장음표시 사용
21쪽
sacta esse aut fieri potuisse dicuntur, agemus, infra videbimus ). Menelai post consectum bellum Troianum reditus quum a diis ob neglecta sacrificia tardaretur neque ei permissum esset pervenire in patriam, priusquam ad Aegypti fluvii ripas reversus deorum iram placaSset num haec salo potius videntur tribuenda esse, quam de0rum est Siliis, quana quam μοῖραν legimus Od. d. 758 Non sato, sed per deorum iram inhibetur reditus μοῖρα illa deorum est decretum Memoratu praeterea dignissimum est, quod in iis rebus, quae gravissimae sunt omnium earum, quibus Odysseae et Iliadis continetur actio, αἶσαν et μοῖραν non possumus intelligere, nisi de deorum vel omnium vel solius Iovis decretis ). Iam videamus in Odyssea Fatum appellatur, quod Ulixes, postquam multas
perpessus molestias et calamitates inde a Phaeacum insula incolumis ipse omnibus morte absumptis sociis, aliena vectus nave, in patriam rediit, p0enas Sumit de procorum
insolentia et improbitate Od. . I. II 3. 206. 288. 345.
ι. 52 532. . 306. . I 3. p. 3I5). Neptunus enim quum succenseret Ulixi ob effossum Polyphemi oculum, diras illas ad unam omnes, quas imprecatus erat lius Od. ι 530 sqq. exsecutus est, praeterquam quod Ulixem ipso reditu non privavit. Duo quominus tot calamitatum adderet cumulo non impeditus suisse sat cogitandus est;
Ceterum horum Iocorum nullo ocibus Λιος ωα, θεων μοῖρα numina illa moriisera significari arbitror, sed appeIIativa
νοστον δέ οἱ, inquit, υποτ απηυρων πάγχυ, πεὶ συ πρωτον πέσχε καὶ κατένευσας. Qui hoc modo de dato silet, moniles is aperte constetur, nequaquam sat se, sed solius Iovis morem gessisse
decretis Huc addendum est quod apertes satum hoc Ulixis Od. s. 23. . 479 ad Minervae revocatur eonSilium, quum Iupiter ipse dicat: ου γάρ ' οντον με ἐβουλευσα νοον αυτή, ως τοι κείνους 'Oδυσευς metίσεται ἐλθων; Calamitatem omnino Ulixis diis, non lato immissae
socios ad unum omnes perdunt Od. . . . 553 μ. 3I3.349. 78. 19. . 275). ad deos solos refertur, utrum redeundum sit Ulixi an pereundum Od α. 17. I95. 34.
o. 180. . 233. . 275. 369. v. 98. . 200. I. 258. . I 49. 40 I); poenae etiam, quas redux actus in patriam a procis repetit Ulixes diis tribuuntur Od. . 267 379. q.
66 144. r. 205. e. 23. . 180. 23 π. I 29 260 320. e. 51. 60 354. 475 597. . 488. 496. N. 42 112. 69.236. . I 3. . 236. Φ97 4I3. p. 63. . 164 35 I. 443. 479), qui idem diremis pugna pacem conciliant Od. . 474. 485 53 9 sqq.) Sic in Iliade quoque omnium, quae
aguntur, res gravissimae non ad satum, sed ad deorum reseruntur auctoritatem. Helenae culpa, ob quam grave
22쪽
sacta esse aut fieri potuisse dicuntur, agemus, infra videbimus ). Menelai post consectum bellum Troianum reditus quum a diis ob neglecta sacrificia tardaretur neque ei permissum esset pervenire in patriam, priusquam ad Aegypti fluvii ripas reversus deorum iram placaSSet num haec salo potius videntur tribuenda esse, quam de0rum consiliis, quamquam μοῖραν legimus Od. . 475 Non salo, sed per deorum iram inhibetur reditus; reola illa deorum est decretum Memoratu praeterea dignissimum est, quod in iis rebus, quae gravissimae Sunt omnium earum, quibus Odysseae et Iliadis continetur actio, αἶσαν et μοῖραν non possumus intelligere, nisi de deorum vel omnium vel solius Iovis decretis ). Iam videamus in Odyssea Fatum appellatur, quod Ulixes, postquam multas
perpessus molestias et calamitates inde a Phaeacum insula incolumis ipse omnibus morte absumptis sociis, aliena vectus nave, in patriam rediit, poenas Sumit de procorum
insolentia et improbitate Od. . I. II 3. 206. 288. 345. ι 52 532. . 306. . I 3. p. 3I5). Neptunus enim quum succenseret Ulixi ob effossum Polyphemi culum, diras
illas ad unam omnes, quas imprecatus erat lius Od. ι 530 sqq. exsecutus est, praeterquam quod Ulixem ipso reditu non privavit. Duo quominus tot calamitatum adderet cumulo non impeditus suisse sat cogitandus est;
ceterum horum Iocorum nullo ocibus ιδ αὶσα, θων μοῖρα numina illa mortisera significari arbitror, sed appellativa
νοστον δέ οἱ, inquit, ουποτ απηυρων πάγχυ, ἐπι συ πρωτον πέσχεο καὶ κατένευσας. Qui hoc modo de lato silet, nonne is aperte constetur, nequaquam sat se, Sed Solius Iovis morem gessisse decretis Huc addendum est, quod aperte satum hoc Ulixis Od. s. 23. . 479 ad Minervae revocatur eonSilium, quum Iupiter ipse dicat: ου de ' οντον με ἐβουλευσα νοον αυτή, ως τοι κείνους 'Odu τευς metίσεται ἐλθων; Calamitates omnino Ulixis diis, non a lato immissae
socios ad unum omnes perdunt Od. . . . 553. 11. 3I3.349. 78. 19. . 275). ad deos solos resertur, utrum redeundum sit Ulixi an pereundum Od α. 17. I95. 34.
r. 88 24 I. . 18 I. 805 sqq. . 168. ζ. 4. 47 33I. . 4I0. 465. . 37 262. . I. 27 sqq. q. 39. l. 368.
o. 180. . 233. . 275. 369. N. 98. p. 200. φ. 258. . I 49. 40I poenae etiam, quas redux actus in patriam a procis repetit Ulixes diis tribuuntur Od. . 267 379 β.66. 44. r. 205. . 23. . 80 523 π. 129 260 320. e. I. 60 354. 475 597. . 488. 496. v. 2. II 2. 69.236. p. 2I3 χ. 236.I97 4l3. p. 63. . 164 35 I. 443. 479), qui idem diremis pugna pacem conciliant Od. . 474. 485 539 sqq.) Sic in Iliade quoque omnium, quae
aguntur, res gravissimae non ad satum, sed ad deorum reseruntur auctoritatem. Helenae culpa, ob quam grave
23쪽
illud lanesiumque Trojanis exarsit bellum, non salo ab ipsa tribuitur, sed diis Il. ζ. 349. 358. Od. d. 26 I), nec m-niuo, qui demelena loquuntur, quum ipsam, quae est Ηο-mericorum jam Graecorum humanitas illa et festivitas, incusare culpae nolint, non in satum crimina conserunt, sed
culpa, sic bellum etiam omnino rojanum, quum proficiscentes iam Argivos laustis dii prosecuti sint ominibus Il. β. 309. 350), non a fato, sed a deorum derivatur consiliis II. r. 65. . 63. a. 47. Od. . I. 579. h. I 89. . 235. e. II 8 neque Trojae ipsius excidium, quamquam Od. θ. II legimus:
αἶσα γαρ ἐν ἀπολεσθαι, ἐπὴν ποδες ἀριπικαλυφηδοτρύzεον μέγαν πιον b, sati, sed e deorum decretis pendet. l. enim a I sqq. Iupiter, quamquam non Serio loquitur, deliberandum proponit diis, utrum sinis iam bello sit imponendus et ser- Vanda rota, an renovanda pugna Iuno, utpote assidua Τroianorum inimica, respondens Iovi, non sati proseri decreta et potentiam, imo v. 29 concedit Iovi potentiam eme Servandae Troiae, neque aliud quicquam, ut Iovem flectat a proposito, depromit, quam quod plurimus ille sudor laborque, quem in cogendo Argivorum exercitu eoi sumpserit, irritus sat nec reliquis diis omnibus probatum iri Iovis consilium. Dehinc Iupiter v 43 Oll. 32), soli irae Se ait, Iunonis concessisse exidium rotae Urbium
Habemus hic sane satum, nec id ita comparatum, ut conjectura forsitan assequi possimus, utrum derivandum sit a decretis eortim olim actis, an aliunde pendeat, neque omnino poeta ipse sibi, unde originem traxerit fatum, rationem dedisSecensendus est De huius αἴσης natura Insta videbimus.
omnino ruina et pulentia, quantum ex hoc gravissimo, quamquam ab haud Seriis profecto exordiis, apparet colloquio, ab odi tantum aut amore deorum pendet v. 40. 5 sqq. Ιl. 9, 550); sati omnino nulla sit mentio est merum hoc et planissimum deorum arbitrium nullis circumscriptum legibus. Salutem igitur Troiae aut interitum e deorum pendere arbitrio creditum fuisse locis invenimus per
quapropter illud etiam αἴσιριον Il. . 45, praesertim Si ad ea respexeris, quae antecedunt, non possumus intelligere nisi de sat ab ipsis diis constituto. Expugnata rota reditum etiam Argivorum dii ordinant; non enim lato ille, sed quia in deos peccaverant, miser erat Od. r. I 3 sqq.
Il. . I 8). Iliadis autem argumentum, quum non tam in Oppugnatione Troiae versetur, quam in honore Achillis, iam de huius lato videamus Achilli, quum expugnatio
Troiae non esset data, praematura morte erat Obeundum
Il. . I 6 sqq. . 4I0 sqq. n. 707 sqq. r. 328 sqq. 465.τ. I 6 42 I. p. 80). Quod eius satum e Iove pendere, saltem non invito eo constitutam fuisse iam probabimus. Plura quidem contra disputavit Delbruechius Ἱ Ιs, inquit, qui tot in Achillem beneficia congessit, qui iniuriae, qua
ab Agamemnone assectus esset, ulciscendae causa tot bella movit, cur hac una in re sui erga Achillem amoris obliviscitur, cur Thetis eum ne implorare quidem audet, ut sortem illam mutet, quum praesertim sciat, deos precibus D I. e. p. l.
24쪽
sse et posse ι. 499 . Nuinquam hoc facit, neque tam luget
praematuram siti mortem, quam mala quae in brevissima vita ei subeunda sint Iupiter, si esset Sortis auctor totam sabulam poeta aliter ornasset. - Quae argutiu et ad praeoccupandos legentium animos aptius mihi videntur disputata esse, quam verius. Vidimu enim iam Supra, quotquot mala accidant, quotquot eveniant bona homini, ea non
distribui, nisi de Iovis sententia es praecipue Od. ζ. I 88).
Quum autem iam apud Homerum vestigia quaedam exstent Herodoleae illius sententiae, invidum esse numen deorum'); Bellerophon enim nimia usus felicitate odio postremo vexatur deorum ): qui miser in campis maerens errabat Aleis, ipse Suum cor edens, hominum vestigia vitans, et quum vitae humanae natura ipsa ita Sit comparata, ut miseriis prorsus libera esse nequeat Il. e. 446. Od. s. 130-I37), - egregie scilicet iam de eo statuisse dicitur deus, euius miseriarum cumulo secundam admiscuerit fortunam Od. o. 488. Il. . 529 sqq. - vila talis, cui
D I, 32 το θεῖον παν ἐον φθονερον VII, 10, 5 φιλδει γαρ ὁ θεος - ἐπερέχοντα πάντα κολουειν. Sic apud AeschyIum quoque legimus, nimiam elicitatem parentum liberis etiam perniciosam esse, Agam. V. 755 Schiit ed. IS093: παλαίφ-ος 'ἐν Τοῖς βροτοῖς γερων λογος
Il. . 201, es. Cic. Tusc. III, 26 Complures alios ex carminibus Homericis locos assert aegeIsbachius I. c. p. 33, qui stendunt deorum invidiam et in homines et in deos ipsos:
Il. i. 446 sqq. Od. . 565 sqq. II. e. l. 450. Od. . II9. miseriae quamvis multae sunt admixtae, vitae nimis beatae videtur praeserenda esse iam enim apud Homerum valere
quodammodo Sententiam illam: ον γαρ αγαπα ὁ κυριος παιδευε, μα-ro δε πάντα υἱον ον παραδέχεται ' , qui spectaverit Agamemnonis, Menelai, Ulixis, ectoris,
aliorum multorum ortunam, negare haudquaquam olerit. Τantum igitur abest, ut maerores illi, quibus exagitatur Achilles, quia non arcentur a diis a salo immissi esse videantur, ut nullo maiore a diis benescio ornari potuisse videatur nempe honor Achillis, quo nullum heroicis temporibus maius bonum et exoptatius mente concipi poterat, non imminuitur miseriis illis, imo augetur maximopere. Quapropter nulla mihi videtur causa esse, cur non Achillis etiam fortunam a diis suisse temperatam eredamus, cur non ad deos solos revocari possint auctores miseriae illae.
Ilonorem autem illum, qui tam large et effuse in unum omnium maxime congeritur Achillem solius Iovis tribui consiliis, ut singulis demonstrem locis, haud videtur opus esse'); sunt enim permulti. Quae sunt igitur miseriae Achillis ad quem revocandae sunt auctorem is iniuria' Epist ad ebr. XII, 6. De hac hominis cum fortuna luctatione Seneca de provid. c. ): ecce, inquit, par de dignum, vir fortis cum mala fortuna compositus, utique si et provocavit, c. 4). Semper vero esse felicem et sine morsu animi transire vitam ignorare est rerum naturae alterRm partem.
Magniis est vir sed unde scio, si sortuna non dat facultatem exhibendae virtutis. miserum te iudico, quod numquam fuisti
' Λιo igitur αἶσα II. . 608 coII. α 5 est satum a Iove constitutum spero honoratum me iri Iovis sato, spero ita administratum iri a Iove res meas, ut gloriam consequar et O
25쪽
illa ab Agamemnone illata est amicissimi Patrocli caedes,
est ipsius denique praeniatura mors quae omnia ad X- tollendum Pelidae honorem a diis immissa esse videbimus. Etenim quum numquam in unum Achillem tot virtutis bellicae laudem accumulatam essent, si semper interfuisset
bello, peroppyrtune a diis excitata est rixa inter Achillem et Agamemnonem quippe desiderio illo Argivorum maxime exaggeratur gloria Achillis Rixa autem ipsa aperte derivatur es deorum consiliis Il. . . . l . 375 . 37. 86 . 27 sqq), nusquam a lato verius autem Agamemno
culpam illam suae etiam ipsius libidini adsignat et vitio Il. β. 378. . II 6 Gravissim, deinde dolore asscitur Achilles Patrocli caede Mortem autem Patrocli ipsius
Iovis mente constitutam fuisse plures aperte demonstrant loci nusquam illa ad satum refertur Quae enim saepius occurrit ore non satum est, sed numen illud mortiferum, quod diis inserius esse demonstravisse mihi videor
ila usurpatur, ut ipsam signiscet mortem neque de morte utique salo constituta cogitandum sit. in Iovis consilio videtur tribuenda esse Patrocli caedes et ipsius temeritatio Imprudentiae es legimus enim Il. r. 686 sqq. effugere eum potuisse mortem, si obtemperasset Pelidae monitis: sed gloriae inductus aviditate et a Iove ipso stimulatus, ipso sibi mortis auctor actus est vide praeterea'. 250.
y Quod hic excusans se ipsum culpam Agamemn in Mοῖραν etiam confert, non satum incusat, sed numen illud mortiferum, quod quum multorum hominum caede delectetur, funestam hanc Argivis rixam conssaverit Agamemu quum omnino nihil spectet, nisi ut a se ipso certe amoveat culpam, numinum cumulat nomina, per quae ad libidinem inductus sit.
647 693 843. 49. . . . . 409. Gravissimi autem duo sunt loci ), qui idem Achillis quoque praematuram
mortem a diis constitutam suisse comprobabunt. l. enim L 324 sqq. quum queratur Achilles, quod promissis Menoetio lactis, expugnata Troia lium a se incolumem
reductum iri, stare non possit, non in salum, Sed in nuni Iovem culpam consert verum enim vero, inquit, anina haec aequo serenda sunt, quum Iupiter, quae hominibus placeant, non Semper consciat ambos enim in eadem terra mortem occumbere constitutum est. Manifesto hic satum
illud et Patrocli et Achillis ad Iovis resertur auctoritatem. Plus etiam ad hoc ipsum demonstrandum alter valet locus I l. e. 406 Sqq.: επεὶ Ουδε ὁ λωτο πάμπαν
Quin autem hoc Iovis consilio mors Patrocli etiam contineatur, nemo erit, qui dubitet, quum addatur: δη τότε 'ου εειπε κακὸν τοσον, οσσον δε χθη, ροτηρ, ττι ρα οἱ πολυ φίλτατος ωλεθ' εταψας. Quod autem a Iove dicitur excogitatum fuisse, id, ut Supra contendimus, e sal pendere non potest, quod Iovis auctoritate careat. Attamen quod praematurae, qua Achilli obeundum erat, mortis crimina toties in latum, quoties in Iovem deosque conseruntur Ιl. . I 6 sqq. n. 707 sqq.
α β 20. p. 80), ita rem se habere opinor De Achillis
D Illud enim, quod II. o. 64-77 Iegimus, quum consentientes tres Ili grammatici Aristarchus, Aristophanes, Zenodotus, alii plerique posteriori adscripseriti aetati, non attulerim adfirmandam sententiam meam.
26쪽
sato, ut primum natus est, quum deliberassent dii singularique Iovis beneficio duae Achilli κῆρες evenissent Il. ι. I sqq.), penes ipsum erat sali sui arbitrium. Quid autem Thetis satum deprecaretur Achillis, quum ipsi optio data esset, vitae longinquitatem bellicae virtutis laudi praeserre Neque mater illa δυςαριστοτ0κεια ipsa tam Jatum incusat quam deorum hominumque regem, qui ipsam prae ceteris diis deabusque miseriis oppresserit permultis
li., 429 sqq. Achilles ipse a Ioves diisque exspectat
mortem, non per satum aut casum ob Scurum properatam
Il. 1. II 5. . 365) Quapropter satalem etiam Achillis
mortem 'deorem decretis constitutam esse spinor; quae decreta, quum olim acta sint, facile videntur non pendere deorum voluntate poeta, quid senserit, aperte elocutu Sest Si tum ' sane satum hoc proprie est in deorum c0nsiliis, ' apparet autem in sermonibus tale, deorum mente alienum esse videatur: qua de causa hic mihi eo redeundum est, quod in disputationis exordio salum comparavi cum aeterna illa lege, qua quum omnium hominum, tum regum in administrando imperio animi reguntur: habemus hic sane satum, quod ut ratum a deorum opus est consiliis, deorum autem consilia, quum bene ab iis administrari putentur quaecunque sunt res, tantopere congruunt cum lato, ut esse omnino datum raro cogitent homines; itaque satum deorumque decreta permultis locis vix dignosci possunt Sic hic legis instar videmus valere, Achilli, quum ipsi capere Troiam es sertunae permissum non it, praematura morte decedendum esse e vita latone id constitutum uerit an deorum auctoritate vix discerni potest. Qua ipsa morte praematura quid magis idoneum cogitarepo Ssumus ad augendam ipsius gloriam non enim in otiosa
aetatis longinquitate vita gloriosa et optabilis est postia,
sed eam tantum vitam, quae, quamvis brevis, rebus tamen praeclare gestis insignis est, honor et gloria tamquam comites sequuntur deus S mortali iuvare mortalem, et
haec ad aeternam gloriam via ). Abstulit clarum lita mors Achillem, Longa Tithonum minuit senectus ):uiram vitam praeserendam isse iudicaverint aetatis illius homines memini dubium erit'); alteram autem illam κηρα in Achillem ' cadere mon potuisse, quale erat cingenium eius, duce est clarius; quamquam semel certe ductuans animo Inter . utramque inducitur di ι. 400 sqq. Quod autem expugnatio Troiae negata erat Achilli nonne patris
virtus clii filii 'qui capit Iroiam, aeviviscit sortitudine Z
maturam quidem Achillis mortem a lato, deorum decretis repugnante, constitutam suisse. - Achillis lato simillimum est Hectoris satum. Ut Achilles, sic Hector quoque, quamquam et sortissimus est, quippe qui de se ipse dicere potuerit sine vanae gloriolae Specie:
si Pergam, dextra defendi possent, etiam hac deseus suissent ),
quamquam et honesti SSimus est et unus omnium maxime pius, ' Plinius Hist. at II. 5. 7. Hor Carin II 16 29. suamquam illud tenendum est, Tithonum, qualem effinxerit Homerus, non esse senem decrepitum; cs. itκse in Od. . 236, qui Iaudat hymn. ad Ven. I9 sqq. , ubi alia iam egimus. D Od. . I 47:ου laεν γαρ ιιεῖζον κλίος Viρος, φρα κεν ῆσιν, ξ ,n ποσσίν τε ε ι καὶ χερσιν έῆσιν. Verg. Aen. II. 29I.
27쪽
praeniatura tamen et ipse morte abSumitur. Pauli ante ipsum tempus, quo ectori moriendum est, Iovem videmus e-eioris ei Achillis κῆρας trutina examinantem B. . 209). Duae trutina quid sibi vult Neque uiri moriendum it neerius pendet Iupiter neque illud addubitat, uirum iunciam an alio tempor Hectori mors beunda sit; de iraque re cortissimo iam constitutum est Non igitur animo hi ponderasso iudicandus est Iupiter, quid sit agendum, nequo quae de hac libra legimus, quamquam complures haec sentonii nacta est defensores ), essgies esse possunt eorum, quae intus sunt in animo Iovis, deliberantis scilleo et omnium virium contentione cogitantis dubitanioni
quidem saepse set in cogitatione defixum videmus Iovem n. . II. 3. 3; et hoc ipso loco pauli antequam decretum satum est . 174 deos hortatur: πετε ν άζεσθε θεοὶ καὶ miti σθε), sed talem libitationem Ioviso deliberationem hac imagine a poeta expreSsam esse,quii non convenire videatur cum Homeri simplicitate, recte
Momen desintschliasse drangi, o u sagen sicli seli, Stilichialu genu is uii des egen iiten usser hin vor- haudetiei Willei gur Richischnu seines Haudeliis inimi. Sed quomodo hoc cum liber de omnibus rebus arbitrio,
y Schmalsel I. c. p. 6. maeigne I. c. p. 78. Eckenbrecher I. c. p. 4. maen6e l. c. p. 8.' L. c. p. 121.
quod peties Ioveni Sse dixi inus, convenire statuamus 'γῖHaec mihi trutina prorsus respondere videtur oraculis, quibus utuntur homines'). Oracula autem iam tum magna floruisse auctoritate ipse testis est Homerus multis locis:
Od. 9 81. Il. ι. 404. r. 233. Od. ξ. 327 sortasse etiam d.
n. 402 huc reserendum est'). Quum enim homines omnino, tum reges praecipue, Si adeunt oracula, quid gerendum sit iam decreverunt, neque quicquam oracula ConSulentes spectant aliud, nisi ut comperiant, rectene et bene id sat, quod acturi sunt, nec ne quapropter etiamSi non assentiatur oraculi responSum ipsorum consiliis, tamen
quod propositum est perficiendi non imminuitur potentia. Eadem haec de Iovis dici possunt latera. Explorat Sane Iupiter, p0Siquam quid agendum sit decrevit, potentiae cuiusdam a se ipso diversae consilia ita tamen, ut ipsi, etiamsi secus statuerit trutina illa, liberrima sit quicquid placeat agendi potentia Iovis autem conSilia ne hic quidem aliunde pendere, quam ab ipsius voluntate, Minerva fatetur ipsa v. ISI , quod autem ectorem πάλαι πεμ
) eque enim eam probaverim sententiam, qua nihil hac libra illustrare voluisse poetam putant, quam instare iam momentum, quo res in discrimen adducatur; cs Lange, intelliangi das Studium de griechischen ythologie p. II 6. Bumhe de sat Homerico Progr. Braunsber I 828 p. 6, qui comparat ο-cutiones ori ν χειν προς- et momentum alicuius rei facere, et asser Verg. Aen. XII. 725.' Similiter Delbruecli I. c. p. 54 Inducit igitur Iovem sa-eientem, quae homines olent, qui, quum de re graviori consilium ceperint, sicut Iupiter deiectoris nece, tamen re in discrimen adducta denuo quid sibi faciendum sit, dubitantes, sortem con
I De antiquissim oracuIo Dodonaeo vide Herod. II 5 sqq.
28쪽
πρωμένον αἴση v. 179 esse dicit, non urgentis sati denotat necessitatem, sed nihil aliud monet, quam Hectorem, quum homo sit, iamdudum morti esse destinatum Idem cadit in alterum illum locum, ubi huius Staterae mentiost Il. . 69 sqq. Quamquam certissima Iovi Stat Sententia, tamen, ut magis etiam confirmet hanc sententiam,
libram illam consulit se Praetere, de Iovis libra legimus Ιl. r. 658 et . 23'). - Ιam videamus de sat Sarpedonis. Quum bis antea Il. . 662. . 402 Sarpedonem Iupiter defendisset a morte, iam dubitat Ii π. 33 sqq.),
utrum tertium itiam iripiat a morie, an atroclo truci
dandum commiliat Iupiter igitur sati conquestus' iniqui-y Trutina hoc Ioc a Iove incIinari dicitur, id quod ipsum
in oracula etiam cadere dici potest quippe raculorum Ierumque tanta erat obscuritas, tanta ambiguitas, ut ad consulentium arbitrium interpretando explanari et necti possent; cuiu oraculorum naturae permulta exstant exempla. Attamen talia iam Homerum cogitasse, quum neque ipsa oraculorum responsa Iegamus et talia pro horum temporum simplicitate argutiora esse videantur, amrmare non ausim. Prodigiorum quidem et portentorum et auguriorum necessario ea erat natura, ut, quum a plurimis observarentur, diversissimam etiam persaepe admitterent interpretationem , on omnes alites fatales esse putabantur Od. '. ISI), non omnia tonitrua et fulgura fatalia erant: arte egebat interpretatio cf. NitEscli ad Od. . 507, de vocibus θiσνατον, μάνυ etc. et Vollier: Die Homeris che antili der esen und Ursprun de griech. anti uberbaup in Alige mei ne Schulκeit ung 183 I. Abib. II. p. II 55 sqq.). in certe loco haec portentorum ambiguitas apparet manifestissima II enimo. 377 quum estori tonitru illud faustum sit omen, idem Troiani quoque o. 379 ipsis prosperum esse arbitrantur cf. aegeIsbach I. c. p. I 5 et oelcher I. c. p. II 52 n.).' Quid enim voces illae: ω μοι ἐγώ aliud continent, atque
querelam cs. II. . 99. Od. ε 356, alias) Non quidem quod Sar-
talem, μοῖραν hanc dubitat, utrum tollat omnino ), an exsequatur Statim, neque Iun sati necessitatem et potentiam opponit Iovi'), sed deorum iram; quae deorum ira quam nihil valeat contra summi Iovis potentiam, supra iam vidimus. Iupiter ἐκων ἀέκοντί γε θυμῶ, ipsius ob secutus rationi, satum illud exsequitur. Quae autem huius ριοίρας, quam expleri oportebat a Sarpedone, natura est y
Fatum hoc quum dissentiat a Iovis, quae ipse mente conceperat con Siliis, nemo dubitabit, quum praesertim contra ipsi ii exspectationem usu venire videatur, quin ab ipsius diversum sit decretis quamvis autem ad ovis niente uidi rigendam vim habeat non minimam, non tamen eum huius sati necessitato coactum suis Se manifesto patet. Etenim si fatali necessitate obstrictus suisset, non sibi temperasset Iuno, quominus hanc ei nee essitatem opposuisset. Accedit quod, quum bis iam a Iove servatus fuerit, mirantur etiam roiani, quod tunc non ereptus sit
morti Sarpedon Il. n. 522). Accidere hic videmus Iovi,
quod regibus etiam saepius usu venit: quum Suarum Saepenumero rerum nimio ducantur Studio, quum Saepe, quae
ipsis placeant, praeserant rebus illis, quae regni universitati conducant, ipsorum mens discrepat cum γρύνω illo Molim, cui tamen, Si bona utuntur ratione, suos ipsi vin-
pedonem filium a morte contra satum eripere non possit queritur, sed quia omnino satum illud est; es. Mans I. c. p. 502, cuius ab hac dissert sententia. y Recte de hoc loco aetetner I. c. p. 76 non, inquit, agitur de sat disserendo, sed de tollenda voiecta qui enim in Lycia a PatrocIo potuit occidi μοῖρα non ad nudam mortem pertinet, sed ad necem Patrocli manu inserendam. V. v. 44 sqq. congruunt cum . . illis I. . I79 sqq., de quibus supra dixi.
29쪽
centes animos frangentesque ipsorum libidinem, postremo obediunt; sin mala autem, lege illa perversa, pertinaciter resistentes ipsorum sequuntur consilia. Sic Iupiter quum boni regis exhibeat imaginem, quamquam aliquantulum que ritur guttas illas sanguineas cui non lacrimarum instar esse in mentem venit quamquam ros ille sanguineus Ιl. λ. 53 nihil videtur esse, nisi acerrimae et vehementissimae pugnae signum et utrum evertendum Sit ali peragendum satum subdubitat, mox tamen ipse animi imperans cupiditatibus, salo concedit').Paucos igitur admodum videmus locos esse, quibus satum a deorum decretis diversum aperte cognoScere poS- simus plurimos, ubi tantopere congruat deorum consiliis,
ut, quamquam fortasse diversum cogitatur ab iis, discerni tamen et disiungi vix queat. Ulixis ipsa sata appellantur
satum etiam appellari potuisse contendo. Ouodquum satisit haec vis, ut vel eum ipsis deorum decretis tantopere congruat, ut vix queat discerni, vel legis illius aeternae instar sit, quae quominus migretur et violetur se ipsa defendere potest nullo modo, iam intelligimus. sacillimo' B. Constant I. c. p. 361 Les dieii soni a I egar de Iadestine commerae gouvernement relativenient a POpinion; Ispeuvent Ia braver, mais Ia censure publique pes Sur euX.
seri potuisse, ut aliquid ontra salum sum μψαν, περ αἶσαν, υπέρμορον accideret, si deus ipse non impediret. Quapropter operam perdiderunt ii, qui, quum contra satum quicquam ieri , posse negavissent, meμορον illud sic
explicaverunt, ut sit praeter satum ); quasi quod praetersati, decreti sat, id simul contra datum esse non OSSit, et revera niliis locis prorsus pugnare cum lato apparet ;accedit quod, si praeter satum poeta dicere volebat, dicere debebat παρα μοῖραν, quod, quamquam alio Sensu legimus Od. p. 509: ipsa vocis me vis ea est, ut illud signiscet, quod certos migret fines, quod modun excedat. Duaecunque igitur contra satum aut prope absuit ut serent, aut reveri lacta sunt, ea vel laeorum vel Jath decreta excedunt Sies legimus, argivos contres satum Homum revertisse, misi minerva eos Iunonis Iussu aetinuisset Il. 3. I 55 sqq. . deorum auteni statutum erat HecretiS,
ut ab οὐ ipso Agamemnonis exercitu everteretur Troia. Ut autem hic, si revertissent Argivi, rota contra saturii oppugnatione liberata esset et expugnatione, sic Phoebus
adhortans ad jugnam Aeneam: quomodo. inquit. invito etiam deo I servaveritis rotam diis et Patroclo et Achilli denegati erat expugnati, Troiae Quum autem
Achilles, interfecit amici ira exacerbatus, surore etiam et iracundia vires eius et sortitudinem augente, tam sero citer pugnaturus esse videatur, ut Troiani intra muros compulsi' marIes I. c. p. 418. Bumli I. c. P. 7. aetκnerra. c. p. 80 Verum, inquit, haud scio an eodem redeat res, sive praeter satum, sive contra satum hominum virtutem atque nequitiam valuisse Statuas.
30쪽
impetum eius a se defendere posse vix putentur, Iupiter metuens ne contra satum expugnet urbem Il. v. 29), quicunque sint dii, omnes et ipsos manus eoia Serere iubet.
At quum qui a Troianis stabant dii, devicti essent ab iis, qui Argivorum avebant rebus, Apollo ne hoc ipso certe die urbs caperetur contra satum, ipse defensurus intravit Troiam B. . 515 ; et revera Argivorum intercipit victoriam, adhortatus Agenorem ad pugnam it. p. 544). Antea iam idem deus, ne Patroclus rota potiretur prohibuerat Il. r. 698. . 454, quamquam his locis non diserte legimus πέρμορον). Iupiter, quum Priami stirpem disset,
decreverat, ut Troianorum regnum ad Aeneam transiret; itaque quum contra salum accidisset, si quis Aeneam intersecisset, dii mortem ab eo defendunt Il. . II. D. 290 - 339, praecipue v. 336 ). Decretum erat a Iove, ut Argivi a Troianis bello superarentur a contra salum superiores evasissent, nisi Apollo Aeneam ad pugnam stimulasset Il. e. 31 sqq. . Ulixi sat evenerat, ut incohimis in patriam rediret; sed contra satum periisset in mari, nisi Minerva ipsius subvenisset consilio Od. . 436).
Hector aegritudine consolaturus Andromachae nemo,
inquit, Il. . 487 sqq. contra salum me interficiet, deus
enim prohibebit , mortem autem a diis latoque constitutam nemo effugiet. Sed non omnia, quae, si laclaeSSent, contra satum facta essent, prohibita esse a diis legimus imo revera nonnulla contra salum accidisse invenimus Stetit Iovis sententia, mi Achivi fugarentur a
3 Adnotavit hic recte Bumli I. c. p. 5: Videmus itaque deos religione quadam ductos sati iussa explere etiamsi ipsis
Troianis, usque dum Achillis ira placata esset ipsorumtamen virtute vincunt ut m 780. s. λ. 90). rotae excidium a diis decretum erat, Apollo tamen, ut servandae Troiae periculum faciat, adhortatur Aeneam Ii. e. 327). Ouamquam saepe ipsi dii ad fraudem et nequitiam adducunt homines, Iupiter tamen, ab hominibus immerito, ait, incusari deos quum enim ipsorum improbitate et Scelere contra salum dolores sibi comparent, in deos ab iis miseriarum culpam conferri Aegisthum argument esse posse, qui quamquam a diis admonitus, quum quod ageret sibi ipsi perniciosum ore scivisset, contra tamen satum adulterii cum Clytaemnestra facti et Agamnonis intersecti scelus commisisset Od α. 32 sqq.). Ouodquum videamus, nisi dii intercedant, sat homines a nulla re perpetranda prohiberi, iam disquirere conemur, qualem in hominum animos sati opinio exercuerit vim Fati Homerici neque necessitas Si talis, quae penitus obstringat et cogat, similis oro doleo illi verbo: την πρωριένην μοῖραν δυνατώ ἐει ἀποφυγδειν καὶ θεω '), et quantum in lato situm est manifesto docemur, homines suisse liberrinios. Numquam satum appellatur necessarium ' , inevitabile, ineluctabile enimvero tantum abest, ut prorsus immutabile sit et inevitabile, ut per satum hominibus potestas et optio rerum suarum data sit. Ita Achilli et Euchenor binae nascentibus evenerant κῆρες:ulram praeserrent in ipsorum arbitrio positum erat Troiam
ab Argivis captum iri nec Hector ignorat Il. ζ. 446 sqq.
' Quod enim egimus μαρ αναγκαῖον, non ad satum vel moriem pertinet, sed ad servitutem, μαρ illud, quo quis d