장음표시 사용
271쪽
1 18 Alexandri consilium fortunauit. Etenim spes, non solum cibus , deficiebat a mari terraque Gandauenses: premebanturque quotidie magis magisque hinc ab Olivera, inde a Varam bonio, qui insesso per eos dies Heuergemio pago, prope Liuiam a nem , coniunctis Burgundis suis, Anglisque cum Oliveriano
equitatu, tractum omnem, supra infraque urbem, infestus obibnebat ; ex quo flecti iam feroces animi occoeperant: missoque: erit, tubicine Beueram ad Alexandrum, pro fide publica venturis eorum legatis, impetrataque ; obtulere Alexandro urbem im I p conditione; , quibus deditionem suam composuerant Bru-genses, quaeque oblatae tunc quoque fuerant Gandauensibus. Sed ius illicb pernegatis, quod noua symptomata cogerent prae scriptas mutare medicamentorum leges : quin & increpiti' ci non modo oblatas antea pactiones superbe neglexissent, sed etiam nouis aduersus Religionem resque sacras iniurijs,nouis in regiarum partium homines animaduersionibus, Regis
vllionem prouocassent; admoniti sant , ut ante actorum memores non aliam conditionem, quam clementiam Regis exposcerent, aut expectarent. Quumque illi & culpam in paucos referrent: & validam nempe urbem, laturamque in plures adhuc menses obsidium iactarent : & litteras Galliae Regis ostenderent a Prunaeo legato submissas, cum certa regi, auxili j spe :ae demam adderent, vereri se, si domum re infecta redirent, ne seditiosi ciues, atque Hispanis insens, desperatissimo consilio, urbem omnem iubiecto igae succenderont, atque exuuias victoribus relinquerent: ab Alexandro nihil iis moto ad Prae fidem Richardotum missi sunt: ex quo auditis non sane placDtis conditionibus , quas imponi Gandauensibus agitaretur :presertim quum is inter Colloquendum addidisset, visama se
s Ll arcanam ab Hispania epistolam Parmensii Principi saadentem
ne Gandaue es alio reduces modo reciperet, quam quo auus i , , eius Carolus V. iisdem supplicibus,fane e collo pendente,acs minudis veniam impertiuisset; legati ea commemoratione sab-ogens, Gandauum reuersii sunt. Ac postridie venere inde, ciuitatis quidem nomine, viri nobiles duo, Petrus de Vos,& Petrus
Corte uilla: a militia autem Centuriones tres: utque faciliqr omnia apud Alexandrum expedirent,Ueteri Britannorum exem.
plo, qui pacem a Caesare petituri, legatis associauere Comium,
Atrebatetissem, Caesaris amicam, quem in vincula paulo ante coniecerant; Sc isti Federicum Perenottum Cana pini j Dominum,eductum e carcere secum assumpsere . eoque,& Richardoto seques tibias, in hunc denique modium condi
Ganda uena sfame domiti deditionem O ferunt , & cer
tas conditiones mant Alexandrum
272쪽
tiones ena ollitae sunt . praeterirerum omnium, Regis nomine , Gandauensibus in gratiam receptis virgitur Zel j Guberitat rParmensis Princeps , pristinis priuil gi s restitutis. An,maduersione , quae in . iuersos exerceri debtiit, aci ciues tantummodo senos redacta, nune hisce quoque senis ciuibus, 'κ si ibi arbitratu suo traάi plecte, dbs quscumque liberet suppliciy genere poposierat, et iram indulget, i . fh sibi in reliqua reseruato. riuitatem -centis mill bis florentii mulctat. Caesareae arcis, ac Sacrarum aedium restitutionem eidem imp rat. Sacrum ordinem mn be eiectιum reuocari mandat , reducique in
norum , queis inter postremas hasce turbas exutus fuerat, ps sionem . Haereticis ad sua comonenda, migrandumque, bienny moram Vandaui concedit. Praesidiarib militibus serant illi paulum sta pra bis mille) cum armis cu Me suis abitum permittit . alios eorum loco ex quacumque natione impositurus. Imposuit autem, rebus ita constitutis,tria peditum millia, equitumque turmas quis que, Olivera duce: & Campinium paulo ante carcere Occlutum, bisque capite periclitatum, urbi Piscit . simul euocato Mechliniensi Archiepiscopo, qui Ganclaui sacra procuraret, S cerdotes, Religiosasque familias in urbem reduceret,atque O thodoxae fidei rtoresReligioni,ac Deo reconciliaret; statum, ut tunc quidem distractus alio potuitὶ ciuilem, ac sacrum oris aenauit. Sic urbs in manus venit, qua nulla in Belgio maior , moenibus, fossa, propugnaculis aduersus quascumque ma-onorum exercituum aggressiones praemunita: intusque non, minus valida fluminum, S canalium flexion bus sepimentisque, a quibus in insulas quamplares secta, si foris sit per tur, habet unde se, intra insularum receptus, abscisiis pontibus, nouissime tueatur; laec, anquam, tanta opulentaque urbs ab Alexandri terrore nominis magis, quam a pauciS CIPca stationibus obsessa, minima Regis impensa, iactura militum nulla, accipere Hetoris arbitrio leges coacta est: tam magno quaestu bellici apparatus, relatis inde tormentis muralibus campestribusque quamplurimis, militaribus machi nis , plaustris, Assoribus, fabrisque, praeter naueS, ac naua lem turbam ; ut merito Alexander, misso victoriae nuncio 1n Hispaniam, cumulaturus ut scribit ipse) ludorum solennia , quos tanc acceperat in Catharinae Regis filiae nuptijs celebrandos ; post rei gestae narrationem, postremd addiderit. uu- quam inter Belgi, prospera, expertum se esse opportuniore loco , Dei benignitatem, quam in Gandauensi 'Dictoria, per se magna, ct
datiensi maiorem breui paritura
ET ut sto statim constitit victoriae fiuctus. Eductae sunt
276쪽
iue g Gandauo duae, ac viginti naues, quingentis militibus armatae, cum aliquot oneratijs, ut secundo Scaldi, Calloum deseruntur. Sed quoniam Calloum inter, & Gandauum, Antuerpia intercedebat, Cuius ante munitiones nauigandum erat, haecinita est ratio vitandae hostilis urbis. Inundauerant Antuer plani per Safringae aliorumque aggerum scissuras, ut antea di cebam, maximam agrorum partem ad Borchium usque pMgum , Pὶulum supra Antuerpiam: ac praeter Delam insalam, re
Calloum, di aggeres aliquot ab allivitone extantes, ceteram plandriae oram aquis late contexerant. Hac opportunitaLC Vias Alexander, ubi naues Gandauo egresis, Teneramundam, mox N Rupelmundam, pias iam urbes, tuto transuectae sunt, a
GJ- insuper aliquot nauigijs atque biremibus ; iussit eas relicta ad dexteram Autuerpia, Borcthum diuertere, apertoque ibi D cco Scaldico aggere, in campos aquis mersos erumpere. Q od ibiae, post breue praelium cum nauibus Antuersea illac testinatis, interempto Ioanne Cocco earum Praesecto, tutaeque pr pugnaculo prope B cibum ad hanc rem excitato, felicissime pia1titere. Inde Calloum versus velificantes, ac Blochersem a cterem, apud S pranc sci munitiunculam, perrumpentes; de
mum apud S. Sebastiani propugnaculum, scita Scaldis aggere,
rursus in flumen illapsae peruenere ad Alexandrum, tanto maiori exercitus gratulatione, quanto auditum erat, vix praete gressis Borcthi scissaram regi jS naibus, no am Antaerpia L naas classem Cocco auxiliaturam aduolasse, ductore Titinio. Hic, paucis ante diebus, dum operas Farnesiano ponti hinc atquOhinc intentas assIdue incuriant hostes, distrahuntque ; nocta Lillooe reisus Antuerpiam euaserat, tribus Hispanorum ratibus secum ita his. Verum suum regios reiectis AntuerpIanis naes iis, tranasse iam Scaldis aggerem ad Borcthum vidit, noaditus ille, ostiumquς venturis inposterum Gandacio nauibus pateret, cum ea, qua venerat classe, perfossi aggeris ripam inse est, ibique castellam, quod T ilinianum appellatum est, exci tauit,ac munivit. Dein Antuerpiam reuerius , habita cum Al deeundio , reliqu:sque belli primoribus consultatione , quum aduocandum e Zurphania Comitem Holachium, urgendunia cum sua Anglorum legione Morganum, implorandam galli cum rursus auxilium censuissent ; ipse onus Hollandos adeum di, sollicitandique eorum classem, ultris stas cepit. Atque expectata maris reciprocatione, armata biremi, ac praemissa one- rari α, nocte intempest , ligneos inter pontes elab1tur : mox in
mi O . men incidens in biremem, nauemque Billi j ; qui Alexat
ioci Antue iam nauigans, non sine praed sexcitatis calle ηοvia n uibus Gandatio in pol tertini venturis,mercludit. Postea ad soricu
277쪽
Alex. interclusai Gandauiam fiam excogitat
Fossam nictitur, immitsoque ii eam sumin , usque in eastix heducit.
iussu inter palationem , actaei sucum excubabat, commissi, r18 Praelio vincitur , capiturque , ac Tornacensem in prcem post
abducitur ; non minore Antue in iactur orbatae strenao a dentisque partium Dace, quam moerore Lanuae patriS Ca capLLuitate bis capti. Sed non hac compensatum est clade damnum, captus
quod allatum a Titinio fuerat, iniesso Borctho , exclusis indere j js, atque adeo intercluso nau: jS adleu e Gandauensi urbe. sup ai. 31d. quod angebat Alexandrum nauium Egentern, quarum, obiecta aesoluta pomis molitione, Scald1m aliquando claud ret,viamque hostibus, contempto periculo quotidie illac trans mittentibus, semperque commeatas aliquid Antaerpiam comportantibus inhiberet. Praesertim quia, quis magis in hiemem ibat, eo duriora omnia, inprimisque fluminis glaciem, qua
nullam certiorem pestem minabantur accolae, formidabat Alijs praeterea nauibus opus habebat, ad pontis tutelam a malis contra hostium conatus, a mari aut ab Antuerpia, aut
utrimque simul inuadentium. Ergo pe iam frustra consultis aquarum locoramque peritis, ipse, seu necessitate ingeniumo expriment seu potius,utisa bit ad Regem,Deo hanc illi memtem insinuante,postquam omnes circa flumen tractas testimasset,statvit, Drusi, & Corbulonis exemplo, qui per ea loca, ille a Rheno in Flevum lacum, hic Mosam inter & Rhenum, non procul a Batauico littore, sosiam duxere ; a Stechena Vuasae pago alueum moliri nauiu in capacem, & Callo um usque derIuare. Et quamquam magna fostarum parte alibi distenta. t men haud a ubius militaris obsequij, quippe obtinuerat Alexander, v quod antea vis, & imperium, iam aemulatio &mys
haberetur ipse consilis sui faber, nter milites fossoresque indis'
creto labore manum operi admouet: ac paulum supra Steche nam, quo brachium pertingit Moerae Gandauensis fluuij, aperit fossae caput. in eam infuso Moera, canalem dirigit ad locum,quis inundatio aliquatenus extendebatur,quinque passuum millibus e Stechena distantem.Inde per campos aquis haud ita altis inundatos, apud S. Gisisium pagum iter feehens, inter Verbo Chum v1cum , & Beaerensem arcem, ad Calloum,& castra perducit alueum, ac scita demum Scaldis aggere in sumen exo Picco
nerauextructo ibi Peria propugnaculo, ad presidium noui ostis portasque, quem eodem loco suis nauigijs designavit. Atque in hunc modum pro ea, quam hostes per Scaldi m intercluse
rant via, ipse noua, breuiorique aperta, in quam naues Gandauo per Moeram se immitterent, ac deferrentur in castra,materiam perficiendo operio commeatum alςndo exercitu abunde Pro' uidit.
278쪽
tussit. magna & hostium admiratione ex opere tanto,tanta cel ritate periecto: & militum laetitia, Parmensi Princi ei, cuius hinnotinouum alueum Parmam appellauere, diu estaseque gratulantium. Fuit longitudo Farnesianae fosse, qua per MCCan , qua per aspersam aquis humum serpentis, milliarium circiter quatuordeCim: primaeque per eum actuariae maes Gandauoieptemdecim aduenere. po1tea verb, sicuti maxima quaestu sumina Flandriam propemodum omnem complectentia,Gaurdaui excipiuntur,ata ex uniuersis fere Flandriae locis deserti ep sane generum omnium merces in castra; non exiguoian quaestu pagorum, oppidorumque, venalia huc multa tuto convehentiam, distrahentiumque 1 militum in primi com modo, quibus toto obsidionis tempore unus hic alueu S Iem cI
bariam, sublata occasione deserendi signa stationesque, praestuti copia suppeditavit . Sed praec1puus tunc quidem Parmae v ctus, naues fuere ad pontis abiblutionem adhibendae. Ne tamen per aliquot dies adhiberentur, gelu deterru1t. Diffracto enim, qui magnam partem congi clauerat, Scaldi fluuio, agmgerebantur glaciei immanes cumulii qui si forte delati cura aestuatate, rapidoque mari, in pontem incuruissent, ha obstantia haec in medio amne nauigia, ubi maior rapiditas, diissipassent, atquςbbruissent. Sane ingentia aliquot fragavina
criaciati amnis in st uct iram pontis impetu acta, atque intra
crassitudinem lignorum fere semipalmo immetisa, argumento
fuere, qualis ea firmitudo molis esset, quae aduersas acuta adeo tela furenti ab Oceano contorta, immobiliri atque inconculia
1 3 i perstaret. Ubi autem mitescere hiems coepit, minor a gelu
rimor , ad molitionem operis reditum est. PATEA AT, uti supra significatum, pedibus paulo minus mille, ac trecentis, pars media staminis intex castella. Ad eam
claudendam duae, ac triginta naues aequatae in latera, interiecstae
sunt, sinsta sexaginta 1 ex pedes longae, duodecim lat: . Nec
lateribus cohaerebant, sed pedes viginti daos anter se distabant: quaterna tamen serie radentum, & catenarum proras puppei.
oue, ac media latera vincientium , Coniungebamur. H Miderea
unaquaeque nauiSa prora, atqaea puppi firmabatur anchoris 1in iactis, ut attollente se flumine, imatis nautarum minii tetici anchorariis funibus, inossiensa nauium series attolleretur. At spatio inter singulas naues trabibus commisso, ac trant uersis esseribus constrato , transmittebatur in nauium foros 'und eontinuus inter castella pons, mille, ac trecentorum recluniae iebatur, vallatus & ipse firmis asserum loricis, ut 11eru
& eomipolia Naues peream cte eruntur ad pontis absolutionem a chla
nix impetueessante adra Eae fuerunt nauevtriginta duae , in hunc modum composit . Super hisco strata es via α
279쪽
tam fuerat in utroque palationis ponte, cui medius hae adne- 8 3ctebatur. Additi δέ derens bres, singat .s quidem nauibus mi lites triginta, cracibus Plute: sque P septi, ac na tae quataor , cum duobus ma or bas tormentis: castellis autem starmnari, longe plures: singulis vero castelloram angulis rotadem tormenta , quorum dao in palationis, duo in nauium tutelam e cubabant. fueruntque tormenta maiora pontem uniuersum propugnautia, septem Omnino, ac non nea. Neque hoc per
1ectum est opus, ante quam simul aliud peraceretar, quod di ius munimentum, firmamentumque futurum esset. Et que admodum ante urbium portas obiici solent host; bus aliqua paulum abiuncta a mπnibus propugnacala, quorum opposi- ia retardentar illi, aC retuΠdaΠzur, ut non nisi fessi, na minutiaque in dant urbem; sic noria haec moles uti inuentor eIus
baroccius differebati ponti praeitaret, in quam necessiario in
currerent, induerentque se se hostium naues ante quium mLC- me. grae, valid*que pontem aggrederentur. Et hums quidem in chinae structura haec erat . Praetendebantur ante nauium po
iem; sed procul ab illo ad teli iactum, rates triginta tres, ternae lateribus aliquantum distantibus compositae,i ratisque desuper; ngentibus tignis, malisque nauium,connexae: tum ternae aliae inter se quidem eodem modo coniuncstae, sed a primis ternis modico interiecto spatio separatae: sic rursus aliae, ad undecimum usque ternarium, pari interuallo saccedebant. Porro ex inoulis nisce ternarijs,dentato extabant ordine quaternae demetratis ,praelongcriteretesque,&ferro acam 11aazar: quae velut ii 1tata, in fronte agminis cohors, praetentis in. hostem inclin visu ue cuspidibus accedentes territabant. Rates dolijs 1 nantiabus oppletae, ne a prostaente, aut ab aestu abriperentur, demis sis virin ue anchoris ssistebantur, laxis tamen rudentibus, Ut intumescente amne pariter elatae fluitarent, eoque stolias a'Pellauere. Harum porro machinarum , quae geminae fuero, alterae Antuerpiam versus, Oceanum venus alterae, singulae pedes mille ducentos quinquaginta duos longae, tantum In numinis latitudinem extera debantur,quantum& rotum natalum pontem , & aliquam castellorum partem, obiectu, moraqui sua contegerent. Postremo Alexander, armata quadrag nt nauium, biremiumque classe, quarum vicenis cama ripa A Asini, bi, Flandri , toridem ad oram Brabant iae, tutelam pontis attramime ε qu stri, buit; opus post septimum obsidionis mensem absolvit: ac pom
um ori te bis mille, & quadringentorum pedum Scaldi imposito cafirmitate, ut in Brabantiam e Flandria communicatis, q