eSS , ut Sermo latinus in majorem depravationem Ocaretur Eam autem hunc usum explicandi viam, quam Draeger Synt. u. Stil g. 82 iniit, cujus verba haec sunt, apud stat in c. bl. et Laender und taediena mennach nalogi de Voethernamen me quidem non intellegere profiteor, quamquam non negaverim, in terrarum nominibus cum praepositione apud conjunctis hanc analogiam aliquam vim habuisse, praesertim quum Vice versa Scriptor noster Saepe populorum nominibus utatur pro terris Sed utcunque res sese habet, id constat indo a Taciti temporibus hunc Sum , quamquam multo rarior apud poSteriores scriptores exstat, in librorum Sermone manSisse l. cf. Handes. p. i5. Baum-garten-CruSiu clav. Suet. p. 48.

I Non recte Handium I 414 attulisse iv. 28 29. 12 apud Sucronem demonstrant verba in c. 24 5 civilis alius furor in

castris ad Sucronem Ortus.

2 Forsitan quispiam miratus sit, quod e Plinii, aequalis et amici Taciti, scriptis nullum hujus usus exemplum ab hominibus

recentioribus asseratur. Sane non mirum. Desunt enim et in universum exempla apud Plinium L . 20. et, si exempla X- starent. hic praepositionis apud F usus omnino inveniri non po-

18쪽

In singulis igitur hujus praepositionis cum loci nomine conjunctae generibus duae significationes sunt di-

Sed priusquam ad ips0s 0co tractandos accedamus, animadvertendum S praepoSitionem apud locorum nominibus junctam non inveniri in minoribus scriptis, raro in Historiis in quibus . I. ter inest, quum tres sit viginti loci exstant, ubi personis apud additum est l. II. quinquies, III quinquies, IV. undecies V. bis)), saepissime in AnnalibuS I. quaterdecies, II. quaterdecies, III decies, IV. Sedecies, quum sedecim quoque loci reperiuntur, ubi apud personis adjectum est te.). Conjungitur praepositio apud a cum substantivis, quibus loci notio ineSt. M Apud ceteros scriptores latinos ad designandam locorum vicinitatem praepositionem ad persaepe usurpari sati notum i). Quantopere autem Tacitus - et id quidem cs. α sine dubio non sorte, Sed consilio, praep0Sitionem apud adamaverit, inde Satis apparet, quod in Sui Scriptis praepositionem ad hisce tantum locis r admisit, mist. I. 87, 5

tuit, quod facile e tempore, quo hujus usus proprietas a Tacito in sermonem latinum inducta est, intellegitur De discrimine, quod proprie inter ad et apud exstat, neque est cur hoc loco accuratius agam et sufficit rejicere ad ea, quae Molgius in ex s. v. apud F protulit, quum is ex ipsis eXemplis, quae ab Handi I, 90 allata sunt, jam satis docuerit recte de hac re sensisse Ruddimannum inst. r. lat. II p. 282), quum dicat o proprie uata sive in loco proaimo, apud Vero

cire vel prope significare atque Handium, quum .prOPSUS COH trarium esse harum particularum discrimen opinatus sit in er

x De locis, ut . . H. II, 97 cert turi ad obsequium ,

19쪽

-caesorum ad pontem Mulvium. Hist. II 87, 3. III. 6, 12 50 14 et in formula illa cf. and I p. 92 ἡ ad duodecumum lapidem a Cremona Bedriaco urbe)', quae in Hist. lib. II. 24, 7 45 I. 88, 4. III. 18 l. IV. II, 15.60 11 legitur cf. istor. II. 39 7. III i5 l4. 35 2), cujus in locum in Annalibus autem sexagesimum apud lapid0m I. 45, 3. III. 45 7. XV. 60, 8 cessit, quod

apud ceteros Scriptores, si recte observavit Ruddimannus instit gramm Lat. ΙΙ. 287, non reperitur. In Annalibus vero uno loco tantum et in formula quidem es Hand Ι. p. l. Corn. Nepol. 18, 1, 5 ἡ ad inest III. 33, 3 habere ad manum μ quam ob causam nullo modo dubitandum est, quin Ann. XII. 31 9 ex Heinsit emendatione Scribendum sit cunctaque castris uonam inter i et Sabrinam fluvios cohibere parat pro ad AVOnam et . . ., quod plerique editores ex Bipontinorum

conjectura receperunt.

Sed vis illa raopositionis apud', quae St bet, in dor alio in Historiis sola valet, Hist. I. 1, 5 POSt- quam bellatum apud Actium cf. a. 72, 19 accepto

apud Sinuessanas aquas nuntio III 51, 8 apud Janiculum Zernia l. a. p. 95 haec verba pro in Janiculo' accepit quod quo jure fecerit, ego quidem investigare non potui. III. 76, 1 positis apud Feroniam castris. Hist. II. 15, 3 trepidatum apud naves ΙΙΙ. 35,3 vagos Vitellianos, sua quemque apud Signa, componunt jeden ei unter seinor ahne. V. 35 7 - 77, 14 rarum apud signa militem. Ann. XV. 16 5. Hist. IV. 59, 14 quantum militum apud superiorem Rheni

ubi ad nostro in Betress 'en es anham au - respondet, cs Heraeum ad hunc locum. i si eclog. Tacit. P. 329.

Τ De praepositionis intor anastrophe cf. Moesmin in hilol. XXV, 116 omisit H. IV. 77, 3. a. Ι. 33, 12.

20쪽

ripam in m. I. 31, 4. ΙΙ. 83 7 VI. 31, 20. XV. 16,12. Ann. I. 3, 2 apud Rhenum. I. 60, 8 apud praedictum amnem convenere. Ι. 7 8 apud vexillum

tendentes sicut similiter dicitur sub vexillis teneriμΙ. 17, 19 sub vexillo haberi 26, 4, retinere 36, 2. 39, 3. I. 69 7 stetisse apud principium pontis. II 6 14 hapud principium agri Batavi dividitur Rhenus. 24,

ἡ Ρar DaVium haustae sunt, plures apud insulas longius Sita ejectae. 49, 5 dedicavit Gano templum, qu0d apud Drum holitorium C. Duilius struxerat non recte Wolminus qui idem ac in foro esse putat. s. Becherrum. Alterili I. 603. 259. IV. 5. 20 apud idonea provinciarum Sociae triremes alaeque et auxilia cohortium',

2b, I apud castellum 73, 22 lucum. VI. 14, 8 repertus apud fretum Siciliae. 50 4 apud promunturium Miseni consedit in villa am a Misenum. 22 8. XI. 9, 12. XII. 17 l apud emgiem Caesaris procubuit in XV. 29,6. XIII. 23, 5 exercere apud aerarium sectiones. 31, 3ἡm0lem amphitheatri apud campum Martis Caesar X-

ticula. ' 22 8 apud Simbruina stagna. XV. 44, ἡ propitiata uno primum in Capitolio, deinde apud pro-Ximum mare. XVI. I 5, 1 Ostorius longinquis in agris apud finem Ligurum erat. XIV. 12, 2 decernuntur Supplicationes apud omnia pulvinaria', quibus in verbis Cicero cf. Catil. 3, 10, 23 Phil. 4, 14 37 et Livius cf. 22, 1, 5. 27, 4, 15 ferme praepositione ad ' Si Sunt, cujus loco rarius apud Livium circa ' 27, 1, 6. 30, 2 l, 0 invenitur. ' Altera significatio, qua apud eandem vim habet atque in non invenitur nisi in Annalibus ):

cf. oelmi l. a. p. 117 qui plerosque hujus usus locos jam attulit.