장음표시 사용
261쪽
eum quo egresso ignam committit , improspere rmagna tamen comitantia His- p norit aquos reuocat
Alex. ad claudendum penitus aditum per Sca1-dim, de ponte cogitat. Iocum evigil inter cautum,& Grdanium s
gionem suam Mondragonius, commissaque acri pugna, aequata tunc quidem clade, dis si Ini est. Sed mox subducta, quae intra arcem eras, Cataracta,emissoque in Hispanos Scaldi flumi
ne marinis aqui S tunc auς , ex eadem arce simul torment
rum fulmina, simul aquarum tempestatem non vltra sustinentes Mondragoniani, desideratas Aloysio Toletano, & Petro pa-dillia, strenuis Centurionibus, gradum paulum referre , imque tutiorem locum submouere castra coacti si int: magna inprimis Hispanorum constanta a , curulia tormenta brachiis in hostium oculis asportantium, ac pectore tenus inter aquas entia tensium. Nec ideo territi: &, quando ae fronte per alluvionem, non licebat,a dextero latere sabeuntes Scaldis aggerem, quem super aggerem construe a Lilloi arx erati aggressionem obstitinate retentant: captaque munitiuncula, in arcem ferebantur.
b d intercisus alicubi agger accessum arcebat . Itaque langues. cente spe arcis expugnandae, Alexandri iusta Stabrucum repetiere, inde presidiariorum e Lilloo excursiones cohibituri. Is et ga haec, metu Lilloi amittendi; Herentalia Foeder tis amissa est. Etenim quum euocassent inde Scotorum praesidium Antuerpienses de Lillis solliciti, Herentali 1 oppidan rum fidei relicta ; Caesius, qui ea loca, diuiso curn Georgio Basta equitata percurrebat, occasionena non omisit. Atque, ut amicitiam pridem contraxerat cum aliquot oppidi primarius, dum apud eos captiuus egerat ; facile iis persuasit, ut non e pectato victore exercitu, oppidum Parmensi traderent. Uxque tactum, quum admisibiam Caesio, pnaesidiarios ab Anduerpie sibus, qui consilium stulte initum sero mutauerant) illicdredire iustas, oppidani occlusis foribus obuersisque tormentis, procul habuere. ob eam gratiam ab Alexandro loci praefectura Caesio demandata. Verum Alexander, amissa in praesens
occasione Lilloi potiundi ; non vltra insistendum, terendumque tempus in eius obsidione arcis exist imauit, qua etian L. expugnata,vna cum capto iam in opposita ripa Liefensuco, re nauium transitus intercluderetur, ob fluminis lanitudinem , , hostibusque, qua sunt audacia, inter noctis tenebras, expectatoque rapidi suxu maris, facile utriusque castelli conatus elu.suris. Itaque, quum non nisi in ecto ponte claudi flumen poLset, perinde esse intelligebat, siue eo loco inter Lilioum, S: Liefensacum: siue fabricatis alibi castellis, pontem ini j ceret.
Igitur aestimato alueo, visam est Alexandro, accedentibus in eam sententiam, nautarum Veteranis, & Barocio, de Plato Centurionibus, amnem claudere non procul a Lilloo Antuempiam Is 8
262쪽
piam versus, inter Calloum Flandriae, & Ordamum Brabantiae pagos. causae, Cur is potissimum locus sit delectus, ut ad Re
gem scribit, haec fuere. Quod ibi Scaldis angust ox aliquanto
fluat: porrigasque se a ripa cumulus terrae in morem strii S bancum vocanti unde alueus coarctatur. praeterea quod eo l. co , flectente se paulum in dexteram Scaldi, alio propemodum vento in ea flexura naues opus habeant, idebque nec recta in
petuque inueri tam facile poss1nt. denique quod tentatum in si fundum, arenosum ac solidum, accipiendo sustinendoque
operi peridoneum existimauerint. Porro fabricanda utrinque castella, quae pontis capita forent, Rubasio Flandricum, Bra bantinum Mondragonio committit. illudque a Maria Dei 1 tre, Cai expeditionem a principio dedicauerat: hoc a Diuo
Philippo, ob Regis gratiam, nominauit. simul aliis in locis
alia, partim ad castrorum tutelam , partim contra hostiui munitiones, castella designat: pr sertim quae aduersas An tuerpiam a Diuis Petro, ac Bartiara ,, quaeque tria contra Lil loum, a Sancta Trinitate nomen accepere . IN u At C opera dum in utraque ripa certatim incumbitur, crediturque curas hic omnes Alexander insumere ; ipse clάnia assumpta Pacia legione, Cum Italorum manipulo, ad Tene ramundae obsidione ii propere sertur. Ad ostium Tenerae ani nis in Scaldi m influentis, unde ei nomen, sita est Teneramun. da: eo maxime situ, opereque, Validas inter urbes Flandriae habebatur Atque ut media Gandauum inter, atque Aniuerseam, utrique opportuna, consido bat , ita in eius eYpugnatione' iampridem intenderat animum Alexander, interiecturus 'illum veluti obicem, a fi nauigationem inter eas. urbes penitus et indendam: seque simul alleuaturus onere distrahendorum militum,quos Circum Te eramundam, atque Gandacium per petuo excubantes habere in Campis Coges atur. Praemiserat il
luc cum ea, quae Augustini uni quesij suerae legione, Ioannem
Gamboam: iussum Tenerae cataractam, quam hostes cum in la prope urbem communierant ,& ex qua obruere adiacentia
urbi loca facile poterant, in potestatem redigere. Quod ille vixdum egerat, loci stationarijs circiter quinquaginta interemptis, reliquis suo vis; quum Carolus Com Mansiteles e Bri elleii si parte, cum equitum quinque turmis, & aliquot Uvallonum cohorti us: ex altera parte ad Vuester musterum Alexander Pacia legione apparuere. Statirtaque dispositis intratu praque urbem ad Scaldas ripas stationibus, & circumsessa urbe,
tis extrema in utraque ripa . construi uibri,
portunus Praemittuntur illuc copiae. Teataracti pri mum capitur , Lim urbs snsitur ε
263쪽
maxime vis, caelitum contumelia .
Disponite ad aggressionem Alexander .
eonfisus. propugna uti expugnatur.
prominebat, tormenta collocaza sunt. Praeerat Teneramundae 1 1 8. pro absente Riliouio loci Praefecto, Mortagnins cum praesidi xijs odit ingentis, praeter armatos OppIdaΠΟS. S cum alba omnia, tum maxime BrUXellense propugnaculum, translata illac platara lue veteranorum parce, Conzra Quamcunque vim hostium, si tinauerat. Et vero inde in regi OS Utcun ue munitos alliduε,
nec emissionum irriti fulminabant. Primus ab iaculatoribus terror, in s fuit Petri Pacij H spanorum Tribuni: qui, dum, ιιιι, apud vimineam corbem tormento in hostes librando assistit, pila maioris siclopi ictus in capite, momento occubirit . secuta eodem die Petri Tasso Inspectoris exercitus nece, pila Veris quoque in fronte iisti, ac statim extincti. tanto Hispanoruniam rore primum, amita praesertim Pacio, viro forti pioque quem,qubd militum necelsitati parentis loco inuigilaret, P
trum de Pan vid o nominabant : dein vero tanta in hostenta ira, atque ulciscendi avid Late, Ut nondum. a tormenti S ed i ,
quae satis foret, propugnaculi strage, ascensum certatim omnes conclamarent. Adeo No M NvNQJAM plus virium addit ira, quωm demit plaga. Accessit & aliud irritamentam. Attulerant pnesidiari j in propugnaculum , t ad cra cum pompa, ingens unius e Coelitibus simulacrum: elatumque e pinnis, postquam contumelijs ac verberibus irriserant, proiecise Prosect5 exars
re ad eam speciem omnium animi. nec iam Centuriones co
tinebant militum furorem, signum an hostem minaciter e poscentium. inorum usurus ferocia Princeps Alexander ubi decisam vidit propugnaculi frontem , & dorsi partem ; ternos e frugalis Hspanorum centuriis milites Lelegit, fuere illi no amplius quinquaginta iussitque duorum ductu Centurionum ex Paciana legione, dorsam aggredi: totidem ex eadem legione , sub duobus quoque Centurionibus pone sequi: Ital1s ac Germanis , propugnaculi frontem , latus scalis subeunda Uvallonibus attribuit. aggressionem tamen distulit in sequentem diem, qui assumptae in caelum magnae Dei Genitricis per uigilium erat, quod luce, suti Centurionibus edixit; adi trice Caelitum Regina , vlturam se Caelitum iniurias pro certo haberet. Nec sua illum pietas fefellit. conscensitum est ex omni parte, incred bili Hispanorum in primis audacia contemptuque mortis. ac post horas ferme duas, quibus acriter utrinque dimicatum, tandem propugnaculo potiti sunt Regis, desidera tis ex his omnino quindecim, ex defenseribus circiter odiose dita: reliquos in fugam auersos urbs accepit. In quam licet esse Periore iam loco dominarentur H spani, tamen & firmitas
264쪽
1 3 8 4 moenium,& interiores munitiones ,& presertim fossis, quae aquis praealta arcebat accessum ad muros,expugnationem minratura videbantur. Praeterea leuis subitores, sed in maius a cta , ciuitatem erexit. Mittebantur ex Cauerens pago ad Fa nes castra caWi aliquot commeatu onusti: quum egressi Candauo, Cuius opem implorauerat Teneramunda, circIter dia
centi, di quinquaginta milites, fugatis prope Alostum, qui
plaustra comitabantur, praedam laeti avexere: breui tamen Gandaui, ac Teneramundae laetitia. Namque admonitus Olivera, eductis illicis ex Uueterensi munitione turmis aliquot,obiliamnetus haud procul Gandauo, victores praeter expectatione noinuasit, ijsque aut caesis aut captis, adeo ut ne unum. quidem fuga texerit, carros in castra ad Alexandrum remisit. Sed ali ad magis Teneramundanos amixit. Vbi enim auerti distrahique cceptus est amnis, quod minime rebantur, atque adeo exsiccari fossa, praecipuum loci munimentum; inaudita celeritate per' culsi, quum intra quinque dies festinatis impetu operibus vidissent sterni pontes, claudi amnes, figi castra, constringi v bem, expugnari propugnaculum, exui moenia aquarum vallo, nullam sibi die ac noctu requiem seponi; victorem non vltra x .ang. irritaturi, misso tubicine, petitoque colloquio, tradidere umbem . Ciues sexaginta florenum millibus mulctati: milites supererant circiter quingenti) absque armis de equis emisti Ciuitas praes1dium quodcunque Parmensi videretur, accipere
iussa est Et accepit H spanorum ex Pacia legione centurias tres, atque Italorum duas, Praefectam vero urbis ex eadem te D GR.- gione Ioannem Rialam, vererem Centurionem, cui HS in ea expeditione facinus apprime probauerat Alexander . Nam,
quum fabricatos noctu aliquot carros promptis limis Centurionum attribuisset, qui eos lignorum fascibus refertos in propugnaculi fossam immitterent, eorumque oblectu subeuntes M' Vi ' contegerent; imus omnium hostibus haud ignaris consilii,atque adeo ad iaculandum a propugnaculo intentis, carrum II pulit Riuius, excepitque plumbeae grandinis tempestatem primus, mox etiam solus . quippe duobus eius comitibus pila pro stratis , pdst & ipse humero traiectus, institit tamen operi,integer animi, ac vultu minax, nec ante desijt, quam plaustrunt, quo volebat, admouit . quin facturus hostibus conuicium, vi cinum etiam carrum a saucijs militibus desertum, ad frontem usque propugnaculi, toto connixus corpore adegit. Tum vero Alexandri iussu in castra relatus, postea pr fecturam vinis, praemium spectatae virturis accepit. Alexander autem, qua
meatiis nillsus in Farneli naintercipitur a
Gandatiensibus, Sed reci aperatius '
xem imponit IO. Rivium eximium eius facinus.
265쪽
Sre opinione celei ius gesta, Aniuexplana xedit Materiam adpon
uis a principio diuturnam pronunciasset eam expeditionem uer Montiactonius, prius finem habituram, quam niue tellus, ut aiebat ibesceret ; undecimo tamen postquam Beuerensi e pago discesserat die, consilio, imperio, manu, δί quae iam pro Alexandro pugnabat, fama, potitus Vibe per se valida,&Ga daui eas ain breui tractura; ad Antuerpiae obsidionem, cur runduarum summam se recepit C o N c E Ρ E R A T ipse cum Plat , atque Baroccio squos seo
sim ab alijs post bellicum senatum adhibueratὶ formam operis
in claudendo stamine seruandam. Mandaueratque, arbores, quanta maxima posset pro Critate, e Vuassiensi tractu, praeser- . tim apud Vorhoteofium castellum, atqde aliunde cardi: ac r malium fasces innumeros, ceteramque materiam in Calloi templum comvortari . Quibus magnam partem aduectis, dum mali aliquot nauium quaesiti longinquius expectantur; ipse in- ,, uitiis terea partim Marianam, ac Philippaeam communire arces: paris . tim noua per utramque Scaldis ripam excitare castella, sedulo - . que praecauer , ne operae fabrique molitionem pontis aggres- dis. suri hostium adnau1gantium impressioni Pus impeterentur. Haec porro, quae parabamur, allata per exploratorei Antae piam ad Comulem Abiegundiam, miram, quo is risu excepexit, multisque praesentibus, uti vana damnauerit: siue fessus ip ieit1 sentiret, siue ad alios fallendos ita dici oporteret. Nimiarum plus nimio sidere sibi, aiebat fortuna ebrium sua Parmensem Alexandrum,' ponte iniecto frenari libertatem saldii sibi per sa-deat. Nou magis passurum Scaldim compedes machinarum, quam
libera, Belgas itig m sei panorum. Patere , si in nesciat, eo loco flu
men pedibus bis mi , aequadringentis: altum , quum suas evehit aquin, amplius sexag:nta . nam quum Oceani aestum accipit, ad pedes praterea duodecim inflari. Et quas, Hispano ad manum esse tanta νroceritas, firmi trique trabes, quae huiusemodi aluei altisudinem ex verent, atque extent ab aquis i P eqve hoc a nauibus , quae forte
pontem δε-pleant, expectandum esse : quum , ilia obsessoribus nuti
set in prae .utia, aliunde accersitae ad eos deferri nequeant,nisi ante Antuerpsae ma uia Portumque transiuehantur . sed uinquam imperitius peccasse Parmeulem, quam dilato ad opus faetendum tempore in hiemem iam iam declinante. quo sane tempore, contracto in glaciem flumine. mox ingentes in partes, ac melut natantes tu instulas
fracto, nis illum loci ignarum Me, si duraturum putet ligneum sebit
riumque pontem aduerses glaciatos montes, praerapido maris His delatos impactorique : qui in 'Urbem alte fundatam si incurrerent, i haud dubie aperirent, ac labefictarent. Et quidem Jectante,
269쪽
s 3 34 nee quidquam mouente Antuerpia, euentura . quid si eodem tempore hinc nauibis ab mrbe, inde ab LPoliandia, Zelandiaque, instructa
classe, moles inuadatur, quo Almandrum obiectu, hiemem , mgre sci .m, coniuratos hostes, ab instabili in aquis palatione repulsur m i Sic ille dum periculi aut dissimulatione, aut contemptu, suos
animabat; Alexander coepto iam opere Scaldim premebar. OPERI s molitionem, quoniam admirationem apud mul j tm magis ex fama, quam ex notitia reportauit, ego Iulii Cin emplo, qui Rhenanam pontem non indiligentius desscripsi z, quam extruxit; accurate in praesentia parti teque com Mi prehςndam. p sertim inspecta a me lignea eiusdem ponris,' Castellorumque, ac praestrueharum molium praegrandi forma Ludovis. a Gandauenu opifice affabre composita, quam ipse Princeps
ς - Alexander, una cum tabula, operarum artificia coloribu Foristia ferente, Romam misit, magna tunc admiratione omnium ob-S Maria seruatam. Res erat huiusmodi. Apud Marianam arcem terna primum tigna a ripa aequaliter distantia, inter se verbquinque pedum interuallo, mira expeditaque machinatione in flumen
defixa sunt. Post haec, tigna totidem abitincta a primis,undecim pedibus, inter se quinque,succedebant. Ab his distabant tredecim pedibus terna alia: atque ab his alia terna, undecim pedam spatio recedebant. atque in hunc modum alia atque alia veluti iuga, alterno undecim, ac tredecim pedum interuallo discreta, continuo ducta in fluminis latitudinem protendebantur eousuque, dum aluei altitudine, aquarumque incitatione arbores quantumuis proceras non admittente , terminauere hanc palationis seu septi partem trabes duodecim,altae pedibus septuagint in flumen quadrata fere forma immisis, castelli materia futurae. Atque haec omnium, quae dixi, tignorum capita, trabibus in lonoeitudinem superiectis, inter se iuncta, & asseribus transiuersariis cancellatim intecta,stratum pontis & solum fuere.Iam extrorsum in medio interuallo, quod erat inter singula tignorum iuga, singulae trabes quinque pedibus a iugis cli stantes in aquas impact e sunt: quae binis trabibus tanquam bracchijs, bina ex aduerso tigna comprehendinant, cuneumque contio mantes, molem, contrarii tentibus trabibus colligabant . idque
in singulis iugis ex utraque palationis parte seruatum est . Ad huc exterius, ex utraque etiam parte, alia trabium series, ea, quae terno ordine iuncta sunt, tigna respicientium, ab iusque viginti pedum spatio distantium,procurrebat. Ab imo harum trabium circa aquae superficiem grandes sublicae attollebantur , quae subter cuneos transmisia, inque medium decussatim concur
descriptio. Principium eius Flandricari ex trabibus ita
270쪽
que palaesionem aquae clatidi trabibus prae altitudine eu nitiis non poterat: Ideoque per re semper aliquae Antue iam commeabant auxilia
rrnres, ceu Confibul*, interna tigna connectebant, atqtis adeo inachinationem Omnem mire firmabant. Rebus ita dispositis,
super medio tignorum strato contabulata est pontis via , blatis ud latera pro vallo sblidis allibus fidisque contra ictum maioris selopi, pedes quinque alei. , ac bipedali loricula superaddit: is. Simili contabulatione ca stellam, destinatum armorum sedes, in extrema palatione communὶzum est.Sed pontis via duodhelm pedes lata,homines octo parizer in edentes admittebat: quum stationem hominum serme quinquaginta castellum caperet, quadraginta pedes latum, longum quinquaginta duos. Porrbquo tempore pars haec ponti. ex Flandriae ora ducebat ut, eo dem ex altera ripa, apud Philip m arcem pars altera pontis, ad pontis extrema castellam, sedes pariter armoram, eidem plane machinatione fabrefacta sunt. nisi quod ab hac Braban . cia parte, quoniam altitudo aluei patiebatur , longius multo producta palatio est, fuitque longitudo eius nongentorum pedum: quum altera ad oppositam oram ducentos omnino p des non excederet. Atque utraque haec lignorum septa, STL c, TAM milites appellauere. Restabat pars media maiorque a
fluminis, adhuc aperta: patebatque eiusmodi spatium interutrumque ligneum castellum, pedibus amplius mille ducentis & quinquaginta. Quo loco quum immenin altitudinis , ac ra. piditatis eset amnis, eoque nullas ibi qua unque fistucatio infioi trabes, sublicasque sustineret ; decreuerat Alexander, interiectis nauibas locum occupare: miisis qai Danquerca, siqua essent nauigia,ad se deueherent.Sed & illic rara tunc erant,& euelli per Scaldi m haud poterant, nisi in Gandavi, Antuem aequo conspectu . Spes tamen illum certa alebat, Gandauum, uti a fidis illinc hominibus admonebatur, breui in potestatem
venturum: atque adeo abunde se educturum inde naues, mintasque, de bellicum apparatum. Interim satis habebat, contra cto flumine, spes quoque Antuerpiae contraxisse, facta ad tranf-mituendum via non modo angustiore,sed etiam munirili utrinque castellis, prope modii minacessa. Verum quo magis ann na laborare obsessos, impedita nauigatione, fama vulgabat eo mercatores compendii spe piri res illecti, inferre in urbem cibaria contendebant. vixque ullus a bat dies, quo nautarum ali- lai, expectata maris ope tunitate, in citatique rapido actu rum aest v, Anzuerpiam felici temerit te non penetrarent, licedundioue tormentorum ictibus e geminis praesertim castellis