Quaestiones scenicas ad choragiam pertinentes: Commentatio litteraria ...

21쪽

1 QUIS FUERIT CHORAGUS. Ut omnes sere quaestiones, quae litterarum Graec rum speciant origines, ita haec quoque quaestio, quis antiquissimis temporibus fuerit choragus, spissis premitur tenebris. Fortasse idem erat, qui postea chori κορυφαῖος dicebatur, nempe ille, qui choro motibus atque cantu praeibat, quod ipso nomine indicatur, siquidem πηγός est ὁ του χορού ηγουμενος in nec inde non confidi matur quod apud Dores posteriore etiam tempore coryphaeus ille χοραγός appellabatur j.

22쪽

uuum vero post Clisthenem tribuum certamina ossent constituta, choragos appellatos reperimus eos litur-gos, qui suis sumptibus tribus suae chorum alendum atque exercendum curarent uua tamen ratione, si

quid est in illa opinione veri, haec mutatio obtinuerit, non liquet. Nobis tantum innotuit de iis, quae post

Clisthenem obtinuerunt, quum chororum in deorum sesiis certamina publice erant constituta. uuod vidimus de choreutis, de choragis quoque ta- tuendum est, eos non tantum fuisse cives Athenienses, sed cives ejus tribus, quam in certamine repraesentarint. ano tamen legem, posterioribus saltem temporibus, non accuratissime observatam suisse, nos docent inscriptiones Athenis repertae in uuid quod nonnumquam duarum tribuum choragia ab uno chorago su

Postremis temporibus ipsum populum choragiam U8- cepisse reperimus in gratiam quarundam tribuum, pau--sen p. II sq. 13s) Gepperi, die alvirlechistae Bithne, p. 199, quiditat Aristotelis Polit. ΙΙΙ, . I Vid. Boeckh. Corpus Inscriptionum Graecarum, I, p. 358, φ. 223 et 224, quarum inscriptionum illa ad Olymp. XIV, 2, archonte Cephisodom, haec ad lymp. XV, Neaechmo archonte, reserenda est.2 Exempla praebent C. I. l. t. q. t et 22 l. Dj0jtjgod by IOO JIC

23쪽

pertate, ut Videtur, impeditarum, quominus ipsae eo munere ungerentur j. Choragus erat inter ditiores cives; nam liturgiarum ossicium ad censum civium exigebatur res familiaris quadraginta sex minarum, unius vel duorum quidem talentorum nondum liturgiarum munus obire aliquem cogebat in choragia civi domum subeunda erat, cujus res familiaris tribus circiter constabat talentis, nisi sua sponte aliquis choragiam susciperet j. De choragi aetate secundum nonnullos lex statuebat. Ad quam sententiam probandam citant Aeschinem c Ti

marchum in unde Harpocration Det Photius in sua hau

serunt, neminem nimirum ante quadragesimum aetatis annum choragum fieri potuisse. Sed omnia haec peditinent ad τὸ χορηγεῖν παimis, de qua choragia puerinrum stupri metu talia erant constituta.

I Ut C. I. l. t. q. 22 et 226 in gratiam tribuum Hippothontidis et Pandionidis, Pytharato archonte, i. e. Olymp. XXVII, a. c. 27 I. Vid. Clinton, Epitomo of the Chronolog of Greece, p. 297).2 Vid. oecis. Athon. Siaatsh. I, p. 98, qui citat Misaeos . Ham. Asch. s. 292 von elcher Stelle s. Bucha, 20 . Demosth. , g. Aphob. I, s. 33, 22. 3 Vid. oeckh. l. l. 4 Vid. Aesch. c. im. p. 36 et 3 Reish.

5 Vid. Harpocratio in V e. 6 Vid. Photius, p. 354, 5 in V. τι τομος.

24쪽

Meckhio vero auctore i ne in puerorum quidem choris, republica florente, haec lex semper vigebat. Testimonia praeterea exstant in Demosthenis Midiana j, ipsum triginta duos annos natum virorum choro praefuisse in Lysiae oratione in hujus oratoris clientem ipso examinis φοκιμασίαις anno, i. e. circiter duodevicesimo aetatis tragoedorum choragum suisse. Unde constat, in choragia dramatica nullam aetatem legestatutam obtinuisse. Id tantum novimus, nemini incubuisse liturgiam, nisi qui esset sui juris imo orphanis lege concessam suisse horum munerum immunitatem, donec receptis inter viros τελουισιν εἰ ἄνδρας integer annus esset praeterlapsus Unde apparet eum, iii causam dicit apud Lysiam .l , primam illam choragiam suscepisse

voluntariam. 2. D M0DO, QUO LEGERENTUR CHORAGI.

Mense post Dionγsiorum celebrationem Dionysia sequentis anni praeparandi initium fiebat serendis choragis,

25쪽

si fidos habenda secundae idianae hFpothesi: παυομένης l. παυσαμένης δὲ τῆς ἐορτῆς ἐν τῶ πρώτον μηνὶ πρου- βάλλοντο οἱ χορηγοὶ τῆς μελλούσης ἐορτῆς. ''Ferebantur choragi, ut veri simile esse supra jam vidimus, e tribu sua atque etiam a tribu sua, ad hanc electionem a tribuum curatoribus οἱ ἐπιμεληταὶ dicuntur των φυλων), quod estici potest ex eadem oratione De

mosthenis 13, p. 19

Bene autem distinguenda ea electio ab ipsa creatione chorag0rum, quum de illa semper proprium verbum sit προβάλλεσθαι χορηγός, φέρειν χορηγόν aut προβαλλιεσθαι λειτουργεῖν ' Ipsa choragi creatio, τὸ καθιστάναι τινα χορηγον, potius penes illum fuisse magistratum putanda est, cui tota sacrorum estorum administratio erat commissa hoc est agnis Dionysiis penes archontem πω nγmum, Lenaeis penes τὸν βασιλέα ).l Vid. e. g. supra jam citatam secundam idiana hypothesin, ubi lo. gimus: προ ὐβάλλοντο οἱ χορηγοί.''2 Vid. Andoc de myster. I32.3 Vid Demosth. προς Βοιωτ. r. . νομ. p. 97 π αν ἄλλη τις ἀρχῆ καθιστῆ λειτουργεῖν, ouν αρχων βασιλεῶς ἀθλοθέτα,'', ceti. Pollux VIII, 89 sq. Verba, quae occurrunt inmidiana goa, p. 5I8:os καθεστηκοτος χορηγου ἡ Πανδιονιδώ φυλέr cum mea sententia pugnare non puto quum acile ita explicentur quum Pandionis tribus choragum non tulisset, choragus huic tribui non creatus est sc ab archonte.

26쪽

Hac in re igitur non assentior oeckhio, qui penes tribum choragi creationem suisse putat, ubi dicit ' :ν De Loistenden ementit de Stamm' ', et paullo infra: ν Die on de St-men gestellien Choragen Murdenuo Archon de Diclitem gugestetit. ' Ego sacio cum Hermanno, Griechissi Siaalsalierthumer 161, 7 ut Titimanno, Gr. Siaatsversassung, p. 295 sqq, Tortia Schnoideri sententia in choragos ab archonte sorte creari, ut rei naturae adversatur, ita nititur loco fide nequaquam digno scriptoris, qui omnibus ceteris de

choragorum creatione auctoribus adversans, ex rei ratione perperam intellecta suam opinionem sinxisse videtur uui locus in ita se habet: γχορηγός τις εἶναι λαχὼν τῆς αυτο ψυλῆ Eρεχθω, δος, καὶ προσμι Κεκροπιδος' . quod

sine dubio grammaticus desumpsit ex ipsius Antiphontis verbis in Μεπειδὴ χορηγος κατεστάθην i. Θαργηλιος, καθ ἔλαχον Παντα κλεα δασκαλον καὶ Κεκροπέδα φυλὴν προς τῆ ἐριαυτου, τουτ' ἐστι τρ Ερεχωδ ἐχορήγουν' etc. Μωniseste igitur hypotheseos scriptor duas notiones in

27쪽

0ratione separatas injuria conjunxit uuid enim statuondum est uuando hunc Antiphontis locum comparamus cum verbis Ulpiani ad Leptineam, p. 465

Reisk.ὶ πως ευ ο Θαργηλέοις δυοῖν φυλαῖν εἴς μώνος καθίστατο χορηγός, τοῖς δὲ μεγάλοις Διονυσοις 'Ανθεστηριω- νος μηνὸς , πλείονος αυτ. γενομένης τῆς δαπανης, εἷς πηγος κάστης φυλῆς καθιστατο' hinc conficere licet, solis Thapseliis quinos chorag0s a tribubus suis propositos, ab archonte creatos, eodem modo atque ceteris omnibus deorum estis, sorte decernere debuisse, cui tribui praeter suam servirent. Peculiarem hunc Thargoliis observatum morem, minoribus hujus est sumptibus nitentem, caVendum est, ne cum Schnoidem ad universam choragorum creandorum rationem transfe

Haec creatio secundum certum ordinem fiebat: quippe omnes tribules φυλεταli, quorum res miliaris trium talentorum summam excederet, sua quisque vico choragi ossicio uncti esse videntur in Poterat tamen aliquis, etiamsi minoribus facultatibus uteretur, choragiam suscipere sua sponte εθελοντής).

28쪽

Boockhius . l. contendit, singulos choragos etiam binis phylis servire potuisse, praesertim ubi choragideficerent, ad quam sententiam probandam citat Antiphontis l. l. sed vidimus, hoc saltem exemplum immerito hic afferri. Antiphontis enim cliens duabus phylis serviebat, non quia choragi deficiebant, sed ex peculiari choragia in Thargoliis ratione uuam autem

amr inscriptionem j 'Eρυξta 'Eρυξιριάχου Κυδαθηναιεύς ἐχορή γε Ποινλονίδι Ἐρεχωδι παίδων' ea contrarium non

probat nullam enim dicit mentionem festi, in quo puerorum ille chorus prodierit conjicere ergo licet victoriam in Thargeliis reportatam hae inscriptione commemorari. Ad tragoedorum vel comoedorum in Dionrsiis horagiam talia transferri nullo modo oportet.

Sub finem belli Peloponnesiaci, postquam Athenarum facultates Sicilica inprimis expeditione erant exhaustae, Callia archonte, lymp. XCII, 1 ex pleb, scit permissum est, ut bini choragi singulis tribubus

choragiam praestarent j. duod attinet ad , τὸ χορηγεῖν ταῖς φυλας ὀμου πά-

29쪽

σαις', quod Plutarchus' de rege Philippappo narrat, ad aetatem perlinet seriorem, ita ut nullam argumenti vim habeat. Probat potius, tunc temporis omnem pristinum ordinem suisse dissolutum, quod nemo mirabitur accidere debuisse ea tempestate, qua Atheniensium libera respublica iam prorsus periisset. I. DE AEHORAGORUM NUMER0. Nihil nobis de numero choragorum, in singulas Dio-nSsiorum celebrationes lectorum, traditur. Praesto est

quidem locus in argumento Libani ad idianam p.

508, ubi legimus: γγ καθ στασαν δε τούς χορούς αἱ φυλαὶ, δεκα τυγχάνουσα , χορηγὸς δε ν καστης φυλῆς ὁ ταἀναλώμια τα παρεχων τα περὶ τον χορόν' sed haec verbatam vaga atque indesinita sunt, ut inde non multum prosiciamus. Si enim ex hoc loco conficimus, denos suisse choragos, quum decem essent tribus Atticae, quaerendum restat, quinam suerint choragi, chororumne dramaticorum an lyricorum, auteticorum, aliorum. Inuidiana Demosthenes de auletarum loquitur choro. Primum igitur aulotarum choragis hic cogitandum

30쪽

videtur; nec tamen verisimile, denos suisse auloticos choros in uno esto. Multo minus ex hac traditions de dramaticorum choragorum numer statuere possumus. Hoc tamen veri in ea inesse puto, inter chor,gorum ac tribuum numerum quandam intercessisse necessitudinem quod tametsi omni dubio maius est, non tamen quaestioni nostrae solvendae multum prodesse potest. Perverse igitur Schullatus in hunc tribuum numerum ad commissionum scenicarum numerum transfert, his verbis: Si igitur unusquisque chor gorum singularem tribum repraesentabat, tunc prope necessarium videtur decem choragos certamen iniisse. Si vero decem erant choragi, tunc etiam opus erat decem poetis, in quorum fabulis illi chorum instruerent. Itaque jam hac ex ratione denos consoquimur in magnis Dionysiis commissiones scenicas totidemque, quibus certamen ineundum uerit,

Ex hoc denario choragorum poetarumque numero vulgo concluditur, quinos suisse tragicos, quinos comicos poetas atque choragos, eundemque numerum adju-