장음표시 사용
283쪽
αι Feb. 28. b. Carsus V eo die
utrobique erant, Castris, peditum equitumque copiae, Cun plaustris tormentisque curulibus vltris citiaque ex usu commearent ; sumen hostibus interclusit , spemque commer cij omnem a mari Antuer ensibus ademit . Diem, qu pons, dc munimenta pontis absoluta sunt suit autem testa lux Apostoli Matthiae, quam Alexander faustam sibi, uti scriput ad Regem', auguratus est, ob memoriam Caroli V. alii sal, io tuna aquaeque eo die sortiti) cunctus exercitus militari pota pa Celebratare. pars magna militum nouo ponte dispositi, qualimis sub iugum, calcatoque Scaldi iam victores: pars ex arci bub propugnacul sque In utraque ripa constructiis, alij ex nam bus, plares e stationi bus &castris, omnes laeta tormentorum CVPlosione, tortis vocibus, Parmensi vitam, Parmensi victorias acclamauere. Dum ipse, qui rei molitionem praecipuo Dei nuru coeptam, atque intex assidua hostium, elementorumqae ce ramina eὰ deductam intelligebat, actis ei submita animo gra- vijs, stabilitatem operi a praepotenti eius dextera precabas T. AT vga o ubi compertum esst Antaer piae, clausam 1ania ponte Scaldim, ac multi procul prospexere molem, haad faci te dictu est, quae inde admiratio consternatioque populum in uaserit. Fuere, qui non humano illud artificio inuentum , sed daemoniim alarii monstratam Parmenssi formam operi. , con ductisque ex inera fabris, ferramentisque persectam , sibi pῆ derent. Certe Conisel Aldegundius , quamuis dissim alato tunC quidem anotu, disparem animo frontem explicaret in iis bello tamen, quem capta pbst Antuerpia emissit, Supra humanam fidem eius natura amnem mortalium man
Et sanem veterum annalibus haud facile quaa reperiat structuram pontis admirabiliorem Scio Caelari por tem paulis vlira B ij fines,super Rheno fabricatum,icxapto rum commentat onitas clarum esse. Attamen Caesar longe angustiore loco, tenuiqtae per aestatem Rheno pontem statuit Alexander alveam duplo iere latiorem, & Oceano proximam,
mistumque Oceano, atque adeo eius agitatum elemqntituri scomi reisu Praeterea prompta illi materia fuit ex amicis circa prouincijs, naueS aC si na offerentibus : Alaxandro pauca ad
manax pleraque procul asportata, semel ab Anglis o erum '
Hollandis intercepta, semper hostibus obnoxia. Adde quod Caesar breuem ad usum, nempe ad transducendum semel exe
citum, machinam struxis atque adeo non ea operi fiumitas paranda filat, quae necessii ria erat Alexandro,obsidionem in plu-
menses facile prodacturo. Denique ille non metu hostium, qui
. 1 An uerpi In intercitia ea I , magna militum laetitias
operis celebr n & AIeκ. Dct grates ob eam causam per Antuerpietatim. admiratio ab- soluto ponis ε
eo indicium Comparatio huius coi Caesaiis ponte
284쪽
qui, ubi pons institui coeptus est, fugam arripuere, ideoquo Issue operis securas opus condidit: Alexander in conspedi u inimicae potentissimaeque urbis , inter illam medius M possessum hosti hiis mare, modo hinc, modo illinc, sepe utrinque inrest s n uium incursionibus impetatus, molem inter undas aestu Oceani irrequietas constituebat ..Vt prosecho, si Caesaris nomen, Rhenano ponti demeres, Antile iano adderes, nostram aetatem suorum; credo, Caesarum nGn poeniteret. Auxit obsessieciuitati sollicitudinem explorator ab Aldegundio submitsus in castra, relaturus pontis formam, hostiumque consilia. Qui
sonitus ,captasque, sed contrae quam metuebat, a Parmensi e
ceptus Scipionem videlicet imitato, qui pari securitate sui, &contemptu hostis, speculatores Annibalis admisit, iussas est nisuri
circumire castra, contemplari structuram ponti&, numerare i 3 naueS, tormenta, propugnacula: tum, Omio metu, ad se r
uerti. Reverso, in 1t, liber ad eos , qui te speculatum misere: spou ludm, qua oculis ipse tuis etfur a sti , omnia perce--νω, adde, Firmum fxumque e clexandro Farnio, ab obsidiove non ante di cedere, quὰm aut sub illo s& pontem monstrauit tumulum sibi condat, aut per illum iu mrbem sibi miam sternat.
SED multo, quam exploratoris relatio, ciuitatem ext me
rat magis, Bascoduci infeliciter artentati nuncius. Etenim ex Bouo rebus Midet burgi agitatis in foederatoriim ordinum conuem tu, ita partiti fuerant subsidium : ut, dum Treslongus Zelam diae orae Praesectus classem Lilioum adduceret, Holachius Bus - istis Mons co ucum inuaderet. cui defendendo si Parmensis accurreret, ita enim differebantὶ haud dubie, tractis e Scaldico ponte castellisque praesidiariis, faciliorem clai si accessum, imprellionemque in pontem fore. sin autem posthabito Buscoduco, belli caput non omittendum putaret, prosectis non duraturam per se se urbem, praesertim pollicitis aliquot in ea ciuibus
peram suam : Capto autem Buscoduco, commeatum Antue
piam a terra inferri posse,nulla maris cura. Et iam Holachi j iussu quinquaginta pedites, ductore Claragio, ante urbis portam , quae Anzuerpiam dacit, occultati, quam primum ciues eam mane reclusere, demisso versatili ponte; improuisb apparent, sagatisque, qui venerant, ciuibus, portam occupant Inde non procul in saccessum intenti Gquites trecenti, septingentique pedites, Holachio ipse duce, urbem intrant: divisique, in rerum alij tendunt, munitione tormentisque potiuntur alii, plu res quasi iam victo ite securi, praedatum urbem sane opulentam certatim huc illucque funduntur Quin de Decurio rribu
285쪽
cum militibus ad portae tutelam ab Holachio relictetis, capram iam urbem ratus, ne fructu victoriae unus ipse careret, uati in ne sagitiose deserta, socijs se se praedabundis adiungit. For per eos dies Busicoduci aderat a morbo recens Altapennius, auditoque inuadentium cIamore, arma induit, tradidque secum quadraginta equitibus lancearijs ex Italica turma Elmonis j bis Praesemihi, in forum prodit, ciues consternatos latitantei que praesentia sua extrahit, animatque, ac primo hostium ma ni philo infestus occurrit. Sequitur exemplum Altapenni j Pr fectus Elmontius: cum utroque se se ciuium alij adglomerant alij ductu Go ,& mutua adhoratione in hostes vadunt :sumTlisque iam ubique armis, tota passim urbe, per viaS ac ima, diuersis utrinque animis, pari obstinatione confligitur. hinc
enim patriae caritas, coniugum , liberorum, ac fortunarum cura, aduersum aggre res praedatoresque incendebat : in potiandae urbis decise , ingentiumque praedarum, quae iam in manibus erant, cupido stimulabat. Veiauti, siue q d S v Αquisoue acrius defendit, quam raptor invadit aliena 111ue gliticente ciuium armatorum numero, ut FKRME quam pC ciardua ingrediuntur, tam dein multi aggretas imitantur; H
Iaehianos non iam diripiendae urbis, sed tegendi sui perurgere sollicitudo coepit. Sustentabat tamen illos spes auxiliarium copiarum, digres Paulo ante Holachio ad eas e vicino urbapago, ubi latebant, accersendas. Has autem, quae mille equi tes bis mille pedites erant, in urbem properandes, Iam 1anue portae succedentes, senex unus incustoditam ab Holachianis portam intuens, ὀ proxima turricula Cum prorepens, incisis retinaculis, demissaque portae cataracha, aditu exclusit, et
sidue. o factum est, ut qui iam numero animoque Impares Ostna Holachiani, nullo ad fugam exitu invento, omnes t intra urbem. conclusi, trucidati sint: aut e moenibus tria fossam sponte demissos, paucis exceptis, obruerint aquae. I9 tempore ferunt, Ciuium multos adhuc ignaros liberatae urbis, E diuersa moenium parte, praeproperi fuga, inanique eoru metu, quibus ipsi metui erant, se se praecipites egisse, vidi xesuae iuxta, ac victos, aquis haustos esse . nali forte istos non ignoratione victoriae, sed proditionis conscientia ad iuganiadumque compulsos credibile sit. Reperti inter eos , qui desiderati sunt, Ferdinandus Truchsesius, exauthorati Septemviri
fiater, & nothus Orangi j filius, praeter Holachin legatum, &
Germanos aliquot peditum hastatorum duces. Sic urbem iam cautam.vnus Decurio stationis desertor amisit , praeleniri AL
286쪽
SE, Obsesi s me laborant. Nittunt illia com
meatum multo comitatum milite Meet, linien sex et Antueopienses .
eum Victorum praeda . Crescit Brux eblis dira es et miserabili exemplo
taueni, ius animose auit: ut merito illam ἡ umbusta en- 1 18stem poena consecuta sit , Holachi, iussu capite damnatum: Aluta pennium Elmontiumum, Commendante inumque Alex- ψandro.Recris litterae gratiarum indiceS, non sine donatiuo ad Altapetinium misso, decorauerint.. i . s infortuni j nuncius eodem plane tempore An- tueri iam intrauit, quo Qquites aliqui, mox et pedites, reliquiae
cladis a Georgio Basta, equitatus uniuersi Commissario illatae, sese effusa in urbem fuga recipiebant Etenim capta pridem a Regijs Viluordia, Bruxellis proxima, relictoque ad lociti aesidium Ambrosio Landriano; fame laborabant miserum
in modum Broelienses. IiS opem ut serrent aliquam Mectili nienses, Antuerpianique, iza Conuenerant, ut illi commeatum, hi militem commeatus tutelam adderent. Saboluerat id PMinensi Principi, eiusque iussu ex Tornautho Georgius Bastatari atque ex Lyra Odoaraus Lanceauecchia, Lyrani praesidij Praes eius coniunctis copijs, & circum Viluordiam structis, insidijs excubabant. Quam per obscuram coeptae iam noctis, plaustris
circiter ducentis praeire conspiciant nouem equitum signa, re hortes peditum ferme tredecim, paucis a tergo comitantiabus plaustra, ob vicinitatem Mechliniae tutiora. Ergo Regii magno repentinoque tubarum, ac tympanorum strepitu numerum ementiti, in primum equitum agmen inseruntur. tum
miseentibus se se peditibus equItibusque, dum acriter virin que confiigitur, spatiam nacti plaustrari j iiabduxere vehicula,
ac pleraque Mectiliniam, a qua non multum processerant, re duxere . Ex quo Regi, in hostes ferocius incumbentes, caesis eorum minimum ducentis, plurimis captis, equis m i me Raitrum supra quadringentos abductis, reliquis fusis fugatisque, satis habuere, Antuerpiensiam conatum non leui e rum malo elusisse, & Bruxellensium famem, alimentorunia desperatione, frustrasse. Et vero non vltra tolerabatur fames in ciuitate perquam lauta splendidaque ,& habuatoribus frequenter quamuis identidem emistis ad eam exonerandam Vi As feminisque compluribus. quorum tamen plerosque re jequites aut latoporum ictibus in urbem reiiciebant, aut pergen tes suspendio necabant: feminas autem, sectis supra genu vestibus, eam ignominiam referre domum, & cum suis famocommori iubebant Et commorictantur in dies, ciborum inopia, sane perplures: adeo, ut matrem numerosa liberorum prole cinctam, a quibus assiduo eiulatu materna viscera Ciabantur , venenum iis propinasse, mox & ipsam hausisse , ut longae
287쪽
1 ue s , o mortis dio anteuerterent, memoriae proditum sit. Accessit, famis additamentum, discordia: ciuium alijs de dodenda urbe consultantibus, aliis ferociam spemque gallicia xiiij retinentibus: illis armato milite aulam, his pari armorum apparatu sorum, aedesiue praetorias occupantibus. Donec des perata Gallorum ope, interclusis undique in urbem aditu , cimissa Viluoresa, ac Vesilebrouco Bruxellensis nauigationis capite, praesidioque ab Igniquesia legione iam capto Templaeus urbis Gubernator, militesque, ac Magistratus, seorsim legatos in castra ad Alexandrum mittunt, qui ciuitatem eius
clementiae tradant: tantum orantes, ut conditiones accipiant,
quae urbem Belgarum Principum sedem non dedeceant: certe inconcussam Bruxellensium fidem erga Parmensem matrem u mereri aliquid apud filium. Alexander paucis perstricta ea irsa fide, quam in matrem, & in Regem matris dominum in lassent, Regemque e sua sede, furiali edicto , eiecissent rati, men de Principis . clementia bene sperare iussos ad Richardo tum Praesidem remisitaeuius potissimum opera hisce inter aliavconditionibus conuentum est . Cities ab Rege in gratiam recepti: peeunia onere nusso imposito, tantum ius tempta reficere ' Pr
tisam Regis seupetrectilem, regisque sacelli ornamenta 'ruxellis A
repta restituere, aut eorum pretium soluere. ablata et ero ex Grant elisiani Cardinalis, Ernesti Com. MansfAg, aliorumque opulentiorum aedibus, an reddenda sent, iudicom sententia relictum. γ premo haereticis, ad sese remponenda, biennio in tria subsistere permissium. erAt externis militibus, qui mille, & quingenti pedites, equites quadringenti faere, mi liberi eum armis impedimentisque, egrederentur concessum est , sine signis tamen ,, cum extinctis funiculis,ac Ompanis tuLyque silentibus sacramento prius diacto , se induturos arma ciuesιi Hispanum Regem , milites' quidem quadrimeriri statis, semestri autem militum ductores . Quibus abeuntibus, inductus est in urbem ab Alexandro Guab ator Antonius Golgnij Dominus, vetus ab usque Caroli V. temporibus ordinum ductor, cum aliquot Vvallonum, Hispanorumque cohortibus . tum Richardotus eo allegatus cum, Carnerio a secretis, qui nouorum Magistratuum comitijs prinesset,statumque ciuilem ordinaret . ac demum Archiep scopo Mechbniensi,cuius ditionis Broeliae tunc erant impense commendata est sacrorum cum ' , is N sc mensis abierat, quum Neomagum, urbs Geldriae primaria, in Regis potestatem Venit . ADgo quae conserta sunt,
si distr: lii coepere, ac plura labi,labant omnia. Ad ceteros Neo-Hh a magi,
crescit cum fame dii cordia . Igitur de dedi, niittunt ad Alexandrumt, quo increpiti,aecipiunt has
Postremo titilli Detoliae 1tatui
288쪽
iuuat Altapena& ab ijs praeu lentibus armatus admittitur rae obe postur: magno Antue piae cumultu qui sedatur,pros Peris auditis.
Mottaeu sed milites ad praedas versi,
inagi prsidiarios hi urant quadringenti pedites, equite, du- F s
centi) alios addit ruS erat Comes Meurtius prouinciae Prisfectu, , quo suspeehis catholicorum in Urbe panibuS terrori A lphis esset. Verum Ion m O nouum praesidium, haereticis, catho licisque iuxta ingratum, admissum non est; sed etiam de vetateri ei ciendo clam i cer Catholicos Consultatum inum asinonitus Alexander, ad quem hostium consilia deferebantur omnia, extemplo mandRL Alta pennio,quem in Geldria ad aeriasus tentamenta Comic , Opposuerat, ut in eam curam sedulqintendat. Is,inato catholici, cuna ciuibus consilio, fidos ac stre nuo, subinde viros in Urbem occulte sabmittendo, catholi- eorum factionem sensim Ruget . a quibus, ubi satis virium collectum est, patefacta Vrb S porta , i pie cum praecipuo equitum robore in ressas, se cathoi 2 is arma expedIentibus adiungit. Inde territi improuisa aggrellione praesidiarii, ultro dedidereis se ae statim emisti. Tum Noomagenses, allegatis ad Parmen sem ciuium praecipuis: impetraris 'ue, quas optabant, conditionibus, ad Regis obsequitim rediere . Actae p1opterea, Alexandri iussu, Diumae benignitati gratiae, tanda per exercitunia gratulatione, quanto Antaerpiae tumultu auditum est, modo Ami.
amissam principem urbem, S Braban inoram Principum RGoiam: nunc deditam aliam, Caroli Magni olim sedem, ac late per Geldriam, Vahalis opportunitate fluminis, dominantem Vt profectb excitatam populi seditionem, male Aldegundias
quantacumque essed eloquentia, compre1iisiet, nisi eodem . tempore Regiorum in Ostendae aggressione successus irritus,& cruentus: ac simul Liefensuchi, aliaramque man tionu recuperatio, depres S non parum Antuer ensium animos sublevassent . Et ostendam quidem Valentinus Mottae Dominus, eodem plane principio, processuque, & exitu, gressas est, quo Buscoducum Holachi iis per eosdem sere dies, uti memo- ρ- rauimus, attentaverat. Namque Mottaeus, acceptis ex Italicat 'ione Camilli Capi succhi aliquot cohortibus,& e vicinis locis praesidiarioram parte, cum Uvallonum legione, quam Ludovicus Momorantius Beur j Dominus ducenat pro parente suo Berseae Dynasta primum ostendae vigiles ad septum maris im- aprouisus oppressit : tum vetus oppidum ingressus bifarianti Ostenda diuiditurὶ caesiis qui armati accurrerant, locum qua tuor ferme horas victor obtinuit. Sed illo digresso ad tormemta , qaeis aditum sibi in nouum oppidam aperiret, adducen' da,plerosque interea milites huc illucque distraxit auiditas prae dae. conluetum nempe malum, quod infaustis successibus semper
289쪽
per in militia damnabitur, semper auaritia praeualento retinebitur. Accessit, quod eae Centurionibus, quibus certa singulis hora imperata Crat ad aggrediendam urbem, aliqui ultra praescriptum cunctare sunt quo facilius vagos spars1mque praedabundos oppidani, ac praesidiari j coniunctis viribus invasere. Et quamqdam Momoratilius, contractis utcumque conglobatisque suorum multis, nihil omisit, quo pugnam animOSe r stitueret ; asiluentes tamen hostes, ipsum prima in acie s se liter obsistentem, multis confodere vulveribus, & proiecto in Undas Corpore, ademere quidem qualecumque solatium liberis eius t at paternae virtutis memoriam, quae aquiS Cum lari haud potest,non ademere. Caesi utrimque permul i, ex giis longe plures: in quibus Centuriones quatuor, α' L ex Italica legione signa duo. quae tamen, quod a signiferis diu strenueque defensa, non nisi eorum cum morte in hinstium venere potestatem ; alia viduis centurus explicare signa, ex instituto militari permissum est. Reliqui ex aggretaribus, post meliorum necem, iugam certamini praetulere. Tribus opterea Centarionibus ab Alexandro capite damnatis; sed ob unius ex his virtutem in bello sepe speetatam, post: a1iquot dierum custodiam, absolutis. Sed longe maior H. anorum castra metus in asserat 1 Zelandiae classe, quam in Midet burgiconuentu clam designatam nos supra rerulimus,& rumor eualugauerat. Attamen Alexander in Treslongi, eius clatiis Pr ii dii, cunctatione multum adhuc spei retinebat. Hanc enim quam ordinibus Zelandiae non nihil ossensem,ob nescio quas cum Adulpho Meetcherchio contentiones, inaudisset, ut erat in eiusmodi occasiones intentus, iampridem aggressas hominem fuerat, amicis litteris, nuncijsque, queis illum ad Princis pes sat partes reuocabat, magna offerens, 5 spem aurei veli ris ostendens. Et vero Treslongus siue suspensus animi, uia: non satis instructus ad inuadendum, segnius videbatur belli-Cas naues adornare, ad commeatum Amuerpiam inIerendum, ac pontis opus interturbandutri: sinistro multorum rumore, liberaque ordinum querela aduersus huiusmod1 non simpli cem moram. Quod ille tanto intolerantius audiebat, quanto meritis tumidus, ob captam a se olim cum Lumero Britanti, caput originemque depressa: tunc primhm Hispanorum p tenὰiae,) plura sibi deberi a Belgarum ordinibus sentiebat. Ita que eadem Lunaei ferocia minitabundus, quum a probris I Zelandos non abstineret; simili quoqtie Lii mei exitu, ex Sena xus Zeland1ae consulto, maris praefectura motus, mox & in v n-
290쪽
Absoluitur ab Houandis, bovi raturque. elassia per Scali ii
Liesensu eum aggreditur . expugnat Scastella aliantulaω capit punitis ab Mex. eorum praestetis. Consilium F deratorum de prius de rem uendi L storiis an ve pontem . iamque rem Sad repres NAVES Antuedipienses septemdecim i
cula conteistus tamdiu haesit, dum Anglis Reginae opera emi L 1 1 ε , sus in Hollandiam se recepit. ubi suprema eius prouinciae cinxia, cui aegre fuerat, se inscia iudicium in Zelana a peractur esse , proposita irerum quaestione, hominem absoluit, suo ' ε' nullius perfidiae compereum, sed diuitem,& infensum, eoque damnatum: siue metu, ne accensus contumelia, relictis paribbus, ad hostes concederet: idebque honore insuper auctum apud se Hollandi retinuere. Sed ante hunc exitum, eslongo adhue eunctante, Zelandi collectis, quot undique potuere, nauigijs, impositoque hs Iustino Nassauio,notho Principis oram j filio,Scaldi m ex mari inuehuntur: ac Liesensuchum aggres. i , tutique a Lilloi oppositi Castelli nauibus, tanta tormem corum vi munitionem quatiunt, ut iam cadente multis in imcis propugnaculo, exscensione facta, post acrem magis quamis constantem Regiorum defensionem, caesis aut fugatis Vuali nibus praesidiariis, non modo Liesensucho potiti sint,sed & Amtonianum vicinum propugnaculum, Praesecto pugnam nonis auso, Sc totam fere Delam insulam recuperauerint: magna Alexandri Principis indignatione, a quo submissum auxilium impulsatque illuc, quae non procul excubabant naues, ille Tm P f. propera sitorum fuga, praevertiset . eoque implacabalius animaduersum est in castelli utriusque Praefectos, illum exilio , P f. hunc capite mulctatos. Haec porro victoria sicuti liberam
stabat nauigationem auxiliarium Foederatorum a mari ad pomtem usque, inter sua in vir que ripa propugnacula, procurrem auro lium; ita eorum Consilia maturauit, quibus inter illos conuentum erat, Ut, quo tempore Antue ienses destinato pridem aserificio pontem inuaderent, subruerentque eodem auxiliares Zelandi, Hollandique, admota classe, per aperta pontis transueherent commeatum. Et ne his, quae parabantur Antuerpiae,
impedimento forent obiecti ante pontem, stratique super ratibus mali, quos floti s , Hi diximus, appellabant; adhibita est nautarum opera,qui per tenebras citis lintribus illuc inuecti, . aut occulto sub aquas meatu inobseruati, grandibus, cultris falcibusque incidebant anchorarios funes, malosque in Pontem, curia fluminis obuertebant. Sed catenis, funium loco, subiectis a Baroccio: accensisque, eiusdem inuentu, per ri pas ignibus, sussiciente integris noctibus materia , repressi