장음표시 사용
71쪽
mirimi sicut non omnes aues lusciniae ita nec poetae onmes simiuates quid quod post aetatem Augusti uel pedestri sermone r peritur uates pro poeta cuni alibi tum apud C. Plinium naturalisliistoriae auctorem et apud acitum ' quam piau hunc uatis uocalmi delectari eo mimis nurabimur, quod ut poetain ita Omnino Graeca uocabula ut aliena a grauitate peris in libris historicis fore
deuitauit, de qua re dixit nuperrime Nippodrius ad ann. MV, 15J unde factumst, ut poetae ille uocabulo non uteretur praeter dies gum diuinum scilicet in hoc magisque humile dicendi genus mcutus est etiam ubi circumscrihendo lioetae expresserit notionem ann V, 8 n.J. et haec quident de ualis uocabulo ceterunt Simile apud nos extitit, quod eum antiquissinio tempore luisset in usu ad scribendi artem significandam uerbum quod est ruan, mox praeualente de christiana et adnitentibus presbiteris monachi que, ut pristini cultus quam maxime aboleretur memoria, illa uineo quem dixi modo adhiberi planes destia pro qua externum scribendi uerbuit ita pliiiiiit, Plia in nexionem eius ut arriperet, ill Odinatu litum paene uoci alienigenae, sortem quam dicunt coniugationem secutum magis etia in ad haec per inet, quod, cum poetae
uerbum ut priore ita uel naniter et Goethii aetate satis haberetur decorum ei graue, iam magis magisque in contemplum uenire coepti, ita ut nostrorum emporuni uates, si qui tamen iam sunt omnino, neque hac appellatione neque uetustiore longe illa a
dictando quae descendit, sint conti tali sed nullum praeter cantoris uocabulum salis anipli ii sibi existitii et it nam quod Oli in Teutonicorum quidam reperire sibi sunt uisi bardorum et uatum similia iudinem, silenti praeteribo. Sed ut iam redeat in uiam oratis, idem Ennius cum nouas atque integras poeticae uias reperiendo illud insigni conatu commouisse certamen ingeniorum, quo antiquissimorum Latinoruin rationes tellicae primum aeriter Oncussae mox funditus sunt uersae acquiem serme uidetur translatis hexametro pentaliaetroque uno equidem addito uersu sotadico, qui tamen qualis ab Ennio ipso et D interis Latinorum poetis ad Varronem usquest habitus tot abundat licentiis, proxime ui accedat libertate ad eorundem iambicos ac trochaicus numeros sutilis autem et uix memoria dignast Alberii Langi opinio qii in quaestionibus metricis Bonna MDCCCLIeditis p. 42 suspicari se ait suisse uetus genus senariorum apud liomanos, cuius in uniuersum eadem fuerit natura, quae in elo
72쪽
praeter binos Ennii binosque Porcii uersus e quibus nutant sunt hi Enni poeta salue, qui mortalibus uersus propinas flammeus medullitus.
porro Licini Poenico Milo secundo Musa pinnato gradu intulit se bellicosam in muli gentem seram. de his quod statuit Langius refellitur illud agmento eiusdem auctoris, quoi item e libro te poetis petillim legitii in ulla erentii. at quod de Ennianis refellere nihil attinet. - sed conlitie liliam
illam utrimi adhibuerit Ennius satietate gloriae an ob illicultatem operis, non iam licet certo desiniri illud tamen firmiter tenendum ut feliciore longe ita dissiciliore conatu in transferendis ilexamet pentametroque esse omni Enniimi quam Mopstescium hic enim habuit sermonem uariis grammaticinini curis perpolitum, ille con-liinia stirlectum iniuria. Hinc prae iusserunt poetae plurimi si non magni certe Iioli lioenitendi, ille anno antequam sitit natus primum
Tullio teste sabulain docuit Liuius denique topstokio licuit uel nialos uersus cum prospera spe emittere barbaris silicet gentibus destinatos, quae minime Graeci seu Latini hexametri callerent elegantiam ni illo quantitatis syllabarum uel hiatus sensu praeditae sed digitis computantes numeros quaeque oculis magis quam auribus
libros tererent Ennius temptauit iudicium gentis piam litam rudis non lamen degeneris degeneres enim ab arte ne trica ueterum
eos tantum nominabimus, qui in uersibus pangendis grammaticum accenim sunt secuti, id quod primum Meculi p. Chr. n. altero
euenit. Neque tamen crediderim statuisse Ennium subsistendum iii eis quae ipse nouauerat ne Iu digna esse imitatione lyricorum metrorum pleraque alia enim sermonis Latiiii alia Theotisci ratio sed cur sinadico potissimum etiam uerit usus uersu idem, uix desinias. potest id materia libri ues imitatione Graecorum esse facium an potius lusuum ac facetiarum quendam urguemus amorem sane ab hoc non alienus Ennius. Praeterea in libris eiusdem non scaenicis iuuentu litur Solum iambici et trochaici septenarii quod iis casu ueni e statuamus, et numero fragmentorum aud ita paruo et Lucilii ceterorumque ad ullam usque poetarum non scaenicorum uetamur exem-
73쪽
pta. licebitque sinum pro ceris Murmari illud diitersis atque
adeo contrariis placitis suisse iugos in uarietate itinerorum digerenda scaenico et dactylicos ad Augustuna usque tui uixere. nam cum ex illis uetustiores, id quod Plauti maxinae apparet libris, diuersitati studerent metrorum, non perinde quidem elegantiae uersuunt ei proprietatum sermonis Latini ratione habita, recentim res ad sapienti a mulieriere, ut Terentii miminis perelegantis tabulae testantur, luem quod non consistisset intra trimetros paullo inclementius arripuit alnus a diuersi longe da itylici e quibus priores quam niaxima suere Si sinη licitate nietrorum prorsus quidem constantes illi in placitis Ennii. at a Sullae inde morte qui sunt exori nouelli ante omnia studuere multiformi numerositas. scilicet uetustissimis maximam partem curarum collocandam esse uisum in lima ipsa cultuque uerrinim, neque ulla re magis superantur scaenici antiqui ab aequalidius dactylicis quam iudicio usus autem his quae dixi litetris promisi ii si non in carminibus singulis ienti in libris Ennius ueluti tertio uolumine, cui inscriptum sui Scipio, praeter hexametros dactylicos et iambici et trochaici inueniuntur numeri. - iam dignissimum memoria illud, quaenam fuerint eiusdem Ennii in adornandis quae nouauerat ipse mestis merita de qua re cum singulis libris copiosius sim expositurus, in
uniuersum aliten praemonebimus illud tanto esse potiores huius hexametros quati Κlopstokil. ita illo a plior est Latinus sermo Teutonico ad leges metrorum et quantitatum rite optinendas, ut non
iniustus uidear si iturus arbiter, si tu pari uersuum numero totidein bonos apud Ennium reperiri astrinam qui, malos apud lapsis-kium nam nec illud satis amplum satisque honorificum esse obsumo, quod iburius de arte Ennii tulit iudicium Vories sib.
rom. Gesch. II, 196 sq. J, nec est D agili momenti, quod et indi illGellius refert XIII, 23 minime fuisse solitii in seruare numeros
hexametrorum sui enim Gessius plane ut uintilianus uix suorumnedum antiquorum temporum artis metricae satis ampla peritia quare hunc specie deceptum fuisse existimo laniumque abest, iii Ennium diuersae a posterioribus licentiae uias pangendis uersibus
optinuisse credanuis, ut potius eius artis, tiam uarie mox perpolitam ad finem adduxere Vergilius et Ouiditis illum ipsum fuisse primum auctorem satis certo constet pignoro nam et iambi eiusdem et trochaei alienissimi uere ab scaenicorum.
Iam de Lucilii metris quae Lachmannus exposuit libella ac
74쪽
demicis uere anni MDCCCXXXXulli evulgato, Qui copiosius
enarrabimus i iii apud illum cum reperiantur praeter hexam iros et disticha haud dubie trinietri iambici et trochaici tetraui uiri,
quae dii ires ab his seruntur tetro munitu an carent fraudis suspitione ut lilii eum Nonius s. v. ilis trahere quasi ex Lucili XX flupeuia habeat haec 287 diuid aut disserant dissipent distratiani, neque creticos numeros ut Lucilio aptos neque distrahere pro eo quod si uendere positum agnoscemus, sed excidit aperie cum Lucilii uerbis lemma ut puta tale distrahere discerpere . Sed ex eis nunieris, quibus usus est LuciliuS. et laniel roruni non plus duobus extant exen sita e libro XXII petita sunt autem haec Lucili columella hic situ Metrophanes'. et porro pri inlabeas caedit utrunque secus . nam hunc uersum non rectius sol licitauere plerique quam quae apud Nouium leguntur s. u. ra sicae 67 perperam scripta libro idem ianibico metro contineri
putauerunt, cum sint aperte trocha uanJer Pili Illae 'ululi let;ie fleti alieni iii si mero praelitiae inulto et capillos Scitulunt et clii mant iliam s.
νοσο statuit Lachmannus uersuum genera Sic fuisse disposita per singulas libros, ut priores XXV cum trigesim hexametris coniinerentur, excepi quod vigesimus alter aut totus aut ex parie constaret distichis, at ea eliquis XXV et XXVII trochaeis, sequenientiani bis undel rigesimum utroque perscriptum metro . - et cetera quid ein, quae nec caligerum Omnino fugere salis sunt aperta.
neque uni plani in ei libris, quoruni proprium statuit Lachmannus metrum dactylicum, alius si reperiatur numerus, caret res Suspitione ex bis quae apud Nouium 10M leguntur s. u. leuit ex quibus posterior uersus sic est scribendus adeo risum maguum inprudens ac cachinnum rubicit iam caligor uolumini XXVI potius quam VI tribuenda esse uidit. ita apud emulem seruntur s. u. praecox 150 quasi e tertio desumpta libro anicula aspora atque praecox - nain quae secuntur est suga' ea ad Varronis uerba peririere, quae nunc alieno loco ad eandem glossam adscripta exinui 157J, cum priore per errorem librariorum sintiamsi, intellexit Palmerius ' haec igitur si corruptela uacani, hac ipsa re apparet non ad istum pertinere librum porro quae uolum ut XVIIII tribuuntur uulgo sic perscripta 436 cupiditas ex homine cupido ex stulto numqua in tollitur, ea et ipsa salso insigniri numero cupiditatis uocabulo iniecto euincitur cet
75쪽
LIBER PRIMUS ruin pessitne haec esse allecta et metri uiti et sensuum peruersitate apparet nani et hoc ineptiniis opponi homini stultum, quasini illi essent stulti homines, nec si Tacitus scripsit de Agrippina sili dare imperiunt, tolerare imperilauium nequibat , ideo Lucilii simplienati conuenit ex eo quod est nuntquam in prioribus suppleri alii luati lo uel simile quare uidendum an haec sint magis digna Lucilio quouisycupiditas ex homine faliquandoJ, cupido ex stulto nuntquam tollitur. ceterum simillimum uitium in eis trimetris deluescere existimo, quos apud charisium 250 extantes primus detexit Hauplius ibi enim cum haec erantur sub χeugmatis exemplo nihil hominum te sortunae, ilii continiserescit nieae singe aduenam esse, nihil fraterni nominis solletiane auxilium et nomen pietatis moueti non recte
opinor huius qui uerba facit, quisquis est, sors hominum opponitur fortunae, quasi nec ipse esset homo, scribendumque existimo Omnum mox tete, ceterum naui si iuueniis utendum, ut sic sini usui uendi numeri
nil omnium tete fortunae, nil commiserescit meae 3 snge aduenam esse nil statem nominis sollemne auxilium et numen pietatis mouent' Iam quod Laeliniannus in liliris a ligesimo sexto usque ad
undevigesimum suptilius distinxit iambos ac trochaeos, non credorem esse satis certam quid enim obstat, qui Lucilium, plane ut secti Ennius, uariis unius libri partibus diuersa adhibuisse metra statuamus et maior est numerus exemplarum Lachmanni pra ceptis repugnantium, quam ut satis probabiliter eum Nonii leuitate aut errore librarioriani prouenisse credamus unde ne exa-
meuos fluidem ex uolumine XXVIII qui asseruntur non ita pauci ab hoc esse alienos existimo. Similis Lucilio parque modestia numerorum sui huius, cuius
didascalica sola die mi3ur plagmatica trochaico. suere coinliosila atannales hexametris quippe hoc opus cur Suspectet Bernhardyus
hisi liti Lat. p. 394J, cum nihil insit in reliquiis, quod sinceram abneget uetustatem, non magis perspici quam qui Diue in Kraussius de hist Lat. p. 7M Maluere eo sicui Enniano Romanorum res publice gestas fuisse celebratas, cum priuata potius borum uita uideatur suisse descripta libris istis addita quidem cultuum
76쪽
mor ulli lue iriScoralli origine ac serie. - denique proximus aetate Porcius Licinus an atoria carinina metro elegiaco librum de poetis tetrametris trochaicis compositit.
Hi cuncti sicut paucitate metrorum ua limae studio quin imitati sint Ennium non est dubium, quamquam nimia eorum inopia librorum, simul ob tantum insequentium emiserum nilarem noui Minde plerisque innotuere quare sunt salsi ei digni reprehensione,
qui ut niti ita proxiine insequentium texametros pentametrosue omitibus aliun lare licentiis existimarunt, cum haec potius iliter illos
et Susan temporis auctores sit disserentia, quod priores seueritatem normae certasque leges cum sanxissent, at nouelli leporem et elogantiam addiderunt carmini Latino quorum iam inniti perlustremus exorsa - igitur antiquissimo tempore apud Romanos cum
pauci peram nauassent carminibus nec sere alia re quam laudis cupidine ducti, quod propriumst tot animo ad poeticam tendentium, iam ab Sullae inde aetate magno, ut ait Suetonius, studio inieci mimibus et ualescente cura rei grammaticae prouenere homines liberaliter eruditi ceterum ab omni spiritu ac surore alienissimi, qui ad illam oblectandum parandamque dicendi copiam post epulas et in balneis et quandocumque taederet crassiorum
uoluptatium uersus factitatent ut abstinere a pangendis carminibus ineptos non modesti haberetur ingenii sed indocti, plane ut apud nos iuuenes facultate poetica nulla, metrorum peritia diuersum in modum praedii aliquando Brutum ac Demosthenem plorumque Meleagrum et cisam miram saligant tragoediis quod studium illa aetate apud Romanos adultum mox adauctum ei c-litum, ad interitum usque imperii ut permaneret, non caruit equidem sua utilitate primum enim homines nobiles et cum cura instituti non tulere tales in carmine licentias quas ad summam caueam et saecem Bomuli spectantes cum Plautus et Terentius recepissent etiam Ennius et insequentes rudi etiamtum minate identidem admiserant porro uenorum plerosque quantum ingenio esse negatum tantum cura adsequi uerum erat auctumque studium elegantiae collegiis ac scholis poetarunt, ita luII ab Attii inde tempore it memoria his enim potissimum lexandrinorum et similium istis I asinorum orta imiratio, his neoterica carmina propagata et quas in decore carerent mitigata aut reiecta hinc
euenit, quod quae extant ex illa aetate carminum reliquiae pluris. mum parilitate arsis sunt tali, uix ut posset di gnosci. - quare
77쪽
nun ita uicit accidet humili sollerii ac prudenti poetarunt μ-rimi ab his inde sine usque ad Ciceronis morient qui prouener'
aperte declarare aiiones metricas, licet carmina eorum et pamcissilii Dialitur lili milii lite coiit iplissima. - iana quae iiiiii nulliun ara iter quaerenti pro Onipertis uiderentur posse puni, haec se e luere.
cum ea de qua agimus aetate transitus sit factus a primitisimplicitate et ruditate ad persectionem artis, quae ab Augusti iudetempore optinuit, non erit mirum ambiguos esse aliquando ac me dio Laeuium et Catullum cum aequalibus inter placita ueterum quae clamitantur citius quam migrantur et tanta in iuula ruin rationum novique cultus dulcedinem igitur in melicis nidem et satiricis carminibus incognitam priuilibus metrorum numerositatem sunt sequii, nulla ut vita re magis disserant a uestribus auctores uero et duces eis suere poetae plerumque Alexandrini praeim ea senes et Aeoles Dorensium ei choricae poetis ad imitationem qui concesserit non inii enio. Sunt tuae exeniplis alii careant Graecoruinuoluti Catulli iani bi ei qui potiue lini ac trilirathul lion recipiunt, quos tamen ab ipso inuentos uix inducor ut credam, quamquani
minime negabo potuisse seri ut Laeuius, quem ingeni ampliore ei magis proprio quam ceteros fuisse ne nunc quidem Obscurimis
nouare quaedam meis conuenientia equidem celeris praeterea inuenitur quosdam in lania uersuum Graecanicorum multitudine ne iani quidem et Lucilii prorsus aspernato eSSe nulliEPOS, qui in scaena ellaintuin soli optinerent quin etialia intentiendo artem ad occasum vergentem scazontes iambicos et trochaicos admissis qua V decet ni spondeis Varro composuit, quod nunquam qui quam ausus est Graecomini porro quanam ariesuerint usi in ue sibus aligendis auctores illi si quaeretur, apparet Catulli et a ronis Atacini exemplis texametri decore ui et nitorem eum, quem Vergilii prinium citris uetiisse lalso existi inant, iam suisSe iii arminibus aequalium Ciceronis quin silptilitas peritiae metricae aquam nunc in Marone admiramur pariter et adspernamur non ipsius
potius propria indole quam Attii Varronisque et ceterorum exemplis uidetur prouenisse a reliquis metris perpoliendis quamquam etiam cum studio laborauere nouelli, tamen dissicultate operis uicti
non ubique propOSila ali iiiii Optituisti', ut inSequente demum aetate plurimorum uersuun ars Stabiliretur.
Iam quae de uniuersis exposui ui singulis ut probem, Laetin
78쪽
potissimula Varrotiisque et Catulli exanainabimus reliquias ceteror a passim adhibitis. Ac primum quidem de Laevii et aetate et studiis quas pro
tulere quidam honuites doctissimi opiniones mitidem non possum satis mirare ueluti alionii sententias uis ei uiui Wescherius ut omittam, quod statuit uir longe ingeniosissimus G. Nibui his voriri
sit, nona Gesch. II, 389 uideri Laeuiunt priore parte Saeculi a. u. c. septimi floruisse, luem esse credibile lioli illarili iis usum imodulis
summum suauitatis et elegantiae optinuisse, paucissimis uerbis tres grauissinii insunt errores. nam nec Lucili aequalis sui ille fuit Lucretio, nec propriis Latinomim modis sed siquis alius Graecommitastationi studuit, nec lepore et suptilitate potius quam audacia et dissicultate carmilium praestitit et quidem eo quod dixi tempore non alio uixisse illum ut iἰellii XVIIII. 9 7 testimonio satis aperto cum Hortensii et Catulli plerisque aequalibus ipsiim iungentis ita omni ratione studiorum eius constat haud dubie Min cum summa Laeuium metrorum uarietate usum esse extra controuersiam sit repositum, non potest seri quin uixerit ille aut ante Augusti aetatem aut post uadriani sed enim eum non Annian modo etiam Horatio fuisse priorem Ausonii et ortili Trionis sin cent. t. ad ur. c. III, 1, 2 firmatur teStimoniis. Venit autem ad nos notitia duorum Laeui operum, quoi uinalteri ei inopaegnion polymetrorum alteri fuit nomen ex quibus e inpaegnia complesse uolumina non minus senis Charisii asseritur auctoritate qui cum Phoenicem nouissimam dicat den erotopaegnion, haud absurde statuemus constitisse illa carminibus non
ita magnis, quoruni comptiuibus inguli libri conficerentur unde nec Alcestim aut Inon m ac protesilaodamiam uel cetera mythici
argumenti carmina pyllia potius quam idyllia suisse putabimus ii , tertexta equidem illa plerumque diuerbiis haec enim non sevises explesse libros sed partem et ipsa erotopaegnion satis aperte pilis declaratur exemplo Phoenicis quo non est dubium res Venerias
et Briseidos sata enarrari, nec minus uersibus a Priscian 903Jex libro protopaegnion V seruatis, quibus IIectoris et Arulromachae amores describuntur sed sicut sabulosam uetustatem etiam sui temporis res et homines perscripsit eodem uolumine Laeuius, in quo et Varronis nescio' cuius et Liciniae legis inueniatur saeia
mensio Prisc. p. 22. Gest. Η, MI a cetera quomodo insinu rit ille non satis comparet, nisi quod leuem ianitis et iocularem
79쪽
placuisse illi materimi nonini ipso operis deviaratur de poly- metris iiihil omnino habemus eoinlierlum iis quod ipso titulo indicatur quos equidem quod dicit Berntiardyus h. l. L. i. 507J partem suisse ex inopaegnio non magis probo quam quod esse uersos e Graecis nam de hoc nihil confiat illud uel ideo parum probabilest, quod tota omnino eroivaemia uariis suere mini silanitineris sed praeter illa an recte tribuatur Laeui ab Merom carmen de pullis cuius tria fragmenta seruauit Nonius 72. 13.139 - nam in codicibus est pro Laeuio uastius eii eius uel suis non ausini certo illatinirp. illud tamen constat fuisse hunc librunt poeticiun quod apparet exemplis his aperte trochaic reserentibus immeros, nam tertium quod est . . assulitum Mai tuam ei ipsumst ri 'ura ob foeditaim transilio ubitorum
ubi tu ne tua lutina cubares asI, riter.
sic incedunt et labellis morsicatim lusitant quibus uulgo uerbis ante illud labellis additur in quod ex praecedente iii cedunt illatum pariter sensu refluit ac uerSus placet aulem Merceri opinio ideo, quod aperte libello isto describuntur amores et trochaeis Ennianis ac Lucilianis uti et ipsuni Laeuium mox comprobabo tamen ne mi in similes esse uideamur, qui in colligendi s agmentis quaecumque auctoribus incertis aut nullis seruntur ascribunt eis quos ipsi adamarini, rem temporum iniquitate obscuram in medium relinquemus. Ceterum in lania si agmentorum paucitate si certum licebit statuere de Laetuo, satis prosimili satisque amoeni uidetur suisse ili ingenii. uid quod unus iniet aequales uidetur recte perspexisse idem, quid conueniret poeticae quid non, cum uel arronis puscula et Catulli uterdum solis numeris a pedestri sermone disserant sed age iam eiusdem scrutemur rationes metricas itaque primum ninum Mendam uti Laeuium etiam trochaeis siue iambis Italicis Menui cum Prisciant l. Vil 73M recte iam' ratur Laeuius in Sirenocirca nunc Laertie helle, para ire liliacam ita dein Laeuius librum Protesilaodamiae et Varro Oedi-pothyestae inscripserunt nomine , noli potest dubitari luin tetrametro tali 'delpiano cinctis uehiculis hippocampisque asperis', quem Nonius seruaui s. u. hippodampi 12M, praeponendum sit Laeuius Sirenocirce pro eo quod utiquitus traditur naeum si-
80쪽
ren cicer uel citer et Laeuii iuuiten, qua sui ingenii sollertia, expedivit Godolaedus Hermannus his recte compositis simul illudas paret diuersis eodem in Mario metris usum esse Laeuiuin, cuin
stamentum prius aperie constet intrametris dactilicis , ut uersus uniatur post illud para ita in Protesilaodamia inueniuntur ei dumetri iambici et ionici a maiore.
lam quam multiformis metris fuerit Laeuius uel paucissimis illis quae supersunt plene comparet reliquiis etenim praeter tim-chaeos Italicos hahes nuper adscita a Graecis dimetros iambicos anapaesticosque et scarontes rimetros ac dactiliori tetrametros praeterea hendecasyllabos et alienum a ceteris Latinis decasyllaborum quod dati genus denique ioni Omln uerSuum ternas species.sed idem peto ii supri iudicio in digere iid inultitudiit metronum
plane non apparet magis certum illud elegantiae numerorum curate studuisse eum sicut Catullum et Varronem, plerumque ut prae uersuum dissicultate contemneret dictionum uenusialem ac modestiam, cuius uitu haud obscura exenipla proseruntur a Gestio
Quae cum ita sint, nihil obstat, quin ad Varronem transeamus, nisi haud absurde uidebimur fragmenta quihus insilui uersus, suo restituta decori, hoc loco posse addere, sunt autem haec Andromacha perdudum manu lasciuula ac tenellula opiti me irepidans libens
insolita plexit munera. mplexa sonino corpora operiuntur ac suavi quid dicantur. humum humidum pedibus odit. lox Licinia introducitur, lux liquida haedo redditur. nunc quoi naeum admissum nocens hosti uoluntatem tuam.
Asiatico Ornatu assuens aut Sardiano aut Lydiosulgens decore et gloria pellicuit. philtra Oinnia iidique se uint. aulipathes illud quasti lilr, trochiscit ungues taeniae Disiligo b Cooste